Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / ચૂળવગ્ગપાળિ • Cūḷavaggapāḷi |
અમૂળ્હવિનયો
Amūḷhavinayo
૨૩૭. ‘‘સિયા અનુવાદાધિકરણં દ્વે સમથે અનાગમ્મ – સતિવિનયઞ્ચ, તસ્સપાપિયસિકઞ્ચ; દ્વીહિ સમથેહિ સમ્મેય્ય – સમ્મુખાવિનયેન ચ, અમૂળ્હવિનયેન ચાતિ? સિયાતિસ્સ વચનીયં. યથા કથં વિય? ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ ઉમ્મત્તકો હોતિ ચિત્તવિપરિયાસકતો . તેન ઉમ્મત્તકેન ચિત્તવિપરિયાસકતેન બહું અસ્સામણકં અજ્ઝાચિણ્ણં હોતિ ભાસિતપરિક્કન્તં. તં ભિક્ખૂ ઉમ્મત્તકેન ચિત્તવિપરિયાસકતેન અજ્ઝાચિણ્ણેન આપત્તિયા ચોદેન્તિ – ‘સરતાયસ્મા એવરૂપિં આપત્તિં આપજ્જિતા’તિ. સો એવં વદેતિ – ‘અહં ખો, આવુસો, ઉમ્મત્તકો અહોસિં ચિત્તવિપરિયાસકતો. તેન મે ઉમ્મત્તકેન ચિત્તવિપરિયાસકતેન બહું અસ્સામણકં અજ્ઝાચિણ્ણં ભાસિતપરિક્કન્તં. નાહં તં સરામિ. મૂળ્હેન મે એતં કત’ન્તિ. એવમ્પિ નં વુચ્ચમાના ચોદેન્તેવ – ‘સરતાયસ્મા એવરૂપિં આપત્તિં આપજ્જિતા’તિ. ‘‘તસ્સ ખો, ભિક્ખવે, ભિક્ખુનો અમૂળ્હસ્સ અમૂળ્હવિનયો દાતબ્બો. એવઞ્ચ પન, ભિક્ખવે, દાતબ્બો –
237. ‘‘Siyā anuvādādhikaraṇaṃ dve samathe anāgamma – sativinayañca, tassapāpiyasikañca; dvīhi samathehi sammeyya – sammukhāvinayena ca, amūḷhavinayena cāti? Siyātissa vacanīyaṃ. Yathā kathaṃ viya? Idha pana, bhikkhave, bhikkhu ummattako hoti cittavipariyāsakato . Tena ummattakena cittavipariyāsakatena bahuṃ assāmaṇakaṃ ajjhāciṇṇaṃ hoti bhāsitaparikkantaṃ. Taṃ bhikkhū ummattakena cittavipariyāsakatena ajjhāciṇṇena āpattiyā codenti – ‘saratāyasmā evarūpiṃ āpattiṃ āpajjitā’ti. So evaṃ vadeti – ‘ahaṃ kho, āvuso, ummattako ahosiṃ cittavipariyāsakato. Tena me ummattakena cittavipariyāsakatena bahuṃ assāmaṇakaṃ ajjhāciṇṇaṃ bhāsitaparikkantaṃ. Nāhaṃ taṃ sarāmi. Mūḷhena me etaṃ kata’nti. Evampi naṃ vuccamānā codenteva – ‘saratāyasmā evarūpiṃ āpattiṃ āpajjitā’ti. ‘‘Tassa kho, bhikkhave, bhikkhuno amūḷhassa amūḷhavinayo dātabbo. Evañca pana, bhikkhave, dātabbo –
