| Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / સંયુત્તનિકાય (અટ્ઠકથા) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
૪. બકબ્રહ્મસુત્તવણ્ણના
4. Bakabrahmasuttavaṇṇanā
૧૭૫. ચતુત્થે પાપકં દિટ્ઠિગતન્તિ લામિકા સસ્સતદિટ્ઠિ. ઇદં નિચ્ચન્તિ ઇદં સહ કાયેન બ્રહ્મટ્ઠાનં અનિચ્ચં ‘‘નિચ્ચ’’ન્તિ વદતિ. ધુવાદીનિ તસ્સેવ વેવચનાનિ. તત્થ ધુવન્તિ થિરં. સસ્સતન્તિ સદા વિજ્જમાનં. કેવલન્તિ અખણ્ડં સકલં. અચવનધમ્મન્તિ અચવનસભાવં. ઇદં હિ ન જાયતીતિઆદીસુ ઇમસ્મિં ઠાને કોચિ જાયનકો વા જીયનકો વા મીયનકો વા ચવનકો વા ઉપપજ્જનકો વા નત્થિ, તં સન્ધાય વદતિ. ઇતો ચ પનઞ્ઞન્તિ ઇતો સહકાયા બ્રહ્મટ્ઠાના ઉત્તરિ અઞ્ઞં નિસ્સરણં નામ નત્થીતિ. એવમસ્સ થામગતા સસ્સતદિટ્ઠિ ઉપ્પન્ના હોતિ. એવંવાદી ચ પન સો ઉપરિ તિસ્સો ઝાનભૂમિયો ચત્તારો મગ્ગે ચત્તારિ ફલાનિ નિબ્બાનન્તિ સબ્બં પટિબાહતિ. કદા પનસ્સ સા દિટ્ઠિ ઉપ્પન્નાતિ? પઠમજ્ઝાનભૂમિયં નિબ્બત્તકાલે. દુતિયજ્ઝાનભૂમિયન્તિ એકે.
175. Catutthe pāpakaṃ diṭṭhigatanti lāmikā sassatadiṭṭhi. Idaṃ niccanti idaṃ saha kāyena brahmaṭṭhānaṃ aniccaṃ ‘‘nicca’’nti vadati. Dhuvādīni tasseva vevacanāni. Tattha dhuvanti thiraṃ. Sassatanti sadā vijjamānaṃ. Kevalanti akhaṇḍaṃ sakalaṃ. Acavanadhammanti acavanasabhāvaṃ. Idaṃ hi na jāyatītiādīsu imasmiṃ ṭhāne koci jāyanako vā jīyanako vā mīyanako vā cavanako vā upapajjanako vā natthi, taṃ sandhāya vadati. Ito ca panaññanti ito sahakāyā brahmaṭṭhānā uttari aññaṃ nissaraṇaṃ nāma natthīti. Evamassa thāmagatā sassatadiṭṭhi uppannā hoti. Evaṃvādī ca pana so upari tisso jhānabhūmiyo cattāro magge cattāri phalāni nibbānanti sabbaṃ paṭibāhati. Kadā panassa sā diṭṭhi uppannāti? Paṭhamajjhānabhūmiyaṃ nibbattakāle. Dutiyajjhānabhūmiyanti eke.
તત્રાયં અનુપુબ્બિકથા – હેટ્ઠુપપત્તિકો કિરેસ બ્રહ્મા અનુપ્પન્ને બુદ્ધુપ્પાદે ઇસિપબ્બજ્જં પબ્બજિત્વા કસિણપરિકમ્મં કત્વા સમાપત્તિયો નિબ્બત્તેત્વા અપરિહીનજ્ઝાનો કાલં કત્વા ચતુત્થજ્ઝાનભૂમિયં વેહપ્ફલબ્રહ્મલોકે પઞ્ચકપ્પસતિકં આયું ગહેત્વા નિબ્બત્તિ. તત્થ યાવતાયુકં ઠત્વા હેટ્ઠુપપત્તિકં કત્વા તતિયજ્ઝાનં પણીતં ભાવેત્વા સુભકિણ્હબ્રહ્મલોકે ચતુસટ્ઠિકપ્પં આયું ગહેત્વા નિબ્બત્તિ. તત્થ દુતિયજ્ઝાનં ભાવેત્વા આભસ્સરે અટ્ઠ કપ્પે આયું ગહેત્વા નિબ્બત્તિ. તત્થ પઠમજ્ઝાનં ભાવેત્વા, પઠમજ્ઝાનભૂમિયં કપ્પાયુકો હુત્વા નિબ્બત્તિ . સો પઠમકાલે અત્તના કતકમ્મઞ્ચ નિબ્બત્તટ્ઠાનઞ્ચ અઞ્ઞાસિ, કાલે પન ગચ્છન્તે ગચ્છન્તે ઉભયં પમુસ્સિત્વા સસ્સતદિટ્ઠિં ઉપ્પાદેસિ.
