| Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / સંયુત્તનિકાય (ટીકા) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
૭. આણિસુત્તવણ્ણના
7. Āṇisuttavaṇṇanā
૨૨૯. અઞ્ઞે રાજાનો ચ ભાગં ગણ્હન્તા ઇમે વિય દસભાગં ગણ્હન્તીતિ તેસમયં અનુગતિ પઞ્ઞાયતિ. મહાજનસ્સ આનયનતો આનકોતિ આહ ‘‘એવંલદ્ધનામો’’તિ. ઇદાનિ તં આદિતો પટ્ઠાય આગમનાનુક્કમં દસ્સેતું ‘‘હિમવન્તે કિરા’’તિઆદિમાહ. કરેણુન્તિ કરેણુકં, હત્થિનિન્તિ અત્થો. સક્કરિંસૂતિ અનત્થપરિહરણવસેન પસત્થૂપહારવસેન ચ પૂજેસું. ઓતરીતિ કુળીરદહં પાવિસિ. પટિક્કમિત્વા ઠપનવસેન અપક્કમિત્વા પતિ.
229. Aññe rājāno ca bhāgaṃ gaṇhantā ime viya dasabhāgaṃ gaṇhantīti tesamayaṃ anugati paññāyati. Mahājanassa ānayanato ānakoti āha ‘‘evaṃladdhanāmo’’ti. Idāni taṃ ādito paṭṭhāya āgamanānukkamaṃ dassetuṃ ‘‘himavante kirā’’tiādimāha. Kareṇunti kareṇukaṃ, hatthininti attho. Sakkariṃsūti anatthapariharaṇavasena pasatthūpahāravasena ca pūjesuṃ. Otarīti kuḷīradahaṃ pāvisi. Paṭikkamitvā ṭhapanavasena apakkamitvā pati.
સુવણ્ણરજતાદિમયન્તિ કિસ્મિઞ્ચિ છિદ્દે સુવણ્ણમયં, કિસ્મિઞ્ચિ રજતમયં, કિસ્મિઞ્ચિ ફલિકમયં આણિં ઘટયિંસુ બન્ધિંસુ. પુબ્બે ફરિત્વા તિટ્ઠન્તસ્સ દ્વાદસ યોજનાનિ પમાણો એતસ્સાતિ દ્વાદસયોજનપ્પમાણો, સદ્દો. અથસ્સ અનેકસતકાલે ગચ્છન્તે અન્તોસાલાયમ્પિ દુક્ખેન સુય્યિત્થ આણિસઙ્ઘાટમત્તત્તા.
Suvaṇṇarajatādimayanti kismiñci chidde suvaṇṇamayaṃ, kismiñci rajatamayaṃ, kismiñci phalikamayaṃ āṇiṃ ghaṭayiṃsu bandhiṃsu. Pubbe pharitvā tiṭṭhantassa dvādasa yojanāni pamāṇo etassāti dvādasayojanappamāṇo, saddo. Athassa anekasatakāle gacchante antosālāyampi dukkhena suyyittha āṇisaṅghāṭamattattā.
ગમ્ભીરાતિ અગાધા દુક્ખોગાળ્હા. સલ્લસુત્તઞ્હિ ‘‘અનિમિત્તમનઞ્ઞાત’’ન્તિઆદિના પાળિવસેન ગમ્ભીરં, ન અત્થગમ્ભીરં. તથા હિ તત્થ તા તા ગાથા દુવિઞ્ઞેય્યરૂપા તિટ્ઠન્તિ, દુવિઞ્ઞેય્યં ઞાણેન દુક્ખોગાહન્તિ કત્વા ‘‘ગમ્ભીર’’ન્તિ વુચ્ચતિ. પુબ્બાપરમ્પેત્થ કાસઞ્ચિ ગાથાનં દુવિઞ્ઞેય્યતાય દુક્ખોગાહમેવ, તસ્મા તં પાળિવસેન ‘‘ગમ્ભીર’’ન્તિ વુત્તં ‘‘પાળિવસેન ગમ્ભીરા સલ્લસુત્તસદિસા’’તિ. ઇમિના નયેન ‘‘અત્થવસેન ગમ્ભીરા’’તિ એત્થ અત્થો વેદિતબ્બો. મહાવેદલ્લસુત્તસ્સ અત્થવસેન ગમ્ભીરતા પાકટાયેવ. લોકં ઉત્તરતીતિ લોકુત્તરો, નવવિધઅપ્પમાણધમ્મો, સો અત્થભૂતો એતેસં અત્થીતિ લોકુત્તરા. તેનાહ ‘‘લોકુત્તરઅત્થદીપકા’’તિ. સત્તસુઞ્ઞતધમ્મમત્તમેવાતિ સત્તેન અત્તના સુઞ્ઞતં કેવલં ધમ્મમત્તમેવ. ઉગ્ગહેતબ્બં પરિયાપુણિતબ્બન્તિ ચ લિઙ્ગવચનવિપલ્લાસેન