Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / અપદાનપાળિ • Apadānapāḷi |
૩-૬. ઉપાલિત્થેરઅપદાનં
3-6. Upālittheraapadānaṃ
૪૪૧.
441.
‘‘નગરે હંસવતિયા, સુજાતો નામ બ્રાહ્મણો;
‘‘Nagare haṃsavatiyā, sujāto nāma brāhmaṇo;
અસીતિકોટિનિચયો, પહૂતધનધઞ્ઞવા.
Asītikoṭinicayo, pahūtadhanadhaññavā.
૪૪૨.
442.
‘‘અજ્ઝાયકો મન્તધરો, તિણ્ણં વેદાન પારગૂ;
‘‘Ajjhāyako mantadharo, tiṇṇaṃ vedāna pāragū;
લક્ખણે ઇતિહાસે ચ, સધમ્મે પારમિં ગતો.
Lakkhaṇe itihāse ca, sadhamme pāramiṃ gato.
૪૪૩.
443.
ચરકા તાપસા ચેવ, ચરન્તિ મહિયા તદા.
Carakā tāpasā ceva, caranti mahiyā tadā.
૪૪૪.
444.
‘‘તેપિ મં પરિવારેન્તિ, બ્રાહ્મણો વિસ્સુતો ઇતિ;
‘‘Tepi maṃ parivārenti, brāhmaṇo vissuto iti;
બહુજ્જનો મં પૂજેતિ, નાહં પૂજેમિ કિઞ્ચનં.
Bahujjano maṃ pūjeti, nāhaṃ pūjemi kiñcanaṃ.
૪૪૫.
445.
‘‘પૂજારહં ન પસ્સામિ, માનત્થદ્ધો અહં તદા;
‘‘Pūjārahaṃ na passāmi, mānatthaddho ahaṃ tadā;
બુદ્ધોતિ વચનં નત્થિ, તાવ નુપ્પજ્જતે જિનો.
Buddhoti vacanaṃ natthi, tāva nuppajjate jino.
૪૪૬.
446.
સબ્બં તમં વિનોદેત્વા, લોકે ઉપ્પજ્જિ ચક્ખુમા.
Sabbaṃ tamaṃ vinodetvā, loke uppajji cakkhumā.
૪૪૭.
447.
‘‘વિત્થારિકે બાહુજઞ્ઞે, પુથુભૂતે ચ સાસને;
‘‘Vitthārike bāhujaññe, puthubhūte ca sāsane;
ઉપાગમિ તદા બુદ્ધો, નગરં હંસસવ્હયં.
Upāgami tadā buddho, nagaraṃ haṃsasavhayaṃ.
૪૪૮.
448.
‘‘પિતુ અત્થાય સો બુદ્ધો, ધમ્મં દેસેસિ ચક્ખુમા;
‘‘Pitu atthāya so buddho, dhammaṃ desesi cakkhumā;
તેન કાલેન પરિસા, સમન્તા યોજનં તદા.
Tena kālena parisā, samantā yojanaṃ tadā.
૪૪૯.
449.
‘‘સમ્મતો મનુજાનં સો, સુનન્દો નામ તાપસો;
‘‘Sammato manujānaṃ so, sunando nāma tāpaso;
યાવતા બુદ્ધપરિસા, પુપ્ફેહચ્છાદયી તદા.
Yāvatā buddhaparisā, pupphehacchādayī tadā.
૪૫૦.
450.
કોટિસતસહસ્સાનં, ધમ્માભિસમયો અહુ.
Koṭisatasahassānaṃ, dhammābhisamayo ahu.
૪૫૧.
451.
‘‘સત્તરત્તિન્દિવં બુદ્ધો, વસ્સેત્વા ધમ્મવુટ્ઠિયો;
‘‘Sattarattindivaṃ buddho, vassetvā dhammavuṭṭhiyo;
અટ્ઠમે દિવસે પત્તે, સુનન્દં કિત્તયી જિનો.
Aṭṭhame divase patte, sunandaṃ kittayī jino.
૪૫૨.
452.
‘‘દેવલોકે મનુસ્સે વા, સંસરન્તો અયં ભવે;
‘‘Devaloke manusse vā, saṃsaranto ayaṃ bhave;
સબ્બેસં પવરો હુત્વા, ભવેસુ સંસરિસ્સતિ.
Sabbesaṃ pavaro hutvā, bhavesu saṃsarissati.
૪૫૩.
453.
‘‘કપ્પસતસહસ્સમ્હિ , ઓક્કાકકુલસમ્ભવો;
‘‘Kappasatasahassamhi , okkākakulasambhavo;
ગોતમો નામ ગોત્તેન, સત્થા લોકે ભવિસ્સતિ.
Gotamo nāma gottena, satthā loke bhavissati.
૪૫૪.
454.
‘‘તસ્સ ધમ્મેસુ દાયાદો, ઓરસો ધમ્મનિમ્મિતો;
‘‘Tassa dhammesu dāyādo, oraso dhammanimmito;
મન્તાણિપુત્તો પુણ્ણોતિ, હેસ્સતિ સત્થુ સાવકો.
Mantāṇiputto puṇṇoti, hessati satthu sāvako.
૪૫૫.
455.
‘‘એવં કિત્તયિ સમ્બુદ્ધો, સુનન્દં તાપસં તદા;
‘‘Evaṃ kittayi sambuddho, sunandaṃ tāpasaṃ tadā;
હાસયન્તો જનં સબ્બં, દસ્સયન્તો સકં બલં.
Hāsayanto janaṃ sabbaṃ, dassayanto sakaṃ balaṃ.
૪૫૬.
456.
‘‘કતઞ્જલી નમસ્સન્તિ, સુનન્દં તાપસં જના;
‘‘Katañjalī namassanti, sunandaṃ tāpasaṃ janā;
બુદ્ધે કારં કરિત્વાન, સોધેસિ ગતિમત્તનો.
Buddhe kāraṃ karitvāna, sodhesi gatimattano.
૪૫૭.
457.
‘‘તત્થ મે અહુ સઙ્કપ્પો, સુત્વાન મુનિનો વચં;
‘‘Tattha me ahu saṅkappo, sutvāna munino vacaṃ;
અહમ્પિ કારં કસ્સામિ, યથા પસ્સામિ ગોતમં.
Ahampi kāraṃ kassāmi, yathā passāmi gotamaṃ.
૪૫૮.
458.
‘‘એવાહં ચિન્તયિત્વાન, કિરિયં ચિન્તયિં મમ;
‘‘Evāhaṃ cintayitvāna, kiriyaṃ cintayiṃ mama;
ક્યાહં કમ્મં આચરામિ, પુઞ્ઞક્ખેત્તે અનુત્તરે.
Kyāhaṃ kammaṃ ācarāmi, puññakkhette anuttare.
૪૫૯.
459.
‘‘અયઞ્ચ પાઠિકો ભિક્ખુ, સબ્બપાઠિસ્સ સાસને;
‘‘Ayañca pāṭhiko bhikkhu, sabbapāṭhissa sāsane;
વિનયે અગ્ગનિક્ખિત્તો, તં ઠાનં પત્થયે અહં.
Vinaye agganikkhitto, taṃ ṭhānaṃ patthaye ahaṃ.
૪૬૦.
