Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / ચૂળવગ્ગપાળિ • Cūḷavaggapāḷi |
૮. અધિકરણં
8. Adhikaraṇaṃ
૨૧૫. તેન ખો પન સમયેન (ભિક્ખૂપિ ભિક્ખૂહિ વિવદન્તિ,) 1 ભિક્ખૂપિ ભિક્ખુનીહિ વિવદન્તિ, ભિક્ખુનિયોપિ ભિક્ખૂહિ વિવદન્તિ, છન્નોપિ ભિક્ખુ ભિક્ખુનીનં અનુપખજ્જ ભિક્ખૂહિ સદ્ધિં વિવદતિ, ભિક્ખુનીનં પક્ખં ગાહેતિ. યે તે ભિક્ખૂ અપ્પિચ્છા…પે॰… તે ઉજ્ઝાયન્તિ ખિય્યન્તિ વિપાચેન્તિ – ‘‘કથઞ્હિ નામ છન્નો ભિક્ખુ ભિક્ખુનીનં અનુપખજ્જ ભિક્ખૂહિ સદ્ધિં વિવદિસ્સતિ, ભિક્ખુનીનં પક્ખં ગાહેસ્સતીતિ! અથ ખો તે ભિક્ખૂ ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું…પે॰… સચ્ચં કિર, ભિક્ખવે…પે॰… સચ્ચં ભગવા’’તિ…પે॰… વિગરહિત્વા…પે॰… ધમ્મિં કથં કત્વા ભિક્ખૂ આમન્તેસિ –
215. Tena kho pana samayena (bhikkhūpi bhikkhūhi vivadanti,) 2 bhikkhūpi bhikkhunīhi vivadanti, bhikkhuniyopi bhikkhūhi vivadanti, channopi bhikkhu bhikkhunīnaṃ anupakhajja bhikkhūhi saddhiṃ vivadati, bhikkhunīnaṃ pakkhaṃ gāheti. Ye te bhikkhū appicchā…pe… te ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma channo bhikkhu bhikkhunīnaṃ anupakhajja bhikkhūhi saddhiṃ vivadissati, bhikkhunīnaṃ pakkhaṃ gāhessatīti! Atha kho te bhikkhū bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ…pe… saccaṃ kira, bhikkhave…pe… saccaṃ bhagavā’’ti…pe… vigarahitvā…pe… dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi –
‘‘તત્થ કતમં વિવાદાધિકરણં 7? ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખૂ 8 વિવદન્તિ – ધમ્મોતિ વા અધમ્મોતિ વા, વિનયોતિ વા અવિનયોતિ વા, ભાસિતં લપિતં તથાગતેનાતિ વા અભાસિતં અલપિતં તથાગતેનાતિ વા, આચિણ્ણં તથાગતેનાતિ વા અનાચિણ્ણં તથાગતેનાતિ વા, પઞ્ઞત્તં તથાગતેનાતિ વા અપ્પઞ્ઞત્તં તથાગતેનાતિ વા, આપત્તીતિ વા અનાપત્તીતિ વા , લહુકા આપત્તીતિ વા ગરુકા આપત્તીતિ વા, સાવસેસા આપત્તીતિ વા અનવસેસા આપત્તીતિ વા, દુટ્ઠુલ્લા આપત્તીતિ વા અદુટ્ઠુલ્લા આપત્તીતિ વા? યં તત્થ ભણ્ડનં કલહો વિગ્ગહો વિવાદો નાનાવાદો અઞ્ઞથાવાદો વિપચ્ચતાય વોહારો મેધગં – ઇદં વુચ્ચતિ વિવાદાધિકરણં.
‘‘Tattha katamaṃ vivādādhikaraṇaṃ 9? Idha pana, bhikkhave, bhikkhū 10 vivadanti – dhammoti vā adhammoti vā, vinayoti vā avinayoti vā, bhāsitaṃ lapitaṃ tathāgatenāti vā abhāsitaṃ alapitaṃ tathāgatenāti vā, āciṇṇaṃ tathāgatenāti vā anāciṇṇaṃ tathāgatenāti vā, paññattaṃ tathāgatenāti vā appaññattaṃ tathāgatenāti vā, āpattīti vā anāpattīti vā , lahukā āpattīti vā garukā āpattīti vā, sāvasesā āpattīti vā anavasesā āpattīti vā, duṭṭhullā āpattīti vā aduṭṭhullā āpattīti vā? Yaṃ tattha bhaṇḍanaṃ kalaho viggaho vivādo nānāvādo aññathāvādo vipaccatāya vohāro medhagaṃ – idaṃ vuccati vivādādhikaraṇaṃ.
‘‘તત્થ કતમં અનુવાદાધિકરણં? 11 ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખૂ ભિક્ખું અનુવદન્તિ સીલવિપત્તિયા વા આચારવિપત્તિયા વા દિટ્ઠિવિપત્તિયા વા આજીવવિપત્તિયા વા. યો તત્થ અનુવાદો અનુવદના અનુલ્લપના અનુભણના અનુસમ્પવઙ્કતા અબ્ભુસ્સહનતા અનુબલપ્પદાનં – ઇદં વુચ્ચતિ અનુવાદાધિકરણં.
‘‘Tattha katamaṃ anuvādādhikaraṇaṃ? 12 Idha pana, bhikkhave, bhikkhū bhikkhuṃ anuvadanti sīlavipattiyā vā ācāravipattiyā vā diṭṭhivipattiyā vā ājīvavipattiyā vā. Yo tattha anuvādo anuvadanā anullapanā anubhaṇanā anusampavaṅkatā abbhussahanatā anubalappadānaṃ – idaṃ vuccati anuvādādhikaraṇaṃ.
‘‘તત્થ કતમં આપત્તાધિકરણં? પઞ્ચપિ આપત્તિક્ખન્ધા આપત્તાધિકરણં, સત્તપિ આપત્તિક્ખન્ધા આપત્તાધિકરણં – ઇદં વુચ્ચતિ આપત્તાધિકરણં .
‘‘Tattha katamaṃ āpattādhikaraṇaṃ? Pañcapi āpattikkhandhā āpattādhikaraṇaṃ, sattapi āpattikkhandhā āpattādhikaraṇaṃ – idaṃ vuccati āpattādhikaraṇaṃ .
‘‘તત્થ કતમં કિચ્ચાધિકરણં? 13 યા સઙ્ઘસ્સ કિચ્ચયતા, કરણીયતા, અપલોકનકમ્મં, ઞત્તિકમ્મં, ઞત્તિદુતિયકમ્મં, ઞત્તિચતુત્થકમ્મં – ઇદં વુચ્ચતિ કિચ્ચાધિકરણં.
‘‘Tattha katamaṃ kiccādhikaraṇaṃ? 14 Yā saṅghassa kiccayatā, karaṇīyatā, apalokanakammaṃ, ñattikammaṃ, ñattidutiyakammaṃ, ñatticatutthakammaṃ – idaṃ vuccati kiccādhikaraṇaṃ.
