| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਨੇਤ੍ਤਿਪ੍ਪਕਰਣਪਾਲ਼ਿ • Nettippakaraṇapāḷi |
੩. ਯੁਤ੍ਤਿਹਾਰવਿਭਙ੍ਗੋ
3. Yuttihāravibhaṅgo
ਕਤਮਸ੍ਮਿਂ ਸੁਤ੍ਤੇ ਓਤਾਰਯਿਤਬ੍ਬਾਨਿ? ਚਤੂਸੁ ਅਰਿਯਸਚ੍ਚੇਸੁ। ਕਤਮਸ੍ਮਿਂ વਿਨਯੇ ਸਨ੍ਦਸ੍ਸਯਿਤਬ੍ਬਾਨਿ? ਰਾਗવਿਨਯੇ ਦੋਸવਿਨਯੇ ਮੋਹવਿਨਯੇ। ਕਤਮਿਸ੍ਸਂ 5 ਧਮ੍ਮਤਾਯਂ ਉਪਨਿਕ੍ਖਿਪਿਤਬ੍ਬਾਨਿ? ਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਾਦੇ। ਯਦਿ ਚਤੂਸੁ ਅਰਿਯਸਚ੍ਚੇਸੁ ਅવਤਰਤਿ, ਕਿਲੇਸવਿਨਯੇ ਸਨ੍ਦਿਸ੍ਸਤਿ , ਧਮ੍ਮਤਞ੍ਚ ਨ વਿਲੋਮੇਤਿ, ਏવਂ ਆਸવੇ ਨ ਜਨੇਤਿ। ਚਤੂਹਿ ਮਹਾਪਦੇਸੇਹਿ ਯਂ ਯਂ ਯੁਜ੍ਜਤਿ, ਯੇਨ ਯੇਨ ਯੁਜ੍ਜਤਿ, ਯਥਾ ਯਥਾ ਯੁਜ੍ਜਤਿ, ਤਂ ਤਂ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ।
Katamasmiṃ sutte otārayitabbāni? Catūsu ariyasaccesu. Katamasmiṃ vinaye sandassayitabbāni? Rāgavinaye dosavinaye mohavinaye. Katamissaṃ 6 dhammatāyaṃ upanikkhipitabbāni? Paṭiccasamuppāde. Yadi catūsu ariyasaccesu avatarati, kilesavinaye sandissati , dhammatañca na vilometi, evaṃ āsave na janeti. Catūhi mahāpadesehi yaṃ yaṃ yujjati, yena yena yujjati, yathā yathā yujjati, taṃ taṃ gahetabbaṃ.
੧੯. ਪਞ੍ਹਂ ਪੁਚ੍ਛਿਤੇਨ ਕਤਿ ਪਦਾਨਿ ਪਞ੍ਹੇਤਿ ਪਦਸੋ ਪਰਿਯੋਗਾਹਿਤਬ੍ਬਂ વਿਚੇਤਬ੍ਬਂ? ਯਦਿ ਸਬ੍ਬਾਨਿ ਪਦਾਨਿ ਏਕਂ ਅਤ੍ਥਂ ਅਭਿવਦਨ੍ਤਿ, ਏਕੋ ਪਞ੍ਹੋ। ਅਥ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਪਦਾਨਿ ਏਕਂ ਅਤ੍ਥਂ ਅਭਿવਦਨ੍ਤਿ, ਏਕੋ ਪਞ੍ਹੋ। ਅਥ ਤੀਣਿ ਪਦਾਨਿ ਏਕਂ ਅਤ੍ਥਂ ਅਭਿવਦਨ੍ਤਿ, ਏਕੋ ਪਞ੍ਹੋ। ਅਥ ਦ੍વੇ ਪਦਾਨਿ ਏਕਂ ਅਤ੍ਥਂ ਅਭਿવਦਨ੍ਤਿ, ਏਕੋ ਪਞ੍ਹੋ। ਅਥ ਏਕਂ ਪਦਂ ਏਕਂ ਅਤ੍ਥਂ ਅਭਿવਦਤਿ, ਏਕੋ ਪਞ੍ਹੋ। ਤਂ ਉਪਪਰਿਕ੍ਖਮਾਨੇਨ ਅਞ੍ਞਾਤਬ੍ਬਂ ਕਿਂ ਇਮੇ ਧਮ੍ਮਾ ਨਾਨਤ੍ਥਾ ਨਾਨਾਬ੍ਯਞ੍ਜਨਾ, ਉਦਾਹੁ ਇਮੇਸਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਏਕੋ ਅਤ੍ਥੋ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਮੇવ ਨਾਨਨ੍ਤਿ। ਯਥਾ ਕਿਂ ਭવੇ? ਯਥਾ ਸਾ ਦੇવਤਾ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਪਞ੍ਹਂ ਪੁਚ੍ਛਤਿ।
19. Pañhaṃ pucchitena kati padāni pañheti padaso pariyogāhitabbaṃ vicetabbaṃ? Yadi sabbāni padāni ekaṃ atthaṃ abhivadanti, eko pañho. Atha cattāri padāni ekaṃ atthaṃ abhivadanti, eko pañho. Atha tīṇi padāni ekaṃ atthaṃ abhivadanti, eko pañho. Atha dve padāni ekaṃ atthaṃ abhivadanti, eko pañho. Atha ekaṃ padaṃ ekaṃ atthaṃ abhivadati, eko pañho. Taṃ upaparikkhamānena aññātabbaṃ kiṃ ime dhammā nānatthā nānābyañjanā, udāhu imesaṃ dhammānaṃ eko attho byañjanameva nānanti. Yathā kiṃ bhave? Yathā sā devatā bhagavantaṃ pañhaṃ pucchati.
