Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / પઞ્ચપકરણ-અનુટીકા • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā |
૨. આરમ્મણપચ્ચયનિદ્દેસવણ્ણના
2. Ārammaṇapaccayaniddesavaṇṇanā
૨. ઉપ્પજ્જનક્ખણેયેવાતિ એત્થ ઉપ્પાદતો પટ્ઠાય યાવ ભઙ્ગા ઉદ્ધં પજ્જનં ગમનં પવત્તનં ઉપ્પજ્જનં, તસ્સ ખણો, તસ્મિં ઉપ્પજ્જનક્ખણેતિ એવં વા અત્થો દટ્ઠબ્બો. એવઞ્હિ સતિ ઉપ્પજ્જનસદ્દેન ઉપ્પન્નસદ્દેન વિય સબ્બે પવત્તમાનભાવા સઙ્ગહિતા હોન્તિ, ન ઉપ્પાદમત્તં. તેનાતિ ચક્ખુવિઞ્ઞાણાદીનં વત્તમાનક્ખણેયેવ રૂપાદીનં આરમ્મણપચ્ચયત્તેન. અનાલમ્બિયમાનાનન્તિ સબ્બેન સબ્બં નાલમ્બિયમાનાનન્તિ અત્થો. અઞ્ઞથા હિ યથાવુત્તાનં રૂપાદીનં યદા આરમ્મણપચ્ચયત્તાભાવો, તદા અનાલમ્બિયમાનતાવાતિ. સબ્બરૂપાનીતિ સબ્બાનિ રૂપાયતનાનિ, યત્તકાનિ તાનિ આપાથગતાનિ યોગ્યદેસે ઠિતાનિ, તાનિ સબ્બાનીતિ અત્થો. સહ ન હોન્તીતિ એકજ્ઝં આરમ્મણં ન હોન્તિ. સતિપિ હિ અનેકેસં એકજ્ઝં આપાથગમને યત્થ યત્થ પુબ્બાભોગો, તં તંયેવ આરમ્મણં હોતિ, ન સબ્બં. નીલાદિસઙ્ઘાતવસેન ચેતં વુત્તં, ન પચ્ચેકં નીલાદિરૂપાયતનમત્તવસેન. સમુદિતાનિયેવ હિ રૂપાયતનાનિ ચક્ખુવિઞ્ઞાણસ્સ આરમ્મણં, ન વિસું વિસુન્તિ ધાતુવિભઙ્ગવણ્ણનાયં દસ્સિતોયં નયો. યં પન અટ્ઠકથાયં ‘‘તે તે વિસું વિસું આરમ્મણપચ્ચયો હોન્તી’’તિપિ વુત્તં, તમ્પિ યથાવુત્તમેવત્થં સન્ધાય વુત્તં. અઞ્ઞથા રૂપાયતનં મનિન્દ્રિયગોચરં નામ ન સિયા. સદ્દાદીસુપિ એસેવ નયો. તેનેવાહ ‘‘તથા સદ્દાદયોપી’’તિ. ‘‘સહ ન હોન્તી’’તિ વુત્તમત્થં પાળિયા વિભાવેતું ‘‘યં યન્તિ હિ વચનં રૂપાદીનિ ભિન્દતી’’તિ આહ.
2. Uppajjanakkhaṇeyevāti ettha uppādato paṭṭhāya yāva bhaṅgā uddhaṃ pajjanaṃ gamanaṃ pavattanaṃ uppajjanaṃ, tassa khaṇo, tasmiṃ uppajjanakkhaṇeti evaṃ vā attho daṭṭhabbo. Evañhi sati uppajjanasaddena uppannasaddena viya sabbe pavattamānabhāvā saṅgahitā honti, na uppādamattaṃ. Tenāti cakkhuviññāṇādīnaṃ vattamānakkhaṇeyeva rūpādīnaṃ ārammaṇapaccayattena. Anālambiyamānānanti sabbena sabbaṃ nālambiyamānānanti attho. Aññathā hi yathāvuttānaṃ rūpādīnaṃ yadā ārammaṇapaccayattābhāvo, tadā anālambiyamānatāvāti. Sabbarūpānīti sabbāni rūpāyatanāni, yattakāni tāni āpāthagatāni yogyadese ṭhitāni, tāni sabbānīti attho. Saha na hontīti ekajjhaṃ ārammaṇaṃ na honti. Satipi hi anekesaṃ ekajjhaṃ āpāthagamane yattha yattha pubbābhogo, taṃ taṃyeva ārammaṇaṃ hoti, na sabbaṃ. Nīlādisaṅghātavasena cetaṃ vuttaṃ, na paccekaṃ nīlādirūpāyatanamattavasena. Samuditāniyeva hi rūpāyatanāni cakkhuviññāṇassa ārammaṇaṃ, na visuṃ visunti dhātuvibhaṅgavaṇṇanāyaṃ dassitoyaṃ nayo. Yaṃ pana aṭṭhakathāyaṃ ‘‘te te visuṃ visuṃ ārammaṇapaccayo hontī’’tipi vuttaṃ, tampi yathāvuttamevatthaṃ sandhāya vuttaṃ. Aññathā rūpāyatanaṃ manindriyagocaraṃ nāma na siyā. Saddādīsupi eseva nayo. Tenevāha ‘‘tathā saddādayopī’’ti. ‘‘Saha na hontī’’ti vuttamatthaṃ pāḷiyā vibhāvetuṃ ‘‘yaṃ yanti hi vacanaṃ rūpādīni bhindatī’’ti āha.
‘‘યે એતે’’તિઆદિકો પુરિમો અત્થો, ‘‘ન એકતો હોન્તી’’તિઆદિકો પન પચ્છિમો, ‘‘સબ્બારમ્મણતાદિવસેન વા ઇધાપિ અત્થો ગહેતબ્બો’’તિ કસ્મા વુત્તં. ન હિ ‘‘યં યં વા પનારબ્ભા’’તિ ઇમિસ્સા પાળિયા વિય ‘‘યં યં ધમ્મં આરબ્ભા’’તિ ઇમસ્સ પાઠસ્સ પુરતો મનોવિઞ્ઞાણસ્સ સબ્બારમ્મણતા નાગતા. વુત્તઞ્હિ ‘‘સબ્બે ધમ્મા મનોવિઞ્ઞાણધાતુયા તંસમ્પયુત્તકાનઞ્ચ ધમ્માનં આરમ્મણપચ્ચયેન પચ્ચયો’’તિ. ન હિ અનન્તરમેવ પાળિયં સરૂપતો આગતમત્થં ગહેત્વા પદન્તરં સંવણ્ણેતબ્બં. તત્થ હિ ‘‘રૂપારમ્મણં વા’’તિઆદિના નિયમવસેન છ આરમ્મણાનિ વત્વા ‘‘યં યં વા પનારબ્ભા’’તિ વચનં સબ્બારમ્મણતાદિદસ્સનન્તિ યુત્તમેવેતન્તિ, ઇધ પન સબ્બારમ્મણતં વત્વા પુન ‘‘યં યં ધમ્મં આરબ્ભા’’તિ વુચ્ચમાનં સબ્બારમ્મણતાદસ્સનન્તિ કથમિદં યુજ્જેય્ય? કમાભાવોપિ ‘‘સબ્બે ધમ્મા’’તિ અવિસેસવચનેનેવ સિદ્ધો આરમ્મણાનુપુબ્બિયાવ અગ્ગહિતત્તા. ન હિ મનોધાતુયા વિય મનોવિઞ્ઞાણધાતુયા ઇધ આરમ્મણાનિ અનુપુબ્બતો ગહિતાનિ, તત્થ વિય વા એતેનેવ નિયમાભાવોપિ સંવણ્ણિતોતિ વેદિતબ્બો. તસ્મા અટ્ઠકથાયં વુત્તનયેનેવેત્થ અત્થો ગહેતબ્બો.
‘‘Ye ete’’tiādiko purimo attho, ‘‘na ekato hontī’’tiādiko pana pacchimo, ‘‘sabbārammaṇatādivasena vā idhāpi attho gahetabbo’’ti kasmā vuttaṃ. Na hi ‘‘yaṃ yaṃ vā panārabbhā’’ti imissā pāḷiyā viya ‘‘yaṃ yaṃ dhammaṃ ārabbhā’’ti imassa pāṭhassa purato manoviññāṇassa sabbārammaṇatā nāgatā. Vuttañhi ‘‘sabbe dhammā manoviññāṇadhātuyā taṃsampayuttakānañca dhammānaṃ ārammaṇapaccayena paccayo’’ti. Na hi anantarameva pāḷiyaṃ sarūpato āgatamatthaṃ gahetvā padantaraṃ saṃvaṇṇetabbaṃ. Tattha hi ‘‘rūpārammaṇaṃ vā’’tiādinā niyamavasena cha ārammaṇāni vatvā ‘‘yaṃ yaṃ vā panārabbhā’’ti vacanaṃ sabbārammaṇatādidassananti yuttamevetanti, idha pana sabbārammaṇataṃ vatvā puna ‘‘yaṃ yaṃ dhammaṃ ārabbhā’’ti vuccamānaṃ sabbārammaṇatādassananti kathamidaṃ yujjeyya? Kamābhāvopi ‘‘sabbe dhammā’’ti avisesavacaneneva siddho ārammaṇānupubbiyāva aggahitattā. Na hi manodhātuyā viya manoviññāṇadhātuyā idha ārammaṇāni anupubbato gahitāni, tattha viya vā eteneva niyamābhāvopi saṃvaṇṇitoti veditabbo. Tasmā aṭṭhakathāyaṃ vuttanayenevettha attho gahetabbo.
પવત્તન્તિ પવત્તનં. નદિયા સન્દનં પબ્બતસ્સ ઠાનન્તિ હિ વુત્તા અવિરતમવિચ્છેદનાયં તથાપવત્તિકિરિયાવ. તેનાહ ‘‘અવિરતં અવિચ્છિન્નં સન્દન્તી’’તિ. એવન્તિ યથા ‘‘સન્દન્તી’’તિ વત્તમાનવચનં વુત્તં, એવં ‘‘યે યે ધમ્મા ઉપ્પજ્જન્તી’’તિ સબ્બસઙ્ગહવસેન ઉપ્પજ્જનસ્સ ગહિતત્તા આરમ્મણપવગ્ગતો ‘‘ઉપ્પજ્જન્તી’’તિ વત્તમાનવચનં વુત્તન્તિ અત્થો. તેનાહ અટ્ઠકથાયં ‘‘સબ્બકાલસઙ્ગહવસેના’’તિઆદિ. તથા ચ વુત્તં ‘‘અતીતાનાગત…પે॰… અધિપ્પાયો’’તિ, અતીતાનાગતપચ્ચુપ્પન્નાનં ચિત્તચેતસિકાનન્તિ અત્થો. સમુદાયવસેનાતિ ચિત્તેન રાસીકરણવસેન. અધિપ્પાયોતિ ઇમિના વત્તમાનુપચારેન વિનાવ ‘‘યે યે ધમ્મા ઉપ્પજ્જન્તી’’તિ એત્થ વત્તમાનત્થં સક્કા યોજેતુન્તિ ઇમમત્થં ઉલ્લિઙ્ગેતિ. તેનાહ ‘‘ઇમે પના’’તિઆદિ. યદિપિ પચ્ચયધમ્મા કેચિ અતીતા અનાગતાપિ હોન્તિ, પચ્ચયુપ્પન્નધમ્મો પન પચ્ચુપ્પન્નો એવાતિ આહ ‘‘અતીતાનાગતાનં ન હોન્તી’’તિ. ઉપ્પાદે વા હિ પચ્ચયુપ્પન્નસ્સ પચ્ચયેન ભવિતબ્બં ઠિતિયં વાતિ. તસ્માતિ યસ્મા અતીતાનાગતા પરમત્થતો નત્થિ, તસ્મા. તેસૂતિ પચ્ચયુપ્પન્નેસુ. તંતંપચ્ચયાતિ તં તં રૂપાદિઆરમ્મણં પચ્ચયો એતેસન્તિ તંતંપચ્ચયા. અયમત્થો દસ્સિતો હોતિ સમાનસભાવત્તા. ન હિ અત્થાભેદેન સભાવભેદો અત્થિ. ન પન તંતંપચ્ચયવન્તતા દસ્સિતા હોતિ અતીતાનાગતેસુ નિપ્પરિયાયેન તદભાવતો. યસ્મા પચ્ચયવન્તો પચ્ચયુપ્પન્નાયેવ, તે ચ પચ્ચુપ્પન્નાયેવાતિ.
Pavattanti pavattanaṃ. Nadiyā sandanaṃ pabbatassa ṭhānanti hi vuttā aviratamavicchedanāyaṃ tathāpavattikiriyāva. Tenāha ‘‘avirataṃ avicchinnaṃ sandantī’’ti. Evanti yathā ‘‘sandantī’’ti vattamānavacanaṃ vuttaṃ, evaṃ ‘‘ye ye dhammā uppajjantī’’ti sabbasaṅgahavasena uppajjanassa gahitattā ārammaṇapavaggato ‘‘uppajjantī’’ti vattamānavacanaṃ vuttanti attho. Tenāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘sabbakālasaṅgahavasenā’’tiādi. Tathā ca vuttaṃ ‘‘atītānāgata…pe… adhippāyo’’ti, atītānāgatapaccuppannānaṃ cittacetasikānanti attho. Samudāyavasenāti cittena rāsīkaraṇavasena. Adhippāyoti iminā vattamānupacārena vināva ‘‘ye ye dhammā uppajjantī’’ti ettha vattamānatthaṃ sakkā yojetunti imamatthaṃ ulliṅgeti. Tenāha ‘‘ime panā’’tiādi. Yadipi paccayadhammā keci atītā anāgatāpi honti, paccayuppannadhammo pana paccuppanno evāti āha ‘‘atītānāgatānaṃ na hontī’’ti. Uppāde vā hi paccayuppannassa paccayena bhavitabbaṃ ṭhitiyaṃ vāti. Tasmāti yasmā atītānāgatā paramatthato natthi, tasmā. Tesūti paccayuppannesu. Taṃtaṃpaccayāti taṃ taṃ rūpādiārammaṇaṃ paccayo etesanti taṃtaṃpaccayā. Ayamattho dassito hoti samānasabhāvattā. Na hi atthābhedena sabhāvabhedo atthi. Na pana taṃtaṃpaccayavantatā dassitā hoti atītānāgatesu nippariyāyena tadabhāvato. Yasmā paccayavanto paccayuppannāyeva, te ca paccuppannāyevāti.
યં યં ધમ્મં તે તે ધમ્માતિ યંનિમિત્તાયંવચનભેદો, તં દસ્સેતું ‘‘એત્થ ચા’’તિઆદિ આરદ્ધં. રૂપારૂપધમ્મા હિ કલાપતો પવત્તમાનાપિ ચિત્તચેતસિકાનં કદાચિ વિસું વિસું આરમ્મણં હોન્તિ, કદાચિ એકજ્ઝં, ન એત્થ નિયમો અત્થિ, પુરિમાભોગોયેવ પન તથાગહણે કારણં. તયિમં દીપેતું ભગવતા યંવચનભેદો કતોતિ ચ સક્કા વત્તું, યસ્મા પન એકકલાપપરિયાપન્નાનમ્પિ ધમ્માનં એકજ્ઝં ગહણે ન સમુદાયો ગય્હતિ તદાભોગાભાવતો, અથ ખો સમુદિતા ધમ્મા એવાતિ સહગ્ગહણમ્પિ વિસુંગહણગતિકં, તસ્મા વિસુંગહણસબ્ભાવદીપનત્થં ‘‘યં ય’’ન્તિ વત્વા સતિપિ વિસુંગહણે તે સબ્બે એકજ્ઝં આરમ્મણપચ્ચયો હોન્તીતિ દસ્સનત્થં ‘‘તે તે’’તિ વુત્તન્તિ ઇમમત્થં દસ્સેન્તો ‘‘ચત્તારો હિ ખન્ધા’’તિઆદિમાહ. તત્થ વેદનાદીસૂતિ વેદનાદીસુ ચતૂસુ ખન્ધેસુ અભિન્દિત્વા ગહણવસેન, ભિન્દિત્વા પન ગહણવસેન ફસ્સાદીસુ. યો ચ રૂપાદિકોતિ ઇદં વિઞ્ઞાણન્તરસ્સ સાધારણારમ્મણવસેન વુત્તં, યે ચ અનેકે ફસ્સાદયોતિ ઇદં અસાધારણારમ્મણવસેન. તે સબ્બેતિ તે સાધારણાસાધારણપ્પભેદે સબ્બેપિ આરમ્મણધમ્મે. એકેકમેવ આરબ્ભ ઉપ્પજ્જન્તીતિ એત્થ યં વત્તબ્બં, તં હેટ્ઠા વુત્તમેવ. રૂપારમ્મણધમ્મા ચ અનેકે નીલાદિભેદતો. તથાતિ અનેકે. તેન ભેરિસદ્દાદિકે, મૂલગન્ધાદિકે, મૂલરસાદિકે, કથિનસમ્ફસ્સાદિકે, વેદનાદિકે ચ સઙ્ગણ્હાતિ. અનેકેતિ હિ ઇમિના અનેકકલાપગતાનંયેવ વણ્ણાદીનં ઇન્દ્રિયવિઞ્ઞાણારમ્મણભાવમાહ. સામઞ્ઞતો હિ વુત્તં યથારહં ભિન્દિત્વા નિદસ્સિતબ્બં હોતીતિ.
Yaṃyaṃ dhammaṃ te te dhammāti yaṃnimittāyaṃvacanabhedo, taṃ dassetuṃ ‘‘ettha cā’’tiādi āraddhaṃ. Rūpārūpadhammā hi kalāpato pavattamānāpi cittacetasikānaṃ kadāci visuṃ visuṃ ārammaṇaṃ honti, kadāci ekajjhaṃ, na ettha niyamo atthi, purimābhogoyeva pana tathāgahaṇe kāraṇaṃ. Tayimaṃ dīpetuṃ bhagavatā yaṃvacanabhedo katoti ca sakkā vattuṃ, yasmā pana ekakalāpapariyāpannānampi dhammānaṃ ekajjhaṃ gahaṇe na samudāyo gayhati tadābhogābhāvato, atha kho samuditā dhammā evāti sahaggahaṇampi visuṃgahaṇagatikaṃ, tasmā visuṃgahaṇasabbhāvadīpanatthaṃ ‘‘yaṃ ya’’nti vatvā satipi visuṃgahaṇe te sabbe ekajjhaṃ ārammaṇapaccayo hontīti dassanatthaṃ ‘‘te te’’ti vuttanti imamatthaṃ dassento ‘‘cattāro hi khandhā’’tiādimāha. Tattha vedanādīsūti vedanādīsu catūsu khandhesu abhinditvā gahaṇavasena, bhinditvā pana gahaṇavasena phassādīsu. Yoca rūpādikoti idaṃ viññāṇantarassa sādhāraṇārammaṇavasena vuttaṃ, ye ca aneke phassādayoti idaṃ asādhāraṇārammaṇavasena. Te sabbeti te sādhāraṇāsādhāraṇappabhede sabbepi ārammaṇadhamme. Ekekameva ārabbha uppajjantīti ettha yaṃ vattabbaṃ, taṃ heṭṭhā vuttameva. Rūpārammaṇadhammā ca aneke nīlādibhedato. Tathāti aneke. Tena bherisaddādike, mūlagandhādike, mūlarasādike, kathinasamphassādike, vedanādike ca saṅgaṇhāti. Aneketi hi iminā anekakalāpagatānaṃyeva vaṇṇādīnaṃ indriyaviññāṇārammaṇabhāvamāha. Sāmaññato hi vuttaṃ yathārahaṃ bhinditvā nidassitabbaṃ hotīti.
કુસલવિપાકસ્સાતિ કુસલસ્સ વિપાકસ્સ ચ. ન હિ નિબ્બાનં પુબ્બે નિવુત્થન્તિ ઇદં ‘‘દિટ્ઠનિબ્બાનોયેવા’’તિઆદિના વક્ખમાનમેવ અત્થં હદયે ઠપેત્વા વુત્તં. પુબ્બેનિવાસાનુસ્સતિઞાણેન હિ નિબ્બાનવિભાવનં અદિટ્ઠસચ્ચસ્સ વા સિયા દિટ્ઠસચ્ચસ્સપિ વા. તત્થ અદિટ્ઠસચ્ચેન તાવ તં વિભાવેતુમેવ ન સક્કા અપ્પટિવિદ્ધત્તા, ઇતરસ્સ પન પગેવ વિભૂતમેવાતિ તં તેન વિભાવિતં નામ હોતીતિ અધિપ્પાયો. એત્થ ચ ‘‘ન ચ તં વુત્ત’’ન્તિ ઇમિના પુબ્બેનિવાસાનુસ્સતિઞાણસ્સ નિબ્બાનારમ્મણકરણાભાવં આગમતો દસ્સેત્વા ‘‘ન હિ નિબ્બાન’’ન્તિઆદિના યુત્તિતો દસ્સેતિ. તત્થ ‘‘ન પુબ્બે નિવુત્થં અસઙ્ખતત્તા’’તિ કસ્મા વુત્તં? ગોચરાસેવનાય આસેવિતસ્સપિ નિવુત્થન્તિ ઇચ્છિતત્તા. દિટ્ઠસચ્ચોયેવ હિ પુબ્બેનિવાસાનુસ્સતિઞાણેન નિબ્બાનં વિભાવેતિ, ન અદિટ્ઠસચ્ચો. તં પન ઞાણં ખન્ધે વિય ખન્ધપટિબદ્ધેપિ વિભાવેતીતિ નિબ્બાનારમ્મણખન્ધવિભાવને નિબ્બાનમ્પિ વિભાવેતીતિ સક્કા વિઞ્ઞાતું. એતેન પયોજનાભાવચોદના પટિક્ખિત્તાતિ દટ્ઠબ્બા. એવં અનાગતંસઞાણેપિ યોજેતબ્બન્તિ યથા પુબ્બેનિવાસાનુસ્સતિઞાણસ્સ નિબ્બાનારમ્મણતા દસ્સિતા, એવં અનાગતંસઞાણેપિ યથારહં યોજેતબ્બં. તત્થ પન ‘‘ખન્ધપટિબદ્ધવિભાવનકાલે’’તિઆદિના યોજના વેદિતબ્બા. તેન વુત્તં ‘‘યથારહ’’ન્તિ. કસ્સચિ અભિઞ્ઞાપ્પત્તસ્સપિ રૂપાવચરસ્સ, પગેવ ઇતરસ્સ.
Kusalavipākassāti kusalassa vipākassa ca. Na hi nibbānaṃ pubbe nivutthanti idaṃ ‘‘diṭṭhanibbānoyevā’’tiādinā vakkhamānameva atthaṃ hadaye ṭhapetvā vuttaṃ. Pubbenivāsānussatiñāṇena hi nibbānavibhāvanaṃ adiṭṭhasaccassa vā siyā diṭṭhasaccassapi vā. Tattha adiṭṭhasaccena tāva taṃ vibhāvetumeva na sakkā appaṭividdhattā, itarassa pana pageva vibhūtamevāti taṃ tena vibhāvitaṃ nāma hotīti adhippāyo. Ettha ca ‘‘na ca taṃ vutta’’nti iminā pubbenivāsānussatiñāṇassa nibbānārammaṇakaraṇābhāvaṃ āgamato dassetvā ‘‘na hi nibbāna’’ntiādinā yuttito dasseti. Tattha ‘‘na pubbe nivutthaṃ asaṅkhatattā’’ti kasmā vuttaṃ? Gocarāsevanāya āsevitassapi nivutthanti icchitattā. Diṭṭhasaccoyeva hi pubbenivāsānussatiñāṇena nibbānaṃ vibhāveti, na adiṭṭhasacco. Taṃ pana ñāṇaṃ khandhe viya khandhapaṭibaddhepi vibhāvetīti nibbānārammaṇakhandhavibhāvane nibbānampi vibhāvetīti sakkā viññātuṃ. Etena payojanābhāvacodanā paṭikkhittāti daṭṭhabbā. Evaṃ anāgataṃsañāṇepi yojetabbanti yathā pubbenivāsānussatiñāṇassa nibbānārammaṇatā dassitā, evaṃ anāgataṃsañāṇepi yathārahaṃ yojetabbaṃ. Tattha pana ‘‘khandhapaṭibaddhavibhāvanakāle’’tiādinā yojanā veditabbā. Tena vuttaṃ ‘‘yathāraha’’nti. Kassaci abhiññāppattassapi rūpāvacarassa, pageva itarassa.
આરમ્મણપચ્ચયનિદ્દેસવણ્ણના નિટ્ઠિતા.
Ārammaṇapaccayaniddesavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / અભિધમ્મપિટક • Abhidhammapiṭaka / પટ્ઠાનપાળિ • Paṭṭhānapāḷi / (૨) પચ્ચયનિદ્દેસો • (2) Paccayaniddeso
ટીકા • Tīkā / અભિધમ્મપિટક (ટીકા) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / પઞ્ચપકરણ-મૂલટીકા • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ૨. આરમ્મણપચ્ચયનિદ્દેસવણ્ણના • 2. Ārammaṇapaccayaniddesavaṇṇanā