460.
‘‘ઇદં મે અમિતં ભોગં, અક્ખોભં સાગરૂપમં;
‘‘Idaṃ me amitaṃ bhogaṃ, akkhobhaṃ sāgarūpamaṃ;
તેન ભોગેન બુદ્ધસ્સ, આરામં માપયે અહં.
Tena bhogena buddhassa, ārāmaṃ māpaye ahaṃ.
૪૬૧.
461.
‘‘સોભનં નામ આરામં, નગરસ્સ પુરત્થતો;
‘‘Sobhanaṃ nāma ārāmaṃ, nagarassa puratthato;
૪૬૨.
462.
‘‘કૂટાગારે ચ પાસાદે, મણ્ડપે હમ્મિયે ગુહા;
‘‘Kūṭāgāre ca pāsāde, maṇḍape hammiye guhā;
ચઙ્કમે સુકતે કત્વા, સઙ્ઘારામં અમાપયિં.
Caṅkame sukate katvā, saṅghārāmaṃ amāpayiṃ.
૪૬૩.
463.
‘‘જન્તાઘરં અગ્ગિસાલં, અથો ઉદકમાળકં;
‘‘Jantāgharaṃ aggisālaṃ, atho udakamāḷakaṃ;
ન્હાનઘરં માપયિત્વા, ભિક્ખુસઙ્ઘસ્સદાસહં.
Nhānagharaṃ māpayitvā, bhikkhusaṅghassadāsahaṃ.
૪૬૪.
464.
‘‘આસન્દિયો પીઠકે ચ, પરિભોગે ચ ભાજને;
‘‘Āsandiyo pīṭhake ca, paribhoge ca bhājane;
આરામિકઞ્ચ ભેસજ્જં, સબ્બમેતં અદાસહં.
Ārāmikañca bhesajjaṃ, sabbametaṃ adāsahaṃ.
૪૬૫.
465.
‘‘આરક્ખં પટ્ઠપેત્વાન, પાકારં કારયિં દળ્હં;
‘‘Ārakkhaṃ paṭṭhapetvāna, pākāraṃ kārayiṃ daḷhaṃ;
મા નં કોચિ વિહેઠેસિ, સન્તચિત્તાન તાદિનં.
Mā naṃ koci viheṭhesi, santacittāna tādinaṃ.
૪૬૬.
466.
૪૬૭.
467.
‘‘નિટ્ઠાપિતો મયારામો, સમ્પટિચ્છ તુવં મુનિ;
‘‘Niṭṭhāpito mayārāmo, sampaṭiccha tuvaṃ muni;
૪૬૮.
468.
‘‘પદુમુત્તરો લોકવિદૂ, આહુતીનં પટિગ્ગહો;
‘‘Padumuttaro lokavidū, āhutīnaṃ paṭiggaho;
મમ સઙ્કપ્પમઞ્ઞાય, અધિવાસેસિ નાયકો.
Mama saṅkappamaññāya, adhivāsesi nāyako.
૪૬૯.
469.
‘‘અધિવાસનમઞ્ઞાય, સબ્બઞ્ઞુસ્સ મહેસિનો;
‘‘Adhivāsanamaññāya, sabbaññussa mahesino;
ભોજનં પટિયાદેત્વા, કાલમારોચયિં અહં.
Bhojanaṃ paṭiyādetvā, kālamārocayiṃ ahaṃ.
૪૭૦.
470.
‘‘આરોચિતમ્હિ કાલમ્હિ, પદુમુત્તરનાયકો;
‘‘Ārocitamhi kālamhi, padumuttaranāyako;
ખીણાસવસહસ્સેહિ, આરામં મે ઉપાગમિ.
Khīṇāsavasahassehi, ārāmaṃ me upāgami.
૪૭૧.
471.
‘‘નિસિન્નં કાલમઞ્ઞાય, અન્નપાનેન તપ્પયિં;
‘‘Nisinnaṃ kālamaññāya, annapānena tappayiṃ;
ભુત્તાવિં કાલમઞ્ઞાય, ઇદં વચનમબ્રવિં.
Bhuttāviṃ kālamaññāya, idaṃ vacanamabraviṃ.
૪૭૨.
472.
‘‘કીતો સતસહસ્સેન, તત્તકેનેવ કારિતો;
‘‘Kīto satasahassena, tattakeneva kārito;
સોભનો નામ આરામો, સમ્પટિચ્છ તુવં મુનિ.
Sobhano nāma ārāmo, sampaṭiccha tuvaṃ muni.
૪૭૩.
473.
‘‘ઇમિનારામદાનેન , ચેતનાપણિધીહિ ચ;
‘‘Iminārāmadānena , cetanāpaṇidhīhi ca;
ભવે નિબ્બત્તમાનોહં, લભામિ મમ પત્થિતં.
Bhave nibbattamānohaṃ, labhāmi mama patthitaṃ.
૪૭૪.
474.
‘‘પટિગ્ગહેત્વા સમ્બુદ્ધો, સઙ્ઘારામં સુમાપિતં;
‘‘Paṭiggahetvā sambuddho, saṅghārāmaṃ sumāpitaṃ;
ભિક્ખુસઙ્ઘે નિસીદિત્વા, ઇદં વચનમબ્રવિ.
Bhikkhusaṅghe nisīditvā, idaṃ vacanamabravi.
૪૭૫.
475.
‘‘યો સો બુદ્ધસ્સ પાદાસિ, સઙ્ઘારામં સુમાપિતં;
‘‘Yo so buddhassa pādāsi, saṅghārāmaṃ sumāpitaṃ;
તમહં કિત્તયિસ્સામિ, સુણાથ મમ ભાસતો.
Tamahaṃ kittayissāmi, suṇātha mama bhāsato.
૪૭૬.
476.
‘‘હત્થી અસ્સા રથા પત્તી, સેના ચ ચતુરઙ્ગિની;
‘‘Hatthī assā rathā pattī, senā ca caturaṅginī;
પરિવારેસ્સન્તિમં નિચ્ચં, સઙ્ઘારામસ્સિદં ફલં.
Parivāressantimaṃ niccaṃ, saṅghārāmassidaṃ phalaṃ.
૪૭૭.
477.
પરિવારેસ્સન્તિમં નિચ્ચં, સઙ્ઘારામસ્સિદં ફલં.
Parivāressantimaṃ niccaṃ, saṅghārāmassidaṃ phalaṃ.
૪૭૮.
478.
‘‘છળસીતિસહસ્સાનિ, નારિયો સમલઙ્કતા;
‘‘Chaḷasītisahassāni, nāriyo samalaṅkatā;
વિચિત્તવત્થાભરણા, આમુત્તમણિકુણ્ડલા.
Vicittavatthābharaṇā, āmuttamaṇikuṇḍalā.
૪૭૯.
479.
‘‘અળારપમ્હા હસુલા, સુસઞ્ઞા તનુમજ્ઝિમા;
‘‘Aḷārapamhā hasulā, susaññā tanumajjhimā;
પરિવારેસ્સન્તિમં નિચ્ચં, સઙ્ઘારામસ્સિદં ફલં.
Parivāressantimaṃ niccaṃ, saṅghārāmassidaṃ phalaṃ.
૪૮૦.
480.
