Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / અપદાન-અટ્ઠકથા • Apadāna-aṭṭhakathā

    ૩-૭. અઞ્ઞાસિકોણ્ડઞ્ઞત્થેરઅપદાનવણ્ણના

    3-7. Aññāsikoṇḍaññattheraapadānavaṇṇanā

    પદુમુત્તરસમ્બુદ્ધન્તિઆદિકં આયસ્મતો અઞ્ઞાસિકોણ્ડઞ્ઞત્થેરસ્સ અપદાનં. અયં કિર પુરિમબુદ્ધેસુ કતાધિકારો તત્થ તત્થ ભવે વિવટ્ટૂપનિસ્સયાનિ પુઞ્ઞાનિ ઉપચિનન્તો પદુમુત્તરસ્સ ભગવતો કાલે હંસવતીનગરે ગહપતિમહાસાલકુલે નિબ્બત્તિત્વા વિઞ્ઞુતં પત્વા એકદિવસં સત્થુ સન્તિકે ધમ્મં સુણન્તો સત્થારં એકં ભિક્ખું અત્તનો સાસને પઠમં પટિવિદ્ધધમ્મરત્તઞ્ઞૂનં અગ્ગટ્ઠાને ઠપેન્તં દિસ્વા સયમ્પિ તં ઠાનન્તરં પત્થેન્તો સતસહસ્સભિક્ખુપરિવારસ્સ ભગવતો સત્તાહં મહાદાનં પવત્તેત્વા પણિધાનં અકાસિ. સત્થાપિસ્સ અનન્તરાયતં દિસ્વા ભાવિનિં સમ્પત્તિં બ્યાકાસિ. સો યાવજીવં પુઞ્ઞાનિ કરોન્તો સત્થરિ પરિનિબ્બુતે ચેતિયે પતિટ્ઠાપિયમાને અન્તોચેતિયે રતનઘરં કારાપેસિ, ચેતિયં પરિવારેત્વા સહસ્સરતનગ્ઘિકાનિ ચ કારેસિ.

    Padumuttarasambuddhantiādikaṃ āyasmato aññāsikoṇḍaññattherassa apadānaṃ. Ayaṃ kira purimabuddhesu katādhikāro tattha tattha bhave vivaṭṭūpanissayāni puññāni upacinanto padumuttarassa bhagavato kāle haṃsavatīnagare gahapatimahāsālakule nibbattitvā viññutaṃ patvā ekadivasaṃ satthu santike dhammaṃ suṇanto satthāraṃ ekaṃ bhikkhuṃ attano sāsane paṭhamaṃ paṭividdhadhammarattaññūnaṃ aggaṭṭhāne ṭhapentaṃ disvā sayampi taṃ ṭhānantaraṃ patthento satasahassabhikkhuparivārassa bhagavato sattāhaṃ mahādānaṃ pavattetvā paṇidhānaṃ akāsi. Satthāpissa anantarāyataṃ disvā bhāviniṃ sampattiṃ byākāsi. So yāvajīvaṃ puññāni karonto satthari parinibbute cetiye patiṭṭhāpiyamāne antocetiye ratanagharaṃ kārāpesi, cetiyaṃ parivāretvā sahassaratanagghikāni ca kāresi.

    સો એવં પુઞ્ઞાનિ કત્વા તતો ચવિત્વા દેવમનુસ્સેસુ સંસરન્તો વિપસ્સિસ્સ ભગવતો કાલે મહાકાલો નામ કુટુમ્બિકો હુત્વા અટ્ઠકરીસમત્તે ખેત્તે સાલિગબ્ભં ફાલેત્વા ગહિતસાલિતણ્ડુલેહિ અસમ્ભિન્નખીરપાયાસં સમ્પાદેત્વા તત્થ મધુસપ્પિસક્કરાદયો પક્ખિપિત્વા બુદ્ધપ્પમુખસ્સ સઙ્ઘસ્સ અદાસિ. સાલિગબ્ભં ફાલેત્વા ગહિતગહિતટ્ઠાનં પુન પૂરતિ. પુથુકકાલે પુથુકગ્ગં નામ અદાસિ. લાયને લાયનગ્ગં, વેણિકરણે વેણગ્ગં, કલાપાદિકરણે કલાપગ્ગં, ખલગ્ગં, ભણ્ડગ્ગં, મિનગ્ગં કોટ્ઠગ્ગન્તિ એવં એકસસ્સે નવ વારે અગ્ગદાનં અદાસિ, તમ્પિ સસ્સં અતિરેકતરં સમ્પન્નં અહોસિ.

    So evaṃ puññāni katvā tato cavitvā devamanussesu saṃsaranto vipassissa bhagavato kāle mahākālo nāma kuṭumbiko hutvā aṭṭhakarīsamatte khette sāligabbhaṃ phāletvā gahitasālitaṇḍulehi asambhinnakhīrapāyāsaṃ sampādetvā tattha madhusappisakkarādayo pakkhipitvā buddhappamukhassa saṅghassa adāsi. Sāligabbhaṃ phāletvā gahitagahitaṭṭhānaṃ puna pūrati. Puthukakāle puthukaggaṃ nāma adāsi. Lāyane lāyanaggaṃ, veṇikaraṇe veṇaggaṃ, kalāpādikaraṇe kalāpaggaṃ, khalaggaṃ, bhaṇḍaggaṃ, minaggaṃ koṭṭhagganti evaṃ ekasasse nava vāre aggadānaṃ adāsi, tampi sassaṃ atirekataraṃ sampannaṃ ahosi.

    એવં યાવજીવં પુઞ્ઞાનિ કત્વા તતો ચુતો દેવલોકે નિબ્બત્તિત્વા દેવેસુ ચ મનુસ્સેસુ ચ સંસરન્તો અમ્હાકં ભગવતો ઉપ્પત્તિતો પુરેતરમેવ કપિલવત્થુનગરસ્સ અવિદૂરે દોણવત્થુનામકે બ્રાહ્મણગામે બ્રાહ્મણમહાસાલકુલે નિબ્બત્તિ. તસ્સ કોણ્ડઞ્ઞોતિ ગોત્તતો આગતં નામં અહોસિ. સો વયપ્પત્તો તયો વેદે ઉગ્ગહેત્વા લક્ખણમન્તેસુ ચ પારં અગમાસિ. તેન સમયેન અમ્હાકં બોધિસત્તો તુસિતપુરતો ચવિત્વા કપિલવત્થુપુરે સુદ્ધોદનમહારાજસ્સ ગેહે નિબ્બત્તિ. તસ્સ નામગ્ગહણદિવસે અટ્ઠુત્તરસતેસુ બ્રાહ્મણેસુ ઉપનીતેસુ યે અટ્ઠ બ્રાહ્મણા લક્ખણપરિગ્ગહણત્થં મહાતલં ઉપનીતા. સો તેસુ સબ્બનવકો હુત્વા મહાપુરિસસ્સ લક્ખણનિપ્ફત્તિં દિસ્વા ‘‘એકંસેન અયં બુદ્ધો ભવિસ્સતી’’તિ નિટ્ઠં ગન્ત્વા મહાસત્તસ્સ અભિનિક્ખમનં ઉદિક્ખન્તો વિચરતિ.

    Evaṃ yāvajīvaṃ puññāni katvā tato cuto devaloke nibbattitvā devesu ca manussesu ca saṃsaranto amhākaṃ bhagavato uppattito puretarameva kapilavatthunagarassa avidūre doṇavatthunāmake brāhmaṇagāme brāhmaṇamahāsālakule nibbatti. Tassa koṇḍaññoti gottato āgataṃ nāmaṃ ahosi. So vayappatto tayo vede uggahetvā lakkhaṇamantesu ca pāraṃ agamāsi. Tena samayena amhākaṃ bodhisatto tusitapurato cavitvā kapilavatthupure suddhodanamahārājassa gehe nibbatti. Tassa nāmaggahaṇadivase aṭṭhuttarasatesu brāhmaṇesu upanītesu ye aṭṭha brāhmaṇā lakkhaṇapariggahaṇatthaṃ mahātalaṃ upanītā. So tesu sabbanavako hutvā mahāpurisassa lakkhaṇanipphattiṃ disvā ‘‘ekaṃsena ayaṃ buddho bhavissatī’’ti niṭṭhaṃ gantvā mahāsattassa abhinikkhamanaṃ udikkhanto vicarati.

    બોધિસત્તોપિ ખો મહતા પરિવારેન વડ્ઢમાનો અનુક્કમેન વુદ્ધિપ્પત્તો ઞાણપરિપાકં ગન્ત્વા એકૂનતિંસતિમે વસ્સે મહાભિનિક્ખમનં નિક્ખમન્તો અનોમાનદીતીરે પબ્બજિત્વા અનુક્કમેન ઉરુવેલં ગન્ત્વા પધાનં પદહિ. તદા કોણ્ડઞ્ઞો માણવો મહાસત્તસ્સ પબ્બજિતભાવં સુત્વા લક્ખણપરિગ્ગાહકબ્રાહ્મણાનં પુત્તેહિ વપ્પમાણવાદીહિ સદ્ધિં અત્તપઞ્ચમો પબ્બજિત્વા અનુક્કમેન બોધિસત્તસ્સ સન્તિકં ઉપસઙ્કમિત્વા છબ્બસ્સાનિ તં ઉપટ્ઠહન્તો તસ્સ ઓળારિકાહારપરિભોગેન નિબ્બિન્નો અપક્કમિત્વા ઇસિપતનં અગમાસિ. અથ ખો બોધિસત્તો ઓળારિકાહારપરિભોગેન લદ્ધકાયબલો વેસાખપુણ્ણમાયં બોધિરુક્ખમૂલે અપરાજિતપલ્લઙ્કે નિસિન્નો તિણ્ણં મારાનં મત્થકં મદ્દિત્વા અભિસમ્બુદ્ધો હુત્વા સત્તસત્તાહં બોધિમણ્ડેયેવ વીતિનામેત્વા પઞ્ચવગ્ગિયાનં ઞાણપરિપાકં ઞત્વા આસાળ્હીપુણ્ણમાયં ઇસિપતનં ગન્ત્વા તેસં ધમ્મચક્કપવત્તનસુત્તન્તં (મહાવ॰ ૧૩ આદયો; સં॰ નિ॰ ૫.૧૦૮૧) કથેસિ. દેસનાપરિયોસાને કોણ્ડઞ્ઞત્થેરો અટ્ઠારસહિ બ્રહ્મકોટીહિ સદ્ધિં સોતાપત્તિફલે પતિટ્ઠાસિ. અથ પઞ્ચમિયં પક્ખસ્સ અનત્તલક્ખણસુત્તન્તદેસનાય (મહાવ॰ ૨૦ આદયો; સં॰ નિ॰ ૩.૫૯) અરહત્તં સચ્છાકાસિ.

    Bodhisattopi kho mahatā parivārena vaḍḍhamāno anukkamena vuddhippatto ñāṇaparipākaṃ gantvā ekūnatiṃsatime vasse mahābhinikkhamanaṃ nikkhamanto anomānadītīre pabbajitvā anukkamena uruvelaṃ gantvā padhānaṃ padahi. Tadā koṇḍañño māṇavo mahāsattassa pabbajitabhāvaṃ sutvā lakkhaṇapariggāhakabrāhmaṇānaṃ puttehi vappamāṇavādīhi saddhiṃ attapañcamo pabbajitvā anukkamena bodhisattassa santikaṃ upasaṅkamitvā chabbassāni taṃ upaṭṭhahanto tassa oḷārikāhāraparibhogena nibbinno apakkamitvā isipatanaṃ agamāsi. Atha kho bodhisatto oḷārikāhāraparibhogena laddhakāyabalo vesākhapuṇṇamāyaṃ bodhirukkhamūle aparājitapallaṅke nisinno tiṇṇaṃ mārānaṃ matthakaṃ madditvā abhisambuddho hutvā sattasattāhaṃ bodhimaṇḍeyeva vītināmetvā pañcavaggiyānaṃ ñāṇaparipākaṃ ñatvā āsāḷhīpuṇṇamāyaṃ isipatanaṃ gantvā tesaṃ dhammacakkapavattanasuttantaṃ (mahāva. 13 ādayo; saṃ. ni. 5.1081) kathesi. Desanāpariyosāne koṇḍaññatthero aṭṭhārasahi brahmakoṭīhi saddhiṃ sotāpattiphale patiṭṭhāsi. Atha pañcamiyaṃ pakkhassa anattalakkhaṇasuttantadesanāya (mahāva. 20 ādayo; saṃ. ni. 3.59) arahattaṃ sacchākāsi.

    ૫૯૬. એવં સો અરહત્તં પત્વા ‘‘કિં કમ્મં કત્વા અહં લોકુત્તરસુખં અધિગતોમ્હી’’તિ ઉપધારેન્તો અત્તનો પુબ્બકમ્મં પચ્ચક્ખતો ઞત્વા સોમનસ્સવસેન પુબ્બચરિતાપદાનં ઉદાનવસેન દસ્સેન્તો પદુમુત્તરસમ્બુદ્ધન્તિઆદિમાહ. તસ્સત્થો હેટ્ઠા વુત્તોયેવ. લોકજેટ્ઠં વિનાયકન્તિ સકલસ્સ સત્તલોકસ્સ જેટ્ઠં પધાનન્તિ અત્થો. વિસેસેન વેનેય્યસત્તે સંસારસાગરસ્સ પરતીરં અમતમહાનિબ્બાનં નેતિ સમ્પાપેતીતિ વિનાયકો, તં વિનાયકં. બુદ્ધભૂમિમનુપ્પત્તન્તિ બુદ્ધસ્સ ભૂમિ પતિટ્ઠાનટ્ઠાનન્તિ બુદ્ધભૂમિ, સબ્બઞ્ઞુતઞ્ઞાણં, તં અનુપ્પત્તો પટિવિદ્ધોતિ બુદ્ધભૂમિમનુપ્પત્તો, તં બુદ્ધભૂમિમનુપ્પત્તં, સબ્બઞ્ઞુતપ્પત્તં બુદ્ધભૂતન્તિ અત્થો. પઠમં અદ્દસં અહન્તિ પઠમં વેસાખપુણ્ણમિયા રત્તિયા પચ્ચૂસસમયે બુદ્ધભૂતં પદુમુત્તરસમ્બુદ્ધં અહં અદ્દક્ખિન્તિ અત્થો.

    596. Evaṃ so arahattaṃ patvā ‘‘kiṃ kammaṃ katvā ahaṃ lokuttarasukhaṃ adhigatomhī’’ti upadhārento attano pubbakammaṃ paccakkhato ñatvā somanassavasena pubbacaritāpadānaṃ udānavasena dassento padumuttarasambuddhantiādimāha. Tassattho heṭṭhā vuttoyeva. Lokajeṭṭhaṃ vināyakanti sakalassa sattalokassa jeṭṭhaṃ padhānanti attho. Visesena veneyyasatte saṃsārasāgarassa paratīraṃ amatamahānibbānaṃ neti sampāpetīti vināyako, taṃ vināyakaṃ. Buddhabhūmimanuppattanti buddhassa bhūmi patiṭṭhānaṭṭhānanti buddhabhūmi, sabbaññutaññāṇaṃ, taṃ anuppatto paṭividdhoti buddhabhūmimanuppatto, taṃ buddhabhūmimanuppattaṃ, sabbaññutappattaṃ buddhabhūtanti attho. Paṭhamaṃ addasaṃ ahanti paṭhamaṃ vesākhapuṇṇamiyā rattiyā paccūsasamaye buddhabhūtaṃ padumuttarasambuddhaṃ ahaṃ addakkhinti attho.

    ૫૯૭. યાવતા બોધિયા મૂલેતિ યત્તકા બોધિરુક્ખસમીપે યક્ખા સમાગતા રાસિભૂતા સમ્બુદ્ધં બુદ્ધભૂતં તં બુદ્ધં પઞ્જલીકતા દસઙ્ગુલિસમોધાનં અઞ્જલિપુટં સિરસિ ઠપેત્વા વન્દન્તિ નમસ્સન્તીતિ સમ્બન્ધો.

    597.Yāvatā bodhiyā mūleti yattakā bodhirukkhasamīpe yakkhā samāgatā rāsibhūtā sambuddhaṃ buddhabhūtaṃ taṃ buddhaṃ pañjalīkatā dasaṅgulisamodhānaṃ añjalipuṭaṃ sirasi ṭhapetvā vandanti namassantīti sambandho.

