Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / પરિવાર-અટ્ઠકથા • Parivāra-aṭṭhakathā |
અટ્ઠકવારવણ્ણના
Aṭṭhakavāravaṇṇanā
૩૨૮. અટ્ઠકેસુ – અટ્ઠાનિસંસેતિ ‘‘ન મયં ઇમિના ભિક્ખુના સદ્ધિં ઉપોસથં કરિસ્સામ, વિના ઇમિના ભિક્ખુના ઉપોસથં કરિસ્સામ, ન મયં ઇમિના ભિક્ખુના સદ્ધિં પવારેસ્સામ, સઙ્ઘકમ્મં કરિસ્સામ, આસને નિસીદિસ્સામ, યાગુપાને નિસીદિસ્સામ, ભત્તગ્ગે નિસીદિસ્સામ, એકચ્છન્ને વસિસ્સામ, યથાવુડ્ઢં અભિવાદનં પચ્ચુટ્ઠાનં અઞ્જલિકમ્મં સામીચિકમ્મં કરિસ્સામ, વિના ઇમિના ભિક્ખુના કરિસ્સામા’’તિ એવં કોસમ્બકક્ખન્ધકે વુત્તે આનિસંસે. દુતિયઅટ્ઠકેપિ એસેવ નયો, તમ્પિ હિ એવમેવ કોસમ્બકક્ખન્ધકે વુત્તં.
328. Aṭṭhakesu – aṭṭhānisaṃseti ‘‘na mayaṃ iminā bhikkhunā saddhiṃ uposathaṃ karissāma, vinā iminā bhikkhunā uposathaṃ karissāma, na mayaṃ iminā bhikkhunā saddhiṃ pavāressāma, saṅghakammaṃ karissāma, āsane nisīdissāma, yāgupāne nisīdissāma, bhattagge nisīdissāma, ekacchanne vasissāma, yathāvuḍḍhaṃ abhivādanaṃ paccuṭṭhānaṃ añjalikammaṃ sāmīcikammaṃ karissāma, vinā iminā bhikkhunā karissāmā’’ti evaṃ kosambakakkhandhake vutte ānisaṃse. Dutiyaaṭṭhakepi eseva nayo, tampi hi evameva kosambakakkhandhake vuttaṃ.
અટ્ઠ યાવતતિયકાતિ ભિક્ખૂનં તેરસકે ચત્તારો, ભિક્ખુનીનં સત્તરસકે ભિક્ખૂહિ અસાધારણા ચત્તારોતિ અટ્ઠ. અટ્ઠહાકારેહિ કુલાનિ દૂસેતીતિ કુલાનિ દૂસેતિ પુપ્ફેન વા ફલેન વા ચુણ્ણેન વા મત્તિકાય વા દન્તકટ્ઠેન વા વેળુયા વા વેજ્જિકાય વા જઙ્ઘપેસનિકેન વાતિ ઇમેહિ અટ્ઠહિ. અટ્ઠ માતિકા ચીવરક્ખન્ધકે, અપરા અટ્ઠ કથિનક્ખન્ધકે વુત્તા. અટ્ઠહિ અસદ્ધમ્મેહીતિ લાભેન અલાભેન યસેન અયસેન સક્કારેન અસક્કારેન પાપિચ્છતાય પાપમિત્તતાય. અટ્ઠ લોકધમ્મા નામ લાભે સારાગો, અલાભે પટિવિરોધો; એવં યસે અયસે, પસંસાય નિન્દાય, સુખે સારાગો, દુક્ખે પટિવિરોધોતિ. અટ્ઠઙ્ગિકો મુસાવાદોતિ ‘‘વિનિધાય સઞ્ઞ’’ન્તિ ઇમિના સદ્ધિં પાળિયં આગતેહિ સત્તહીતિ અટ્ઠહિ અઙ્ગેહિ અટ્ઠઙ્ગિકો.
Aṭṭha yāvatatiyakāti bhikkhūnaṃ terasake cattāro, bhikkhunīnaṃ sattarasake bhikkhūhi asādhāraṇā cattāroti aṭṭha. Aṭṭhahākārehi kulāni dūsetīti kulāni dūseti pupphena vā phalena vā cuṇṇena vā mattikāya vā dantakaṭṭhena vā veḷuyā vā vejjikāya vā jaṅghapesanikena vāti imehi aṭṭhahi. Aṭṭha mātikā cīvarakkhandhake, aparā aṭṭha kathinakkhandhake vuttā. Aṭṭhahi asaddhammehīti lābhena alābhena yasena ayasena sakkārena asakkārena pāpicchatāya pāpamittatāya. Aṭṭha lokadhammā nāma lābhe sārāgo, alābhe paṭivirodho; evaṃ yase ayase, pasaṃsāya nindāya, sukhe sārāgo, dukkhe paṭivirodhoti. Aṭṭhaṅgiko musāvādoti ‘‘vinidhāya sañña’’nti iminā saddhiṃ pāḷiyaṃ āgatehi sattahīti aṭṭhahi aṅgehi aṭṭhaṅgiko.
અટ્ઠ ઉપોસથઙ્ગાનીતિ –
Aṭṭha uposathaṅgānīti –
‘‘પાણં ન હને ન ચાદિન્નમાદિયે,
‘‘Pāṇaṃ na hane na cādinnamādiye,
મુસા ન ભાસે ન ચ મજ્જપો સિયા;
Musā na bhāse na ca majjapo siyā;
અબ્રહ્મચરિયા વિરમેય્ય મેથુના,
Abrahmacariyā virameyya methunā,
રત્તિં ન ભુઞ્જેય્ય વિકાલભોજનં.
Rattiṃ na bhuñjeyya vikālabhojanaṃ.
‘‘માલં ન ધારે ન ચ ગન્ધમાચરે,
‘‘Mālaṃ na dhāre na ca gandhamācare,
મઞ્ચે છમાયંવ સયેથ સન્થતે;
Mañce chamāyaṃva sayetha santhate;
એતઞ્હિ અટ્ઠઙ્ગિકમાહુપોસથં,
Etañhi aṭṭhaṅgikamāhuposathaṃ,
બુદ્ધેન દુક્ખન્તગુના પકાસિત’’ન્તિ. (અ॰ નિ॰ ૩.૭૧);
Buddhena dukkhantagunā pakāsita’’nti. (a. ni. 3.71);
એવં વુત્તાનિ અટ્ઠ. અટ્ઠ દૂતેય્યઙ્ગાનીતિ ‘‘ઇધ, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ સોતા ચ હોતિ સાવેતા ચા’’તિઆદિના નયેન સઙ્ઘભેદકે વુત્તાનિ. તિત્થિયવત્તાનિ મહાખન્ધકે નિદ્દિટ્ઠાનિ. અનતિરિત્તા ચ અતિરિત્તા ચ પવારણાસિક્ખાપદે નિદ્દિટ્ઠા. અટ્ઠન્નં પચ્ચુટ્ઠાતબ્બન્તિ ભત્તગ્ગે વુડ્ઢભિક્ખુનીનં, આસનમ્પિ તાસંયેવ દાતબ્બં. ઉપાસિકાતિ વિસાખા. અટ્ઠાનિસંસા વિનયધરેતિ પઞ્ચકે વુત્તેસુ પઞ્ચસુ ‘‘તસ્સાધેય્યો ઉપોસથો, પવારણા, સઙ્ઘકમ્મ’’ન્તિ ઇમે તયો પક્ખિપિત્વા અટ્ઠ વેદિતબ્બા. અટ્ઠ પરમાનીતિ પુબ્બે વુત્તપરમાનેવ અટ્ઠકવસેન યોજેત્વા વેદિતબ્બાનિ. અટ્ઠસુ ધમ્મેસુ સમ્મા વત્તિતબ્બન્તિ ‘‘ન પકતત્તસ્સ ભિક્ખુનો ઉપોસથો ઠપેતબ્બો, ન પવારણા ઠપેતબ્બા’’તિઆદિના નયેન સમથક્ખન્ધકે નિદ્દિટ્ઠેસુ અટ્ઠસુ. સેસં સબ્બત્થ ઉત્તાનમેવાતિ.
Evaṃ vuttāni aṭṭha. Aṭṭha dūteyyaṅgānīti ‘‘idha, bhikkhave, bhikkhu sotā ca hoti sāvetā cā’’tiādinā nayena saṅghabhedake vuttāni. Titthiyavattāni mahākhandhake niddiṭṭhāni. Anatirittā ca atirittā ca pavāraṇāsikkhāpade niddiṭṭhā. Aṭṭhannaṃ paccuṭṭhātabbanti bhattagge vuḍḍhabhikkhunīnaṃ, āsanampi tāsaṃyeva dātabbaṃ. Upāsikāti visākhā. Aṭṭhānisaṃsā vinayadhareti pañcake vuttesu pañcasu ‘‘tassādheyyo uposatho, pavāraṇā, saṅghakamma’’nti ime tayo pakkhipitvā aṭṭha veditabbā. Aṭṭha paramānīti pubbe vuttaparamāneva aṭṭhakavasena yojetvā veditabbāni. Aṭṭhasu dhammesu sammā vattitabbanti ‘‘na pakatattassa bhikkhuno uposatho ṭhapetabbo, na pavāraṇā ṭhapetabbā’’tiādinā nayena samathakkhandhake niddiṭṭhesu aṭṭhasu. Sesaṃ sabbattha uttānamevāti.
અટ્ઠકવારવણ્ણના નિટ્ઠિતા.
Aṭṭhakavāravaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / વિનયપિટક • Vinayapiṭaka / પરિવારપાળિ • Parivārapāḷi / ૮. અટ્ઠકવારો • 8. Aṭṭhakavāro
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / સારત્થદીપની-ટીકા • Sāratthadīpanī-ṭīkā / અટ્ઠકવારવણ્ણના • Aṭṭhakavāravaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વજિરબુદ્ધિ-ટીકા • Vajirabuddhi-ṭīkā / અટ્ઠકવારવણ્ણના • Aṭṭhakavāravaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વિમતિવિનોદની-ટીકા • Vimativinodanī-ṭīkā / છક્કવારાદિવણ્ણના • Chakkavārādivaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / પાચિત્યાદિયોજનાપાળિ • Pācityādiyojanāpāḷi / એકુત્તરિકનયો અટ્ઠકવારવણ્ણના • Ekuttarikanayo aṭṭhakavāravaṇṇanā