| Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / સંયુત્તનિકાય (ટીકા) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
૬. અનુરુદ્ધસુત્તવણ્ણના
6. Anuruddhasuttavaṇṇanā
૨૨૬. અનન્તરે અત્તભાવેતિ અતીતાનન્તરે દેવત્તભાવે. થેરો હિ તાવતિંસદેવલોકા ચવિત્વા ઇધૂપપન્નો. અગ્ગમહેસીતિ કાચિ પરિચારિકા દેવધીતા ચિત્તપણિધાનમત્તેન ઇદાનિપિ દેવકાયે ભવિસ્સતિ ઉપચિતકુસલધમ્મત્તાતિ મઞ્ઞમાના તસ્મિં વત્તમાનં વિય કથેન્તી ‘‘સોભસી’’તિ આહ. એવં અતીતમ્પિસ્સ દિબ્બસોતં પચ્ચુપ્પન્નં વિય મઞ્ઞેય્ય નાતિચિરકાલત્તાતિ દસ્સેન્તો ‘‘પુબ્બેપિ સોભસી’’તિ આહ. સુગતિનિરયાદિદુગ્ગતિયા વસેન દુગ્ગતા એતરહીતિ અધિપ્પાયો. પટિપત્તિદુગ્ગતિયા કામેસુ સમ્મુચ્છિતભાવતો.
226.Anantareattabhāveti atītānantare devattabhāve. Thero hi tāvatiṃsadevalokā cavitvā idhūpapanno. Aggamahesīti kāci paricārikā devadhītā cittapaṇidhānamattena idānipi devakāye bhavissati upacitakusaladhammattāti maññamānā tasmiṃ vattamānaṃ viya kathentī ‘‘sobhasī’’ti āha. Evaṃ atītampissa dibbasotaṃ paccuppannaṃ viya maññeyya nāticirakālattāti dassento ‘‘pubbepi sobhasī’’ti āha. Sugatinirayādiduggatiyā vasena duggatā etarahīti adhippāyo. Paṭipattiduggatiyā kāmesu sammucchitabhāvato.
પતિટ્ઠહન્તોતિ નિવિસન્તો. અટ્ઠહિ કારણેહીતિ ચિરકાલપરિભાવનાય વિરુળ્હમૂલેહિ અયોનિસોમનસિકારાદિપચ્ચયમૂલકેહિ વુચ્ચમાનેહિ અટ્ઠહિ કારણેહિ. રત્તો રાગવસેનાતિ સભાવતો સઙ્કપ્પતો ચ યથાસમીહિતે ઇટ્ઠાકારે સક્કાયે સઞ્જાતરાગવસા રત્તો ગિદ્ધો ગધિતો. પતિટ્ઠાતીતિ ઓરુય્હ તિટ્ઠતિ. દુટ્ઠો દોસવસેનાતિ સભાવતો સઙ્કપ્પતો ચ યથાસમીહિતે અનિટ્ઠાકારે સક્કાયે સઞ્જાતદોસવસેન દુટ્ઠો રુપિતચિત્તો. મૂળ્હો મોહવસેનાતિ અસમપેક્ખનેન મૂળ્હો મુય્હનવસેન. વિનિબદ્ધોતિ અહંકારેન વિસેસતો નિબન્ધનતો માનવત્થુસ્મિં બન્ધિતો. માનવસેનાતિ તેન તેન મઞ્ઞનાકારેન. પરામટ્ઠોતિ ધમ્મસભાવં નિચ્ચાદિવસેન પરતો આમટ્ઠો. દિટ્ઠિવસેનાતિ મિચ્છાદસ્સનવસેન. થામગતોતિ રાગાદિકિલેસવસેન થામં થિરભાવં ઉપગતો. અનુસયવસેનાતિ મગ્ગેન અપ્પહીનતાય અનુ અનુ સન્તાને સયનવસેન. અપ્પહીનટ્ઠો હિ તેસં અનુસયટ્ઠો. અનિટ્ઠઙ્ગતોતિ સંસયિતો. વિક્ખેપગતોતિ વિક્ખિત્તભાવં ઉપગતો. ઉદ્ધચ્ચવસેનાતિ ચિત્તસ્સ ઉદ્ધતભાવવસેન. તાપીતિ તાપિ દેવકઞ્ઞાયો. એવં પતિટ્ઠિતાવાતિ યથાવુત્તનયેન રત્તભાવાદિના સક્કાયસ્મિં પતિટ્ઠિતા એવ. નરદેવાનન્તિ પુરિસભૂતદેવાનં.
Patiṭṭhahantoti nivisanto. Aṭṭhahi kāraṇehīti cirakālaparibhāvanāya viruḷhamūlehi ayonisomanasikārādipaccayamūlakehi vuccamānehi aṭṭhahi kāraṇehi. Ratto rāgavasenāti sabhāvato saṅkappato ca yathāsamīhite iṭṭhākāre sakkāye sañjātarāgavasā ratto giddho gadhito. Patiṭṭhātīti oruyha tiṭṭhati. Duṭṭho dosavasenāti sabhāvato saṅkappato ca yathāsamīhite aniṭṭhākāre sakkāye sañjātadosavasena duṭṭho rupitacitto. Mūḷho mohavasenāti asamapekkhanena mūḷho muyhanavasena. Vinibaddhoti ahaṃkārena visesato nibandhanato mānavatthusmiṃ bandhito. Mānavasenāti tena tena maññanākārena. Parāmaṭṭhoti dhammasabhāvaṃ niccādivasena parato āmaṭṭho. Diṭṭhivasenāti micchādassanavasena. Thāmagatoti rāgādikilesavasena thāmaṃ thirabhāvaṃ upagato. Anusayavasenāti maggena appahīnatāya anu anu santāne sayanavasena. Appahīnaṭṭho hi tesaṃ anusayaṭṭho. Aniṭṭhaṅgatoti saṃsayito. Vikkhepagatoti vikkhittabhāvaṃ upagato. Uddhaccavasenāti cittassa uddhatabhāvavasena. Tāpīti tāpi devakaññāyo. Evaṃ patiṭṭhitāvāti yathāvuttanayena rattabhāvādinā sakkāyasmiṃ patiṭṭhitā eva. Naradevānanti purisabhūtadevānaṃ.
પટિગન્તુન્તિ અપેક્ખાવસેન તતો અપગન્તું અપેક્ખં વિસ્સજ્જેતું. દુસ્સન્તન્તિ દસન્તં, ‘‘વત્થ’’ન્તિ કેચિ. સૂચિં યોજેત્વાતિ સિબ્બનસુત્તેન સૂચિં યોજેત્વા પાસે ચ પવેસેત્વા. મનાપકાયે દેવનિકાયે જાતા મનાપકાયિકા. તેસં પભાવં દસ્સેતું ‘‘મનસા’’તિઆદિ વુત્તં. સમજ્જન્તિ સંહિતં. ગમનભાવન્તિ ગમનજ્ઝાસયં. વિક્ખીણોતિ વિચ્છિન્દનવસેન ખીણો. દેવતાનં ઉત્તરિમનુસ્સધમ્મારોચને દોસો નત્થીતિ તાસં પુન અનાગમનત્થં અરહત્તં બ્યાકાસિ.
Paṭigantunti apekkhāvasena tato apagantuṃ apekkhaṃ vissajjetuṃ. Dussantanti dasantaṃ, ‘‘vattha’’nti keci. Sūciṃ yojetvāti sibbanasuttena sūciṃ yojetvā pāse ca pavesetvā. Manāpakāye devanikāye jātā manāpakāyikā. Tesaṃ pabhāvaṃ dassetuṃ ‘‘manasā’’tiādi vuttaṃ. Samajjanti saṃhitaṃ. Gamanabhāvanti gamanajjhāsayaṃ. Vikkhīṇoti vicchindanavasena khīṇo. Devatānaṃ uttarimanussadhammārocane doso natthīti tāsaṃ puna anāgamanatthaṃ arahattaṃ byākāsi.
અનુરુદ્ધસુત્તવણ્ણના નિટ્ઠિતા.
Anuruddhasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / સુત્તપિટક • Suttapiṭaka / સંયુત્તનિકાય • Saṃyuttanikāya / ૬. અનુરુદ્ધસુત્તં • 6. Anuruddhasuttaṃ
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / સંયુત્તનિકાય (અટ્ઠકથા) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ૬. અનુરુદ્ધસુત્તવણ્ણના • 6. Anuruddhasuttavaṇṇanā
