Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / મહાવિભઙ્ગ • Mahāvibhaṅga |
૮. અચ્ચેકચીવરસિક્ખાપદં
8. Accekacīvarasikkhāpadaṃ
૬૪૬. તેન સમયેન બુદ્ધો ભગવા સાવત્થિયં વિહરતિ જેતવને અનાથપિણ્ડિકસ્સ આરામે. તેન ખો પન સમયેન અઞ્ઞતરો મહામત્તો પવાસં ગચ્છન્તો ભિક્ખૂનં સન્તિકે દૂતં પાહેસિ – ‘‘આગચ્છન્તુ ભદન્તા વસ્સાવાસિકં દસ્સામી’’તિ. ભિક્ખૂ – ‘વસ્સંવુટ્ઠાનં ભગવતા વસ્સાવાસિકં અનુઞ્ઞાત’ન્તિ, કુક્કુચ્ચાયન્તા નાગમંસુ. અથ ખો સો મહામત્તો ઉજ્ઝાયતિ ખિય્યતિ વિપાચેતિ – ‘‘કથઞ્હિ નામ ભદન્તા મયા દૂતે પહિતે નાગચ્છિસ્સન્તિ! અહઞ્હિ સેનાય ગચ્છામિ. દુજ્જાનં જીવિતં દુજ્જાનં મરણ’’ન્તિ. અસ્સોસું ખો ભિક્ખૂ તસ્સ મહામત્તસ્સ ઉજ્ઝાયન્તસ્સ ખિય્યન્તસ્સ વિપાચેન્તસ્સ. અથ ખો તે ભિક્ખૂ ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. અથ ખો ભગવા એતસ્મિં નિદાને એતસ્મિં પકરણે ધમ્મિં કથં કત્વા ભિક્ખૂ આમન્તેસિ – ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, અચ્ચેકચીવરં પટિગ્ગહેત્વા નિક્ખિપિતુ’’ન્તિ.
646. Tena samayena buddho bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Tena kho pana samayena aññataro mahāmatto pavāsaṃ gacchanto bhikkhūnaṃ santike dūtaṃ pāhesi – ‘‘āgacchantu bhadantā vassāvāsikaṃ dassāmī’’ti. Bhikkhū – ‘vassaṃvuṭṭhānaṃ bhagavatā vassāvāsikaṃ anuññāta’nti, kukkuccāyantā nāgamaṃsu. Atha kho so mahāmatto ujjhāyati khiyyati vipāceti – ‘‘kathañhi nāma bhadantā mayā dūte pahite nāgacchissanti! Ahañhi senāya gacchāmi. Dujjānaṃ jīvitaṃ dujjānaṃ maraṇa’’nti. Assosuṃ kho bhikkhū tassa mahāmattassa ujjhāyantassa khiyyantassa vipācentassa. Atha kho te bhikkhū bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. Atha kho bhagavā etasmiṃ nidāne etasmiṃ pakaraṇe dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi – ‘‘anujānāmi, bhikkhave, accekacīvaraṃ paṭiggahetvā nikkhipitu’’nti.
૬૪૭. તેન ખો પન સમયેન ભિક્ખૂ – ‘‘ભગવતા અનુઞ્ઞાતં અચ્ચેકચીવરં પટિગ્ગહેત્વા નિક્ખિપિતુ’’ન્તિ , અચ્ચેકચીવરાનિ પટિગ્ગહેત્વા ચીવરકાલસમયં અતિક્કામેન્તિ. તાનિ ચીવરાનિ ચીવરવંસે ભણ્ડિકાબદ્ધાનિ તિટ્ઠન્તિ. અદ્દસ ખો આયસ્મા આનન્દો સેનાસનચારિકં આહિણ્ડન્તો તાનિ ચીવરાનિ ચીવરવંસે ભણ્ડિકાબદ્ધાનિ. તિટ્ઠન્તે દિસ્વા ભિક્ખૂ એતદવોચ – ‘‘કસ્સિમાનિ, આવુસો, ચીવરાનિ ચીવરવંસે ભણ્ડિકાબદ્ધાનિ તિટ્ઠન્તી’’તિ? ‘‘અમ્હાકં, આવુસો, અચ્ચેકચીવરાની’’તિ. ‘‘કીવચિરં પનાવુસો, ઇમાનિ ચીવરાનિ નિક્ખિત્તાની’’તિ? અથ ખો તે ભિક્ખૂ આયસ્મતો આનન્દસ્સ યથાનિક્ખિત્તં આરોચેસું. આયસ્મા આનન્દો ઉજ્ઝાયતિ ખિય્યતિ વિપાચેતિ – ‘‘કથઞ્હિ નામ ભિક્ખૂ અચ્ચેકચીવરં પટિગ્ગહેત્વા ચીવરકાલસમયં અતિક્કામેસ્સન્તી’’તિ! અથ ખો આયસ્મા આનન્દો તે ભિક્ખૂ અનેકપરિયાયેન વિગરહિત્વા ભગવતો એતમત્થં આરોચેસિ…પે॰… – ‘‘સચ્ચં કિર, ભિક્ખવે, ભિક્ખૂ અચ્ચેકચીવરં પટિગ્ગહેત્વા ચીવરકાલસમયં અતિક્કામેન્તી’’તિ? ‘‘સચ્ચં, ભગવા’’તિ. વિગરહિ બુદ્ધો ભગવા…પે॰… કથઞ્હિ નામ તે, ભિક્ખવે, મોઘપુરિસા અચ્ચેકચીવરં પટિગ્ગહેત્વા ચીવરકાલસમયં અતિક્કામેસ્સન્તિ! નેતં, ભિક્ખવે, અપ્પસન્નાનં વા પસાદાય…પે॰… એવઞ્ચ પન, ભિક્ખવે, ઇમં સિક્ખાપદં ઉદ્દિસેય્યાથ –
647. Tena kho pana samayena bhikkhū – ‘‘bhagavatā anuññātaṃ accekacīvaraṃ paṭiggahetvā nikkhipitu’’nti , accekacīvarāni paṭiggahetvā cīvarakālasamayaṃ atikkāmenti. Tāni cīvarāni cīvaravaṃse bhaṇḍikābaddhāni tiṭṭhanti. Addasa kho āyasmā ānando senāsanacārikaṃ āhiṇḍanto tāni cīvarāni cīvaravaṃse bhaṇḍikābaddhāni. Tiṭṭhante disvā bhikkhū etadavoca – ‘‘kassimāni, āvuso, cīvarāni cīvaravaṃse bhaṇḍikābaddhāni tiṭṭhantī’’ti? ‘‘Amhākaṃ, āvuso, accekacīvarānī’’ti. ‘‘Kīvaciraṃ panāvuso, imāni cīvarāni nikkhittānī’’ti? Atha kho te bhikkhū āyasmato ānandassa yathānikkhittaṃ ārocesuṃ. Āyasmā ānando ujjhāyati khiyyati vipāceti – ‘‘kathañhi nāma bhikkhū accekacīvaraṃ paṭiggahetvā cīvarakālasamayaṃ atikkāmessantī’’ti! Atha kho āyasmā ānando te bhikkhū anekapariyāyena vigarahitvā bhagavato etamatthaṃ ārocesi…pe… – ‘‘saccaṃ kira, bhikkhave, bhikkhū accekacīvaraṃ paṭiggahetvā cīvarakālasamayaṃ atikkāmentī’’ti? ‘‘Saccaṃ, bhagavā’’ti. Vigarahi buddho bhagavā…pe… kathañhi nāma te, bhikkhave, moghapurisā accekacīvaraṃ paṭiggahetvā cīvarakālasamayaṃ atikkāmessanti! Netaṃ, bhikkhave, appasannānaṃ vā pasādāya…pe… evañca pana, bhikkhave, imaṃ sikkhāpadaṃ uddiseyyātha –
૬૪૮. ‘‘દસાહાનાગતં કત્તિકતેમાસિકપુણ્ણમં ભિક્ખુનો પનેવ અચ્ચેકચીવરં ઉપ્પજ્જેય્ય, અચ્ચેકં મઞ્ઞમાનેન ભિક્ખુના પટિગ્ગહેતબ્બં, પટિગ્ગહેત્વા યાવ ચીવરકાલસમયં નિક્ખિપિતબ્બં. તતો ચે ઉત્તરિ નિક્ખિપેય્ય, નિસ્સગ્ગિયં પાચિત્તિય’’ન્તિ.
648.‘‘Dasāhānāgataṃ kattikatemāsikapuṇṇamaṃ bhikkhuno paneva accekacīvaraṃ uppajjeyya, accekaṃ maññamānena bhikkhunā paṭiggahetabbaṃ, paṭiggahetvā yāva cīvarakālasamayaṃ nikkhipitabbaṃ. Tato ce uttari nikkhipeyya, nissaggiyaṃ pācittiya’’nti.
૬૪૯. દસાહાનાગતન્તિ દસાહાનાગતાય પવારણાય.
649.Dasāhānāgatanti dasāhānāgatāya pavāraṇāya.
કત્તિકતેમાસિકપુણ્ણમન્તિ પવારણા કત્તિકા વુચ્ચતિ.
Kattikatemāsikapuṇṇamanti pavāraṇā kattikā vuccati.
અચ્ચેકચીવરં નામ સેનાય વા ગન્તુકામો હોતિ, પવાસં વા ગન્તુકામો હોતિ, ગિલાનો વા હોતિ, ગબ્ભિની વા હોતિ, અસ્સદ્ધસ્સ વા સદ્ધા ઉપ્પન્ના હોતિ, અપ્પસન્નસ્સ વા પસાદો ઉપ્પન્નો હોતિ, સો ચે ભિક્ખૂનં સન્તિકે દૂતં પહિણેય્ય – ‘‘આગચ્છન્તુ ભદન્તા વસ્સાવાસિકં દસ્સામી’’તિ, એતં અચ્ચેકચીવરં નામ.
Accekacīvaraṃ nāma senāya vā gantukāmo hoti, pavāsaṃ vā gantukāmo hoti, gilāno vā hoti, gabbhinī vā hoti, assaddhassa vā saddhā uppannā hoti, appasannassa vā pasādo uppanno hoti, so ce bhikkhūnaṃ santike dūtaṃ pahiṇeyya – ‘‘āgacchantu bhadantā vassāvāsikaṃ dassāmī’’ti, etaṃ accekacīvaraṃ nāma.
અચ્ચેકં મઞ્ઞમાનેન ભિક્ખુના પટિગ્ગહેતબ્બં પટિગ્ગહેત્વા યાવ ચીવરકાલસમયં નિક્ખિપિતબ્બન્તિ સઞ્ઞાણં કત્વા નિક્ખિપિતબ્બં – ‘‘ઇદં અચ્ચેકચીવર’’ન્તિ.
Accekaṃ maññamānena bhikkhunā paṭiggahetabbaṃ paṭiggahetvā yāva cīvarakālasamayaṃ nikkhipitabbanti saññāṇaṃ katvā nikkhipitabbaṃ – ‘‘idaṃ accekacīvara’’nti.
ચીવરકાલસમયો નામ અનત્થતે કથિને વસ્સાનસ્સ પચ્છિમો માસો, અત્થતે કથિને પઞ્ચમાસા.
Cīvarakālasamayo nāma anatthate kathine vassānassa pacchimo māso, atthate kathine pañcamāsā.
તતો ચે ઉત્તરિ નિક્ખિપેય્યાતિ અનત્થતે કથિને વસ્સાનસ્સ પચ્છિમં દિવસં અતિક્કામેતિ, નિસ્સગ્ગિયં પાચિત્તિયં 1. અત્થતે કથિને કથિનુદ્ધારદિવસં અતિક્કામેતિ, નિસ્સગ્ગિયં હોતિ. નિસ્સજ્જિતબ્બં સઙ્ઘસ્સ વા ગણસ્સ વા પુગ્ગલસ્સ વા. એવઞ્ચ પન, ભિક્ખવે, નિસ્સજ્જિતબ્બં…પે॰… ઇદં મે, ભન્તે, અચ્ચેકચીવરં ચીવરકાલસમયં અતિક્કામિતં નિસ્સગ્ગિયં. ઇમાહં સઙ્ઘસ્સ નિસ્સજ્જામીતિ…પે॰… દદેય્યાતિ…પે॰… દદેય્યુન્તિ…પે॰… આયસ્મતો દમ્મીતિ.
Tatoce uttari nikkhipeyyāti anatthate kathine vassānassa pacchimaṃ divasaṃ atikkāmeti, nissaggiyaṃ pācittiyaṃ 2. Atthate kathine kathinuddhāradivasaṃ atikkāmeti, nissaggiyaṃ hoti. Nissajjitabbaṃ saṅghassa vā gaṇassa vā puggalassa vā. Evañca pana, bhikkhave, nissajjitabbaṃ…pe… idaṃ me, bhante, accekacīvaraṃ cīvarakālasamayaṃ atikkāmitaṃ nissaggiyaṃ. Imāhaṃ saṅghassa nissajjāmīti…pe… dadeyyāti…pe… dadeyyunti…pe… āyasmato dammīti.
૬૫૦. અચ્ચેકચીવરે અચ્ચેકચીવરસઞ્ઞી ચીવરકાલસમયં અતિક્કામેતિ, નિસ્સગ્ગિયં પાચિત્તિયં. અચ્ચેકચીવરે વેમતિકો ચીવરકાલસમયં અતિક્કામેતિ, નિસ્સગ્ગિયં પાચિત્તિયં. અચ્ચેકચીવરે અનચ્ચેકચીવરસઞ્ઞી ચીવરકાલસમયં અતિક્કામેતિ, નિસ્સગ્ગિયં પાચિત્તિયં. અનધિટ્ઠિતે અધિટ્ઠિતસઞ્ઞી …પે॰… અવિકપ્પિતે વિકપ્પિતસઞ્ઞી… અવિસ્સજ્જિતે વિસ્સજ્જિતસઞ્ઞી… અનટ્ઠે નટ્ઠસઞ્ઞી… અવિનટ્ઠે વિનટ્ઠસઞ્ઞી… અદડ્ઢે દડ્ઢસઞ્ઞી… અવિલુત્તે વિલુત્તસઞ્ઞી ચીવરકાલસમયં અતિક્કામેતિ, નિસ્સગ્ગિયં પાચિત્તિયં.
650. Accekacīvare accekacīvarasaññī cīvarakālasamayaṃ atikkāmeti, nissaggiyaṃ pācittiyaṃ. Accekacīvare vematiko cīvarakālasamayaṃ atikkāmeti, nissaggiyaṃ pācittiyaṃ. Accekacīvare anaccekacīvarasaññī cīvarakālasamayaṃ atikkāmeti, nissaggiyaṃ pācittiyaṃ. Anadhiṭṭhite adhiṭṭhitasaññī …pe… avikappite vikappitasaññī… avissajjite vissajjitasaññī… anaṭṭhe naṭṭhasaññī… avinaṭṭhe vinaṭṭhasaññī… adaḍḍhe daḍḍhasaññī… avilutte viluttasaññī cīvarakālasamayaṃ atikkāmeti, nissaggiyaṃ pācittiyaṃ.
નિસ્સગ્ગિયં ચીવરં અનિસ્સજ્જિત્વા પરિભુઞ્જતિ, આપત્તિ દુક્કટસ્સ. અનચ્ચેકચીવરે અચ્ચેકચીવરસઞ્ઞી, આપત્તિ દુક્કટસ્સ. અનચ્ચેકચીવરે વેમતિકો, આપત્તિ દુક્કટસ્સ. અનચ્ચેકચીવરે અનચ્ચેકચીવરસઞ્ઞી, અનાપત્તિ.
Nissaggiyaṃ cīvaraṃ anissajjitvā paribhuñjati, āpatti dukkaṭassa. Anaccekacīvare accekacīvarasaññī, āpatti dukkaṭassa. Anaccekacīvare vematiko, āpatti dukkaṭassa. Anaccekacīvare anaccekacīvarasaññī, anāpatti.
૬૫૧. અનાપત્તિ – અન્તોસમયે અધિટ્ઠેતિ, વિકપ્પેતિ, વિસ્સજ્જેતિ, નસ્સતિ, વિનસ્સતિ, ડય્હતિ, અચ્છિન્દિત્વા ગણ્હન્તિ, વિસ્સાસં ગણ્હન્તિ, ઉમ્મત્તકસ્સ, આદિકમ્મિકસ્સાતિ.
651. Anāpatti – antosamaye adhiṭṭheti, vikappeti, vissajjeti, nassati, vinassati, ḍayhati, acchinditvā gaṇhanti, vissāsaṃ gaṇhanti, ummattakassa, ādikammikassāti.
અચ્ચેકચીવરસિક્ખાપદં નિટ્ઠિતં અટ્ઠમં.
Accekacīvarasikkhāpadaṃ niṭṭhitaṃ aṭṭhamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / વિનયપિટક (અટ્ઠકથા) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / મહાવિભઙ્ગ-અટ્ઠકથા • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ૮. અચ્ચેકચીવરસિક્ખાપદવણ્ણના • 8. Accekacīvarasikkhāpadavaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / સારત્થદીપની-ટીકા • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ૮. અચ્ચેકચીવરસિક્ખાપદવણ્ણના • 8. Accekacīvarasikkhāpadavaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વજિરબુદ્ધિ-ટીકા • Vajirabuddhi-ṭīkā / ૮. અચ્ચેકચીવરસિક્ખાપદવણ્ણના • 8. Accekacīvarasikkhāpadavaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વિમતિવિનોદની-ટીકા • Vimativinodanī-ṭīkā / ૮. અચ્ચેકચીવરસિક્ખાપદવણ્ણના • 8. Accekacīvarasikkhāpadavaṇṇanā