૨૧૬. ‘‘વિવાદાધિકરણસ્સ કિં મૂલં? છ વિવાદમૂલાનિ વિવાદાધિકરણસ્સ મૂલં. તીણિપિ અકુસલમૂલાનિ વિવાદાધિકરણસ્સ મૂલં, તીણિપિ કુસલમૂલાનિ વિવાદાધિકરણસ્સ મૂલં. 15 કતમાનિ છ વિવાદમૂલાનિ વિવાદાધિકરણસ્સ મૂલં? ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ કોધનો હોતિ ઉપનાહી. યો સો, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ કોધનો હોતિ ઉપનાહી, સો સત્થરિપિ અગારવો વિહરતિ અપ્પતિસ્સો, ધમ્મેપિ અગારવો વિહરતિ અપ્પતિસ્સો , સઙ્ઘેપિ અગારવો વિહરતિ અપ્પતિસ્સો, સિક્ખાયપિ ન પરિપૂરકારી હોતિ. યો સો, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ સત્થરિપિ અગારવો વિહરતિ અપ્પતિસ્સો, ધમ્મેપિ…પે॰… સઙ્ઘેપિ…પે॰… સિક્ખાયપિ ન પરિપૂરકારી, સો સઙ્ઘે વિવાદં જનેતિ. યો હોતિ વિવાદો બહુજનાહિતાય બહુજનાસુખાય બહુનો જનસ્સ અનત્થાય અહિતાય દુક્ખાય દેવમનુસ્સાનં. એવરૂપઞ્ચે તુમ્હે, ભિક્ખવે, વિવાદમૂલં અજ્ઝત્તં વા બહિદ્ધા વા સમનુપસ્સેય્યાથ, તત્ર તુમ્હે, ભિક્ખવે, તસ્સેવ પાપકસ્સ વિવાદમૂલસ્સ પહાનાય વાયમેય્યાથ. એવરૂપઞ્ચે તુમ્હે, ભિક્ખવે, વિવાદમૂલં અજ્ઝત્તં વા બહિદ્ધા વા ન સમનુપસ્સેય્યાથ, તત્ર તુમ્હે, ભિક્ખવે, તસ્સેવ પાપકસ્સ વિવાદમૂલસ્સ આયતિં અનવસ્સવાય પટિપજ્જેય્યાથ. એવમેતસ્સ પાપકસ્સ વિવાદમૂલસ્સ પહાનં હોતિ. એવમેતસ્સ પાપકસ્સ વિવાદમૂલસ્સ આયતિં અનવસ્સવો હોતિ.
216. ‘‘Vivādādhikaraṇassa kiṃ mūlaṃ? Cha vivādamūlāni vivādādhikaraṇassa mūlaṃ. Tīṇipi akusalamūlāni vivādādhikaraṇassa mūlaṃ, tīṇipi kusalamūlāni vivādādhikaraṇassa mūlaṃ. 16 Katamāni cha vivādamūlāni vivādādhikaraṇassa mūlaṃ? Idha pana, bhikkhave, bhikkhu kodhano hoti upanāhī. Yo so, bhikkhave, bhikkhu kodhano hoti upanāhī, so sattharipi agāravo viharati appatisso, dhammepi agāravo viharati appatisso , saṅghepi agāravo viharati appatisso, sikkhāyapi na paripūrakārī hoti. Yo so, bhikkhave, bhikkhu sattharipi agāravo viharati appatisso, dhammepi…pe… saṅghepi…pe… sikkhāyapi na paripūrakārī, so saṅghe vivādaṃ janeti. Yo hoti vivādo bahujanāhitāya bahujanāsukhāya bahuno janassa anatthāya ahitāya dukkhāya devamanussānaṃ. Evarūpañce tumhe, bhikkhave, vivādamūlaṃ ajjhattaṃ vā bahiddhā vā samanupasseyyātha, tatra tumhe, bhikkhave, tasseva pāpakassa vivādamūlassa pahānāya vāyameyyātha. Evarūpañce tumhe, bhikkhave, vivādamūlaṃ ajjhattaṃ vā bahiddhā vā na samanupasseyyātha, tatra tumhe, bhikkhave, tasseva pāpakassa vivādamūlassa āyatiṃ anavassavāya paṭipajjeyyātha. Evametassa pāpakassa vivādamūlassa pahānaṃ hoti. Evametassa pāpakassa vivādamūlassa āyatiṃ anavassavo hoti.
17 ‘‘પુન ચપરં, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ મક્ખી હોતિ પળાસી…પે॰… ઇસ્સુકી હોતિ મચ્છરી , સઠો હોતિ માયાવી, પાપિચ્છો હોતિ મિચ્છાદિટ્ઠી, સન્દિટ્ઠિપરામાસી હોતિ આધાનગ્ગાહી દુપ્પટિનિસ્સગ્ગી. યો સો, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ સન્દિટ્ઠિપરામાસી હોતિ આધાનગ્ગાહી દુપ્પટિનિસ્સગ્ગી, સો સત્થરિપિ અગારવો વિહરતિ અપ્પતિસ્સો, ધમ્મેપિ અગારવો વિહરતિ અપ્પતિસ્સો, સઙ્ઘેપિ અગારવો વિહરતિ અપ્પતિસ્સો, સિક્ખાયપિ ન પરિપૂરકારી હોતિ. યો સો, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ સત્થરિપિ અગારવો વિહરતિ અપ્પતિસ્સો, ધમ્મેપિ…પે॰… સઙ્ઘેપિ…પે॰… સિક્ખાયપિ ન પરિપૂરકારી, સો સઙ્ઘે વિવાદં જનેતિ. યો હોતિ વિવાદો બહુજનાહિતાય બહુજનાસુખાય બહુનો જનસ્સ અનત્થાય અહિતાય દુક્ખાય દેવમનુસ્સાનં. એવરૂપઞ્ચે તુમ્હે, ભિક્ખવે, વિવાદમૂલં અજ્ઝત્તં વા બહિદ્ધા વા સમનુપસ્સેય્યાથ, તત્ર તુમ્હે, ભિક્ખવે, તસ્સેવ પાપકસ્સ વિવાદમૂલસ્સ પહાનાય વાયમેય્યાથ. એવરૂપઞ્ચે તુમ્હે, ભિક્ખવે, વિવાદમૂલં અજ્ઝત્તં વા બહિદ્ધા વા ન સમનુપસ્સેય્યાથ, તત્ર તુમ્હે, ભિક્ખવે, તસ્સેવ પાપકસ્સ વિવાદમૂલસ્સ આયતિં અનવસ્સવાય પટિપજ્જેય્યાથ. એવમેતસ્સ પાપકસ્સ વિવાદમૂલસ્સ પહાનં હોતિ. એવમેતસ્સ પાપકસ્સ વિવાદમૂલસ્સ આયતિં અનવસ્સવો હોતિ. ઇમાનિ છ વિવાદમૂલાનિ વિવાદાધિકરણસ્સ મૂલં.
18 ‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhu makkhī hoti paḷāsī…pe… issukī hoti maccharī , saṭho hoti māyāvī, pāpiccho hoti micchādiṭṭhī, sandiṭṭhiparāmāsī hoti ādhānaggāhī duppaṭinissaggī. Yo so, bhikkhave, bhikkhu sandiṭṭhiparāmāsī hoti ādhānaggāhī duppaṭinissaggī, so sattharipi agāravo viharati appatisso, dhammepi agāravo viharati appatisso, saṅghepi agāravo viharati appatisso, sikkhāyapi na paripūrakārī hoti. Yo so, bhikkhave, bhikkhu sattharipi agāravo viharati appatisso, dhammepi…pe… saṅghepi…pe… sikkhāyapi na paripūrakārī, so saṅghe vivādaṃ janeti. Yo hoti vivādo bahujanāhitāya bahujanāsukhāya bahuno janassa anatthāya ahitāya dukkhāya devamanussānaṃ. Evarūpañce tumhe, bhikkhave, vivādamūlaṃ ajjhattaṃ vā bahiddhā vā samanupasseyyātha, tatra tumhe, bhikkhave, tasseva pāpakassa vivādamūlassa pahānāya vāyameyyātha. Evarūpañce tumhe, bhikkhave, vivādamūlaṃ ajjhattaṃ vā bahiddhā vā na samanupasseyyātha, tatra tumhe, bhikkhave, tasseva pāpakassa vivādamūlassa āyatiṃ anavassavāya paṭipajjeyyātha. Evametassa pāpakassa vivādamūlassa pahānaṃ hoti. Evametassa pāpakassa vivādamūlassa āyatiṃ anavassavo hoti. Imāni cha vivādamūlāni vivādādhikaraṇassa mūlaṃ.
