Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / વજિરબુદ્ધિ-ટીકા • Vajirabuddhi-ṭīkā |
અનાપત્તિભેદવણ્ણના
Anāpattibhedavaṇṇanā
૧૩૧. ન ચ ગહિતે અત્તમનો હોતિ, તસ્સ સન્તકં વિસ્સાસગાહેન ગહિતમ્પિ પુન દાતબ્બન્તિ ઇદં ‘‘તેન ખો પન સમયેન દ્વે ભિક્ખૂ સહાયકા હોન્તિ. એકો ગામં પિણ્ડાય પાવિસિ…પે॰… અનાપત્તિ, ભિક્ખુ, વિસ્સાસગ્ગાહે’’તિ (પારા॰ ૧૪૬) ઇમિના અસમેન્તં વિય દિસ્સતિ. એત્થ હિ ‘‘સો જાનિત્વા તં ચોદેસિ અસ્સમણોસિ ત્વ’’ન્તિ વચનેન અનત્તમનતા દીપિતા. પુન ‘‘અનાપત્તિ, ભિક્ખુ, વિસ્સાસગ્ગાહે’’તિ વચનેન અત્તમનતાયપિ સતિ વિસ્સાસગ્ગાહો રુહતીતિ દીપિતન્તિ ચે? તં ન, અઞ્ઞથા ગહેતબ્બત્થતો. અયઞ્હેત્થ અત્થો – પારાજિકાપત્તિયા અનાપત્તિ વિસ્સાસસઞ્ઞાય ગાહે સતિ, સોપિ ભિક્ખુ સહાયકત્તા ન કુદ્ધો ચોદેસિ, પિયો એવ સમાનો ‘‘કચ્ચિ અસ્સમણોસિ ત્વં, ગચ્છ, વિનિચ્છયં કત્વા સુદ્ધન્તે તિટ્ઠાહી’’તિ ચોદેસિ. સચેપિ સો કુદ્ધો એવ ચોદેય્ય, ‘‘અનાપત્તી’’તિ ઇદં કેવલં પારાજિકાભાવં દીપેતિ, ન વિસ્સાસગ્ગાહસિદ્ધં. યો પન પરિસમજ્ઝે લજ્જાય અધિવાસેતિ, ન કિઞ્ચિ વદતીતિ અત્થો. ‘‘પુનવત્તુકામતાધિપ્પાયે પન સોપિ પચ્ચાહરાપેતું લભતી’’તિ વુત્તં. સચે ચોરો પસય્હ ગહેતુકામોપિ ‘‘અધિવાસેથ, ભન્તે, ઇધ મે ચીવરાની’’તિ વત્વા ચીવરાનિ થેરેન દિન્નાનિ, અદિન્નાનિ વા સયં ગહેત્વા ગચ્છતિ, થેરો પુન પક્ખં લભિત્વા ચોદેતું લભતિ, પુબ્બે અધિવાસના અધિવાસનસઙ્ખ્યં ન ગચ્છતિ ભયેન તુણ્હીભૂતત્તા, ‘‘યં ચીવરં ઇધ સામિકો પચ્ચાહરાપેતું લભતી’’તિ વુત્તં. સામિકસ્સ પાકતિકં કાતબ્બં, ‘‘ઇદં કિર વત્ત’’ન્તિ વુત્તં. સચે સઙ્ઘસ્સ સન્તકં કેનચિ ભિક્ખુના ગહિતં, તસ્સ તેન સઙ્ઘસ્સ વા ધમ્મસ્સ વા ઉપકારિતા અત્થિ, ગહિતપ્પમાણં અપલોકેત્વા દાતબ્બં. ‘‘સો તેન યથાગહિતં પાકતિકં કત્વા અનણો હોતિ, ગિલાનાદીનમ્પિ એસેવ નયો’’તિ વુત્તં.
131.Naca gahite attamano hoti, tassa santakaṃ vissāsagāhena gahitampi puna dātabbanti idaṃ ‘‘tena kho pana samayena dve bhikkhū sahāyakā honti. Eko gāmaṃ piṇḍāya pāvisi…pe… anāpatti, bhikkhu, vissāsaggāhe’’ti (pārā. 146) iminā asamentaṃ viya dissati. Ettha hi ‘‘so jānitvā taṃ codesi assamaṇosi tva’’nti vacanena anattamanatā dīpitā. Puna ‘‘anāpatti, bhikkhu, vissāsaggāhe’’ti vacanena attamanatāyapi sati vissāsaggāho ruhatīti dīpitanti ce? Taṃ na, aññathā gahetabbatthato. Ayañhettha attho – pārājikāpattiyā anāpatti vissāsasaññāya gāhe sati, sopi bhikkhu sahāyakattā na kuddho codesi, piyo eva samāno ‘‘kacci assamaṇosi tvaṃ, gaccha, vinicchayaṃ katvā suddhante tiṭṭhāhī’’ti codesi. Sacepi so kuddho eva codeyya, ‘‘anāpattī’’ti idaṃ kevalaṃ pārājikābhāvaṃ dīpeti, na vissāsaggāhasiddhaṃ. Yo pana parisamajjhe lajjāya adhivāseti, na kiñci vadatīti attho. ‘‘Punavattukāmatādhippāye pana sopi paccāharāpetuṃ labhatī’’ti vuttaṃ. Sace coro pasayha gahetukāmopi ‘‘adhivāsetha, bhante, idha me cīvarānī’’ti vatvā cīvarāni therena dinnāni, adinnāni vā sayaṃ gahetvā gacchati, thero puna pakkhaṃ labhitvā codetuṃ labhati, pubbe adhivāsanā adhivāsanasaṅkhyaṃ na gacchati bhayena tuṇhībhūtattā, ‘‘yaṃ cīvaraṃ idha sāmiko paccāharāpetuṃ labhatī’’ti vuttaṃ. Sāmikassa pākatikaṃ kātabbaṃ, ‘‘idaṃ kira vatta’’nti vuttaṃ. Sace saṅghassa santakaṃ kenaci bhikkhunā gahitaṃ, tassa tena saṅghassa vā dhammassa vā upakāritā atthi, gahitappamāṇaṃ apaloketvā dātabbaṃ. ‘‘So tena yathāgahitaṃ pākatikaṃ katvā anaṇo hoti, gilānādīnampi eseva nayo’’ti vuttaṃ.
પદભાજનીયવણ્ણના નિટ્ઠિતા.
Padabhājanīyavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / વિનયપિટક • Vinayapiṭaka / મહાવિભઙ્ગ • Mahāvibhaṅga / ૨. દુતિયપારાજિકં • 2. Dutiyapārājikaṃ
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / વિનયપિટક (અટ્ઠકથા) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / મહાવિભઙ્ગ-અટ્ઠકથા • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ૨. દુતિયપારાજિકં • 2. Dutiyapārājikaṃ
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / સારત્થદીપની-ટીકા • Sāratthadīpanī-ṭīkā / અનાપત્તિભેદવણ્ણના • Anāpattibhedavaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વિમતિવિનોદની-ટીકા • Vimativinodanī-ṭīkā / અનાપત્તિભેદવણ્ણના • Anāpattibhedavaṇṇanā