Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / સંયુત્તનિકાય (ટીકા) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
૪. અરુણવતીસુત્તવણ્ણના
4. Aruṇavatīsuttavaṇṇanā
૧૮૫. અભિભૂ સમ્ભવોતિ તેસં દ્વિન્નં મહાથેરાનં નામાનિ. તેસં વિભાગં દસ્સેતું ‘‘તેસૂ’’તિઆદિ વુત્તં. એતે દ્વે તસ્સ ભગવતો અગ્ગસાવકાતિ દસ્સેતિ. અવજ્ઝાયન્તીતિ હેટ્ઠા કત્વા ચિન્તેન્તિ. ખિય્યન્તિ તં લામકતો ચિન્તેતબ્બતં પાપેન્તિ પાપકતં કરોન્તિ. વિત્થારયન્તાતિ તમેવ લામકતો ચિન્તેતબ્બતં વેપુલ્લં પાપેન્તા. સબ્બે પાસણ્ડા અત્તનો અત્તનો સમયે સિદ્ધન્તે સબ્બે દેવમનુસ્સા અત્તનો અત્તનો સમયે પટિલાભે પટિલદ્ધઅત્થે પુરિસકારં વણ્ણયન્તીતિ યોજના.
185.Abhibhū sambhavoti tesaṃ dvinnaṃ mahātherānaṃ nāmāni. Tesaṃ vibhāgaṃ dassetuṃ ‘‘tesū’’tiādi vuttaṃ. Ete dve tassa bhagavato aggasāvakāti dasseti. Avajjhāyantīti heṭṭhā katvā cintenti. Khiyyanti taṃ lāmakato cintetabbataṃ pāpenti pāpakataṃ karonti. Vitthārayantāti tameva lāmakato cintetabbataṃ vepullaṃ pāpentā. Sabbe pāsaṇḍā attano attano samaye siddhante sabbe devamanussā attano attano samaye paṭilābhe paṭiladdhaatthe purisakāraṃ vaṇṇayantīti yojanā.
આરમ્ભવીરિયન્તિ મચ્ચુસેનાસઙ્ખાતકિલેસધુનને આરમ્ભવીરિયં, યા ‘‘આરમ્ભધાતૂ’’તિ વુચ્ચતિ . નિક્કમવીરિયન્તિ કોસજ્જપટિપક્ખભૂતં વીરિયં, યા ‘‘નિક્કમધાતૂ’’તિ વુચ્ચતિ. પયોગં કરોથાતિ પરં પરં ઠાનં અક્કમનતો તતોપિ બલવતરં ભાવનાભિયોગં પવત્તેથાતિ અત્થો. તેનાહ ‘‘પરક્કમથા’’તિ. કિલેસસેના નામ રાગાદિકિલેસસમૂહો, સો મરણપચ્ચયભાવતો ‘‘મચ્ચુનો સેના’’તિ વુચ્ચતિ. તઞ્હિ સન્ધાય વુત્તં ‘‘મહાસેનેન મચ્ચુના’’તિ (મ॰ નિ॰ ૩.૨૭૨, ૨૭૫, ૨૭૬). ખન્ધાનં પઠમાભિનિબ્બત્તિ જાતિ, તદઞ્ઞં પન તેસં પટિપાટિ પવત્તં સંસારોતિ અધિપ્પાયેનાહ ‘‘જાતિઞ્ચ સંસારઞ્ચા’’તિ. યસ્મા ‘‘એકમ્પિ જાતિં દ્વેપિ જાતિયો’’તિઆદીસુ તસ્મિં તસ્મિં ભવે આદાનનિક્ખેપપરિચ્છિન્નખન્ધપ્પવત્તિ ‘‘જાતી’’તિ વુચ્ચતિ, સા એવ યાવ પરિનિબ્બાના અપરાપરં પવત્તમાનો સંસારો ‘‘ઇતો ચિતો સંસરણ’’ન્તિ કત્વા, તસ્મા આહ ‘‘જાતિસઙ્ખાતં વા સંસાર’’ન્તિ. પરિચ્છેદન્તિ પરિયોસાનં. ઓભાસં ફરીતિ સમ્બન્ધો. આલોકટ્ઠાનેતિ અત્તના કતઆલોકટ્ઠાને. આલોકકિચ્ચં નત્થીતિ અન્ધકારટ્ઠાને આલોકદસ્સનં વિય આલોકટ્ઠાને આલોકદસ્સનકિચ્ચં નત્થિ. તસ્મા તેસં સત્તાનં ‘‘કિં આલોકો અયં, કસ્સ નુ ખો અયં આલોકો’’તિ? વિચિનન્તાનં ચિન્તેન્તાનં. સબ્બેતિ સહસ્સિલોકધાતુયં સબ્બે દેવમનુસ્સા. ઓસટાય પરિસાયાતિ ધમ્મસ્સવનત્થં સબ્બોસટાય પરિચિતપરિચ્છિન્નાય પરિસાય. સદ્દં સુણિંસૂતિ ન કેવલં સદ્દમેવ સુણિંસુ, અથ ખો અત્થોપીતિ યથાધિપ્પેતો તેસં પકતિસવનુપચારે વિય પાકટો અહોસિ, તિસહસ્સિલોકધાતું વિઞ્ઞાપેસીતિ.
Ārambhavīriyanti maccusenāsaṅkhātakilesadhunane ārambhavīriyaṃ, yā ‘‘ārambhadhātū’’ti vuccati . Nikkamavīriyanti kosajjapaṭipakkhabhūtaṃ vīriyaṃ, yā ‘‘nikkamadhātū’’ti vuccati. Payogaṃ karothāti paraṃ paraṃ ṭhānaṃ akkamanato tatopi balavataraṃ bhāvanābhiyogaṃ pavattethāti attho. Tenāha ‘‘parakkamathā’’ti. Kilesasenā nāma rāgādikilesasamūho, so maraṇapaccayabhāvato ‘‘maccuno senā’’ti vuccati. Tañhi sandhāya vuttaṃ ‘‘mahāsenena maccunā’’ti (ma. ni. 3.272, 275, 276). Khandhānaṃ paṭhamābhinibbatti jāti, tadaññaṃ pana tesaṃ paṭipāṭi pavattaṃ saṃsāroti adhippāyenāha ‘‘jātiñca saṃsārañcā’’ti. Yasmā ‘‘ekampi jātiṃ dvepi jātiyo’’tiādīsu tasmiṃ tasmiṃ bhave ādānanikkhepaparicchinnakhandhappavatti ‘‘jātī’’ti vuccati, sā eva yāva parinibbānā aparāparaṃ pavattamāno saṃsāro ‘‘ito cito saṃsaraṇa’’nti katvā, tasmā āha ‘‘jātisaṅkhātaṃ vā saṃsāra’’nti. Paricchedanti pariyosānaṃ. Obhāsaṃ pharīti sambandho. Ālokaṭṭhāneti attanā kataālokaṭṭhāne. Ālokakiccaṃ natthīti andhakāraṭṭhāne ālokadassanaṃ viya ālokaṭṭhāne ālokadassanakiccaṃ natthi. Tasmā tesaṃ sattānaṃ ‘‘kiṃ āloko ayaṃ, kassa nu kho ayaṃ āloko’’ti? Vicinantānaṃ cintentānaṃ. Sabbeti sahassilokadhātuyaṃ sabbe devamanussā. Osaṭāya parisāyāti dhammassavanatthaṃ sabbosaṭāya paricitaparicchinnāya parisāya. Saddaṃ suṇiṃsūti na kevalaṃ saddameva suṇiṃsu, atha kho atthopīti yathādhippeto tesaṃ pakatisavanupacāre viya pākaṭo ahosi, tisahassilokadhātuṃ viññāpesīti.
અરુણવતીસુત્તવણ્ણના નિટ્ઠિતા.
Aruṇavatīsuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / સુત્તપિટક • Suttapiṭaka / સંયુત્તનિકાય • Saṃyuttanikāya / ૪. અરુણવતીસુત્તં • 4. Aruṇavatīsuttaṃ
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / સંયુત્તનિકાય (અટ્ઠકથા) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ૪. અરુણવતીસુત્તવણ્ણના • 4. Aruṇavatīsuttavaṇṇanā