‘‘તેન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુના સઙ્ઘં ઉપસઙ્કમિત્વા એકંસં ઉત્તરાસઙ્ગં કરિત્વા…પે॰… એવમસ્સ વચનીયો – ‘અહં, ભન્તે, ઉમ્મત્તકો અહોસિં ચિત્તવિપરિયાસકતો. તેન મે ઉમ્મત્તકેન ચિત્તવિપરિયાસકતેન બહું અસ્સામણકં અજ્ઝાચિણ્ણં ભાસિતપરિક્કન્તં. મં ભિક્ખૂ ઉમ્મત્તકેન ચિત્તવિપરિયાસકતેન અજ્ઝાચિણ્ણેન આપત્તિયા ચોદેન્તિ – ‘સરતાયસ્મા એવરૂપિં આપત્તિં આપજ્જિતા’તિ. ત્યાહં એવં વદામિ – ‘અહં ખો, આવુસો, ઉમ્મત્તકો અહોસિં ચિત્તવિપરિયાસકતો. તેન મે ઉમ્મત્તકેન ચિત્તવિપરિયાસકતેન બહું અસ્સામણકં અજ્ઝાચિણ્ણં ભાસિતપરિક્કન્તં. નાહં તં સરામિ. મૂળ્હેન મે એતં કત’ન્તિ . એવમ્પિ મં વુચ્ચમાના ચોદેન્તેવ – ‘સરતાયસ્મા એવરૂપિં આપત્તિં આપજ્જિતા’તિ. ‘સોહં, ભન્તે, અમૂળ્હો સઙ્ઘં અમૂળ્હવિનયં યાચામી’તિ. દુતિયમ્પિ યાચિતબ્બો. તતિયમ્પિ યાચિતબ્બો. બ્યત્તેન ભિક્ખુના પટિબલેન સઙ્ઘો ઞાપેતબ્બો –
‘‘Tena, bhikkhave, bhikkhunā saṅghaṃ upasaṅkamitvā ekaṃsaṃ uttarāsaṅgaṃ karitvā…pe… evamassa vacanīyo – ‘ahaṃ, bhante, ummattako ahosiṃ cittavipariyāsakato. Tena me ummattakena cittavipariyāsakatena bahuṃ assāmaṇakaṃ ajjhāciṇṇaṃ bhāsitaparikkantaṃ. Maṃ bhikkhū ummattakena cittavipariyāsakatena ajjhāciṇṇena āpattiyā codenti – ‘saratāyasmā evarūpiṃ āpattiṃ āpajjitā’ti. Tyāhaṃ evaṃ vadāmi – ‘ahaṃ kho, āvuso, ummattako ahosiṃ cittavipariyāsakato. Tena me ummattakena cittavipariyāsakatena bahuṃ assāmaṇakaṃ ajjhāciṇṇaṃ bhāsitaparikkantaṃ. Nāhaṃ taṃ sarāmi. Mūḷhena me etaṃ kata’nti . Evampi maṃ vuccamānā codenteva – ‘saratāyasmā evarūpiṃ āpattiṃ āpajjitā’ti. ‘Sohaṃ, bhante, amūḷho saṅghaṃ amūḷhavinayaṃ yācāmī’ti. Dutiyampi yācitabbo. Tatiyampi yācitabbo. Byattena bhikkhunā paṭibalena saṅgho ñāpetabbo –
‘‘સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. અયં ઇત્થન્નામો ભિક્ખુ ઉમ્મત્તકો અહોસિ ચિત્તવિપરિયાસકતો. તેન ઉમ્મત્તકેન ચિત્તવિપરિયાસકતેન બહું અસ્સામણકં અજ્ઝાચિણ્ણં ભાસિતપરિક્કન્તં. તં ભિક્ખૂ ઉમ્મત્તકેન ચિત્તવિપરિયાસકતેન અજ્ઝાચિણ્ણેન આપત્તિયા ચોદેન્તિ – ‘સરતાયસ્મા એવરૂપિં આપત્તિં આપજ્જિતા’તિ. સો એવં વદેતિ – ‘અહં ખો, આવુસો, ઉમ્મત્તકો અહોસિં ચિત્તવિપરિયાસકતો. તેન મે ઉમ્મત્તકેન ચિત્તવિપરિયાસકતેન બહું અસ્સામણકં અજ્ઝાચિણ્ણં ભાસિતપરિક્કન્તં. નાહં તં સરામિ. મૂળ્હેન મે એતં કત’ન્તિ. એવમ્પિ નં વુચ્ચમાના ચોદેન્તેવ – ‘સરતાયસ્મા એવરૂપિં આપત્તિં આપજ્જિતા’તિ. સો અમૂળ્હો સઙ્ઘં અમૂળ્હવિનયં યાચતિ. યદિ સઙ્ઘસ્સ પત્તકલ્લં, સઙ્ઘો ઇત્થન્નામસ્સ ભિક્ખુનો અમૂળ્હસ્સ અમૂળ્હવિનયં દદેય્ય. એસા ઞત્તિ.