‘‘તિંસકપ્પસહસ્સાનિ, દેવલોકે રમિસ્સતિ;
‘‘Tiṃsakappasahassāni, devaloke ramissati;
સહસ્સક્ખત્તું દેવિન્દો, દેવરજ્જં કરિસ્સતિ.
Sahassakkhattuṃ devindo, devarajjaṃ karissati.
૪૮૧.
481.
‘‘દેવરાજેન પત્તબ્બં, સબ્બં પટિલભિસ્સતિ;
‘‘Devarājena pattabbaṃ, sabbaṃ paṭilabhissati;
અનૂનભોગો હુત્વાન, દેવરજ્જં કરિસ્સતિ.
Anūnabhogo hutvāna, devarajjaṃ karissati.
૪૮૨.
482.
‘‘સહસ્સક્ખત્તું ચક્કવત્તી, રાજા રટ્ઠે ભવિસ્સતિ;
‘‘Sahassakkhattuṃ cakkavattī, rājā raṭṭhe bhavissati;
પથબ્યા રજ્જં વિપુલં, ગણનાતો અસઙ્ખિયં.
Pathabyā rajjaṃ vipulaṃ, gaṇanāto asaṅkhiyaṃ.
૪૮૩.
483.
‘‘કપ્પસતસહસ્સમ્હિ , ઓક્કાકકુલસમ્ભવો;
‘‘Kappasatasahassamhi , okkākakulasambhavo;
ગોતમો નામ ગોત્તેન, સત્થા લોકે ભવિસ્સતિ.
Gotamo nāma gottena, satthā loke bhavissati.
૪૮૪.
484.
‘‘તસ્સ ધમ્મેસુ દાયાદો, ઓરસો ધમ્મનિમ્મિતો;
‘‘Tassa dhammesu dāyādo, oraso dhammanimmito;
ઉપાલિ નામ નામેન, હેસ્સતિ સત્થુ સાવકો.
Upāli nāma nāmena, hessati satthu sāvako.
૪૮૫.
485.
‘‘વિનયે પારમિં પત્વા, ઠાનાઠાને ચ કોવિદો;
‘‘Vinaye pāramiṃ patvā, ṭhānāṭhāne ca kovido;
જિનસાસનં ધારેન્તો, વિહરિસ્સતિનાસવો.
Jinasāsanaṃ dhārento, viharissatināsavo.
૪૮૬.
486.
‘‘સબ્બમેતં અભિઞ્ઞાય, ગોતમો સક્યપુઙ્ગવો;
‘‘Sabbametaṃ abhiññāya, gotamo sakyapuṅgavo;
ભિક્ખુસઙ્ઘે નિસીદિત્વા, એતદગ્ગે ઠપેસ્સતિ.
Bhikkhusaṅghe nisīditvā, etadagge ṭhapessati.
૪૮૭.
487.
‘‘અપરિમેય્યુપાદાય, પત્થેમિ તવ સાસનં;
‘‘Aparimeyyupādāya, patthemi tava sāsanaṃ;
સો મે અત્થો અનુપ્પત્તો, સબ્બસંયોજનક્ખયો.
So me attho anuppatto, sabbasaṃyojanakkhayo.
૪૮૮.
488.
‘‘યથા સૂલાવુતો પોસો, રાજદણ્ડેન તજ્જિતો;
‘‘Yathā sūlāvuto poso, rājadaṇḍena tajjito;
સૂલે સાતં અવિન્દન્તો, પરિમુત્તિંવ ઇચ્છતિ.
Sūle sātaṃ avindanto, parimuttiṃva icchati.
૪૮૯.
489.
‘‘તથેવાહં મહાવીર, ભવદણ્ડેન તજ્જિતો;
‘‘Tathevāhaṃ mahāvīra, bhavadaṇḍena tajjito;
કમ્મસૂલાવુતો સન્તો, પિપાસાવેદનટ્ટિતો.
Kammasūlāvuto santo, pipāsāvedanaṭṭito.
૪૯૦.
490.
‘‘ભવે સાતં ન વિન્દામિ, ડય્હન્તો તીહિ અગ્ગિભિ;
‘‘Bhave sātaṃ na vindāmi, ḍayhanto tīhi aggibhi;
પરિમુત્તિં ગવેસામિ, યથાપિ રાજદણ્ડિતો.
Parimuttiṃ gavesāmi, yathāpi rājadaṇḍito.
૪૯૧.
491.
‘‘યથા વિસાદો પુરિસો, વિસેન પરિપીળિતો;
‘‘Yathā visādo puriso, visena paripīḷito;
૪૯૨.
492.
‘‘ગવેસમાનો પસ્સેય્ય, અગદં વિસઘાતકં;
‘‘Gavesamāno passeyya, agadaṃ visaghātakaṃ;
તં પિવિત્વા સુખી અસ્સ, વિસમ્હા પરિમુત્તિયા.
Taṃ pivitvā sukhī assa, visamhā parimuttiyā.
૪૯૩.
493.
‘‘તથેવાહં મહાવીર, યથા વિસહતો નરો;
‘‘Tathevāhaṃ mahāvīra, yathā visahato naro;
સમ્પીળિતો અવિજ્જાય, સદ્ધમ્માગદમેસહં.
Sampīḷito avijjāya, saddhammāgadamesahaṃ.
૪૯૪.
494.
‘‘ધમ્માગદં ગવેસન્તો, અદ્દક્ખિં સક્યસાસનં;
‘‘Dhammāgadaṃ gavesanto, addakkhiṃ sakyasāsanaṃ;
અગ્ગં સબ્બોસધાનં તં, સબ્બસલ્લવિનોદનં.
Aggaṃ sabbosadhānaṃ taṃ, sabbasallavinodanaṃ.
૪૯૫.
495.
‘‘ધમ્મોસધં પિવિત્વાન, વિસં સબ્બં સમૂહનિં;
‘‘Dhammosadhaṃ pivitvāna, visaṃ sabbaṃ samūhaniṃ;
અજરામરં સીતિભાવં, નિબ્બાનં ફસ્સયિં અહં.
Ajarāmaraṃ sītibhāvaṃ, nibbānaṃ phassayiṃ ahaṃ.
૪૯૬.
496.
‘‘યથા ભૂતટ્ટિતો પોસો, ભૂતગ્ગાહેન પીળિતો;
‘‘Yathā bhūtaṭṭito poso, bhūtaggāhena pīḷito;
ભૂતવેજ્જં ગવેસેય્ય, ભૂતસ્મા પરિમુત્તિયા.
Bhūtavejjaṃ gaveseyya, bhūtasmā parimuttiyā.
૪૯૭.
497.
‘‘ગવેસમાનો પસ્સેય્ય, ભૂતવિજ્જાસુ કોવિદં;
‘‘Gavesamāno passeyya, bhūtavijjāsu kovidaṃ;
તસ્સ સો વિહને ભૂતં, સમૂલઞ્ચ વિનાસયે.
Tassa so vihane bhūtaṃ, samūlañca vināsaye.
૪૯૮.
498.
‘‘તથેવાહં મહાવીર, તમગ્ગાહેન પીળિતો;
‘‘Tathevāhaṃ mahāvīra, tamaggāhena pīḷito;
ઞાણાલોકં ગવેસામિ, તમતો પરિમુત્તિયા.