‘‘કતમાનિ તીણિ અકુસલમૂલાનિ વિવાદાધિકરણસ્સ મૂલં? ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખૂ લુદ્ધચિત્તા વિવદન્તિ, દુટ્ઠચિત્તા વિવદન્તિ, મૂળ્હચિત્તા વિવદન્તિ – ધમ્મોતિ વા અધમ્મોતિ વા, વિનયોતિ વા અવિનયોતિ વા, ભાસિતં લપિતં તથાગતેનાતિ વા અભાસિતં અલપિતં તથાગતેનાતિ વા, આચિણ્ણં તથાગતેનાતિ વા અનાચિણ્ણં તથાગતેનાતિ વા, પઞ્ઞત્તં તથાગતેનાતિ વા અપ્પઞ્ઞત્તં તથાગતેનાતિ વા, આપત્તીતિ વા અનાપત્તીતિ વા, લહુકા આપત્તીતિ વા ગરુકા આપત્તીતિ વા, સાવસેસા આપત્તીતિ વા અનવસેસા આપત્તીતિ વા, દુટ્ઠુલ્લા આપત્તીતિ વા અદુટ્ઠુલ્લા આપત્તીતિ વા. ઇમાનિ તીણિ અકુસલમૂલાનિ વિવાદાધિકરણસ્સ મૂલં.
‘‘Katamāni tīṇi akusalamūlāni vivādādhikaraṇassa mūlaṃ? Idha pana, bhikkhave, bhikkhū luddhacittā vivadanti, duṭṭhacittā vivadanti, mūḷhacittā vivadanti – dhammoti vā adhammoti vā, vinayoti vā avinayoti vā, bhāsitaṃ lapitaṃ tathāgatenāti vā abhāsitaṃ alapitaṃ tathāgatenāti vā, āciṇṇaṃ tathāgatenāti vā anāciṇṇaṃ tathāgatenāti vā, paññattaṃ tathāgatenāti vā appaññattaṃ tathāgatenāti vā, āpattīti vā anāpattīti vā, lahukā āpattīti vā garukā āpattīti vā, sāvasesā āpattīti vā anavasesā āpattīti vā, duṭṭhullā āpattīti vā aduṭṭhullā āpattīti vā. Imāni tīṇi akusalamūlāni vivādādhikaraṇassa mūlaṃ.
‘‘કતમાનિ તીણિ કુસલમૂલાનિ વિવાદાધિકરણસ્સ મૂલં? ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખૂ અલુદ્ધચિત્તા વિવદન્તિ, અદુટ્ઠચિત્તા વિવદન્તિ, અમૂળ્હચિત્તા વિવદન્તિ – ધમ્મોતિ વા અધમ્મોતિ વા…પે॰… દુટ્ઠુલ્લા આપત્તીતિ વા અદુટ્ઠુલ્લા આપત્તીતિ વા. ઇમાનિ તીણિ કુસલમૂલાનિ વિવાદાધિકરણસ્સ મૂલં.
‘‘Katamāni tīṇi kusalamūlāni vivādādhikaraṇassa mūlaṃ? Idha pana, bhikkhave, bhikkhū aluddhacittā vivadanti, aduṭṭhacittā vivadanti, amūḷhacittā vivadanti – dhammoti vā adhammoti vā…pe… duṭṭhullā āpattīti vā aduṭṭhullā āpattīti vā. Imāni tīṇi kusalamūlāni vivādādhikaraṇassa mūlaṃ.
૨૧૭. 19 ‘‘અનુવાદાધિકરણસ્સ કિં મૂલં? છ અનુવાદમૂલાનિ અનુવાદાધિકરણસ્સ મૂલં. તીણિપિ અકુસલમૂલાનિ અનુવાદાધિકરણસ્સ મૂલં, તીણિપિ કુસલમૂલાનિ અનુવાદાધિકરણસ્સ મૂલં, કાયોપિ અનુવાદાધિકરણસ્સ મૂલં, વાચાપિ અનુવાદાધિકરણસ્સ મૂલં. ‘‘કતમાનિ છ અનુવાદમૂલાનિ અનુવાદાધિકરણસ્સ મૂલં? ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ કોધનો હોતિ ઉપનાહી. યો સો, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ કોધનો હોતિ ઉપનાહી, સો સત્થરિપિ અગારવો વિહરતિ અપ્પતિસ્સો, ધમ્મેપિ અગારવો વિહરતિ અપ્પતિસ્સો, સઙ્ઘેપિ અગારવો વિહરતિ અપ્પતિસ્સો, સિક્ખાયપિ ન પરિપૂરકારી હોતિ. યો સો, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ સત્થરિપિ અગારવો વિહરતિ અપ્પતિસ્સો, ધમ્મેપિ…પે॰… સઙ્ઘેપિ…પે॰… સિક્ખાયપિ ન પરિપૂરકારી, સો સઙ્ઘે અનુવાદં જનેતિ. યો હોતિ અનુવાદો બહુજનાહિતાય બહુજનાસુખાય બહુનો જનસ્સ અનત્થાય અહિતાય દુક્ખાય દેવમનુસ્સાનં. એવરૂપઞ્ચે તુમ્હે, ભિક્ખવે, અનુવાદમૂલં અજ્ઝત્તં વા બહિદ્ધા વા સમનુપસ્સેય્યાથ, તત્ર તુમ્હે, ભિક્ખવે, તસ્સેવ પાપકસ્સ અનુવાદમૂલસ્સ પહાનાય વાયમેય્યાથ. એવરૂપઞ્ચે તુમ્હે, ભિક્ખવે, અનુવાદમૂલં અજ્ઝત્તં વા બહિદ્ધા વા ન સમનુપસ્સેય્યાથ, તત્ર તુમ્હે, ભિક્ખવે, તસ્સેવ પાપકસ્સ અનુવાદમૂલસ્સ આયતિં અનવસ્સવાય પટિપજ્જેય્યાથ. એવમેતસ્સ પાપકસ્સ અનુવાદમૂલસ્સ પહાનં હોતિ. એવમેતસ્સ પાપકસ્સ અનુવાદમૂલસ્સ આયતિં અનવસ્સવો હોતિ.
217.20 ‘‘Anuvādādhikaraṇassa kiṃ mūlaṃ? Cha anuvādamūlāni anuvādādhikaraṇassa mūlaṃ. Tīṇipi akusalamūlāni anuvādādhikaraṇassa mūlaṃ, tīṇipi kusalamūlāni anuvādādhikaraṇassa mūlaṃ, kāyopi anuvādādhikaraṇassa mūlaṃ, vācāpi anuvādādhikaraṇassa mūlaṃ. ‘‘Katamāni cha anuvādamūlāni anuvādādhikaraṇassa mūlaṃ? Idha pana, bhikkhave, bhikkhu kodhano hoti upanāhī. Yo so, bhikkhave, bhikkhu kodhano hoti upanāhī, so sattharipi agāravo viharati appatisso, dhammepi agāravo viharati appatisso, saṅghepi agāravo viharati appatisso, sikkhāyapi na paripūrakārī hoti. Yo so, bhikkhave, bhikkhu sattharipi agāravo viharati appatisso, dhammepi…pe… saṅghepi…pe… sikkhāyapi na paripūrakārī, so saṅghe anuvādaṃ janeti. Yo hoti anuvādo bahujanāhitāya bahujanāsukhāya bahuno janassa anatthāya ahitāya dukkhāya devamanussānaṃ. Evarūpañce tumhe, bhikkhave, anuvādamūlaṃ ajjhattaṃ vā bahiddhā vā samanupasseyyātha, tatra tumhe, bhikkhave, tasseva pāpakassa anuvādamūlassa pahānāya vāyameyyātha. Evarūpañce tumhe, bhikkhave, anuvādamūlaṃ ajjhattaṃ vā bahiddhā vā na samanupasseyyātha, tatra tumhe, bhikkhave, tasseva pāpakassa anuvādamūlassa āyatiṃ anavassavāya paṭipajjeyyātha. Evametassa pāpakassa anuvādamūlassa pahānaṃ hoti. Evametassa pāpakassa anuvādamūlassa āyatiṃ anavassavo hoti.
