Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / સંયુત્તનિકાય • Saṃyuttanikāya |
૪. બકબ્રહ્મસુત્તં
4. Bakabrahmasuttaṃ
૧૭૫. એવં મે સુતં – એકં સમયં ભગવા સાવત્થિયં વિહરતિ જેતવને અનાથપિણ્ડિકસ્સ આરામે. તેન ખો પન સમયેન બકસ્સ બ્રહ્મુનો એવરૂપં પાપકં દિટ્ઠિગતં ઉપ્પન્નં હોતિ – ‘‘ઇદં નિચ્ચં, ઇદં ધુવં, ઇદં સસ્સતં, ઇદં કેવલં, ઇદં અચવનધમ્મં, ઇદઞ્હિ ન જાયતિ ન જીયતિ ન મીયતિ ન ચવતિ ન ઉપપજ્જતિ, ઇતો ચ પનઞ્ઞં ઉત્તરિં 1 નિસ્સરણં નત્થી’’તિ.
175. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Tena kho pana samayena bakassa brahmuno evarūpaṃ pāpakaṃ diṭṭhigataṃ uppannaṃ hoti – ‘‘idaṃ niccaṃ, idaṃ dhuvaṃ, idaṃ sassataṃ, idaṃ kevalaṃ, idaṃ acavanadhammaṃ, idañhi na jāyati na jīyati na mīyati na cavati na upapajjati, ito ca panaññaṃ uttariṃ 2 nissaraṇaṃ natthī’’ti.
અથ ખો ભગવા બકસ્સ બ્રહ્મુનો ચેતસા ચેતોપરિવિતક્કમઞ્ઞાય – સેય્યથાપિ નામ બલવા પુરિસો સમિઞ્જિતં વા બાહં પસારેય્ય, પસારિતં વા બાહં સમિઞ્જેય્ય એવમેવ – જેતવને અન્તરહિતો તસ્મિં બ્રહ્મલોકે પાતુરહોસિ. અદ્દસા ખો બકો બ્રહ્મા ભગવન્તં દૂરતોવ આગચ્છન્તં. દિસ્વાન ભગવન્તં એતદવોચ – ‘‘એહિ ખો મારિસ, સ્વાગતં તે, મારિસ! ચિરસ્સં ખો મારિસ! ઇમં પરિયાયમકાસિ યદિદં ઇધાગમનાય. ઇદઞ્હિ, મારિસ, નિચ્ચં, ઇદં ધુવં, ઇદં સસ્સતં, ઇદં કેવલં, ઇદં અચવનધમ્મં, ઇદઞ્હિ ન જાયતિ ન જીયતિ ન મીયતિ ન ચવતિ ન ઉપપજ્જતિ. ઇતો ચ પનઞ્ઞં ઉત્તરિ નિસ્સરણં નત્થી’’તિ.
Atha kho bhagavā bakassa brahmuno cetasā cetoparivitakkamaññāya – seyyathāpi nāma balavā puriso samiñjitaṃ vā bāhaṃ pasāreyya, pasāritaṃ vā bāhaṃ samiñjeyya evameva – jetavane antarahito tasmiṃ brahmaloke pāturahosi. Addasā kho bako brahmā bhagavantaṃ dūratova āgacchantaṃ. Disvāna bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘ehi kho mārisa, svāgataṃ te, mārisa! Cirassaṃ kho mārisa! Imaṃ pariyāyamakāsi yadidaṃ idhāgamanāya. Idañhi, mārisa, niccaṃ, idaṃ dhuvaṃ, idaṃ sassataṃ, idaṃ kevalaṃ, idaṃ acavanadhammaṃ, idañhi na jāyati na jīyati na mīyati na cavati na upapajjati. Ito ca panaññaṃ uttari nissaraṇaṃ natthī’’ti.
એવં વુત્તે, ભગવા બકં બ્રહ્માનં એતદવોચ – ‘‘અવિજ્જાગતો વત, ભો, બકો બ્રહ્મા; અવિજ્જાગતો વત, ભો, બકો બ્રહ્મા. યત્ર હિ નામ અનિચ્ચંયેવ સમાનં નિચ્ચન્તિ વક્ખતિ, અધુવંયેવ સમાનં ધુવન્તિ વક્ખતિ, અસસ્સતંયેવ સમાનં સસ્સતન્તિ વક્ખતિ, અકેવલંયેવ સમાનં કેવલન્તિ વક્ખતિ, ચવનધમ્મંયેવ સમાનં અચવનધમ્મન્તિ વક્ખતિ. યત્થ ચ પન જાયતિ ચ જીયતિ ચ મીયતિ ચ ચવતિ ચ ઉપપજ્જતિ ચ, તઞ્ચ તથા વક્ખતિ – ‘ઇદઞ્હિ ન જાયતિ ન જીયતિ ન મીયતિ ન ચવતિ ન ઉપપજ્જતિ’. સન્તઞ્ચ પનઞ્ઞં ઉત્તરિ નિસ્સરણં, ‘નત્થઞ્ઞં ઉત્તરિ નિસ્સરણ’ન્તિ વક્ખતી’’તિ.
Evaṃ vutte, bhagavā bakaṃ brahmānaṃ etadavoca – ‘‘avijjāgato vata, bho, bako brahmā; avijjāgato vata, bho, bako brahmā. Yatra hi nāma aniccaṃyeva samānaṃ niccanti vakkhati, adhuvaṃyeva samānaṃ dhuvanti vakkhati, asassataṃyeva samānaṃ sassatanti vakkhati, akevalaṃyeva samānaṃ kevalanti vakkhati, cavanadhammaṃyeva samānaṃ acavanadhammanti vakkhati. Yattha ca pana jāyati ca jīyati ca mīyati ca cavati ca upapajjati ca, tañca tathā vakkhati – ‘idañhi na jāyati na jīyati na mīyati na cavati na upapajjati’. Santañca panaññaṃ uttari nissaraṇaṃ, ‘natthaññaṃ uttari nissaraṇa’nti vakkhatī’’ti.
‘‘દ્વાસત્તતિ ગોતમ પુઞ્ઞકમ્મા,
‘‘Dvāsattati gotama puññakammā,
વસવત્તિનો જાતિજરં અતીતા;
Vasavattino jātijaraṃ atītā;
અયમન્તિમા વેદગૂ બ્રહ્મુપપત્તિ,
Ayamantimā vedagū brahmupapatti,
અસ્માભિજપ્પન્તિ જના અનેકા’’તિ.
Asmābhijappanti janā anekā’’ti.
‘‘અપ્પઞ્હિ એતં ન હિ દીઘમાયુ,
‘‘Appañhi etaṃ na hi dīghamāyu,
યં ત્વં બક મઞ્ઞસિ દીઘમાયું;
Yaṃ tvaṃ baka maññasi dīghamāyuṃ;
આયું પજાનામિ તવાહં બ્રહ્મે’’તિ.
Āyuṃ pajānāmi tavāhaṃ brahme’’ti.
‘‘અનન્તદસ્સી ભગવાહમસ્મિ,
‘‘Anantadassī bhagavāhamasmi,
જાતિજરં સોકમુપાતિવત્તો;
Jātijaraṃ sokamupātivatto;
કિં મે પુરાણં વતસીલવત્તં,
Kiṃ me purāṇaṃ vatasīlavattaṃ,
આચિક્ખ મે તં યમહં વિજઞ્ઞા’’તિ.
Ācikkha me taṃ yamahaṃ vijaññā’’ti.
‘‘યં ત્વં અપાયેસિ બહૂ મનુસ્સે,
‘‘Yaṃ tvaṃ apāyesi bahū manusse,
પિપાસિતે ઘમ્મનિ સમ્પરેતે;
Pipāsite ghammani samparete;
તં તે પુરાણં વતસીલવત્તં,
Taṃ te purāṇaṃ vatasīlavattaṃ,
સુત્તપ્પબુદ્ધોવ અનુસ્સરામિ.
Suttappabuddhova anussarāmi.
‘‘યં એણિકૂલસ્મિં જનં ગહીતં,
‘‘Yaṃ eṇikūlasmiṃ janaṃ gahītaṃ,
અમોચયી ગય્હકં નીયમાનં;
Amocayī gayhakaṃ nīyamānaṃ;
તં તે પુરાણં વતસીલવત્તં,
Taṃ te purāṇaṃ vatasīlavattaṃ,
સુત્તપ્પબુદ્ધોવ અનુસ્સરામિ.
Suttappabuddhova anussarāmi.
‘‘ગઙ્ગાય સોતસ્મિં ગહીતનાવં,
‘‘Gaṅgāya sotasmiṃ gahītanāvaṃ,
લુદ્દેન નાગેન મનુસ્સકમ્યા;
Luddena nāgena manussakamyā;
પમોચયિત્થ બલસા પસય્હ,
Pamocayittha balasā pasayha,
તં તે પુરાણં વતસીલવત્તં,
Taṃ te purāṇaṃ vatasīlavattaṃ,
સુત્તપ્પબુદ્ધોવ અનુસ્સરામિ.
Suttappabuddhova anussarāmi.
‘‘કપ્પો ચ તે બદ્ધચરો અહોસિં,
‘‘Kappo ca te baddhacaro ahosiṃ,
તં તે પુરાણં વતસીલવત્તં,
Taṃ te purāṇaṃ vatasīlavattaṃ,
સુત્તપ્પબુદ્ધોવ અનુસ્સરામી’’તિ.
Suttappabuddhova anussarāmī’’ti.
‘‘અદ્ધા પજાનાસિ મમેતમાયું,
‘‘Addhā pajānāsi mametamāyuṃ,
તથા હિ ત્યાયં જલિતાનુભાવો,
Tathā hi tyāyaṃ jalitānubhāvo,
ઓભાસયં તિટ્ઠતિ બ્રહ્મલોક’’ન્તિ.
Obhāsayaṃ tiṭṭhati brahmaloka’’nti.
Footnotes:
Related texts:
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / સંયુત્તનિકાય (અટ્ઠકથા) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ૪. બકબ્રહ્મસુત્તવણ્ણના • 4. Bakabrahmasuttavaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / સુત્તપિટક (ટીકા) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / સંયુત્તનિકાય (ટીકા) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ૪. બકબ્રહ્મસુત્તવણ્ણના • 4. Bakabrahmasuttavaṇṇanā