Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / થેરગાથા-અટ્ઠકથા • Theragāthā-aṭṭhakathā |
૧૫. સોળસકનિપાતો
15. Soḷasakanipāto
૧. અઞ્ઞાસિકોણ્ડઞ્ઞત્થેરગાથાવણ્ણના
1. Aññāsikoṇḍaññattheragāthāvaṇṇanā
સોળસકનિપાતે એસ ભિય્યોતિઆદિકા આયસ્મતો અઞ્ઞાસિકોણ્ડઞ્ઞત્થેરસ્સ ગાથા. કા ઉપ્પત્તિ? અયમ્પિ પદુમુત્તરસ્સ ભગવતો કાલે હંસવતીનગરે ગહપતિમહાસાલકુલે નિબ્બત્તિત્વા વિઞ્ઞુતં પત્વા એકદિવસં સત્થુ સન્તિકે ધમ્મં સુણન્તો સત્થારં એકં ભિક્ખું અત્તનો સાસને પઠમં પટિવિદ્ધધમ્મરત્તઞ્ઞૂનં અગ્ગટ્ઠાને ઠપેન્તં દિસ્વા સયમ્પિ તં ઠાનન્તરં પત્થેન્તો સતસહસ્સભિક્ખુપરિવારસ્સ સત્થુનો સત્તાહં મહાદાનં પવત્તેત્વા પણિધાનં અકાસિ. સત્થાપિસ્સ અનન્તરાયતં દિસ્વા ભાવિનિં સમ્પત્તિં બ્યાકાસિ. સો યાવજીવં પુઞ્ઞાનિ કત્વા સત્થરિ પરિનિબ્બુતે ચેતિયે પતિટ્ઠાપિયમાને અન્તોચેતિયે રતનઘરં કારેસિ, ચેતિયં પરિવારેત્વા સહસ્સરતનગ્ઘિયાનિ ચ કારેસિ.
Soḷasakanipāte esa bhiyyotiādikā āyasmato aññāsikoṇḍaññattherassa gāthā. Kā uppatti? Ayampi padumuttarassa bhagavato kāle haṃsavatīnagare gahapatimahāsālakule nibbattitvā viññutaṃ patvā ekadivasaṃ satthu santike dhammaṃ suṇanto satthāraṃ ekaṃ bhikkhuṃ attano sāsane paṭhamaṃ paṭividdhadhammarattaññūnaṃ aggaṭṭhāne ṭhapentaṃ disvā sayampi taṃ ṭhānantaraṃ patthento satasahassabhikkhuparivārassa satthuno sattāhaṃ mahādānaṃ pavattetvā paṇidhānaṃ akāsi. Satthāpissa anantarāyataṃ disvā bhāviniṃ sampattiṃ byākāsi. So yāvajīvaṃ puññāni katvā satthari parinibbute cetiye patiṭṭhāpiyamāne antocetiye ratanagharaṃ kāresi, cetiyaṃ parivāretvā sahassaratanagghiyāni ca kāresi.
સો એવં પુઞ્ઞાનિ કત્વા, તતો ચવિત્વા, દેવમનુસ્સેસુ સંસરન્તો વિપસ્સિસ્સ ભગવતો કાલે મહાકાલો નામ કુટુમ્બિકો હુત્વા અટ્ઠકરીસમત્તે ખેત્તે સાલિગબ્ભં ફાલેત્વા, ગહિતસાલિતણ્ડુલેહિ અસમ્ભિન્નખીરપાયાસં સમ્પાદેત્વા, તત્થ મધુસપ્પિસક્કરાદયો પક્ખિપિત્વા, બુદ્ધપ્પમુખસ્સ સઙ્ઘસ્સ અદાસિ. સાલિગબ્ભં ફાલેત્વા ગહિતગહિતટ્ઠાનં પુન પૂરતિ, પુથુકકાલે પુથુકગ્ગં નામ અદાસિ. લાયને લાયનગ્ગં, વેણિકરણે વેણગ્ગં, કલાપાદિકરણે કલાપગ્ગં, ખલગ્ગં, ભણ્ડગ્ગં, મિનગ્ગં, કોટ્ઠગ્ગન્તિ; એવં એકસસ્સે નવ વારે અગ્ગદાનં નામ અદાસિ. તમ્પિ સસ્સં અતિરેકતરં સમ્પન્નં અહોસિ.
So evaṃ puññāni katvā, tato cavitvā, devamanussesu saṃsaranto vipassissa bhagavato kāle mahākālo nāma kuṭumbiko hutvā aṭṭhakarīsamatte khette sāligabbhaṃ phāletvā, gahitasālitaṇḍulehi asambhinnakhīrapāyāsaṃ sampādetvā, tattha madhusappisakkarādayo pakkhipitvā, buddhappamukhassa saṅghassa adāsi. Sāligabbhaṃ phāletvā gahitagahitaṭṭhānaṃ puna pūrati, puthukakāle puthukaggaṃ nāma adāsi. Lāyane lāyanaggaṃ, veṇikaraṇe veṇaggaṃ, kalāpādikaraṇe kalāpaggaṃ, khalaggaṃ, bhaṇḍaggaṃ, minaggaṃ, koṭṭhagganti; evaṃ ekasasse nava vāre aggadānaṃ nāma adāsi. Tampi sassaṃ atirekataraṃ sampannaṃ ahosi.
એવં યાવજીવં પુઞ્ઞાનિ કત્વા, તતો ચુતો દેવલોકે નિબ્બત્તિત્વા દેવેસુ ચ મનુસ્સેસુ ચ સંસરન્તો, અમ્હાકં ભગવતો ઉપ્પત્તિતો પુરેતરમેવ કપિલવત્થુનગરસ્સ અવિદૂરે દોણવત્થુનામકે બ્રાહ્મણગામે બ્રાહ્મણમહાસાલકુલે નિબ્બત્તિ. તસ્સ કોણ્ડઞ્ઞોતિ ગોત્તતો આગતં નામં અહોસિ. સો વયપ્પત્તો તયો વેદે ઉગ્ગહેત્વા લક્ખણમન્તેસુ ચ પારં અગમાસિ. તેન સમયેન અમ્હાકં બોધિસત્તો તુસિતપુરતો ચવિત્વા કપિલવત્થુપુરે સુદ્ધોદનમહારાજસ્સ ગેહે નિબ્બત્તિ. તસ્સ નામગ્ગહણદિવસે અટ્ઠુત્તરસતેસુ બ્રાહ્મણેસુ ઉપનીતેસુ યે અટ્ઠ બ્રાહ્મણા લક્ખણપરિગ્ગહણત્થં મહાતલં ઉપનીતા. સો તેસુ સબ્બનવકો હુત્વા, મહાપુરિસસ્સ લક્ખણનિપ્ફત્તિં દિસ્વા, ‘‘એકંસેન અયં બુદ્ધો ભવિસ્સતી’’તિ નિટ્ઠં ગન્ત્વા મહાસત્તસ્સ અભિનિક્ખમનં ઉદિક્ખન્તો વિચરતિ.