‘‘પુન ચપરં, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ મક્ખી હોતિ પળાસી…પે॰… ઇસ્સુકી હોતિ મચ્છરી, સઠો હોતિ માયાવી, પાપિચ્છો હોતિ મિચ્છાદિટ્ઠી, સન્દિટ્ઠિપરામાસી હોતિ આધાનગ્ગાહી દુપ્પટિનિસ્સગ્ગી. યો સો, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ સન્દિટ્ઠિપરામાસી હોતિ આધાનગ્ગાહી દુપ્પટિનિસ્સગ્ગી, સો સત્થરિપિ અગારવો વિહરતિ અપ્પતિસ્સો, ધમ્મેપિ અગારવો વિહરતિ અપ્પતિસ્સો, સઙ્ઘેપિ અગારવો વિહરતિ અપ્પતિસ્સો, સિક્ખાયપિ ન પરિપૂરકારી હોતિ. યો સો, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ સત્થરિપિ અગારવો વિહરતિ અપ્પતિસ્સો , ધમ્મેપિ…પે॰… સઙ્ઘેપિ…પે॰… સિક્ખાયપિ ન પરિપૂરકારી, સો સઙ્ઘે અનુવાદં જનેતિ. યો હોતિ અનુવાદો બહુજનાહિતાય બહુજનાસુખાય બહુનો જનસ્સ અનત્થાય અહિતાય દુક્ખાય દેવમનુસ્સાનં. એવરૂપઞ્ચે તુમ્હે, ભિક્ખવે, અનુવાદમૂલં અજ્ઝત્તં વા બહિદ્ધા વા સમનુપસ્સેય્યાથ, તત્ર તુમ્હે, ભિક્ખવે, તસ્સેવ પાપકસ્સ અનુવાદમૂલસ્સ પહાનાય વાયમેય્યાથ. એવરૂપઞ્ચે તુમ્હે, ભિક્ખવે, અનુવાદમૂલં અજ્ઝત્તં વા બહિદ્ધા વા ન સમનુપસ્સેય્યાથ, તત્ર તુમ્હે, ભિક્ખવે, તસ્સેવ પાપકસ્સ અનુવાદમૂલસ્સ આયત્તિં અનવસ્સવાય પટિપજ્જેય્યાથ. એવમેતસ્સ પાપકસ્સ અનુવાદમૂલસ્સ પહાનં હોતિ. એવમેતસ્સ પાપકસ્સ અનુવાદમૂલસ્સ આયતિં અનવસ્સવો હોતિ. ઇમાનિ છ અનુવાદમૂલાનિ અનુવાદાધિકરણસ્સ મૂલં.
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhu makkhī hoti paḷāsī…pe… issukī hoti maccharī, saṭho hoti māyāvī, pāpiccho hoti micchādiṭṭhī, sandiṭṭhiparāmāsī hoti ādhānaggāhī duppaṭinissaggī. Yo so, bhikkhave, bhikkhu sandiṭṭhiparāmāsī hoti ādhānaggāhī duppaṭinissaggī, so sattharipi agāravo viharati appatisso, dhammepi agāravo viharati appatisso, saṅghepi agāravo viharati appatisso, sikkhāyapi na paripūrakārī hoti. Yo so, bhikkhave, bhikkhu sattharipi agāravo viharati appatisso , dhammepi…pe… saṅghepi…pe… sikkhāyapi na paripūrakārī, so saṅghe anuvādaṃ janeti. Yo hoti anuvādo bahujanāhitāya bahujanāsukhāya bahuno janassa anatthāya ahitāya dukkhāya devamanussānaṃ. Evarūpañce tumhe, bhikkhave, anuvādamūlaṃ ajjhattaṃ vā bahiddhā vā samanupasseyyātha, tatra tumhe, bhikkhave, tasseva pāpakassa anuvādamūlassa pahānāya vāyameyyātha. Evarūpañce tumhe, bhikkhave, anuvādamūlaṃ ajjhattaṃ vā bahiddhā vā na samanupasseyyātha, tatra tumhe, bhikkhave, tasseva pāpakassa anuvādamūlassa āyattiṃ anavassavāya paṭipajjeyyātha. Evametassa pāpakassa anuvādamūlassa pahānaṃ hoti. Evametassa pāpakassa anuvādamūlassa āyatiṃ anavassavo hoti. Imāni cha anuvādamūlāni anuvādādhikaraṇassa mūlaṃ.
‘‘કતમાનિ તીણિ અકુસલમૂલાનિ અનુવાદાધિકરણસ્સ મૂલં? ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખૂ ભિક્ખું લુદ્ધચિત્તા અનુવદન્તિ, દુટ્ઠચિત્તા અનુવદન્તિ, મૂળ્હચિત્તા અનુવદન્તિ – સીલવિપત્તિયા વા, આચારવિપત્તિયા વા, દિટ્ઠિવિપત્તિયા વા, આજીવવિપત્તિયા વા. ઇમાનિ તીણિ અકુસલમૂલાનિ અનુવાદાધિકરણસ્સ મૂલં.
‘‘Katamāni tīṇi akusalamūlāni anuvādādhikaraṇassa mūlaṃ? Idha pana, bhikkhave, bhikkhū bhikkhuṃ luddhacittā anuvadanti, duṭṭhacittā anuvadanti, mūḷhacittā anuvadanti – sīlavipattiyā vā, ācāravipattiyā vā, diṭṭhivipattiyā vā, ājīvavipattiyā vā. Imāni tīṇi akusalamūlāni anuvādādhikaraṇassa mūlaṃ.
‘‘કતમાનિ તીણિ કુસલમૂલાનિ અનુવાદાધિકરણસ્સ મૂલં? ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખૂ ભિક્ખું અલુદ્ધચિત્તા અનુવદન્તિ, અદુટ્ઠચિત્તા અનુવદન્તિ, અમૂળ્હચિત્તા અનુવદન્તિ – સીલવિપત્તિયા વા, આચરવિપત્તિયા વા, દિટ્ઠિવિપત્તિયા વા, આજીવવિપત્તિયા વા. ઇમાનિ તીણિ કુસલમૂલાનિ અનુવાદાધિકરણસ્સ મૂલં.
‘‘Katamāni tīṇi kusalamūlāni anuvādādhikaraṇassa mūlaṃ? Idha pana, bhikkhave, bhikkhū bhikkhuṃ aluddhacittā anuvadanti, aduṭṭhacittā anuvadanti, amūḷhacittā anuvadanti – sīlavipattiyā vā, ācaravipattiyā vā, diṭṭhivipattiyā vā, ājīvavipattiyā vā. Imāni tīṇi kusalamūlāni anuvādādhikaraṇassa mūlaṃ.
