Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / ચૂળવગ્ગપાળિ • Cūḷavaggapāḷi |
અગ્ગાસનાદિઅનુજાનનં
Aggāsanādianujānanaṃ
૩૧૦. અથ ખો ભગવા વેસાલિયં યથાભિરન્તં વિહરિત્વા યેન સાવત્થિ તેન ચારિકં પક્કામિ . તેન ખો પન સમયેન છબ્બગ્ગિયાનં ભિક્ખૂનં અન્તેવાસિકા ભિક્ખૂ બુદ્ધપ્પમુખસ્સ સઙ્ઘસ્સ પુરતો પુરતો ગન્ત્વા વિહારે પરિગ્ગણ્હન્તિ, સેય્યાયો પરિગ્ગણ્હન્તિ – ઇદં અમ્હાકં ઉપજ્ઝાયાનં ભવિસ્સતિ, ઇદં અમ્હાકં આચરિયાનં ભવિસ્સતિ, ઇદં અમ્હાકં ભવિસ્સતી’’તિ.
310. Atha kho bhagavā vesāliyaṃ yathābhirantaṃ viharitvā yena sāvatthi tena cārikaṃ pakkāmi . Tena kho pana samayena chabbaggiyānaṃ bhikkhūnaṃ antevāsikā bhikkhū buddhappamukhassa saṅghassa purato purato gantvā vihāre pariggaṇhanti, seyyāyo pariggaṇhanti – idaṃ amhākaṃ upajjhāyānaṃ bhavissati, idaṃ amhākaṃ ācariyānaṃ bhavissati, idaṃ amhākaṃ bhavissatī’’ti.
અથ ખો આયસ્મા સારિપુત્તો બુદ્ધપ્પમુખસ્સ સઙ્ઘસ્સ પિટ્ઠિતો પિટ્ઠિતો ગન્ત્વા વિહારેસુ પરિગ્ગહિતેસુ, સેય્યાસુ પરિગ્ગહિતાસુ, સેય્યં અલભમાનો અઞ્ઞતરસ્મિં રુક્ખમૂલે નિસીદિ. અથ ખો ભગવા રત્તિયા પચ્ચૂસસમયં પચ્ચુટ્ઠાય ઉક્કાસિ. આયસ્માપિ સારિપુત્તો ઉક્કાસિ. ‘‘કો એત્થા’’તિ? ‘‘અહં, ભગવા, સારિપુત્તો’’તિ. ‘‘કિસ્સ ત્વં, સારિપુત્તં, ઇધ નિસિન્નો’’તિ? અથ ખો આયસ્મા સારિપુત્તો ભગવતો એતમત્થં આરોચેસિ. અથ ખો ભગવા એતસ્મિં નિદાને એતસ્મિં પકરણે ભિક્ખુસઙ્ઘં સન્નિપાતાપેત્વા ભિક્ખૂ પટિપુચ્છિ – ‘‘સચ્ચં કિર, ભિક્ખવે, છબ્બગ્ગિયાનં ભિક્ખૂનં અન્તેવાસિકા ભિક્ખૂ બુદ્ધપ્પમુખસ્સ સઙ્ઘસ્સ પુરતો પુરતો ગન્ત્વા વિહારે પરિગ્ગણ્હન્તિ, સેય્યાયો પરિગ્ગણ્હન્તિ – ઇદં અમ્હાકં ઉપજ્ઝાયાનં ભવિસ્સતિ, ઇદં અમ્હાકં આચરિયાનં ભવિસ્સતિ, ઇદં અમ્હાકં ભવિસ્સતી’’તિ? ‘‘સચ્ચં ભગવા’’તિ. વિગરહિ બુદ્ધો ભગવા…પે॰… ‘‘કથઞ્હિ નામ તે, ભિક્ખવે, મોઘપુરિસા બુદ્ધપ્પમુખસ્સ સઙ્ઘસ્સ પુરતો પુરતો ગન્ત્વા વિહારે પરિગ્ગહેસ્સન્તિ, સેય્યાયો પરિગ્ગહેસ્સન્તિ – ઇદં અમ્હાકં ઉપજ્ઝાયાનં ભવિસ્સતિ, ઇદં અમ્હાકં આચરિયાનં ભવિસ્સતિ, ઇદં અમ્હાકં ભવિસ્સતીતિ! નેતં, ભિક્ખવે, અપ્પસન્નાનં વા પસાદાય…પે॰… વિગરહિત્વા…પે॰… ધમ્મિં કથં કત્વા ભિક્ખૂ આમન્તેસિ – ‘‘કો, ભિક્ખવે, અરહતિ અગ્ગાસનં અગ્ગોદકં અગ્ગપિણ્ડ’’ન્તિ?