Evaṃ yāvajīvaṃ puññāni katvā, tato cuto devaloke nibbattitvā devesu ca manussesu ca saṃsaranto, amhākaṃ bhagavato uppattito puretarameva kapilavatthunagarassa avidūre doṇavatthunāmake brāhmaṇagāme brāhmaṇamahāsālakule nibbatti. Tassa koṇḍaññoti gottato āgataṃ nāmaṃ ahosi. So vayappatto tayo vede uggahetvā lakkhaṇamantesu ca pāraṃ agamāsi. Tena samayena amhākaṃ bodhisatto tusitapurato cavitvā kapilavatthupure suddhodanamahārājassa gehe nibbatti. Tassa nāmaggahaṇadivase aṭṭhuttarasatesu brāhmaṇesu upanītesu ye aṭṭha brāhmaṇā lakkhaṇapariggahaṇatthaṃ mahātalaṃ upanītā. So tesu sabbanavako hutvā, mahāpurisassa lakkhaṇanipphattiṃ disvā, ‘‘ekaṃsena ayaṃ buddho bhavissatī’’ti niṭṭhaṃ gantvā mahāsattassa abhinikkhamanaṃ udikkhanto vicarati.
બોધિસત્તોપિ ખો મહતા પરિવારેન વડ્ઢમાનો અનુક્કમેન વુદ્ધિપ્પત્તો ઞાણપરિપાકં ગન્ત્વા એકૂનતિંસતિમે વસ્સે મહાભિનિક્ખમનં નિક્ખમન્તો અનોમાનદીતીરે પબ્બજિત્વા અનુક્કમેન ઉરુવેલં ગન્ત્વા પધાનં પદહિ. તદા કોણ્ડઞ્ઞો માણવો મહાસત્તસ્સ પબ્બજિતભાવં સુત્વા, લક્ખણપરિગ્ગાહકબ્રાહ્મણાનં પુત્તેહિ વપ્પમાણવાદીહિ સદ્ધિં અત્તપઞ્ચમો પબ્બજિત્વા, અનુક્કમેન બોધિસત્તસ્સ સન્તિકં ઉપસઙ્કમિત્વા, છબ્બસ્સાનિ તં ઉપટ્ઠહન્તો તસ્સ ઓળારિકાહારપરિભોગેન નિબ્બિન્નો અપક્કમિત્વા ઇસિપતનં અગમાસિ. અથ ખો બોધિસત્તો ઓળારિકાહારપરિભોગેન લદ્ધકાયબલો વેસાખપુણ્ણમાયં બોધિરુક્ખમૂલે અપરાજિતપલ્લઙ્કે નિસિન્નો તિણ્ણં મારાનં મત્થકં મદ્દિત્વા, અભિસમ્બુદ્ધો હુત્વા, સત્તસત્તાહં બોધિમણ્ડેયેવ વીતિનામેત્વા, પઞ્ચવગ્ગિયાનં ઞાણપરિપાકં ઞત્વા, આસાળ્હીપુણ્ણમાયં ઇસિપતનં ગન્ત્વા, તેસં ધમ્મચક્કપવત્તનસુત્તન્તં (મહાવ॰ ૧૩ આદયો; સં॰ નિ॰ ૫.૧૦૮૧) દેસેસિ. દેસનાપરિયોસાને કોણ્ડઞ્ઞત્થેરો અટ્ઠારસહિ બ્રહ્મકોટીહિ સદ્ધિં સોતાપત્તિફલે પતિટ્ઠાસિ. અથ પઞ્ચમિયં પક્ખસ્સ અનત્તલક્ખણસુત્તન્તદેસનાય (મહાવ॰ ૨૦; સં॰ નિ॰ ૩.૫૯) અરહત્તં સચ્છાકાસિ. તેન વુત્તં અપદાને (અપ॰ થેર ૧.૧.૫૯૬-૬૧૨) –
Bodhisattopi kho mahatā parivārena vaḍḍhamāno anukkamena vuddhippatto ñāṇaparipākaṃ gantvā ekūnatiṃsatime vasse mahābhinikkhamanaṃ nikkhamanto anomānadītīre pabbajitvā anukkamena uruvelaṃ gantvā padhānaṃ padahi. Tadā koṇḍañño māṇavo mahāsattassa pabbajitabhāvaṃ sutvā, lakkhaṇapariggāhakabrāhmaṇānaṃ puttehi vappamāṇavādīhi saddhiṃ attapañcamo pabbajitvā, anukkamena bodhisattassa santikaṃ upasaṅkamitvā, chabbassāni taṃ upaṭṭhahanto tassa oḷārikāhāraparibhogena nibbinno apakkamitvā isipatanaṃ agamāsi. Atha kho bodhisatto oḷārikāhāraparibhogena laddhakāyabalo vesākhapuṇṇamāyaṃ bodhirukkhamūle aparājitapallaṅke nisinno tiṇṇaṃ mārānaṃ matthakaṃ madditvā, abhisambuddho hutvā, sattasattāhaṃ bodhimaṇḍeyeva vītināmetvā, pañcavaggiyānaṃ ñāṇaparipākaṃ ñatvā, āsāḷhīpuṇṇamāyaṃ isipatanaṃ gantvā, tesaṃ dhammacakkapavattanasuttantaṃ (mahāva. 13 ādayo; saṃ. ni. 5.1081) desesi. Desanāpariyosāne koṇḍaññatthero aṭṭhārasahi brahmakoṭīhi saddhiṃ sotāpattiphale patiṭṭhāsi. Atha pañcamiyaṃ pakkhassa anattalakkhaṇasuttantadesanāya (mahāva. 20; saṃ. ni. 3.59) arahattaṃ sacchākāsi. Tena vuttaṃ apadāne (apa. thera 1.1.596-612) –
‘‘પદુમુત્તરસમ્બુદ્ધં, લોકજેટ્ઠં વિનાયકં;
‘‘Padumuttarasambuddhaṃ, lokajeṭṭhaṃ vināyakaṃ;
બુદ્ધભૂમિમનુપ્પત્તં, પઠમં અદ્દસં અહં.
Buddhabhūmimanuppattaṃ, paṭhamaṃ addasaṃ ahaṃ.