ਕੇਨ ਸਲ੍ਲੇਨ ਓਤਿਣ੍ਣੋ, ਕਿਸ੍ਸ ਧੂਪਾਯਿਤੋ ਸਦਾ’’ਤਿ॥
Kena sallena otiṇṇo, kissa dhūpāyito sadā’’ti.
ਇਮਾਨਿ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਪਦਾਨਿ ਪੁਚ੍ਛਿਤਾਨਿ। ਤੇ ਤਯੋ ਪਞ੍ਹਾ ਕਥਂ ਞਾਯਤਿ? ਭਗવਾ ਹਿ ਦੇવਤਾਯ વਿਸਜ੍ਜੇਤਿ।
Imāni cattāri padāni pucchitāni. Te tayo pañhā kathaṃ ñāyati? Bhagavā hi devatāya visajjeti.
ਤਣ੍ਹਾਸਲ੍ਲੇਨ ਓਤਿਣ੍ਣੋ, ਇਚ੍ਛਾਧੂਪਾਯਿਤੋ ਸਦਾ’’ਤਿ॥
Taṇhāsallena otiṇṇo, icchādhūpāyito sadā’’ti.
੨੦. ਤਤ੍ਥ ਜਰਾ ਚ ਮਰਣਞ੍ਚ ਇਮਾਨਿ ਦ੍વੇ ਸਙ੍ਖਤਸ੍ਸ ਸਙ੍ਖਤਲਕ੍ਖਣਾਨਿ। ਜਰਾਯਂ ਠਿਤਸ੍ਸ ਅਞ੍ਞਥਤ੍ਤਂ, ਮਰਣਂ વਯੋ। ਤਤ੍ਥ ਜਰਾਯ ਚ ਮਰਣਸ੍ਸ ਚ ਅਤ੍ਥਤੋ ਨਾਨਤ੍ਤਂ। ਕੇਨ ਕਾਰਣੇਨ, ਗਬ੍ਭਗਤਾਪਿ ਹਿ ਮੀਯਨ੍ਤਿ, ਨ ਚ ਤੇ ਜਿਣ੍ਣਾ ਭવਨ੍ਤਿ। ਅਤ੍ਥਿ ਚ ਦੇવਾਨਂ ਮਰਣਂ, ਨ ਚ ਤੇਸਂ ਸਰੀਰਾਨਿ ਜੀਰਨ੍ਤਿ। ਸਕ੍ਕਤੇવ ਜਰਾਯ ਪਟਿਕਮ੍ਮਂ ਕਾਤੁਂ, ਨ ਪਨ ਸਕ੍ਕਤੇ ਮਰਣਸ੍ਸ ਪਟਿਕਮ੍ਮਂ ਕਾਤੁਂ ਅਞ੍ਞਤ੍ਰੇવ ਇਦ੍ਧਿਮਨ੍ਤਾਨਂ ਇਦ੍ਧਿવਿਸਯਾ। ਯਂ ਪਨਾਹ ਤਣ੍ਹਾਸਲ੍ਲੇਨ ਓਤਿਣ੍ਣੋਤਿ ਦਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ વੀਤਰਾਗਾ ਜੀਰਨ੍ਤਾਪਿ ਮੀਯਨ੍ਤਾਪਿ। ਯਦਿ ਚ ਯਥਾ ਜਰਾਮਰਣਂ, ਏવਂ ਤਣ੍ਹਾਪਿ ਸਿਯਾ। ਏવਂ ਸਨ੍ਤੇ ਸਬ੍ਬੇ ਯੋਬ੍ਬਨਟ੍ਠਾਪਿ વਿਗਤਤਣ੍ਹਾ ਸਿਯੁਂ। ਯਥਾ ਚ ਤਣ੍ਹਾ ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਸਮੁਦਯੋ, ਏવਂ ਜਰਾਮਰਣਮ੍ਪਿ ਸਿਯਾ ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਸਮੁਦਯੋ, ਨ ਚ ਸਿਯਾ ਤਣ੍ਹਾ ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਸਮੁਦਯੋ, ਨ ਹਿ ਜਰਾਮਰਣਂ ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਸਮੁਦਯੋ, ਤਣ੍ਹਾ ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਸਮੁਦਯੋ। ਯਥਾ ਚ ਤਣ੍ਹਾ ਮਗ੍ਗવਜ੍ਝਾ, ਏવਂ ਜਰਾਮਰਣਮ੍ਪਿ ਸਿਯਾ ਮਗ੍ਗવਜ੍ਝਂ। ਇਮਾਯ ਯੁਤ੍ਤਿਯਾ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞੇਹਿ ਕਾਰਣੇਹਿ ਗવੇਸਿਤਬ੍ਬਂ। ਯਦਿ ਚ ਸਨ੍ਦਿਸ੍ਸਤਿ ਯੁਤ੍ਤਿਸਮਾਰੂਲ਼੍ਹਂ ਅਤ੍ਥਤੋ ਚ ਅਞ੍ਞਤ੍ਤਂ, ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਤੋਪਿ ਗવੇਸਿਤਬ੍ਬਂ।
20. Tattha jarā ca maraṇañca imāni dve saṅkhatassa saṅkhatalakkhaṇāni. Jarāyaṃ ṭhitassa aññathattaṃ, maraṇaṃ vayo. Tattha jarāya ca maraṇassa ca atthato nānattaṃ. Kena kāraṇena, gabbhagatāpi hi mīyanti, na ca te jiṇṇā bhavanti. Atthi ca devānaṃ maraṇaṃ, na ca tesaṃ sarīrāni jīranti. Sakkateva jarāya paṭikammaṃ kātuṃ, na pana sakkate maraṇassa paṭikammaṃ kātuṃ aññatreva iddhimantānaṃ iddhivisayā. Yaṃ panāha taṇhāsallena otiṇṇoti dissanti vītarāgā jīrantāpi mīyantāpi. Yadi ca yathā jarāmaraṇaṃ, evaṃ taṇhāpi siyā. Evaṃ sante sabbe yobbanaṭṭhāpi vigatataṇhā siyuṃ. Yathā ca taṇhā dukkhassa samudayo, evaṃ jarāmaraṇampi siyā dukkhassa samudayo, na ca siyā taṇhā dukkhassa samudayo, na hi jarāmaraṇaṃ dukkhassa samudayo, taṇhā dukkhassa samudayo. Yathā ca taṇhā maggavajjhā, evaṃ jarāmaraṇampi siyā maggavajjhaṃ. Imāya yuttiyā aññamaññehi kāraṇehi gavesitabbaṃ. Yadi ca sandissati yuttisamārūḷhaṃ atthato ca aññattaṃ, byañjanatopi gavesitabbaṃ.
ਸਲ੍ਲੋਤਿ વਾ ਧੂਪਾਯਨਨ੍ਤਿ વਾ ਇਮੇਸਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਅਤ੍ਥਤੋ ਏਕਤ੍ਤਂ। ਨ ਹਿ ਯੁਜ੍ਜਤਿ ਇਚ੍ਛਾਯ ਚ ਤਣ੍ਹਾਯ ਚ ਅਤ੍ਥਤੋ ਅਞ੍ਞਤ੍ਤਂ। ਤਣ੍ਹਾਯ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੇ ਅਪਰਿਪੂਰਮਾਨੇ ਨવਸੁ ਆਘਾਤવਤ੍ਥੂਸੁ ਕੋਧੋ ਚ ਉਪਨਾਹੋ ਚ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ। ਇਮਾਯ ਯੁਤ੍ਤਿਯਾ ਜਰਾਯ ਚ ਮਰਣਸ੍ਸ ਚ ਤਣ੍ਹਾਯ ਚ ਅਤ੍ਥਤੋ ਅਞ੍ਞਤ੍ਤਂ।
Salloti vā dhūpāyananti vā imesaṃ dhammānaṃ atthato ekattaṃ. Na hi yujjati icchāya ca taṇhāya ca atthato aññattaṃ. Taṇhāya adhippāye aparipūramāne navasu āghātavatthūsu kodho ca upanāho ca uppajjati. Imāya yuttiyā jarāya ca maraṇassa ca taṇhāya ca atthato aññattaṃ.
ਯਂ ਪਨਿਦਂ ਭਗવਤਾ ਦ੍વੀਹਿ ਨਾਮੇਹਿ ਅਭਿਲਪਿਤਂ ਇਚ੍ਛਾਤਿਪਿ ਤਣ੍ਹਾਤਿਪਿ, ਇਦਂ ਭਗવਤਾ ਬਾਹਿਰਾਨਂ વਤ੍ਥੂਨਂ ਆਰਮ੍ਮਣવਸੇਨ ਦ੍વੀਹਿ ਨਾਮੇਹਿ ਅਭਿਲਪਿਤਂ ਇਚ੍ਛਾਤਿਪਿ ਤਣ੍ਹਾਤਿਪਿ, ਸਬ੍ਬਾ ਹਿ ਤਣ੍ਹਾ ਅਜ੍ਝੋਸਾਨਲਕ੍ਖਣੇਨ ਏਕਲਕ੍ਖਣਾ। ਯਥਾ ਸਬ੍ਬੋ ਅਗ੍ਗਿ ਉਣ੍ਹਤ੍ਤਲਕ੍ਖਣੇਨ ਏਕਲਕ੍ਖਣੋ, ਅਪਿ ਚ ਉਪਾਦਾਨવਸੇਨ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਾਨਿ ਨਾਮਾਨਿ ਲਭਤਿ, ਕਟ੍ਠਗ੍ਗੀਤਿਪਿ ਤਿਣਗ੍ਗੀਤਿਪਿ ਸਕਲਿਕਗ੍ਗੀਤਿਪਿ ਗੋਮਯਗ੍ਗੀਤਿਪਿ ਥੁਸਗ੍ਗੀਤਿਪਿ ਸਙ੍ਕਾਰਗ੍ਗੀਤਿਪਿ, ਸਬ੍ਬੋ ਹਿ ਅਗ੍ਗਿ ਉਣ੍ਹਤ੍ਤਲਕ੍ਖਣੋવ। ਏવਂ ਸਬ੍ਬਾ ਤਣ੍ਹਾ ਅਜ੍ਝੋਸਾਨਲਕ੍ਖਣੇਨ ਏਕਲਕ੍ਖਣਾ , ਅਪਿ ਤੁ ਆਰਮ੍ਮਣਉਪਾਦਾਨવਸੇਨ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞੇਹਿ ਨਾਮੇਹਿ ਅਭਿਲਪਿਤਾ ਇਚ੍ਛਾਇਤਿਪਿ ਤਣ੍ਹਾਇਤਿਪਿ ਸਲ੍ਲੋਇਤਿਪਿ ਧੂਪਾਯਨਾਇਤਿਪਿ ਸਰਿਤਾਇਤਿਪਿ વਿਸਤ੍ਤਿਕਾਇਤਿਪਿ ਸਿਨੇਹੋਇਤਿਪਿ ਕਿਲਮਥੋਇਤਿਪਿ ਲਤਾਇਤਿਪਿ ਮਞ੍ਞਨਾਇਤਿਪਿ ਬਨ੍ਧੋਇਤਿਪਿ ਆਸਾਇਤਿਪਿ ਪਿਪਾਸਾਇਤਿਪਿ ਅਭਿਨਨ੍ਦਨਾਇਤਿਪਿ, ਇਤਿ ਸਬ੍ਬਾ ਤਣ੍ਹਾ ਅਜ੍ਝੋਸਾਨਲਕ੍ਖਣੇਨ ਏਕਲਕ੍ਖਣਾ। ਯਥਾ ਚ વੇવਚਨੇ વੁਤ੍ਤਾ।
Yaṃ panidaṃ bhagavatā dvīhi nāmehi abhilapitaṃ icchātipi taṇhātipi, idaṃ bhagavatā bāhirānaṃ vatthūnaṃ ārammaṇavasena dvīhi nāmehi abhilapitaṃ icchātipi taṇhātipi, sabbā hi taṇhā ajjhosānalakkhaṇena ekalakkhaṇā. Yathā sabbo aggi uṇhattalakkhaṇena ekalakkhaṇo, api ca upādānavasena aññamaññāni nāmāni labhati, kaṭṭhaggītipi tiṇaggītipi sakalikaggītipi gomayaggītipi thusaggītipi saṅkāraggītipi, sabbo hi aggi uṇhattalakkhaṇova. Evaṃ sabbā taṇhā ajjhosānalakkhaṇena ekalakkhaṇā , api tu ārammaṇaupādānavasena aññamaññehi nāmehi abhilapitā icchāitipi taṇhāitipi salloitipi dhūpāyanāitipi saritāitipi visattikāitipi sinehoitipi kilamathoitipi latāitipi maññanāitipi bandhoitipi āsāitipi pipāsāitipi abhinandanāitipi, iti sabbā taṇhā ajjhosānalakkhaṇena ekalakkhaṇā. Yathā ca vevacane vuttā.