Ñāṇālokaṃ gavesāmi, tamato parimuttiyā.
૪૯૯.
499.
‘‘અથદ્દસં સક્યમુનિં, કિલેસતમસોધનં;
‘‘Athaddasaṃ sakyamuniṃ, kilesatamasodhanaṃ;
સો મે તમં વિનોદેસિ, ભૂતવેજ્જોવ ભૂતકં.
So me tamaṃ vinodesi, bhūtavejjova bhūtakaṃ.
૫૦૦.
500.
‘‘સંસારસોતં સઞ્છિન્દિં, તણ્હાસોતં નિવારયિં;
‘‘Saṃsārasotaṃ sañchindiṃ, taṇhāsotaṃ nivārayiṃ;
ભવં ઉગ્ઘાટયિં સબ્બં, ભૂતવેજ્જોવ મૂલતો.
Bhavaṃ ugghāṭayiṃ sabbaṃ, bhūtavejjova mūlato.
૫૦૧.
501.
‘‘ગરુળો યથા ઓપતતિ, પન્નગં ભક્ખમત્તનો;
‘‘Garuḷo yathā opatati, pannagaṃ bhakkhamattano;
સમન્તા યોજનસતં, વિક્ખોભેતિ મહાસરં.
Samantā yojanasataṃ, vikkhobheti mahāsaraṃ.
૫૦૨.
502.
‘‘પન્નગં સો ગહેત્વાન, અધોસીસં વિહેઠયં;
‘‘Pannagaṃ so gahetvāna, adhosīsaṃ viheṭhayaṃ;
આદાય સો પક્કમતિ, યેનકામં વિહઙ્ગમો.
Ādāya so pakkamati, yenakāmaṃ vihaṅgamo.
૫૦૩.
503.
‘‘તથેવાહં મહાવીર, યથાપિ ગરુળો બલી;
‘‘Tathevāhaṃ mahāvīra, yathāpi garuḷo balī;
અસઙ્ખતં ગવેસન્તો, દોસે વિક્ખાલયિં અહં.
Asaṅkhataṃ gavesanto, dose vikkhālayiṃ ahaṃ.
૫૦૪.
504.
‘‘દિટ્ઠો અહં ધમ્મવરં, સન્તિપદમનુત્તરં;
‘‘Diṭṭho ahaṃ dhammavaraṃ, santipadamanuttaraṃ;
આદાય વિહરામેતં, ગરુળો પન્નગં યથા.
Ādāya viharāmetaṃ, garuḷo pannagaṃ yathā.
૫૦૫.
505.
‘‘આસાવતી નામ લતા, જાતા ચિત્તલતાવને;
‘‘Āsāvatī nāma latā, jātā cittalatāvane;
તસ્સા વસ્સસહસ્સેન, એકં નિબ્બત્તતે ફલં.
Tassā vassasahassena, ekaṃ nibbattate phalaṃ.
૫૦૬.
506.
‘‘તં દેવા પયિરુપાસન્તિ, તાવદૂરફલે સતિ;
‘‘Taṃ devā payirupāsanti, tāvadūraphale sati;
દેવાનં સા પિયા એવં, આસાવતી લતુત્તમા.
Devānaṃ sā piyā evaṃ, āsāvatī latuttamā.
૫૦૭.
507.
‘‘સતસહસ્સુપાદાય, તાહં પરિચરે મુનિ;
‘‘Satasahassupādāya, tāhaṃ paricare muni;
સાયં પાતં નમસ્સામિ, દેવા આસાવતિં યથા.
Sāyaṃ pātaṃ namassāmi, devā āsāvatiṃ yathā.
૫૦૮.
508.
‘‘અવઞ્ઝા પારિચરિયા, અમોઘા ચ નમસ્સના;
‘‘Avañjhā pāricariyā, amoghā ca namassanā;
દૂરાગતમ્પિ મં સન્તં, ખણોયં ન વિરાધયિ.
Dūrāgatampi maṃ santaṃ, khaṇoyaṃ na virādhayi.
૫૦૯.
509.
‘‘પટિસન્ધિં ન પસ્સામિ, વિચિનન્તો ભવે અહં;
‘‘Paṭisandhiṃ na passāmi, vicinanto bhave ahaṃ;
૫૧૦.
510.
‘‘યથાપિ પદુમં નામ, સૂરિયરંસેન પુપ્ફતિ;
‘‘Yathāpi padumaṃ nāma, sūriyaraṃsena pupphati;
તથેવાહં મહાવીર, બુદ્ધરંસેન પુપ્ફિતો.
Tathevāhaṃ mahāvīra, buddharaṃsena pupphito.
૫૧૧.
511.
મેઘેસુ ગજ્જમાનેસુ, ગબ્ભં ગણ્હન્તિ તા સદા.
Meghesu gajjamānesu, gabbhaṃ gaṇhanti tā sadā.
૫૧૨.
512.
‘‘ચિરમ્પિ ગબ્ભં ધારેન્તિ, યાવ મેઘો ન ગજ્જતિ;
‘‘Cirampi gabbhaṃ dhārenti, yāva megho na gajjati;
ભારતો પરિમુચ્ચન્તિ, યદા મેઘો પવસ્સતિ.
Bhārato parimuccanti, yadā megho pavassati.
૫૧૩.
513.
‘‘પદુમુત્તરબુદ્ધસ્સ , ધમ્મમેઘેન ગજ્જતો;
‘‘Padumuttarabuddhassa , dhammameghena gajjato;
સદ્દેન ધમ્મમેઘસ્સ, ધમ્મગબ્ભં અગણ્હહં.
Saddena dhammameghassa, dhammagabbhaṃ agaṇhahaṃ.
૫૧૪.
514.
સતસહસ્સુપાદાય, પુઞ્ઞગબ્ભં ધરેમહં;
Satasahassupādāya, puññagabbhaṃ dharemahaṃ;
નપ્પમુચ્ચામિ ભારતો, ધમ્મમેઘો ન ગજ્જતિ.
Nappamuccāmi bhārato, dhammamegho na gajjati.
૫૧૫.
515.
‘‘યદા તુવં સક્યમુનિ, રમ્મે કપિલવત્થવે;
‘‘Yadā tuvaṃ sakyamuni, ramme kapilavatthave;
ગજ્જસિ ધમ્મમેઘેન, ભારતો પરિમુચ્ચહં.
Gajjasi dhammameghena, bhārato parimuccahaṃ.
૫૧૬.
516.
‘‘સુઞ્ઞતં અનિમિત્તઞ્ચ, તથાપ્પણિહિતમ્પિ ચ;
‘‘Suññataṃ animittañca, tathāppaṇihitampi ca;
દુતિયભાણવારં.
Dutiyabhāṇavāraṃ.
૫૧૭.
517.
‘‘અપરિમેય્યુપાદાય, પત્થેમિ તવ સાસનં;
‘‘Aparimeyyupādāya, patthemi tava sāsanaṃ;
સો મે અત્થો અનુપ્પત્તો, સન્તિપદમનુત્તરં.
So me attho anuppatto, santipadamanuttaraṃ.
૫૧૮.
518.
‘‘વિનયે પારમિં પત્તો, યથાપિ પાઠિકો ઇસિ;
‘‘Vinaye pāramiṃ patto, yathāpi pāṭhiko isi;
ન મે સમસમો અત્થિ, ધારેમિ સાસનં અહં.
Na me samasamo atthi, dhāremi sāsanaṃ ahaṃ.
૫૧૯.
519.
એત્થ મે વિમતિ નત્થિ, અક્ખરે બ્યઞ્જનેપિ વા.
Ettha me vimati natthi, akkhare byañjanepi vā.
૫૨૦.
520.
‘‘નિગ્ગહે પટિકમ્મે ચ, ઠાનાઠાને ચ કોવિદો;
‘‘Niggahe paṭikamme ca, ṭhānāṭhāne ca kovido;
ઓસારણે વુટ્ઠાપને, સબ્બત્થ પારમિં ગતો.
Osāraṇe vuṭṭhāpane, sabbattha pāramiṃ gato.
૫૨૧.
521.
‘‘વિનયે ખન્ધકે વાપિ, નિક્ખિપિત્વા પદં અહં;
‘‘Vinaye khandhake vāpi, nikkhipitvā padaṃ ahaṃ;
ઉભતો વિનિવેઠેત્વા, રસતો ઓસરેય્યહં.
Ubhato viniveṭhetvā, rasato osareyyahaṃ.
૫૨૨.
522.
‘‘નિરુત્તિયા સુકુસલો, અત્થાનત્થે ચ કોવિદો;
‘‘Niruttiyā sukusalo, atthānatthe ca kovido;
અનઞ્ઞાતં મયા નત્થિ, એકગ્ગો સત્થુ સાસને.
Anaññātaṃ mayā natthi, ekaggo satthu sāsane.
૫૨૩.
523.
કઙ્ખં સબ્બં વિનોદેમિ, છિન્દામિ સબ્બસંસયં.
Kaṅkhaṃ sabbaṃ vinodemi, chindāmi sabbasaṃsayaṃ.
૫૨૪.
524.
‘‘પદં અનુપદઞ્ચાપિ, અક્ખરઞ્ચાપિ બ્યઞ્જનં;
‘‘Padaṃ anupadañcāpi, akkharañcāpi byañjanaṃ;
નિદાને પરિયોસાને, સબ્બત્થ કોવિદો અહં.
Nidāne pariyosāne, sabbattha kovido ahaṃ.
૫૨૫.
525.
‘‘યથાપિ રાજા બલવા, નિગ્ગણ્હિત્વા પરન્તપે;
‘‘Yathāpi rājā balavā, niggaṇhitvā parantape;
વિજિનિત્વાન સઙ્ગામં, નગરં તત્થ માપયે.
Vijinitvāna saṅgāmaṃ, nagaraṃ tattha māpaye.
૫૨૬.
526.
‘‘પાકારં પરિખઞ્ચાપિ, એસિકં દ્વારકોટ્ઠકં;
‘‘Pākāraṃ parikhañcāpi, esikaṃ dvārakoṭṭhakaṃ;
અટ્ટાલકે ચ વિવિધે, કારયે નગરે બહૂ.
Aṭṭālake ca vividhe, kāraye nagare bahū.
૫૨૭.
527.
‘‘સિઙ્ઘાટકં ચચ્ચરઞ્ચ, સુવિભત્તન્તરાપણં;
‘‘Siṅghāṭakaṃ caccarañca, suvibhattantarāpaṇaṃ;
કારયેય્ય સભં તત્થ, અત્થાનત્થવિનિચ્છયં.
Kārayeyya sabhaṃ tattha, atthānatthavinicchayaṃ.
૫૨૮.
528.
‘‘નિગ્ઘાતત્થં અમિત્તાનં, છિદ્દાછિદ્દઞ્ચ જાનિતું;
‘‘Nigghātatthaṃ amittānaṃ, chiddāchiddañca jānituṃ;
૫૨૯.
529.
‘‘આરક્ખત્થાય ભણ્ડસ્સ, નિધાનકુસલં નરં;
‘‘Ārakkhatthāya bhaṇḍassa, nidhānakusalaṃ naraṃ;
મા મે ભણ્ડં વિનસ્સીતિ, ભણ્ડરક્ખં ઠપેતિ સો.
Mā me bhaṇḍaṃ vinassīti, bhaṇḍarakkhaṃ ṭhapeti so.
૫૩૦.
530.
હોતિ યો રઞ્ઞો, વુદ્ધિં યસ્સ ચ ઇચ્છતિ.
Hoti yo rañño, vuddhiṃ yassa ca icchati.
તસ્સાધિકરણં દેતિ, મિત્તસ્સ પટિપજ્જિતું.
Tassādhikaraṇaṃ deti, mittassa paṭipajjituṃ.
૫૩૧.
531.
‘‘ઉપ્પાતેસુ નિમિત્તેસુ, લક્ખણેસુ ચ કોવિદં;
‘‘Uppātesu nimittesu, lakkhaṇesu ca kovidaṃ;
અજ્ઝાયકં મન્તધરં, પોરોહિચ્ચે ઠપેતિ સો.
Ajjhāyakaṃ mantadharaṃ, porohicce ṭhapeti so.
૫૩૨.
532.
‘‘એતેહઙ્ગેહિ સમ્પન્નો, ખત્તિયોતિ પવુચ્ચતિ;
‘‘Etehaṅgehi sampanno, khattiyoti pavuccati;
સદા રક્ખન્તિ રાજાનં, ચક્કવાકોવ દુક્ખિતં.
Sadā rakkhanti rājānaṃ, cakkavākova dukkhitaṃ.
૫૩૩.
533.
‘‘તથેવ ત્વં મહાવીર, હતામિત્તોવ ખત્તિયો;
‘‘Tatheva tvaṃ mahāvīra, hatāmittova khattiyo;
સદેવકસ્સ લોકસ્સ, ધમ્મરાજાતિ વુચ્ચતિ.
Sadevakassa lokassa, dhammarājāti vuccati.
૫૩૪.
534.
તમન્ધકારં વિધમિત્વા, ધમ્મનગરં અમાપયિ.
Tamandhakāraṃ vidhamitvā, dhammanagaraṃ amāpayi.
૫૩૫.
535.
‘‘સીલં પાકારકં તત્થ, ઞાણં તે દ્વારકોટ્ઠકં;
‘‘Sīlaṃ pākārakaṃ tattha, ñāṇaṃ te dvārakoṭṭhakaṃ;
સદ્ધા તે એસિકા વીર, દ્વારપાલો ચ સંવરો.
Saddhā te esikā vīra, dvārapālo ca saṃvaro.
૫૩૬.
536.
‘‘સતિપટ્ઠાનમટ્ટાલં, પઞ્ઞા તે ચચ્ચરં મુને;
‘‘Satipaṭṭhānamaṭṭālaṃ, paññā te caccaraṃ mune;
ઇદ્ધિપાદઞ્ચ સિઙ્ઘાટં, ધમ્મવીથિ સુમાપિતા.
Iddhipādañca siṅghāṭaṃ, dhammavīthi sumāpitā.
૫૩૭.
537.
‘‘સુત્તન્તં અભિધમ્મઞ્ચ, વિનયઞ્ચાપિ કેવલં;
‘‘Suttantaṃ abhidhammañca, vinayañcāpi kevalaṃ;
નવઙ્ગં બુદ્ધવચનં, એસા ધમ્મસભા તવ.
Navaṅgaṃ buddhavacanaṃ, esā dhammasabhā tava.
૫૩૮.
538.
‘‘સુઞ્ઞતં અનિમિત્તઞ્ચ, વિહારઞ્ચપ્પણીહિતં;
‘‘Suññataṃ animittañca, vihārañcappaṇīhitaṃ;
આનેઞ્જઞ્ચ નિરોધો ચ, એસા ધમ્મકુટી તવ.
Āneñjañca nirodho ca, esā dhammakuṭī tava.
૫૩૯.
539.
સારિપુત્તોતિ નામેન, ધમ્મસેનાપતી તવ.
Sāriputtoti nāmena, dhammasenāpatī tava.
૫૪૦.
540.
‘‘ચુતૂપપાતકુસલો, ઇદ્ધિયા પારમિં ગતો;
‘‘Cutūpapātakusalo, iddhiyā pāramiṃ gato;
કોલિતો નામ નામેન, પોરોહિચ્ચો તવં મુને.
Kolito nāma nāmena, porohicco tavaṃ mune.
૫૪૧.
541.
‘‘પોરાણકવંસધરો, ઉગ્ગતેજો દુરાસદો;
‘‘Porāṇakavaṃsadharo, uggatejo durāsado;
ધુતવાદીગુણેનગ્ગો, અક્ખદસ્સો તવં મુને.
Dhutavādīguṇenaggo, akkhadasso tavaṃ mune.
૫૪૨.
542.
‘‘બહુસ્સુતો ધમ્મધરો, સબ્બપાઠી ચ સાસને;
‘‘Bahussuto dhammadharo, sabbapāṭhī ca sāsane;
૫૪૩.
543.
‘‘એતે સબ્બે અતિક્કમ્મ, પમેસિ ભગવા મમં;
‘‘Ete sabbe atikkamma, pamesi bhagavā mamaṃ;
વિનિચ્છયં મે પાદાસિ, વિનયે વિઞ્ઞુદેસિતં.
Vinicchayaṃ me pādāsi, vinaye viññudesitaṃ.
૫૪૪.
544.
‘‘યો કોચિ વિનયે પઞ્હં, પુચ્છતિ બુદ્ધસાવકો;
‘‘Yo koci vinaye pañhaṃ, pucchati buddhasāvako;
તત્થ મે ચિન્તના નત્થિ, તઞ્ઞેવત્થં કથેમહં.
Tattha me cintanā natthi, taññevatthaṃ kathemahaṃ.
૫૪૫.
545.
‘‘યાવતા બુદ્ધખેત્તમ્હિ, ઠપેત્વા તં મહામુનિ;
‘‘Yāvatā buddhakhettamhi, ṭhapetvā taṃ mahāmuni;
વિનયે માદિસો નત્થિ, કુતો ભિય્યો ભવિસ્સતિ.
Vinaye mādiso natthi, kuto bhiyyo bhavissati.
૫૪૬.
546.
‘‘ભિક્ખુસઙ્ઘે નિસીદિત્વા, એવં ગજ્જતિ ગોતમો;
‘‘Bhikkhusaṅghe nisīditvā, evaṃ gajjati gotamo;
ઉપાલિસ્સ સમો નત્થિ, વિનયે ખન્ધકેસુ ચ.
Upālissa samo natthi, vinaye khandhakesu ca.
૫૪૭.
547.
‘‘યાવતા બુદ્ધભણિતં, નવઙ્ગં સત્થુસાસનં;
‘‘Yāvatā buddhabhaṇitaṃ, navaṅgaṃ satthusāsanaṃ;
૫૪૮.
548.
‘‘મમ કમ્મં સરિત્વાન, ગોતમો સક્યપુઙ્ગવો;
‘‘Mama kammaṃ saritvāna, gotamo sakyapuṅgavo;
ભિક્ખુસઙ્ઘે નિસીદિત્વા, એતદગ્ગે ઠપેસિ મં.
Bhikkhusaṅghe nisīditvā, etadagge ṭhapesi maṃ.
૫૪૯.
549.
‘‘સતસહસ્સુપાદાય, ઇમં ઠાનં અપત્થયિં;
‘‘Satasahassupādāya, imaṃ ṭhānaṃ apatthayiṃ;
સો મે અત્થો અનુપ્પત્તો, વિનયે પારમિં ગતો.
So me attho anuppatto, vinaye pāramiṃ gato.
૫૫૦.
550.
‘‘સક્યાનં નન્દિજનનો, કપ્પકો આસહં પુરે;
‘‘Sakyānaṃ nandijanano, kappako āsahaṃ pure;
વિજહિત્વાન તં જાતિં, પુત્તો જાતો મહેસિનો.
Vijahitvāna taṃ jātiṃ, putto jāto mahesino.
૫૫૧.
551.
‘‘ઇતો દુતિયકે કપ્પે, અઞ્જસો નામ ખત્તિયો;
‘‘Ito dutiyake kappe, añjaso nāma khattiyo;
અનન્તતેજો અમિતયસો, ભૂમિપાલો મહદ્ધનો.
Anantatejo amitayaso, bhūmipālo mahaddhano.
૫૫૨.
552.
‘‘તસ્સ રઞ્ઞો અહં પુત્તો, ચન્દનો નામ ખત્તિયો;
‘‘Tassa rañño ahaṃ putto, candano nāma khattiyo;
જાતિમદેનુપત્થદ્ધો, યસભોગમદેન ચ.
Jātimadenupatthaddho, yasabhogamadena ca.
૫૫૩.
553.
‘‘નાગસતસહસ્સાનિ, સબ્બાલઙ્કારભૂસિતા;
‘‘Nāgasatasahassāni, sabbālaṅkārabhūsitā;
તિધાપભિન્ના માતઙ્ગા, પરિવારેન્તિ મં સદા.
Tidhāpabhinnā mātaṅgā, parivārenti maṃ sadā.
૫૫૪.
554.
‘‘સબલેહિ પરેતોહં, ઉય્યાનં ગન્તુકામકો;
‘‘Sabalehi paretohaṃ, uyyānaṃ gantukāmako;
આરુય્હ સિરિકં નાગં, નગરા નિક્ખમિં તદા.
Āruyha sirikaṃ nāgaṃ, nagarā nikkhamiṃ tadā.
૫૫૫.
555.
‘‘ચરણેન ચ સમ્પન્નો, ગુત્તદ્વારો સુસંવુતો;
‘‘Caraṇena ca sampanno, guttadvāro susaṃvuto;
દેવલો નામ સમ્બુદ્ધો, આગચ્છિ પુરતો મમ.
Devalo nāma sambuddho, āgacchi purato mama.
૫૫૬.
556.
‘‘પેસેત્વા સિરિકં નાગં, બુદ્ધં આસાદયિં તદા;
‘‘Pesetvā sirikaṃ nāgaṃ, buddhaṃ āsādayiṃ tadā;
૫૫૭.
557.
વિહેસયિત્વા સમ્બુદ્ધં, ઉય્યાનં અગમાસહં.
Vihesayitvā sambuddhaṃ, uyyānaṃ agamāsahaṃ.
૫૫૮.
558.
‘‘સાતં તત્થ ન વિન્દામિ, સિરો પજ્જલિતો યથા;
‘‘Sātaṃ tattha na vindāmi, siro pajjalito yathā;
પરિળાહેન ડય્હામિ, મચ્છોવ બળિસાદકો.
Pariḷāhena ḍayhāmi, macchova baḷisādako.
૫૫૯.
559.
‘‘સસાગરન્તા પથવી, આદિત્તા વિય હોતિ મે;
‘‘Sasāgarantā pathavī, ādittā viya hoti me;
પિતુ સન્તિકુપાગમ્મ, ઇદં વચનમબ્રવિં.
Pitu santikupāgamma, idaṃ vacanamabraviṃ.
૫૬૦.
560.
‘‘આસીવિસંવ કુપિતં, અગ્ગિક્ખન્ધંવ આગતં;
‘‘Āsīvisaṃva kupitaṃ, aggikkhandhaṃva āgataṃ;
મત્તંવ કુઞ્જરં દન્તિં, યં સયમ્ભુમસાદયિં.
Mattaṃva kuñjaraṃ dantiṃ, yaṃ sayambhumasādayiṃ.
૫૬૧.
561.
‘‘આસાદિતો મયા બુદ્ધો, ઘોરો ઉગ્ગતપો જિનો;
‘‘Āsādito mayā buddho, ghoro uggatapo jino;
પુરા સબ્બે વિનસ્સામ, ખમાપેસ્સામ તં મુનિં.
Purā sabbe vinassāma, khamāpessāma taṃ muniṃ.
૫૬૨.
562.
‘‘નો ચે તં નિજ્ઝાપેસ્સામ, અત્તદન્તં સમાહિતં;
‘‘No ce taṃ nijjhāpessāma, attadantaṃ samāhitaṃ;
ઓરેન સત્તદિવસા, રટ્ઠં મે વિધમિસ્સતિ.
Orena sattadivasā, raṭṭhaṃ me vidhamissati.
૫૬૩.
563.
આસાદયિત્વા ઇસયો, દુગ્ગતા તે સરટ્ઠકા.
Āsādayitvā isayo, duggatā te saraṭṭhakā.
૫૬૪.
564.
‘‘યદા કુપ્પન્તિ ઇસયો, સઞ્ઞતા બ્રહ્મચારિનો;
‘‘Yadā kuppanti isayo, saññatā brahmacārino;
સદેવકં વિનાસેન્તિ, સસાગરં સપબ્બતં.
Sadevakaṃ vināsenti, sasāgaraṃ sapabbataṃ.
૫૬૫.
565.
‘‘તિયોજનસહસ્સમ્હિ, પુરિસે સન્નિપાતયિં;
‘‘Tiyojanasahassamhi, purise sannipātayiṃ;
અચ્ચયં દેસનત્થાય, સયમ્ભું ઉપસઙ્કમિં.
Accayaṃ desanatthāya, sayambhuṃ upasaṅkamiṃ.
૫૬૬.
566.
‘‘અલ્લવત્થા અલ્લસિરા, સબ્બેવ પઞ્જલીકતા;
‘‘Allavatthā allasirā, sabbeva pañjalīkatā;
૫૬૭.
567.
‘‘ખમસ્સુ ત્વં મહાવીર, અભિયાચતિ તં જનો;
‘‘Khamassu tvaṃ mahāvīra, abhiyācati taṃ jano;
પરિળાહં વિનોદેહિ, મા નો રટ્ઠં વિનાસય.
Pariḷāhaṃ vinodehi, mā no raṭṭhaṃ vināsaya.
૫૬૮.
568.
‘‘સદેવમાનુસા સબ્બે, સદાનવા સરક્ખસા;
‘‘Sadevamānusā sabbe, sadānavā sarakkhasā;
અયોમયેન કુટેન, સિરં ભિન્દેય્યુ મે સદા.
Ayomayena kuṭena, siraṃ bhindeyyu me sadā.
૫૬૯.
569.
અગદે કિમિ ન સણ્ઠાતિ, કોપો બુદ્ધે ન જાયતિ.
Agade kimi na saṇṭhāti, kopo buddhe na jāyati.
૫૭૦.
570.
‘‘યથા ચ ભૂમિ અચલા, અપ્પમેય્યો ચ સાગરો;
‘‘Yathā ca bhūmi acalā, appameyyo ca sāgaro;
અનન્તકો ચ આકાસો, એવં બુદ્ધા અખોભિયા.
Anantako ca ākāso, evaṃ buddhā akhobhiyā.
૫૭૧.
571.
‘‘સદા ખન્તા મહાવીરા, ખમિતા ચ તપસ્સિનો;
‘‘Sadā khantā mahāvīrā, khamitā ca tapassino;
૫૭૨.
572.
‘‘ઇદં વત્વાન સમ્બુદ્ધો, પરિળાહં વિનોદયં;
‘‘Idaṃ vatvāna sambuddho, pariḷāhaṃ vinodayaṃ;
મહાજનસ્સ પુરતો, નભં અબ્ભુગ્ગમિ તદા.
Mahājanassa purato, nabhaṃ abbhuggami tadā.
૫૭૩.
573.
‘‘તેન કમ્મેનહં વીર, હીનત્તં અજ્ઝુપાગતો;
‘‘Tena kammenahaṃ vīra, hīnattaṃ ajjhupāgato;
સમતિક્કમ્મ તં જાતિં, પાવિસિં અભયં પુરં.
Samatikkamma taṃ jātiṃ, pāvisiṃ abhayaṃ puraṃ.
૫૭૪.
574.
‘‘તદાપિ મં મહાવીર, ડય્હમાનં સુસણ્ઠિતં;
‘‘Tadāpi maṃ mahāvīra, ḍayhamānaṃ susaṇṭhitaṃ;
પરિળાહં વિનોદેસિ, સયમ્ભુઞ્ચ ખમાપયિં.
Pariḷāhaṃ vinodesi, sayambhuñca khamāpayiṃ.
૫૭૫.
575.
‘‘અજ્જાપિ મં મહાવીર, ડય્હમાનં તિહગ્ગિભિ;
‘‘Ajjāpi maṃ mahāvīra, ḍayhamānaṃ tihaggibhi;
૫૭૬.
576.
યેસં સોતાવધાનત્થિ, સુણાથ મમ ભાસતો;
Yesaṃ sotāvadhānatthi, suṇātha mama bhāsato;
અત્થં તુમ્હં પવક્ખામિ, યથા દિટ્ઠં પદં મમ.
Atthaṃ tumhaṃ pavakkhāmi, yathā diṭṭhaṃ padaṃ mama.
૫૭૭.
577.
‘‘સયમ્ભું તં વિમાનેત્વા, સન્તચિત્તં સમાહિતં;
‘‘Sayambhuṃ taṃ vimānetvā, santacittaṃ samāhitaṃ;
તેન કમ્મેનહં અજ્જ, જાતોમ્હિ નીચયોનિયં.
Tena kammenahaṃ ajja, jātomhi nīcayoniyaṃ.
૫૭૮.
578.
‘‘મા વો ખણં વિરાધેથ, ખણાતીતા હિ સોચરે;
‘‘Mā vo khaṇaṃ virādhetha, khaṇātītā hi socare;
સદત્થે વાયમેય્યાથ, ખણો વો પટિપાદિતો.
Sadatthe vāyameyyātha, khaṇo vo paṭipādito.
૫૭૯.
579.
‘‘એકચ્ચાનઞ્ચ વમનં, એકચ્ચાનં વિરેચનં;
‘‘Ekaccānañca vamanaṃ, ekaccānaṃ virecanaṃ;
વિસં હલાહલં એકે, એકચ્ચાનઞ્ચ ઓસધં.
Visaṃ halāhalaṃ eke, ekaccānañca osadhaṃ.
૫૮૦.
580.
‘‘વમનં પટિપન્નાનં, ફલટ્ઠાનં વિરેચનં;
‘‘Vamanaṃ paṭipannānaṃ, phalaṭṭhānaṃ virecanaṃ;
ઓસધં ફલલાભીનં, પુઞ્ઞક્ખેત્તં ગવેસિનં.
Osadhaṃ phalalābhīnaṃ, puññakkhettaṃ gavesinaṃ.
૫૮૧.
581.
‘‘સાસનેન વિરુદ્ધાનં, વિસં હલાહલં યથા;
‘‘Sāsanena viruddhānaṃ, visaṃ halāhalaṃ yathā;
૫૮૨.
582.
‘‘સકિં પીતં હલાહલં, ઉપરુન્ધતિ જીવિતં;
‘‘Sakiṃ pītaṃ halāhalaṃ, uparundhati jīvitaṃ;
સાસનેન વિરુજ્ઝિત્વા, કપ્પકોટિમ્હિ ડય્હતિ.
Sāsanena virujjhitvā, kappakoṭimhi ḍayhati.
૫૮૩.
583.
‘‘ખન્તિયા અવિહિંસાય, મેત્તચિત્તવતાય ચ;
‘‘Khantiyā avihiṃsāya, mettacittavatāya ca;
૫૮૪.
584.
‘‘લાભાલાભે ન સજ્જન્તિ, સમ્માનનવિમાનને;
‘‘Lābhālābhe na sajjanti, sammānanavimānane;
૫૮૫.
585.
‘‘દેવદત્તે ચ વધકે, ચોરે અઙ્ગુલિમાલકે;
‘‘Devadatte ca vadhake, core aṅgulimālake;
રાહુલે ધનપાલે ચ, સબ્બેસં સમકો મુનિ.
Rāhule dhanapāle ca, sabbesaṃ samako muni.
૫૮૬.
586.
‘‘એતેસં પટિઘો નત્થિ, રાગોમેસં ન વિજ્જતિ;
‘‘Etesaṃ paṭigho natthi, rāgomesaṃ na vijjati;
સબ્બેસં સમકો બુદ્ધો, વધકસ્સોરસસ્સ ચ.
Sabbesaṃ samako buddho, vadhakassorasassa ca.
૫૮૭.
587.
‘‘પન્થે દિસ્વાન કાસાવં, છડ્ડિતં મીળ્હમક્ખિતં;
‘‘Panthe disvāna kāsāvaṃ, chaḍḍitaṃ mīḷhamakkhitaṃ;
સિરસ્મિં અઞ્જલિં કત્વા, વન્દિતબ્બં ઇસિદ્ધજં.
Sirasmiṃ añjaliṃ katvā, vanditabbaṃ isiddhajaṃ.
૫૮૮.
588.
‘‘અબ્ભતીતા ચ યે બુદ્ધા, વત્તમાના અનાગતા;
‘‘Abbhatītā ca ye buddhā, vattamānā anāgatā;
ધજેનાનેન સુજ્ઝન્તિ, તસ્મા એતે નમસ્સિયા.
Dhajenānena sujjhanti, tasmā ete namassiyā.
૫૮૯.
589.
‘‘સત્થુકપ્પં સુવિનયં, ધારેમિ હદયેનહં;
‘‘Satthukappaṃ suvinayaṃ, dhāremi hadayenahaṃ;
નમસ્સમાનો વિનયં, વિહરિસ્સામિ સબ્બદા.
Namassamāno vinayaṃ, viharissāmi sabbadā.
૫૯૦.
590.
‘‘વિનયો આસયો મય્હં, વિનયો ઠાનચઙ્કમં;
‘‘Vinayo āsayo mayhaṃ, vinayo ṭhānacaṅkamaṃ;
કપ્પેમિ વિનયે વાસં, વિનયો મમ ગોચરો.
Kappemi vinaye vāsaṃ, vinayo mama gocaro.
૫૯૧.
591.
‘‘વિનયે પારમિપ્પત્તો, સમથે ચાપિ કોવિદો;
‘‘Vinaye pāramippatto, samathe cāpi kovido;
ઉપાલિ તં મહાવીર, પાદે વન્દતિ સત્થુનો.
Upāli taṃ mahāvīra, pāde vandati satthuno.
૫૯૨.
592.
‘‘સો અહં વિચરિસ્સામિ, ગામા ગામં પુરા પુરં;
‘‘So ahaṃ vicarissāmi, gāmā gāmaṃ purā puraṃ;
નમસ્સમાનો સમ્બુદ્ધં, ધમ્મસ્સ ચ સુધમ્મતં.
Namassamāno sambuddhaṃ, dhammassa ca sudhammataṃ.
૫૯૩.
593.
‘‘કિલેસા ઝાપિતા મય્હં, ભવા સબ્બે સમૂહતા;
‘‘Kilesā jhāpitā mayhaṃ, bhavā sabbe samūhatā;
સબ્બાસવા પરિક્ખીણા, નત્થિ દાનિ પુનબ્ભવો.
Sabbāsavā parikkhīṇā, natthi dāni punabbhavo.
૫૯૪.
594.
‘‘સ્વાગતં વત મે આસિ, બુદ્ધસેટ્ઠસ્સ સન્તિકે;
‘‘Svāgataṃ vata me āsi, buddhaseṭṭhassa santike;
તિસ્સો વિજ્જા અનુપ્પત્તા, કતં બુદ્ધસ્સ સાસનં.
Tisso vijjā anuppattā, kataṃ buddhassa sāsanaṃ.
૫૯૫.
595.
‘‘પટિસમ્ભિદા ચતસ્સો, વિમોક્ખાપિ ચ અટ્ઠિમે;
‘‘Paṭisambhidā catasso, vimokkhāpi ca aṭṭhime;
છળભિઞ્ઞા સચ્છિકતા, કતં બુદ્ધસ્સ સાસનં’’.
Chaḷabhiññā sacchikatā, kataṃ buddhassa sāsanaṃ’’.
ઇત્થં સુદં આયસ્મા ઉપાલિ થેરો ઇમા ગાથાયો અભાસિત્થાતિ.
Itthaṃ sudaṃ āyasmā upāli thero imā gāthāyo abhāsitthāti.
ઉપાલિત્થેરસ્સાપદાનં છટ્ઠં.
Upālittherassāpadānaṃ chaṭṭhaṃ.
Footnotes:
Related texts:
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ખુદ્દકનિકાય (અટ્ઠકથા) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / અપદાન-અટ્ઠકથા • Apadāna-aṭṭhakathā / ૩-૬. ઉપાલિત્થેરઅપદાનવણ્ણના • 3-6. Upālittheraapadānavaṇṇanā