‘‘યાવતા બોધિયા મૂલે, યક્ખા સબ્બે સમાગતા;
‘‘Yāvatā bodhiyā mūle, yakkhā sabbe samāgatā;
સમ્બુદ્ધં પરિવારેત્વા, વન્દન્તિ પઞ્જલીકતા.
Sambuddhaṃ parivāretvā, vandanti pañjalīkatā.
‘‘સબ્બે દેવા તુટ્ઠમના, આકાસે સઞ્ચરન્તિ તે;
‘‘Sabbe devā tuṭṭhamanā, ākāse sañcaranti te;
બુદ્ધો અયં અનુપ્પત્તો, અન્ધકારતમોનુદો.
Buddho ayaṃ anuppatto, andhakāratamonudo.
‘‘તેસં હાસપરેતાનં, મહાનાદો અવત્તથ;
‘‘Tesaṃ hāsaparetānaṃ, mahānādo avattatha;
કિલેસે ઝાપયિસ્સામ, સમ્માસમ્બુદ્ધસાસને.
Kilese jhāpayissāma, sammāsambuddhasāsane.
‘‘દેવાનં ગિરમઞ્ઞાય, વાચાસભિમુદીરિહં;
‘‘Devānaṃ giramaññāya, vācāsabhimudīrihaṃ;
હટ્ઠો હટ્ઠેન ચિત્તેન, આદિભિક્ખમદાસહં.
Haṭṭho haṭṭhena cittena, ādibhikkhamadāsahaṃ.
‘‘મમ સઙ્કપ્પમઞ્ઞાય, સત્થા લોકે અનુત્તરો;
‘‘Mama saṅkappamaññāya, satthā loke anuttaro;
દેવસઙ્ઘે નિસીદિત્વા, ઇમા ગાથા અભાસથ.
Devasaṅghe nisīditvā, imā gāthā abhāsatha.
‘‘સત્તાહં અભિનિક્ખમ્મ, બોધિં અજ્ઝગમં અહં;
‘‘Sattāhaṃ abhinikkhamma, bodhiṃ ajjhagamaṃ ahaṃ;
ઇદં મે પઠમં ભત્તં, બ્રહ્મચારિસ્સ યાપનં.
Idaṃ me paṭhamaṃ bhattaṃ, brahmacārissa yāpanaṃ.
‘‘તુસિતા હિ ઇધાગન્ત્વા, યો મે ભિક્ખં ઉપાનયિ;
‘‘Tusitā hi idhāgantvā, yo me bhikkhaṃ upānayi;
તમહં કિત્તયિસ્સામિ, સુણોથ મમ ભાસતો.
Tamahaṃ kittayissāmi, suṇotha mama bhāsato.
‘‘તિંસકપ્પસહસ્સાનિ, દેવરજ્જં કરિસ્સતિ;
‘‘Tiṃsakappasahassāni, devarajjaṃ karissati;
સબ્બે દેવે અભિભોત્વા, તિદિવં આવસિસ્સતિ.
Sabbe deve abhibhotvā, tidivaṃ āvasissati.
‘‘દેવલોકા ચવિત્વાન, મનુસ્સત્તં ગમિસ્સતિ;
‘‘Devalokā cavitvāna, manussattaṃ gamissati;
સહસ્સધા ચક્કવત્તી, તત્થ રજ્જં કરિસ્સતિ.
Sahassadhā cakkavattī, tattha rajjaṃ karissati.
‘‘કપ્પસતસહસ્સમ્હિ, ઓક્કાકકુલસમ્ભવો;
‘‘Kappasatasahassamhi, okkākakulasambhavo;
ગોતમો નામ ગોત્તેન, સત્થા લોકે ભવિસ્સતિ.
Gotamo nāma gottena, satthā loke bhavissati.
‘‘તિદસા સો ચવિત્વાન, મનુસ્સત્તં ગમિસ્સતિ;
‘‘Tidasā so cavitvāna, manussattaṃ gamissati;
અગારા પબ્બજિત્વાન, છબ્બસ્સાનિ વસિસ્સતિ.
Agārā pabbajitvāna, chabbassāni vasissati.
‘‘તતો સત્તમકે વસ્સે, બુદ્ધો સચ્ચં કથેસ્સતિ;
‘‘Tato sattamake vasse, buddho saccaṃ kathessati;
કોણ્ડઞ્ઞો નામ નામેન, પઠમં સચ્છિકાહિતિ.
Koṇḍañño nāma nāmena, paṭhamaṃ sacchikāhiti.
‘‘નિક્ખન્તેનાનુપબ્બજિં, પધાનં સુકતં મયા;
‘‘Nikkhantenānupabbajiṃ, padhānaṃ sukataṃ mayā;
કિલેસે ઝાપનત્થાય, પબ્બજિં, અનગારિયં.
Kilese jhāpanatthāya, pabbajiṃ, anagāriyaṃ.
‘‘અભિગન્ત્વાન સબ્બઞ્ઞૂ, બુદ્ધો લોકે સદેવકે;
‘‘Abhigantvāna sabbaññū, buddho loke sadevake;
ઇસિનામે મિગારઞ્ઞે, અમતભેરિમાહનિ.
Isināme migāraññe, amatabherimāhani.
‘‘સો દાનિ પત્તો અમતં, સન્તિપદમનુત્તરં;
‘‘So dāni patto amataṃ, santipadamanuttaraṃ;
સબ્બાસવે પરિઞ્ઞાય, વિહરામિ અનાસવો.
Sabbāsave pariññāya, viharāmi anāsavo.
‘‘પટિસમ્ભિદા ચતસ્સો…પે॰… કતં બુદ્ધસ્સ સાસન’’ન્તિ.
‘‘Paṭisambhidā catasso…pe… kataṃ buddhassa sāsana’’nti.