‘‘કતમો કાયો 21 અનુવાદાધિકરણસ્સ મૂલં? ઇધેકચ્ચો દુબ્બણ્ણો હોતિ, દુદ્દસ્સિકો, ઓકોટિમકો, બહ્વાબાધો, કાણો વા, કુણી વા, ખઞ્જો વા, પક્ખહતો વા, યેન નં અનુવદન્તિ. અયં કાયો અનુવાદાધિકરણસ્સ મૂલં.
‘‘Katamo kāyo 22 anuvādādhikaraṇassa mūlaṃ? Idhekacco dubbaṇṇo hoti, duddassiko, okoṭimako, bahvābādho, kāṇo vā, kuṇī vā, khañjo vā, pakkhahato vā, yena naṃ anuvadanti. Ayaṃ kāyo anuvādādhikaraṇassa mūlaṃ.
‘‘કતમા વાચા અનુવાદાધિકરણસ્સ મૂલં? ઇધેકચ્ચો દુબ્બચો હોતિ, મમ્મનો, એળગલવાચો, યાય નં અનુવદન્તિ. અયં વાચા અનુવાદાધિકરણસ્સ મૂલં.
‘‘Katamā vācā anuvādādhikaraṇassa mūlaṃ? Idhekacco dubbaco hoti, mammano, eḷagalavāco, yāya naṃ anuvadanti. Ayaṃ vācā anuvādādhikaraṇassa mūlaṃ.
૨૧૮. ‘‘આપત્તાધિકરણસ્સ કિં મૂલં? છ આપત્તિસમુટ્ઠાના આપત્તાધિકરણસ્સ મૂલં. અત્થાપત્તિ કાયતો સમુટ્ઠાતિ, ન વાચતો, ન ચિત્તતો. અત્થાપત્તિ વાચતો સમુટ્ઠાતિ, ન કાયતો, ન ચિત્તતો. અત્થાપત્તિ કાયતો ચ વાચતો ચ સમુટ્ઠાતિ, ન ચિત્તતો. અત્થાપત્તિ કાયતો ચ ચિત્તતો ચ સમુટ્ઠાતિ, ન વાચતો. અત્થાપત્તિ વાચતો ચ ચિત્તતો ચ સમુટ્ઠાતિ, ન કાયતો. અત્થાપત્તિ કાયતો ચ વાચતો ચ ચિત્તતો ચ સમુટ્ઠાતિ. ઇમે છ આપત્તિસમુટ્ઠાના આપત્તાધિકરણસ્સ મૂલં.
218. ‘‘Āpattādhikaraṇassa kiṃ mūlaṃ? Cha āpattisamuṭṭhānā āpattādhikaraṇassa mūlaṃ. Atthāpatti kāyato samuṭṭhāti, na vācato, na cittato. Atthāpatti vācato samuṭṭhāti, na kāyato, na cittato. Atthāpatti kāyato ca vācato ca samuṭṭhāti, na cittato. Atthāpatti kāyato ca cittato ca samuṭṭhāti, na vācato. Atthāpatti vācato ca cittato ca samuṭṭhāti, na kāyato. Atthāpatti kāyato ca vācato ca cittato ca samuṭṭhāti. Ime cha āpattisamuṭṭhānā āpattādhikaraṇassa mūlaṃ.
૨૧૯. ‘‘કિચ્ચાધિકરણસ્સ કિં મૂલં? કિચ્ચાધિકરણસ્સ એકં મૂલં – સઙ્ઘો.
219. ‘‘Kiccādhikaraṇassa kiṃ mūlaṃ? Kiccādhikaraṇassa ekaṃ mūlaṃ – saṅgho.
૨૨૦. ‘‘વિવાદાધિકરણં કુસલં, અકુસલં, અબ્યાકતં. વિવાદાધિકરણં સિયા કુસલં, સિયા અકુસલં, સિયા અબ્યાકતં. તત્થ કતમં વિવાદાધિકરણં કુસલં? ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખૂ કુસલચિત્તા વિવદન્તિ – ધમ્મોતિ વા અધમ્મોતિ વા…પે॰… દુટ્ઠુલ્લા આપત્તીતિ વા અદુટ્ઠુલ્લા આપત્તીતિ વા. યં તત્થ ભણ્ડનં કલહો વિગ્ગહો વિવાદો નાનાવાદો અઞ્ઞથાવાદો વિપચ્ચતાય વોહારો મેધગં – ઇદં વુચ્ચતિ વિવાદાધિકરણં કુસલં.
220. ‘‘Vivādādhikaraṇaṃ kusalaṃ, akusalaṃ, abyākataṃ. Vivādādhikaraṇaṃ siyā kusalaṃ, siyā akusalaṃ, siyā abyākataṃ. Tattha katamaṃ vivādādhikaraṇaṃ kusalaṃ? Idha pana, bhikkhave, bhikkhū kusalacittā vivadanti – dhammoti vā adhammoti vā…pe… duṭṭhullā āpattīti vā aduṭṭhullā āpattīti vā. Yaṃ tattha bhaṇḍanaṃ kalaho viggaho vivādo nānāvādo aññathāvādo vipaccatāya vohāro medhagaṃ – idaṃ vuccati vivādādhikaraṇaṃ kusalaṃ.
‘‘તત્થ કતમં વિવાદાધિકરણં અકુસલં? ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખૂ અકુસલચિત્તા વિવદન્તિ – ધમ્મોતિ વા અધમ્મોતિ વા…પે॰… દુટ્ઠુલ્લા આપત્તીતિ વા અદુટ્ઠુલ્લા આપત્તીતિ વા. યં તત્થ ભણ્ડનં કલહો વિગ્ગહો વિવાદો નાનાવાદો અઞ્ઞથાવાદો વિપચ્ચતાય વોહારો મેધગં – ઇદં વુચ્ચતિ વિવાદાધિકરણં અકુસલં.
‘‘Tattha katamaṃ vivādādhikaraṇaṃ akusalaṃ? Idha pana, bhikkhave, bhikkhū akusalacittā vivadanti – dhammoti vā adhammoti vā…pe… duṭṭhullā āpattīti vā aduṭṭhullā āpattīti vā. Yaṃ tattha bhaṇḍanaṃ kalaho viggaho vivādo nānāvādo aññathāvādo vipaccatāya vohāro medhagaṃ – idaṃ vuccati vivādādhikaraṇaṃ akusalaṃ.
‘‘તત્થ કતમં વિવાદાધિકરણં અબ્યાકતં? ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખૂ અબ્યાકતચિત્તા વિવદન્તિ – ધમ્મોતિ વા અધમ્મોતિ વા…પે॰… દુટ્ઠુલ્લા આપત્તીતિ વા અદુટ્ઠુલ્લા આપત્તીતિ વા. યં તત્થ ભણ્ડનં કલહો વિગ્ગહો વિવાદો નાનાવાદો અઞ્ઞથાવાદો વિપચ્ચતાય વોહારો મેધગં – ઇદં વુચ્ચતિ વિવાદાધિકરણં અબ્યાકતં.
‘‘Tattha katamaṃ vivādādhikaraṇaṃ abyākataṃ? Idha pana, bhikkhave, bhikkhū abyākatacittā vivadanti – dhammoti vā adhammoti vā…pe… duṭṭhullā āpattīti vā aduṭṭhullā āpattīti vā. Yaṃ tattha bhaṇḍanaṃ kalaho viggaho vivādo nānāvādo aññathāvādo vipaccatāya vohāro medhagaṃ – idaṃ vuccati vivādādhikaraṇaṃ abyākataṃ.
