Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / વિમતિવિનોદની-ટીકા • Vimativinodanī-ṭīkā |
આદાયસત્તકકથાવણ્ણના
Ādāyasattakakathāvaṇṇanā
૩૧૧. ‘‘ન પુન આગમિસ્સ’’ન્તિ ઇદં આવાસપલિબોધુપચ્છેદકારણદસ્સનં. પઞ્ચસુ હિ ચીવરમાસેસુ યદા કદાચિ ન પચ્ચેસ્સન્તિ ચિત્તેન ઉપચારસીમાતિક્કમેન આવાસપલિબોધો છિજ્જતિ. પચ્ચેસ્સન્તિ બહિઉપચારગતસ્સ પન યત્થ કત્થચિ ન પચ્ચેસ્સન્તિ ચિત્તે ઉપ્પન્નમત્તે છિજ્જતિ. પઠમં ચીવરપલિબોધો છિજ્જતીતિ ન પચ્ચેસ્સન્તિ પક્કમનતો પુરેતરમેવ ચીવરસ્સ નિટ્ઠિતત્તા વુત્તં. ‘‘કતચીવરમાદાયા’’તિ હિ વુત્તં. અત્થતકથિનસ્સ હિ ભિક્ખુનો યાવ ‘‘સઙ્ઘતો વા દાયકકુલાદિતો વા ચીવરં લભિસ્સામી’’તિ ચીવરાસા વા લદ્ધવત્થાનં સહાયસમ્પદાદિયોગં લભિત્વા સઙ્ઘાટિઆદિભાવેન ‘‘છિન્દિત્વા કરિસ્સામી’’તિ કરણિચ્છા વા પવત્તતિ, તાવ ચીવરપલિબોધો અનુપચ્છિન્નો એવ. યદા પન યથાપત્થિતટ્ઠાનતો ચીવરાદીનં સબ્બથા અલાભેન વા ચીવરાસા ચેવ લદ્ધાનં કત્વા નિટ્ઠાનેન વા નટ્ઠવિનટ્ઠાદિભાવેન વા ચીવરે નિરપેક્ખતાય વા કરણિચ્છા ચ વિગચ્છતિ, તદા ચીવરપલિબોધો ઉપચ્છિન્નો હોતિ.
311.‘‘Na puna āgamissa’’nti idaṃ āvāsapalibodhupacchedakāraṇadassanaṃ. Pañcasu hi cīvaramāsesu yadā kadāci na paccessanti cittena upacārasīmātikkamena āvāsapalibodho chijjati. Paccessanti bahiupacāragatassa pana yattha katthaci na paccessanti citte uppannamatte chijjati. Paṭhamaṃ cīvarapalibodho chijjatīti na paccessanti pakkamanato puretarameva cīvarassa niṭṭhitattā vuttaṃ. ‘‘Katacīvaramādāyā’’ti hi vuttaṃ. Atthatakathinassa hi bhikkhuno yāva ‘‘saṅghato vā dāyakakulādito vā cīvaraṃ labhissāmī’’ti cīvarāsā vā laddhavatthānaṃ sahāyasampadādiyogaṃ labhitvā saṅghāṭiādibhāvena ‘‘chinditvā karissāmī’’ti karaṇicchā vā pavattati, tāva cīvarapalibodho anupacchinno eva. Yadā pana yathāpatthitaṭṭhānato cīvarādīnaṃ sabbathā alābhena vā cīvarāsā ceva laddhānaṃ katvā niṭṭhānena vā naṭṭhavinaṭṭhādibhāvena vā cīvare nirapekkhatāya vā karaṇicchā ca vigacchati, tadā cīvarapalibodho upacchinno hoti.
સો ચ ઇધ ‘‘કતચીવરં આદાયા’’તિ વચનેન પકાસિતો. એવં ઉપરિ સબ્બત્થ પાળિવચનક્કમં નિસ્સાય નેસં પઠમં, પચ્છા ચ ઉપચ્છિજ્જનં વુત્તન્તિ દટ્ઠબ્બં. સબ્બથાપિ ચ ઇમેસં ઉભિન્નં પલિબોધાનં ઉપચ્છેદેનેવ કથિનુબ્ભારો, ન એકસ્સ. તેસઞ્ચ પુબ્બાપરિયેન, એકક્ખણે ચ ઉપચ્છિજ્જનં દસ્સેતું ઇમા અટ્ઠ માતિકા ઠપિતાતિ વેદિતબ્બા. અન્તોસીમાયન્તિ ચીવરનિટ્ઠાનક્ખણેયેવ છિન્નત્તા વુત્તં. નેવિમં ચીવરં કારેસ્સન્તિ ચીવરે અપેક્ખાય વિગતત્તા કરણપલિબોધસ્સાપિ ઉપચ્છિન્નતં દસ્સેતિ. યો પન અપ્પિચ્છતાય વા અનત્થિકતાય વા સબ્બથા ચીવરં ન સમ્પટિચ્છતિ, તસ્સ બહિસીમાગતસ્સ સબ્બથાપિ ચીવરપલિબોધાભાવેન ન પચ્ચેસ્સન્તિ સન્નિટ્ઠાનમત્તેન સન્નિટ્ઠાનન્તિકો કથિનુબ્ભારો વેદિતબ્બો. સો પનાતિ પલિબોધુપચ્છેદો. અયં પનાતિ આસાવચ્છેદકો કથિનુબ્ભારો વિસું વિત્થારેત્વા વુત્તો, ઇધ ન વુત્તોતિ સમ્બન્ધો.
