Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / સંયુત્તનિકાય • Saṃyuttanikāya |
૧૨. આળવકસુત્તં
12. Āḷavakasuttaṃ
૨૪૬. એવં મે સુતં – એકં સમયં ભગવા આળવિયં વિહરતિ આળવકસ્સ યક્ખસ્સ ભવને. અથ ખો આળવકો યક્ખો યેન ભગવા તેનુપસઙ્કમિ; ઉપસઙ્કમિત્વા ભગવન્તં એતદવોચ – ‘‘નિક્ખમ, સમણા’’તિ. ‘‘સાધાવુસો’’તિ ભગવા નિક્ખમિ. ‘‘પવિસ, સમણા’’તિ. ‘‘સાધાવુસો’’તિ ભગવા પાવિસિ. દુતિયમ્પિ ખો આળવકો યક્ખો ભગવન્તં એતદવોચ – ‘‘નિક્ખમ, સમણા’’તિ. ‘‘સાધાવુસો’’તિ ભગવા નિક્ખમિ. ‘‘પવિસ, સમણા’’તિ. ‘‘સાધાવુસો’’તિ ભગવા પાવિસિ. તતિયમ્પિ ખો આળવકો યક્ખો ભગવન્તં એતદવોચ – ‘‘નિક્ખમ, સમણા’’તિ. ‘‘સાધાવુસો’’તિ ભગવા નિક્ખમિ. ‘‘પવિસ, સમણા’’તિ. ‘‘સાધાવુસો’’તિ ભગવા પાવિસિ. ચતુત્થમ્પિ ખો આળવકો યક્ખો ભગવન્તં એતદવોચ – ‘‘નિક્ખમ, સમણા’’તિ. ‘‘ન ખ્વાહં તં, આવુસો, નિક્ખમિસ્સામિ. યં તે કરણીયં તં કરોહી’’તિ. ‘‘પઞ્હં તં, સમણ, પુચ્છિસ્સામિ. સચે મે ન બ્યાકરિસ્સસિ, ચિત્તં વા તે ખિપિસ્સામિ, હદયં વા તે ફાલેસ્સામિ, પાદેસુ વા ગહેત્વા પારગઙ્ગાય ખિપિસ્સામી’’તિ. ‘‘ન ખ્વાહં તં, આવુસો, પસ્સામિ સદેવકે લોકે સમારકે સબ્રહ્મકે સસ્સમણબ્રાહ્મણિયા પજાય સદેવમનુસ્સાય, યે મે ચિત્તં વા ખિપેય્ય હદયં વા ફાલેય્ય, પાદેસુ વા ગહેત્વા પારગઙ્ગાય ખિપેય્ય. અપિ ચ ત્વં, આવુસો, પુચ્છ યદા કઙ્ખસી’’તિ 1.
246. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā āḷaviyaṃ viharati āḷavakassa yakkhassa bhavane. Atha kho āḷavako yakkho yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘nikkhama, samaṇā’’ti. ‘‘Sādhāvuso’’ti bhagavā nikkhami. ‘‘Pavisa, samaṇā’’ti. ‘‘Sādhāvuso’’ti bhagavā pāvisi. Dutiyampi kho āḷavako yakkho bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘nikkhama, samaṇā’’ti. ‘‘Sādhāvuso’’ti bhagavā nikkhami. ‘‘Pavisa, samaṇā’’ti. ‘‘Sādhāvuso’’ti bhagavā pāvisi. Tatiyampi kho āḷavako yakkho bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘nikkhama, samaṇā’’ti. ‘‘Sādhāvuso’’ti bhagavā nikkhami. ‘‘Pavisa, samaṇā’’ti. ‘‘Sādhāvuso’’ti bhagavā pāvisi. Catutthampi kho āḷavako yakkho bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘nikkhama, samaṇā’’ti. ‘‘Na khvāhaṃ taṃ, āvuso, nikkhamissāmi. Yaṃ te karaṇīyaṃ taṃ karohī’’ti. ‘‘Pañhaṃ taṃ, samaṇa, pucchissāmi. Sace me na byākarissasi, cittaṃ vā te khipissāmi, hadayaṃ vā te phālessāmi, pādesu vā gahetvā pāragaṅgāya khipissāmī’’ti. ‘‘Na khvāhaṃ taṃ, āvuso, passāmi sadevake loke samārake sabrahmake sassamaṇabrāhmaṇiyā pajāya sadevamanussāya, ye me cittaṃ vā khipeyya hadayaṃ vā phāleyya, pādesu vā gahetvā pāragaṅgāya khipeyya. Api ca tvaṃ, āvuso, puccha yadā kaṅkhasī’’ti 2.
‘‘કિંસૂધ વિત્તં પુરિસસ્સ સેટ્ઠં, કિંસુ સુચિણ્ણં સુખમાવહાતિ;
‘‘Kiṃsūdha vittaṃ purisassa seṭṭhaṃ, kiṃsu suciṇṇaṃ sukhamāvahāti;
કિંસુ હવે સાદુતરં રસાનં, કથંજીવિં જીવિતમાહુ સેટ્ઠ’’ન્તિ.
Kiṃsu have sādutaraṃ rasānaṃ, kathaṃjīviṃ jīvitamāhu seṭṭha’’nti.
‘‘સદ્ધીધ વિત્તં પુરિસ્સ સેટ્ઠં, ધમ્મો સુચિણ્ણો સુખમાવહાતિ;
‘‘Saddhīdha vittaṃ purissa seṭṭhaṃ, dhammo suciṇṇo sukhamāvahāti;
સચ્ચં હવે સાદુતરં રસાનં, પઞ્ઞાજીવિં જીવિતમાહુ સેટ્ઠ’’ન્તિ.
Saccaṃ have sādutaraṃ rasānaṃ, paññājīviṃ jīvitamāhu seṭṭha’’nti.
‘‘કથંસુ તરતિ ઓઘં, કથંસુ તરતિ અણ્ણવં;
‘‘Kathaṃsu tarati oghaṃ, kathaṃsu tarati aṇṇavaṃ;
કથંસુ દુક્ખમચ્ચેતિ, કથંસુ પરિસુજ્ઝતી’’તિ.
Kathaṃsu dukkhamacceti, kathaṃsu parisujjhatī’’ti.
‘‘સદ્ધાય તરતિ ઓઘં, અપ્પમાદેન અણ્ણવં;
‘‘Saddhāya tarati oghaṃ, appamādena aṇṇavaṃ;
વીરિયેન દુક્ખમચ્ચેતિ, પઞ્ઞાય પરિસુજ્ઝતી’’તિ.
Vīriyena dukkhamacceti, paññāya parisujjhatī’’ti.
‘‘કથંસુ લભતે પઞ્ઞં, કથંસુ વિન્દતે ધનં;
‘‘Kathaṃsu labhate paññaṃ, kathaṃsu vindate dhanaṃ;
કથંસુ કિત્તિં પપ્પોતિ, કથં મિત્તાનિ ગન્થતિ;
Kathaṃsu kittiṃ pappoti, kathaṃ mittāni ganthati;
અસ્મા લોકા પરં લોકં, કથં પેચ્ચ ન સોચતી’’તિ.
Asmā lokā paraṃ lokaṃ, kathaṃ pecca na socatī’’ti.
‘‘સદ્દહાનો અરહતં, ધમ્મં નિબ્બાનપત્તિયા;
‘‘Saddahāno arahataṃ, dhammaṃ nibbānapattiyā;
‘‘પતિરૂપકારી ધુરવા, ઉટ્ઠાતા વિન્દતે ધનં;
‘‘Patirūpakārī dhuravā, uṭṭhātā vindate dhanaṃ;
સચ્ચેન કિત્તિં પપ્પોતિ, દદં મિત્તાનિ ગન્થતિ;
Saccena kittiṃ pappoti, dadaṃ mittāni ganthati;
અસ્મા લોકા પરં લોકં, એવં પેચ્ચ ન સોચતિ.
Asmā lokā paraṃ lokaṃ, evaṃ pecca na socati.
‘‘યસ્સેતે ચતુરો ધમ્મા, સદ્ધસ્સ ઘરમેસિનો;
‘‘Yassete caturo dhammā, saddhassa gharamesino;
સચ્ચં દમ્મો ધિતિ ચાગો, સ વે પેચ્ચ ન સોચતિ.
Saccaṃ dammo dhiti cāgo, sa ve pecca na socati.
‘‘ઇઙ્ઘ અઞ્ઞેપિ પુચ્છસ્સુ, પુથૂ સમણબ્રાહ્મણે;
‘‘Iṅgha aññepi pucchassu, puthū samaṇabrāhmaṇe;
યદિ સચ્ચા દમ્મા ચાગા, ખન્ત્યા ભિય્યોધ વિજ્જતી’’તિ.
Yadi saccā dammā cāgā, khantyā bhiyyodha vijjatī’’ti.
‘‘કથં નુ દાનિ પુચ્છેય્યં, પુથૂ સમણબ્રાહ્મણે;
‘‘Kathaṃ nu dāni puccheyyaṃ, puthū samaṇabrāhmaṇe;
‘‘સો અહં વિચરિસ્સામિ, ગામા ગામં પુરા પુરં;
‘‘So ahaṃ vicarissāmi, gāmā gāmaṃ purā puraṃ;
નમસ્સમાનો સમ્બુદ્ધં, ધમ્મસ્સ ચ સુધમ્મત’’ન્તિ.
Namassamāno sambuddhaṃ, dhammassa ca sudhammata’’nti.
યક્ખસંયુત્તં સમત્તં.
Yakkhasaṃyuttaṃ samattaṃ.
તસ્સુદ્દાનં –
Tassuddānaṃ –
ઇન્દકો સક્ક સૂચિ ચ, મણિભદ્દો ચ સાનુ ચ;
Indako sakka sūci ca, maṇibhaddo ca sānu ca;
પિયઙ્કર પુનબ્બસુ સુદત્તો ચ, દ્વે સુક્કા ચીરઆળવીતિ દ્વાદસ.
Piyaṅkara punabbasu sudatto ca, dve sukkā cīraāḷavīti dvādasa.
Footnotes:
Related texts:
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / સંયુત્તનિકાય (અટ્ઠકથા) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ૧૨. આળવકસુત્તવણ્ણના • 12. Āḷavakasuttavaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / સુત્તપિટક (ટીકા) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / સંયુત્તનિકાય (ટીકા) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ૧૨. આળવકસુત્તવણ્ણના • 12. Āḷavakasuttavaṇṇanā