Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / વજિરબુદ્ધિ-ટીકા • Vajirabuddhi-ṭīkā

    અપલોકનકમ્મકથાવણ્ણના

    Apalokanakammakathāvaṇṇanā

    ૪૯૫-૬. કાયસમ્ભોગસામગ્ગિદાનસહસેય્યપટિગ્ગહણાદિ ઇમસ્સ અપલોકનકમ્મસ્સ ઠાનં હોતીતિ એવમ્પિ અપલોકનકમ્મં પવત્તતીતિ અત્થો. કમ્મઞ્ઞેવ લક્ખણન્તિ કમ્મલક્ખણં. ઓસારણનિસ્સારણભણ્ડુકમ્માદયો વિય કમ્મઞ્ચ હુત્વા અઞ્ઞઞ્ચ નામં ન લભતિ , કમ્મમેવ હુત્વા ઉપલક્ખીયતીતિ કમ્મલક્ખણં ઉપનિસ્સયો વિય. હેતુપચ્ચયાદિલક્ખણવિમુત્તો હિ સબ્બો પચ્ચયવિસેસો તત્થ સઙ્ગય્હતિ, એવમ્પિ ‘‘કમ્મલક્ખણમેવા’’તિ વુત્તં. કમ્મલક્ખણં દસ્સેતું ‘‘અચ્છિન્નચીવરજિણ્ણચીવરનટ્ઠચીવરાન’’ન્તિઆદિ વુત્તં. ‘‘તતો અતિરેકં દેન્તેન અપલોકેત્વા દાતબ્બ’’ન્તિ વુત્તં અપલોકનં કમ્મલક્ખણમેવ. એવં સબ્બત્થ લક્ખણં વેદિતબ્બં. ઇણપલિબોધમ્પીતિ સચે તાદિસં ભિક્ખું ઇણાયિકા પલિબુજ્ઝન્તિ. તત્રુપ્પાદતો દાતું વટ્ટતિ. અન્તરસન્નિપાતોતિ ઉપોસથપ્પવારણાદિમહાસન્નિપાતે ઠપેત્વા અન્તરા મઙ્ગલુચ્ચારણાદિ. ઉપનિક્ખેપતોતિ ચેતિયસ્સ આપદત્થાય નિક્ખિત્તતો. ‘‘અઞ્ઞા કતિકા કાતબ્બા’’તિ યે રુક્ખે ઉદ્દિસ્સ પુબ્બે કતિકા કતા, તેહિ ઇમેસં અઞ્ઞત્તાતિ વુત્તં. ‘‘સચે તત્થ મૂલે’’તિ પુબ્બે ‘‘ઇતો પટ્ઠાય ભાજેત્વા ખાદન્તૂ’’તિ વચનેન પુગ્ગલિકપરિભોગો પટિક્ખિત્તો હોતિ. અનુવિચરિત્વાતિ પચ્છતો પચ્છતો ગન્ત્વા. તેસં સન્તિકા પચ્ચયં પચ્ચાસીસન્તેનાતિ અત્થો. મૂલભાગન્તિ દસમભાગં કત્વા. પુબ્બકાલે દસમભાગં કત્વા અદંસુ, તસ્મા ‘‘મૂલભાગો’’તિ વુત્તં. અકતાવાસં વા કત્વાતિ ઉપ્પન્નઆયેન. જગ્ગિતકાલેયેવ ન વારેતબ્બાતિ જગ્ગિતા હુત્વા પુપ્ફફલભરિતકાલેતિ અત્થો. જગ્ગનકાલેતિ જગ્ગિતું આરદ્ધકાલે. ઞત્તિકમ્મટ્ઠાનભેદે પનાતિ ઞત્તિકમ્મસ્સ ઠાનભેદે.

    495-6. Kāyasambhogasāmaggidānasahaseyyapaṭiggahaṇādi imassa apalokanakammassa ṭhānaṃ hotīti evampi apalokanakammaṃ pavattatīti attho. Kammaññeva lakkhaṇanti kammalakkhaṇaṃ. Osāraṇanissāraṇabhaṇḍukammādayo viya kammañca hutvā aññañca nāmaṃ na labhati , kammameva hutvā upalakkhīyatīti kammalakkhaṇaṃ upanissayo viya. Hetupaccayādilakkhaṇavimutto hi sabbo paccayaviseso tattha saṅgayhati, evampi ‘‘kammalakkhaṇamevā’’ti vuttaṃ. Kammalakkhaṇaṃ dassetuṃ ‘‘acchinnacīvarajiṇṇacīvaranaṭṭhacīvarāna’’ntiādi vuttaṃ. ‘‘Tato atirekaṃ dentena apaloketvā dātabba’’nti vuttaṃ apalokanaṃ kammalakkhaṇameva. Evaṃ sabbattha lakkhaṇaṃ veditabbaṃ. Iṇapalibodhampīti sace tādisaṃ bhikkhuṃ iṇāyikā palibujjhanti. Tatruppādato dātuṃ vaṭṭati. Antarasannipātoti uposathappavāraṇādimahāsannipāte ṭhapetvā antarā maṅgaluccāraṇādi. Upanikkhepatoti cetiyassa āpadatthāya nikkhittato. ‘‘Aññā katikā kātabbā’’ti ye rukkhe uddissa pubbe katikā katā, tehi imesaṃ aññattāti vuttaṃ. ‘‘Sace tattha mūle’’ti pubbe ‘‘ito paṭṭhāya bhājetvā khādantū’’ti vacanena puggalikaparibhogo paṭikkhitto hoti. Anuvicaritvāti pacchato pacchato gantvā. Tesaṃ santikā paccayaṃ paccāsīsantenāti attho. Mūlabhāganti dasamabhāgaṃ katvā. Pubbakāle dasamabhāgaṃ katvā adaṃsu, tasmā ‘‘mūlabhāgo’’ti vuttaṃ. Akatāvāsaṃ vā katvāti uppannaāyena. Jaggitakāleyeva na vāretabbāti jaggitā hutvā pupphaphalabharitakāleti attho. Jagganakāleti jaggituṃ āraddhakāle. Ñattikammaṭṭhānabhede panāti ñattikammassa ṭhānabhede.