અથ નં સત્થા અપરભાગે જેતવનમહાવિહારે ભિક્ખુસઙ્ઘમજ્ઝે પઞ્ઞત્તવરબુદ્ધાસને નિસિન્નો પઠમં પટિવિદ્ધધમ્મભાવં દીપેન્તો, ‘‘એતદગ્ગં, ભિક્ખવે, મમ સાવકાનં ભિક્ખૂનં રત્તઞ્ઞૂનં યદિદં અઞ્ઞાસિકોણ્ડઞ્ઞો’’તિ (અ॰ નિ॰ ૧.૧૮૮) એતદગ્ગે ઠપેસિ. સો દ્વીહિ અગ્ગસાવકેહિ અત્તનિ કરીયમાનં પરમનિપચ્ચકારં ગામન્તસેનાસને આકિણ્ણવિહારઞ્ચ પરિહરિતુકામો, વિવેકાભિરતિયા વિહરિતુકામો ચ અત્તનો સન્તિકં ઉપગતાનં ગહટ્ઠપબ્બજિતાનં પટિસન્થારકરણમ્પિ પપઞ્ચં મઞ્ઞમાનો સત્થારં આપુચ્છિત્વા હિમવન્તં પવિસિત્વા છદ્દન્તેહિ નાગેહિ ઉપટ્ઠિયમાનો છદ્દન્તદહતીરે દ્વાદસ વસ્સાનિ વસિ. એવં તત્થ વસન્તં થેરં એકદિવસં સક્કો દેવરાજા ઉપસઙ્કમિત્વા વન્દિત્વા ઠિતો એવમાહ – ‘‘સાધુ મે, ભન્તે, અય્યો ધમ્મં દેસેતૂ’’તિ. થેરો તસ્સ ચતુસચ્ચગબ્ભં તિલક્ખણાહતં સુઞ્ઞતપટિસંયુત્તં નાનાનયવિચિત્તં અમતોગધં બુદ્ધલીલાય ધમ્મં દેસેસિ. તં સુત્વા સક્કો અત્તનો પસાદં પવેદેન્તો –
Atha naṃ satthā aparabhāge jetavanamahāvihāre bhikkhusaṅghamajjhe paññattavarabuddhāsane nisinno paṭhamaṃ paṭividdhadhammabhāvaṃ dīpento, ‘‘etadaggaṃ, bhikkhave, mama sāvakānaṃ bhikkhūnaṃ rattaññūnaṃ yadidaṃ aññāsikoṇḍañño’’ti (a. ni. 1.188) etadagge ṭhapesi. So dvīhi aggasāvakehi attani karīyamānaṃ paramanipaccakāraṃ gāmantasenāsane ākiṇṇavihārañca pariharitukāmo, vivekābhiratiyā viharitukāmo ca attano santikaṃ upagatānaṃ gahaṭṭhapabbajitānaṃ paṭisanthārakaraṇampi papañcaṃ maññamāno satthāraṃ āpucchitvā himavantaṃ pavisitvā chaddantehi nāgehi upaṭṭhiyamāno chaddantadahatīre dvādasa vassāni vasi. Evaṃ tattha vasantaṃ theraṃ ekadivasaṃ sakko devarājā upasaṅkamitvā vanditvā ṭhito evamāha – ‘‘sādhu me, bhante, ayyo dhammaṃ desetū’’ti. Thero tassa catusaccagabbhaṃ tilakkhaṇāhataṃ suññatapaṭisaṃyuttaṃ nānānayavicittaṃ amatogadhaṃ buddhalīlāya dhammaṃ desesi. Taṃ sutvā sakko attano pasādaṃ pavedento –
૬૭૩.
673.
‘‘એસ ભિય્યો પસીદામિ, સુત્વા ધમ્મં મહારસં;
‘‘Esa bhiyyo pasīdāmi, sutvā dhammaṃ mahārasaṃ;
વિરાગો દેસિતો ધમ્મો, અનુપાદાય સબ્બસો’’તિ. – પઠમં ગાથમાહ;
Virāgo desito dhammo, anupādāya sabbaso’’ti. – paṭhamaṃ gāthamāha;
તત્થ એસ ભિય્યો પસીદામિ, સુત્વા ધમ્મં મહારસન્તિ યદિપિ અનેકવારં સત્થુ સન્તિકે ધમ્મં સુત્વા તત્થ અભિપ્પસન્નો. ઇદાનિ પન તુમ્હેહિ કથિતં નાનાનયવિચિત્તતાય અસેચનકતાય ચ મહારસં ધમ્મં સુત્વા એસો અહં તતો ભિય્યો પસીદામિ. વિરાગો દેસિતો ધમ્મો, અનુપાદાય સબ્બસોતિ સબ્બસંકિલેસતો સબ્બસઙ્ખારતો ચ વિરજ્જનતો વિરાગજનનતો વિરાગો. તતો એવ રૂપાદીસુ કઞ્ચિ ધમ્મં અનુપાદાય અગ્ગહેત્વા વિમુત્તિસાધનવસેન પવત્તત્તા સબ્બસો અનુપાદાય દેસિતો.
Tattha esa bhiyyo pasīdāmi, sutvā dhammaṃ mahārasanti yadipi anekavāraṃ satthu santike dhammaṃ sutvā tattha abhippasanno. Idāni pana tumhehi kathitaṃ nānānayavicittatāya asecanakatāya ca mahārasaṃ dhammaṃ sutvā eso ahaṃ tato bhiyyo pasīdāmi. Virāgo desito dhammo, anupādāya sabbasoti sabbasaṃkilesato sabbasaṅkhārato ca virajjanato virāgajananato virāgo. Tato eva rūpādīsu kañci dhammaṃ anupādāya aggahetvā vimuttisādhanavasena pavattattā sabbaso anupādāya desito.
એવં સક્કો દેવરાજા થેરસ્સ દેસનં થોમેત્વા થેરં અભિવાદેત્વા સકટ્ઠાનમેવ ગતો. અથેકદિવસં થેરો મિચ્છાવિતક્કેહિ અભિભુય્યમાનાનં એકચ્ચાનં પુથુજ્જનાનં ચિત્તાચારં દિસ્વા તપ્પટિપક્ખભૂતઞ્ચસ્સ અનુક્કમં અનુસ્સરિત્વા, અત્તનો ચ સબ્બસો તતો વિનિવત્તિતમાનસતં આવજ્જેત્વા તદત્થં દીપેત્વા –
Evaṃ sakko devarājā therassa desanaṃ thometvā theraṃ abhivādetvā sakaṭṭhānameva gato. Athekadivasaṃ thero micchāvitakkehi abhibhuyyamānānaṃ ekaccānaṃ puthujjanānaṃ cittācāraṃ disvā tappaṭipakkhabhūtañcassa anukkamaṃ anussaritvā, attano ca sabbaso tato vinivattitamānasataṃ āvajjetvā tadatthaṃ dīpetvā –
૬૭૪.
674.
‘‘બહૂનિ લોકે ચિત્રાનિ, અસ્મિં પથવિમણ્ડલે;
‘‘Bahūni loke citrāni, asmiṃ pathavimaṇḍale;
મથેન્તિ મઞ્ઞે સઙ્કપ્પં, સુભં રાગૂપસંહિતં.
Mathenti maññe saṅkappaṃ, subhaṃ rāgūpasaṃhitaṃ.
૬૭૫.
675.