‘‘Suṇātu me, bhante, saṅgho. Ayaṃ itthannāmo bhikkhu ummattako ahosi cittavipariyāsakato. Tena ummattakena cittavipariyāsakatena bahuṃ assāmaṇakaṃ ajjhāciṇṇaṃ bhāsitaparikkantaṃ. Taṃ bhikkhū ummattakena cittavipariyāsakatena ajjhāciṇṇena āpattiyā codenti – ‘saratāyasmā evarūpiṃ āpattiṃ āpajjitā’ti. So evaṃ vadeti – ‘ahaṃ kho, āvuso, ummattako ahosiṃ cittavipariyāsakato. Tena me ummattakena cittavipariyāsakatena bahuṃ assāmaṇakaṃ ajjhāciṇṇaṃ bhāsitaparikkantaṃ. Nāhaṃ taṃ sarāmi. Mūḷhena me etaṃ kata’nti. Evampi naṃ vuccamānā codenteva – ‘saratāyasmā evarūpiṃ āpattiṃ āpajjitā’ti. So amūḷho saṅghaṃ amūḷhavinayaṃ yācati. Yadi saṅghassa pattakallaṃ, saṅgho itthannāmassa bhikkhuno amūḷhassa amūḷhavinayaṃ dadeyya. Esā ñatti.
‘‘સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. અયં ઇત્થન્નામો ભિક્ખુ ઉમ્મત્તકો અહોસિ ચિત્તવિપરિયાસકતો. તેન ઉમ્મત્તકેન ચિત્તવિપરિયાસકતેન બહું અસ્સામણકં અજ્ઝાચિણ્ણં ભાસિતપરિક્કન્તં. તં ભિક્ખૂ ઉમ્મત્તકેન ચિત્તવિપરિયાસકતેન અજ્ઝાચિણ્ણેન આપત્તિયા ચોદેન્તિ – ‘સરતાયસ્મા એવરૂપિં આપત્તિં આપજ્જિતા’તિ . સો એવં વદેતિ – ‘અહં ખો, આવુસો, ઉમ્મત્તકો અહોસિં ચિત્તવિપરિયાસકતો. તેન મે ઉમ્મત્તકેન ચિત્તવિપરિયાસકતેન બહું અસ્સામણકં અજ્ઝાચિણ્ણં ભાસિતપરિક્કન્તં. નાહં તં સરામિ. મૂળ્હેન મે એતં કત’ન્તિ. એવમ્પિ નં વુચ્ચમાના ચોદેન્તેવ – ‘સરતાયસ્મા એવરૂપિં આપત્તિં આપજ્જિતા’તિ. સો અમૂળ્હો સઙ્ઘં અમૂળ્હવિનયં યાચતિ. સઙ્ઘો ઇત્થન્નામસ્સ ભિક્ખુનો અમૂળ્હસ્સ અમૂળ્હવિનયં દેતિ. યસ્સાયસ્મતો ખમતિ ઇત્થન્નામસ્સ ભિક્ખુનો અમૂળ્હસ્સ અમૂળ્હવિનયસ્સ દાનં, સો તુણ્હસ્સ; યસ્સ નક્ખમતિ, સો ભાસેય્ય.
