Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / नेत्तिप्पकरणपाळि • Nettippakaraṇapāḷi

    ३. युत्तिहारविभङ्गो

    3. Yuttihāravibhaṅgo

    १८. तत्थ कतमो युत्तिहारो? ‘‘सब्बेसं हारान’’न्ति, अयं युत्तिहारो। किं योजयति 1? चत्तारो महापदेसा बुद्धापदेसो सङ्घापदेसो सम्बहुलत्थेरापदेसो 2 एकत्थेरापदेसो। इमे चत्तारो महापदेसा, तानि पदब्यञ्‍जनानि सुत्ते ओतारयितब्बानि, विनये सन्दस्सयितब्बानि, धम्मतायं उपनिक्खिपितब्बानि।

    18. Tattha katamo yuttihāro? ‘‘Sabbesaṃ hārāna’’nti, ayaṃ yuttihāro. Kiṃ yojayati 3? Cattāro mahāpadesā buddhāpadeso saṅghāpadeso sambahulattherāpadeso 4 ekattherāpadeso. Ime cattāro mahāpadesā, tāni padabyañjanāni sutte otārayitabbāni, vinaye sandassayitabbāni, dhammatāyaṃ upanikkhipitabbāni.

    कतमस्मिं सुत्ते ओतारयितब्बानि? चतूसु अरियसच्‍चेसु। कतमस्मिं विनये सन्दस्सयितब्बानि? रागविनये दोसविनये मोहविनये। कतमिस्सं 5 धम्मतायं उपनिक्खिपितब्बानि? पटिच्‍चसमुप्पादे। यदि चतूसु अरियसच्‍चेसु अवतरति, किलेसविनये सन्दिस्सति , धम्मतञ्‍च न विलोमेति, एवं आसवे न जनेति। चतूहि महापदेसेहि यं यं युज्‍जति, येन येन युज्‍जति, यथा यथा युज्‍जति, तं तं गहेतब्बं।

    Katamasmiṃ sutte otārayitabbāni? Catūsu ariyasaccesu. Katamasmiṃ vinaye sandassayitabbāni? Rāgavinaye dosavinaye mohavinaye. Katamissaṃ 6 dhammatāyaṃ upanikkhipitabbāni? Paṭiccasamuppāde. Yadi catūsu ariyasaccesu avatarati, kilesavinaye sandissati , dhammatañca na vilometi, evaṃ āsave na janeti. Catūhi mahāpadesehi yaṃ yaṃ yujjati, yena yena yujjati, yathā yathā yujjati, taṃ taṃ gahetabbaṃ.

    १९. पञ्हं पुच्छितेन कति पदानि पञ्हेति पदसो परियोगाहितब्बं विचेतब्बं? यदि सब्बानि पदानि एकं अत्थं अभिवदन्ति, एको पञ्हो। अथ चत्तारि पदानि एकं अत्थं अभिवदन्ति, एको पञ्हो। अथ तीणि पदानि एकं अत्थं अभिवदन्ति, एको पञ्हो। अथ द्वे पदानि एकं अत्थं अभिवदन्ति, एको पञ्हो। अथ एकं पदं एकं अत्थं अभिवदति, एको पञ्हो। तं उपपरिक्खमानेन अञ्‍ञातब्बं किं इमे धम्मा नानत्था नानाब्यञ्‍जना, उदाहु इमेसं धम्मानं एको अत्थो ब्यञ्‍जनमेव नानन्ति। यथा किं भवे? यथा सा देवता भगवन्तं पञ्हं पुच्छति।

    19. Pañhaṃ pucchitena kati padāni pañheti padaso pariyogāhitabbaṃ vicetabbaṃ? Yadi sabbāni padāni ekaṃ atthaṃ abhivadanti, eko pañho. Atha cattāri padāni ekaṃ atthaṃ abhivadanti, eko pañho. Atha tīṇi padāni ekaṃ atthaṃ abhivadanti, eko pañho. Atha dve padāni ekaṃ atthaṃ abhivadanti, eko pañho. Atha ekaṃ padaṃ ekaṃ atthaṃ abhivadati, eko pañho. Taṃ upaparikkhamānena aññātabbaṃ kiṃ ime dhammā nānatthā nānābyañjanā, udāhu imesaṃ dhammānaṃ eko attho byañjanameva nānanti. Yathā kiṃ bhave? Yathā sā devatā bhagavantaṃ pañhaṃ pucchati.

    ‘‘केनस्सुब्भाहतो 7 लोको, केनस्सु परिवारितो।

    ‘‘Kenassubbhāhato 8 loko, kenassu parivārito;

    केन सल्‍लेन ओतिण्णो, किस्स धूपायितो सदा’’ति॥

    Kena sallena otiṇṇo, kissa dhūpāyito sadā’’ti.

    इमानि चत्तारि पदानि पुच्छितानि। ते तयो पञ्हा कथं ञायति? भगवा हि देवताय विसज्‍जेति।

    Imāni cattāri padāni pucchitāni. Te tayo pañhā kathaṃ ñāyati? Bhagavā hi devatāya visajjeti.

    ‘‘मच्‍चुनाब्भाहतो 9 लोको, जराय परिवारितो।

    ‘‘Maccunābbhāhato 10 loko, jarāya parivārito;

    तण्हासल्‍लेन ओतिण्णो, इच्छाधूपायितो सदा’’ति॥

    Taṇhāsallena otiṇṇo, icchādhūpāyito sadā’’ti.

    २०. तत्थ जरा च मरणञ्‍च इमानि द्वे सङ्खतस्स सङ्खतलक्खणानि। जरायं ठितस्स अञ्‍ञथत्तं, मरणं वयो। तत्थ जराय च मरणस्स च अत्थतो नानत्तं। केन कारणेन, गब्भगतापि हि मीयन्ति, न च ते जिण्णा भवन्ति। अत्थि च देवानं मरणं, न च तेसं सरीरानि जीरन्ति। सक्‍कतेव जराय पटिकम्मं कातुं, न पन सक्‍कते मरणस्स पटिकम्मं कातुं अञ्‍ञत्रेव इद्धिमन्तानं इद्धिविसया। यं पनाह तण्हासल्‍लेन ओतिण्णोति दिस्सन्ति वीतरागा जीरन्तापि मीयन्तापि। यदि च यथा जरामरणं, एवं तण्हापि सिया। एवं सन्ते सब्बे योब्बनट्ठापि विगततण्हा सियुं। यथा च तण्हा दुक्खस्स समुदयो, एवं जरामरणम्पि सिया दुक्खस्स समुदयो, न च सिया तण्हा दुक्खस्स समुदयो, न हि जरामरणं दुक्खस्स समुदयो, तण्हा दुक्खस्स समुदयो। यथा च तण्हा मग्गवज्झा, एवं जरामरणम्पि सिया मग्गवज्झं। इमाय युत्तिया अञ्‍ञमञ्‍ञेहि कारणेहि गवेसितब्बं। यदि च सन्दिस्सति युत्तिसमारूळ्हं अत्थतो च अञ्‍ञत्तं, ब्यञ्‍जनतोपि गवेसितब्बं।

    20. Tattha jarā ca maraṇañca imāni dve saṅkhatassa saṅkhatalakkhaṇāni. Jarāyaṃ ṭhitassa aññathattaṃ, maraṇaṃ vayo. Tattha jarāya ca maraṇassa ca atthato nānattaṃ. Kena kāraṇena, gabbhagatāpi hi mīyanti, na ca te jiṇṇā bhavanti. Atthi ca devānaṃ maraṇaṃ, na ca tesaṃ sarīrāni jīranti. Sakkateva jarāya paṭikammaṃ kātuṃ, na pana sakkate maraṇassa paṭikammaṃ kātuṃ aññatreva iddhimantānaṃ iddhivisayā. Yaṃ panāha taṇhāsallena otiṇṇoti dissanti vītarāgā jīrantāpi mīyantāpi. Yadi ca yathā jarāmaraṇaṃ, evaṃ taṇhāpi siyā. Evaṃ sante sabbe yobbanaṭṭhāpi vigatataṇhā siyuṃ. Yathā ca taṇhā dukkhassa samudayo, evaṃ jarāmaraṇampi siyā dukkhassa samudayo, na ca siyā taṇhā dukkhassa samudayo, na hi jarāmaraṇaṃ dukkhassa samudayo, taṇhā dukkhassa samudayo. Yathā ca taṇhā maggavajjhā, evaṃ jarāmaraṇampi siyā maggavajjhaṃ. Imāya yuttiyā aññamaññehi kāraṇehi gavesitabbaṃ. Yadi ca sandissati yuttisamārūḷhaṃ atthato ca aññattaṃ, byañjanatopi gavesitabbaṃ.

    सल्‍लोति वा धूपायनन्ति वा इमेसं धम्मानं अत्थतो एकत्तं। न हि युज्‍जति इच्छाय च तण्हाय च अत्थतो अञ्‍ञत्तं। तण्हाय अधिप्पाये अपरिपूरमाने नवसु आघातवत्थूसु कोधो च उपनाहो च उप्पज्‍जति। इमाय युत्तिया जराय च मरणस्स च तण्हाय च अत्थतो अञ्‍ञत्तं।

    Salloti vā dhūpāyananti vā imesaṃ dhammānaṃ atthato ekattaṃ. Na hi yujjati icchāya ca taṇhāya ca atthato aññattaṃ. Taṇhāya adhippāye aparipūramāne navasu āghātavatthūsu kodho ca upanāho ca uppajjati. Imāya yuttiyā jarāya ca maraṇassa ca taṇhāya ca atthato aññattaṃ.

    यं पनिदं भगवता द्वीहि नामेहि अभिलपितं इच्छातिपि तण्हातिपि, इदं भगवता बाहिरानं वत्थूनं आरम्मणवसेन द्वीहि नामेहि अभिलपितं इच्छातिपि तण्हातिपि, सब्बा हि तण्हा अज्झोसानलक्खणेन एकलक्खणा। यथा सब्बो अग्गि उण्हत्तलक्खणेन एकलक्खणो, अपि च उपादानवसेन अञ्‍ञमञ्‍ञानि नामानि लभति, कट्ठग्गीतिपि तिणग्गीतिपि सकलिकग्गीतिपि गोमयग्गीतिपि थुसग्गीतिपि सङ्कारग्गीतिपि, सब्बो हि अग्गि उण्हत्तलक्खणोव। एवं सब्बा तण्हा अज्झोसानलक्खणेन एकलक्खणा , अपि तु आरम्मणउपादानवसेन अञ्‍ञमञ्‍ञेहि नामेहि अभिलपिता इच्छाइतिपि तण्हाइतिपि सल्‍लोइतिपि धूपायनाइतिपि सरिताइतिपि विसत्तिकाइतिपि सिनेहोइतिपि किलमथोइतिपि लताइतिपि मञ्‍ञनाइतिपि बन्धोइतिपि आसाइतिपि पिपासाइतिपि अभिनन्दनाइतिपि, इति सब्बा तण्हा अज्झोसानलक्खणेन एकलक्खणा। यथा च वेवचने वुत्ता।

    Yaṃ panidaṃ bhagavatā dvīhi nāmehi abhilapitaṃ icchātipi taṇhātipi, idaṃ bhagavatā bāhirānaṃ vatthūnaṃ ārammaṇavasena dvīhi nāmehi abhilapitaṃ icchātipi taṇhātipi, sabbā hi taṇhā ajjhosānalakkhaṇena ekalakkhaṇā. Yathā sabbo aggi uṇhattalakkhaṇena ekalakkhaṇo, api ca upādānavasena aññamaññāni nāmāni labhati, kaṭṭhaggītipi tiṇaggītipi sakalikaggītipi gomayaggītipi thusaggītipi saṅkāraggītipi, sabbo hi aggi uṇhattalakkhaṇova. Evaṃ sabbā taṇhā ajjhosānalakkhaṇena ekalakkhaṇā , api tu ārammaṇaupādānavasena aññamaññehi nāmehi abhilapitā icchāitipi taṇhāitipi salloitipi dhūpāyanāitipi saritāitipi visattikāitipi sinehoitipi kilamathoitipi latāitipi maññanāitipi bandhoitipi āsāitipi pipāsāitipi abhinandanāitipi, iti sabbā taṇhā ajjhosānalakkhaṇena ekalakkhaṇā. Yathā ca vevacane vuttā.

    ‘‘आसा च पिहा अभिनन्दना च, अनेकधातूसु सरा पतिट्ठिता।

    ‘‘Āsā ca pihā abhinandanā ca, anekadhātūsu sarā patiṭṭhitā;

    अञ्‍ञाणमूलप्पभवा पजप्पिता, सब्बा मया ब्यन्तिकता समूलका’’ति 11

    Aññāṇamūlappabhavā pajappitā, sabbā mayā byantikatā samūlakā’’ti 12.

    तण्हायेतं वेवचनं। यथाह भगवा – रूपे तिस्स अविगतरागस्स अविगतच्छन्दस्स अविगतपेमस्स अविगतपिपासस्स अविगतपरिळाहस्स। एवं वेदनाय सञ्‍ञाय सङ्खारेसु विञ्‍ञाणे अविगतरागस्स अविगतच्छन्दस्स अविगतपेमस्स अविगतपिपासस्स अविगतपरिळाहस्स सब्बं सुत्तं वित्थारेतब्बं। तण्हायेतं वेवचनं। एवं युज्‍जति।

    Taṇhāyetaṃ vevacanaṃ. Yathāha bhagavā – rūpe tissa avigatarāgassa avigatacchandassa avigatapemassa avigatapipāsassa avigatapariḷāhassa. Evaṃ vedanāya saññāya saṅkhāresu viññāṇe avigatarāgassa avigatacchandassa avigatapemassa avigatapipāsassa avigatapariḷāhassa sabbaṃ suttaṃ vitthāretabbaṃ. Taṇhāyetaṃ vevacanaṃ. Evaṃ yujjati.

    २१. सब्बो दुक्खूपचारो कामतण्हासङ्खारमूलको, न पन युज्‍जति सब्बो निब्बिदूपचारो कामतण्हापरिक्खारमूलको। इमाय युत्तिया अञ्‍ञमञ्‍ञेहि कारणेहि गवेसितब्बं।

    21. Sabbo dukkhūpacāro kāmataṇhāsaṅkhāramūlako, na pana yujjati sabbo nibbidūpacāro kāmataṇhāparikkhāramūlako. Imāya yuttiyā aññamaññehi kāraṇehi gavesitabbaṃ.

    यथा हि 13 भगवा रागचरितस्स पुग्गलस्स असुभं देसयति, दोसचरितस्स भगवा पुग्गलस्स मेत्तं देसयति। मोहचरितस्स भगवा पुग्गलस्स पटिच्‍चसमुप्पादं देसयति। यदि हि भगवा रागचरितस्स पुग्गलस्स मेत्तं चेतोविमुत्तिं देसेय्य। सुखं वा पटिपदं दन्धाभिञ्‍ञं सुखं वा पटिपदं खिप्पाभिञ्‍ञं विपस्सनापुब्बङ्गमं वा पहानं देसेय्य, न युज्‍जति देसना। एवं यं किञ्‍चि रागस्स अनुलोमप्पहानं दोसस्स अनुलोमप्पहानं मोहस्स अनुलोमप्पहानं। सब्बं तं विचयेन हारेन विचिनित्वा युत्तिहारेन योजेतब्बं। यावतिका ञाणस्स भूमि।

    Yathā hi 14 bhagavā rāgacaritassa puggalassa asubhaṃ desayati, dosacaritassa bhagavā puggalassa mettaṃ desayati. Mohacaritassa bhagavā puggalassa paṭiccasamuppādaṃ desayati. Yadi hi bhagavā rāgacaritassa puggalassa mettaṃ cetovimuttiṃ deseyya. Sukhaṃ vā paṭipadaṃ dandhābhiññaṃ sukhaṃ vā paṭipadaṃ khippābhiññaṃ vipassanāpubbaṅgamaṃ vā pahānaṃ deseyya, na yujjati desanā. Evaṃ yaṃ kiñci rāgassa anulomappahānaṃ dosassa anulomappahānaṃ mohassa anulomappahānaṃ. Sabbaṃ taṃ vicayena hārena vicinitvā yuttihārena yojetabbaṃ. Yāvatikā ñāṇassa bhūmi.

    मेत्ताविहारिस्स सतो ब्यापादो चित्तं परियादाय ठस्सतीति न युज्‍जति देसना, ब्यापादो पहानं अब्भत्थं गच्छतीति युज्‍जति देसना। करुणाविहारिस्स सतो विहेसा चित्तं परियादाय ठस्सतीति न युज्‍जति देसना, विहेसा पहानं अब्भत्थं गच्छतीति युज्‍जति देसना। मुदिता विहारिस्स सतो अरति चित्तं परियादाय ठस्सतीति न युज्‍जति देसना, अरति पहानं अब्भत्थं गच्छतीति युज्‍जति देसना। उपेक्खाविहारिस्स सतो रागो चित्तं परियादाय ठस्सतीति न युज्‍जति देसना, रागो पहानं अब्भत्थं गच्छतीति युज्‍जति देसना। अनिमित्तविहारिस्स सतो निमित्तानुसारी तेन तेनेव विञ्‍ञाणं पवत्ततीति न युज्‍जति देसना , निमित्तं पहानं अब्भत्थं गच्छतीति युज्‍जति देसना। अस्मीति विगतं अयमहमस्मीति न समनुपस्सामि। अथ च पन मे किस्मीति कथस्मीति विचिकिच्छा कथंकथासल्‍लं चित्तं परियादाय ठस्सतीति न युज्‍जति देसना, विचिकिच्छा कथंकथासल्‍लं पहानं अब्भत्थं गच्छतीति युज्‍जति देसना।

    Mettāvihārissa sato byāpādo cittaṃ pariyādāya ṭhassatīti na yujjati desanā, byāpādo pahānaṃ abbhatthaṃ gacchatīti yujjati desanā. Karuṇāvihārissa sato vihesā cittaṃ pariyādāya ṭhassatīti na yujjati desanā, vihesā pahānaṃ abbhatthaṃ gacchatīti yujjati desanā. Muditā vihārissa sato arati cittaṃ pariyādāya ṭhassatīti na yujjati desanā, arati pahānaṃ abbhatthaṃ gacchatīti yujjati desanā. Upekkhāvihārissa sato rāgo cittaṃ pariyādāya ṭhassatīti na yujjati desanā, rāgo pahānaṃ abbhatthaṃ gacchatīti yujjati desanā. Animittavihārissa sato nimittānusārī tena teneva viññāṇaṃ pavattatīti na yujjati desanā , nimittaṃ pahānaṃ abbhatthaṃ gacchatīti yujjati desanā. Asmīti vigataṃ ayamahamasmīti na samanupassāmi. Atha ca pana me kismīti kathasmīti vicikicchā kathaṃkathāsallaṃ cittaṃ pariyādāya ṭhassatīti na yujjati desanā, vicikicchā kathaṃkathāsallaṃ pahānaṃ abbhatthaṃ gacchatīti yujjati desanā.

    यथा वा पन पठमं झानं समापन्‍नस्स सतो कामरागब्यापादा विसेसाय संवत्तन्तीति न युज्‍जति देसना, हानाय संवत्तन्तीति युज्‍जति देसना। वितक्‍कसहगता वा सञ्‍ञामनसिकारा हानाय संवत्तन्तीति न युज्‍जति देसना, विसेसाय संवत्तन्तीति युज्‍जति देसना। दुतियं झानं समापन्‍नस्स सतो वितक्‍कविचारसहगता सञ्‍ञामनसिकारा विसेसाय संवत्तन्तीति न युज्‍जति देसना, हानाय संवत्तन्तीति युज्‍जति देसना। उपेक्खासुखसहगता वा सञ्‍ञामनसिकारा हानाय संवत्तन्तीति न युज्‍जति देसना, विसेसाय संवत्तन्तीति युज्‍जति देसना। ततियं झानं समापन्‍नस्स सतो पीतिसुखसहगता सञ्‍ञामनसिकारा विसेसाय संवत्तन्तीति न युज्‍जति देसना, हानाय संवत्तन्तीति युज्‍जति देसना, उपेक्खासतिपारिसुद्धिसहगता वा सञ्‍ञामनसिकारा हानाय संवत्तन्तीति न युज्‍जति देसना, विसेसाय संवत्तन्तीति युज्‍जति देसना। चतुत्थं झानं समापन्‍नस्स सतो उपेक्खासहगता सञ्‍ञामनसिकारा विसेसाय संवत्तन्तीति न युज्‍जति देसना, हानाय संवत्तन्तीति युज्‍जति देसना । आकासानञ्‍चायतनसहगता वा सञ्‍ञामनसिकारा हानाय संवत्तन्तीति न युज्‍जति देसना, विसेसाय संवत्तन्तीति युज्‍जति देसना।

    Yathā vā pana paṭhamaṃ jhānaṃ samāpannassa sato kāmarāgabyāpādā visesāya saṃvattantīti na yujjati desanā, hānāya saṃvattantīti yujjati desanā. Vitakkasahagatā vā saññāmanasikārā hānāya saṃvattantīti na yujjati desanā, visesāya saṃvattantīti yujjati desanā. Dutiyaṃ jhānaṃ samāpannassa sato vitakkavicārasahagatā saññāmanasikārā visesāya saṃvattantīti na yujjati desanā, hānāya saṃvattantīti yujjati desanā. Upekkhāsukhasahagatā vā saññāmanasikārā hānāya saṃvattantīti na yujjati desanā, visesāya saṃvattantīti yujjati desanā. Tatiyaṃ jhānaṃ samāpannassa sato pītisukhasahagatā saññāmanasikārā visesāya saṃvattantīti na yujjati desanā, hānāya saṃvattantīti yujjati desanā, upekkhāsatipārisuddhisahagatā vā saññāmanasikārā hānāya saṃvattantīti na yujjati desanā, visesāya saṃvattantīti yujjati desanā. Catutthaṃ jhānaṃ samāpannassa sato upekkhāsahagatā saññāmanasikārā visesāya saṃvattantīti na yujjati desanā, hānāya saṃvattantīti yujjati desanā . Ākāsānañcāyatanasahagatā vā saññāmanasikārā hānāya saṃvattantīti na yujjati desanā, visesāya saṃvattantīti yujjati desanā.

    आकासानञ्‍चायतनं समापन्‍नस्स सतो रूपसहगता सञ्‍ञामनसिकारा विसेसाय संवत्तन्तीति न युज्‍जति देसना, हानाय संवत्तन्तीति युज्‍जति देसना। विञ्‍ञाणञ्‍चायतनसहगता वा सञ्‍ञामनसिकारा हानाय संवत्तन्तीति न युज्‍जति देसना, विसेसाय संवत्तन्तीति युज्‍जति देसना। विञ्‍ञाणञ्‍चायतनं समापन्‍नस्स सतो आकासानञ्‍चायतनसहगता सञ्‍ञामनसिकारा विसेसाय संवत्तन्तीति न युज्‍जति देसना, हानाय संवत्तन्तीति युज्‍जति देसना। आकिञ्‍चञ्‍ञायतनसहगता वा सञ्‍ञामनसिकारा हानाय संवत्तन्तीति न युज्‍जति देसना, विसेसाय संवत्तन्तीति युज्‍जति देसना।

    Ākāsānañcāyatanaṃ samāpannassa sato rūpasahagatā saññāmanasikārā visesāya saṃvattantīti na yujjati desanā, hānāya saṃvattantīti yujjati desanā. Viññāṇañcāyatanasahagatā vā saññāmanasikārā hānāya saṃvattantīti na yujjati desanā, visesāya saṃvattantīti yujjati desanā. Viññāṇañcāyatanaṃ samāpannassa sato ākāsānañcāyatanasahagatā saññāmanasikārā visesāya saṃvattantīti na yujjati desanā, hānāya saṃvattantīti yujjati desanā. Ākiñcaññāyatanasahagatā vā saññāmanasikārā hānāya saṃvattantīti na yujjati desanā, visesāya saṃvattantīti yujjati desanā.

    आकिञ्‍चञ्‍ञायतनं समापन्‍नस्स सतो विञ्‍ञाणञ्‍चायतनसहगता सञ्‍ञामनसिकारा विसेसाय संवत्तन्तीति न युज्‍जति देसना, हानाय संवत्तन्तीति युज्‍जति देसना। नेवसञ्‍ञानासञ्‍ञायतनसहगता वा सञ्‍ञामनसिकारा हानाय संवत्तन्तीति न युज्‍जति देसना, विसेसाय संवत्तन्तीति युज्‍जति देसना। नेवसञ्‍ञानासञ्‍ञायतनं समापन्‍नस्स सतो सञ्‍ञूपचारा विसेसाय संवत्तन्तीति न युज्‍जति देसना, हानाय संवत्तन्तीति युज्‍जति देसना। सञ्‍ञावेदयितनिरोधसहगता वा सञ्‍ञामनसिकारा हानाय संवत्तन्तीति न युज्‍जति देसना, विसेसाय संवत्तन्तीति युज्‍जति देसना। कल्‍लतापरिचितं चित्तं न च अभिनीहारं खमतीति न युज्‍जति देसना, कल्‍लतापरिचितं चित्तं अथ च अभिनीहारं खमतीति युज्‍जति देसना।

    Ākiñcaññāyatanaṃ samāpannassa sato viññāṇañcāyatanasahagatā saññāmanasikārā visesāya saṃvattantīti na yujjati desanā, hānāya saṃvattantīti yujjati desanā. Nevasaññānāsaññāyatanasahagatā vā saññāmanasikārā hānāya saṃvattantīti na yujjati desanā, visesāya saṃvattantīti yujjati desanā. Nevasaññānāsaññāyatanaṃ samāpannassa sato saññūpacārā visesāya saṃvattantīti na yujjati desanā, hānāya saṃvattantīti yujjati desanā. Saññāvedayitanirodhasahagatā vā saññāmanasikārā hānāya saṃvattantīti na yujjati desanā, visesāya saṃvattantīti yujjati desanā. Kallatāparicitaṃ cittaṃ na ca abhinīhāraṃ khamatīti na yujjati desanā, kallatāparicitaṃ cittaṃ atha ca abhinīhāraṃ khamatīti yujjati desanā.

    एवं सब्बे नवसुत्तन्ता यथाधम्मं यथाविनयं यथासत्थुसासनं सब्बतो विचयेन हारेन विचिनित्वा युत्तिहारेन योजेतब्बाति। तेनाह आयस्मा महाकच्‍चायनो ‘‘सब्बेसं हारानं या भूमि यो च गोचरो तेस’’न्ति।

    Evaṃ sabbe navasuttantā yathādhammaṃ yathāvinayaṃ yathāsatthusāsanaṃ sabbato vicayena hārena vicinitvā yuttihārena yojetabbāti. Tenāha āyasmā mahākaccāyano ‘‘sabbesaṃ hārānaṃ yā bhūmi yo ca gocaro tesa’’nti.

    नियुत्तो युत्ति हारो।

    Niyutto yutti hāro.







    Footnotes:
    1. योजेति (सी॰)
    2. सम्पहुल… (क॰)
    3. yojeti (sī.)
    4. sampahula… (ka.)
    5. कतमियं (सी॰)
    6. katamiyaṃ (sī.)
    7. पस्स स॰ नि॰ १.६६
    8. passa sa. ni. 1.66
    9. मच्‍चुनब्भाहतो (क॰) थेरगा॰ ४४८; सं॰ नि॰ १.६६ पस्सितब्बं
    10. maccunabbhāhato (ka.) theragā. 448; saṃ. ni. 1.66 passitabbaṃ
    11. समूलिका (सी॰)
    12. samūlikā (sī.)
    13. यथाह (सी॰)
    14. yathāha (sī.)



    Related texts:



    अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / खुद्दकनिकाय (अट्ठकथा) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / नेत्तिप्पकरण-अट्ठकथा • Nettippakaraṇa-aṭṭhakathā / ३. युत्तिहारविभङ्गवण्णना • 3. Yuttihāravibhaṅgavaṇṇanā

    टीका • Tīkā / सुत्तपिटक (टीका) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / खुद्दकनिकाय (टीका) • Khuddakanikāya (ṭīkā) / नेत्तिप्पकरण-टीका • Nettippakaraṇa-ṭīkā / ३. युत्तिहारविभङ्गवण्णना • 3. Yuttihāravibhaṅgavaṇṇanā

    टीका • Tīkā / सुत्तपिटक (टीका) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / खुद्दकनिकाय (टीका) • Khuddakanikāya (ṭīkā) / नेत्तिविभाविनी • Nettivibhāvinī / ३. युत्तिहारविभङ्गविभावना • 3. Yuttihāravibhaṅgavibhāvanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact