Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / મહાવિભઙ્ગ • Mahāvibhaṅga

    ૫. અચેલકવગ્ગો

    5. Acelakavaggo

    ૧. અચેલકસિક્ખાપદં

    1. Acelakasikkhāpadaṃ

    ૨૬૯. તેન સમયેન બુદ્ધો ભગવા વેસાલિયં વિહરતિ મહાવને કૂટાગારસાલાયં. તેન ખો પન સમયેન સઙ્ઘસ્સ ખાદનીયં ઉસ્સન્નં હોતિ. અથ ખો આયસ્મા આનન્દો ભગવતો એતમત્થં આરોચેસિ. ‘‘તેનહાનન્દ, વિઘાસાદાનં પૂવં દેહી’’તિ. ‘‘એવં ભન્તે’’તિ ખો આયસ્મા આનન્દો ભગવતો પટિસ્સુણિત્વા વિઘાસાદે પટિપાટિયા નિસીદાપેત્વા એકેકં પૂવં દેન્તો અઞ્ઞતરિસ્સા પરિબ્બાજિકાય એકં મઞ્ઞમાનો દ્વે પૂવે અદાસિ. સામન્તા પરિબ્બાજિકાયો તં પરિબ્બાજિકં એતદવોચું – ‘‘જારો તે એસો સમણો’’તિ. ‘‘ન મે સો સમણો જારો, એકં મઞ્ઞમાનો દ્વે પૂવે અદાસી’’તિ. દુતિયમ્પિ ખો…પે॰… તતિયમ્પિ ખો આયસ્મા આનન્દો એકેકં પૂવં દેન્તો તસ્સાયેવ પરિબ્બાજિકાય એકં મઞ્ઞમાનો દ્વે પૂવે અદાસિ. સામન્તા પરિબ્બાજિકાયો તં પરિબ્બાજિકં એતદવોચું – ‘‘જારો તે એસો સમણો’’તિ. ‘‘ન મે સો સમણો જારો, એકં મઞ્ઞમાનો દ્વે પૂવે અદાસી’’તિ. ‘‘જારો ન જારો’’તિ ભણ્ડિંસુ. અઞ્ઞતરોપિ આજીવકો પરિવેસનં અગમાસિ. અઞ્ઞતરો ભિક્ખુ પહૂતેન સપ્પિના ઓદનં મદ્દિત્વા તસ્સ આજીવકસ્સ મહન્તં પિણ્ડં અદાસિ. અથ ખો સો આજીવકો તં પિણ્ડં આદાય અગમાસિ. અઞ્ઞતરો આજીવકો તં આજીવકં એતદવોચ – ‘‘કુતો તયા, આવુસો, પિણ્ડો લદ્ધો’’તિ? ‘‘તસ્સાવુસો, સમણસ્સ ગોતમસ્સ મુણ્ડગહપતિકસ્સ પરિવેસનાય લદ્ધો’’તિ.

    269. Tena samayena buddho bhagavā vesāliyaṃ viharati mahāvane kūṭāgārasālāyaṃ. Tena kho pana samayena saṅghassa khādanīyaṃ ussannaṃ hoti. Atha kho āyasmā ānando bhagavato etamatthaṃ ārocesi. ‘‘Tenahānanda, vighāsādānaṃ pūvaṃ dehī’’ti. ‘‘Evaṃ bhante’’ti kho āyasmā ānando bhagavato paṭissuṇitvā vighāsāde paṭipāṭiyā nisīdāpetvā ekekaṃ pūvaṃ dento aññatarissā paribbājikāya ekaṃ maññamāno dve pūve adāsi. Sāmantā paribbājikāyo taṃ paribbājikaṃ etadavocuṃ – ‘‘jāro te eso samaṇo’’ti. ‘‘Na me so samaṇo jāro, ekaṃ maññamāno dve pūve adāsī’’ti. Dutiyampi kho…pe… tatiyampi kho āyasmā ānando ekekaṃ pūvaṃ dento tassāyeva paribbājikāya ekaṃ maññamāno dve pūve adāsi. Sāmantā paribbājikāyo taṃ paribbājikaṃ etadavocuṃ – ‘‘jāro te eso samaṇo’’ti. ‘‘Na me so samaṇo jāro, ekaṃ maññamāno dve pūve adāsī’’ti. ‘‘Jāro na jāro’’ti bhaṇḍiṃsu. Aññataropi ājīvako parivesanaṃ agamāsi. Aññataro bhikkhu pahūtena sappinā odanaṃ madditvā tassa ājīvakassa mahantaṃ piṇḍaṃ adāsi. Atha kho so ājīvako taṃ piṇḍaṃ ādāya agamāsi. Aññataro ājīvako taṃ ājīvakaṃ etadavoca – ‘‘kuto tayā, āvuso, piṇḍo laddho’’ti? ‘‘Tassāvuso, samaṇassa gotamassa muṇḍagahapatikassa parivesanāya laddho’’ti.

    અસ્સોસું ખો ઉપાસકા તેસં આજીવકાનં ઇમં કથાસલ્લાપં. અથ ખો તે ઉપાસકા યેન ભગવા તેનુપસઙ્કમિંસુ; ઉપસઙ્કમિત્વા ભગવન્તં અભિવાદેત્વા એકમન્તં નિસીદિંસુ. એકમન્તં નિસિન્ના ખો તે ઉપાસકા ભગવન્તં એતદવોચું – ‘‘ઇમે, ભન્તે, તિત્થિયા અવણ્ણકામા બુદ્ધસ્સ અવણ્ણકામા ધમ્મસ્સ અવણ્ણકામા સઙ્ઘસ્સ. સાધુ, ભન્તે, અય્યા તિત્થિયાનં સહત્થા ન દદેય્યુ’’ન્તિ. અથ ખો ભગવા તે ઉપાસકે ધમ્મિયા કથાય સન્દસ્સેસિ સમાદપેસિ સમુત્તેજેસિ સમ્પહંસેસિ. અથ ખો તે ઉપાસકા ભગવતા ધમ્મિયા કથાય સન્દસ્સિતા સમાદપિતા સમુત્તેજિતા સમ્પહંસિતા ઉટ્ઠાયાસના ભગવન્તં અભિવાદેત્વા પદક્ખિણં કત્વા પક્કમિંસુ. અથ ખો ભગવા એતસ્મિં નિદાને એતસ્મિં પકરણે ધમ્મિં કથં કત્વા ભિક્ખૂ આમન્તેસિ – ‘‘તેન હિ, ભિક્ખવે, ભિક્ખૂનં સિક્ખાપદં પઞ્ઞપેસ્સામિ દસ અત્થવસે પટિચ્ચ – સઙ્ઘસુટ્ઠુતાય, સઙ્ઘફાસુતાય …પે॰… સદ્ધમ્મટ્ઠિતિયા, વિનયાનુગ્ગહાય. એવઞ્ચ પન, ભિક્ખવે, ઇમં સિક્ખાપદં ઉદ્દિસેય્યાથ –

    Assosuṃ kho upāsakā tesaṃ ājīvakānaṃ imaṃ kathāsallāpaṃ. Atha kho te upāsakā yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu. Ekamantaṃ nisinnā kho te upāsakā bhagavantaṃ etadavocuṃ – ‘‘ime, bhante, titthiyā avaṇṇakāmā buddhassa avaṇṇakāmā dhammassa avaṇṇakāmā saṅghassa. Sādhu, bhante, ayyā titthiyānaṃ sahatthā na dadeyyu’’nti. Atha kho bhagavā te upāsake dhammiyā kathāya sandassesi samādapesi samuttejesi sampahaṃsesi. Atha kho te upāsakā bhagavatā dhammiyā kathāya sandassitā samādapitā samuttejitā sampahaṃsitā uṭṭhāyāsanā bhagavantaṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā pakkamiṃsu. Atha kho bhagavā etasmiṃ nidāne etasmiṃ pakaraṇe dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi – ‘‘tena hi, bhikkhave, bhikkhūnaṃ sikkhāpadaṃ paññapessāmi dasa atthavase paṭicca – saṅghasuṭṭhutāya, saṅghaphāsutāya …pe… saddhammaṭṭhitiyā, vinayānuggahāya. Evañca pana, bhikkhave, imaṃ sikkhāpadaṃ uddiseyyātha –

    ૨૭૦. ‘‘યો પન ભિક્ખુ અચેલકસ્સ વા પરિબ્બાજકસ્સ વા પરિબ્બાજિકાય વા સહત્થા ખાદનીયં વા ભોજનીયં વા દદેય્ય, પાચિત્તિય’’ન્તિ.

    270.‘‘Yo pana bhikkhu acelakassa vā paribbājakassa vā paribbājikāya vā sahatthā khādanīyaṃ vā bhojanīyaṃ vā dadeyya, pācittiya’’nti.

    ૨૭૧. યો પનાતિ યો યાદિસો…પે॰… ભિક્ખૂતિ…પે॰… અયં ઇમસ્મિં અત્થે અધિપ્પેતો ભિક્ખૂતિ.

    271.Yo panāti yo yādiso…pe… bhikkhūti…pe… ayaṃ imasmiṃ atthe adhippeto bhikkhūti.

    અચેલકો નામ યો કોચિ પરિબ્બાજકસમાપન્નો નગ્ગો.

    Acelako nāma yo koci paribbājakasamāpanno naggo.

    પરિબ્બાજકો નામ ભિક્ખુઞ્ચ સામણેરઞ્ચ ઠપેત્વા યો કોચિ પરિબ્બાજકસમાપન્નો.

    Paribbājako nāma bhikkhuñca sāmaṇerañca ṭhapetvā yo koci paribbājakasamāpanno.

    પરિબ્બાજિકા નામ ભિક્ખુનિઞ્ચ સિક્ખમાનઞ્ચ સામણેરિઞ્ચ ઠપેત્વા યા કાચિ પરિબ્બાજિકસમાપન્ના.

    Paribbājikā nāma bhikkhuniñca sikkhamānañca sāmaṇeriñca ṭhapetvā yā kāci paribbājikasamāpannā.

    ખાદનીયં નામ પઞ્ચ ભોજનાનિ – ઉદકદન્તપોનં ઠપેત્વા અવસેસં ખાદનીયં નામ.

    Khādanīyaṃ nāma pañca bhojanāni – udakadantaponaṃ ṭhapetvā avasesaṃ khādanīyaṃ nāma.

    ભોજનીયં નામ પઞ્ચ ભોજનાનિ – ઓદનો, કુમ્માસો, સત્તુ, મચ્છો, મંસં.

    Bhojanīyaṃ nāma pañca bhojanāni – odano, kummāso, sattu, maccho, maṃsaṃ.

    દદેય્યાતિ કાયેન વા કાયપટિબદ્ધેન વા નિસ્સગ્ગિયેન વા દેતિ, આપત્તિ પાચિત્તિયસ્સ.

    Dadeyyāti kāyena vā kāyapaṭibaddhena vā nissaggiyena vā deti, āpatti pācittiyassa.

    ૨૭૨. તિત્થિયે તિત્થિયસઞ્ઞી સહત્થા ખાદનીયં વા ભોજનીયં વા દેતિ, આપત્તિ પાચિત્તિયસ્સ. તિત્થિયે વેમતિકો સહત્થા ખાદનીયં વા ભોજનીયં વા દેતિ, આપત્તિ પાચિત્તિયસ્સ. તિત્થિયે અતિત્થિયસઞ્ઞી સહત્થા ખાદનીયં વા ભોજનીયં વા દેતિ, આપત્તિ પાચિત્તિયસ્સ.

    272. Titthiye titthiyasaññī sahatthā khādanīyaṃ vā bhojanīyaṃ vā deti, āpatti pācittiyassa. Titthiye vematiko sahatthā khādanīyaṃ vā bhojanīyaṃ vā deti, āpatti pācittiyassa. Titthiye atitthiyasaññī sahatthā khādanīyaṃ vā bhojanīyaṃ vā deti, āpatti pācittiyassa.

    ઉદકદન્તપોનં દેતિ, આપત્તિ દુક્કટસ્સ. અતિત્થિયે તિત્થિયસઞ્ઞી, આપત્તિ દુક્કટસ્સ. અતિત્થિયે વેમતિકો, આપત્તિ દુક્કટસ્સ. અતિત્થિયે અતિત્થિયસઞ્ઞી, અનાપત્તિ.

    Udakadantaponaṃ deti, āpatti dukkaṭassa. Atitthiye titthiyasaññī, āpatti dukkaṭassa. Atitthiye vematiko, āpatti dukkaṭassa. Atitthiye atitthiyasaññī, anāpatti.

    ૨૭૩. અનાપત્તિ દાપેતિ ન દેતિ, ઉપનિક્ખિપિત્વા દેતિ, બાહિરાલેપં દેતિ, ઉમ્મત્તકસ્સ, આદિકમ્મિકસ્સાતિ.

    273. Anāpatti dāpeti na deti, upanikkhipitvā deti, bāhirālepaṃ deti, ummattakassa, ādikammikassāti.

    અચેલકસિક્ખાપદં નિટ્ઠિતં પઠમં.

    Acelakasikkhāpadaṃ niṭṭhitaṃ paṭhamaṃ.

    ૨. ઉય્યોજનસિક્ખાપદં

    2. Uyyojanasikkhāpadaṃ

    ૨૭૪. તેન સમયેન બુદ્ધો ભગવા સાવત્થિયં વિહરતિ જેતવને અનાથપિણ્ડિકસ્સ આરામે. તેન ખો પન સમયેન આયસ્મા ઉપનન્દો સક્યપુત્તો ભાતુનો સદ્ધિવિહારિકં ભિક્ખું એતદવોચ – ‘‘એહાવુસો, ગામં પિણ્ડાય પવિસિસ્સામા’’તિ. તસ્સ અદાપેત્વા ઉય્યોજેસિ – ‘‘ગચ્છાવુસો, ન મે તયા સદ્ધિં કથા વા નિસજ્જા વા ફાસુ હોતિ, એકકસ્સ મે કથા વા નિસજ્જા વા ફાસુ હોતી’’તિ. અથ ખો સો ભિક્ખુ ઉપકટ્ઠે કાલે નાસક્ખિ પિણ્ડાય ચરિતું, પટિક્કમનેપિ ભત્તવિસ્સગ્ગં ન સમ્ભાવેસિ, છિન્નભત્તો અહોસિ. અથ ખો સો ભિક્ખુ આરામં ગન્ત્વા ભિક્ખૂનં એતમત્થં આરોચેસિ. યે તે ભિક્ખૂ અપ્પિચ્છા…પે॰… તે ઉજ્ઝાયન્તિ ખિય્યન્તિ વિપાચેન્તિ – ‘‘કથઞ્હિ નામ આયસ્મા ઉપનન્દો સક્યપુત્તો ભિક્ખું – ‘એહાવુસો, ગામં પિણ્ડાય પવિસિસ્સામા’તિ તસ્સ અદાપેત્વા ઉય્યોજેસ્સતી’’તિ …પે॰… સચ્ચં કિર ત્વં, ઉપનન્દ, ભિક્ખું – ‘‘એહાવુસો, ગામં પિણ્ડાય પવિસિસ્સામા’’તિ તસ્સ અદાપેત્વા ઉય્યોજેસીતિ? ‘‘સચ્ચં, ભગવા’’તિ. વિગરહિ બુદ્ધો ભગવા…પે॰… કથઞ્હિ નામ ત્વં, મોઘપુરિસ, ભિક્ખું – ‘‘એહાવુસો, ગામં પિણ્ડાય પવિસિસ્સામા’’તિ તસ્સ અદાપેત્વા ઉય્યોજેસ્સસિ! નેતં, મોઘપુરિસ, અપ્પસન્નાનં વા પસાદાય…પે॰… એવઞ્ચ પન, ભિક્ખવે , ઇમં સિક્ખાપદં ઉદ્દિસેય્યાથ –

    274. Tena samayena buddho bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Tena kho pana samayena āyasmā upanando sakyaputto bhātuno saddhivihārikaṃ bhikkhuṃ etadavoca – ‘‘ehāvuso, gāmaṃ piṇḍāya pavisissāmā’’ti. Tassa adāpetvā uyyojesi – ‘‘gacchāvuso, na me tayā saddhiṃ kathā vā nisajjā vā phāsu hoti, ekakassa me kathā vā nisajjā vā phāsu hotī’’ti. Atha kho so bhikkhu upakaṭṭhe kāle nāsakkhi piṇḍāya carituṃ, paṭikkamanepi bhattavissaggaṃ na sambhāvesi, chinnabhatto ahosi. Atha kho so bhikkhu ārāmaṃ gantvā bhikkhūnaṃ etamatthaṃ ārocesi. Ye te bhikkhū appicchā…pe… te ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma āyasmā upanando sakyaputto bhikkhuṃ – ‘ehāvuso, gāmaṃ piṇḍāya pavisissāmā’ti tassa adāpetvā uyyojessatī’’ti …pe… saccaṃ kira tvaṃ, upananda, bhikkhuṃ – ‘‘ehāvuso, gāmaṃ piṇḍāya pavisissāmā’’ti tassa adāpetvā uyyojesīti? ‘‘Saccaṃ, bhagavā’’ti. Vigarahi buddho bhagavā…pe… kathañhi nāma tvaṃ, moghapurisa, bhikkhuṃ – ‘‘ehāvuso, gāmaṃ piṇḍāya pavisissāmā’’ti tassa adāpetvā uyyojessasi! Netaṃ, moghapurisa, appasannānaṃ vā pasādāya…pe… evañca pana, bhikkhave , imaṃ sikkhāpadaṃ uddiseyyātha –

    ૨૭૫. ‘‘યો પન ભિક્ખુ ભિક્ખું – ‘‘એહાવુસો, ગામં વા નિગમં વા પિણ્ડાય પવિસિસ્સામા’તિ તસ્સ દાપેત્વા વા અદાપેત્વા વા ઉય્યોજેય્ય – ‘ગચ્છાવુસો, ન મે તયા સદ્ધિં કથા વા નિસજ્જા વા ફાસુ હોતિ, એકકસ્સ મે કથા વા નિસજ્જા વા ફાસુ હોતી’તિ, એતદેવ પચ્ચયં કરિત્વા અનઞ્ઞં, પાચિત્તિય’’ન્તિ.

    275.‘‘Yo pana bhikkhu bhikkhuṃ – ‘‘ehāvuso, gāmaṃ vā nigamaṃ vā piṇḍāya pavisissāmā’ti tassa dāpetvā vā adāpetvā vā uyyojeyya – ‘gacchāvuso, na me tayā saddhiṃ kathā vā nisajjā vā phāsu hoti, ekakassa me kathā vā nisajjā vā phāsu hotī’ti, etadeva paccayaṃ karitvā anaññaṃ, pācittiya’’nti.

    ૨૭૬. યો પનાતિ યો, યાદિસો…પે॰… ભિક્ખૂતિ…પે॰… અયં ઇમસ્મિં અત્થે અધિપ્પેતો ભિક્ખૂતિ.

    276.Yo panāti yo, yādiso…pe… bhikkhūti…pe… ayaṃ imasmiṃ atthe adhippeto bhikkhūti.

    ભિક્ખુન્તિ અઞ્ઞં ભિક્ખું.

    Bhikkhunti aññaṃ bhikkhuṃ.

    એહાવુસો, ગામં વા નિગમં વાતિ ગામોપિ નિગમોપિ નગરમ્પિ, ગામો ચેવ નિગમો ચ.

    Ehāvuso, gāmaṃ vā nigamaṃ vāti gāmopi nigamopi nagarampi, gāmo ceva nigamo ca.

    તસ્સ દાપેત્વાતિ યાગું વા ભત્તં વા ખાદનીયં વા ભોજનીયં વા દાપેત્વા.

    Tassa dāpetvāti yāguṃ vā bhattaṃ vā khādanīyaṃ vā bhojanīyaṃ vā dāpetvā.

    અદાપેત્વાતિ ન કિઞ્ચિ દાપેત્વા.

    Adāpetvāti na kiñci dāpetvā.

    ઉય્યોજેય્યાતિ માતુગામેન સદ્ધિં હસિતુકામો કીળિતુકામો રહો નિસીદિતુકામો અનાચારં આચરિતુકામો એવં વદેતિ – ‘‘ગચ્છાવુસો, ન મે તયા સદ્ધિં કથા વા નિસજ્જા વા ફાસુ હોતિ, એકકસ્સ મે કથા વા નિસજ્જા વા ફાસુ હોતી’’તિ ઉય્યોજેતિ, આપત્તિ દુક્કટસ્સ. દસ્સનૂપચારં વા સવનૂપચારં વા વિજહન્તસ્સ આપત્તિ દુક્કટસ્સ. વિજહિતે, આપત્તિ પાચિત્તિયસ્સ.

    Uyyojeyyāti mātugāmena saddhiṃ hasitukāmo kīḷitukāmo raho nisīditukāmo anācāraṃ ācaritukāmo evaṃ vadeti – ‘‘gacchāvuso, na me tayā saddhiṃ kathā vā nisajjā vā phāsu hoti, ekakassa me kathā vā nisajjā vā phāsu hotī’’ti uyyojeti, āpatti dukkaṭassa. Dassanūpacāraṃ vā savanūpacāraṃ vā vijahantassa āpatti dukkaṭassa. Vijahite, āpatti pācittiyassa.

    એતદેવ પચ્ચયં કરિત્વા અનઞ્ઞન્તિ ન અઞ્ઞો કોચિ પચ્ચયો હોતિ ઉય્યોજેતું.

    Etadeva paccayaṃ karitvā anaññanti na añño koci paccayo hoti uyyojetuṃ.

    ૨૭૭. ઉપસમ્પન્ને ઉપસમ્પન્નસઞ્ઞી ઉય્યોજેતિ, આપત્તિ પાચિત્તિયસ્સ . ઉપસમ્પન્ને વેમતિકો ઉય્યોજેતિ, આપત્તિ પાચિત્તિયસ્સ. ઉપસમ્પન્ને અનુપસમ્પન્નસઞ્ઞી ઉય્યોજેતિ, આપત્તિ પાચિત્તિયસ્સ.

    277. Upasampanne upasampannasaññī uyyojeti, āpatti pācittiyassa . Upasampanne vematiko uyyojeti, āpatti pācittiyassa. Upasampanne anupasampannasaññī uyyojeti, āpatti pācittiyassa.

    કલિસાસનં આરોપેતિ, આપત્તિ દુક્કટસ્સ. અનુપસમ્પન્નં ઉય્યોજેતિ, આપત્તિ દુક્કટસ્સ. કલિસાસનં આરોપેતિ, આપત્તિ દુક્કટસ્સ. અનુપસમ્પન્ને ઉપસમ્પન્નસઞ્ઞી, આપત્તિ દુક્કટસ્સ. અનુપસમ્પન્ને વેમતિકો, આપત્તિ દુક્કટસ્સ. અનુપસમ્પન્ને અનુપસમ્પન્નસઞ્ઞી, આપત્તિ દુક્કટસ્સ.

    Kalisāsanaṃ āropeti, āpatti dukkaṭassa. Anupasampannaṃ uyyojeti, āpatti dukkaṭassa. Kalisāsanaṃ āropeti, āpatti dukkaṭassa. Anupasampanne upasampannasaññī, āpatti dukkaṭassa. Anupasampanne vematiko, āpatti dukkaṭassa. Anupasampanne anupasampannasaññī, āpatti dukkaṭassa.

    ૨૭૮. અનાપત્તિ ‘‘ઉભો એકતો ન યાપેસ્સામા’’તિ ઉય્યોજેતિ, ‘‘મહગ્ઘં ભણ્ડં પસ્સિત્વા લોભધમ્મં ઉપ્પાદેસ્સતી’’તિ ઉય્યોજેતિ, ‘‘માતુગામં પસ્સિત્વા અનભિરતિં ઉપ્પાદેસ્સતી’’તિ ઉય્યોજેતિ, ‘‘ગિલાનસ્સ વા ઓહિય્યકસ્સ વા વિહારપાલસ્સ વા યાગું વા ભત્તં વા ખાદનીયં વા ભોજનીયં વા નીહરા’’તિ ઉય્યોજેતિ, ન અનાચારં આચરિતુકામો, સતિ કરણીયે ઉય્યોજેતિ, ઉમ્મત્તકસ્સ, આદિકમ્મિકસ્સાતિ.

    278. Anāpatti ‘‘ubho ekato na yāpessāmā’’ti uyyojeti, ‘‘mahagghaṃ bhaṇḍaṃ passitvā lobhadhammaṃ uppādessatī’’ti uyyojeti, ‘‘mātugāmaṃ passitvā anabhiratiṃ uppādessatī’’ti uyyojeti, ‘‘gilānassa vā ohiyyakassa vā vihārapālassa vā yāguṃ vā bhattaṃ vā khādanīyaṃ vā bhojanīyaṃ vā nīharā’’ti uyyojeti, na anācāraṃ ācaritukāmo, sati karaṇīye uyyojeti, ummattakassa, ādikammikassāti.

    ઉય્યોજનસિક્ખાપદં નિટ્ઠિતં દુતિયં.

    Uyyojanasikkhāpadaṃ niṭṭhitaṃ dutiyaṃ.

    ૩. સભોજનસિક્ખાપદં

    3. Sabhojanasikkhāpadaṃ

    ૨૭૯. તેન સમયેન બુદ્ધો ભગવા સાવત્થિયં વિહરતિ જેતવને અનાથપિણ્ડિકસ્સ આરામે. તેન ખો પન સમયેન આયસ્મા ઉપનન્દો સક્યપુત્તો સહાયકસ્સ ઘરં ગન્ત્વા તસ્સ પજાપતિયા સદ્ધિં સયનિઘરે 1 નિસજ્જં કપ્પેસિ. અથ ખો સો પુરિસો યેનાયસ્મા ઉપનન્દો સક્યપુત્તો તેનુપસઙ્કમિ; ઉપસઙ્કમિત્વા આયસ્મન્તં ઉપનન્દં સક્યપુત્તં અભિવાદેત્વા એકમન્તં નિસીદિ. એકમન્તં નિસિન્નો ખો સો પુરિસો પજાપતિં એતદવોચ – ‘‘દદેહાય્યસ્સ ભિક્ખ’’ન્તિ. અથ ખો સા ઇત્થી આયસ્મતો ઉપનન્દસ્સ સક્યપુત્તસ્સ ભિક્ખં અદાસિ. અથ ખો સો પુરિસો આયસ્મન્તં ઉપનન્દં સક્યપુત્તં એતદવોચ – ‘‘ગચ્છથ, ભન્તે, યતો અય્યસ્સ ભિક્ખા દિન્ના’’તિ. અથ ખો સા ઇત્થી સલ્લક્ખેત્વા – ‘‘પરિયુટ્ઠિતો અયં પુરિસો’’તિ, આયસ્મન્તં ઉપનન્દં સક્યપુત્તં એતદવોચ – ‘‘નિસીદથ, ભન્તે, મા અગમિત્થા’’તિ. દુતિયમ્પિ ખો સો પુરિસો…પે॰… તતિયમ્પિ ખો સો પુરિસો આયસ્મન્તં ઉપનન્દં સક્યપુત્તં એતદવોચ – ‘‘ગચ્છથ, ભન્તે, યતો અય્યસ્સ ભિક્ખા દિન્ના’’તિ. તતિયમ્પિ ખો સા ઇત્થી આયસ્મન્તં ઉપનન્દં સક્યપુત્તં એતદવોચ – ‘‘નિસીદથ, ભન્તે, મા અગમિત્થા’’તિ.

    279. Tena samayena buddho bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Tena kho pana samayena āyasmā upanando sakyaputto sahāyakassa gharaṃ gantvā tassa pajāpatiyā saddhiṃ sayanighare 2 nisajjaṃ kappesi. Atha kho so puriso yenāyasmā upanando sakyaputto tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā āyasmantaṃ upanandaṃ sakyaputtaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho so puriso pajāpatiṃ etadavoca – ‘‘dadehāyyassa bhikkha’’nti. Atha kho sā itthī āyasmato upanandassa sakyaputtassa bhikkhaṃ adāsi. Atha kho so puriso āyasmantaṃ upanandaṃ sakyaputtaṃ etadavoca – ‘‘gacchatha, bhante, yato ayyassa bhikkhā dinnā’’ti. Atha kho sā itthī sallakkhetvā – ‘‘pariyuṭṭhito ayaṃ puriso’’ti, āyasmantaṃ upanandaṃ sakyaputtaṃ etadavoca – ‘‘nisīdatha, bhante, mā agamitthā’’ti. Dutiyampi kho so puriso…pe… tatiyampi kho so puriso āyasmantaṃ upanandaṃ sakyaputtaṃ etadavoca – ‘‘gacchatha, bhante, yato ayyassa bhikkhā dinnā’’ti. Tatiyampi kho sā itthī āyasmantaṃ upanandaṃ sakyaputtaṃ etadavoca – ‘‘nisīdatha, bhante, mā agamitthā’’ti.

    અથ ખો સો પુરિસો નિક્ખમિત્વા ભિક્ખૂ ઉજ્ઝાપેસિ – ‘‘અયં, ભન્તે, અય્યો ઉપનન્દો મય્હં પજાપતિયા સદ્ધિં સયનિઘરે નિસિન્નો. સો મયા ઉય્યોજીયમાનો ન ઇચ્છતિ ગન્તું. બહુકિચ્ચા મયં બહુકરણીયા’’તિ. યે તે ભિક્ખૂ અપ્પિચ્છા…પે॰… તે ઉજ્ઝાયન્તિ ખિય્યન્તિ વિપાચેન્તિ – ‘‘કથઞ્હિ નામ આયસ્મા ઉપનન્દો સક્યપુત્તો સભોજને કુલે અનુપખજ્જ નિસજ્જં કપ્પેસ્સતી’’તિ…પે॰… સચ્ચં કિર ત્વં, ઉપનન્દ, સભોજને કુલે અનુપખજ્જ નિસજ્જં કપ્પેસીતિ? ‘‘સચ્ચં, ભગવા’’તિ. વિગરહિ બુદ્ધો ભગવા…પે॰… કથઞ્હિ નામ ત્વં, મોઘપુરિસ, સભોજને કુલે અનુપખજ્જ નિસજ્જં કપ્પેસ્સસિ! નેતં, મોઘપુરિસ, અપ્પસન્નાનં વા પસાદાય…પે॰… એવઞ્ચ પન, ભિક્ખવે, ઇમં સિક્ખાપદં ઉદ્દિસેય્યાથ –

    Atha kho so puriso nikkhamitvā bhikkhū ujjhāpesi – ‘‘ayaṃ, bhante, ayyo upanando mayhaṃ pajāpatiyā saddhiṃ sayanighare nisinno. So mayā uyyojīyamāno na icchati gantuṃ. Bahukiccā mayaṃ bahukaraṇīyā’’ti. Ye te bhikkhū appicchā…pe… te ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma āyasmā upanando sakyaputto sabhojane kule anupakhajja nisajjaṃ kappessatī’’ti…pe… saccaṃ kira tvaṃ, upananda, sabhojane kule anupakhajja nisajjaṃ kappesīti? ‘‘Saccaṃ, bhagavā’’ti. Vigarahi buddho bhagavā…pe… kathañhi nāma tvaṃ, moghapurisa, sabhojane kule anupakhajja nisajjaṃ kappessasi! Netaṃ, moghapurisa, appasannānaṃ vā pasādāya…pe… evañca pana, bhikkhave, imaṃ sikkhāpadaṃ uddiseyyātha –

    ૨૮૦. ‘‘યો પન ભિક્ખુ સભોજને કુલે અનુપખજ્જ નિસજ્જં કપ્પેય્ય, પાચિત્તિય’’ન્તિ.

    280.‘‘Yo pana bhikkhu sabhojane kule anupakhajja nisajjaṃ kappeyya, pācittiya’’nti.

    ૨૮૧. યો પનાતિ યો યાદિસો…પે॰… ભિક્ખૂતિ…પે॰… અયં ઇમસ્મિં અત્થે અધિપ્પેતો ભિક્ખૂતિ.

    281.Yo panāti yo yādiso…pe… bhikkhūti…pe… ayaṃ imasmiṃ atthe adhippeto bhikkhūti.

    સભોજનં નામ કુલં ઇત્થી ચેવ હોતિ પુરિસો ચ, ઇત્થી ચ પુરિસો ચ ઉભો અનિક્ખન્તા હોન્તિ, ઉભો અવીતરાગા.

    Sabhojanaṃ nāma kulaṃ itthī ceva hoti puriso ca, itthī ca puriso ca ubho anikkhantā honti, ubho avītarāgā.

    અનુપખજ્જાતિ અનુપવિસિત્વા.

    Anupakhajjāti anupavisitvā.

    નિસજ્જં કપ્પેય્યાતિ મહલ્લકે ઘરે પિટ્ઠસઙ્ઘાટસ્સ 3 હત્થપાસં વિજહિત્વા નિસીદતિ, આપત્તિ પાચિત્તિયસ્સ. ખુદ્દકે ઘરે પિટ્ઠિવંસં અતિક્કમિત્વા નિસીદતિ, આપત્તિ પાચિત્તિયસ્સ.

    Nisajjaṃ kappeyyāti mahallake ghare piṭṭhasaṅghāṭassa 4 hatthapāsaṃ vijahitvā nisīdati, āpatti pācittiyassa. Khuddake ghare piṭṭhivaṃsaṃ atikkamitvā nisīdati, āpatti pācittiyassa.

    ૨૮૨. સયનિઘરે સયનિઘરસઞ્ઞી સભોજને કુલે અનુપખજ્જ નિસજ્જં કપ્પેતિ, આપત્તિ પાચિત્તિયસ્સ. સયનિઘરે વેમતિકો સભોજને કુલે અનુપખજ્જ નિસજ્જં કપ્પેતિ, આપત્તિ પાચિત્તિયસ્સ. સયનિઘરે નસયનિઘરસઞ્ઞી સભોજને કુલે અનુપખજ્જ નિસજ્જં કપ્પેતિ, આપત્તિ પાચિત્તિયસ્સ.

    282. Sayanighare sayanigharasaññī sabhojane kule anupakhajja nisajjaṃ kappeti, āpatti pācittiyassa. Sayanighare vematiko sabhojane kule anupakhajja nisajjaṃ kappeti, āpatti pācittiyassa. Sayanighare nasayanigharasaññī sabhojane kule anupakhajja nisajjaṃ kappeti, āpatti pācittiyassa.

    નસયનિઘરે સયનિઘરસઞ્ઞી, આપત્તિ દુક્કટસ્સ. નસયનિઘરે વેમતિકો, આપત્તિ દુક્કટસ્સ. નસયનિઘરે નસયનિઘરસઞ્ઞી, અનાપત્તિ.

    Nasayanighare sayanigharasaññī, āpatti dukkaṭassa. Nasayanighare vematiko, āpatti dukkaṭassa. Nasayanighare nasayanigharasaññī, anāpatti.

    ૨૮૩. અનાપત્તિ મહલ્લકે ઘરે પિટ્ઠસઙ્ઘાટસ્સ હત્થપાસં અવિજહિત્વા નિસીદતિ, ખુદ્દકે ઘરે પિટ્ઠિવંસં અનતિક્કમિત્વા નિસીદતિ, ભિક્ખુ દુતિયો હોતિ, ઉભો નિક્ખન્તા હોન્તિ, ઉભો વીતરાગા, નસયનિઘરે, ઉમ્મત્તકસ્સ, આદિકમ્મિકસ્સાતિ.

    283. Anāpatti mahallake ghare piṭṭhasaṅghāṭassa hatthapāsaṃ avijahitvā nisīdati, khuddake ghare piṭṭhivaṃsaṃ anatikkamitvā nisīdati, bhikkhu dutiyo hoti, ubho nikkhantā honti, ubho vītarāgā, nasayanighare, ummattakassa, ādikammikassāti.

    સભોજનસિક્ખાપદં નિટ્ઠિતં તતિયં.

    Sabhojanasikkhāpadaṃ niṭṭhitaṃ tatiyaṃ.

    ૪. રહોપટિચ્છન્નસિક્ખાપદં

    4. Rahopaṭicchannasikkhāpadaṃ

    ૨૮૪. તેન સમયેન બુદ્ધો ભગવા સાવત્થિયં વિહરતિ જેતવને અનાથપિણ્ડિકસ્સ આરામે. તેન ખો પન સમયેન આયસ્મા ઉપનન્દો સક્યપુત્તો સહાયકસ્સ ઘરં ગન્ત્વા તસ્સ પજાપતિયા સદ્ધિં રહો પટિચ્છન્ને આસને નિસજ્જં કપ્પેસિ. અથ ખો સો પુરિસો ઉજ્ઝાયતિ ખિય્યતિ વિપાચેતિ – ‘‘કથઞ્હિ નામ અય્યો ઉપનન્દો મય્હં પજાપતિયા સદ્ધિં રહો પટિચ્છન્ને આસને નિસજ્જં કપ્પેસ્સતી’’તિ! અસ્સોસું ખો ભિક્ખૂ તસ્સ પુરિસસ્સ ઉજ્ઝાયન્તસ્સ ખિય્યન્તસ્સ વિપાચેન્તસ્સ. યે તે ભિક્ખૂ અપ્પિચ્છા…પે॰… તે ઉજ્ઝાયન્તિ ખિય્યન્તિ વિપાચેન્તિ – કથઞ્હિ નામ આયસ્મા ઉપનન્દો સક્યપુત્તો માતુગામેન સદ્ધિં રહો પટિચ્છન્ને આસને નિસજ્જં કપ્પેસ્સતીતિ…પે॰… સચ્ચં કિર ત્વં, ઉપનન્દ, માતુગામેન સદ્ધિં રહો પટિચ્છન્ને આસને નિસજ્જં કપ્પેસીતિ? ‘‘સચ્ચં, ભગવા’’તિ. વિગરહિ બુદ્ધો ભગવા…પે॰… કથઞ્હિ નામ ત્વં, મોઘપુરિસ, માતુગામેન સદ્ધિં રહો પટિચ્છન્ને આસને નિસજ્જં કપ્પેસ્સસિ! નેતં, મોઘપુરિસ, અપ્પસન્નાનં વા પસાદાય…પે॰… એવઞ્ચ પન, ભિક્ખવે, ઇમં સિક્ખાપદં ઉદ્દિસેય્યાથ –

    284. Tena samayena buddho bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Tena kho pana samayena āyasmā upanando sakyaputto sahāyakassa gharaṃ gantvā tassa pajāpatiyā saddhiṃ raho paṭicchanne āsane nisajjaṃ kappesi. Atha kho so puriso ujjhāyati khiyyati vipāceti – ‘‘kathañhi nāma ayyo upanando mayhaṃ pajāpatiyā saddhiṃ raho paṭicchanne āsane nisajjaṃ kappessatī’’ti! Assosuṃ kho bhikkhū tassa purisassa ujjhāyantassa khiyyantassa vipācentassa. Ye te bhikkhū appicchā…pe… te ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – kathañhi nāma āyasmā upanando sakyaputto mātugāmena saddhiṃ raho paṭicchanne āsane nisajjaṃ kappessatīti…pe… saccaṃ kira tvaṃ, upananda, mātugāmena saddhiṃ raho paṭicchanne āsane nisajjaṃ kappesīti? ‘‘Saccaṃ, bhagavā’’ti. Vigarahi buddho bhagavā…pe… kathañhi nāma tvaṃ, moghapurisa, mātugāmena saddhiṃ raho paṭicchanne āsane nisajjaṃ kappessasi! Netaṃ, moghapurisa, appasannānaṃ vā pasādāya…pe… evañca pana, bhikkhave, imaṃ sikkhāpadaṃ uddiseyyātha –

    ૨૮૫. ‘‘યો પન ભિક્ખુ માતુગામેન સદ્ધિં રહો પટિચ્છન્ને આસને નિસજ્જં કપ્પેય્ય, પાચિત્તિય’’ન્તિ.

    285.‘‘Yopana bhikkhu mātugāmena saddhiṃ raho paṭicchanne āsane nisajjaṃ kappeyya, pācittiya’’nti.

    ૨૮૬. યો પનાતિ યો યાદિસો…પે॰… ભિક્ખૂતિ…પે॰… અયં ઇમસ્મિં અત્થે અધિપ્પેતો ભિક્ખૂતિ.

    286.Yopanāti yo yādiso…pe… bhikkhūti…pe… ayaṃ imasmiṃ atthe adhippeto bhikkhūti.

    માતુગામો નામ મનુસ્સિત્થી, ન યક્ખી ન પેતી ન તિરચ્છાનગતા, અન્તમસો તદહુજાતાપિ દારિકા, પગેવ મહત્તરી.

    Mātugāmo nāma manussitthī, na yakkhī na petī na tiracchānagatā, antamaso tadahujātāpi dārikā, pageva mahattarī.

    સદ્ધિન્તિ એકતો.

    Saddhinti ekato.

    5 રહો નામ ચક્ખુસ્સ રહો સોતસ્સ રહો. ચક્ખુસ્સ રહો નામ ન સક્કા હોતિ અક્ખિં વા નિખણીયમાને ભમુકં વા ઉક્ખિપીયમાને સીસં વા ઉક્ખિપીયમાને પસ્સિતું. સોતસ્સ રહો નામ ન સક્કા હોતિ પકતિકથા સોતું.

    6Raho nāma cakkhussa raho sotassa raho. Cakkhussa raho nāma na sakkā hoti akkhiṃ vā nikhaṇīyamāne bhamukaṃ vā ukkhipīyamāne sīsaṃ vā ukkhipīyamāne passituṃ. Sotassa raho nāma na sakkā hoti pakatikathā sotuṃ.

    7 પટિચ્છન્નં નામ આસનં કુટ્ટેન 8 વા કવાટેન વા કિલઞ્જેન વા સાણિપાકારેન વા રુક્ખેન વા થમ્ભેન વા કોત્થળિયા 9 વા, યેન કેનચિ પટિચ્છન્નં હોતિ.

    10Paṭicchannaṃ nāma āsanaṃ kuṭṭena 11 vā kavāṭena vā kilañjena vā sāṇipākārena vā rukkhena vā thambhena vā kotthaḷiyā 12 vā, yena kenaci paṭicchannaṃ hoti.

    નિસજ્જં કપ્પેય્યાતિ માતુગામે નિસિન્ને ભિક્ખુ ઉપનિસિન્નો વા હોતિ ઉપનિપન્નો વા, આપત્તિ પાચિત્તિયસ્સ. ભિક્ખુ નિસિન્ને માતુગામો ઉપનિસિન્નો વા હોતિ ઉપનિપન્નો વા, આપત્તિ પાચિત્તિયસ્સ. ઉભો વા નિસિન્ના હોન્તિ ઉભો વા નિપન્ના, આપત્તિ પાચિત્તિયસ્સ.

    Nisajjaṃ kappeyyāti mātugāme nisinne bhikkhu upanisinno vā hoti upanipanno vā, āpatti pācittiyassa. Bhikkhu nisinne mātugāmo upanisinno vā hoti upanipanno vā, āpatti pācittiyassa. Ubho vā nisinnā honti ubho vā nipannā, āpatti pācittiyassa.

    ૨૮૭. માતુગામે માતુગામસઞ્ઞી રહો પટિચ્છન્ને આસને નિસજ્જં કપ્પેતિ, આપત્તિ પાચિત્તિયસ્સ. માતુગામે વેમતિકો રહો પટિચ્છન્ને આસને નિસજ્જં કપ્પેતિ, આપત્તિ પાચિત્તિયસ્સ. માતુગામે અમાતુગામસઞ્ઞી રહો પટિચ્છન્ને આસને નિસજ્જં કપ્પેતિ, આપત્તિ પાચિત્તિયસ્સ.

    287. Mātugāme mātugāmasaññī raho paṭicchanne āsane nisajjaṃ kappeti, āpatti pācittiyassa. Mātugāme vematiko raho paṭicchanne āsane nisajjaṃ kappeti, āpatti pācittiyassa. Mātugāme amātugāmasaññī raho paṭicchanne āsane nisajjaṃ kappeti, āpatti pācittiyassa.

    યક્ખિયા વા પેતિયા વા પણ્ડકેન વા તિરચ્છાનગતાય વા મનુસ્સવિગ્ગહિત્થિયા વા સદ્ધિં રહો પટિચ્છન્ને આસને નિસજ્જં કપ્પેતિ, આપત્તિ દુક્કટસ્સ. અમાતુગામે માતુગામસઞ્ઞી, આપત્તિ દુક્કટસ્સ. અમાતુગામે વેમતિકો, આપત્તિ દુક્કટસ્સ. અમાતુગામે અમાતુગામસઞ્ઞી, અનાપત્તિ.

    Yakkhiyā vā petiyā vā paṇḍakena vā tiracchānagatāya vā manussaviggahitthiyā vā saddhiṃ raho paṭicchanne āsane nisajjaṃ kappeti, āpatti dukkaṭassa. Amātugāme mātugāmasaññī, āpatti dukkaṭassa. Amātugāme vematiko, āpatti dukkaṭassa. Amātugāme amātugāmasaññī, anāpatti.

    ૨૮૮. અનાપત્તિ યો કોચિ વિઞ્ઞૂ પુરિસો દુતિયો હોતિ, તિટ્ઠતિ ન નિસીદતિ, અરહોપેક્ખો, અઞ્ઞવિહિતો નિસીદતિ, ઉમ્મત્તકસ્સ, આદિકમ્મિકસ્સાતિ.

    288. Anāpatti yo koci viññū puriso dutiyo hoti, tiṭṭhati na nisīdati, arahopekkho, aññavihito nisīdati, ummattakassa, ādikammikassāti.

    રહોપટિચ્છન્નસિક્ખાપદં નિટ્ઠિતં ચતુત્થં.

    Rahopaṭicchannasikkhāpadaṃ niṭṭhitaṃ catutthaṃ.

    ૫. રહોનિસજ્જસિક્ખાપદં

    5. Rahonisajjasikkhāpadaṃ

    ૨૮૯. તેન સમયેન બુદ્ધો ભગવા સાવત્થિયં વિહરતિ જેતવને અનાથપિણ્ડિકસ્સ આરામે. તેન ખો પન સમયેન આયસ્મા ઉપનન્દો સક્યપુત્તો સહાયકસ્સ ઘરં ગન્ત્વા તસ્સ પજાપતિયા સદ્ધિં એકો એકાય રહો નિસજ્જં કપ્પેસિ. અથ ખો સો પુરિસો ઉજ્ઝાયતિ ખિય્યતિ વિપાચેતિ – ‘‘કથઞ્હિ નામ અય્યો ઉપનન્દો મય્હં પજાપતિયા સદ્ધિં એકો એકાય રહો નિસજ્જં કપ્પેસ્સતી’’તિ! અસ્સોસું ખો ભિક્ખૂ તસ્સ પુરિસસ્સ ઉજ્ઝાયન્તસ્સ ખિય્યન્તસ્સ વિપાચેન્તસ્સ. યે તે ભિક્ખૂ અપ્પિચ્છા…પે॰… તે ઉજ્ઝાયન્તિ ખિય્યન્તિ વિપાચેન્તિ – ‘‘કથઞ્હિ નામ આયસ્મા ઉપનન્દો સક્યપુત્તો માતુગામેન સદ્ધિં એકો એકાય રહો નિસજ્જં કપ્પેસ્સતી’’તિ…પે॰… સચ્ચં કિર ત્વં, ઉપનન્દ, માતુગામેન સદ્ધિં એકો એકાય રહો નિસજ્જં કપ્પેસીતિ? ‘‘સચ્ચં, ભગવા’’તિ. વિગરહિ બુદ્ધો ભગવા…પે॰… કથઞ્હિ નામ ત્વં, મોઘપુરિસ, માતુગામેન સદ્ધિં એકો એકાય રહો નિસજ્જં કપ્પેસ્સસિ! નેતં, મોઘપુરિસ, અપ્પસન્નાનં વા પાસાદાય…પે॰… એવઞ્ચ પન, ભિક્ખવે, ઇમં સિક્ખાપદં ઉદ્દિસેય્યાથ –

    289. Tena samayena buddho bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Tena kho pana samayena āyasmā upanando sakyaputto sahāyakassa gharaṃ gantvā tassa pajāpatiyā saddhiṃ eko ekāya raho nisajjaṃ kappesi. Atha kho so puriso ujjhāyati khiyyati vipāceti – ‘‘kathañhi nāma ayyo upanando mayhaṃ pajāpatiyā saddhiṃ eko ekāya raho nisajjaṃ kappessatī’’ti! Assosuṃ kho bhikkhū tassa purisassa ujjhāyantassa khiyyantassa vipācentassa. Ye te bhikkhū appicchā…pe… te ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma āyasmā upanando sakyaputto mātugāmena saddhiṃ eko ekāya raho nisajjaṃ kappessatī’’ti…pe… saccaṃ kira tvaṃ, upananda, mātugāmena saddhiṃ eko ekāya raho nisajjaṃ kappesīti? ‘‘Saccaṃ, bhagavā’’ti. Vigarahi buddho bhagavā…pe… kathañhi nāma tvaṃ, moghapurisa, mātugāmena saddhiṃ eko ekāya raho nisajjaṃ kappessasi! Netaṃ, moghapurisa, appasannānaṃ vā pāsādāya…pe… evañca pana, bhikkhave, imaṃ sikkhāpadaṃ uddiseyyātha –

    ૨૯૦. ‘‘યો પન ભિક્ખુ માતુગામેન સદ્ધિં એકો એકાય રહો નિસજ્જં કપ્પેય્ય, પાચિત્તિય’’ન્તિ.

    290.‘‘Yo pana bhikkhu mātugāmena saddhiṃ eko ekāya raho nisajjaṃ kappeyya, pācittiya’’nti.

    ૨૯૧. યો પનાતિ યો યાદિસો…પે॰… ભિક્ખૂતિ…પે॰… અયં ઇમસ્મિં અત્થે અધિપ્પેતો ભિક્ખૂતિ.

    291.Yo panāti yo yādiso…pe… bhikkhūti…pe… ayaṃ imasmiṃ atthe adhippeto bhikkhūti.

    માતુગામો નામ મનુસ્સિત્થી, ન યક્ખી ન પેતી ન તિરચ્છાનગતા, વિઞ્ઞૂ પટિબલા સુભાસિતદુબ્ભાસિતં દુટ્ઠુલ્લાદુટ્ઠુલ્લં આજાનિતું.

    Mātugāmo nāma manussitthī, na yakkhī na petī na tiracchānagatā, viññū paṭibalā subhāsitadubbhāsitaṃ duṭṭhullāduṭṭhullaṃ ājānituṃ.

    સદ્ધિન્તિ એકતો.