‘‘Suṇātu me, bhante, saṅgho. Ayaṃ itthannāmo bhikkhu ummattako ahosi cittavipariyāsakato. Tena ummattakena cittavipariyāsakatena bahuṃ assāmaṇakaṃ ajjhāciṇṇaṃ bhāsitaparikkantaṃ. Taṃ bhikkhū ummattakena cittavipariyāsakatena ajjhāciṇṇena āpattiyā codenti – ‘saratāyasmā evarūpiṃ āpattiṃ āpajjitā’ti . So evaṃ vadeti – ‘ahaṃ kho, āvuso, ummattako ahosiṃ cittavipariyāsakato. Tena me ummattakena cittavipariyāsakatena bahuṃ assāmaṇakaṃ ajjhāciṇṇaṃ bhāsitaparikkantaṃ. Nāhaṃ taṃ sarāmi. Mūḷhena me etaṃ kata’nti. Evampi naṃ vuccamānā codenteva – ‘saratāyasmā evarūpiṃ āpattiṃ āpajjitā’ti. So amūḷho saṅghaṃ amūḷhavinayaṃ yācati. Saṅgho itthannāmassa bhikkhuno amūḷhassa amūḷhavinayaṃ deti. Yassāyasmato khamati itthannāmassa bhikkhuno amūḷhassa amūḷhavinayassa dānaṃ, so tuṇhassa; yassa nakkhamati, so bhāseyya.
‘‘દુતિયમ્પિ એતમત્થં વદામિ…પે॰… તતિયમ્પિ એતમત્થં વદામિ…પે॰….
‘‘Dutiyampi etamatthaṃ vadāmi…pe… tatiyampi etamatthaṃ vadāmi…pe….
‘‘દિન્નો સઙ્ઘેન ઇત્થન્નામસ્સ ભિક્ખુનો અમૂળ્હસ્સ અમૂળ્હવિનયો. ખમતિ સઙ્ઘસ્સ, તસ્મા તુણ્હી, એવમેતં ધારયામી’’તિ.
‘‘Dinno saṅghena itthannāmassa bhikkhuno amūḷhassa amūḷhavinayo. Khamati saṅghassa, tasmā tuṇhī, evametaṃ dhārayāmī’’ti.
‘‘ઇદં વુચ્ચતિ, ભિક્ખવે, અધિકરણં વૂપસન્તં. કેન વૂપસન્તં? સમ્મુખાવિનયેન ચ, અમૂળ્હવિનયેન ચ. કિઞ્ચ તત્થ સમ્મુખાવિનયસ્મિં? સઙ્ઘસમ્મુખતા, ધમ્મસમ્મુખતા, વિનયસમ્મુખતા, પુગ્ગલસમ્મુખતા…પે॰… કિઞ્ચ તત્થ અમૂળ્હવિનયસ્મિં ? યા અમૂળ્હવિનયસ્સ કમ્મસ્સ કિરિયા કરણં ઉપગમનં અજ્ઝુપગમનં અધિવાસના અપ્પટિક્કોસના – ઇદં તત્થ અમૂળ્હવિનયસ્મિં. એવં વૂપસન્તં ચે, ભિક્ખવે, અધિકરણં કારકો ઉક્કોટેતિ, ઉક્કોટનકં પાચિત્તિયં; છન્દદાયકો ખીયતિ, ખીયનકં પાચિત્તિયં.
‘‘Idaṃ vuccati, bhikkhave, adhikaraṇaṃ vūpasantaṃ. Kena vūpasantaṃ? Sammukhāvinayena ca, amūḷhavinayena ca. Kiñca tattha sammukhāvinayasmiṃ? Saṅghasammukhatā, dhammasammukhatā, vinayasammukhatā, puggalasammukhatā…pe… kiñca tattha amūḷhavinayasmiṃ ? Yā amūḷhavinayassa kammassa kiriyā karaṇaṃ upagamanaṃ ajjhupagamanaṃ adhivāsanā appaṭikkosanā – idaṃ tattha amūḷhavinayasmiṃ. Evaṃ vūpasantaṃ ce, bhikkhave, adhikaraṇaṃ kārako ukkoṭeti, ukkoṭanakaṃ pācittiyaṃ; chandadāyako khīyati, khīyanakaṃ pācittiyaṃ.