    ૫૯૮. સબ્બે દેવા તુટ્ઠમનાતિ બુદ્ધભૂતટ્ઠાનં આગતા તે સબ્બે દેવા તુટ્ઠચિત્તા આકાસે સઞ્ચરન્તીતિ સમ્બન્ધો. અન્ધકારતમોનુદોતિ અતિવિય અન્ધકારં મોહં નુદો ખેપનો અયં બુદ્ધો અનુપ્પત્તોતિ અત્થો.

    598.Sabbe devā tuṭṭhamanāti buddhabhūtaṭṭhānaṃ āgatā te sabbe devā tuṭṭhacittā ākāse sañcarantīti sambandho. Andhakāratamonudoti ativiya andhakāraṃ mohaṃ nudo khepano ayaṃ buddho anuppattoti attho.

    ૫૯૯. તેસં હાસપરેતાનન્તિ હાસેહિ પીતિસોમનસ્સેહિ સમન્નાગતાનં તેસં દેવાનં મહાનાદો મહાઘોસો અવત્તથ પવત્તતિ, સમ્માસમ્બુદ્ધસાસને કિલેસે સંકિલેસે ધમ્મે ઝાપયિસ્સામાતિ સમ્બન્ધો.

    599.Tesaṃ hāsaparetānanti hāsehi pītisomanassehi samannāgatānaṃ tesaṃ devānaṃ mahānādo mahāghoso avattatha pavattati, sammāsambuddhasāsane kilese saṃkilese dhamme jhāpayissāmāti sambandho.

    ૬૦૦. દેવાનં ગિરમઞ્ઞાયાતિ વાચાય થુતિવચનેન સહ ઉદીરિતં દેવાનં સદ્દં જાનિત્વા હટ્ઠો હટ્ઠેન ચિત્તેન સોમનસ્સસહગતેન ચિત્તેન આદિભિક્ખં પઠમં આહારં બુદ્ધભૂતસ્સ અહં અદાસિન્તિ સમ્બન્ધો.

    600.Devānaṃ giramaññāyāti vācāya thutivacanena saha udīritaṃ devānaṃ saddaṃ jānitvā haṭṭho haṭṭhena cittena somanassasahagatena cittena ādibhikkhaṃ paṭhamaṃ āhāraṃ buddhabhūtassa ahaṃ adāsinti sambandho.

    ૬૦૨. સત્તાહં અભિનિક્ખમ્માતિ મહાભિનિક્ખમનં નિક્ખમિત્વા સત્તાહં પધાનં કત્વા સબ્બઞ્ઞુતઞ્ઞાણપદટ્ઠાનં અરહત્તમગ્ગઞાણસઙ્ખાતં બોધિં અજ્ઝગમં અધિગઞ્છિં અહન્તિ અત્થો. ઇદં મે પઠમં ભત્તન્તિ ઇદં ભત્તં સરીરયાપનં બ્રહ્મચારિસ્સ ઉત્તમચારિસ્સ મે મય્હં ઇમિના દેવપુત્તેન પઠમં દિન્નં અહોસીતિ અત્થો.

    602.Sattāhaṃabhinikkhammāti mahābhinikkhamanaṃ nikkhamitvā sattāhaṃ padhānaṃ katvā sabbaññutaññāṇapadaṭṭhānaṃ arahattamaggañāṇasaṅkhātaṃ bodhiṃ ajjhagamaṃ adhigañchiṃ ahanti attho. Idaṃ me paṭhamaṃ bhattanti idaṃ bhattaṃ sarīrayāpanaṃ brahmacārissa uttamacārissa me mayhaṃ iminā devaputtena paṭhamaṃ dinnaṃ ahosīti attho.

    ૬૦૩. તુસિતા હિ ઇધાગન્ત્વાતિ તુસિતભવનતો ઇધ મનુસ્સલોકે આગન્ત્વા યો દેવપુત્તો મે મમ ભિક્ખં ઉપાનયિ અદાસિ, તં દેવપુત્તં કિત્તયિસ્સામિ કથેસ્સામિ પાકટં કરિસ્સામિ. ભાસતો ભાસન્તસ્સ મમ વચનં સુણાથાતિ સમ્બન્ધો. ઇતો પરં અનુત્તાનપદમેવ વણ્ણયિસ્સામ.

    603.Tusitā hi idhāgantvāti tusitabhavanato idha manussaloke āgantvā yo devaputto me mama bhikkhaṃ upānayi adāsi, taṃ devaputtaṃ kittayissāmi kathessāmi pākaṭaṃ karissāmi. Bhāsato bhāsantassa mama vacanaṃ suṇāthāti sambandho. Ito paraṃ anuttānapadameva vaṇṇayissāma.

    ૬૦૭. તિદસાતિ તાવતિંસભવના. અગારાતિ અત્તનો ઉપ્પન્નબ્રાહ્મણગેહતો નિક્ખમિત્વા પબ્બજિત્વા છ સંવચ્છરાનિ દુક્કરકારિકં કરોન્તેન બોધિસત્તેન સહ વસિસ્સતીતિ સમ્બન્ધો.

    607.Tidasāti tāvatiṃsabhavanā. Agārāti attano uppannabrāhmaṇagehato nikkhamitvā pabbajitvā cha saṃvaccharāni dukkarakārikaṃ karontena bodhisattena saha vasissatīti sambandho.

    ૬૦૮. તતો સત્તમકે વસ્સેતિ તતો પબ્બજિતકાલતો પટ્ઠાય સત્તમે સંવચ્છરે. બુદ્ધો સચ્ચં કથેસ્સતીતિ છબ્બસ્સાનિ દુક્કરકારિકં કત્વા સત્તમસંવચ્છરે બુદ્ધો હુત્વા બારાણસિયં ઇસિપતને મિગદાયે ધમ્મચક્કપવત્તનસુત્તન્તદેસનાય દુક્ખસમુદયનિરોધમગ્ગસચ્ચસઙ્ખાતં ચતુસચ્ચં કથેસ્સતીતિ અત્થો. કોણ્ડઞ્ઞો નામ નામેનાતિ નામેન ગોત્તનામવસેન કોણ્ડઞ્ઞો નામ. પઠમં સચ્છિકાહિતીતિ પઞ્ચવગ્ગિયાનમન્તરે પઠમં આદિતો એવ સોતાપત્તિમગ્ગઞાણં સચ્છિકાહિતિ પચ્ચક્ખં કરિસ્સતીતિ અત્થો.

    608.Tato sattamake vasseti tato pabbajitakālato paṭṭhāya sattame saṃvacchare. Buddho saccaṃ kathessatīti chabbassāni dukkarakārikaṃ katvā sattamasaṃvacchare buddho hutvā bārāṇasiyaṃ isipatane migadāye dhammacakkapavattanasuttantadesanāya dukkhasamudayanirodhamaggasaccasaṅkhātaṃ catusaccaṃ kathessatīti attho. Koṇḍañño nāma nāmenāti nāmena gottanāmavasena koṇḍañño nāma. Paṭhamaṃ sacchikāhitīti pañcavaggiyānamantare paṭhamaṃ ādito eva sotāpattimaggañāṇaṃ sacchikāhiti paccakkhaṃ karissatīti attho.

    ૬૦૯. નિક્ખન્તેનાનુપબ્બજિન્તિ નિક્ખન્તેન બોધિસત્તેન સહ નિક્ખમિત્વા અનુપબ્બજિન્તિ અત્થો. તથા અનુપબ્બજિત્વા મયા પધાનં વીરિયં સુકતં સુટ્ઠુ કતં દળ્હં કત્વા કતન્તિ અત્થો. કિલેસે ઝાપનત્થાયાતિ કિલેસે સોસનત્થાય વિદ્ધંસનત્થાય અનગારિયં અગારસ્સ અહિતં કસિવણિજ્જાદિકમ્મવિરહિતં સાસનં પબ્બજિં પટિપજ્જિન્તિ અત્થો.

    609.Nikkhantenānupabbajinti nikkhantena bodhisattena saha nikkhamitvā anupabbajinti attho. Tathā anupabbajitvā mayā padhānaṃ vīriyaṃ sukataṃ suṭṭhu kataṃ daḷhaṃ katvā katanti attho. Kilese jhāpanatthāyāti kilese sosanatthāya viddhaṃsanatthāya anagāriyaṃ agārassa ahitaṃ kasivaṇijjādikammavirahitaṃ sāsanaṃ pabbajiṃ paṭipajjinti attho.

    ૬૧૦. અભિગન્ત્વાન સબ્બઞ્ઞૂતિ સબ્બં અતીતાનાગતપચ્ચુપ્પન્નં વા સઙ્ખારવિકારલક્ખણનિબ્બાનપઞ્ઞત્તિસઙ્ખાતં ઞેય્યં વા જાનન્તો દેવેહિ સહ વત્તમાને સત્ત લોકે બુદ્ધો મિગારઞ્ઞં મિગદાય વિહારં અભિગન્ત્વા ઉપસઙ્કમિત્વા મે મયા સચ્છિકતેન ઇમિના સોતાપત્તિમગ્ગઞાણેન અમતભેરિં અમતમહાનિબ્બાનભેરિં અહરિ પહરિ દસ્સેસીતિ અત્થો.

    610.Abhigantvānasabbaññūti sabbaṃ atītānāgatapaccuppannaṃ vā saṅkhāravikāralakkhaṇanibbānapaññattisaṅkhātaṃ ñeyyaṃ vā jānanto devehi saha vattamāne satta loke buddho migāraññaṃ migadāya vihāraṃ abhigantvā upasaṅkamitvā me mayā sacchikatena iminā sotāpattimaggañāṇena amatabheriṃ amatamahānibbānabheriṃ ahari pahari dassesīti attho.

    ૬૧૧. સો દાનીતિ સો અહં પઠમં સોતાપન્નો ઇદાનિ અરહત્તમગ્ગઞાણેન અમતં સન્તં વૂપસન્તસભાવં પદં પજ્જિતબ્બં પાપુણિતબ્બં, અનુત્તરં ઉત્તરવિરહિતં નિબ્બાનં પત્તો અધિગતોતિ અત્થો. સબ્બાસવે પરિઞ્ઞાયાતિ કામાસવાદયો સબ્બે આસવે પરિઞ્ઞાય પહાનપરિઞ્ઞાય પજહિત્વા અનાસવો નિક્કિલેસો વિહરામિ ઇરિયાપથવિહારેન વાસં કપ્પેમિ. પટિસમ્ભિદા ચતસ્સોત્યાદયો ગાથાયો વુત્તત્થાયેવ.

    611.So dānīti so ahaṃ paṭhamaṃ sotāpanno idāni arahattamaggañāṇena amataṃ santaṃ vūpasantasabhāvaṃ padaṃ pajjitabbaṃ pāpuṇitabbaṃ, anuttaraṃ uttaravirahitaṃ nibbānaṃ patto adhigatoti attho. Sabbāsave pariññāyāti kāmāsavādayo sabbe āsave pariññāya pahānapariññāya pajahitvā anāsavo nikkileso viharāmi iriyāpathavihārena vāsaṃ kappemi. Paṭisambhidā catassotyādayo gāthāyo vuttatthāyeva.

    અથ નં સત્થા અપરભાગે જેતવનમહાવિહારે ભિક્ખુસઙ્ઘમજ્ઝે પઞ્ઞત્તવરબુદ્ધાસને નિસિન્નો પઠમં પટિવિદ્ધધમ્મભાવં દીપેન્તો ‘‘એતદગ્ગં, ભિક્ખવે, મમ સાવકાનં ભિક્ખૂનં રત્તઞ્ઞૂનં યદિદં અઞ્ઞાસિકોણ્ડઞ્ઞો’’તિ (અ॰ નિ॰ ૧.૧૮૮) એતદગ્ગે ઠપેસિ. સો દ્વીહિ અગ્ગસાવકેહિ અત્તનિ કરિયમાનં પરમનિપચ્ચકારં, ગામન્તસેનાસને આકિણ્ણવિહારઞ્ચ પરિહરિતુકામો, વિવેકાભિરતિયા વિહરિતુકામો ચ અત્તનો સન્તિકં ઉપગતાનં ગહટ્ઠપબ્બજિતાનં પટિસન્થારકરણમ્પિ પપઞ્ચં મઞ્ઞમાનો સત્થારં આપુચ્છિત્વા હિમવન્તં પવિસિત્વા છદ્દન્તેહિ નાગેહિ ઉપટ્ઠિયમાનો છદ્દન્તદહતીરે દ્વાદસ વસ્સાનિ વસિ. એવં તત્થ વસન્તં થેરં એકદિવસં સક્કો દેવરાજા ઉપસઙ્કમિત્વા વન્દિત્વા ઠિતો એવમાહ ‘‘સાધુ મે, ભન્તે, અય્યો ધમ્મં દેસેતૂ’’તિ. થેરો તસ્સ ચતુસચ્ચગબ્ભં તિલક્ખણાહતં સુઞ્ઞતાપટિસંયુત્તં નાનાનયવિચિત્તં અમતોગધં બુદ્ધલીલાય ધમ્મં દેસેસિ. તં સુત્વા સક્કો અત્તનો પસાદં પવેદેન્તો –