    ઇદં પનેત્થ પકિણ્ણકં – અત્થિ સઙ્ઘકમ્મં સઙ્ઘો એવ કરોતિ, ન ગણો, ન પુગ્ગલો, તં અપલોકનકમ્મસ્સ કમ્મલક્ખણેકદેસં ઠપેત્વા ઇતરં ચતુબ્બિધમ્પિ કમ્મં વેદિતબ્બં. અત્થિ સઙ્ઘકમ્મં સઙ્ઘો ચ કરોતિ, ગણો ચ કરોતિ, પુગ્ગલો ચ કરોતિ, તં પુબ્બે ઠપિતં. વુત્તઞ્હેતં ‘‘યસ્મિં વિહારે દ્વે તયો જના વસન્તિ, તેહિ નિસીદિત્વા કતમ્પિ સઙ્ઘેન કતસદિસમેવ. યસ્મિં પન વિહારે એકો ભિક્ખુ હોતિ, તેન ભિક્ખુના’’તિઆદિ (પરિ॰ અટ્ઠ॰ ૪૯૫-૪૯૬). અત્થિ ગણકમ્મં સઙ્ઘો ચ કરોતિ, ગણો ચ કરોતિ, પુગ્ગલો ચ કરોતિ, તં યો પારિસુદ્ધિઉપોસથો અઞ્ઞેસં સન્તિકે કરીયતિ, તસ્સ વસેન વેદિતબ્બં. અત્થિ ગણકમ્મં ગણોવ કરોતિ, ન સઙ્ઘો, ન પુગ્ગલો, તં યો પારિસુદ્ધિઉપોસથો અઞ્ઞમઞ્ઞં આરોચનવસેન કરીયતિ, તસ્સ વસેન વેદિતબ્બં. અત્થિ પુગ્ગલકમ્મં પુગ્ગલોવ કરોતિ, ન સઙ્ઘો, ન ગણો, તં અધિટ્ઠાનુપોસથવસેન વેદિતબ્બં. અત્થિ ગણકમ્મં એકચ્ચોવ ગણો કરોતિ, એકચ્ચો ન કરોતિ, તત્થ અઞત્તિકં દ્વેયેવ કરોન્તિ, ન તયો. સઞત્તિકં તયોવ કરોન્તિ, ન તતો ઊના વા અધિકા વાતિ.

    Idaṃ panettha pakiṇṇakaṃ – atthi saṅghakammaṃ saṅgho eva karoti, na gaṇo, na puggalo, taṃ apalokanakammassa kammalakkhaṇekadesaṃ ṭhapetvā itaraṃ catubbidhampi kammaṃ veditabbaṃ. Atthi saṅghakammaṃ saṅgho ca karoti, gaṇo ca karoti, puggalo ca karoti, taṃ pubbe ṭhapitaṃ. Vuttañhetaṃ ‘‘yasmiṃ vihāre dve tayo janā vasanti, tehi nisīditvā katampi saṅghena katasadisameva. Yasmiṃ pana vihāre eko bhikkhu hoti, tena bhikkhunā’’tiādi (pari. aṭṭha. 495-496). Atthi gaṇakammaṃ saṅgho ca karoti, gaṇo ca karoti, puggalo ca karoti, taṃ yo pārisuddhiuposatho aññesaṃ santike karīyati, tassa vasena veditabbaṃ. Atthi gaṇakammaṃ gaṇova karoti, na saṅgho, na puggalo, taṃ yo pārisuddhiuposatho aññamaññaṃ ārocanavasena karīyati, tassa vasena veditabbaṃ. Atthi puggalakammaṃ puggalova karoti, na saṅgho, na gaṇo, taṃ adhiṭṭhānuposathavasena veditabbaṃ. Atthi gaṇakammaṃ ekaccova gaṇo karoti, ekacco na karoti, tattha añattikaṃ dveyeva karonti, na tayo. Sañattikaṃ tayova karonti, na tato ūnā vā adhikā vāti.







    Related texts:



    તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / વિનયપિટક • Vinayapiṭaka / પરિવારપાળિ • Parivārapāḷi / ૧. કમ્મવગ્ગો • 1. Kammavaggo

    અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / વિનયપિટક (અટ્ઠકથા) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / પરિવાર-અટ્ઠકથા • Parivāra-aṭṭhakathā / અપલોકનકમ્મકથા • Apalokanakammakathā

    ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / સારત્થદીપની-ટીકા • Sāratthadīpanī-ṭīkā / અપલોકનકમ્મકથાવણ્ણના • Apalokanakammakathāvaṇṇanā

    ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વિમતિવિનોદની-ટીકા • Vimativinodanī-ṭīkā / અપલોકનકમ્મકથાવણ્ણના • Apalokanakammakathāvaṇṇanā

    ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / પાચિત્યાદિયોજનાપાળિ • Pācityādiyojanāpāḷi / અપલોકનકમ્મકથા • Apalokanakammakathā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact