Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / જાતક-અટ્ઠકથા • Jātaka-aṭṭhakathā |
[૨૯૫] ૫. અન્તજાતકવણ્ણના
[295] 5. Antajātakavaṇṇanā
ઉસભસ્સેવ તે ખન્ધોતિ ઇદં સત્થા જેતવને વિહરન્તો તેયેવ દ્વે જને આરબ્ભ કથેસિ. પચ્ચુપ્પન્નવત્થુ પુરિમસદિસમેવ.
Usabhasseva te khandhoti idaṃ satthā jetavane viharanto teyeva dve jane ārabbha kathesi. Paccuppannavatthu purimasadisameva.
અતીતે બારાણસિયં બ્રહ્મદત્તે રજ્જં કારેન્તે બોધિસત્તો એકસ્મિં ગામૂપચારે એરણ્ડરુક્ખદેવતા હુત્વા નિબ્બત્તિ. તદા એકસ્મિં ગામકે મતં જરગ્ગવં નિક્કડ્ઢિત્વા ગામદ્વારે એરણ્ડવને છડ્ડેસું. એકો સિઙ્ગાલો આગન્ત્વા તસ્સ મંસં ખાદિ. એકો કાકો આગન્ત્વા એરણ્ડે નિલીનો તં દિસ્વા ‘‘યંનૂનાહં એતસ્સ અભૂતગુણકથં કથેત્વા મંસં ખાદેય્ય’’ન્તિ ચિન્તેત્વા પઠમં ગાથમાહ –
Atīte bārāṇasiyaṃ brahmadatte rajjaṃ kārente bodhisatto ekasmiṃ gāmūpacāre eraṇḍarukkhadevatā hutvā nibbatti. Tadā ekasmiṃ gāmake mataṃ jaraggavaṃ nikkaḍḍhitvā gāmadvāre eraṇḍavane chaḍḍesuṃ. Eko siṅgālo āgantvā tassa maṃsaṃ khādi. Eko kāko āgantvā eraṇḍe nilīno taṃ disvā ‘‘yaṃnūnāhaṃ etassa abhūtaguṇakathaṃ kathetvā maṃsaṃ khādeyya’’nti cintetvā paṭhamaṃ gāthamāha –
૧૩૩.
133.
‘‘ઉસભસ્સેવ તે ખન્ધો, સીહસ્સેવ વિજમ્ભિતં;
‘‘Usabhasseva te khandho, sīhasseva vijambhitaṃ;
મિગરાજ નમો ત્યત્થુ, અપિ કિઞ્ચિ લભામસે’’તિ.
Migarāja namo tyatthu, api kiñci labhāmase’’ti.
તત્થ નમો ત્યત્થૂતિ નમો તે અત્થુ.
Tattha namo tyatthūti namo te atthu.
તં સુત્વા સિઙ્ગાલો દુતિયં ગાથમાહ –
Taṃ sutvā siṅgālo dutiyaṃ gāthamāha –
૧૩૪.
134.
‘‘કુલપુત્તોવ જાનાતિ, કુલપુત્તં પસંસિતું;
‘‘Kulaputtova jānāti, kulaputtaṃ pasaṃsituṃ;
મયૂરગીવસઙ્કાસ, ઇતો પરિયાહિ વાયસા’’તિ.
Mayūragīvasaṅkāsa, ito pariyāhi vāyasā’’ti.
તત્થ ઇતો પરિયાહીતિ એરણ્ડતો ઓતરિત્વા ઇતો યેનાહં, તેનાગન્ત્વા મંસં ખાદાતિ વદતિ.
Tattha ito pariyāhīti eraṇḍato otaritvā ito yenāhaṃ, tenāgantvā maṃsaṃ khādāti vadati.
તં તેસં કિરિયં દિસ્વા રુક્ખદેવતા તતિયં ગાથમાહ –
Taṃ tesaṃ kiriyaṃ disvā rukkhadevatā tatiyaṃ gāthamāha –
૧૩૫.
135.
‘‘મિગાનં સિઙ્ગાલો અન્તો, પક્ખીનં પન વાયસો;
‘‘Migānaṃ siṅgālo anto, pakkhīnaṃ pana vāyaso;
એરણ્ડો અન્તો રુક્ખાનં, તયો અન્તા સમાગતા’’તિ.
Eraṇḍo anto rukkhānaṃ, tayo antā samāgatā’’ti.
તત્થ અન્તોતિ હીનો લામકો.
Tattha antoti hīno lāmako.
સત્થા ઇમં ધમ્મદેસનં આહરિત્વા જાતકં સમોધાનેસિ – ‘‘તદા સિઙ્ગાલો દેવદત્તો અહોસિ, કાકો કોકાલિકો, રુક્ખદેવતા પન અહમેવ અહોસિ’’ન્તિ.
Satthā imaṃ dhammadesanaṃ āharitvā jātakaṃ samodhānesi – ‘‘tadā siṅgālo devadatto ahosi, kāko kokāliko, rukkhadevatā pana ahameva ahosi’’nti.
અન્તજાતકવણ્ણના પઞ્ચમા.
Antajātakavaṇṇanā pañcamā.
Related texts:
તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / સુત્તપિટક • Suttapiṭaka / ખુદ્દકનિકાય • Khuddakanikāya / જાતકપાળિ • Jātakapāḷi / ૨૯૫. અન્તજાતકં • 295. Antajātakaṃ