So ca idha ‘‘katacīvaraṃ ādāyā’’ti vacanena pakāsito. Evaṃ upari sabbattha pāḷivacanakkamaṃ nissāya nesaṃ paṭhamaṃ, pacchā ca upacchijjanaṃ vuttanti daṭṭhabbaṃ. Sabbathāpi ca imesaṃ ubhinnaṃ palibodhānaṃ upacchedeneva kathinubbhāro, na ekassa. Tesañca pubbāpariyena, ekakkhaṇe ca upacchijjanaṃ dassetuṃ imā aṭṭha mātikā ṭhapitāti veditabbā. Antosīmāyanti cīvaraniṭṭhānakkhaṇeyeva chinnattā vuttaṃ. Nevimaṃ cīvaraṃ kāressanti cīvare apekkhāya vigatattā karaṇapalibodhassāpi upacchinnataṃ dasseti. Yo pana appicchatāya vā anatthikatāya vā sabbathā cīvaraṃ na sampaṭicchati, tassa bahisīmāgatassa sabbathāpi cīvarapalibodhābhāvena na paccessanti sanniṭṭhānamattena sanniṭṭhānantiko kathinubbhāro veditabbo. So panāti palibodhupacchedo. Ayaṃ panāti āsāvacchedako kathinubbhāro visuṃ vitthāretvā vutto, idha na vuttoti sambandho.
અનાસાય લભતીતિ ‘‘યસ્મિં કુલે ચીવરં લભિસ્સામા’’તિ આસા અનુપ્પન્નપુબ્બા, તત્થ ચીવરાસાય અનુપ્પન્નટ્ઠાને યત્થ કત્થચિ લભતીતિ અત્થો. આસાય ન લભતીતિ આસીસિતટ્ઠાને ન લભતીતિ અત્થો. ઇધ ન વુત્તોતિ ઇધ સવનન્તિકાનન્તરે ન વુત્તો. તત્થાતિ તસ્મિં સીમાતિક્કન્તિકે. સીમાતિક્કન્તિકો નામ ચીવરમાસાનં પરિયન્તદિવસસઙ્ખાતાય સીમાય અતિક્કમનતો સઞ્જાતો. કેચિ ‘‘બહિસીમાય કાલાતિક્કમો સીમાતિક્કમો’’તિ મઞ્ઞન્તિ, તેસં અન્તોઉપચારે ચીવરકાલાતિક્કમેપિ કથિનુબ્ભારો અસમ્મતો નામ સિયાતિ ન ચેતં યુત્તં. તસ્મા યત્થ કત્થચિ કાલાતિક્કમો સીમાતિક્કમોતિ વેદિતબ્બો. એત્થ ચ પાળિયં ‘‘કતચીવરો’’તિ ઇદં ઉપલક્ખણમત્તં, અકતચીવરસ્સપિ કાલાતિક્કમેન સીમાતિક્કન્તિકો હોતિ, દ્વે ચ પલિબોધા એકતો છિજ્જન્તિ. એવં અઞ્ઞત્થાપિ યથાસમ્ભવં તંતં વિસેસનાભાવેપિ કથિનુબ્ભારતા, પલિબોધુપચ્છેદપ્પકારો ચ વેદિતબ્બો. ‘‘સહુબ્ભારે દ્વેપિ પલિબોધા અપુબ્બં અચરિમં છિજ્જન્તી’’તિ ઇદં અકતચીવરસ્સ પચ્ચેસ્સન્તિ અધિટ્ઠાનસમ્ભવપક્ખં સન્ધાય વુત્તં, તેસુ અઞ્ઞતરાભાવેપિ સહુબ્ભારોવ હોતિ.