૨૨૧. ‘‘અનુવાદાધિકરણં કુસલં, અકુસલં, અબ્યાકતં. અનુવાદાધિકરણં સિયા કુસલં, સિયા અકુસલં, સિયા અબ્યાકતં. તત્થ કતમં અનુવાદાધિકરણં કુસલં? ઇધ, ભિક્ખવે, ભિક્ખૂ ભિક્ખું કુસલચિત્તા અનુવદન્તિ – સીલવિપત્તિયા વા, આચારવિપત્તિયા વા, દિટ્ઠિવિપત્તિયા વા, આજીવવિપત્તિયા વા. યો તત્થ અનુવાદો અનુવદના અનુલ્લપના અનુભણના અનુસમ્પવઙ્કતા અબ્ભુસ્સહનતા અનુબલપ્પદાનં – ઇદં વુચ્ચતિ અનુવાદાધિકરણં કુસલં.
221. ‘‘Anuvādādhikaraṇaṃ kusalaṃ, akusalaṃ, abyākataṃ. Anuvādādhikaraṇaṃ siyā kusalaṃ, siyā akusalaṃ, siyā abyākataṃ. Tattha katamaṃ anuvādādhikaraṇaṃ kusalaṃ? Idha, bhikkhave, bhikkhū bhikkhuṃ kusalacittā anuvadanti – sīlavipattiyā vā, ācāravipattiyā vā, diṭṭhivipattiyā vā, ājīvavipattiyā vā. Yo tattha anuvādo anuvadanā anullapanā anubhaṇanā anusampavaṅkatā abbhussahanatā anubalappadānaṃ – idaṃ vuccati anuvādādhikaraṇaṃ kusalaṃ.
‘‘તત્થ કતમં અનુવાદાધિકરણં અકુસલં? ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખૂ ભિક્ખું અકુસલચિત્તા અનુવદન્તિ – સીલવિપત્તિયા વા, આચારવિપત્તિયા વા, દિટ્ઠિવિપત્તિયા વા, આજીવવિપત્તિયા વા. યો તત્થ અનુવાદો અનુવદના અનુલ્લપના અનુભણના અનુસમ્પવઙ્કતા અબ્ભુસ્સહનતા અનુબલપ્પદાનં – ઇદં વુચ્ચતિ અનુવાદાધિકરણં અકુસલં.
‘‘Tattha katamaṃ anuvādādhikaraṇaṃ akusalaṃ? Idha pana, bhikkhave, bhikkhū bhikkhuṃ akusalacittā anuvadanti – sīlavipattiyā vā, ācāravipattiyā vā, diṭṭhivipattiyā vā, ājīvavipattiyā vā. Yo tattha anuvādo anuvadanā anullapanā anubhaṇanā anusampavaṅkatā abbhussahanatā anubalappadānaṃ – idaṃ vuccati anuvādādhikaraṇaṃ akusalaṃ.
‘‘તત્થ કતમં અનુવાદાધિકરણં અબ્યાકતં? ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખૂ ભિક્ખું અબ્યાકતચિત્તા અનુવદન્તિ – સીલવિપત્તિયા વા, આચારવિપત્તિયા વા, દિટ્ઠિવિપત્તિયા વા, આજીવવિપત્તિયા વા. યો તત્થ અનુવાદો અનુવદના અનુલ્લપના અનુભણના અનુસમ્પવઙ્કતા અબ્ભુસ્સહનતા અનુબલપ્પદાનં – ઇદં વુચ્ચતિ અનુવાદાધિકરણં અબ્યાકતં.
‘‘Tattha katamaṃ anuvādādhikaraṇaṃ abyākataṃ? Idha pana, bhikkhave, bhikkhū bhikkhuṃ abyākatacittā anuvadanti – sīlavipattiyā vā, ācāravipattiyā vā, diṭṭhivipattiyā vā, ājīvavipattiyā vā. Yo tattha anuvādo anuvadanā anullapanā anubhaṇanā anusampavaṅkatā abbhussahanatā anubalappadānaṃ – idaṃ vuccati anuvādādhikaraṇaṃ abyākataṃ.
૨૨૨. ‘‘આપત્તાધિકરણં કુસલં 23, અકુસલં, અબ્યાકતં? આપત્તાધિકરણં સિયા અકુસલં, સિયા અબ્યાકતં; નત્થિ આપત્તાધિકરણં કુસલં. તત્થ કતમં આપત્તાધિકરણં અકુસલં? યં જાનન્તો સઞ્જાનન્તો ચેચ્ચ અભિવિતરિત્વા વીતિક્કમો – ઇદં વુચ્ચતિ આપત્તાધિકરણં અકુસલં.
222. ‘‘Āpattādhikaraṇaṃ kusalaṃ 24, akusalaṃ, abyākataṃ? Āpattādhikaraṇaṃ siyā akusalaṃ, siyā abyākataṃ; natthi āpattādhikaraṇaṃ kusalaṃ. Tattha katamaṃ āpattādhikaraṇaṃ akusalaṃ? Yaṃ jānanto sañjānanto cecca abhivitaritvā vītikkamo – idaṃ vuccati āpattādhikaraṇaṃ akusalaṃ.
‘‘તત્થ કતમં આપત્તાધિકરણં અબ્યાકતં? યં અજાનન્તો અસઞ્જાનન્તો અચેચ્ચ અનભિવિતરિત્વા વીતિક્કમો – ઇદં વુચ્ચતિ આપત્તાધિકરણં અબ્યાકતં.
‘‘Tattha katamaṃ āpattādhikaraṇaṃ abyākataṃ? Yaṃ ajānanto asañjānanto acecca anabhivitaritvā vītikkamo – idaṃ vuccati āpattādhikaraṇaṃ abyākataṃ.
૨૨૩. ‘‘કિચ્ચાધિકરણં કુસલં, અકુસલં, અબ્યાકતં? કિચ્ચાધિકરણં સિયા કુસલં, સિયા અકુસલં, સિયા અબ્યાકતં. તત્થ કતમં કિચ્ચાધિકરણં કુસલં? યં સઙ્ઘો કુસલચિત્તો કમ્મં કરોતિ – અપલોકનકમ્મં, ઞત્તિકમ્મં, ઞત્તિદુતિયકમ્મં, ઞત્તિચતુત્થકમ્મં – ઇદં વુચ્ચતિ કિચ્ચાધિકરણં કુસલં.
223. ‘‘Kiccādhikaraṇaṃ kusalaṃ, akusalaṃ, abyākataṃ? Kiccādhikaraṇaṃ siyā kusalaṃ, siyā akusalaṃ, siyā abyākataṃ. Tattha katamaṃ kiccādhikaraṇaṃ kusalaṃ? Yaṃ saṅgho kusalacitto kammaṃ karoti – apalokanakammaṃ, ñattikammaṃ, ñattidutiyakammaṃ, ñatticatutthakammaṃ – idaṃ vuccati kiccādhikaraṇaṃ kusalaṃ.
‘‘તત્થ કતમં કિચ્ચાધિકરણં અકુસલં? યં સઙ્ઘો અકુસલચિત્તો કમ્મં કરોતિ – અપલોકનકમ્મં, ઞત્તિકમ્મં, ઞત્તિદુતિયકમ્મં, ઞત્તિચતુત્થકમ્મં – ઇદં વુચ્ચતિ કિચ્ચાધિકરણં અકુસલં.
‘‘Tattha katamaṃ kiccādhikaraṇaṃ akusalaṃ? Yaṃ saṅgho akusalacitto kammaṃ karoti – apalokanakammaṃ, ñattikammaṃ, ñattidutiyakammaṃ, ñatticatutthakammaṃ – idaṃ vuccati kiccādhikaraṇaṃ akusalaṃ.
‘‘તત્થ કતમં કિચ્ચાધિકરણં અબ્યાકતં? યં સઙ્ઘો અબ્યાકતચિત્તો કમ્મં કરોતિ – અપલોકનકમ્મં, ઞત્તિકમ્મં, ઞત્તિદુતિયકમ્મં, ઞત્તિચતુત્થકમ્મં – ઇદં વુચ્ચતિ કિચ્ચાધિકરણં અબ્યાકતં.
‘‘Tattha katamaṃ kiccādhikaraṇaṃ abyākataṃ? Yaṃ saṅgho abyākatacitto kammaṃ karoti – apalokanakammaṃ, ñattikammaṃ, ñattidutiyakammaṃ, ñatticatutthakammaṃ – idaṃ vuccati kiccādhikaraṇaṃ abyākataṃ.
૨૨૪. 25 ‘‘વિવાદો વિવાદાધિકરણં, વિવાદો નો અધિકરણં, અધિકરણં નો વિવાદો, અધિકરણઞ્ચેવ વિવાદો ચ. સિયા વિવાદો વિવાદાધિકરણં, સિયા વિવાદો નો અધિકરણં, સિયા અધિકરણં નો વિવાદો, સિયા અધિકરણઞ્ચેવ વિવાદો ચ.
224.26 ‘‘Vivādo vivādādhikaraṇaṃ, vivādo no adhikaraṇaṃ, adhikaraṇaṃ no vivādo, adhikaraṇañceva vivādo ca. Siyā vivādo vivādādhikaraṇaṃ, siyā vivādo no adhikaraṇaṃ, siyā adhikaraṇaṃ no vivādo, siyā adhikaraṇañceva vivādo ca.
‘‘તત્થ કતમો વિવાદો વિવાદાધિકરણં? ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખૂ વિવદન્તિ – ધમ્મોતિ વા અધમ્મોતિ વા…પે॰… દુટ્ઠુલ્લા આપત્તીતિ વા અદુટ્ઠુલ્લા આપત્તીતિ વા. યં તત્થ ભણ્ડનં કલહો વિગ્ગહો વિવાદો નાનાવાદો અઞ્ઞથાવાદો વિપચ્ચતાય વોહારો મેધગં – અયં વિવાદો વિવાદાધિકરણં.
‘‘Tattha katamo vivādo vivādādhikaraṇaṃ? Idha pana, bhikkhave, bhikkhū vivadanti – dhammoti vā adhammoti vā…pe… duṭṭhullā āpattīti vā aduṭṭhullā āpattīti vā. Yaṃ tattha bhaṇḍanaṃ kalaho viggaho vivādo nānāvādo aññathāvādo vipaccatāya vohāro medhagaṃ – ayaṃ vivādo vivādādhikaraṇaṃ.
‘‘તત્થ કતમો વિવાદો નો અધિકરણં? માતાપિ પુત્તેન વિવદતિ, પુત્તોપિ માતરા વિવદતિ, પિતાપિ પુત્તેન વિવદતિ, પુત્તોપિ પિતરા વિવદતિ, ભાતાપિ ભાતરા વિવદતિ, ભાતાપિ ભગિનિયા વિવદતિ, ભગિનીપિ ભાતરા વિવદતિ, સહાયોપિ સહાયેન વિવદતિ – અયં વિવાદો નો અધિકરણં.
‘‘Tattha katamo vivādo no adhikaraṇaṃ? Mātāpi puttena vivadati, puttopi mātarā vivadati, pitāpi puttena vivadati, puttopi pitarā vivadati, bhātāpi bhātarā vivadati, bhātāpi bhaginiyā vivadati, bhaginīpi bhātarā vivadati, sahāyopi sahāyena vivadati – ayaṃ vivādo no adhikaraṇaṃ.
‘‘તત્થ કતમં અધિકરણં નો વિવાદો? અનુવાદાધિકરણં, આપત્તાધિકરણં, કિચ્ચાધિકરણં – ઇદં અધિકરણં નો વિવાદો.
‘‘Tattha katamaṃ adhikaraṇaṃ no vivādo? Anuvādādhikaraṇaṃ, āpattādhikaraṇaṃ, kiccādhikaraṇaṃ – idaṃ adhikaraṇaṃ no vivādo.
‘‘તત્થ કતમં અધિકરણઞ્ચેવ વિવાદો ચ? વિવાદાધિકરણં અધિકરણઞ્ચેવ વિવાદો ચ.
‘‘Tattha katamaṃ adhikaraṇañceva vivādo ca? Vivādādhikaraṇaṃ adhikaraṇañceva vivādo ca.
૨૨૫. 27 ‘‘અનુવાદો અનુવાદાધિકરણં, અનુવાદો નો અધિકરણં, અધિકરણં નો અનુવાદો, અધિકરણઞ્ચેવ અનુવાદો ચ. સિયા અનુવાદો અનુવાદાધિકરણં, સિયા અનુવાદો નો અધિકરણં, સિયા અધિકરણં નો અનુવાદો, સિયા અધિકરણઞ્ચેવ અનુવાદો ચ.
225.28 ‘‘Anuvādo anuvādādhikaraṇaṃ, anuvādo no adhikaraṇaṃ, adhikaraṇaṃ no anuvādo, adhikaraṇañceva anuvādo ca. Siyā anuvādo anuvādādhikaraṇaṃ, siyā anuvādo no adhikaraṇaṃ, siyā adhikaraṇaṃ no anuvādo, siyā adhikaraṇañceva anuvādo ca.
‘‘તત્થ કતમો અનુવાદો અનુવાદાધિકરણં? ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખૂ ભિક્ખું અનુવદન્તિ – સીલવિપત્તિયા વા, આચારવિપત્તિયા વા , દિટ્ઠિવિપત્તિયા વા, આજીવવિપત્તિયા વા. યો તત્થ અનુવાદો અનુવદના અનુલ્લપના અનુભણના અનુસમ્પવઙ્કતા અબ્ભુસ્સહનતા અનુબલપ્પદાનં – અયં અનુવાદો અનુવાદાધિકરણં.
‘‘Tattha katamo anuvādo anuvādādhikaraṇaṃ? Idha pana, bhikkhave, bhikkhū bhikkhuṃ anuvadanti – sīlavipattiyā vā, ācāravipattiyā vā , diṭṭhivipattiyā vā, ājīvavipattiyā vā. Yo tattha anuvādo anuvadanā anullapanā anubhaṇanā anusampavaṅkatā abbhussahanatā anubalappadānaṃ – ayaṃ anuvādo anuvādādhikaraṇaṃ.
‘‘તત્થ કતમો અનુવાદો નો અધિકરણં? માતાપિ પુત્તં અનુવદતિ, પુત્તોપિ માતરં અનુવદતિ, પિતાપિ પુત્તં અનુવદતિ, પુત્તોપિ પિતરં અનુવદતિ, ભાતાપિ ભાતરં અનુવદતિ, ભાતાપિ ભગિનિં અનુવદતિ, ભગિનીપિ ભાતરં અનુવદતિ, સહાયોપિ સહાયં અનુવદતિ – અયં અનુવાદો નો અધિકરણં.
‘‘Tattha katamo anuvādo no adhikaraṇaṃ? Mātāpi puttaṃ anuvadati, puttopi mātaraṃ anuvadati, pitāpi puttaṃ anuvadati, puttopi pitaraṃ anuvadati, bhātāpi bhātaraṃ anuvadati, bhātāpi bhaginiṃ anuvadati, bhaginīpi bhātaraṃ anuvadati, sahāyopi sahāyaṃ anuvadati – ayaṃ anuvādo no adhikaraṇaṃ.