Atha kho āyasmā sāriputto buddhappamukhassa saṅghassa piṭṭhito piṭṭhito gantvā vihāresu pariggahitesu, seyyāsu pariggahitāsu, seyyaṃ alabhamāno aññatarasmiṃ rukkhamūle nisīdi. Atha kho bhagavā rattiyā paccūsasamayaṃ paccuṭṭhāya ukkāsi. Āyasmāpi sāriputto ukkāsi. ‘‘Ko etthā’’ti? ‘‘Ahaṃ, bhagavā, sāriputto’’ti. ‘‘Kissa tvaṃ, sāriputtaṃ, idha nisinno’’ti? Atha kho āyasmā sāriputto bhagavato etamatthaṃ ārocesi. Atha kho bhagavā etasmiṃ nidāne etasmiṃ pakaraṇe bhikkhusaṅghaṃ sannipātāpetvā bhikkhū paṭipucchi – ‘‘saccaṃ kira, bhikkhave, chabbaggiyānaṃ bhikkhūnaṃ antevāsikā bhikkhū buddhappamukhassa saṅghassa purato purato gantvā vihāre pariggaṇhanti, seyyāyo pariggaṇhanti – idaṃ amhākaṃ upajjhāyānaṃ bhavissati, idaṃ amhākaṃ ācariyānaṃ bhavissati, idaṃ amhākaṃ bhavissatī’’ti? ‘‘Saccaṃ bhagavā’’ti. Vigarahi buddho bhagavā…pe… ‘‘kathañhi nāma te, bhikkhave, moghapurisā buddhappamukhassa saṅghassa purato purato gantvā vihāre pariggahessanti, seyyāyo pariggahessanti – idaṃ amhākaṃ upajjhāyānaṃ bhavissati, idaṃ amhākaṃ ācariyānaṃ bhavissati, idaṃ amhākaṃ bhavissatīti! Netaṃ, bhikkhave, appasannānaṃ vā pasādāya…pe… vigarahitvā…pe… dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi – ‘‘ko, bhikkhave, arahati aggāsanaṃ aggodakaṃ aggapiṇḍa’’nti?
એકચ્ચે ભિક્ખૂ એવમાહંસુ – ‘‘યો, ભગવા, ખત્તિયકુલા પબ્બજિતો સો અરહતિ અગ્ગાસનં અગ્ગોદકં અગ્ગપિણ્ડ’’ન્તિ. એકચ્ચે ભિક્ખૂ એવમાહંસુ – ‘‘યો, ભગવા, બ્રાહ્મણકુલા પબ્બજિતો સો અરહતિ અગ્ગાસનં અગ્ગોદકં અગ્ગપિણ્ડ’’ન્તિ. એકચ્ચે ભિક્ખૂ એવમાહંસુ – ‘‘યો, ભગવા, ગહપતિકુલા પબ્બજિતો સો અરહતિ અગ્ગાસનં અગ્ગોદકં અગ્ગપિણ્ડ’’ન્તિ. એકચ્ચે ભિક્ખૂ એવમાહંસુ – ‘‘યો, ભગવા, સુત્તન્તિકો સો અરહતિ અગ્ગાસનં અગ્ગોદકં અગ્ગપિણ્ડ’’ન્તિ. એકચ્ચે ભિક્ખૂ એવમાહંસુ – ‘‘યો, ભગવા, વિનયધરો સો અરહતિ અગ્ગાસનં અગ્ગોદકં અગ્ગપિણ્ડ’’ન્તિ. એકચ્ચે ભિક્ખૂ એવમાહંસુ – ‘‘યો, ભગવા, ધમ્મકથિકો સો અરહતિ અગ્ગાસનં અગ્ગોદકં અગ્ગપિણ્ડ’’ન્તિ. એકચ્ચે ભિક્ખૂ એવમાહંસુ – ‘‘યો, ભગવા, પઠમસ્સ ઝાનસ્સ લાભી સો અરહતિ અગ્ગાસનં અગ્ગોદકં અગ્ગપિણ્ડ’’ન્તિ. એકચ્ચે ભિક્ખૂ એવમાહંસુ – ‘‘યો, ભગવા, દુતિયસ્સ ઝાનસ્સ લાભી સો અરહતિ અગ્ગાસનં અગ્ગોદકં અગ્ગપિણ્ડ’’ન્તિ. એકચ્ચે ભિક્ખૂ એવમાહંસુ – ‘‘યો, ભગવા, તતિયસ્સ ઝાનસ્સ લાભી સો અરહતિ અગ્ગાસનં અગ્ગોદકં અગ્ગપિણ્ડ’’ન્તિ. એકચ્ચે ભિક્ખૂ એવમાહંસુ – ‘‘યો, ભગવા, ચતુત્થસ્સ ઝાનસ્સ લાભી સો અરહતિ અગ્ગાસનં અગ્ગોદકં અગ્ગપિણ્ડ’’ન્તિ. એકચ્ચે ભિક્ખૂ એવમાહંસુ – ‘‘યો, ભગવા, સોતાપન્નો સો અરહતિ અગ્ગાસનં અગ્ગોદકં અગ્ગપિણ્ડ’’ન્તિ. એકચ્ચે ભિક્ખૂ એવમાહંસુ – ‘‘યો, ભગવા, સકદાગામી…પે॰… યો, ભગવા, અનાગામી…પે॰… યો, ભગવા , અરહા સો અરહતિ અગ્ગાસનં અગ્ગોદકં અગ્ગપિણ્ડ’’ન્તિ. એકચ્ચે ભિક્ખૂ એવમાહંસુ – ‘‘યો, ભગવા, તેવિજ્જો સો અરહતિ અગ્ગાસનં અગ્ગોદકં અગ્ગપિણ્ડ’’ન્તિ. એકચ્ચે ભિક્ખૂ એવમાહંસુ – ‘‘યો, ભગવા, છળભિઞ્ઞો સો અરહતિ અગ્ગાસનં અગ્ગોદકં અગ્ગપિણ્ડ’’ન્તિ.
Ekacce bhikkhū evamāhaṃsu – ‘‘yo, bhagavā, khattiyakulā pabbajito so arahati aggāsanaṃ aggodakaṃ aggapiṇḍa’’nti. Ekacce bhikkhū evamāhaṃsu – ‘‘yo, bhagavā, brāhmaṇakulā pabbajito so arahati aggāsanaṃ aggodakaṃ aggapiṇḍa’’nti. Ekacce bhikkhū evamāhaṃsu – ‘‘yo, bhagavā, gahapatikulā pabbajito so arahati aggāsanaṃ aggodakaṃ aggapiṇḍa’’nti. Ekacce bhikkhū evamāhaṃsu – ‘‘yo, bhagavā, suttantiko so arahati aggāsanaṃ aggodakaṃ aggapiṇḍa’’nti. Ekacce bhikkhū evamāhaṃsu – ‘‘yo, bhagavā, vinayadharo so arahati aggāsanaṃ aggodakaṃ aggapiṇḍa’’nti. Ekacce bhikkhū evamāhaṃsu – ‘‘yo, bhagavā, dhammakathiko so arahati aggāsanaṃ aggodakaṃ aggapiṇḍa’’nti. Ekacce bhikkhū evamāhaṃsu – ‘‘yo, bhagavā, paṭhamassa jhānassa lābhī so arahati aggāsanaṃ aggodakaṃ aggapiṇḍa’’nti. Ekacce bhikkhū evamāhaṃsu – ‘‘yo, bhagavā, dutiyassa jhānassa lābhī so arahati aggāsanaṃ aggodakaṃ aggapiṇḍa’’nti. Ekacce bhikkhū evamāhaṃsu – ‘‘yo, bhagavā, tatiyassa jhānassa lābhī so arahati aggāsanaṃ aggodakaṃ aggapiṇḍa’’nti. Ekacce bhikkhū evamāhaṃsu – ‘‘yo, bhagavā, catutthassa jhānassa lābhī so arahati aggāsanaṃ aggodakaṃ aggapiṇḍa’’nti. Ekacce bhikkhū evamāhaṃsu – ‘‘yo, bhagavā, sotāpanno so arahati aggāsanaṃ aggodakaṃ aggapiṇḍa’’nti. Ekacce bhikkhū evamāhaṃsu – ‘‘yo, bhagavā, sakadāgāmī…pe… yo, bhagavā, anāgāmī…pe… yo, bhagavā , arahā so arahati aggāsanaṃ aggodakaṃ aggapiṇḍa’’nti. Ekacce bhikkhū evamāhaṃsu – ‘‘yo, bhagavā, tevijjo so arahati aggāsanaṃ aggodakaṃ aggapiṇḍa’’nti. Ekacce bhikkhū evamāhaṃsu – ‘‘yo, bhagavā, chaḷabhiñño so arahati aggāsanaṃ aggodakaṃ aggapiṇḍa’’nti.
૩૧૧. અથ ખો ભગવા ભિક્ખૂ આમન્તેસિ – ‘‘ભૂતપુબ્બં, ભિક્ખવે, હિમવન્તપદેસે 1 મહાનિગ્રોધો અહોસિ. તં તયો સહાયા ઉપનિસ્સાય વિહરિંસુ – તિત્તિરો ચ, મક્કટો ચ, હત્થિનાગો ચ. તે અઞ્ઞમઞ્ઞં અગારવા અપ્પતિસ્સા અસભાગવુત્તિકા વિહરન્તિ. અથ ખો, ભિક્ખવે, તેસં સહાયાનં એતદહોસિ – ‘અહો નૂન મયં જાનેય્યામ યં અમ્હાકં જાતિયા મહન્તતરં તં મયં સક્કરેય્યામ ગરું કરેય્યામ માનેય્યામ પૂજેય્યામ, તસ્સ ચ મયં ઓવાદે તિટ્ઠેય્યામા’તિ.
311. Atha kho bhagavā bhikkhū āmantesi – ‘‘bhūtapubbaṃ, bhikkhave, himavantapadese 2 mahānigrodho ahosi. Taṃ tayo sahāyā upanissāya vihariṃsu – tittiro ca, makkaṭo ca, hatthināgo ca. Te aññamaññaṃ agāravā appatissā asabhāgavuttikā viharanti. Atha kho, bhikkhave, tesaṃ sahāyānaṃ etadahosi – ‘aho nūna mayaṃ jāneyyāma yaṃ amhākaṃ jātiyā mahantataraṃ taṃ mayaṃ sakkareyyāma garuṃ kareyyāma māneyyāma pūjeyyāma, tassa ca mayaṃ ovāde tiṭṭheyyāmā’ti.
‘‘અથ ખો, ભિક્ખવે, તિત્તિરો ચ મક્કટો ચ હત્થિનાગં પુચ્છિંસુ – ‘ત્વં, સમ્મ, કિં પોરાણં સરસી’તિ? ‘યદાહં, સમ્મા, પોતો હોમિ, ઇમં નિગ્રોધં અન્તરા સત્થીનં 3 કરિત્વા અતિક્કમામિ, અગ્ગઙ્કુરકં મે ઉદરં છુપતિ. ઇમાહં, સમ્મા, પોરાણં સરામી’તિ.
‘‘Atha kho, bhikkhave, tittiro ca makkaṭo ca hatthināgaṃ pucchiṃsu – ‘tvaṃ, samma, kiṃ porāṇaṃ sarasī’ti? ‘Yadāhaṃ, sammā, poto homi, imaṃ nigrodhaṃ antarā satthīnaṃ 4 karitvā atikkamāmi, aggaṅkurakaṃ me udaraṃ chupati. Imāhaṃ, sammā, porāṇaṃ sarāmī’ti.
‘‘અથ ખો, ભિક્ખવે, તિત્તિરો ચ હત્થિનાગો ચ મક્કટં પુચ્છિંસુ – ‘ત્વં, સમ્મ, કિં પોરાણં સરસી’તિ? ‘યદાહં, સમ્મા, છાપો હોમિ, છમાયં નિસીદિત્વા ઇમસ્સ નિગ્રોધસ્સ અગ્ગઙ્કુરકં ખાદામિ. ઇમાહં, સમ્મા, પોરાણં સરામી’તિ.
‘‘Atha kho, bhikkhave, tittiro ca hatthināgo ca makkaṭaṃ pucchiṃsu – ‘tvaṃ, samma, kiṃ porāṇaṃ sarasī’ti? ‘Yadāhaṃ, sammā, chāpo homi, chamāyaṃ nisīditvā imassa nigrodhassa aggaṅkurakaṃ khādāmi. Imāhaṃ, sammā, porāṇaṃ sarāmī’ti.
‘‘અથ ખો, ભિક્ખવે, મક્કટો ચ હત્થિનાગો ચ તિત્તિરં પુચ્છિંસુ – ‘ત્વં, સમ્મ, કિં પોરાણં સરસી’તિ? ‘અમુકસ્મિં, સમ્મા, ઓકાસે મહાનિગ્રોધો અહોસિ. તતો અહં ફલં ભક્ખિત્વા ઇમસ્મિં ઓકાસે વચ્ચં અકાસિં; તસ્સાયં નિગ્રોધો જાતો. તદાહં, સમ્મા, જાતિયા મહન્તતરો’તિ .
‘‘Atha kho, bhikkhave, makkaṭo ca hatthināgo ca tittiraṃ pucchiṃsu – ‘tvaṃ, samma, kiṃ porāṇaṃ sarasī’ti? ‘Amukasmiṃ, sammā, okāse mahānigrodho ahosi. Tato ahaṃ phalaṃ bhakkhitvā imasmiṃ okāse vaccaṃ akāsiṃ; tassāyaṃ nigrodho jāto. Tadāhaṃ, sammā, jātiyā mahantataro’ti .
‘‘અથ ખો, ભિક્ખવે, મક્કટો ચ હત્થિનાગો ચ તિત્તિરં એતદવોચું – ‘ત્વં, સમ્મ, અમ્હાકં જાતિયા મહન્તતરો. તં મયં સક્કરિસ્સામ ગરું કરિસ્સામ માનેસ્સામ પૂજેસ્સામ, તુય્હઞ્ચ મયં ઓવાદે પતિટ્ઠિસ્સામા’તિ. અથ ખો, ભિક્ખવે, તિત્તિરો મક્કટઞ્ચ હત્થિનાગઞ્ચ પઞ્ચસુ સીલેસુ સમાદપેસિ, અત્તના ચ પઞ્ચસુ સીલેસુ સમાદાય વત્તતિ. તે અઞ્ઞમઞ્ઞં સગારવા સપ્પતિસ્સા સભાગવુત્તિકા વિહરિત્વા કાયસ્સ ભેદા પરં મરણા સુગતિં સગ્ગં લોકં ઉપપજ્જિંસુ. એવં ખો તં, ભિક્ખવે, તિત્તિરિયં નામ બ્રહ્મચરિયં અહોસિ.
‘‘Atha kho, bhikkhave, makkaṭo ca hatthināgo ca tittiraṃ etadavocuṃ – ‘tvaṃ, samma, amhākaṃ jātiyā mahantataro. Taṃ mayaṃ sakkarissāma garuṃ karissāma mānessāma pūjessāma, tuyhañca mayaṃ ovāde patiṭṭhissāmā’ti. Atha kho, bhikkhave, tittiro makkaṭañca hatthināgañca pañcasu sīlesu samādapesi, attanā ca pañcasu sīlesu samādāya vattati. Te aññamaññaṃ sagāravā sappatissā sabhāgavuttikā viharitvā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjiṃsu. Evaṃ kho taṃ, bhikkhave, tittiriyaṃ nāma brahmacariyaṃ ahosi.
દિટ્ઠે ધમ્મે ચ પાસંસા, સમ્પરાયે ચ સુગ્ગતી’’તિ.
Diṭṭhe dhamme ca pāsaṃsā, samparāye ca suggatī’’ti.
‘‘તે હિ નામ, ભિક્ખવે, તિરચ્છાનગતા પાણા અઞ્ઞમઞ્ઞં સગારવા સપ્પતિસ્સા સભાગવુત્તિકા વિહરિસ્સન્તિ. ઇધ ખો તં, ભિક્ખવે, સોભેથ યં તુમ્હે એવં સ્વાક્ખાતે ધમ્મવિનયે પબ્બજિતા સમાના અઞ્ઞમઞ્ઞં અગારવા અપ્પતિસ્સા અસભાગવુત્તિકા વિહરેય્યાથ? નેતં, ભિક્ખવે , અપ્પસન્નાનં વા પસાદાય…પે॰… વિગરહિત્વા…પે॰… ધમ્મિં કથં કત્વા ભિક્ખૂ આમન્તેસિ – ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, યથાવુડ્ઢં અભિવાદનં, પચ્ચુટ્ઠાનં, અઞ્જલિકમ્મં, સામીચિકમ્મં, અગ્ગાસનં, અગ્ગોદકં, અગ્ગપિણ્ડં. ન ચ, ભિક્ખવે, સઙ્ઘિકં યથાવુડ્ઢં પટિબાહિતબ્બં. યો પટિબાહેય્ય, આપત્તિ દુક્કટસ્સા’’તિ.
‘‘Te hi nāma, bhikkhave, tiracchānagatā pāṇā aññamaññaṃ sagāravā sappatissā sabhāgavuttikā viharissanti. Idha kho taṃ, bhikkhave, sobhetha yaṃ tumhe evaṃ svākkhāte dhammavinaye pabbajitā samānā aññamaññaṃ agāravā appatissā asabhāgavuttikā vihareyyātha? Netaṃ, bhikkhave , appasannānaṃ vā pasādāya…pe… vigarahitvā…pe… dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi – ‘‘anujānāmi, bhikkhave, yathāvuḍḍhaṃ abhivādanaṃ, paccuṭṭhānaṃ, añjalikammaṃ, sāmīcikammaṃ, aggāsanaṃ, aggodakaṃ, aggapiṇḍaṃ. Na ca, bhikkhave, saṅghikaṃ yathāvuḍḍhaṃ paṭibāhitabbaṃ. Yo paṭibāheyya, āpatti dukkaṭassā’’ti.
Footnotes:
Related texts:
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / વિનયપિટક (અટ્ઠકથા) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ચૂળવગ્ગ-અટ્ઠકથા • Cūḷavagga-aṭṭhakathā / વિહારાનુજાનનકથા • Vihārānujānanakathā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / સારત્થદીપની-ટીકા • Sāratthadīpanī-ṭīkā / અગ્ગાસનાદિઅનુજાનનકથાવણ્ણના • Aggāsanādianujānanakathāvaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વજિરબુદ્ધિ-ટીકા • Vajirabuddhi-ṭīkā / વિહારાનુજાનનકથાવણ્ણના • Vihārānujānanakathāvaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / પાચિત્યાદિયોજનાપાળિ • Pācityādiyojanāpāḷi / વિહારાનુજાનનકથા • Vihārānujānanakathā