Anāsāya labhatīti ‘‘yasmiṃ kule cīvaraṃ labhissāmā’’ti āsā anuppannapubbā, tattha cīvarāsāya anuppannaṭṭhāne yattha katthaci labhatīti attho. Āsāya na labhatīti āsīsitaṭṭhāne na labhatīti attho. Idha na vuttoti idha savanantikānantare na vutto. Tatthāti tasmiṃ sīmātikkantike. Sīmātikkantiko nāma cīvaramāsānaṃ pariyantadivasasaṅkhātāya sīmāya atikkamanato sañjāto. Keci ‘‘bahisīmāya kālātikkamo sīmātikkamo’’ti maññanti, tesaṃ antoupacāre cīvarakālātikkamepi kathinubbhāro asammato nāma siyāti na cetaṃ yuttaṃ. Tasmā yattha katthaci kālātikkamo sīmātikkamoti veditabbo. Ettha ca pāḷiyaṃ ‘‘katacīvaro’’ti idaṃ upalakkhaṇamattaṃ, akatacīvarassapi kālātikkamena sīmātikkantiko hoti, dve ca palibodhā ekato chijjanti. Evaṃ aññatthāpi yathāsambhavaṃ taṃtaṃ visesanābhāvepi kathinubbhāratā, palibodhupacchedappakāro ca veditabbo. ‘‘Sahubbhāre dvepi palibodhā apubbaṃ acarimaṃ chijjantī’’ti idaṃ akatacīvarassa paccessanti adhiṭṭhānasambhavapakkhaṃ sandhāya vuttaṃ, tesu aññatarābhāvepi sahubbhārova hoti.
૩૧૨-૩૨૫. સમાદાયવારો આદાયવારસદિસોવ. ઉપસગ્ગમેવેત્થ વિસેસો. તેનાહ ‘‘પુન સમાદાયવારેપિ…પે॰… તેયેવ દસ્સિતા’’તિ . વિપ્પકતચીવરે પક્કમનન્તિકસ્સ અભાવતો ‘‘યથાસમ્ભવ’’ન્તિ વુત્તં. તેનેવ વિપ્પકતચીવરવારે છળેવ ઉબ્ભારા વુત્તા, ચીવરે હત્થગતે ચ આસાવચ્છેદિકસ્સ અસમ્ભવા, સો એતેસુ વારેસુ યત્થ કત્થચિ ન વુત્તો, વિસુઞ્ઞેવ વુત્તો. વિપ્પકતવારે ચેત્થ આદાયવારસમાદાયવારવસેન દ્વે છક્કવારા વુત્તા.
312-325. Samādāyavāro ādāyavārasadisova. Upasaggamevettha viseso. Tenāha ‘‘puna samādāyavārepi…pe… teyeva dassitā’’ti . Vippakatacīvare pakkamanantikassa abhāvato ‘‘yathāsambhava’’nti vuttaṃ. Teneva vippakatacīvaravāre chaḷeva ubbhārā vuttā, cīvare hatthagate ca āsāvacchedikassa asambhavā, so etesu vāresu yattha katthaci na vutto, visuññeva vutto. Vippakatavāre cettha ādāyavārasamādāyavāravasena dve chakkavārā vuttā.
તતો પરં નિટ્ઠાનસન્નિટ્ઠાનનાસનન્તિકાનં વસેન તીણિ તિકાનિ દસ્સિતાનિ. તત્થ તતિયત્તિકે અનધિટ્ઠિતેનાતિ ‘‘પચ્ચેસ્સં, ન પચ્ચેસ્સ’’ન્તિ એવં અનધિટ્ઠિતેન, ન એવં મનસિકત્વાતિ અત્થો. તતિયત્તિકતો પન પરં એકં છક્કં દસ્સિતં. એવં તીણિ તિકાનિ, એકં છક્કઞ્ચાતિ પઠમં પન્નરસકં વુત્તં, ઇમિના નયેન દુતિયપન્નરસકાદીનિ વેદિતબ્બાનિ.
Tato paraṃ niṭṭhānasanniṭṭhānanāsanantikānaṃ vasena tīṇi tikāni dassitāni. Tattha tatiyattike anadhiṭṭhitenāti ‘‘paccessaṃ, na paccessa’’nti evaṃ anadhiṭṭhitena, na evaṃ manasikatvāti attho. Tatiyattikato pana paraṃ ekaṃ chakkaṃ dassitaṃ. Evaṃ tīṇi tikāni, ekaṃ chakkañcāti paṭhamaṃ pannarasakaṃ vuttaṃ, iminā nayena dutiyapannarasakādīni veditabbāni.
પાળિયં આસાદ્વાદસકે બહિસીમાગતસ્સ કથિનુદ્ધારેસુ તેસમ્પિ ચીવરાસાદિવસેન ચીવરપલિબોધો યાવ ચીવરનિટ્ઠાના તિટ્ઠતીતિ આહ ‘‘સો બહિસીમાગતો સુણાતિ ‘ઉબ્ભતં કિર તસ્મિં આવાસે કથિનન્તિ…પે॰… સવનન્તિકો કથિનુદ્ધારો’’’તિ. એત્થ ચ સવનક્ખણે આવાસપલિબોધો પઠમં છિજ્જતિ, નિટ્ઠિતે ચીવરપલિબોધોતિ વેદિતબ્બો.
Pāḷiyaṃ āsādvādasake bahisīmāgatassa kathinuddhāresu tesampi cīvarāsādivasena cīvarapalibodho yāva cīvaraniṭṭhānā tiṭṭhatīti āha ‘‘so bahisīmāgato suṇāti ‘ubbhataṃ kira tasmiṃ āvāse kathinanti…pe… savanantiko kathinuddhāro’’’ti. Ettha ca savanakkhaṇe āvāsapalibodho paṭhamaṃ chijjati, niṭṭhite cīvarapalibodhoti veditabbo.
દિસંગમિકનવકે દિસંગમિકો પક્કમતીતિ ન પચ્ચેસ્સન્તિ પક્કમતિ, ઇમિના આવાસપલિબોધાભાવો દસ્સિતો હોતિ. તેનેવ વસ્સંવુત્થાવાસે પુન ગન્ત્વા ચીવરનિટ્ઠાપિતમત્તે નિટ્ઠાનન્તિકો કથિનુદ્ધારો વુત્તો. ‘‘ચીવરપટિવિસં અપવિલાયમાનો’’તિ ઇમિના ચીવરપલિબોધસમઙ્ગિકત્તમસ્સ દસ્સેતિ, અપવિલાયમાનોતિ આકઙ્ખમાનો. સેસં સુવિઞ્ઞેય્યમેવ.
Disaṃgamikanavake disaṃgamiko pakkamatīti na paccessanti pakkamati, iminā āvāsapalibodhābhāvo dassito hoti. Teneva vassaṃvutthāvāse puna gantvā cīvaraniṭṭhāpitamatte niṭṭhānantiko kathinuddhāro vutto. ‘‘Cīvarapaṭivisaṃ apavilāyamāno’’ti iminā cīvarapalibodhasamaṅgikattamassa dasseti, apavilāyamānoti ākaṅkhamāno. Sesaṃ suviññeyyameva.
આદાયસત્તકકથાવણ્ણના નિટ્ઠિતા.
Ādāyasattakakathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
કથિનક્ખન્ધકવણ્ણનાનયો નિટ્ઠિતો.
Kathinakkhandhakavaṇṇanānayo niṭṭhito.
Related texts:
તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / વિનયપિટક • Vinayapiṭaka / મહાવગ્ગપાળિ • Mahāvaggapāḷi
૧૮૮. આદાયસત્તકં • 188. Ādāyasattakaṃ
૧૮૯. સમાદાયસત્તકં • 189. Samādāyasattakaṃ
૧૯૦. આદાયછક્કં • 190. Ādāyachakkaṃ
૧૯૧. સમાદાયછક્કં • 191. Samādāyachakkaṃ
૧૯૨. આદાયપન્નરસકં • 192. Ādāyapannarasakaṃ
૧૯૩. સમાદાયપન્નરસકાદિ • 193. Samādāyapannarasakādi
૧૯૪. વિપ્પકતસમાદાયપન્નરસકં • 194. Vippakatasamādāyapannarasakaṃ
૧૯૫. અનાસાદોળસકં • 195. Anāsādoḷasakaṃ
૧૯૬. આસાદોળસકં • 196. Āsādoḷasakaṃ
૧૯૭. કરણીયદોળસકં • 197. Karaṇīyadoḷasakaṃ
૧૯૮. અપવિલાયનનવકં • 198. Apavilāyananavakaṃ
૧૯૯. ફાસુવિહારપઞ્ચકં • 199. Phāsuvihārapañcakaṃ
૨૦૦. પલિબોધાપલિબોધકથા • 200. Palibodhāpalibodhakathā
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / વિનયપિટક (અટ્ઠકથા) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / મહાવગ્ગ-અટ્ઠકથા • Mahāvagga-aṭṭhakathā / આદાયસત્તકકથા • Ādāyasattakakathā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / સારત્થદીપની-ટીકા • Sāratthadīpanī-ṭīkā / આદાયસત્તકાદિકથાવણ્ણના • Ādāyasattakādikathāvaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વજિરબુદ્ધિ-ટીકા • Vajirabuddhi-ṭīkā / આદાયસત્તકકથાવણ્ણના • Ādāyasattakakathāvaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / પાચિત્યાદિયોજનાપાળિ • Pācityādiyojanāpāḷi / ૧૮૮. આદાયસત્તકકથા • 188. Ādāyasattakakathā