વુત્તન્તિ આહ ‘‘ઉગ્ગહેતબ્બે ચ પરિયાપુણિતબ્બે ચા’’તિ. કવિતાતિ કવિનો કમ્મં કવિકતા. યસ્સ પન યં કમ્મં, તં તેન કતન્તિ વુચ્ચતીતિ આહ ‘‘કવિતાતિ કવીહિ કતા’’તિ. ઇતરં ‘‘કાવેય્યા’’તિ પદં, કબ્બન્તિ વુત્તં હોતિ. ‘‘કબ્બ’’ન્તિ ચ કવિના વુત્તન્તિ અત્થો. તેનાહ ‘‘તસ્સેવ વેવચન’’ન્તિ. ચિત્તક્ખરાતિ વિચિત્રાકારઅક્ખરા. સાસનતો બહિભૂતાતિ ન સાસનાવચરા. તેસં સાવકેહીતિ ‘‘બુદ્ધાનં સાવકા’’તિ અપઞ્ઞાતાનં યેસં કેસઞ્ચિ સાવકેહિ. અનુગ્ગય્હમાનાતિ ન ઉગ્ગય્હમાના સવનધારણપરિચયઅત્થૂપપરિક્ખાદિવસેન અનુગ્ગય્હમાના. અન્તરધાયન્તિ અદસ્સનં ગચ્છન્તિ.
Gambhīrāti agādhā dukkhogāḷhā. Sallasuttañhi ‘‘animittamanaññāta’’ntiādinā pāḷivasena gambhīraṃ, na atthagambhīraṃ. Tathā hi tattha tā tā gāthā duviññeyyarūpā tiṭṭhanti, duviññeyyaṃ ñāṇena dukkhogāhanti katvā ‘‘gambhīra’’nti vuccati. Pubbāparampettha kāsañci gāthānaṃ duviññeyyatāya dukkhogāhameva, tasmā taṃ pāḷivasena ‘‘gambhīra’’nti vuttaṃ ‘‘pāḷivasena gambhīrā sallasuttasadisā’’ti. Iminā nayena ‘‘atthavasena gambhīrā’’ti ettha attho veditabbo. Mahāvedallasuttassa atthavasena gambhīratā pākaṭāyeva. Lokaṃ uttaratīti lokuttaro, navavidhaappamāṇadhammo, so atthabhūto etesaṃ atthīti lokuttarā. Tenāha ‘‘lokuttaraatthadīpakā’’ti. Sattasuññatadhammamattamevāti sattena attanā suññataṃ kevalaṃ dhammamattameva. Uggahetabbaṃ pariyāpuṇitabbanti ca liṅgavacanavipallāsena vuttanti āha ‘‘uggahetabbe ca pariyāpuṇitabbe cā’’ti. Kavitāti kavino kammaṃ kavikatā. Yassa pana yaṃ kammaṃ, taṃ tena katanti vuccatīti āha ‘‘kavitāti kavīhi katā’’ti. Itaraṃ ‘‘kāveyyā’’ti padaṃ, kabbanti vuttaṃ hoti. ‘‘Kabba’’nti ca kavinā vuttanti attho. Tenāha ‘‘tasseva vevacana’’nti. Cittakkharāti vicitrākāraakkharā. Sāsanato bahibhūtāti na sāsanāvacarā. Tesaṃ sāvakehīti ‘‘buddhānaṃ sāvakā’’ti apaññātānaṃ yesaṃ kesañci sāvakehi. Anuggayhamānāti na uggayhamānā savanadhāraṇaparicayaatthūpaparikkhādivasena anuggayhamānā. Antaradhāyanti adassanaṃ gacchanti.
આણિસુત્તવણ્ણના નિટ્ઠિતા.
Āṇisuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / સુત્તપિટક • Suttapiṭaka / સંયુત્તનિકાય • Saṃyuttanikāya / ૭. આણિસુત્તં • 7. Āṇisuttaṃ
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / સંયુત્તનિકાય (અટ્ઠકથા) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ૭. આણિસુત્તવણ્ણના • 7. Āṇisuttavaṇṇanā
