| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / पटिसम्भिदामग्गपाळि • Paṭisambhidāmaggapāḷi |
२. युगनद्धवग्गो
2. Yuganaddhavaggo
१. युगनद्धकथा
1. Yuganaddhakathā
१. एवं मे सुतं – एकं समयं आयस्मा आनन्दो कोसम्बियं विहरति घोसितारामे। तत्र खो आयस्मा आनन्दो भिक्खू आमन्तेसि – ‘‘आवुसो भिक्खवो’’ति। ‘‘आवुसो’’ति खो ते भिक्खू आयस्मतो आनन्दस्स पच्चस्सोसुं। आयस्मा आनन्दो एतदवोच –
1. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ āyasmā ānando kosambiyaṃ viharati ghositārāme. Tatra kho āyasmā ānando bhikkhū āmantesi – ‘‘āvuso bhikkhavo’’ti. ‘‘Āvuso’’ti kho te bhikkhū āyasmato ānandassa paccassosuṃ. Āyasmā ānando etadavoca –
‘‘यो हि कोचि, आवुसो, भिक्खु वा भिक्खुनी वा मम सन्तिके अरहत्तपत्तं 1 ब्याकरोति, सब्बसो चतूहि मग्गेहि एतेसं वा अञ्ञतरेन। कतमेहि चतूहि?
‘‘Yo hi koci, āvuso, bhikkhu vā bhikkhunī vā mama santike arahattapattaṃ 2 byākaroti, sabbaso catūhi maggehi etesaṃ vā aññatarena. Katamehi catūhi?
‘‘इधावुसो, भिक्खु समथपुब्बङ्गमं विपस्सनं भावेति। तस्स समथपुब्बङ्गमं विपस्सनं भावयतो मग्गो सञ्जायति। सो तं मग्गं आसेवति भावेति बहुलीकरोति 3। तस्स तं मग्गं आसेवतो भावयतो बहुलीकरोतो सञ्ञोजनानि पहीयन्ति, अनुसया ब्यन्तीहोन्ति।
‘‘Idhāvuso, bhikkhu samathapubbaṅgamaṃ vipassanaṃ bhāveti. Tassa samathapubbaṅgamaṃ vipassanaṃ bhāvayato maggo sañjāyati. So taṃ maggaṃ āsevati bhāveti bahulīkaroti 4. Tassa taṃ maggaṃ āsevato bhāvayato bahulīkaroto saññojanāni pahīyanti, anusayā byantīhonti.
‘‘पुन चपरं, आवुसो, भिक्खु विपस्सनापुब्बङ्गमं समथं भावेति। तस्स विपस्सनापुब्बङ्गमं समथं भावयतो मग्गो सञ्जायति। सो तं मग्गं आसेवति भावेति बहुलीकरोति। तस्स तं मग्गं आसेवतो भावयतो बहुलीकरोतो सञ्ञोजनानि पहीयन्ति, अनुसया ब्यन्तीहोन्ति।
‘‘Puna caparaṃ, āvuso, bhikkhu vipassanāpubbaṅgamaṃ samathaṃ bhāveti. Tassa vipassanāpubbaṅgamaṃ samathaṃ bhāvayato maggo sañjāyati. So taṃ maggaṃ āsevati bhāveti bahulīkaroti. Tassa taṃ maggaṃ āsevato bhāvayato bahulīkaroto saññojanāni pahīyanti, anusayā byantīhonti.
‘‘पुन चपरं, आवुसो, भिक्खु समथविपस्सनं युगनद्धं 5 भावेति। तस्स समथविपस्सनं युगनद्धं भावयतो मग्गो सञ्जायति। सो तं मग्गं आसेवति भावेति बहुलीकरोति। तस्स तं मग्गं आसेवतो भावयतो बहुलीकरोतो सञ्ञोजनानि पहीयन्ति, अनुसया ब्यन्तीहोन्ति।
‘‘Puna caparaṃ, āvuso, bhikkhu samathavipassanaṃ yuganaddhaṃ 6 bhāveti. Tassa samathavipassanaṃ yuganaddhaṃ bhāvayato maggo sañjāyati. So taṃ maggaṃ āsevati bhāveti bahulīkaroti. Tassa taṃ maggaṃ āsevato bhāvayato bahulīkaroto saññojanāni pahīyanti, anusayā byantīhonti.
‘‘पुन चपरं, आवुसो, भिक्खुनो धम्मुद्धच्चविग्गहितं मानसं होति। सो, आवुसो, समयो यं तं चित्तं अज्झत्तमेव 7 सन्तिट्ठति सन्निसीदति एकोदि होति समाधियति। तस्स मग्गो सञ्जायति। सो तं मग्गं आसेवति भावेति बहुलीकरोति। तस्स तं मग्गं आसेवतो भावयतो बहुलीकरोतो सञ्ञोजनानि पहीयन्ति, अनुसया ब्यन्तीहोन्ति।
‘‘Puna caparaṃ, āvuso, bhikkhuno dhammuddhaccaviggahitaṃ mānasaṃ hoti. So, āvuso, samayo yaṃ taṃ cittaṃ ajjhattameva 8 santiṭṭhati sannisīdati ekodi hoti samādhiyati. Tassa maggo sañjāyati. So taṃ maggaṃ āsevati bhāveti bahulīkaroti. Tassa taṃ maggaṃ āsevato bhāvayato bahulīkaroto saññojanāni pahīyanti, anusayā byantīhonti.
‘‘यो हि कोचि, आवुसो, भिक्खु वा भिक्खुनी वा मम सन्तिके अरहत्तपत्तं ब्याकरोति, सब्बसो इमेहि चतूहि मग्गेहि, एतेसं वा अञ्ञतरेना’’ति।
‘‘Yo hi koci, āvuso, bhikkhu vā bhikkhunī vā mama santike arahattapattaṃ byākaroti, sabbaso imehi catūhi maggehi, etesaṃ vā aññatarenā’’ti.
Footnotes:
Related texts:
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / खुद्दकनिकाय (अट्ठकथा) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / पटिसम्भिदामग्ग-अट्ठकथा • Paṭisambhidāmagga-aṭṭhakathā / युगनद्धकथावण्णना • Yuganaddhakathāvaṇṇanā