‘‘તત્થ કતમં અધિકરણં નો અનુવાદો? આપત્તાધિકરણં, કિચ્ચાધિકરણં, વિવાદાધિકરણં – ઇદં અધિકરણં નો અનુવાદો.
‘‘Tattha katamaṃ adhikaraṇaṃ no anuvādo? Āpattādhikaraṇaṃ, kiccādhikaraṇaṃ, vivādādhikaraṇaṃ – idaṃ adhikaraṇaṃ no anuvādo.
‘‘તત્થ કતમં અધિકરણઞ્ચેવ અનુવાદો ચ? અનુવાદાધિકરણં અધિકરણઞ્ચેવ અનુવાદો ચ.
‘‘Tattha katamaṃ adhikaraṇañceva anuvādo ca? Anuvādādhikaraṇaṃ adhikaraṇañceva anuvādo ca.
૨૨૬. 29 ‘‘આપત્તિ આપત્તાધિકરણં, આપત્તિ નો અધિકરણં, અધિકરણં નો આપત્તિ, અધિકરણઞ્ચેવ આપત્તિ ચ. સિયા આપત્તિ આપત્તાધિકરણં, સિયા આપત્તિ નો અધિકરણં, સિયા અધિકરણં નો આપત્તિ, સિયા અધિકરણઞ્ચેવ આપત્તિ ચ. ‘‘તત્થ કતમં આપત્તિ આપત્તાધિકરણં? પઞ્ચપિ આપત્તિક્ખન્ધા આપત્તાધિકરણં, સત્તપિ આપત્તિક્ખન્ધા આપત્તાધિકરણં – અયં આપત્તિ આપત્તાધિકરણં.
226.30 ‘‘Āpatti āpattādhikaraṇaṃ, āpatti no adhikaraṇaṃ, adhikaraṇaṃ no āpatti, adhikaraṇañceva āpatti ca. Siyā āpatti āpattādhikaraṇaṃ, siyā āpatti no adhikaraṇaṃ, siyā adhikaraṇaṃ no āpatti, siyā adhikaraṇañceva āpatti ca. ‘‘Tattha katamaṃ āpatti āpattādhikaraṇaṃ? Pañcapi āpattikkhandhā āpattādhikaraṇaṃ, sattapi āpattikkhandhā āpattādhikaraṇaṃ – ayaṃ āpatti āpattādhikaraṇaṃ.
‘‘તત્થ કતમં આપત્તિ નો અધિકરણં? સોતાપત્તિ સમાપત્તિ – અયં આપત્તિ નો અધિકરણં .
‘‘Tattha katamaṃ āpatti no adhikaraṇaṃ? Sotāpatti samāpatti – ayaṃ āpatti no adhikaraṇaṃ .
‘‘તત્થ કતમં અધિકરણં નો આપત્તિ? કિચ્ચાધિકરણં, વિવાદાધિકરણં, અનુવાદાધિકરણં – ઇદં અધિકરણં નો આપત્તિ.
‘‘Tattha katamaṃ adhikaraṇaṃ no āpatti? Kiccādhikaraṇaṃ, vivādādhikaraṇaṃ, anuvādādhikaraṇaṃ – idaṃ adhikaraṇaṃ no āpatti.
‘‘તત્થ કતમં અધિકરણઞ્ચેવ આપત્તિ ચ? આપત્તાધિકરણં અધિકરણઞ્ચેવ આપત્તિ ચ.
‘‘Tattha katamaṃ adhikaraṇañceva āpatti ca? Āpattādhikaraṇaṃ adhikaraṇañceva āpatti ca.
૨૨૭. 31 ‘‘કિચ્ચં કિચ્ચાધિકરણં, કિચ્ચં નો અધિકરણં, અધિકરણં નો કિચ્ચં, અધિકરણઞ્ચેવ કિચ્ચઞ્ચ. સિયા કિચ્ચં કિચ્ચાધિકરણં, સિયા કિચ્ચં નો અધિકરણં, સિયા અધિકરણં નો કિચ્ચં, સિયા અધિકરણઞ્ચેવ કિચ્ચઞ્ચ.
227.32 ‘‘Kiccaṃ kiccādhikaraṇaṃ, kiccaṃ no adhikaraṇaṃ, adhikaraṇaṃ no kiccaṃ, adhikaraṇañceva kiccañca. Siyā kiccaṃ kiccādhikaraṇaṃ, siyā kiccaṃ no adhikaraṇaṃ, siyā adhikaraṇaṃ no kiccaṃ, siyā adhikaraṇañceva kiccañca.
‘‘તત્થ કતમં કિચ્ચં કિચ્ચાધિકરણં? યા સઙ્ઘસ્સ કિચ્ચયતા, કરણીયતા, અપલોકનકમ્મં, ઞત્તિકમ્મં, ઞત્તિદુતિયકમ્મં, ઞત્તિચતુત્થકમ્મં – ઇદં કિચ્ચં કિચ્ચાધિકરણં.
‘‘Tattha katamaṃ kiccaṃ kiccādhikaraṇaṃ? Yā saṅghassa kiccayatā, karaṇīyatā, apalokanakammaṃ, ñattikammaṃ, ñattidutiyakammaṃ, ñatticatutthakammaṃ – idaṃ kiccaṃ kiccādhikaraṇaṃ.
‘‘તત્થ કતમં કિચ્ચં નો અધિકરણં? આચરિયકિચ્ચં, ઉપજ્ઝાયકિચ્ચં, સમાનુપજ્ઝાયકિચ્ચં, સમાનાચરિયકિચ્ચં – ઇદં કિચ્ચં નો અધિકરણં.
‘‘Tattha katamaṃ kiccaṃ no adhikaraṇaṃ? Ācariyakiccaṃ, upajjhāyakiccaṃ, samānupajjhāyakiccaṃ, samānācariyakiccaṃ – idaṃ kiccaṃ no adhikaraṇaṃ.
‘‘તત્થ કતમં અધિકરણં નો કિચ્ચં? વિવાદાધિકરણં, અનુવાદાધિકરણં, આપત્તાધિકરણં – ઇદં અધિકરણં નો કિચ્ચં.
‘‘Tattha katamaṃ adhikaraṇaṃ no kiccaṃ? Vivādādhikaraṇaṃ, anuvādādhikaraṇaṃ, āpattādhikaraṇaṃ – idaṃ adhikaraṇaṃ no kiccaṃ.
‘‘તત્થ કતમં અધિકરણઞ્ચેવ કિચ્ચઞ્ચ? કિચ્ચાધિકરણં અધિકરણઞ્ચેવ કિચ્ચઞ્ચ.
‘‘Tattha katamaṃ adhikaraṇañceva kiccañca? Kiccādhikaraṇaṃ adhikaraṇañceva kiccañca.
Footnotes:
Related texts:
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / વિનયપિટક (અટ્ઠકથા) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ચૂળવગ્ગ-અટ્ઠકથા • Cūḷavagga-aṭṭhakathā / અધિકરણકથા • Adhikaraṇakathā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / સારત્થદીપની-ટીકા • Sāratthadīpanī-ṭīkā / અધિકરણકથાવણ્ણના • Adhikaraṇakathāvaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વજિરબુદ્ધિ-ટીકા • Vajirabuddhi-ṭīkā / અધિકરણકથાવણ્ણના • Adhikaraṇakathāvaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વિમતિવિનોદની-ટીકા • Vimativinodanī-ṭīkā / અધિકરણકથાવણ્ણના • Adhikaraṇakathāvaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / પાચિત્યાદિયોજનાપાળિ • Pācityādiyojanāpāḷi / ૮. અધિકરણકથા • 8. Adhikaraṇakathā