‘‘રજમુહતઞ્ચ વાતેન, યથા મેઘોપસમ્મયે;
‘‘Rajamuhatañca vātena, yathā meghopasammaye;
એવં સમ્મન્તિ સઙ્કપ્પા, યદા પઞ્ઞાય પસ્સતી’’તિ. – દ્વે ગાથા અભાસિ;
Evaṃ sammanti saṅkappā, yadā paññāya passatī’’ti. – dve gāthā abhāsi;
તત્થ બહૂનિ લોકે ચિત્રાનીતિ રૂપાદિવસેન તત્થાપિ નીલપીતાદિવસેન ઇત્થિપુરિસાદિવસેન ચ અનેકાનિ લોકે ચિત્તવિચિત્તાનિ આરમ્મણજાતાનિ. અસ્મિં પથવિમણ્ડલેતિ પચ્ચક્ખભૂતં મનુસ્સલોકં સન્ધાય વદતિ. મથેન્તિ મઞ્ઞે સઙ્કપ્પન્તિ તજ્જં પુરિસવાયામસહિતં અરણિસહિતં વિય અગ્ગિં અયોનિસોમનસિકારાભિસઙ્ખાતાનિ મિચ્છાસઙ્કપ્પાનિ મથેન્તિ મઞ્ઞે મથેન્તાનિ વિય તિટ્ઠન્તિ. કીદિસં? સુભં રાગૂપસંહિતં, કામવિતક્કન્તિ અત્થો. સો હિ સુભાકારગ્ગહણેન ‘‘સુભો’’તિ વોહરીયતિ.
Tattha bahūni loke citrānīti rūpādivasena tatthāpi nīlapītādivasena itthipurisādivasena ca anekāni loke cittavicittāni ārammaṇajātāni. Asmiṃ pathavimaṇḍaleti paccakkhabhūtaṃ manussalokaṃ sandhāya vadati. Mathenti maññe saṅkappanti tajjaṃ purisavāyāmasahitaṃ araṇisahitaṃ viya aggiṃ ayonisomanasikārābhisaṅkhātāni micchāsaṅkappāni mathenti maññe mathentāni viya tiṭṭhanti. Kīdisaṃ? Subhaṃ rāgūpasaṃhitaṃ, kāmavitakkanti attho. So hi subhākāraggahaṇena ‘‘subho’’ti voharīyati.
રજમુહતઞ્ચ વાતેનાતિ ચ-ઇતિ નિપાતમત્તં. યથા ગિમ્હાનં પચ્છિમે માસે વાતેન ઊહતં ઉટ્ઠિતં રજં મહામેઘો વસ્સન્તો ઉપસમ્મયે, વૂપસમેય્ય. એવં સમ્મન્તિ સઙ્કપ્પા, યદા પઞ્ઞાય પસ્સતીતિ યદા અરિયસાવકો તાનિ લોકચિત્રાનિ સમુદયતો, અસ્સાદતો, આદીનવતો, નિસ્સરણતો ચ યથાભૂતં પઞ્ઞાય પસ્સતિ, અથ યથા તં રજં ઉહતં મેઘેન, એવં સમ્મન્તિ પઞ્ઞાય સબ્બેપિ મિચ્છાસઙ્કપ્પા. ન હિ ઉપ્પન્નાય સમ્માદિટ્ઠિયા મિચ્છાસઙ્કપ્પા પતિટ્ઠં લભન્તિ. યથા પન પઞ્ઞાય પસ્સતિ, તં દસ્સેન્તો –
Rajamuhatañcavātenāti ca-iti nipātamattaṃ. Yathā gimhānaṃ pacchime māse vātena ūhataṃ uṭṭhitaṃ rajaṃ mahāmegho vassanto upasammaye, vūpasameyya. Evaṃ sammanti saṅkappā, yadā paññāya passatīti yadā ariyasāvako tāni lokacitrāni samudayato, assādato, ādīnavato, nissaraṇato ca yathābhūtaṃ paññāya passati, atha yathā taṃ rajaṃ uhataṃ meghena, evaṃ sammanti paññāya sabbepi micchāsaṅkappā. Na hi uppannāya sammādiṭṭhiyā micchāsaṅkappā patiṭṭhaṃ labhanti. Yathā pana paññāya passati, taṃ dassento –
૬૭૬.
676.
‘‘સબ્બે સઙ્ખારા અનિચ્ચાતિ, યદા પઞ્ઞાય પસ્સતિ;
‘‘Sabbe saṅkhārā aniccāti, yadā paññāya passati;
અથ નિબ્બિન્દતિ દુક્ખે, એસ મગ્ગો વિસુદ્ધિયા.
Atha nibbindati dukkhe, esa maggo visuddhiyā.
૬૭૭.
677.
‘‘સબ્બે સઙ્ખારા દુક્ખાતિ…પે॰… એસ મગ્ગો વિસુદ્ધિયા.
‘‘Sabbe saṅkhārā dukkhāti…pe… esa maggo visuddhiyā.
૬૭૮.
678.
‘‘સબ્બે ધમ્મા અનત્તાતિ, યદા પઞ્ઞાય પસ્સતિ;
‘‘Sabbe dhammā anattāti, yadā paññāya passati;
અથ નિબ્બિન્દતિ દુક્ખે, એસ મગ્ગો વિસુદ્ધિયા’’તિ. –
Atha nibbindati dukkhe, esa maggo visuddhiyā’’ti. –
તિસ્સો ગાથા અભાસિ.
Tisso gāthā abhāsi.
તત્થ સબ્બે સઙ્ખારાતિ છળારમ્મણસઙ્ગહા સબ્બે તેભૂમકા પઞ્ચક્ખન્ધા. અનિચ્ચાતિ ‘‘આદિમજ્ઝઅન્તવન્તતો, અનિચ્ચન્તિકતો, તાવકાલિકતો, તત્થ તત્થ ભિજ્જનતો ન નિચ્ચા’’તિ યદા વિપસ્સનાપઞ્ઞાય પસ્સતિ. અથ નિબ્બિન્દતિ દુક્ખેતિ અથ ઇમસ્મિં વટ્ટદુક્ખે નિબ્બિન્દતિ, નિબ્બિન્દન્તો દુક્ખપરિજાનનાદિવિધિના સચ્ચાનિ પટિવિજ્ઝતિ. એસ મગ્ગો વિસુદ્ધિયાતિ એસ યથાવુત્તો વિપસ્સનાવિધિ ઞાણદસ્સનવિસુદ્ધિયા, અચ્ચન્તવિસુદ્ધિયા ચ મગ્ગો અધિગમુપાયો.
Tattha sabbe saṅkhārāti chaḷārammaṇasaṅgahā sabbe tebhūmakā pañcakkhandhā. Aniccāti ‘‘ādimajjhaantavantato, aniccantikato, tāvakālikato, tattha tattha bhijjanato na niccā’’ti yadā vipassanāpaññāya passati. Atha nibbindati dukkheti atha imasmiṃ vaṭṭadukkhe nibbindati, nibbindanto dukkhaparijānanādividhinā saccāni paṭivijjhati. Esa maggo visuddhiyāti esa yathāvutto vipassanāvidhi ñāṇadassanavisuddhiyā, accantavisuddhiyā ca maggo adhigamupāyo.
દુક્ખાતિ સપ્પટિભયતો, ઉદયબ્બયસમ્પટિપીળનતો, દુક્ખમતો, સુખપટિક્ખેપતો ચ દુક્ખા. સેસં વુત્તનયમેવ.
Dukkhāti sappaṭibhayato, udayabbayasampaṭipīḷanato, dukkhamato, sukhapaṭikkhepato ca dukkhā. Sesaṃ vuttanayameva.
સબ્બે ધમ્મા અનત્તાતિ સબ્બેપિ ચતુભૂમકા ધમ્મા અનત્તા. ઇધ પન તેભૂમકધમ્માવ ગહેતબ્બા. તે હિ અસારતો, અવસવત્તનતો, સુઞ્ઞતો, અત્તપટિક્ખેપતો ચ અનત્તાતિ વિપસ્સિતબ્બા. સેસં પુરિમસદિસમેવ.
Sabbe dhammā anattāti sabbepi catubhūmakā dhammā anattā. Idha pana tebhūmakadhammāva gahetabbā. Te hi asārato, avasavattanato, suññato, attapaṭikkhepato ca anattāti vipassitabbā. Sesaṃ purimasadisameva.
એવં વિપસ્સનાવિધિં દસ્સેત્વા તેન વિધિના કતકિચ્ચં અત્તાનં અઞ્ઞં વિય કત્વા દસ્સેન્તો –
Evaṃ vipassanāvidhiṃ dassetvā tena vidhinā katakiccaṃ attānaṃ aññaṃ viya katvā dassento –
૬૭૯.
679.
‘‘બુદ્ધાનુબુદ્ધો યો થેરો, કોણ્ડઞ્ઞો તિબ્બનિક્કમો;
‘‘Buddhānubuddho yo thero, koṇḍañño tibbanikkamo;
પહીનજાતિમરણો, બ્રહ્મચરિયસ્સ કેવલી.
Pahīnajātimaraṇo, brahmacariyassa kevalī.
૬૮૦.
680.
‘‘ઓઘપાસો દળ્હખિલો, પબ્બતો દુપ્પદાલયો;
‘‘Oghapāso daḷhakhilo, pabbato duppadālayo;
છેત્વા ખિલઞ્ચ પાસઞ્ચ, સેલં ભેત્વાન દુબ્ભિદં;
Chetvā khilañca pāsañca, selaṃ bhetvāna dubbhidaṃ;
તિણ્ણો પારઙ્ગતો ઝાયી, મુત્તો સો મારબન્ધના’’તિ. –
Tiṇṇo pāraṅgato jhāyī, mutto so mārabandhanā’’ti. –
ગાથાદ્વયમાહ.
Gāthādvayamāha.
તત્થ બુદ્ધાનુબુદ્ધોતિ બુદ્ધાનં અનુબુદ્ધો, સમ્માસમ્બુદ્ધેહિ બુજ્ઝિતાનિ સચ્ચાનિ તેસં દેસનાનુસારેન બુજ્ઝતીતિ અત્થો. થિરેહિ અસેક્ખેહિ સીલસારાદીહિ સમન્નાગતોતિ, થેરો. કોણ્ડઞ્ઞોતિ ગોત્તકિત્તનં. તિબ્બનિક્કમોતિ દળ્હવીરિયો, થિરપરક્કમો. જાતિમરણાનં પહીનકારણત્તા પહીનજાતિમરણો. બ્રહ્મચરિયસ્સ કેવલીતિ મગ્ગબ્રહ્મચરિયસ્સ અનવસેસં, અનવસેસતો વા મગ્ગબ્રહ્મચરિયસ્સ પારિપૂરકો, અથ વા કેવલી નામ કિલેસેહિ અસમ્મિસ્સતાય મગ્ગઞાણં ફલઞાણઞ્ચ, તં ઇમસ્મિં અત્થીતિ કેવલી. યસ્મા પન તદુભયમ્પિ મગ્ગબ્રહ્મચરિયસ્સ વસેન હોતિ ન અઞ્ઞથા, તસ્મા ‘‘બ્રહ્મચરિયસ્સ કેવલી’’તિ વુત્તં.
Tattha buddhānubuddhoti buddhānaṃ anubuddho, sammāsambuddhehi bujjhitāni saccāni tesaṃ desanānusārena bujjhatīti attho. Thirehi asekkhehi sīlasārādīhi samannāgatoti, thero. Koṇḍaññoti gottakittanaṃ. Tibbanikkamoti daḷhavīriyo, thiraparakkamo. Jātimaraṇānaṃ pahīnakāraṇattā pahīnajātimaraṇo. Brahmacariyassa kevalīti maggabrahmacariyassa anavasesaṃ, anavasesato vā maggabrahmacariyassa pāripūrako, atha vā kevalī nāma kilesehi asammissatāya maggañāṇaṃ phalañāṇañca, taṃ imasmiṃ atthīti kevalī. Yasmā pana tadubhayampi maggabrahmacariyassa vasena hoti na aññathā, tasmā ‘‘brahmacariyassa kevalī’’ti vuttaṃ.
ઓઘપાસોતિ ‘‘કામોઘો, ભવોઘો, દિટ્ઠોઘો, અવિજ્જોઘો’’તિ (ધ॰ સ॰ ૧૧૫૬; વિભ॰ ૯૩૮) એવં વુત્તા ચત્તારો ઓઘા – ‘‘અન્તલિક્ખચરો પાસો, ય્વાયં ચરતિ માનસો’’તિ (મહાવ॰ ૩૩; સં॰ નિ॰ ૧.૧૫૧) એવં વુત્તો રાગપાસો ચ. દળ્હખિલોતિ ‘‘સત્થરિ કઙ્ખતિ, ધમ્મે કઙ્ખતિ, સઙ્ઘે કઙ્ખતિ, સિક્ખાય કઙ્ખતિ, સબ્રહ્મચારીસુ કુપિતો હોતિ અનત્તમનો આહતચિત્તો ખિલજાતો’’તિ (મ॰ નિ॰ ૧.૧૮૫; અ॰ નિ॰ ૫.૨૦૫) એવં વુત્તો દળ્હો થિરો પઞ્ચવિધો ચેતોખિલો ચ. પચુરજનેહિ પદાલેતું અસક્કુણેય્યતાય દુપ્પદાલયો. તતો એવ પબ્બતસદિસતાય પબ્બતોતિ ચ સઙ્ખં ગતો. ‘‘દુક્ખે અઞ્ઞાણ’’ન્તિઆદિના (વિભ॰ ૨૨૬; સં॰ નિ॰ ૨.૨) વા નયેન વુત્તો અઞ્ઞાણપ્પભેદો ચ. ઇતિ એતં સબ્બં છેત્વા ખિલઞ્ચ પાસઞ્ચાતિ એતેસુ ચતુબ્બિધેસુ સંકિલેસધમ્મેસુ યો ખિલઞ્ચ પાસઞ્ચ અરિયમગ્ગઞાણાસિના છિન્દિત્વા. સેલં ભેત્વાન દુબ્ભિદન્તિ યેન કેનચિ ઞાણેન છિન્દિતું અસક્કુણેય્યં અઞ્ઞાણસેલં વજિરૂપમઞાણેન છિન્દિત્વા, ચત્તારોપિ ઓઘે તરિત્વા, તેસં પરતીરે નિબ્બાને ઠિતત્તા તિણ્ણો પારઙ્ગતો. આરમ્મણૂપનિજ્ઝાનલક્ખણેન લક્ખણૂપનિજ્ઝાનલક્ખણેનાતિ દુવિધેનપિ ઝાયી; મુત્તો સો મારબન્ધનાતિ સો એવરૂપો ખીણાસવો સબ્બસ્માપિ કિલેસમારબન્ધના મુત્તો વિપ્પમુત્તો વિસંયુત્તોતિ. અત્તાનમેવ સન્ધાય થેરો વદતિ.
Oghapāsoti ‘‘kāmogho, bhavogho, diṭṭhogho, avijjogho’’ti (dha. sa. 1156; vibha. 938) evaṃ vuttā cattāro oghā – ‘‘antalikkhacaro pāso, yvāyaṃ carati mānaso’’ti (mahāva. 33; saṃ. ni. 1.151) evaṃ vutto rāgapāso ca. Daḷhakhiloti ‘‘satthari kaṅkhati, dhamme kaṅkhati, saṅghe kaṅkhati, sikkhāya kaṅkhati, sabrahmacārīsu kupito hoti anattamano āhatacitto khilajāto’’ti (ma. ni. 1.185; a. ni. 5.205) evaṃ vutto daḷho thiro pañcavidho cetokhilo ca. Pacurajanehi padāletuṃ asakkuṇeyyatāya duppadālayo. Tato eva pabbatasadisatāya pabbatoti ca saṅkhaṃ gato. ‘‘Dukkhe aññāṇa’’ntiādinā (vibha. 226; saṃ. ni. 2.2) vā nayena vutto aññāṇappabhedo ca. Iti etaṃ sabbaṃ chetvā khilañca pāsañcāti etesu catubbidhesu saṃkilesadhammesu yo khilañca pāsañca ariyamaggañāṇāsinā chinditvā. Selaṃ bhetvāna dubbhidanti yena kenaci ñāṇena chindituṃ asakkuṇeyyaṃ aññāṇaselaṃ vajirūpamañāṇena chinditvā, cattāropi oghe taritvā, tesaṃ paratīre nibbāne ṭhitattā tiṇṇo pāraṅgato. Ārammaṇūpanijjhānalakkhaṇena lakkhaṇūpanijjhānalakkhaṇenāti duvidhenapi jhāyī; mutto so mārabandhanāti so evarūpo khīṇāsavo sabbasmāpi kilesamārabandhanā mutto vippamutto visaṃyuttoti. Attānameva sandhāya thero vadati.
અથેકદિવસં થેરો, અત્તનો સદ્ધિવિહારિકં એકં ભિક્ખું અકલ્યાણમિત્તસંસગ્ગેન કુસીતં હીનવીરિયં ઉદ્ધતં ઉન્નળં વિહરન્તં દિસ્વા, ઇદ્ધિયા તત્થ ગન્ત્વા, તં ‘‘મા, આવુસો, એવં કરિ, અકલ્યાણમિત્તે પહાય કલ્યાણમિત્તે સેવન્તો સમણધમ્મં કરોહી’’તિ ઓવદિ. સો થેરસ્સ વચનં નાદિયિ. થેરો તસ્સ અનાદિયનેન ધમ્મસંવેગપ્પત્તો પુગ્ગલાધિટ્ઠાનાય કથાય મિચ્છાપટિપત્તિં ગરહન્તો સમ્માપટિપત્તિં વિવેકવાસઞ્ચ પસંસન્તો –
Athekadivasaṃ thero, attano saddhivihārikaṃ ekaṃ bhikkhuṃ akalyāṇamittasaṃsaggena kusītaṃ hīnavīriyaṃ uddhataṃ unnaḷaṃ viharantaṃ disvā, iddhiyā tattha gantvā, taṃ ‘‘mā, āvuso, evaṃ kari, akalyāṇamitte pahāya kalyāṇamitte sevanto samaṇadhammaṃ karohī’’ti ovadi. So therassa vacanaṃ nādiyi. Thero tassa anādiyanena dhammasaṃvegappatto puggalādhiṭṭhānāya kathāya micchāpaṭipattiṃ garahanto sammāpaṭipattiṃ vivekavāsañca pasaṃsanto –
૬૮૧.
681.
‘‘ઉદ્ધતો ચપલો ભિક્ખુ, મિત્તે આગમ્મ પાપકે;
‘‘Uddhato capalo bhikkhu, mitte āgamma pāpake;
સંસીદતિ મહોઘસ્મિં, ઊમિયા પટિકુજ્જિતો.
Saṃsīdati mahoghasmiṃ, ūmiyā paṭikujjito.
૬૮૨.
682.
‘‘અનુદ્ધતો અચપલો, નિપકો સંવુતિન્દ્રિયો;
‘‘Anuddhato acapalo, nipako saṃvutindriyo;
કલ્યાણમિત્તો મેધાવી, દુક્ખસ્સન્તકરો સિયા.
Kalyāṇamitto medhāvī, dukkhassantakaro siyā.
૬૮૩.
683.
‘‘કાલપબ્બઙ્ગસઙ્કાસો, કિસો ધમનિસન્થતો;
‘‘Kālapabbaṅgasaṅkāso, kiso dhamanisanthato;
મત્તઞ્ઞૂ અન્નપાનસ્મિં, અદીનમનસો નરો.
Mattaññū annapānasmiṃ, adīnamanaso naro.
૬૮૪.
684.
‘‘ફુટ્ઠો ડંસેહિ મકસેહિ, અરઞ્ઞસ્મિં બ્રહાવને;
‘‘Phuṭṭho ḍaṃsehi makasehi, araññasmiṃ brahāvane;
નાગો સઙ્ગામસીસેવ, સતો તત્રાધિવાસયે.
Nāgo saṅgāmasīseva, sato tatrādhivāsaye.
૬૮૫-૬.
685-6.
‘‘નાભિનન્દામિ મરણં…પે॰… સમ્પજાનો પતિસ્સતો.
‘‘Nābhinandāmi maraṇaṃ…pe… sampajāno patissato.
૬૮૭.
687.
‘‘પરિચિણ્ણો મયા સત્થા…પે॰… ભવનેત્તિ સમૂહતા.
‘‘Pariciṇṇo mayā satthā…pe… bhavanetti samūhatā.
૬૮૮.
688.
‘‘યસ્સ ચત્થાય પબ્બજિતો, અગારસ્માનગારિયં;
‘‘Yassa catthāya pabbajito, agārasmānagāriyaṃ;
સો મે અત્થો અનુપ્પત્તો, કિં મે સદ્ધિવિહારિના’’તિ. –
So me attho anuppatto, kiṃ me saddhivihārinā’’ti. –
ઇમા ગાથા અભાસિ.
Imā gāthā abhāsi.
તત્થ ઉદ્ધતોતિ ઉદ્ધચ્ચયુત્તો અસમાહિતો વિક્ખિત્તચિત્તો. ચપલોતિ પત્તચીવરમણ્ડનાદિના ચાપલ્યેન સમન્નાગતો લોલપકતિકો. મિત્તે આગમ્મ પાપકેતિ અકલ્યાણમિત્તે નિસ્સાય સમણધમ્મં અકરોન્તો. સંસીદતિ મહોઘસ્મિં, ઊમિયા પટિકુજ્જિતોતિ યથા મહાસમુદ્દે પતિતપુરિસો સમુદ્દવીચીહિ ઓત્થટો સીસં ઉક્ખિપિતું અલભન્તો તત્થેવ સંસીદતિ, એવં સંસારમહોઘસ્મિં પરિબ્ભમન્તો કોધુપાયાસઊમિયા પટિકુજ્જિતો ઓત્થટો વિપસ્સનાવસેન પઞ્ઞાસીસં ઉક્ખિપિતું અલભન્તો તત્થેવ સંસીદતિ.
Tattha uddhatoti uddhaccayutto asamāhito vikkhittacitto. Capaloti pattacīvaramaṇḍanādinā cāpalyena samannāgato lolapakatiko. Mitte āgamma pāpaketi akalyāṇamitte nissāya samaṇadhammaṃ akaronto. Saṃsīdati mahoghasmiṃ, ūmiyā paṭikujjitoti yathā mahāsamudde patitapuriso samuddavīcīhi otthaṭo sīsaṃ ukkhipituṃ alabhanto tattheva saṃsīdati, evaṃ saṃsāramahoghasmiṃ paribbhamanto kodhupāyāsaūmiyā paṭikujjito otthaṭo vipassanāvasena paññāsīsaṃ ukkhipituṃ alabhanto tattheva saṃsīdati.
નિપકોતિ નિપુણો, અત્તત્થપરત્થેસુ કુસલો. સંવુતિન્દ્રિયોતિ મનચ્છટ્ઠાનં ઇન્દ્રિયાનં સંવરણેન પિહિતિન્દ્રિયો. કલ્યાણમિત્તોતિ કલ્યાણેહિ મિત્તેહિ સમન્નાગતો. મેધાવીતિ ધમ્મોજપઞ્ઞાય સમઙ્ગીભૂતો. દુક્ખસ્સન્તકરો સિયાતિ સો તાદિસો સકલસ્સાપિ વટ્ટદુક્ખસ્સ અન્તકરો ભવેય્ય.
Nipakoti nipuṇo, attatthaparatthesu kusalo. Saṃvutindriyoti manacchaṭṭhānaṃ indriyānaṃ saṃvaraṇena pihitindriyo. Kalyāṇamittoti kalyāṇehi mittehi samannāgato. Medhāvīti dhammojapaññāya samaṅgībhūto. Dukkhassantakaro siyāti so tādiso sakalassāpi vaṭṭadukkhassa antakaro bhaveyya.
કાલપબ્બઙ્ગસઙ્કાસોતિઆદિ વિવેકાભિરતિકિત્તનં. નાભિનન્દામીતિઆદિ પન કતકિચ્ચભાવદસ્સનં. તં સબ્બં હેટ્ઠા (થેરગા॰ અટ્ઠ॰ ૨.૬૦૭) વુત્તત્થમેવ. ઓસાને પન કિં મે સદ્ધિવિહારિનાતિ અત્તનો સદ્ધિવિહારિકં સન્ધાય વુત્તં. તસ્મા એદિસેન દુબ્બચેન અનાદરેન સદ્ધિવિહારિના કિં મે પયોજનં એકવિહારોયેવ મય્હં રુચ્ચતીતિ અત્થો.
Kālapabbaṅgasaṅkāsotiādi vivekābhiratikittanaṃ. Nābhinandāmītiādi pana katakiccabhāvadassanaṃ. Taṃ sabbaṃ heṭṭhā (theragā. aṭṭha. 2.607) vuttatthameva. Osāne pana kiṃ me saddhivihārināti attano saddhivihārikaṃ sandhāya vuttaṃ. Tasmā edisena dubbacena anādarena saddhivihārinā kiṃ me payojanaṃ ekavihāroyeva mayhaṃ ruccatīti attho.
એવં પન વત્વા છદ્દન્તદહમેવ ગતો. તત્થ દ્વાદસ વસ્સાનિ વસિત્વા ઉપકટ્ઠે પરિનિબ્બાને સત્થારં ઉપસઙ્કમિત્વા પરિનિબ્બાનં અનુજાનાપેત્વા તત્થેવ ગન્ત્વા પરિનિબ્બાયિ.
Evaṃ pana vatvā chaddantadahameva gato. Tattha dvādasa vassāni vasitvā upakaṭṭhe parinibbāne satthāraṃ upasaṅkamitvā parinibbānaṃ anujānāpetvā tattheva gantvā parinibbāyi.
અઞ્ઞાસિકોણ્ડઞ્ઞત્થેરગાથાવણ્ણના નિટ્ઠિતા.
Aññāsikoṇḍaññattheragāthāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / સુત્તપિટક • Suttapiṭaka / ખુદ્દકનિકાય • Khuddakanikāya / થેરગાથાપાળિ • Theragāthāpāḷi / ૧. અઞ્ઞાસિકોણ્ડઞ્ઞત્થેરગાથા • 1. Aññāsikoṇḍaññattheragāthā