    Saddhinti ekato.

    એકો એકાયાતિ ભિક્ખુ ચેવ હોતિ માતુગામો ચ.

    Ekoekāyāti bhikkhu ceva hoti mātugāmo ca.

    13 રહો નામ ચક્ખુસ્સ રહો, સોતસ્સ રહો. ચક્ખુસ્સ રહો નામ ન સક્કા હોતિ અક્ખિં વા નિખણીયમાને ભમુકં વા ઉક્ખિપીયમાને સીસં વા ઉક્ખિપીયમાને પસ્સિતું. સોતસ્સ રહો નામ ન સક્કા હોતિ પકતિકથા સોતું.

    14Raho nāma cakkhussa raho, sotassa raho. Cakkhussa raho nāma na sakkā hoti akkhiṃ vā nikhaṇīyamāne bhamukaṃ vā ukkhipīyamāne sīsaṃ vā ukkhipīyamāne passituṃ. Sotassa raho nāma na sakkā hoti pakatikathā sotuṃ.

    નિસજ્જં કપ્પેય્યાતિ માતુગામે નિસિન્ને ભિક્ખુ ઉપનિસિન્નો વા હોતિ ઉપનિપન્નો વા, આપત્તિ પાચિત્તિયસ્સ. ભિક્ખુ નિસિન્ને માતુગામો ઉપનિસિન્નો વા હોતિ ઉપનિપન્નો વા, આપત્તિ પાચિત્તિયસ્સ. ઉભો વા નિસિન્ના હોન્તિ ઉભો વા નિપન્ના, આપત્તિ પાચિત્તિયસ્સ.

    Nisajjaṃ kappeyyāti mātugāme nisinne bhikkhu upanisinno vā hoti upanipanno vā, āpatti pācittiyassa. Bhikkhu nisinne mātugāmo upanisinno vā hoti upanipanno vā, āpatti pācittiyassa. Ubho vā nisinnā honti ubho vā nipannā, āpatti pācittiyassa.

    ૨૯૨. માતુગામે માતુગામસઞ્ઞી એકો એકાય રહો નિસજ્જં કપ્પેતિ, આપત્તિ પાચિત્તિયસ્સ. માતુગામે વેમતિકો એકો એકાય રહો નિસજ્જં કપ્પેતિ, આપત્તિ પાચિત્તિયસ્સ. માતુગામે અમાતુગામસઞ્ઞી એકો એકાય રહો નિસજ્જં કપ્પેતિ, આપત્તિ પાચિત્તિયસ્સ.

    292. Mātugāme mātugāmasaññī eko ekāya raho nisajjaṃ kappeti, āpatti pācittiyassa. Mātugāme vematiko eko ekāya raho nisajjaṃ kappeti, āpatti pācittiyassa. Mātugāme amātugāmasaññī eko ekāya raho nisajjaṃ kappeti, āpatti pācittiyassa.

    યક્ખિયા વા પેતિયા વા પણ્ડકેન વા તિરચ્છાનગતમનુસ્સવિગ્ગહિત્થિયા વા 15 સદ્ધિં એકો એકાય રહો નિસજ્જં કપ્પેતિ, આપત્તિ દુક્કટસ્સ. અમાતુગામે માતુગામસઞ્ઞી, આપત્તિ દુક્કટસ્સ. અમાતુગામે વેમતિકો, આપત્તિ દુક્કટસ્સ. અમાતુગામે અમાતુગામસઞ્ઞી, અનાપત્તિ.

    Yakkhiyā vā petiyā vā paṇḍakena vā tiracchānagatamanussaviggahitthiyā vā 16 saddhiṃ eko ekāya raho nisajjaṃ kappeti, āpatti dukkaṭassa. Amātugāme mātugāmasaññī, āpatti dukkaṭassa. Amātugāme vematiko, āpatti dukkaṭassa. Amātugāme amātugāmasaññī, anāpatti.

    ૨૯૩. અનાપત્તિ યો કોચિ વિઞ્ઞૂ પુરિસો દુતિયો હોતિ, તિટ્ઠતિ ન નિસીદતિ, અરહોપેક્ખો અઞ્ઞવિહિતો નિસીદતિ, ઉમ્મત્તકસ્સ, આદિકમ્મિકસ્સાતિ.

    293. Anāpatti yo koci viññū puriso dutiyo hoti, tiṭṭhati na nisīdati, arahopekkho aññavihito nisīdati, ummattakassa, ādikammikassāti.

    રહોનિસજ્જસિક્ખાપદં નિટ્ઠિતં પઞ્ચમં.

    Rahonisajjasikkhāpadaṃ niṭṭhitaṃ pañcamaṃ.

    ૬. ચારિત્તસિક્ખાપદં

    6. Cārittasikkhāpadaṃ

    ૨૯૪. તેન સમયેન બુદ્ધો ભગવા રાજગહે વિહરતિ વેળુવને કલન્દકનિવાપે. તેન ખો પન સમયેન આયસ્મતો ઉપનન્દસ્સ સક્યપુત્તસ્સ ઉપટ્ઠાકકુલં આયસ્મન્તં ઉપનન્દં સક્યપુત્તં ભત્તેન નિમન્તેસિ. અઞ્ઞેપિ ભિક્ખૂ ભત્તેન નિમન્તેસિ. તેન ખો પન સમયેન આયસ્મા ઉપનન્દો સક્યપુત્તો પુરેભત્તં, કુલાનિ પયિરુપાસતિ. અથ ખો તે ભિક્ખૂ તે મનુસ્સે એતદવોચું – ‘‘દેથાવુસો ભત્ત’’ન્તિ. ‘‘આગમેથ, ભન્તે, યાવાય્યો ઉપનન્દો આગચ્છતી’’તિ. દુતિયમ્પિ ખો તે ભિક્ખૂ…પે॰… તતિયમ્પિ ખો તે ભિક્ખૂ તે મનુસ્સે એતદવોચું – ‘‘દેથાવુસો, ભત્તં; પુરે કાલો અતિક્કમતી’’તિ. ‘‘યમ્પિ મયં, ભન્તે, ભત્તં કરિમ્હા અય્યસ્સ ઉપનન્દસ્સ કારણા. આગમેથ, ભન્તે, યાવાય્યો ઉપનન્દો આગચ્છતી’’તિ.

    294. Tena samayena buddho bhagavā rājagahe viharati veḷuvane kalandakanivāpe. Tena kho pana samayena āyasmato upanandassa sakyaputtassa upaṭṭhākakulaṃ āyasmantaṃ upanandaṃ sakyaputtaṃ bhattena nimantesi. Aññepi bhikkhū bhattena nimantesi. Tena kho pana samayena āyasmā upanando sakyaputto purebhattaṃ, kulāni payirupāsati. Atha kho te bhikkhū te manusse etadavocuṃ – ‘‘dethāvuso bhatta’’nti. ‘‘Āgametha, bhante, yāvāyyo upanando āgacchatī’’ti. Dutiyampi kho te bhikkhū…pe… tatiyampi kho te bhikkhū te manusse etadavocuṃ – ‘‘dethāvuso, bhattaṃ; pure kālo atikkamatī’’ti. ‘‘Yampi mayaṃ, bhante, bhattaṃ karimhā ayyassa upanandassa kāraṇā. Āgametha, bhante, yāvāyyo upanando āgacchatī’’ti.

    અથ ખો આયસ્મા ઉપનન્દો સક્યપુત્તો પુરેભત્તં કુલાનિ પયિરુપાસિત્વા દિવા આગચ્છતિ. ભિક્ખૂ ન ચિત્તરૂપં ભુઞ્જિંસુ. યે તે ભિક્ખૂ અપ્પિચ્છા…પે॰… તે ઉજ્ઝાયન્તિ ખિય્યન્તિ વિપાચેન્તિ – ‘‘કથઞ્હિ નામ આયસ્મા ઉપનન્દો સક્યપુત્તો નિમન્તિતો સભત્તો સમાનો પુરેભત્તં કુલેસુ ચારિત્તં આપજ્જિસ્સતી’’તિ…પે॰… સચ્ચં કિર ત્વં, ઉપનન્દ, નિમન્તિતો સભત્તો સમાનો પુરેભત્તં કુલેસુ ચારિત્તં આપજ્જસીતિ? ‘‘સચ્ચં, ભગવા’’તિ. વિગરહિ બુદ્ધો ભગવા…પે॰… કથઞ્હિ નામ ત્વં, મોઘપુરિસ, નિમન્તિતો સભત્તો સમાનો પુરેભત્તં કુલેસુ ચારિત્તં આપજ્જિસ્સસિ! નેતં, મોઘપુરિસ, અપ્પસન્નાનં વા પસાદાય…પે॰… એવઞ્ચ પન, ભિક્ખવે, ઇમં સિક્ખાપદં ઉદ્દિસેય્યાથ –

    Atha kho āyasmā upanando sakyaputto purebhattaṃ kulāni payirupāsitvā divā āgacchati. Bhikkhū na cittarūpaṃ bhuñjiṃsu. Ye te bhikkhū appicchā…pe… te ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma āyasmā upanando sakyaputto nimantito sabhatto samāno purebhattaṃ kulesu cārittaṃ āpajjissatī’’ti…pe… saccaṃ kira tvaṃ, upananda, nimantito sabhatto samāno purebhattaṃ kulesu cārittaṃ āpajjasīti? ‘‘Saccaṃ, bhagavā’’ti. Vigarahi buddho bhagavā…pe… kathañhi nāma tvaṃ, moghapurisa, nimantito sabhatto samāno purebhattaṃ kulesu cārittaṃ āpajjissasi! Netaṃ, moghapurisa, appasannānaṃ vā pasādāya…pe… evañca pana, bhikkhave, imaṃ sikkhāpadaṃ uddiseyyātha –

    ‘‘યો પન ભિક્ખુ નિમન્તિતો સભત્તો સમાનો પુરેભત્તં કુલેસુ ચારિત્તં આપજ્જેય્ય, પાચિત્તિય’’ન્તિ.

    ‘‘Yo pana bhikkhu nimantito sabhatto samāno purebhattaṃ kulesu cārittaṃ āpajjeyya, pācittiya’’nti.

    એવઞ્ચિદં ભગવતા ભિક્ખૂનં સિક્ખાપદં પઞ્ઞત્તં હોતિ.

    Evañcidaṃ bhagavatā bhikkhūnaṃ sikkhāpadaṃ paññattaṃ hoti.

    ૨૯૫. 17 તેન ખો પન સમયેન આયસ્મતો ઉપનન્દસ્સ સક્યપુત્તસ્સ ઉપટ્ઠાકકુલં સઙ્ઘસ્સત્થાય ખાદનીયં પાહેસિ – ‘‘અય્યસ્સ ઉપનન્દસ્સ દસ્સેત્વા સઙ્ઘસ્સ દાતબ્બ’’ન્તિ. તેન ખો પન સમયેન આયસ્મા ઉપનન્દો સક્યપુત્તો ગામં પિણ્ડાય પવિટ્ઠો હોતિ. અથ ખો તે મનુસ્સા આરામં ગન્ત્વા ભિક્ખૂ પુચ્છિંસુ – ‘‘કહં, ભન્તે, અય્યો ઉપનન્દો’’તિ ? ‘‘એસાવુસો, આયસ્મા ઉપનન્દો સક્યપુત્તો ગામં પિણ્ડાય પવિટ્ઠો’’તિ. ‘‘ઇદં, ભન્તે, ખાદનીયં અય્યસ્સ ઉપનન્દસ્સ દસ્સેત્વા સઙ્ઘસ્સ દાતબ્બ’’ન્તિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. અથ ખો ભગવા એતસ્મિં નિદાને એતસ્મિં પકરણે ધમ્મિં કથં કત્વા ભિક્ખૂ આમન્તેસિ – ‘‘તેન હિ, ભિક્ખવે, પટિગ્ગહેત્વા નિક્ખિપથ યાવ ઉપનન્દો આગચ્છતી’’તિ.

    295.18 Tena kho pana samayena āyasmato upanandassa sakyaputtassa upaṭṭhākakulaṃ saṅghassatthāya khādanīyaṃ pāhesi – ‘‘ayyassa upanandassa dassetvā saṅghassa dātabba’’nti. Tena kho pana samayena āyasmā upanando sakyaputto gāmaṃ piṇḍāya paviṭṭho hoti. Atha kho te manussā ārāmaṃ gantvā bhikkhū pucchiṃsu – ‘‘kahaṃ, bhante, ayyo upanando’’ti ? ‘‘Esāvuso, āyasmā upanando sakyaputto gāmaṃ piṇḍāya paviṭṭho’’ti. ‘‘Idaṃ, bhante, khādanīyaṃ ayyassa upanandassa dassetvā saṅghassa dātabba’’nti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. Atha kho bhagavā etasmiṃ nidāne etasmiṃ pakaraṇe dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi – ‘‘tena hi, bhikkhave, paṭiggahetvā nikkhipatha yāva upanando āgacchatī’’ti.

    અથ ખો આયસ્મા ઉપનન્દો સક્યપુત્તો – ‘‘ભગવતા પટિક્ખિત્તં પુરેભત્તં કુલેસુ ચારિત્તં આપજ્જિતુ’’ન્તિ પચ્છાભત્તં કુલાનિ પયિરુપાસિત્વા દિવા પટિક્કમિ, ખાદનીયં ઉસ્સારિયિત્થ. યે તે ભિક્ખૂ અપ્પિચ્છા…પે॰… તે ઉજ્ઝાયન્તિ ખિય્યન્તિ વિપાચેન્તિ – ‘‘કથઞ્હિ નામ આયસ્મા ઉપનન્દો સક્યપુત્તો પચ્છાભત્તં કુલેસુ ચારિત્તં આપજ્જિસ્સતી’’તિ…પે॰… સચ્ચં કિર ત્વં, ઉપનન્દ, પચ્છાભત્તં કુલેસુ ચારિત્તં આપજ્જસીતિ? ‘‘સચ્ચં, ભગવા’’તિ. વિગરહિ બુદ્ધો ભગવા…પે॰… કથઞ્હિ નામ ત્વં, મોઘપુરિસ, પચ્છાભત્તં કુલેસુ ચારિત્તં આપજ્જિસ્સસિ! નેતં, મોઘપુરિસ, અપ્પસન્નાનં વા પસાદાય…પે॰… એવઞ્ચ પન ભિક્ખવે ઇમં સિક્ખાપદં ઉદ્દિસેય્યાથ –

    Atha kho āyasmā upanando sakyaputto – ‘‘bhagavatā paṭikkhittaṃ purebhattaṃ kulesu cārittaṃ āpajjitu’’nti pacchābhattaṃ kulāni payirupāsitvā divā paṭikkami, khādanīyaṃ ussāriyittha. Ye te bhikkhū appicchā…pe… te ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma āyasmā upanando sakyaputto pacchābhattaṃ kulesu cārittaṃ āpajjissatī’’ti…pe… saccaṃ kira tvaṃ, upananda, pacchābhattaṃ kulesu cārittaṃ āpajjasīti? ‘‘Saccaṃ, bhagavā’’ti. Vigarahi buddho bhagavā…pe… kathañhi nāma tvaṃ, moghapurisa, pacchābhattaṃ kulesu cārittaṃ āpajjissasi! Netaṃ, moghapurisa, appasannānaṃ vā pasādāya…pe… evañca pana bhikkhave imaṃ sikkhāpadaṃ uddiseyyātha –

    ‘‘યો પન ભિક્ખુ નિમન્તિતો સભત્તો સમાનો પુરેભત્તં વા પચ્છાભત્તં વા કુલેસુ ચારિત્તં આપજ્જેય્ય, પાચિત્તિય’’ન્તિ.

    ‘‘Yo pana bhikkhu nimantito sabhatto samāno purebhattaṃ vā pacchābhattaṃ vā kulesu cārittaṃ āpajjeyya, pācittiya’’nti.

    એવઞ્ચિદં ભગવતા ભિક્ખૂનં સિક્ખાપદં પઞ્ઞત્તં હોતિ.

    Evañcidaṃ bhagavatā bhikkhūnaṃ sikkhāpadaṃ paññattaṃ hoti.

    ૨૯૬. તેન ખો પન સમયેન ભિક્ખૂ ચીવરદાનસમયે કુક્કુચ્ચાયન્તા કુલાનિ ન પયિરુપાસન્તિ. ચીવરં પરિત્તં ઉપ્પજ્જતિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું…પે॰… અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, ચીવરદાનસમયે કુલાનિ પયિરુપાસિતું. એવઞ્ચ પન, ભિક્ખવે, ઇમં સિક્ખાપદં ઉદ્દિસેય્યાથ –

    296. Tena kho pana samayena bhikkhū cīvaradānasamaye kukkuccāyantā kulāni na payirupāsanti. Cīvaraṃ parittaṃ uppajjati. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ…pe… anujānāmi, bhikkhave, cīvaradānasamaye kulāni payirupāsituṃ. Evañca pana, bhikkhave, imaṃ sikkhāpadaṃ uddiseyyātha –

    ‘‘યો પન ભિક્ખુ નિમન્તિતો સભત્તો સમાનો પુરેભત્તં વા પચ્છાભત્તં વા કુલેસુ ચારિત્તં આપજ્જેય્ય, અઞ્ઞત્ર સમયા, પાચિત્તિયં. તત્થાયં સમયો. ચીવરદાનસમયો – અયં તત્થ સમયો’’તિ.

    ‘‘Yo pana bhikkhu nimantito sabhatto samāno purebhattaṃ vā pacchābhattaṃ vā kulesu cārittaṃ āpajjeyya, aññatra samayā, pācittiyaṃ. Tatthāyaṃ samayo. Cīvaradānasamayo – ayaṃ tattha samayo’’ti.

    એવઞ્ચિદં ભગવતા ભિક્ખૂનં સિક્ખાપદં પઞ્ઞત્તં હોતિ.

    Evañcidaṃ bhagavatā bhikkhūnaṃ sikkhāpadaṃ paññattaṃ hoti.

    ૨૯૭. તેન ખો પન સમયેન ભિક્ખૂ ચીવરકમ્મં કરોન્તિ, અત્થો ચ હોતિ સૂચિયાપિ સુત્તેનપિ સત્થકેનપિ. ભિક્ખૂ કુક્કુચ્ચાયન્તા કુલાનિ ન પયિરુપાસન્તિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું…પે॰… અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, ચીવરકારસમયે કુલાનિ પયિરુપાસિતું. એવઞ્ચ પન, ભિક્ખવે, ઇમં સિક્ખાપદં ઉદ્દિસેય્યાથ –

    297. Tena kho pana samayena bhikkhū cīvarakammaṃ karonti, attho ca hoti sūciyāpi suttenapi satthakenapi. Bhikkhū kukkuccāyantā kulāni na payirupāsanti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ…pe… anujānāmi, bhikkhave, cīvarakārasamaye kulāni payirupāsituṃ. Evañca pana, bhikkhave, imaṃ sikkhāpadaṃ uddiseyyātha –

    ‘‘યો પન ભિક્ખુ નિમન્તિતો સભત્તો સમાનો પુરેભત્તં વા પચ્છાભત્તં વા કુલેસુ ચારિત્તં આપજ્જેય્ય , અઞ્ઞત્ર સમયા, પાચિત્તિયં . તત્થાયં સમયો. ચીવરદાનસમયો, ચીવરકારસમયો – અયં તત્થ સમયો’’તિ.

    ‘‘Yopana bhikkhu nimantito sabhatto samāno purebhattaṃ vā pacchābhattaṃ vā kulesu cārittaṃ āpajjeyya , aññatra samayā, pācittiyaṃ. Tatthāyaṃ samayo. Cīvaradānasamayo, cīvarakārasamayo – ayaṃ tattha samayo’’ti.

    એવઞ્ચિદં ભગવતા ભિક્ખૂનં સિક્ખાપદં પઞ્ઞત્તં હોતિ.

    Evañcidaṃ bhagavatā bhikkhūnaṃ sikkhāpadaṃ paññattaṃ hoti.

    ૨૯૮. તેન ખો પન સમયેન ભિક્ખૂ ગિલાના હોન્તિ, અત્થો ચ હોતિ ભેસજ્જેહિ. ભિક્ખૂ કુક્કુચ્ચાયન્તા કુલાનિ ન પયિરુપાસન્તિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું…પે॰… અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, સન્તં ભિક્ખું આપુચ્છા કુલાનિ પયિરુપાસિતું. એવઞ્ચ પન, ભિક્ખવે, ઇમં સિક્ખાપદં ઉદ્દિસેય્યાથ –

    298. Tena kho pana samayena bhikkhū gilānā honti, attho ca hoti bhesajjehi. Bhikkhū kukkuccāyantā kulāni na payirupāsanti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ…pe… anujānāmi, bhikkhave, santaṃ bhikkhuṃ āpucchā kulāni payirupāsituṃ. Evañca pana, bhikkhave, imaṃ sikkhāpadaṃ uddiseyyātha –

    ૨૯૯. ‘‘યો પન ભિક્ખુ નિમન્તિતો સભત્તો સમાનો સન્તં ભિક્ખું અનાપુચ્છા પુરેભત્તં વા પચ્છાભત્તં વા કુલેસુ ચારિત્તં આપજ્જેય્ય, અઞ્ઞત્ર સમયા, પાચિત્તિયં. તત્થાયં સમયો. ચીવરદાનસમયો, ચીવરકારસમયો – અયં તત્થ સમયો’’તિ.

    299.‘‘Yo pana bhikkhu nimantito sabhatto samāno santaṃ bhikkhuṃ anāpucchā purebhattaṃ vā pacchābhattaṃ vā kulesu cārittaṃ āpajjeyya, aññatra samayā, pācittiyaṃ. Tatthāyaṃ samayo. Cīvaradānasamayo, cīvarakārasamayo – ayaṃ tattha samayo’’ti.

    ૩૦૦. યો પનાતિ યો યાદિસો…પે॰… ભિક્ખૂતિ…પે॰… અયં ઇમસ્મિં અત્થે અધિપ્પેતો ભિક્ખૂતિ.

    300.Yo panāti yo yādiso…pe… bhikkhūti…pe… ayaṃ imasmiṃ atthe adhippeto bhikkhūti.

    નિમન્તિતો નામ પઞ્ચન્નં ભોજનાનં અઞ્ઞતરેન ભોજનેન નિમન્તિતો.

    Nimantito nāma pañcannaṃ bhojanānaṃ aññatarena bhojanena nimantito.

    સભત્તો નામ યેન નિમન્તિતો તેન સભત્તો.

    Sabhatto nāma yena nimantito tena sabhatto.

    સન્તં નામ ભિક્ખું સક્કા હોતિ આપુચ્છા પવિસિતું.

    Santaṃ nāma bhikkhuṃ sakkā hoti āpucchā pavisituṃ.

    અસન્તં નામ ભિક્ખું ન સક્કા હોતિ આપુચ્છા પવિસિતું.

    Asantaṃ nāma bhikkhuṃ na sakkā hoti āpucchā pavisituṃ.

    પુરેભત્તં નામ યેન નિમન્તિતો તં અભુત્તાવી.

    Purebhattaṃ nāma yena nimantito taṃ abhuttāvī.

    પચ્છાભત્તં નામ યેન નિમન્તિતો તં અન્તમસો કુસગ્ગેનપિ 19 ભુત્તં હોતિ.

    Pacchābhattaṃ nāma yena nimantito taṃ antamaso kusaggenapi 20 bhuttaṃ hoti.

    કુલં નામ ચત્તારિ કુલાનિ – ખત્તિયકુલં, બ્રાહ્મણકુલં, વેસ્સકુલં, સુદ્દકુલં.

    Kulaṃ nāma cattāri kulāni – khattiyakulaṃ, brāhmaṇakulaṃ, vessakulaṃ, suddakulaṃ.

    કુલેસુ ચારિત્તં આપજ્જેય્યાતિ અઞ્ઞસ્સ ઘરૂપચારં ઓક્કમન્તસ્સ આપત્તિ દુક્કટસ્સ. પઠમં પાદં ઉમ્મારં અતિક્કામેતિ, આપત્તિ દુક્કટસ્સ. દુતિયં પાદં અતિક્કામેતિ, આપત્તિ પાચિત્તિયસ્સ.

    Kulesucārittaṃ āpajjeyyāti aññassa gharūpacāraṃ okkamantassa āpatti dukkaṭassa. Paṭhamaṃ pādaṃ ummāraṃ atikkāmeti, āpatti dukkaṭassa. Dutiyaṃ pādaṃ atikkāmeti, āpatti pācittiyassa.

    અઞ્ઞત્ર સમયાતિ ઠપેત્વા સમયં.

    Aññatrasamayāti ṭhapetvā samayaṃ.

    ચીવરદાનસમયો નામ અનત્થતે કથિને વસ્સાનસ્સ પચ્છિમો માસો, અત્થતે કથિને પઞ્ચ માસા.

    Cīvaradānasamayo nāma anatthate kathine vassānassa pacchimo māso, atthate kathine pañca māsā.

    ચીવરકારસમયો નામ ચીવરે કયિરમાને.

    Cīvarakārasamayo nāma cīvare kayiramāne.

    ૩૦૧. નિમન્તિતે નિમન્તિતસઞ્ઞી સન્તં ભિક્ખું અનાપુચ્છા પુરેભત્તં વા પચ્છાભત્તં વા કુલેસુ ચારિત્તં આપજ્જતિ, અઞ્ઞત્ર સમયા, આપત્તિ પાચિત્તિયસ્સ. નિમન્તિતે વેમતિકો સન્તં ભિક્ખું અનાપુચ્છા પુરેભત્તં વા પચ્છાભત્તં વા કુલેસુ ચારિત્તં આપજ્જતિ, અઞ્ઞત્ર સમયા, આપત્તિ પાચિત્તિયસ્સ. નિમન્તિતે અનિમન્તિતસઞ્ઞી સન્તં ભિક્ખું અનાપુચ્છા પુરેભત્તં વા પચ્છાભત્તં વા કુલેસુ ચારિત્તં આપજ્જતિ, અઞ્ઞત્ર સમયા, આપત્તિ પાચિત્તિયસ્સ.

    301. Nimantite nimantitasaññī santaṃ bhikkhuṃ anāpucchā purebhattaṃ vā pacchābhattaṃ vā kulesu cārittaṃ āpajjati, aññatra samayā, āpatti pācittiyassa. Nimantite vematiko santaṃ bhikkhuṃ anāpucchā purebhattaṃ vā pacchābhattaṃ vā kulesu cārittaṃ āpajjati, aññatra samayā, āpatti pācittiyassa. Nimantite animantitasaññī santaṃ bhikkhuṃ anāpucchā purebhattaṃ vā pacchābhattaṃ vā kulesu cārittaṃ āpajjati, aññatra samayā, āpatti pācittiyassa.

    અનિમન્તિતે નિમન્તિતસઞ્ઞી, આપત્તિ દુક્કટસ્સ. અનિમન્તિતે વેમતિકો , આપત્તિ દુક્કટસ્સ. અનિમન્તિતે અનિમન્તિતસઞ્ઞી, અનાપત્તિ.

    Animantite nimantitasaññī, āpatti dukkaṭassa. Animantite vematiko , āpatti dukkaṭassa. Animantite animantitasaññī, anāpatti.

    ૩૦૨. અનાપત્તિ સમયે, સન્તં ભિક્ખું આપુચ્છા પવિસતિ, અસન્તં ભિક્ખું અનાપુચ્છા પવિસતિ, અઞ્ઞસ્સ ઘરેન મગ્ગો હોતિ, ઘરૂપચારેન મગ્ગો હોતિ, અન્તરારામં ગચ્છતિ, ભિક્ખુનુપસ્સયં ગચ્છતિ, તિત્થિયસેય્યં ગચ્છતિ, પટિક્કમનં ગચ્છતિ, ભત્તિયઘરં ગચ્છતિ, આપદાસુ, ઉમ્મત્તકસ્સ, આદિકમ્મિકસ્સાતિ.

    302. Anāpatti samaye, santaṃ bhikkhuṃ āpucchā pavisati, asantaṃ bhikkhuṃ anāpucchā pavisati, aññassa gharena maggo hoti, gharūpacārena maggo hoti, antarārāmaṃ gacchati, bhikkhunupassayaṃ gacchati, titthiyaseyyaṃ gacchati, paṭikkamanaṃ gacchati, bhattiyagharaṃ gacchati, āpadāsu, ummattakassa, ādikammikassāti.

    ચારિત્તસિક્ખાપદં નિટ્ઠિતં છટ્ઠં.

    Cārittasikkhāpadaṃ niṭṭhitaṃ chaṭṭhaṃ.

    ૭. મહાનામસિક્ખાપદં

    7. Mahānāmasikkhāpadaṃ

    ૩૦૩. તેન સમયેન બુદ્ધો ભગવા સક્કેસુ વિહરતિ કપિલવત્થુસ્મિં નિગ્રોધારામે. તેન ખો પન સમયેન મહાનામસ્સ સક્કસ્સ ભેસજ્જં ઉસ્સન્નં હોતિ. અથ ખો મહાનામો સક્કો યેન ભગવા તેનુપસઙ્કમિ; ઉપસઙ્કમિત્વા ભગવન્તં અભિવાદેત્વા એકમન્તં નિસીદિ. એકમન્તં નિસિન્નો ખો મહાનામો સક્કો ભગવન્તં એતદવોચ – ‘‘ઇચ્છામહં, ભન્તે, સઙ્ઘં ચતુમાસં 21 ભેસજ્જેન પવારેતુ’’ન્તિ. ‘‘સાધુ સાધુ , મહાનામ! તેન હિ ત્વં, મહાનામ, સઙ્ઘં ચતુમાસં ભેસજ્જેન પવારેહી’’તિ. ભિક્ખૂ કુક્કુચ્ચાયન્તા નાધિવાસેન્તિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું…પે॰… અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, ચતુમાસં ભેસજ્જપ્પચ્ચયપવારણં સાદિતુન્તિ.

    303. Tena samayena buddho bhagavā sakkesu viharati kapilavatthusmiṃ nigrodhārāme. Tena kho pana samayena mahānāmassa sakkassa bhesajjaṃ ussannaṃ hoti. Atha kho mahānāmo sakko yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho mahānāmo sakko bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘icchāmahaṃ, bhante, saṅghaṃ catumāsaṃ 22 bhesajjena pavāretu’’nti. ‘‘Sādhu sādhu , mahānāma! Tena hi tvaṃ, mahānāma, saṅghaṃ catumāsaṃ bhesajjena pavārehī’’ti. Bhikkhū kukkuccāyantā nādhivāsenti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ…pe… anujānāmi, bhikkhave, catumāsaṃ bhesajjappaccayapavāraṇaṃ sāditunti.

    ૩૦૪. તેન ખો પન સમયેન ભિક્ખૂ મહાનામં સક્કં પરિત્તં ભેસજ્જં વિઞ્ઞાપેન્તિ. તથેવ મહાનામસ્સ સક્કસ્સ ભેસજ્જં ઉસ્સન્નં હોતિ. દુતિયમ્પિ ખો મહાનામો સક્કો યેન ભગવા તેનુપસઙ્કમિ; ઉપસઙ્કમિત્વા ભગવન્તં અભિવાદેત્વા એકમન્તં નિસીદિ. એકમન્તં નિસિન્નો ખો મહાનામો સક્કો ભગવન્તં એતદવોચ – ‘‘ઇચ્છામહં, ભન્તે, સઙ્ઘં અપરમ્પિ ચતુમાસં ભેસજ્જેન પવારેતુ’’ન્તિ. ‘‘સાધુ સાધુ, મહાનામ! તેન હિ ત્વં, મહાનામ, સઙ્ઘં અપરમ્પિ ચતુમાસં ભેસજ્જેન પવારેહી’’તિ. ભિક્ખૂ કુક્કુચ્ચાયન્તા નાધિવાસેન્તિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું…પે॰… અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, પુન પવારણમ્પિ સાદિતુન્તિ.

    304. Tena kho pana samayena bhikkhū mahānāmaṃ sakkaṃ parittaṃ bhesajjaṃ viññāpenti. Tatheva mahānāmassa sakkassa bhesajjaṃ ussannaṃ hoti. Dutiyampi kho mahānāmo sakko yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho mahānāmo sakko bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘icchāmahaṃ, bhante, saṅghaṃ aparampi catumāsaṃ bhesajjena pavāretu’’nti. ‘‘Sādhu sādhu, mahānāma! Tena hi tvaṃ, mahānāma, saṅghaṃ aparampi catumāsaṃ bhesajjena pavārehī’’ti. Bhikkhū kukkuccāyantā nādhivāsenti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ…pe… anujānāmi, bhikkhave, puna pavāraṇampi sāditunti.

    ૩૦૫. તેન ખો પન સમયેન ભિક્ખૂ મહાનામં સક્કં પરિત્તંયેવ ભેસજ્જં વિઞ્ઞાપેન્તિ. તથેવ મહાનામસ્સ સક્કસ્સ ભેસજ્જં ઉસ્સન્નં હોતિ. તતિયમ્પિ ખો મહાનામો સક્કો યેન ભગવા તેનુપસઙ્કમિ; ઉપસઙ્કમિત્વા ભગવન્તં અભિવાદેત્વા એકમન્તં નિસીદિ. એકમન્તં નિસિન્નો ખો મહાનામો સક્કો ભગવન્તં એતદવોચ – ‘‘ઇચ્છામહં, ભન્તે, સઙ્ઘં યાવજીવં ભેસજ્જેન પવારેતુ’’ન્તિ. ‘‘સાધુ સાધુ, મહાનામ! તેન હિ ત્વં, મહાનામ, સઙ્ઘં યાવજીવં ભેસજ્જેન પવારેહી’’તિ. ભિક્ખૂ કુક્કુચ્ચાયન્તા નાધિવાસેન્તિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું…પે॰… અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, નિચ્ચપવારણમ્પિ સાદિતુન્તિ.

    305. Tena kho pana samayena bhikkhū mahānāmaṃ sakkaṃ parittaṃyeva bhesajjaṃ viññāpenti. Tatheva mahānāmassa sakkassa bhesajjaṃ ussannaṃ hoti. Tatiyampi kho mahānāmo sakko yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho mahānāmo sakko bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘icchāmahaṃ, bhante, saṅghaṃ yāvajīvaṃ bhesajjena pavāretu’’nti. ‘‘Sādhu sādhu, mahānāma! Tena hi tvaṃ, mahānāma, saṅghaṃ yāvajīvaṃ bhesajjena pavārehī’’ti. Bhikkhū kukkuccāyantā nādhivāsenti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ…pe… anujānāmi, bhikkhave, niccapavāraṇampi sāditunti.

    તેન ખો પન સમયેન છબ્બગ્ગિયા ભિક્ખૂ દુન્નિવત્થા હોન્તિ દુપ્પારુતા અનાકપ્પસમ્પન્ના. મહાનામો સક્કો વત્તા હોતિ – ‘‘કિસ્સ તુમ્હે, ભન્તે, દુન્નિવત્થા દુપ્પારુતા અનાકપ્પસમ્પન્ના? નનુ નામ પબ્બજિતેન સુનિવત્થેન ભવિતબ્બં સુપારુતેન આકપ્પસમ્પન્નેના’’તિ? છબ્બગ્ગિયા ભિક્ખૂ મહાનામે સક્કે ઉપનન્ધિંસુ. અથ ખો છબ્બગ્ગિયાનં ભિક્ખૂનં એતદહોસિ – ‘‘કેન નુ ખો મયં ઉપાયેન મહાનામં સક્કં મઙ્કુ કરેય્યામા’’તિ? અથ ખો છબ્બગ્ગિયાનં ભિક્ખૂનં એતદહોસિ – ‘‘મહાનામેન ખો, આવુસો, સક્કેન સઙ્ઘો ભેસજ્જેન પવારિતો. હન્દ મયં, આવુસો, મહાનામં સક્કં સપ્પિં વિઞ્ઞાપેમા’’તિ. અથ ખો છબ્બગ્ગિયા ભિક્ખૂ યેન મહાનામો સક્કો તેનુપસઙ્કમિંસુ; ઉપસઙ્કમિત્વા મહાનામં સક્કં એતદવોચું – ‘‘દોણેન, આવુસો, સપ્પિના અત્થો’’તિ. ‘‘અજ્જણ્હો, ભન્તે, આગમેથ. મનુસ્સા વજં ગતા સપ્પિં આહરિતું. કાલં આહરિસ્સથા’’તિ 23.

    Tena kho pana samayena chabbaggiyā bhikkhū dunnivatthā honti duppārutā anākappasampannā. Mahānāmo sakko vattā hoti – ‘‘kissa tumhe, bhante, dunnivatthā duppārutā anākappasampannā? Nanu nāma pabbajitena sunivatthena bhavitabbaṃ supārutena ākappasampannenā’’ti? Chabbaggiyā bhikkhū mahānāme sakke upanandhiṃsu. Atha kho chabbaggiyānaṃ bhikkhūnaṃ etadahosi – ‘‘kena nu kho mayaṃ upāyena mahānāmaṃ sakkaṃ maṅku kareyyāmā’’ti? Atha kho chabbaggiyānaṃ bhikkhūnaṃ etadahosi – ‘‘mahānāmena kho, āvuso, sakkena saṅgho bhesajjena pavārito. Handa mayaṃ, āvuso, mahānāmaṃ sakkaṃ sappiṃ viññāpemā’’ti. Atha kho chabbaggiyā bhikkhū yena mahānāmo sakko tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā mahānāmaṃ sakkaṃ etadavocuṃ – ‘‘doṇena, āvuso, sappinā attho’’ti. ‘‘Ajjaṇho, bhante, āgametha. Manussā vajaṃ gatā sappiṃ āharituṃ. Kālaṃ āharissathā’’ti 24.

    દુતિયમ્પિ ખો…પે॰… તતિયમ્પિ ખો છબ્બગ્ગિયા ભિક્ખૂ મહાનામં સક્કં એતદવોચું – ‘‘દોણેન, આવુસો, સપ્પિના અત્થો’’તિ. ‘‘અજ્જણ્હો, ભન્તે, આગમેથ. મનુસ્સા વજં ગતા સપ્પિં આહરિતું. કાલં આહરિસ્સથા’’તિ. ‘‘કિં પન તયા, આવુસો, અદાતુકામેન પવારિતેન, યં ત્વં પવારેત્વા ન દેસી’’તિ! અથ ખો મહાનામો સક્કો ઉજ્ઝાયતિ ખિય્યતિ વિપાચેતિ – ‘‘કથઞ્હિ નામ ભદન્તા – ‘અજ્જણ્હો, ભન્તે, આગમેથા’તિ વુચ્ચમાના નાગમેસ્સન્તી’’તિ! અસ્સોસું ખો ભિક્ખૂ મહાનામસ્સ સક્કસ્સ ઉજ્ઝાયન્તસ્સ ખિય્યન્તસ્સ વિપાચેન્તસ્સ. યે તે ભિક્ખૂ અપ્પિચ્છા…પે॰… તે ઉજ્ઝાયન્તિ ખિય્યન્તિ વિપાચેન્તિ – ‘‘કથઞ્હિ નામ છબ્બગ્ગિયા ભિક્ખૂ મહાનામેન સક્કેન – ‘અજ્જણ્હો, ભન્તે, આગમેથા’તિ વુચ્ચમાના નાગમેસ્સન્તી’’તિ…પે॰… સચ્ચં કિર તુમ્હે, ભિક્ખવે, મહાનામેન સક્કેન – ‘‘અજ્જણ્હો, ભન્તે, આગમેથા’’તિ વુચ્ચમાના નાગમેથાતિ? ‘‘સચ્ચં, ભગવા’’તિ. વિગરહિ બુદ્ધો ભગવા…પે॰… કથઞ્હિ નામ તુમ્હે, મોઘપુરિસા, મહાનામેન સક્કેન – ‘‘અજ્જણ્હો, ભન્તે આગમેથા’’તિ વુચ્ચમાના નાગમેસ્સથ! નેતં, મોઘપુરિસા, અપ્પસન્નાનં વા પસાદાય…પે॰… એવઞ્ચ પન, ભિક્ખવે ઇમં સિક્ખાપદં ઉદ્દિસેય્યાથ –

    Dutiyampi kho…pe… tatiyampi kho chabbaggiyā bhikkhū mahānāmaṃ sakkaṃ etadavocuṃ – ‘‘doṇena, āvuso, sappinā attho’’ti. ‘‘Ajjaṇho, bhante, āgametha. Manussā vajaṃ gatā sappiṃ āharituṃ. Kālaṃ āharissathā’’ti. ‘‘Kiṃ pana tayā, āvuso, adātukāmena pavāritena, yaṃ tvaṃ pavāretvā na desī’’ti! Atha kho mahānāmo sakko ujjhāyati khiyyati vipāceti – ‘‘kathañhi nāma bhadantā – ‘ajjaṇho, bhante, āgamethā’ti vuccamānā nāgamessantī’’ti! Assosuṃ kho bhikkhū mahānāmassa sakkassa ujjhāyantassa khiyyantassa vipācentassa. Ye te bhikkhū appicchā…pe… te ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma chabbaggiyā bhikkhū mahānāmena sakkena – ‘ajjaṇho, bhante, āgamethā’ti vuccamānā nāgamessantī’’ti…pe… saccaṃ kira tumhe, bhikkhave, mahānāmena sakkena – ‘‘ajjaṇho, bhante, āgamethā’’ti vuccamānā nāgamethāti? ‘‘Saccaṃ, bhagavā’’ti. Vigarahi buddho bhagavā…pe… kathañhi nāma tumhe, moghapurisā, mahānāmena sakkena – ‘‘ajjaṇho, bhante āgamethā’’ti vuccamānā nāgamessatha! Netaṃ, moghapurisā, appasannānaṃ vā pasādāya…pe… evañca pana, bhikkhave imaṃ sikkhāpadaṃ uddiseyyātha –

    ૩૦૬. ‘‘અગિલાનેન ભિક્ખુના ચતુમાસપ્પચ્ચયપવારણા સાદિતબ્બા , અઞ્ઞત્ર પુનપવારણાય, અઞ્ઞત્ર નિચ્ચપવારણાય; તતો ચે ઉત્તરિ સાદિયેય્ય, પાચિત્તિય’’ન્તિ.

    306.‘‘Agilānena bhikkhunā catumāsappaccayapavāraṇā sāditabbā, aññatra punapavāraṇāya, aññatra niccapavāraṇāya; tato ce uttari sādiyeyya, pācittiya’’nti.

    ૩૦૭. અગિલાનેન ભિક્ખુના ચતુમાસપ્પચ્ચયપવારણા સાદિતબ્બાતિ ગિલાનપ્પચ્ચયપવારણા સાદિતબ્બા.

    307.Agilānena bhikkhunā catumāsappaccayapavāraṇā sāditabbāti gilānappaccayapavāraṇā sāditabbā.

    પુનપવારણાપિ સાદિતબ્બાતિ યદા ગિલાનો ભવિસ્સામિ તદા વિઞ્ઞાપેસ્સામીતિ.

    Punapavāraṇāpi sāditabbāti yadā gilāno bhavissāmi tadā viññāpessāmīti.

    નિચ્ચપવારણાપિ સાદિતબ્બાતિ યદા ગિલાનો ભવિસ્સામિ તદા વિઞ્ઞાપેસ્સામીતિ.

    Niccapavāraṇāpi sāditabbāti yadā gilāno bhavissāmi tadā viññāpessāmīti.

    તતો ચે ઉત્તરિ સાદિયેય્યાતિ અત્થિ પવારણા ભેસજ્જપરિયન્તા ન રત્તિપરિયન્તા, અત્થિ પવારણા રત્તિપરિયન્તા ન ભેસજ્જપરિયન્તા, અત્થિ પવારણા ભેસજ્જપરિયન્તા ચ રત્તિપરિયન્તા ચ, અત્થિ પવારણા નેવ ભેસજ્જપરિયન્તા ન રત્તિપરિયન્તા.

    Tatoce uttari sādiyeyyāti atthi pavāraṇā bhesajjapariyantā na rattipariyantā, atthi pavāraṇā rattipariyantā na bhesajjapariyantā, atthi pavāraṇā bhesajjapariyantā ca rattipariyantā ca, atthi pavāraṇā neva bhesajjapariyantā na rattipariyantā.

    ભેસજ્જપરિયન્તા નામ ભેસજ્જાનિ પરિગ્ગહિતાનિ હોન્તિ – ‘‘એત્તકેહિ ભેસજ્જેહિ પવારેમી’’તિ. રત્તિપરિયન્તા નામ રત્તિયો પરિગ્ગહિતાયો હોન્તિ – ‘‘એત્તકાસુ રત્તીસુ પવારેમી’’તિ. ભેસજ્જપરિયન્તા ચ રત્તિપરિયન્તા ચ નામ ભેસજ્જાનિ ચ પરિગ્ગહિતાનિ હોન્તિ રત્તિયો ચ પરિગ્ગહિતાયો હોન્તિ – ‘‘એત્તકેહિ ભેસજ્જેહિ એત્તકાસુ રત્તીસુ પવારેમી’’તિ. નેવ ભેસજ્જપરિયન્તા ન રત્તિપરિયન્તા નામ ભેસજ્જાનિ ચ અપરિગ્ગહિતાનિ હોન્તિ રત્તિયો ચ અપરિગ્ગહિતાયો હોન્તિ.

    Bhesajjapariyantā nāma bhesajjāni pariggahitāni honti – ‘‘ettakehi bhesajjehi pavāremī’’ti. Rattipariyantā nāma rattiyo pariggahitāyo honti – ‘‘ettakāsu rattīsu pavāremī’’ti. Bhesajjapariyantā ca rattipariyantā ca nāma bhesajjāni ca pariggahitāni honti rattiyo ca pariggahitāyo honti – ‘‘ettakehi bhesajjehi ettakāsu rattīsu pavāremī’’ti. Neva bhesajjapariyantā na rattipariyantā nāma bhesajjāni ca apariggahitāni honti rattiyo ca apariggahitāyo honti.

    ૩૦૮. ભેસજ્જપરિયન્તે – યેહિ ભેસજ્જેહિ પવારિતો હોતિ તાનિ ભેસજ્જાનિ ઠપેત્વા અઞ્ઞાનિ ભેસજ્જાનિ વિઞ્ઞાપેતિ, આપત્તિ પાચિત્તિયસ્સ. રત્તિપરિયન્તે – યાસુ રત્તીસુ પવારિતો હોતિ, તા રત્તિયો ઠપેત્વા અઞ્ઞાસુ રત્તીસુ વિઞ્ઞાપેતિ, આપત્તિ પાચિત્તિયસ્સ. ભેસજ્જપરિયન્તે ચ રત્તિપરિયન્તે ચ – યેહિ ભેસજ્જેહિ પવારિતો હોતિ, તાનિ ભેસજ્જાનિ ઠપેત્વા યાસુ રત્તીસુ પવારિતો હોતિ, તા રત્તિયો ઠપેત્વા અઞ્ઞાનિ ભેસજ્જાનિ અઞ્ઞાસુ રત્તીસુ વિઞ્ઞાપેતિ, આપત્તિ પાચિત્તિયસ્સ. નેવ ભેસજ્જપરિયન્તે ન રત્તિપરિયન્તે, અનાપત્તિ.

    308. Bhesajjapariyante – yehi bhesajjehi pavārito hoti tāni bhesajjāni ṭhapetvā aññāni bhesajjāni viññāpeti, āpatti pācittiyassa. Rattipariyante – yāsu rattīsu pavārito hoti, tā rattiyo ṭhapetvā aññāsu rattīsu viññāpeti, āpatti pācittiyassa. Bhesajjapariyante ca rattipariyante ca – yehi bhesajjehi pavārito hoti, tāni bhesajjāni ṭhapetvā yāsu rattīsu pavārito hoti, tā rattiyo ṭhapetvā aññāni bhesajjāni aññāsu rattīsu viññāpeti, āpatti pācittiyassa. Neva bhesajjapariyante na rattipariyante, anāpatti.

    ૩૦૯. ન ભેસજ્જેન કરણીયેન 25 ભેસજ્જં વિઞ્ઞાપેતિ, આપત્તિ પાચિત્તિયસ્સ. અઞ્ઞેન ભેસજ્જેન કરણીયેન અઞ્ઞં ભેસજ્જં વિઞ્ઞાપેતિ, આપત્તિ પાચિત્તિયસ્સ. તતુત્તરિ તતુત્તરિસઞ્ઞી ભેસજ્જં વિઞ્ઞાપેતિ, આપત્તિ પાચિત્તિયસ્સ. તતુત્તરિ વેમતિકો ભેસજ્જં વિઞ્ઞાપેતિ, આપત્તિ પાચિત્તિયસ્સ. તતુત્તરિ નતતુત્તરિસઞ્ઞી ભેસજ્જં વિઞ્ઞાપેતિ, આપત્તિ પાચિત્તિયસ્સ.

    309. Na bhesajjena karaṇīyena 26 bhesajjaṃ viññāpeti, āpatti pācittiyassa. Aññena bhesajjena karaṇīyena aññaṃ bhesajjaṃ viññāpeti, āpatti pācittiyassa. Tatuttari tatuttarisaññī bhesajjaṃ viññāpeti, āpatti pācittiyassa. Tatuttari vematiko bhesajjaṃ viññāpeti, āpatti pācittiyassa. Tatuttari natatuttarisaññī bhesajjaṃ viññāpeti, āpatti pācittiyassa.

    નતતુત્તરિ તતુત્તરિસઞ્ઞી, આપત્તિ દુક્કટસ્સ. નતતુત્તરિ વેમતિકો, આપત્તિ દુક્કટસ્સ. નતતુત્તરિ નતતુત્તરિસઞ્ઞી, અનાપત્તિ.

    Natatuttari tatuttarisaññī, āpatti dukkaṭassa. Natatuttari vematiko, āpatti dukkaṭassa. Natatuttari natatuttarisaññī, anāpatti.

    ૩૧૦. અનાપત્તિ યેહિ ભેસજ્જેહિ પવારિતો હોતિ તાનિ ભેસજ્જાનિ વિઞ્ઞાપેતિ, યાસુ રત્તીસુ પવારિતો હોતિ તાસુ રત્તીસુ વિઞ્ઞાપેતિ , ‘‘ઇમેહિ તયા ભેસજ્જેહિ પવારિતામ્હ , અમ્હાકઞ્ચ ઇમિના ચ ઇમિના ચ ભેસજ્જેન અત્થો’’તિ આચિક્ખિત્વા વિઞ્ઞાપેતિ, ‘‘યાસુ તયા રત્તીસુ પવારિતામ્હ તાયો ચ રત્તિયો વીતિવત્તા અમ્હાકઞ્ચ ભેસજ્જેન અત્થો’’તિ આચિક્ખિત્વા વિઞ્ઞાપેતિ, ઞાતકાનં પવારિતાનં, અઞ્ઞસ્સત્થાય, અત્તનો ધનેન, ઉમ્મત્તકસ્સ, આદિકમ્મિકસ્સાતિ.

    310. Anāpatti yehi bhesajjehi pavārito hoti tāni bhesajjāni viññāpeti, yāsu rattīsu pavārito hoti tāsu rattīsu viññāpeti , ‘‘imehi tayā bhesajjehi pavāritāmha , amhākañca iminā ca iminā ca bhesajjena attho’’ti ācikkhitvā viññāpeti, ‘‘yāsu tayā rattīsu pavāritāmha tāyo ca rattiyo vītivattā amhākañca bhesajjena attho’’ti ācikkhitvā viññāpeti, ñātakānaṃ pavāritānaṃ, aññassatthāya, attano dhanena, ummattakassa, ādikammikassāti.

    મહાનામસિક્ખાપદં નિટ્ઠિતં સત્તમં.

    Mahānāmasikkhāpadaṃ niṭṭhitaṃ sattamaṃ.

    ૮. ઉય્યુત્તસેનાસિક્ખાપદં

    8. Uyyuttasenāsikkhāpadaṃ

    ૩૧૧. તેન સમયેન બુદ્ધો ભગવા સાવત્થિયં વિહરતિ જેતવને અનાથપિણ્ડિકસ્સ આરામે. તેન ખો પન સમયેન રાજા પસેનદિ કોસલો સેનાય અબ્ભુય્યાતો હોતિ. છબ્બગ્ગિયા ભિક્ખૂ ઉય્યુત્તં સેનં દસ્સનાય અગમંસુ. અદ્દસા ખો રાજા પસેનદિ કોસલો છબ્બગ્ગિયે ભિક્ખૂ દૂરતોવ આગચ્છન્તે. દિસ્વાન પક્કોસાપેત્વા એતદવોચ – ‘‘કિસ્સ તુમ્હે, ભન્તે, આગતત્થા’’તિ? ‘‘મહારાજાનં મયં દટ્ઠુકામા’’ 27 તિ. ‘‘કિં, ભન્તે, મં દિટ્ઠેન યુદ્ધાભિનન્દિનં 28; નનુ ભગવા પસ્સિતબ્બો’’તિ? મનુસ્સા ઉજ્ઝાયન્તિ ખિય્યન્તિ વિપાચેન્તિ – ‘‘કથઞ્હિ નામ સમણા સક્યપુત્તિયા ઉય્યુત્તં સેનં દસ્સનાય આગચ્છિસ્સન્તિ! અમ્હાકમ્પિ અલાભા, અમ્હાકમ્પિ દુલ્લદ્ધં, યે મયં આજીવસ્સ હેતુ પુત્તદારસ્સ કારણા સેનાય આગચ્છામા’’તિ! અસ્સોસું ખો ભિક્ખૂ તેસં મનુસ્સાનં ઉજ્ઝાયન્તાનં ખિય્યન્તાનં વિપાચેન્તાનં. યે તે ભિક્ખૂ અપ્પિચ્છા…પે॰… તે ઉજ્ઝાયન્તિ ખિય્યન્તિ વિપાચેન્તિ – ‘‘કથઞ્હિ નામ છબ્બગ્ગિયા ભિક્ખૂ ઉય્યુત્તં સેનં દસ્સનાય ગચ્છિસ્સન્તી’’તિ…પે॰… સચ્ચં કિર તુમ્હે, ભિક્ખવે, ઉય્યુત્તં સેનં દસ્સનાય ગચ્છથાતિ? ‘‘સચ્ચં, ભગવા’’તિ. વિગરહિ બુદ્ધો ભગવા…પે॰… કથઞ્હિ નામ તુમ્હે, મોઘપુરિસા, ઉય્યુત્તં સેનં દસ્સનાય ગચ્છિસ્સથ! નેતં, મોઘપુરિસા, અપ્પસન્નાનં વા પસાદાય…પે॰… એવઞ્ચ પન, ભિક્ખવે, ઇમં સિક્ખાપદં ઉદ્દિસેય્યાથ –

    311. Tena samayena buddho bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Tena kho pana samayena rājā pasenadi kosalo senāya abbhuyyāto hoti. Chabbaggiyā bhikkhū uyyuttaṃ senaṃ dassanāya agamaṃsu. Addasā kho rājā pasenadi kosalo chabbaggiye bhikkhū dūratova āgacchante. Disvāna pakkosāpetvā etadavoca – ‘‘kissa tumhe, bhante, āgatatthā’’ti? ‘‘Mahārājānaṃ mayaṃ daṭṭhukāmā’’ 29 ti. ‘‘Kiṃ, bhante, maṃ diṭṭhena yuddhābhinandinaṃ 30; nanu bhagavā passitabbo’’ti? Manussā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma samaṇā sakyaputtiyā uyyuttaṃ senaṃ dassanāya āgacchissanti! Amhākampi alābhā, amhākampi dulladdhaṃ, ye mayaṃ ājīvassa hetu puttadārassa kāraṇā senāya āgacchāmā’’ti! Assosuṃ kho bhikkhū tesaṃ manussānaṃ ujjhāyantānaṃ khiyyantānaṃ vipācentānaṃ. Ye te bhikkhū appicchā…pe… te ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma chabbaggiyā bhikkhū uyyuttaṃ senaṃ dassanāya gacchissantī’’ti…pe… saccaṃ kira tumhe, bhikkhave, uyyuttaṃ senaṃ dassanāya gacchathāti? ‘‘Saccaṃ, bhagavā’’ti. Vigarahi buddho bhagavā…pe… kathañhi nāma tumhe, moghapurisā, uyyuttaṃ senaṃ dassanāya gacchissatha! Netaṃ, moghapurisā, appasannānaṃ vā pasādāya…pe… evañca pana, bhikkhave, imaṃ sikkhāpadaṃ uddiseyyātha –

    ‘‘યો પન ભિક્ખુ ઉય્યુત્તં સેનં દસ્સનાય ગચ્છેય્ય, પાચિત્તિય’’ન્તિ.

    ‘‘Yopana bhikkhu uyyuttaṃ senaṃ dassanāya gaccheyya, pācittiya’’nti.

    એવઞ્ચિદં ભગવતા ભિક્ખૂનં સિક્ખાપદં પઞ્ઞત્તં હોતિ.

    Evañcidaṃ bhagavatā bhikkhūnaṃ sikkhāpadaṃ paññattaṃ hoti.

    ૩૧૨. તેન ખો પન સમયેન અઞ્ઞતરસ્સ ભિક્ખુનો માતુલો સેનાય ગિલાનો હોતિ . સો તસ્સ ભિક્ખુનો સન્તિકે દૂતં પાહેસિ – ‘‘અહઞ્હિ સેનાય ગિલાનો. આગચ્છતુ ભદન્તો. ઇચ્છામિ ભદન્તસ્સ આગત’’ન્તિ. અથ ખો તસ્સ ભિક્ખુનો એતદહોસિ – ‘‘ભગવતા સિક્ખાપદં પઞ્ઞત્તં – ‘ન ઉય્યુત્તં સેનં દસ્સનાય ગન્તબ્બ’ન્તિ. અયઞ્ચ મે માતુલો સેનાય ગિલાનો. કથં નુ ખો મયા પટિપજ્જિતબ્બ’’ન્તિ? ભગવતો એતમત્થં આરોચેસિ. અથ ખો ભગવા એતસ્મિં નિદાને એતસ્મિં પકરણે ધમ્મિં કથં કત્વા ભિક્ખૂ આમન્તેસિ – ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, તથારૂપપ્પચ્ચયા સેનાય ગન્તું. એવઞ્ચ પન, ભિક્ખવે, ઇમં સિક્ખાપદં ઉદ્દિસેય્યાથ –

    312. Tena kho pana samayena aññatarassa bhikkhuno mātulo senāya gilāno hoti . So tassa bhikkhuno santike dūtaṃ pāhesi – ‘‘ahañhi senāya gilāno. Āgacchatu bhadanto. Icchāmi bhadantassa āgata’’nti. Atha kho tassa bhikkhuno etadahosi – ‘‘bhagavatā sikkhāpadaṃ paññattaṃ – ‘na uyyuttaṃ senaṃ dassanāya gantabba’nti. Ayañca me mātulo senāya gilāno. Kathaṃ nu kho mayā paṭipajjitabba’’nti? Bhagavato etamatthaṃ ārocesi. Atha kho bhagavā etasmiṃ nidāne etasmiṃ pakaraṇe dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi – ‘‘anujānāmi, bhikkhave, tathārūpappaccayā senāya gantuṃ. Evañca pana, bhikkhave, imaṃ sikkhāpadaṃ uddiseyyātha –

    ૩૧૩. ‘‘યો પન ભિક્ખુ ઉય્યુત્તં સેનં દસ્સનાય ગચ્છેય્ય, અઞ્ઞત્ર તથારૂપપ્પચ્ચયા, પાચિત્તિય’’ન્તિ.

    313.‘‘Yo pana bhikkhu uyyuttaṃ senaṃ dassanāya gaccheyya, aññatra tathārūpappaccayā, pācittiya’’nti.

    ૩૧૪. યો પનાતિ યો યાદિસો…પે॰… ભિક્ખૂતિ…પે॰… અયં ઇમસ્મિં અત્થે અધિપ્પેતો ભિક્ખૂતિ.

    314.Yo panāti yo yādiso…pe… bhikkhūti…pe… ayaṃ imasmiṃ atthe adhippeto bhikkhūti.

    ઉય્યુત્તા નામ સેના ગામતો નિક્ખમિત્વા નિવિટ્ઠા વા હોતિ પયાતા વા.

    Uyyuttā nāma senā gāmato nikkhamitvā niviṭṭhā vā hoti payātā vā.

    સેના નામ હત્થી અસ્સા રથા પત્તી. દ્વાદસપુરિસો હત્થી, તિપુરિસો અસ્સો, ચતુપુરિસો રથો, ચત્તારો પુરિસા સરહત્થા પત્તિ. દસ્સનાય ગચ્છતિ, આપત્તિ દુક્કટસ્સ. યત્થ ઠિતો પસ્સતિ, આપત્તિ પાચિત્તિયસ્સ. દસ્સનૂપચારં વિજહિત્વા પુનપ્પુનં પસ્સતિ, આપત્તિ પાચિત્તિયસ્સ.

    Senā nāma hatthī assā rathā pattī. Dvādasapuriso hatthī, tipuriso asso, catupuriso ratho, cattāro purisā sarahatthā patti. Dassanāya gacchati, āpatti dukkaṭassa. Yattha ṭhito passati, āpatti pācittiyassa. Dassanūpacāraṃ vijahitvā punappunaṃ passati, āpatti pācittiyassa.

    અઞ્ઞત્ર તથારૂપપ્પચ્ચયાતિ ઠપેત્વા તથારૂપપ્પચ્ચયં.

    Aññatra tathārūpappaccayāti ṭhapetvā tathārūpappaccayaṃ.

    ૩૧૫. ઉય્યુત્તે ઉય્યુત્તસઞ્ઞી દસ્સનાય ગચ્છતિ, અઞ્ઞત્ર તથારૂપપ્પચ્ચયા, આપત્તિ પાચિત્તિયસ્સ. ઉય્યુત્તે વેમતિકો દસ્સનાય ગચ્છતિ, અઞ્ઞત્ર તથારૂપપ્પચ્ચયા, આપત્તિ પાચિત્તિયસ્સ. ઉય્યુત્તે અનુય્યુત્તસઞ્ઞી દસ્સનાય ગચ્છતિ, અઞ્ઞત્ર તથારૂપપ્પચ્ચયા, આપત્તિ પાચિત્તિયસ્સ.

    315. Uyyutte uyyuttasaññī dassanāya gacchati, aññatra tathārūpappaccayā, āpatti pācittiyassa. Uyyutte vematiko dassanāya gacchati, aññatra tathārūpappaccayā, āpatti pācittiyassa. Uyyutte anuyyuttasaññī dassanāya gacchati, aññatra tathārūpappaccayā, āpatti pācittiyassa.

    એકમેકં દસ્સનાય ગચ્છતિ, આપત્તિ દુક્કટસ્સ. યત્થ ઠિતો પસ્સતિ, આપત્તિ દુક્કટસ્સ. દસ્સનૂપચારં વિજહિત્વા પુનપ્પુનં પસ્સતિ, આપત્તિ દુક્કટસ્સ. અનુય્યુત્તે ઉય્યુત્તસઞ્ઞી , આપત્તિ દુક્કટસ્સ. અનુય્યુત્તે વેમતિકો, આપત્તિ દુક્કટસ્સ. અનુય્યુત્તે અનુય્યુત્તસઞ્ઞી, અનાપત્તિ.

    Ekamekaṃ dassanāya gacchati, āpatti dukkaṭassa. Yattha ṭhito passati, āpatti dukkaṭassa. Dassanūpacāraṃ vijahitvā punappunaṃ passati, āpatti dukkaṭassa. Anuyyutte uyyuttasaññī , āpatti dukkaṭassa. Anuyyutte vematiko, āpatti dukkaṭassa. Anuyyutte anuyyuttasaññī, anāpatti.

    ૩૧૬. અનાપત્તિ આરામે ઠિતો પસ્સતિ, ભિક્ખુસ્સ ઠિતોકાસં વા નિસિન્નોકાસં વા નિપન્નોકાસં વા આગચ્છતિ, પટિપથં ગચ્છન્તો પસ્સતિ, તથારૂપપ્પચ્ચયા, આપદાસુ, ઉમ્મત્તકસ્સ, આદિકમ્મિકસ્સાતિ.

    316. Anāpatti ārāme ṭhito passati, bhikkhussa ṭhitokāsaṃ vā nisinnokāsaṃ vā nipannokāsaṃ vā āgacchati, paṭipathaṃ gacchanto passati, tathārūpappaccayā, āpadāsu, ummattakassa, ādikammikassāti.

    ઉય્યુત્તસેનાસિક્ખાપદં નિટ્ઠિતં અટ્ઠમં.

    Uyyuttasenāsikkhāpadaṃ niṭṭhitaṃ aṭṭhamaṃ.

    ૯. સેનાવાસસિક્ખાપદં

    9. Senāvāsasikkhāpadaṃ

    ૩૧૭. તેન સમયેન બુદ્ધો ભગવા સાવત્થિયં વિહરતિ જેતવને અનાથપિણ્ડિકસ્સ આરામે. તેન ખો પન સમયેન છબ્બગ્ગિયા ભિક્ખૂ સતિ કરણીયે સેનં ગન્ત્વા અતિરેકતિરત્તં સેનાય વસન્તિ. મનુસ્સા ઉજ્ઝાયન્તિ ખિય્યન્તિ વિપાચેન્તિ – ‘‘કથઞ્હિ નામ સમણા સક્યપુત્તિયા સેનાય વસિસ્સન્તિ! અમ્હાકમ્પિ અલાભા, અમ્હાકમ્પિ દુલ્લદ્ધં, યે મયં આજીવસ્સ હેતુ પુત્તદારસ્સ કારણા સેનાય પટિવસામા’’તિ. અસ્સોસું ખો ભિક્ખૂ તેસં મનુસ્સાનં ઉજ્ઝાયન્તાનં ખિય્યન્તાનં વિપાચેન્તાનં. યે તે ભિક્ખૂ અપ્પિચ્છા…પે॰… તે ઉજ્ઝાયન્તિ ખિય્યન્તિ વિપાચેન્તિ – ‘‘કથઞ્હિ નામ છબ્બગ્ગિયા ભિક્ખૂ અતિરેકતિરત્તં સેનાય વસિસ્સન્તી’’તિ…પે॰… સચ્ચં કિર તુમ્હે, ભિક્ખવે, અતિરેકતિરત્તં સેનાય વસથાતિ? ‘‘સચ્ચં, ભગવા’’તિ. વિગરહિ બુદ્ધો ભગવા…પે॰… કથઞ્હિ નામ તુમ્હે, મોઘપુરિસા, અતિરેકતિરત્તં સેનાય વસિસ્સથ! નેતં, મોઘપુરિસા, અપ્પસન્નાનં વા પસાદાય…પે॰… એવઞ્ચ પન, ભિક્ખવે, ઇમં સિક્ખાપદં ઉદ્દિસેય્યાથ –

    317. Tena samayena buddho bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Tena kho pana samayena chabbaggiyā bhikkhū sati karaṇīye senaṃ gantvā atirekatirattaṃ senāya vasanti. Manussā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma samaṇā sakyaputtiyā senāya vasissanti! Amhākampi alābhā, amhākampi dulladdhaṃ, ye mayaṃ ājīvassa hetu puttadārassa kāraṇā senāya paṭivasāmā’’ti. Assosuṃ kho bhikkhū tesaṃ manussānaṃ ujjhāyantānaṃ khiyyantānaṃ vipācentānaṃ. Ye te bhikkhū appicchā…pe… te ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma chabbaggiyā bhikkhū atirekatirattaṃ senāya vasissantī’’ti…pe… saccaṃ kira tumhe, bhikkhave, atirekatirattaṃ senāya vasathāti? ‘‘Saccaṃ, bhagavā’’ti. Vigarahi buddho bhagavā…pe… kathañhi nāma tumhe, moghapurisā, atirekatirattaṃ senāya vasissatha! Netaṃ, moghapurisā, appasannānaṃ vā pasādāya…pe… evañca pana, bhikkhave, imaṃ sikkhāpadaṃ uddiseyyātha –

    ૩૧૮. ‘‘સિયા ચ તસ્સ ભિક્ખુનો કોચિદેવ પચ્ચયો સેનં ગમનાય, દિરત્તતિરત્તં તેન ભિક્ખુના સેનાય વસિતબ્બં. તતો ચે ઉત્તરિં વસેય્ય, પાચિત્તિય’’ન્તિ.

    318.‘‘Siyā ca tassa bhikkhuno kocideva paccayo senaṃ gamanāya, dirattatirattaṃ tena bhikkhunā senāya vasitabbaṃ. Tato ce uttariṃ vaseyya, pācittiya’’nti.

    ૩૧૯. સિયા ચ તસ્સ ભિક્ખુનો કોચિદેવ પચ્ચયો સેનં ગમનાયાતિ સિયા પચ્ચયો સિયા કરણીયં.

    319.Siyā ca tassa bhikkhuno kocideva paccayo senaṃ gamanāyāti siyā paccayo siyā karaṇīyaṃ.

    દિરત્તતિરત્તં તેન ભિક્ખુના સેનાય વસિતબ્બન્તિ દ્વેતિસ્સો રત્તિયો વસિતબ્બં.

    Dirattatirattaṃtena bhikkhunā senāya vasitabbanti dvetisso rattiyo vasitabbaṃ.

    તતો ચે ઉત્તરિ વસેય્યાતિ ચતુત્થે દિવસે અત્થઙ્ગતે સૂરિયે સેનાય વસતિ, આપત્તિ પાચિત્તિયસ્સ.

    Tato ce uttari vaseyyāti catutthe divase atthaṅgate sūriye senāya vasati, āpatti pācittiyassa.

    ૩૨૦. અતિરેકતિરત્તે અતિરેકસઞ્ઞી સેનાય વસતિ, આપત્તિ પાચિત્તિયસ્સ. અતિરેકતિરત્તે વેમતિકો સેનાય વસતિ, આપત્તિ પાચિત્તિયસ્સ. અતિરેકતિરત્તે ઊનકસઞ્ઞી સેનાય વસતિ, આપત્તિ પાચિત્તિયસ્સ.

    320. Atirekatiratte atirekasaññī senāya vasati, āpatti pācittiyassa. Atirekatiratte vematiko senāya vasati, āpatti pācittiyassa. Atirekatiratte ūnakasaññī senāya vasati, āpatti pācittiyassa.

    ઊનકતિરત્તે અતિરેકસઞ્ઞી, આપત્તિ દુક્કટસ્સ. ઊનકતિરત્તે વેમતિકો, આપત્તિ દુક્કટસ્સ. ઊનકતિરત્તે ઊનકસઞ્ઞી, અનાપત્તિ.

    Ūnakatiratte atirekasaññī, āpatti dukkaṭassa. Ūnakatiratte vematiko, āpatti dukkaṭassa. Ūnakatiratte ūnakasaññī, anāpatti.

    ૩૨૧. અનાપત્તિ દ્વેતિસ્સો રત્તિયો વસતિ, ઊનકદ્વેતિસ્સો રત્તિયો વસતિ, દ્વે રત્તિયો વસિત્વા તતિયાય રત્તિયા પુરારુણા નિક્ખમિત્વા પુન વસતિ, ગિલાનો વસતિ, ગિલાનસ્સ કરણીયેન વસતિ, સેના વા પટિસેનાય રુદ્ધા હોતિ, કેનચિ પલિબુદ્ધો હોતિ, આપદાસુ, ઉમ્મત્તકસ્સ, આદિકમ્મિકસ્સાતિ.

    321. Anāpatti dvetisso rattiyo vasati, ūnakadvetisso rattiyo vasati, dve rattiyo vasitvā tatiyāya rattiyā purāruṇā nikkhamitvā puna vasati, gilāno vasati, gilānassa karaṇīyena vasati, senā vā paṭisenāya ruddhā hoti, kenaci palibuddho hoti, āpadāsu, ummattakassa, ādikammikassāti.

    સેનાવાસસિક્ખાપદં નિટ્ઠિતં નવમં.

    Senāvāsasikkhāpadaṃ niṭṭhitaṃ navamaṃ.

    ૧૦. ઉય્યોધિકસિક્ખાપદં

    10. Uyyodhikasikkhāpadaṃ

    ૩૨૨. તેન સમયેન બુદ્ધો ભગવા સાવત્થિયં વિહરતિ જેતવને અનાથપિણ્ડિકસ્સ આરામે. તેન ખો પન સમયેન છબ્બગ્ગિયા ભિક્ખૂ દિરત્તતિરત્તં સેનાય વસમાના ઉય્યોધિકમ્પિ બલગ્ગમ્પિ સેનાબ્યૂહમ્પિ અનીકદસ્સનમ્પિ ગચ્છન્તિ. અઞ્ઞતરોપિ છબ્બગ્ગિયો ભિક્ખુ ઉય્યોધિકં ગન્ત્વા કણ્ડેન પટિવિદ્ધો હોતિ. મનુસ્સા તં ભિક્ખું ઉપ્પણ્ડેસું – ‘‘કચ્ચિ, ભન્તે, સુયુદ્ધં અહોસિ, કતિ તે લક્ખાનિ લદ્ધાની’’તિ? સો ભિક્ખુ તેહિ મનુસ્સેહિ ઉપ્પણ્ડીયમાનો મઙ્કુ અહોસિ. મનુસ્સા ઉજ્ઝાયન્તિ ખિય્યન્તિ વિપાચેન્તિ – ‘‘કથઞ્હિ નામ સમણા સક્યપુત્તિયા ઉય્યોધિકં દસ્સનાય આગચ્છિસ્સન્તિ! અમ્હાકમ્પિ અલાભા, અમ્હાકમ્પિ દુલ્લદ્ધં, યે મયં આજીવસ્સ હેતુ પુત્તદારસ્સ કારણા ઉય્યોધિકં આગચ્છામા’’તિ. અસ્સોસું ખો ભિક્ખૂ તેસં મનુસ્સાનં ઉજ્ઝાયન્તાનં ખિય્યન્તાનં વિપાચેન્તાનં . યે તે ભિક્ખૂ અપ્પિચ્છા…પે॰… તે ઉજ્ઝાયન્તિ ખિય્યન્તિ વિપાચેન્તિ – ‘‘કથઞ્હિ નામ છબ્બગ્ગિયા ભિક્ખૂ ઉય્યોધિકં દસ્સનાય ગચ્છિસ્સન્તી’’તિ…પે॰… સચ્ચં કિર તુમ્હે, ભિક્ખવે, ઉય્યોધિકં દસ્સનાય ગચ્છથાતિ? ‘‘સચ્ચં, ભગવા’’તિ. વિગરહિ બુદ્ધો ભગવા…પે॰… કથઞ્હિ નામ તુમ્હે, મોઘપુરિસા, ઉય્યોધિકં દસ્સનાય ગચ્છિસ્સથ! નેતં, મોઘપુરિસા, અપ્પસન્નાનં વા પસાદાય…પે॰… એવઞ્ચ પન, ભિક્ખવે , ઇમં સિક્ખાપદં ઉદ્દિસેય્યાથ –

    322. Tena samayena buddho bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Tena kho pana samayena chabbaggiyā bhikkhū dirattatirattaṃ senāya vasamānā uyyodhikampi balaggampi senābyūhampi anīkadassanampi gacchanti. Aññataropi chabbaggiyo bhikkhu uyyodhikaṃ gantvā kaṇḍena paṭividdho hoti. Manussā taṃ bhikkhuṃ uppaṇḍesuṃ – ‘‘kacci, bhante, suyuddhaṃ ahosi, kati te lakkhāni laddhānī’’ti? So bhikkhu tehi manussehi uppaṇḍīyamāno maṅku ahosi. Manussā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma samaṇā sakyaputtiyā uyyodhikaṃ dassanāya āgacchissanti! Amhākampi alābhā, amhākampi dulladdhaṃ, ye mayaṃ ājīvassa hetu puttadārassa kāraṇā uyyodhikaṃ āgacchāmā’’ti. Assosuṃ kho bhikkhū tesaṃ manussānaṃ ujjhāyantānaṃ khiyyantānaṃ vipācentānaṃ . Ye te bhikkhū appicchā…pe… te ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma chabbaggiyā bhikkhū uyyodhikaṃ dassanāya gacchissantī’’ti…pe… saccaṃ kira tumhe, bhikkhave, uyyodhikaṃ dassanāya gacchathāti? ‘‘Saccaṃ, bhagavā’’ti. Vigarahi buddho bhagavā…pe… kathañhi nāma tumhe, moghapurisā, uyyodhikaṃ dassanāya gacchissatha! Netaṃ, moghapurisā, appasannānaṃ vā pasādāya…pe… evañca pana, bhikkhave , imaṃ sikkhāpadaṃ uddiseyyātha –

    ૩૨૩. ‘‘દિરત્તતિરત્તં ચે ભિક્ખુ સેનાય વસમાનો ઉય્યોધિકં વા બલગ્ગં વા સેનાબ્યૂહં વા અનીકદસ્સનં વા ગચ્છેય્ય, પાચિત્તિય’’ન્તિ.

    323.‘‘Dirattatirattaṃ ce bhikkhu senāya vasamāno uyyodhikaṃ vā balaggaṃ vā senābyūhaṃ vā anīkadassanaṃ vā gaccheyya, pācittiya’’nti.

    ૩૨૪. દિરત્તતિરત્તં ચે ભિક્ખુ સેનાય વસમાનોતિ દ્વેતિસ્સો રત્તિયો વસમાનો.

    324.Dirattatirattaṃ ce bhikkhu senāya vasamānoti dvetisso rattiyo vasamāno.

    ઉય્યોધિકં નામ યત્થ સમ્પહારો દિસ્સતિ.

    Uyyodhikaṃ nāma yattha sampahāro dissati.

    બલગ્ગં નામ એત્તકા હત્થી, એત્તકા અસ્સા, એત્તકા રથા, એત્તકા પત્તી.

    Balaggaṃ nāma ettakā hatthī, ettakā assā, ettakā rathā, ettakā pattī.

    સેનાબ્યૂહં નામ ઇતો હત્થી હોન્તુ, ઇતો અસ્સા હોન્તુ, ઇતો રથા હોન્તુ, ઇતો પત્તિકા હોન્તુ.

    Senābyūhaṃ nāma ito hatthī hontu, ito assā hontu, ito rathā hontu, ito pattikā hontu.

    અનીકં નામ હત્થાનીકં, અસ્સાનીકં , રથાનીકં, પત્તાનીકં. તયો હત્થી પચ્છિમં હત્થાનીકં, તયો અસ્સા પચ્છિમં અસ્સાનીકં, તયો રથા પચ્છિમં રથાનીકં, ચત્તારો પુરિસા સરહત્થા પત્તી પચ્છિમં પત્તાનીકં. દસ્સનાય ગચ્છતિ, આપત્તિ દુક્કટસ્સ. યત્થ ઠિતો પસ્સતિ, આપત્તિ પાચિત્તિયસ્સ. દસ્સનૂપચારં વિજહિત્વા પુનપ્પુનં પસ્સતિ, આપત્તિ પાચિત્તિયસ્સ.

    Anīkaṃ nāma hatthānīkaṃ, assānīkaṃ , rathānīkaṃ, pattānīkaṃ. Tayo hatthī pacchimaṃ hatthānīkaṃ, tayo assā pacchimaṃ assānīkaṃ, tayo rathā pacchimaṃ rathānīkaṃ, cattāro purisā sarahatthā pattī pacchimaṃ pattānīkaṃ. Dassanāya gacchati, āpatti dukkaṭassa. Yattha ṭhito passati, āpatti pācittiyassa. Dassanūpacāraṃ vijahitvā punappunaṃ passati, āpatti pācittiyassa.

    એકમેકં દસ્સનાય ગચ્છતિ, આપત્તિ દુક્કટસ્સ. યત્થ ઠિતો પસ્સતિ, આપત્તિ દુક્કટસ્સ. દસ્સનૂપચારં વિજહિત્વા પુનપ્પુનં પસ્સતિ, આપત્તિ દુક્કટસ્સ.

    Ekamekaṃ dassanāya gacchati, āpatti dukkaṭassa. Yattha ṭhito passati, āpatti dukkaṭassa. Dassanūpacāraṃ vijahitvā punappunaṃ passati, āpatti dukkaṭassa.

    ૩૨૫. અનાપત્તિ આરામે ઠિતો પસ્સતિ, ભિક્ખુસ્સ ઠિતોકાસં વા નિસિન્નોકાસં વા નિપન્નોકાસં વા આગન્ત્વા સમ્પહારો દિસ્સતિ, પટિપથં ગચ્છન્તો પસ્સતિ, સતિ કરણીયે ગન્ત્વા પસ્સતિ , આપદાસુ, ઉમ્મત્તકસ્સ, આદિકમ્મિકસ્સાતિ.

    325. Anāpatti ārāme ṭhito passati, bhikkhussa ṭhitokāsaṃ vā nisinnokāsaṃ vā nipannokāsaṃ vā āgantvā sampahāro dissati, paṭipathaṃ gacchanto passati, sati karaṇīye gantvā passati , āpadāsu, ummattakassa, ādikammikassāti.

    ઉય્યોધિકસિક્ખાપદં નિટ્ઠિતં દસમં.

    Uyyodhikasikkhāpadaṃ niṭṭhitaṃ dasamaṃ.

    અચેલકવગ્ગો પઞ્ચમો.

    Acelakavaggo pañcamo.

    તસ્સુદ્દાનં –

    Tassuddānaṃ –

    પૂવં કથોપનન્દસ્સ, તયંપટ્ઠાકમેવ ચ;

    Pūvaṃ kathopanandassa, tayaṃpaṭṭhākameva ca;

    મહાનામો પસેનદિ, સેનાવિદ્ધો ઇમે દસાતિ 31.

    Mahānāmo pasenadi, senāviddho ime dasāti 32.







    Footnotes:
    1. સયનીઘરે (સ્યા॰)
    2. sayanīghare (syā.)
    3. પિટ્ઠિસઙ્ઘાટસ્સ (સ્યા॰)
    4. piṭṭhisaṅghāṭassa (syā.)
    5. પાચિ॰ ૨૦૦,૨૯૧; પારા॰ ૪૪૫,૪૫૪
    6. pāci. 200,291; pārā. 445,454
    7. પારા॰ ૪૪૫
    8. કુડ્ડેન (સી॰ સ્યા॰)
    9. કોટ્ઠળિયા (સી॰ સ્યા॰) કોત્થળિકાય (ક॰)
    10. pārā. 445
    11. kuḍḍena (sī. syā.)
    12. koṭṭhaḷiyā (sī. syā.) kotthaḷikāya (ka.)
    13. પાચિ॰ ૨૦૦,૨૮૬; પારા॰ ૪૪૫,૪૫૪
    14. pāci. 200,286; pārā. 445,454
    15. તિરચ્છાનગતાય વા મનુસ્સવિગ્ગહિત્થિયા વા (ક॰)
    16. tiracchānagatāya vā manussaviggahitthiyā vā (ka.)
    17. મહાવ॰ ૨૭૭
    18. mahāva. 277
    19. અરુણુગ્ગમનેપિ (સી॰)
    20. aruṇuggamanepi (sī.)
    21. ચતુમ્માસં (સી॰) ચાતુમાસં (સ્યા॰)
    22. catummāsaṃ (sī.) cātumāsaṃ (syā.)
    23. કાલે હરિસ્સથાતિ (સ્યા॰)
    24. kāle harissathāti (syā.)
    25. કરણીયે (સી॰ સ્યા॰)
    26. karaṇīye (sī. syā.)
    27. મહારાજ મહારાજાનં મયં દટ્ઠુકામા (ક॰)
    28. યુદ્ધાભિનન્દિના (ક॰)
    29. mahārāja mahārājānaṃ mayaṃ daṭṭhukāmā (ka.)
    30. yuddhābhinandinā (ka.)
    31. અચેલકં ઉય્યોજઞ્ચ, સભોજનં દુવે રહો; સભત્તકઞ્ચ ભેસજ્જં, ઉય્યુત્તં સેનુય્યોધિકં
    32. acelakaṃ uyyojañca, sabhojanaṃ duve raho; sabhattakañca bhesajjaṃ, uyyuttaṃ senuyyodhikaṃ



    Related texts:




    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact