| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
೧೦. ಯುಗನದ್ಧಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ
10. Yuganaddhasuttavaṇṇanā
೧೭೦. ದಸಮೇ ಸಮಥಪುಬ್ಬಙ್ಗಮಂ ವಿಪಸ್ಸನಂ ಭಾವೇತೀತಿ ಇದಂ ಸಮಥಯಾನಿಕಸ್ಸ ವಸೇನ ವುತ್ತಂ। ಸೋ ಹಿ ಪಠಮಂ ಉಪಚಾರಸಮಾಧಿಂ ವಾ ಅಪ್ಪನಾಸಮಾಧಿಂ ವಾ ಉಪ್ಪಾದೇತಿ, ಅಯಂ ಸಮಥೋ। ಸೋ ತಞ್ಚ ತಂಸಮ್ಪಯುತ್ತೇ ಚ ಧಮ್ಮೇ ಅನಿಚ್ಚಾದೀಹಿ ವಿಪಸ್ಸತಿ, ಅಯಂ ವಿಪಸ್ಸನಾ, ಇತಿ ಪಠಮಂ ಸಮಥೋ, ಪಚ್ಛಾ ವಿಪಸ್ಸನಾ। ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸಮಥಪುಬ್ಬಙ್ಗಮಂ ವಿಪಸ್ಸನಂ ಭಾವೇತೀ’’ತಿ। ವಿಪಸ್ಸನಾಪುಬ್ಬಙ್ಗಮಂ ಸಮಥಂ ಭಾವೇತೀತಿ ಇದಂ ಪನ ವಿಪಸ್ಸನಾಯಾನಿಕಸ್ಸ ವಸೇನ ವುತ್ತಂ। ಸೋ ತಂ ವುತ್ತಪ್ಪಕಾರಂ ಸಮಥಂ ಅಸಮ್ಪಾದೇತ್ವಾ ಪಞ್ಚುಪಾದಾನಕ್ಖನ್ಧೇ ಅನಿಚ್ಚಾದೀಹಿ ವಿಪಸ್ಸತಿ। ಪಠಮೋ ಲೋಕುತ್ತರಮಗ್ಗೋ ನಿಬ್ಬತ್ತತೀತಿ ಸೋತಾಪತ್ತಿಮಗ್ಗಂ ಸನ್ಧಾಯ ವದತಿ, ಲೋಕಿಯಮಗ್ಗವಸೇನೇವ ವಾ ಇಮಿಸ್ಸಾ ಪಾಳಿಯಾ ಅತ್ಥೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ। ಕಥಂ? ಮಗ್ಗೋ ಸಞ್ಜಾಯತಿ, ಪುಬ್ಬಭಾಗಿಯೋ ಲೋಕಿಯಮಗ್ಗೋ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ। ಆಸೇವತಿ ನಿಬ್ಬಿದಾನುಪಸ್ಸನಾವಸೇನ। ಭಾವೇತಿ ಮುಚ್ಚಿತುಕಮ್ಯತಾವಸೇನ। ಬಹುಲೀಕರೋತಿ ಪಟಿಸಙ್ಖಾನುಪಸ್ಸನಾವಸೇನ। ಆಸೇವತಿ ವಾ ಭಯತುಪಟ್ಠಾನಾದಿಞಾಣವಸೇನ। ಭಾವೇತಿ ಮುಚ್ಚಿತುಕಮ್ಯತಾದಿಞಾಣವಸೇನ। ಬಹುಲೀಕರೋತಿ ವುಟ್ಠಾನಗಾಮಿನಿವಿಪಸ್ಸನಾವಸೇನ। ಸಂಯೋಜನಾನಿ ಪಹೀಯನ್ತಿ। ಅನುಸಯಾ ಬ್ಯನ್ತೀ ಹೋನ್ತೀತಿ ಮಗ್ಗಪ್ಪಟಿಪಾಟಿಯಾ ಪಹೀಯನ್ತಿ ಬ್ಯನ್ತೀ ಹೋನ್ತಿ।
170. Dasame samathapubbaṅgamaṃ vipassanaṃ bhāvetīti idaṃ samathayānikassa vasena vuttaṃ. So hi paṭhamaṃ upacārasamādhiṃ vā appanāsamādhiṃ vā uppādeti, ayaṃ samatho. So tañca taṃsampayutte ca dhamme aniccādīhi vipassati, ayaṃ vipassanā, iti paṭhamaṃ samatho, pacchā vipassanā. Tena vuccati ‘‘samathapubbaṅgamaṃ vipassanaṃ bhāvetī’’ti. Vipassanāpubbaṅgamaṃ samathaṃ bhāvetīti idaṃ pana vipassanāyānikassa vasena vuttaṃ. So taṃ vuttappakāraṃ samathaṃ asampādetvā pañcupādānakkhandhe aniccādīhi vipassati. Paṭhamo lokuttaramaggo nibbattatīti sotāpattimaggaṃ sandhāya vadati, lokiyamaggavaseneva vā imissā pāḷiyā attho veditabbo. Kathaṃ? Maggo sañjāyati, pubbabhāgiyo lokiyamaggo uppajjati. Āsevati nibbidānupassanāvasena. Bhāveti muccitukamyatāvasena. Bahulīkaroti paṭisaṅkhānupassanāvasena. Āsevati vā bhayatupaṭṭhānādiñāṇavasena. Bhāveti muccitukamyatādiñāṇavasena. Bahulīkaroti vuṭṭhānagāminivipassanāvasena. Saṃyojanāni pahīyanti. Anusayā byantī hontīti maggappaṭipāṭiyā pahīyanti byantī honti.
ಧಮ್ಮುದ್ಧಚ್ಚವಿಗ್ಗಹಿತಮಾನಸನ್ತಿ ಓಭಾಸಾದೀಸು ಅರಿಯಧಮ್ಮೋತಿ ಪವತ್ತಂ ಉದ್ಧಚ್ಚಂ ವಿಕ್ಖೇಪೋ ಧಮ್ಮುದ್ಧಚ್ಚಂ , ತೇನ ಧಮ್ಮುದ್ಧಚ್ಚೇನ ವಿಪಸ್ಸನಾವೀಥಿತೋ ಉಗ್ಗಮನೇನ ವಿರೂಪಂ ಗಹಿತಂ ಪವತ್ತಿಯಮಾನಂ ಧಮ್ಮುದ್ಧಚ್ಚವಿಗ್ಗಹಿತಮಾನಸಂ। ವುತ್ತಞ್ಹೇತಂ –
Dhammuddhaccaviggahitamānasanti obhāsādīsu ariyadhammoti pavattaṃ uddhaccaṃ vikkhepo dhammuddhaccaṃ , tena dhammuddhaccena vipassanāvīthito uggamanena virūpaṃ gahitaṃ pavattiyamānaṃ dhammuddhaccaviggahitamānasaṃ. Vuttañhetaṃ –
‘‘ಧಮ್ಮುದ್ಧಚ್ಚವಿಗ್ಗಹಿತಮಾನಸಂ ಹೋತಿ, ಅನಿಚ್ಚತೋ ಮನಸಿ ಕರೋತಿ, ಓಭಾಸೋ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ, ಓಭಾಸೋ ಧಮ್ಮೋತಿ ಓಭಾಸಂ ಆವಜ್ಜತಿ, ತತೋ ವಿಕ್ಖೇಪೋ ಉದ್ಧಚ್ಚಂ, ತೇನ ಉದ್ಧಚ್ಚೇನ ವಿಗ್ಗಹಿತಮಾನಸೋ ಅನಿಚ್ಚತೋ ಉಪಟ್ಠಾನಂ ಯಥಾಭೂತಂ ನಪ್ಪಜಾನಾತಿ। ದುಕ್ಖತೋ…ಪೇ॰… ಅನತ್ತತೋ ಉಪಟ್ಠಾನಂ ಯಥಾಭೂತಂ ನಪ್ಪಜಾನಾತಿ। ತಥಾ ಅನಿಚ್ಚತೋ ಮನಸಿಕರೋತೋ ಞಾಣಂ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ…ಪೇ॰… ಪೀತಿ ಪಸ್ಸದ್ಧಿ ಸುಖಂ ಅಧಿಮೋಕ್ಖೋ ಪಗ್ಗಹೋ ಉಪಟ್ಠಾನಂ ಉಪೇಕ್ಖಾ ನಿಕನ್ತಿ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ, ನಿಕನ್ತಿ ಧಮ್ಮೋತಿ ನಿಕನ್ತಿಂ ಆವಜ್ಜತಿ, ತತೋ ವಿಕ್ಖೇಪೋ ಉದ್ಧಚ್ಚಂ, ತೇನ ಉದ್ಧಚ್ಚೇನ ವಿಗ್ಗಹಿತಮಾನಸೋ ಅನಿಚ್ಚತೋ ಉಪಟ್ಠಾನಂ ಯಥಾಭೂತಂ ನಪ್ಪಜಾನಾತಿ। ದುಕ್ಖತೋ…ಪೇ॰… ಅನತ್ತತೋ ಉಪಟ್ಠಾನಂ ಯಥಾಭೂತಂ ನಪ್ಪಜಾನಾತೀ’’ತಿ (ಪಟಿ॰ ಮ॰ ೨.೬)। ಸೇಸಮೇತ್ಥ ಉತ್ತಾನಮೇವ।
‘‘Dhammuddhaccaviggahitamānasaṃ hoti, aniccato manasi karoti, obhāso uppajjati, obhāso dhammoti obhāsaṃ āvajjati, tato vikkhepo uddhaccaṃ, tena uddhaccena viggahitamānaso aniccato upaṭṭhānaṃ yathābhūtaṃ nappajānāti. Dukkhato…pe… anattato upaṭṭhānaṃ yathābhūtaṃ nappajānāti. Tathā aniccato manasikaroto ñāṇaṃ uppajjati…pe… pīti passaddhi sukhaṃ adhimokkho paggaho upaṭṭhānaṃ upekkhā nikanti uppajjati, nikanti dhammoti nikantiṃ āvajjati, tato vikkhepo uddhaccaṃ, tena uddhaccena viggahitamānaso aniccato upaṭṭhānaṃ yathābhūtaṃ nappajānāti. Dukkhato…pe… anattato upaṭṭhānaṃ yathābhūtaṃ nappajānātī’’ti (paṭi. ma. 2.6). Sesamettha uttānameva.
ಯುಗನದ್ಧಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Yuganaddhasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
ಪಟಿಪದಾವಗ್ಗವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Paṭipadāvaggavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ • Aṅguttaranikāya / ೧೦. ಯುಗನದ್ಧಸುತ್ತಂ • 10. Yuganaddhasuttaṃ
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ೧೦. ಯುಗನದ್ಧಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 10. Yuganaddhasuttavaṇṇanā