‘‘ਆਸਾ ਚ ਪਿਹਾ ਅਭਿਨਨ੍ਦਨਾ ਚ, ਅਨੇਕਧਾਤੂਸੁ ਸਰਾ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਾ।
‘‘Āsā ca pihā abhinandanā ca, anekadhātūsu sarā patiṭṭhitā;
ਅਞ੍ਞਾਣਮੂਲਪ੍ਪਭવਾ ਪਜਪ੍ਪਿਤਾ, ਸਬ੍ਬਾ ਮਯਾ ਬ੍ਯਨ੍ਤਿਕਤਾ ਸਮੂਲਕਾ’’ਤਿ 11॥
Aññāṇamūlappabhavā pajappitā, sabbā mayā byantikatā samūlakā’’ti 12.
ਤਣ੍ਹਾਯੇਤਂ વੇવਚਨਂ। ਯਥਾਹ ਭਗવਾ – ਰੂਪੇ ਤਿਸ੍ਸ ਅવਿਗਤਰਾਗਸ੍ਸ ਅવਿਗਤਚ੍ਛਨ੍ਦਸ੍ਸ ਅવਿਗਤਪੇਮਸ੍ਸ ਅવਿਗਤਪਿਪਾਸਸ੍ਸ ਅવਿਗਤਪਰਿਲ਼ਾਹਸ੍ਸ। ਏવਂ વੇਦਨਾਯ ਸਞ੍ਞਾਯ ਸਙ੍ਖਾਰੇਸੁ વਿਞ੍ਞਾਣੇ ਅવਿਗਤਰਾਗਸ੍ਸ ਅવਿਗਤਚ੍ਛਨ੍ਦਸ੍ਸ ਅવਿਗਤਪੇਮਸ੍ਸ ਅવਿਗਤਪਿਪਾਸਸ੍ਸ ਅવਿਗਤਪਰਿਲ਼ਾਹਸ੍ਸ ਸਬ੍ਬਂ ਸੁਤ੍ਤਂ વਿਤ੍ਥਾਰੇਤਬ੍ਬਂ। ਤਣ੍ਹਾਯੇਤਂ વੇવਚਨਂ। ਏવਂ ਯੁਜ੍ਜਤਿ।
Taṇhāyetaṃ vevacanaṃ. Yathāha bhagavā – rūpe tissa avigatarāgassa avigatacchandassa avigatapemassa avigatapipāsassa avigatapariḷāhassa. Evaṃ vedanāya saññāya saṅkhāresu viññāṇe avigatarāgassa avigatacchandassa avigatapemassa avigatapipāsassa avigatapariḷāhassa sabbaṃ suttaṃ vitthāretabbaṃ. Taṇhāyetaṃ vevacanaṃ. Evaṃ yujjati.
੨੧. ਸਬ੍ਬੋ ਦੁਕ੍ਖੂਪਚਾਰੋ ਕਾਮਤਣ੍ਹਾਸਙ੍ਖਾਰਮੂਲਕੋ, ਨ ਪਨ ਯੁਜ੍ਜਤਿ ਸਬ੍ਬੋ ਨਿਬ੍ਬਿਦੂਪਚਾਰੋ ਕਾਮਤਣ੍ਹਾਪਰਿਕ੍ਖਾਰਮੂਲਕੋ। ਇਮਾਯ ਯੁਤ੍ਤਿਯਾ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞੇਹਿ ਕਾਰਣੇਹਿ ਗવੇਸਿਤਬ੍ਬਂ।
21. Sabbo dukkhūpacāro kāmataṇhāsaṅkhāramūlako, na pana yujjati sabbo nibbidūpacāro kāmataṇhāparikkhāramūlako. Imāya yuttiyā aññamaññehi kāraṇehi gavesitabbaṃ.
ਯਥਾ ਹਿ 13 ਭਗવਾ ਰਾਗਚਰਿਤਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਅਸੁਭਂ ਦੇਸਯਤਿ, ਦੋਸਚਰਿਤਸ੍ਸ ਭਗવਾ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਮੇਤ੍ਤਂ ਦੇਸਯਤਿ। ਮੋਹਚਰਿਤਸ੍ਸ ਭਗવਾ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਾਦਂ ਦੇਸਯਤਿ। ਯਦਿ ਹਿ ਭਗવਾ ਰਾਗਚਰਿਤਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਮੇਤ੍ਤਂ ਚੇਤੋવਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਦੇਸੇਯ੍ਯ। ਸੁਖਂ વਾ ਪਟਿਪਦਂ ਦਨ੍ਧਾਭਿਞ੍ਞਂ ਸੁਖਂ વਾ ਪਟਿਪਦਂ ਖਿਪ੍ਪਾਭਿਞ੍ਞਂ વਿਪਸ੍ਸਨਾਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮਂ વਾ ਪਹਾਨਂ ਦੇਸੇਯ੍ਯ, ਨ ਯੁਜ੍ਜਤਿ ਦੇਸਨਾ। ਏવਂ ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਰਾਗਸ੍ਸ ਅਨੁਲੋਮਪ੍ਪਹਾਨਂ ਦੋਸਸ੍ਸ ਅਨੁਲੋਮਪ੍ਪਹਾਨਂ ਮੋਹਸ੍ਸ ਅਨੁਲੋਮਪ੍ਪਹਾਨਂ। ਸਬ੍ਬਂ ਤਂ વਿਚਯੇਨ ਹਾਰੇਨ વਿਚਿਨਿਤ੍વਾ ਯੁਤ੍ਤਿਹਾਰੇਨ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ। ਯਾવਤਿਕਾ ਞਾਣਸ੍ਸ ਭੂਮਿ।
Yathā hi 14 bhagavā rāgacaritassa puggalassa asubhaṃ desayati, dosacaritassa bhagavā puggalassa mettaṃ desayati. Mohacaritassa bhagavā puggalassa paṭiccasamuppādaṃ desayati. Yadi hi bhagavā rāgacaritassa puggalassa mettaṃ cetovimuttiṃ deseyya. Sukhaṃ vā paṭipadaṃ dandhābhiññaṃ sukhaṃ vā paṭipadaṃ khippābhiññaṃ vipassanāpubbaṅgamaṃ vā pahānaṃ deseyya, na yujjati desanā. Evaṃ yaṃ kiñci rāgassa anulomappahānaṃ dosassa anulomappahānaṃ mohassa anulomappahānaṃ. Sabbaṃ taṃ vicayena hārena vicinitvā yuttihārena yojetabbaṃ. Yāvatikā ñāṇassa bhūmi.
ਮੇਤ੍ਤਾવਿਹਾਰਿਸ੍ਸ ਸਤੋ ਬ੍ਯਾਪਾਦੋ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਰਿਯਾਦਾਯ ਠਸ੍ਸਤੀਤਿ ਨ ਯੁਜ੍ਜਤਿ ਦੇਸਨਾ, ਬ੍ਯਾਪਾਦੋ ਪਹਾਨਂ ਅਬ੍ਭਤ੍ਥਂ ਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਯੁਜ੍ਜਤਿ ਦੇਸਨਾ। ਕਰੁਣਾવਿਹਾਰਿਸ੍ਸ ਸਤੋ વਿਹੇਸਾ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਰਿਯਾਦਾਯ ਠਸ੍ਸਤੀਤਿ ਨ ਯੁਜ੍ਜਤਿ ਦੇਸਨਾ, વਿਹੇਸਾ ਪਹਾਨਂ ਅਬ੍ਭਤ੍ਥਂ ਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਯੁਜ੍ਜਤਿ ਦੇਸਨਾ। ਮੁਦਿਤਾ વਿਹਾਰਿਸ੍ਸ ਸਤੋ ਅਰਤਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਰਿਯਾਦਾਯ ਠਸ੍ਸਤੀਤਿ ਨ ਯੁਜ੍ਜਤਿ ਦੇਸਨਾ, ਅਰਤਿ ਪਹਾਨਂ ਅਬ੍ਭਤ੍ਥਂ ਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਯੁਜ੍ਜਤਿ ਦੇਸਨਾ। ਉਪੇਕ੍ਖਾવਿਹਾਰਿਸ੍ਸ ਸਤੋ ਰਾਗੋ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਰਿਯਾਦਾਯ ਠਸ੍ਸਤੀਤਿ ਨ ਯੁਜ੍ਜਤਿ ਦੇਸਨਾ, ਰਾਗੋ ਪਹਾਨਂ ਅਬ੍ਭਤ੍ਥਂ ਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਯੁਜ੍ਜਤਿ ਦੇਸਨਾ। ਅਨਿਮਿਤ੍ਤવਿਹਾਰਿਸ੍ਸ ਸਤੋ ਨਿਮਿਤ੍ਤਾਨੁਸਾਰੀ ਤੇਨ ਤੇਨੇવ વਿਞ੍ਞਾਣਂ ਪવਤ੍ਤਤੀਤਿ ਨ ਯੁਜ੍ਜਤਿ ਦੇਸਨਾ , ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਪਹਾਨਂ ਅਬ੍ਭਤ੍ਥਂ ਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਯੁਜ੍ਜਤਿ ਦੇਸਨਾ। ਅਸ੍ਮੀਤਿ વਿਗਤਂ ਅਯਮਹਮਸ੍ਮੀਤਿ ਨ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਾਮਿ। ਅਥ ਚ ਪਨ ਮੇ ਕਿਸ੍ਮੀਤਿ ਕਥਸ੍ਮੀਤਿ વਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾ ਕਥਂਕਥਾਸਲ੍ਲਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਰਿਯਾਦਾਯ ਠਸ੍ਸਤੀਤਿ ਨ ਯੁਜ੍ਜਤਿ ਦੇਸਨਾ, વਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾ ਕਥਂਕਥਾਸਲ੍ਲਂ ਪਹਾਨਂ ਅਬ੍ਭਤ੍ਥਂ ਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਯੁਜ੍ਜਤਿ ਦੇਸਨਾ।
Mettāvihārissa sato byāpādo cittaṃ pariyādāya ṭhassatīti na yujjati desanā, byāpādo pahānaṃ abbhatthaṃ gacchatīti yujjati desanā. Karuṇāvihārissa sato vihesā cittaṃ pariyādāya ṭhassatīti na yujjati desanā, vihesā pahānaṃ abbhatthaṃ gacchatīti yujjati desanā. Muditā vihārissa sato arati cittaṃ pariyādāya ṭhassatīti na yujjati desanā, arati pahānaṃ abbhatthaṃ gacchatīti yujjati desanā. Upekkhāvihārissa sato rāgo cittaṃ pariyādāya ṭhassatīti na yujjati desanā, rāgo pahānaṃ abbhatthaṃ gacchatīti yujjati desanā. Animittavihārissa sato nimittānusārī tena teneva viññāṇaṃ pavattatīti na yujjati desanā , nimittaṃ pahānaṃ abbhatthaṃ gacchatīti yujjati desanā. Asmīti vigataṃ ayamahamasmīti na samanupassāmi. Atha ca pana me kismīti kathasmīti vicikicchā kathaṃkathāsallaṃ cittaṃ pariyādāya ṭhassatīti na yujjati desanā, vicikicchā kathaṃkathāsallaṃ pahānaṃ abbhatthaṃ gacchatīti yujjati desanā.
ਯਥਾ વਾ ਪਨ ਪਠਮਂ ਝਾਨਂ ਸਮਾਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਸਤੋ ਕਾਮਰਾਗਬ੍ਯਾਪਾਦਾ વਿਸੇਸਾਯ ਸਂવਤ੍ਤਨ੍ਤੀਤਿ ਨ ਯੁਜ੍ਜਤਿ ਦੇਸਨਾ, ਹਾਨਾਯ ਸਂવਤ੍ਤਨ੍ਤੀਤਿ ਯੁਜ੍ਜਤਿ ਦੇਸਨਾ। વਿਤਕ੍ਕਸਹਗਤਾ વਾ ਸਞ੍ਞਾਮਨਸਿਕਾਰਾ ਹਾਨਾਯ ਸਂવਤ੍ਤਨ੍ਤੀਤਿ ਨ ਯੁਜ੍ਜਤਿ ਦੇਸਨਾ, વਿਸੇਸਾਯ ਸਂવਤ੍ਤਨ੍ਤੀਤਿ ਯੁਜ੍ਜਤਿ ਦੇਸਨਾ। ਦੁਤਿਯਂ ਝਾਨਂ ਸਮਾਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਸਤੋ વਿਤਕ੍ਕવਿਚਾਰਸਹਗਤਾ ਸਞ੍ਞਾਮਨਸਿਕਾਰਾ વਿਸੇਸਾਯ ਸਂવਤ੍ਤਨ੍ਤੀਤਿ ਨ ਯੁਜ੍ਜਤਿ ਦੇਸਨਾ, ਹਾਨਾਯ ਸਂવਤ੍ਤਨ੍ਤੀਤਿ ਯੁਜ੍ਜਤਿ ਦੇਸਨਾ। ਉਪੇਕ੍ਖਾਸੁਖਸਹਗਤਾ વਾ ਸਞ੍ਞਾਮਨਸਿਕਾਰਾ ਹਾਨਾਯ ਸਂવਤ੍ਤਨ੍ਤੀਤਿ ਨ ਯੁਜ੍ਜਤਿ ਦੇਸਨਾ, વਿਸੇਸਾਯ ਸਂવਤ੍ਤਨ੍ਤੀਤਿ ਯੁਜ੍ਜਤਿ ਦੇਸਨਾ। ਤਤਿਯਂ ਝਾਨਂ ਸਮਾਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਸਤੋ ਪੀਤਿਸੁਖਸਹਗਤਾ ਸਞ੍ਞਾਮਨਸਿਕਾਰਾ વਿਸੇਸਾਯ ਸਂવਤ੍ਤਨ੍ਤੀਤਿ ਨ ਯੁਜ੍ਜਤਿ ਦੇਸਨਾ, ਹਾਨਾਯ ਸਂવਤ੍ਤਨ੍ਤੀਤਿ ਯੁਜ੍ਜਤਿ ਦੇਸਨਾ, ਉਪੇਕ੍ਖਾਸਤਿਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਸਹਗਤਾ વਾ ਸਞ੍ਞਾਮਨਸਿਕਾਰਾ ਹਾਨਾਯ ਸਂવਤ੍ਤਨ੍ਤੀਤਿ ਨ ਯੁਜ੍ਜਤਿ ਦੇਸਨਾ, વਿਸੇਸਾਯ ਸਂવਤ੍ਤਨ੍ਤੀਤਿ ਯੁਜ੍ਜਤਿ ਦੇਸਨਾ। ਚਤੁਤ੍ਥਂ ਝਾਨਂ ਸਮਾਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਸਤੋ ਉਪੇਕ੍ਖਾਸਹਗਤਾ ਸਞ੍ਞਾਮਨਸਿਕਾਰਾ વਿਸੇਸਾਯ ਸਂવਤ੍ਤਨ੍ਤੀਤਿ ਨ ਯੁਜ੍ਜਤਿ ਦੇਸਨਾ, ਹਾਨਾਯ ਸਂવਤ੍ਤਨ੍ਤੀਤਿ ਯੁਜ੍ਜਤਿ ਦੇਸਨਾ । ਆਕਾਸਾਨਞ੍ਚਾਯਤਨਸਹਗਤਾ વਾ ਸਞ੍ਞਾਮਨਸਿਕਾਰਾ ਹਾਨਾਯ ਸਂવਤ੍ਤਨ੍ਤੀਤਿ ਨ ਯੁਜ੍ਜਤਿ ਦੇਸਨਾ, વਿਸੇਸਾਯ ਸਂવਤ੍ਤਨ੍ਤੀਤਿ ਯੁਜ੍ਜਤਿ ਦੇਸਨਾ।
Yathā vā pana paṭhamaṃ jhānaṃ samāpannassa sato kāmarāgabyāpādā visesāya saṃvattantīti na yujjati desanā, hānāya saṃvattantīti yujjati desanā. Vitakkasahagatā vā saññāmanasikārā hānāya saṃvattantīti na yujjati desanā, visesāya saṃvattantīti yujjati desanā. Dutiyaṃ jhānaṃ samāpannassa sato vitakkavicārasahagatā saññāmanasikārā visesāya saṃvattantīti na yujjati desanā, hānāya saṃvattantīti yujjati desanā. Upekkhāsukhasahagatā vā saññāmanasikārā hānāya saṃvattantīti na yujjati desanā, visesāya saṃvattantīti yujjati desanā. Tatiyaṃ jhānaṃ samāpannassa sato pītisukhasahagatā saññāmanasikārā visesāya saṃvattantīti na yujjati desanā, hānāya saṃvattantīti yujjati desanā, upekkhāsatipārisuddhisahagatā vā saññāmanasikārā hānāya saṃvattantīti na yujjati desanā, visesāya saṃvattantīti yujjati desanā. Catutthaṃ jhānaṃ samāpannassa sato upekkhāsahagatā saññāmanasikārā visesāya saṃvattantīti na yujjati desanā, hānāya saṃvattantīti yujjati desanā . Ākāsānañcāyatanasahagatā vā saññāmanasikārā hānāya saṃvattantīti na yujjati desanā, visesāya saṃvattantīti yujjati desanā.
ਆਕਾਸਾਨਞ੍ਚਾਯਤਨਂ ਸਮਾਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਸਤੋ ਰੂਪਸਹਗਤਾ ਸਞ੍ਞਾਮਨਸਿਕਾਰਾ વਿਸੇਸਾਯ ਸਂવਤ੍ਤਨ੍ਤੀਤਿ ਨ ਯੁਜ੍ਜਤਿ ਦੇਸਨਾ, ਹਾਨਾਯ ਸਂવਤ੍ਤਨ੍ਤੀਤਿ ਯੁਜ੍ਜਤਿ ਦੇਸਨਾ। વਿਞ੍ਞਾਣਞ੍ਚਾਯਤਨਸਹਗਤਾ વਾ ਸਞ੍ਞਾਮਨਸਿਕਾਰਾ ਹਾਨਾਯ ਸਂવਤ੍ਤਨ੍ਤੀਤਿ ਨ ਯੁਜ੍ਜਤਿ ਦੇਸਨਾ, વਿਸੇਸਾਯ ਸਂવਤ੍ਤਨ੍ਤੀਤਿ ਯੁਜ੍ਜਤਿ ਦੇਸਨਾ। વਿਞ੍ਞਾਣਞ੍ਚਾਯਤਨਂ ਸਮਾਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਸਤੋ ਆਕਾਸਾਨਞ੍ਚਾਯਤਨਸਹਗਤਾ ਸਞ੍ਞਾਮਨਸਿਕਾਰਾ વਿਸੇਸਾਯ ਸਂવਤ੍ਤਨ੍ਤੀਤਿ ਨ ਯੁਜ੍ਜਤਿ ਦੇਸਨਾ, ਹਾਨਾਯ ਸਂવਤ੍ਤਨ੍ਤੀਤਿ ਯੁਜ੍ਜਤਿ ਦੇਸਨਾ। ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾਯਤਨਸਹਗਤਾ વਾ ਸਞ੍ਞਾਮਨਸਿਕਾਰਾ ਹਾਨਾਯ ਸਂવਤ੍ਤਨ੍ਤੀਤਿ ਨ ਯੁਜ੍ਜਤਿ ਦੇਸਨਾ, વਿਸੇਸਾਯ ਸਂવਤ੍ਤਨ੍ਤੀਤਿ ਯੁਜ੍ਜਤਿ ਦੇਸਨਾ।
Ākāsānañcāyatanaṃ samāpannassa sato rūpasahagatā saññāmanasikārā visesāya saṃvattantīti na yujjati desanā, hānāya saṃvattantīti yujjati desanā. Viññāṇañcāyatanasahagatā vā saññāmanasikārā hānāya saṃvattantīti na yujjati desanā, visesāya saṃvattantīti yujjati desanā. Viññāṇañcāyatanaṃ samāpannassa sato ākāsānañcāyatanasahagatā saññāmanasikārā visesāya saṃvattantīti na yujjati desanā, hānāya saṃvattantīti yujjati desanā. Ākiñcaññāyatanasahagatā vā saññāmanasikārā hānāya saṃvattantīti na yujjati desanā, visesāya saṃvattantīti yujjati desanā.
ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾਯਤਨਂ ਸਮਾਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਸਤੋ વਿਞ੍ਞਾਣਞ੍ਚਾਯਤਨਸਹਗਤਾ ਸਞ੍ਞਾਮਨਸਿਕਾਰਾ વਿਸੇਸਾਯ ਸਂવਤ੍ਤਨ੍ਤੀਤਿ ਨ ਯੁਜ੍ਜਤਿ ਦੇਸਨਾ, ਹਾਨਾਯ ਸਂવਤ੍ਤਨ੍ਤੀਤਿ ਯੁਜ੍ਜਤਿ ਦੇਸਨਾ। ਨੇવਸਞ੍ਞਾਨਾਸਞ੍ਞਾਯਤਨਸਹਗਤਾ વਾ ਸਞ੍ਞਾਮਨਸਿਕਾਰਾ ਹਾਨਾਯ ਸਂવਤ੍ਤਨ੍ਤੀਤਿ ਨ ਯੁਜ੍ਜਤਿ ਦੇਸਨਾ, વਿਸੇਸਾਯ ਸਂવਤ੍ਤਨ੍ਤੀਤਿ ਯੁਜ੍ਜਤਿ ਦੇਸਨਾ। ਨੇવਸਞ੍ਞਾਨਾਸਞ੍ਞਾਯਤਨਂ ਸਮਾਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਸਤੋ ਸਞ੍ਞੂਪਚਾਰਾ વਿਸੇਸਾਯ ਸਂવਤ੍ਤਨ੍ਤੀਤਿ ਨ ਯੁਜ੍ਜਤਿ ਦੇਸਨਾ, ਹਾਨਾਯ ਸਂવਤ੍ਤਨ੍ਤੀਤਿ ਯੁਜ੍ਜਤਿ ਦੇਸਨਾ। ਸਞ੍ਞਾવੇਦਯਿਤਨਿਰੋਧਸਹਗਤਾ વਾ ਸਞ੍ਞਾਮਨਸਿਕਾਰਾ ਹਾਨਾਯ ਸਂવਤ੍ਤਨ੍ਤੀਤਿ ਨ ਯੁਜ੍ਜਤਿ ਦੇਸਨਾ, વਿਸੇਸਾਯ ਸਂવਤ੍ਤਨ੍ਤੀਤਿ ਯੁਜ੍ਜਤਿ ਦੇਸਨਾ। ਕਲ੍ਲਤਾਪਰਿਚਿਤਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਨ ਚ ਅਭਿਨੀਹਾਰਂ ਖਮਤੀਤਿ ਨ ਯੁਜ੍ਜਤਿ ਦੇਸਨਾ, ਕਲ੍ਲਤਾਪਰਿਚਿਤਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਅਥ ਚ ਅਭਿਨੀਹਾਰਂ ਖਮਤੀਤਿ ਯੁਜ੍ਜਤਿ ਦੇਸਨਾ।
Ākiñcaññāyatanaṃ samāpannassa sato viññāṇañcāyatanasahagatā saññāmanasikārā visesāya saṃvattantīti na yujjati desanā, hānāya saṃvattantīti yujjati desanā. Nevasaññānāsaññāyatanasahagatā vā saññāmanasikārā hānāya saṃvattantīti na yujjati desanā, visesāya saṃvattantīti yujjati desanā. Nevasaññānāsaññāyatanaṃ samāpannassa sato saññūpacārā visesāya saṃvattantīti na yujjati desanā, hānāya saṃvattantīti yujjati desanā. Saññāvedayitanirodhasahagatā vā saññāmanasikārā hānāya saṃvattantīti na yujjati desanā, visesāya saṃvattantīti yujjati desanā. Kallatāparicitaṃ cittaṃ na ca abhinīhāraṃ khamatīti na yujjati desanā, kallatāparicitaṃ cittaṃ atha ca abhinīhāraṃ khamatīti yujjati desanā.
ਏવਂ ਸਬ੍ਬੇ ਨવਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਾ ਯਥਾਧਮ੍ਮਂ ਯਥਾવਿਨਯਂ ਯਥਾਸਤ੍ਥੁਸਾਸਨਂ ਸਬ੍ਬਤੋ વਿਚਯੇਨ ਹਾਰੇਨ વਿਚਿਨਿਤ੍વਾ ਯੁਤ੍ਤਿਹਾਰੇਨ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਾਤਿ। ਤੇਨਾਹ ਆਯਸ੍ਮਾ ਮਹਾਕਚ੍ਚਾਯਨੋ ‘‘ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਹਾਰਾਨਂ ਯਾ ਭੂਮਿ ਯੋ ਚ ਗੋਚਰੋ ਤੇਸ’’ਨ੍ਤਿ।
Evaṃ sabbe navasuttantā yathādhammaṃ yathāvinayaṃ yathāsatthusāsanaṃ sabbato vicayena hārena vicinitvā yuttihārena yojetabbāti. Tenāha āyasmā mahākaccāyano ‘‘sabbesaṃ hārānaṃ yā bhūmi yo ca gocaro tesa’’nti.
ਨਿਯੁਤ੍ਤੋ ਯੁਤ੍ਤਿ ਹਾਰੋ।
Niyutto yutti hāro.
Footnotes:
Related texts:
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਖੁਦ੍ਦਕਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ਨੇਤ੍ਤਿਪ੍ਪਕਰਣ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Nettippakaraṇa-aṭṭhakathā / ੩. ਯੁਤ੍ਤਿਹਾਰવਿਭਙ੍ਗવਣ੍ਣਨਾ • 3. Yuttihāravibhaṅgavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ਖੁਦ੍ਦਕਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Khuddakanikāya (ṭīkā) / ਨੇਤ੍ਤਿਪ੍ਪਕਰਣ-ਟੀਕਾ • Nettippakaraṇa-ṭīkā / ੩. ਯੁਤ੍ਤਿਹਾਰવਿਭਙ੍ਗવਣ੍ਣਨਾ • 3. Yuttihāravibhaṅgavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ਖੁਦ੍ਦਕਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Khuddakanikāya (ṭīkā) / ਨੇਤ੍ਤਿવਿਭਾવਿਨੀ • Nettivibhāvinī / ੩. ਯੁਤ੍ਤਿਹਾਰવਿਭਙ੍ਗવਿਭਾવਨਾ • 3. Yuttihāravibhaṅgavibhāvanā
