| Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / સંયુત્તનિકાય (ટીકા) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
૮. આદિત્તપરિયાયસુત્તવણ્ણના
8. Ādittapariyāyasuttavaṇṇanā
૨૩૫. કિલેસાનં અનુ અનુ બ્યઞ્જનતો પરિબ્યત્તિયા ઉપ્પત્તિપચ્ચયભાવતો અનુબ્યઞ્જનં, હત્થપાદાદિઅવયવાતિ આહ – ‘‘હત્થા સોભના’’તિઆદિ. નિમિત્તગ્ગાહોતિ કિલેસુપ્પત્તિયા નિમિત્તભૂતો ગાહો. સંસન્દેત્વા ગહણન્તિ અવયવે સમોધાનેત્વા ‘‘ઇત્થિપુરિસો’’તિઆદિના એકજ્ઝં ગહણં. વિભત્તિગહણન્તિ વિભાગેન અનવસેસગ્ગહણં. કુમ્ભીલસદિસોતિ કુમ્ભીલગાહસદિસો. તેનાહ – ‘‘સબ્બમેવ ગણ્હાતી’’તિ હત્થપાદાદીસુ તં તં કોટ્ઠાસં વિભજિત્વા ગહણં રત્તપાસદિસો જલૂકગાહસદિસો. એકજવનવારેપિ લબ્ભન્તીતિ ઇદં ચક્ખુદ્વારાનુસારેન ઉપ્પન્નમનોદ્વારિકજવનં સન્ધાય વુત્તં.
235. Kilesānaṃ anu anu byañjanato paribyattiyā uppattipaccayabhāvato anubyañjanaṃ, hatthapādādiavayavāti āha – ‘‘hatthā sobhanā’’tiādi. Nimittaggāhoti kilesuppattiyā nimittabhūto gāho. Saṃsandetvā gahaṇanti avayave samodhānetvā ‘‘itthipuriso’’tiādinā ekajjhaṃ gahaṇaṃ. Vibhattigahaṇanti vibhāgena anavasesaggahaṇaṃ. Kumbhīlasadisoti kumbhīlagāhasadiso. Tenāha – ‘‘sabbameva gaṇhātī’’ti hatthapādādīsu taṃ taṃ koṭṭhāsaṃ vibhajitvā gahaṇaṃ rattapāsadiso jalūkagāhasadiso. Ekajavanavārepi labbhantīti idaṃ cakkhudvārānusārena uppannamanodvārikajavanaṃ sandhāya vuttaṃ.
નિમિત્તસ્સાદેન ગન્થિતન્તિ યથાવુત્તે નિમિત્તે અસ્સાદગાહેન ગન્થિતં સમ્બદ્ધં. ભવઙ્ગેનેવાતિ મૂલભવઙ્ગેનેવ. કિલેસભયં દસ્સેન્તોતિ તથા કિલેસુપ્પત્તિયા સતિ અકુસલચિત્તેન અન્તરિતં ચે મરણચિત્તં ભવેય્ય, એકન્તતો નિરયે વા તિરચ્છાનયોનિયા વા ઉપ્પત્તિ સિયાતિ કિલેસાનં ભાયિતબ્બં દસ્સેન્તો. ‘‘સમયવસેન વા એવં વુત્ત’’ન્તિ વત્વા તમત્થં વિવરન્તો ‘‘ચક્ખુદ્વારસ્મિઞ્હી’’તિઆદિમાહ. રત્તચિત્તં વાતિ રાગવસેન રત્તચિત્તં વા. દુટ્ઠચિત્તેન કથં આરમ્મણરસાનુભવનન્તિ? દોમનસ્સવેદનુપ્પત્તિ એવ તસ્સ આરમ્મણરસાનુભવનં દટ્ઠબ્બં. ઇમસ્સ સમયસ્સાતિ મરણસમયસ્સ.
Nimittassādena ganthitanti yathāvutte nimitte assādagāhena ganthitaṃ sambaddhaṃ. Bhavaṅgenevāti mūlabhavaṅgeneva. Kilesabhayaṃ dassentoti tathā kilesuppattiyā sati akusalacittena antaritaṃ ce maraṇacittaṃ bhaveyya, ekantato niraye vā tiracchānayoniyā vā uppatti siyāti kilesānaṃ bhāyitabbaṃ dassento. ‘‘Samayavasena vā evaṃ vutta’’nti vatvā tamatthaṃ vivaranto ‘‘cakkhudvārasmiñhī’’tiādimāha. Rattacittaṃ vāti rāgavasena rattacittaṃ vā. Duṭṭhacittena kathaṃ ārammaṇarasānubhavananti? Domanassavedanuppatti eva tassa ārammaṇarasānubhavanaṃ daṭṭhabbaṃ. Imassa samayassāti maraṇasamayassa.
ઉભિન્નં નાસચ્છિદ્દાનં મજ્ઝે ઠિત-અટ્ઠિતુદનં સહ ખુરટ્ઠેન છિન્દનં. દણ્ડકવાસીતિ દીઘદણ્ડકા મહાવાસિ. નિપજ્જિત્વા નિદ્દોક્કમનન્તિ ઇમિના પચલાયિકનિદ્દં પટિક્ખિપતિ. તત્થ હિ કદાચિ અન્તરા મિચ્છાવિતક્કાનં સલ્લકાનં અવસરો સિયા, નત્થેવ નિપજ્જિત્વા મહાનિદ્દં ઓક્કન્તકાલે. વિતક્કાનન્તિ મિચ્છાવિતક્કાનં.
Ubhinnaṃ nāsacchiddānaṃ majjhe ṭhita-aṭṭhitudanaṃ saha khuraṭṭhena chindanaṃ. Daṇḍakavāsīti dīghadaṇḍakā mahāvāsi. Nipajjitvā niddokkamananti iminā pacalāyikaniddaṃ paṭikkhipati. Tattha hi kadāci antarā micchāvitakkānaṃ sallakānaṃ avasaro siyā, nattheva nipajjitvā mahāniddaṃ okkantakāle. Vitakkānanti micchāvitakkānaṃ.
આદિત્તપરિયાયસુત્તવણ્ણના નિટ્ઠિતા.
Ādittapariyāyasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / સુત્તપિટક • Suttapiṭaka / સંયુત્તનિકાય • Saṃyuttanikāya / ૮. આદિત્તપરિયાયસુત્તં • 8. Ādittapariyāyasuttaṃ
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / સંયુત્તનિકાય (અટ્ઠકથા) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ૮. આદિત્તપરિયાયસુત્તવણ્ણના • 8. Ādittapariyāyasuttavaṇṇanā