    Atha naṃ satthā aparabhāge jetavanamahāvihāre bhikkhusaṅghamajjhe paññattavarabuddhāsane nisinno paṭhamaṃ paṭividdhadhammabhāvaṃ dīpento ‘‘etadaggaṃ, bhikkhave, mama sāvakānaṃ bhikkhūnaṃ rattaññūnaṃ yadidaṃ aññāsikoṇḍañño’’ti (a. ni. 1.188) etadagge ṭhapesi. So dvīhi aggasāvakehi attani kariyamānaṃ paramanipaccakāraṃ, gāmantasenāsane ākiṇṇavihārañca pariharitukāmo, vivekābhiratiyā viharitukāmo ca attano santikaṃ upagatānaṃ gahaṭṭhapabbajitānaṃ paṭisanthārakaraṇampi papañcaṃ maññamāno satthāraṃ āpucchitvā himavantaṃ pavisitvā chaddantehi nāgehi upaṭṭhiyamāno chaddantadahatīre dvādasa vassāni vasi. Evaṃ tattha vasantaṃ theraṃ ekadivasaṃ sakko devarājā upasaṅkamitvā vanditvā ṭhito evamāha ‘‘sādhu me, bhante, ayyo dhammaṃ desetū’’ti. Thero tassa catusaccagabbhaṃ tilakkhaṇāhataṃ suññatāpaṭisaṃyuttaṃ nānānayavicittaṃ amatogadhaṃ buddhalīlāya dhammaṃ desesi. Taṃ sutvā sakko attano pasādaṃ pavedento –

    ‘‘એસ ભિય્યો પસીદામિ, સુત્વા ધમ્મં મહારસં;

    ‘‘Esa bhiyyo pasīdāmi, sutvā dhammaṃ mahārasaṃ;

    વિરાગો દેસિતો ધમ્મો, અનુપાદાય સબ્બસો’’તિ. (થેરગા॰ ૬૭૩) –

    Virāgo desito dhammo, anupādāya sabbaso’’ti. (theragā. 673) –

    થુતિં અકાસિ. થેરો છદ્દન્તદહતીરે દ્વાદસ વસ્સાનિ વસિત્વા ઉપકટ્ઠે પરિનિબ્બાને સત્થારં ઉપસઙ્કમિત્વા પરિનિબ્બાનં અનુજાનાપેત્વા તત્થેવ ગન્ત્વા પરિનિબ્બાયીતિ.

    Thutiṃ akāsi. Thero chaddantadahatīre dvādasa vassāni vasitvā upakaṭṭhe parinibbāne satthāraṃ upasaṅkamitvā parinibbānaṃ anujānāpetvā tattheva gantvā parinibbāyīti.

    અઞ્ઞાસિકોણ્ડઞ્ઞત્થેરઅપદાનવણ્ણના સમત્તા.

    Aññāsikoṇḍaññattheraapadānavaṇṇanā samattā.







    Related texts:



    તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / સુત્તપિટક • Suttapiṭaka / ખુદ્દકનિકાય • Khuddakanikāya / અપદાનપાળિ • Apadānapāḷi / ૩-૭. અઞ્ઞાસિકોણ્ડઞ્ઞત્થેરઅપદાનં • 3-7. Aññāsikoṇḍaññattheraapadānaṃ


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact