| Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / સંયુત્તનિકાય (ટીકા) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
૧૦. અરઞ્ઞસુત્તવણ્ણના
10. Araññasuttavaṇṇanā
૧૦. સન્તકિલેસાનન્તિ વૂપસન્તકિલેસપરિળાહાનં. યસ્મા સીલાદિગુણસમ્ભવં તતો એવ ભયસન્તઞ્ચ ઉપાદાય પણ્ડિતા ‘‘સન્તો’’તિ વુચ્ચન્તિ, તસ્મા વુત્તં ‘‘પણ્ડિતાનં વા’’તિ. તેનાહ ‘‘સન્તો હવે’’તિઆદિ. સેટ્ઠચારીનન્તિ સેટ્ઠચરિયં ચરન્તાનં. યસ્મા પુથુજ્જનકલ્યાણતો પટ્ઠાય ભિક્ખુ મગ્ગબ્રહ્મચરિયવાસં વસતિ નામ, તસ્મા આહ ‘‘મગ્ગબ્રહ્મચરિયવાસં વસન્તાન’’ન્તિ. અરિયાનં પન મુખવણ્ણસ્સ પસીદને વત્તબ્બમેવ નત્થિ. મૂલકમ્મટ્ઠાનન્તિ પારિહારિયકમ્મટ્ઠાનં. વિસભાગસન્તતીતિ નાનારમ્મણેસુ પવત્તચિત્તસન્તતિ. સા હિ વિક્ખેપબ્યાકુલતાય અપ્પસન્ના સમાહિતચિત્તસન્તતિયા વિસભાગસન્તતિ. ઓક્કમતીતિ સમાધિસભાગા ચિત્તસન્તતિ સમથવીથિં અનુપવિસતિ. ચિત્તં પસીદતીતિ કમ્મટ્ઠાનનિરતં ભાવનાચિત્તં સન્ધાયાહ, તં પસન્નં હુત્વા પવત્તતિ. લોહિતં પસીદતીતિ ચિત્તકાલુસ્સિયસ્સાભાવતો લોહિતં અનાવિલં હોતિ. પરિસુદ્ધાનિ હોન્તિ કારણસ્સ પરિસુદ્ધભાવતો. તાલફલમુખસ્સ વિય મુખસ્સ વણ્ણો હોતીતિ મુખ-સદ્દસ્સ આદિમ્હિ પમુત્તપદેન યોજેતબ્બો. એવઞ્હિ ચસ્સ પમુત્તગ્ગહણં સમત્થિતં હોતિ તાલફલમુખસ્સ વણ્ણસમ્પદાસદિસત્તા. તિભૂમકો એવ તેભૂમકો.
10.Santakilesānanti vūpasantakilesapariḷāhānaṃ. Yasmā sīlādiguṇasambhavaṃ tato eva bhayasantañca upādāya paṇḍitā ‘‘santo’’ti vuccanti, tasmā vuttaṃ ‘‘paṇḍitānaṃ vā’’ti. Tenāha ‘‘santo have’’tiādi. Seṭṭhacārīnanti seṭṭhacariyaṃ carantānaṃ. Yasmā puthujjanakalyāṇato paṭṭhāya bhikkhu maggabrahmacariyavāsaṃ vasati nāma, tasmā āha ‘‘maggabrahmacariyavāsaṃ vasantāna’’nti. Ariyānaṃ pana mukhavaṇṇassa pasīdane vattabbameva natthi. Mūlakammaṭṭhānanti pārihāriyakammaṭṭhānaṃ. Visabhāgasantatīti nānārammaṇesu pavattacittasantati. Sā hi vikkhepabyākulatāya appasannā samāhitacittasantatiyā visabhāgasantati. Okkamatīti samādhisabhāgā cittasantati samathavīthiṃ anupavisati. Cittaṃ pasīdatīti kammaṭṭhānanirataṃ bhāvanācittaṃ sandhāyāha, taṃ pasannaṃ hutvā pavattati. Lohitaṃ pasīdatīti cittakālussiyassābhāvato lohitaṃ anāvilaṃ hoti. Parisuddhāni honti kāraṇassa parisuddhabhāvato. Tālaphalamukhassa viya mukhassa vaṇṇo hotīti mukha-saddassa ādimhi pamuttapadena yojetabbo. Evañhi cassa pamuttaggahaṇaṃ samatthitaṃ hoti tālaphalamukhassa vaṇṇasampadāsadisattā. Tibhūmako eva tebhūmako.
અતીતં નાનુસોચન્તિ અતીતં પચ્ચયલાભં લક્ખણં કત્વા ન સોચન્તિ ન અનુત્થુનન્તિ. જપ્પનતણ્હાય વસેન ન પરિકપ્પન્તીતિ આહ ‘‘ન પત્થેન્તી’’તિ . યેન કેનચીતિ ઇતરીતરેન. તઙ્ખણે લદ્ધેનાતિ સન્નિધિકારપરિભોગાભાવમાહ. તિવિધેનપિ કારણેનાતિ તિપ્પકારેન હેતુના, તિલક્ખણસન્તોસનિમિત્તન્તિ અત્થો.
Atītaṃ nānusocanti atītaṃ paccayalābhaṃ lakkhaṇaṃ katvā na socanti na anutthunanti. Jappanataṇhāya vasena na parikappantīti āha ‘‘na patthentī’’ti . Yena kenacīti itarītarena. Taṅkhaṇe laddhenāti sannidhikāraparibhogābhāvamāha. Tividhenapi kāraṇenāti tippakārena hetunā, tilakkhaṇasantosanimittanti attho.
વિનાસન્તિ વિનાસનહેતું. વિનસ્સન્તિ એતેહીતિ વિનાસો, લોભદોસા તદેકટ્ઠા ચ પાપધમ્મા . અરૂપકાયસ્સ વિય રૂપકાયસ્સપિ વિસેસતો સુક્ખભાવકારણન્તિ આહ ‘‘એતેન કારણદ્વયેના’’તિ. લુતોતિ લૂનો.
Vināsanti vināsanahetuṃ. Vinassanti etehīti vināso, lobhadosā tadekaṭṭhā ca pāpadhammā . Arūpakāyassa viya rūpakāyassapi visesato sukkhabhāvakāraṇanti āha ‘‘etena kāraṇadvayenā’’ti. Lutoti lūno.
અરઞ્ઞસુત્તવણ્ણના નિટ્ઠિતા.
Araññasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
નળવગ્ગવણ્ણના નિટ્ઠિતા.
Naḷavaggavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / સુત્તપિટક • Suttapiṭaka / સંયુત્તનિકાય • Saṃyuttanikāya / ૧૦. અરઞ્ઞસુત્તં • 10. Araññasuttaṃ
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / સંયુત્તનિકાય (અટ્ઠકથા) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ૧૦. અરઞ્ઞસુત્તવણ્ણના • 10. Araññasuttavaṇṇanā