Tatrāyaṃ anupubbikathā – heṭṭhupapattiko kiresa brahmā anuppanne buddhuppāde isipabbajjaṃ pabbajitvā kasiṇaparikammaṃ katvā samāpattiyo nibbattetvā aparihīnajjhāno kālaṃ katvā catutthajjhānabhūmiyaṃ vehapphalabrahmaloke pañcakappasatikaṃ āyuṃ gahetvā nibbatti. Tattha yāvatāyukaṃ ṭhatvā heṭṭhupapattikaṃ katvā tatiyajjhānaṃ paṇītaṃ bhāvetvā subhakiṇhabrahmaloke catusaṭṭhikappaṃ āyuṃ gahetvā nibbatti. Tattha dutiyajjhānaṃ bhāvetvā ābhassare aṭṭha kappe āyuṃ gahetvā nibbatti. Tattha paṭhamajjhānaṃ bhāvetvā, paṭhamajjhānabhūmiyaṃ kappāyuko hutvā nibbatti . So paṭhamakāle attanā katakammañca nibbattaṭṭhānañca aññāsi, kāle pana gacchante gacchante ubhayaṃ pamussitvā sassatadiṭṭhiṃ uppādesi.
અવિજ્જાગતોતિ અવિજ્જાય ગતો સમન્નાગતો અઞ્ઞાણી અન્ધીભૂતો. યત્ર હિ નામાતિ યો નામ. વક્ખતીતિ ભણતિ. ‘‘યત્રા’’તિ નિપાતયોગેન પન અનાગતવચનં કતં.
Avijjāgatoti avijjāya gato samannāgato aññāṇī andhībhūto. Yatra hi nāmāti yo nāma. Vakkhatīti bhaṇati. ‘‘Yatrā’’ti nipātayogena pana anāgatavacanaṃ kataṃ.
એવં વુત્તે સો બ્રહ્મા યથા નામ મગ્ગચોરો દ્વે તયો પહારે અધિવાસેન્તો સહાયે અનાચિક્ખિત્વાપિ ઉત્તરિં પહારં પહરિયમાનો ‘‘અસુકો ચ અસુકો ચ મય્હં સહાયો’’તિ આચિક્ખતિ, એવમેવ ભગવતા સન્તજ્જિયમાનો સતિં લભિત્વા, ‘‘ભગવા મય્હં પદાનુપદં પેક્ખન્તો મં નિપ્પીળિતુકામો’’તિ ભીતો અત્તનો સહાયે આચિક્ખન્તો દ્વાસત્તતીતિઆદિમાહ. તસ્સત્થો – ભો ગોતમ, મયં દ્વાસત્તતિ જના પુઞ્ઞકમ્મા તેન પુઞ્ઞકમ્મેન ઇધ નિબ્બત્તા. વસવત્તિનો સયં અઞ્ઞેસં વસે અવત્તિત્વા પરે અત્તનો વસે વત્તેમ, જાતિઞ્ચ જરઞ્ચ અતીતા, અયં નો વેદેહિ ગતત્તા ‘‘વેદગૂ’’તિ સઙ્ખં ગતા ભગવા અન્તિમા બ્રહ્મુપપત્તિ. અસ્માભિજપ્પન્તિ જના અનેકાતિ અનેકજના અમ્હે અભિજપ્પન્તિ. ‘‘અયં ખો ભવં બ્રહ્મા, મહાબ્રહ્મા, અભિભૂ, અનભિભૂતો, અઞ્ઞદત્થુદસો, વસવત્તી, ઇસ્સરો, કત્તા, નિમ્માતા, સેટ્ઠો, સજિતા, વસી, પિતા ભૂતભબ્યાન’’ન્તિ એવં પત્થેન્તિ પિહેન્તીતિ.
Evaṃ vutte so brahmā yathā nāma maggacoro dve tayo pahāre adhivāsento sahāye anācikkhitvāpi uttariṃ pahāraṃ pahariyamāno ‘‘asuko ca asuko ca mayhaṃ sahāyo’’ti ācikkhati, evameva bhagavatā santajjiyamāno satiṃ labhitvā, ‘‘bhagavā mayhaṃ padānupadaṃ pekkhanto maṃ nippīḷitukāmo’’ti bhīto attano sahāye ācikkhanto dvāsattatītiādimāha. Tassattho – bho gotama, mayaṃ dvāsattati janā puññakammā tena puññakammena idha nibbattā. Vasavattino sayaṃ aññesaṃ vase avattitvā pare attano vase vattema, jātiñca jarañca atītā, ayaṃ no vedehi gatattā ‘‘vedagū’’ti saṅkhaṃ gatā bhagavā antimā brahmupapatti. Asmābhijappanti janā anekāti anekajanā amhe abhijappanti. ‘‘Ayaṃ kho bhavaṃ brahmā, mahābrahmā, abhibhū, anabhibhūto, aññadatthudaso, vasavattī, issaro, kattā, nimmātā, seṭṭho, sajitā, vasī, pitā bhūtabhabyāna’’nti evaṃ patthenti pihentīti.
અથ નં ભગવા અપ્પં હિ એતન્તિઆદિમાહ. તત્થ એતન્તિ યં ત્વં ઇધ તવ આયું ‘‘દીઘ’’ન્તિ મઞ્ઞસિ, એતં અપ્પં પરિત્તકં. સતં સહસ્સાનં નિરબ્બુદાનન્તિ નિરબ્બુદગણનાય સતસહસ્સનિરબ્બુદાનં. આયું પજાનામીતિ, ‘‘ઇદાનિ તવ અવસિટ્ઠં એત્તકં આયૂ’’તિ અહં જાનામિ. અનન્તદસ્સી ભગવા હમસ્મીતિ, ભગવા, તુમ્હે ‘‘અહં અનન્તદસ્સી જાતિઆદીનિ ઉપાતિવત્તો’’તિ વદથ. કિં મે પુરાણન્તિ, યદિ ત્વં અનન્તદસ્સી, એવં સન્તે ઇદં મે આચિક્ખ, કિં મય્હં પુરાણં? વતસીલવત્તન્તિ સીલમેવ વુચ્ચતિ. યમહં વિજઞ્ઞાતિ યં અહં તયા કથિતં જાનેય્યં, તં મે આચિક્ખાતિ વદતિ.
Atha naṃ bhagavā appaṃ hi etantiādimāha. Tattha etanti yaṃ tvaṃ idha tava āyuṃ ‘‘dīgha’’nti maññasi, etaṃ appaṃ parittakaṃ. Sataṃ sahassānaṃ nirabbudānanti nirabbudagaṇanāya satasahassanirabbudānaṃ. Āyuṃ pajānāmīti, ‘‘idāni tava avasiṭṭhaṃ ettakaṃ āyū’’ti ahaṃ jānāmi. Anantadassī bhagavā hamasmīti, bhagavā, tumhe ‘‘ahaṃ anantadassī jātiādīni upātivatto’’ti vadatha. Kiṃ me purāṇanti, yadi tvaṃ anantadassī, evaṃ sante idaṃ me ācikkha, kiṃ mayhaṃ purāṇaṃ? Vatasīlavattanti sīlameva vuccati. Yamahaṃ vijaññāti yaṃ ahaṃ tayā kathitaṃ jāneyyaṃ, taṃ me ācikkhāti vadati.
ઇદાનિસ્સ આચિક્ખન્તો ભગવા યં ત્વં અપાયેસીતિઆદિમાહ. તત્રાયં અધિપ્પાયો – પુબ્બે કિરેસ કુલઘરે નિબ્બત્તિત્વા કામેસુ આદીનવં દિસ્વા – ‘‘જાતિજરામરણસ્સ અન્તં કરિસ્સામી’’તિ નિક્ખમ્મ ઇસિપબ્બજ્જં પબ્બજિત્વા સમાપત્તિયો નિબ્બત્તેત્વા અભિઞ્ઞાપાદકજ્ઝાનસ્સ લાભી હુત્વા ગઙ્ગાતીરે પણ્ણસાલં કારેત્વા ઝાનરતિયા વીતિનામેતિ. તદા ચ કાલેનકાલં સત્થવાહા પઞ્ચહિ સકટસતેહિ મરુકન્તારં પટિપજ્જન્તિ. મરુકન્તારે પન દિવા ન સક્કા ગન્તું, રત્તિં ગમનં હોતિ. અથ પુરિમસકટસ્સ અગ્ગયુગે યુત્તબલિબદ્દા ગચ્છન્તા ગચ્છન્તા નિવત્તિત્વા આગતમગ્ગાભિમુખા અહેસું, સબ્બસકટાનિ તથેવ નિવત્તિત્વા અરુણે ઉગ્ગતે નિવત્તિતભાવં જાનિંસુ. તેસઞ્ચ તદા કન્તારં અતિક્કમનદિવસો અહોસિ. સબ્બં દારુદકં પરિક્ખીણં – તસ્મા ‘‘નત્થિ દાનિ અમ્હાકં જીવિત’’ન્તિ ચિન્તેત્વા, ગોણે ચક્કેસુ બન્ધિત્વા, મનુસ્સા સકટચ્છાયં પવિસિત્વા નિપજ્જિંસુ.
Idānissa ācikkhanto bhagavā yaṃ tvaṃ apāyesītiādimāha. Tatrāyaṃ adhippāyo – pubbe kiresa kulaghare nibbattitvā kāmesu ādīnavaṃ disvā – ‘‘jātijarāmaraṇassa antaṃ karissāmī’’ti nikkhamma isipabbajjaṃ pabbajitvā samāpattiyo nibbattetvā abhiññāpādakajjhānassa lābhī hutvā gaṅgātīre paṇṇasālaṃ kāretvā jhānaratiyā vītināmeti. Tadā ca kālenakālaṃ satthavāhā pañcahi sakaṭasatehi marukantāraṃ paṭipajjanti. Marukantāre pana divā na sakkā gantuṃ, rattiṃ gamanaṃ hoti. Atha purimasakaṭassa aggayuge yuttabalibaddā gacchantā gacchantā nivattitvā āgatamaggābhimukhā ahesuṃ, sabbasakaṭāni tatheva nivattitvā aruṇe uggate nivattitabhāvaṃ jāniṃsu. Tesañca tadā kantāraṃ atikkamanadivaso ahosi. Sabbaṃ dārudakaṃ parikkhīṇaṃ – tasmā ‘‘natthi dāni amhākaṃ jīvita’’nti cintetvā, goṇe cakkesu bandhitvā, manussā sakaṭacchāyaṃ pavisitvā nipajjiṃsu.
તાપસોપિ કાલસ્સેવ પણ્ણસાલતો નિક્ખમિત્વા પણ્ણસાલદ્વારે નિસિન્નો ગઙ્ગં ઓલોકયમાનો અદ્દસ ગઙ્ગં મહતા ઉદકોઘેન પૂરિયમાનં પવત્તિતમણિક્ખન્ધં વિય આગચ્છન્તં, દિસ્વા ચિન્તેસિ – ‘‘અત્થિ નુ ખો ઇમસ્મિં લોકે એવરૂપસ્સ મધુરોદકસ્સ અલાભેન કિલિસ્સમાના સત્તા’’તિ? સો એવં આવજ્જેન્તો મરુકન્તારે તં સત્થં દિસ્વા ‘ઇમે સત્તા મા નસ્સન્તૂ’તિ ‘‘ઇતો ચિતો ચ મહાઉદકક્ખન્ધો છિજ્જિત્વા મરુકન્તારે સત્થાભિમુખો ગચ્છતૂ’’તિ અભિઞ્ઞાચિત્તેન અધિટ્ઠાસિ. સહ ચિત્તુપ્પાદેન માતિકારુળ્હં વિય ઉદકં તત્થ અગમાસિ. મનુસ્સા ઉદકસદ્દેન વુટ્ઠાય ઉદકં દિસ્વા હટ્ઠતુટ્ઠા ન્હાયિત્વા પિવિત્વા ગોણેપિ પાયેત્વા સોત્થિના ઇચ્છિતટ્ઠાનં અગમંસુ. સત્થા તં બ્રહ્મુનો પુબ્બકમ્મં દસ્સેન્તો પઠમં ગાથમાહ. તત્થ અપાયેસીતિ પાયેસિ. અ-કારો નિપાતમત્તં. ગમ્મનીતિ ગિમ્હે. સમ્પરેતેતિ ગિમ્હાતપેન ફુટ્ઠે અનુગતે.
Tāpasopi kālasseva paṇṇasālato nikkhamitvā paṇṇasāladvāre nisinno gaṅgaṃ olokayamāno addasa gaṅgaṃ mahatā udakoghena pūriyamānaṃ pavattitamaṇikkhandhaṃ viya āgacchantaṃ, disvā cintesi – ‘‘atthi nu kho imasmiṃ loke evarūpassa madhurodakassa alābhena kilissamānā sattā’’ti? So evaṃ āvajjento marukantāre taṃ satthaṃ disvā ‘ime sattā mā nassantū’ti ‘‘ito cito ca mahāudakakkhandho chijjitvā marukantāre satthābhimukho gacchatū’’ti abhiññācittena adhiṭṭhāsi. Saha cittuppādena mātikāruḷhaṃ viya udakaṃ tattha agamāsi. Manussā udakasaddena vuṭṭhāya udakaṃ disvā haṭṭhatuṭṭhā nhāyitvā pivitvā goṇepi pāyetvā sotthinā icchitaṭṭhānaṃ agamaṃsu. Satthā taṃ brahmuno pubbakammaṃ dassento paṭhamaṃ gāthamāha. Tattha apāyesīti pāyesi. A-kāro nipātamattaṃ. Gammanīti gimhe. Sampareteti gimhātapena phuṭṭhe anugate.
અપરસ્મિમ્પિ સમયે તાપસો ગઙ્ગાતીરે પણ્ણસાલં માપેત્વા અરઞ્ઞગામકં નિસ્સાય વસતિ. તેન ચ સમયેન ચોરા તં ગામં પહરિત્વા હત્થસારં ગહેત્વા ગાવિયો ચ કરમરે ચ ગહેત્વા ગચ્છન્તિ. ગાવોપિ સુનખાપિ મનુસ્સાપિ મહાવિરવં વિરવન્તિ. તાપસો તં સદ્દં સુત્વા ‘‘કિન્નુ ખો એત’’ન્તિ? આવજ્જેન્તો ‘‘મનુસ્સાનં ભયં ઉપ્પન્ન’’ન્તિ ઞત્વા ‘‘મયિ પસ્સન્તે ઇમે સત્તા મા નસ્સન્તૂ’’તિ અભિઞ્ઞાપાદકજ્ઝાનં સમાપજ્જિત્વા વુટ્ઠાય અભિઞ્ઞાચિત્તેન ચોરાનં પટિપથે ચતુરઙ્ગિનિં સેનં માપેસિ. કમ્મસજ્જા આગચ્છન્તા ચોરા દિસ્વા, ‘‘રાજા મઞ્ઞે આગતો’’તિ વિલોપં છડ્ડેત્વા પક્કમિંસુ. તાપસો ‘‘યં યસ્સ સન્તકં, તં તસ્સેવ હોતૂ’’તિ અધિટ્ઠાસિ, તં તથેવ અહોસિ. મહાજનો સોત્થિભાવં પાપુણિ. સત્થા ઇદમ્પિ તસ્સ પુબ્બકમ્મં દસ્સેન્તો દુતિયં ગાથમાહ. તત્થ એણિકૂલસ્મિન્તિ ગઙ્ગાતીરે. ગય્હકં નીયમાનન્તિ ગહેત્વા નીયમાનં, કરમરં નીયમાનન્તિપિ અત્થો.
Aparasmimpi samaye tāpaso gaṅgātīre paṇṇasālaṃ māpetvā araññagāmakaṃ nissāya vasati. Tena ca samayena corā taṃ gāmaṃ paharitvā hatthasāraṃ gahetvā gāviyo ca karamare ca gahetvā gacchanti. Gāvopi sunakhāpi manussāpi mahāviravaṃ viravanti. Tāpaso taṃ saddaṃ sutvā ‘‘kinnu kho eta’’nti? Āvajjento ‘‘manussānaṃ bhayaṃ uppanna’’nti ñatvā ‘‘mayi passante ime sattā mā nassantū’’ti abhiññāpādakajjhānaṃ samāpajjitvā vuṭṭhāya abhiññācittena corānaṃ paṭipathe caturaṅginiṃ senaṃ māpesi. Kammasajjā āgacchantā corā disvā, ‘‘rājā maññe āgato’’ti vilopaṃ chaḍḍetvā pakkamiṃsu. Tāpaso ‘‘yaṃ yassa santakaṃ, taṃ tasseva hotū’’ti adhiṭṭhāsi, taṃ tatheva ahosi. Mahājano sotthibhāvaṃ pāpuṇi. Satthā idampi tassa pubbakammaṃ dassento dutiyaṃ gāthamāha. Tattha eṇikūlasminti gaṅgātīre. Gayhakaṃ nīyamānanti gahetvā nīyamānaṃ, karamaraṃ nīyamānantipi attho.
પુન એકસ્મિં સમયે ઉપરિગઙ્ગાવાસિકં એકં કુલં હેટ્ઠાગઙ્ગાવાસિકેન કુલેન સદ્ધિં મિત્તસન્થવં કત્વા, નાવાસઙ્ઘાટં બન્ધિત્વા, બહું ખાદનીયઞ્ચેવ ભોજનીયઞ્ચ ગન્ધમાલાદીનિ ચ આરોપેત્વા ગઙ્ગાસોતેન આગચ્છતિ. મનુસ્સા ખાદમાના ભુઞ્જમાના નચ્ચન્તા ગાયન્તા દેવવિમાનેન ગચ્છન્તા વિય બલવસોમનસ્સા અહેસું. ગઙ્ગેય્યકો નાગો દિસ્વા કુપિતો ‘‘ઇમે મયિ સઞ્ઞમ્પિ ન કરોન્તિ. ઇદાનિ ને સમુદ્દમેવ પાપેસ્સામી’’તિ મહન્તં અત્તભાવં માપેત્વા ઉદકં દ્વિધા ભિન્દિત્વા ઉટ્ઠાય ફણં કત્વા, સુસુકારં કરોન્તો અટ્ઠાસિ. મહાજનો દિસ્વા ભીતો વિસ્સરમકાસિ. તાપસો પણ્ણસાલાયં નિસિન્નો સુત્વા, ‘‘ઇમે ગાયન્તા નચ્ચન્તા સોમનસ્સજાતા આગચ્છન્તિ. ઇદાનિ પન ભયરવં રવિંસુ, કિન્નુ ખો’’તિ? આવજ્જેન્તો નાગરાજં દિસ્વા, ‘‘મયિ પસ્સન્તે સત્તા મા નસ્સન્તૂ’’તિ અભિઞ્ઞાપાદકજ્ઝાનં સમાપજ્જિત્વા અત્તભાવં પજહિત્વા સુપણ્ણવણ્ણં માપેત્વા નાગરાજસ્સ દસ્સેસિ. નાગરાજા ભીતો ફણં સંહરિત્વા ઉદકં પવિટ્ઠો, મહાજનો સોત્થિભાવં પાપુણિ. સત્થા ઇદમ્પિ તસ્સ પુબ્બકમ્મં દસ્સેન્તો તતિયં ગાથમાહ. તત્થ લુદ્દેનાતિ દારુણેન. મનુસ્સકમ્યાતિ મનુસ્સકામતાય, મનુસ્સે વિહેઠેતુકામતાયાતિ અત્થો.
Puna ekasmiṃ samaye uparigaṅgāvāsikaṃ ekaṃ kulaṃ heṭṭhāgaṅgāvāsikena kulena saddhiṃ mittasanthavaṃ katvā, nāvāsaṅghāṭaṃ bandhitvā, bahuṃ khādanīyañceva bhojanīyañca gandhamālādīni ca āropetvā gaṅgāsotena āgacchati. Manussā khādamānā bhuñjamānā naccantā gāyantā devavimānena gacchantā viya balavasomanassā ahesuṃ. Gaṅgeyyako nāgo disvā kupito ‘‘ime mayi saññampi na karonti. Idāni ne samuddameva pāpessāmī’’ti mahantaṃ attabhāvaṃ māpetvā udakaṃ dvidhā bhinditvā uṭṭhāya phaṇaṃ katvā, susukāraṃ karonto aṭṭhāsi. Mahājano disvā bhīto vissaramakāsi. Tāpaso paṇṇasālāyaṃ nisinno sutvā, ‘‘ime gāyantā naccantā somanassajātā āgacchanti. Idāni pana bhayaravaṃ raviṃsu, kinnu kho’’ti? Āvajjento nāgarājaṃ disvā, ‘‘mayi passante sattā mā nassantū’’ti abhiññāpādakajjhānaṃ samāpajjitvā attabhāvaṃ pajahitvā supaṇṇavaṇṇaṃ māpetvā nāgarājassa dassesi. Nāgarājā bhīto phaṇaṃ saṃharitvā udakaṃ paviṭṭho, mahājano sotthibhāvaṃ pāpuṇi. Satthā idampi tassa pubbakammaṃ dassento tatiyaṃ gāthamāha. Tattha luddenāti dāruṇena. Manussakamyāti manussakāmatāya, manusse viheṭhetukāmatāyāti attho.
અપરસ્મિમ્પિ સમયે એસ ઇસિપબ્બજ્જં પબ્બજિત્વા કેસવો નામ તાપસો અહોસિ. તેન સમયેન અમ્હાકં બોધિસત્તો કપ્પો નામ માણવો કેસવસ્સ બદ્ધચરો અન્તેવાસિકો હુત્વા આચરિયસ્સ કિંકારપટિસ્સાવી મનાપચારી બુદ્ધિસમ્પન્નો અત્થચરો અહોસિ. કેસવો તેન વિના વસિતું ન સક્કોતિ, તં નિસ્સાયેવ જીવિકં કપ્પેસિ. સત્થા ઇદમ્પિ તસ્સ પુબ્બકમ્મં દસ્સેન્તો ચતુત્થં ગાથમાહ.
Aparasmimpi samaye esa isipabbajjaṃ pabbajitvā kesavo nāma tāpaso ahosi. Tena samayena amhākaṃ bodhisatto kappo nāma māṇavo kesavassa baddhacaro antevāsiko hutvā ācariyassa kiṃkārapaṭissāvī manāpacārī buddhisampanno atthacaro ahosi. Kesavo tena vinā vasituṃ na sakkoti, taṃ nissāyeva jīvikaṃ kappesi. Satthā idampi tassa pubbakammaṃ dassento catutthaṃ gāthamāha.
તત્થ બદ્ધચરોતિ અન્તેવાસિકો, સો પન જેટ્ઠન્તેવાસિકો અહોસિ. સમ્બુદ્ધિમન્તં વતિનં અમઞ્ઞીતિ, ‘‘સમ્મા બુદ્ધિમા વતસમ્પન્નો અય’’ન્તિ એવં મઞ્ઞમાનો કપ્પો તવ અન્તેવાસિકો અહોસિં અહં સો તેન સમયેનાતિ દસ્સેતિ. અઞ્ઞેપિ જાનાસીતિ ન કેવલં મય્હં આયુમેવ, અઞ્ઞેપિ ત્વં જાનાસિયેવ. તથા હિ બુદ્ધોતિ તથા હિ ત્વં બુદ્ધો, યસ્મા બુદ્ધો, તસ્મા જાનાસીતિ અત્થો. તથા હિ ત્યાયં જલિતાનુભાવોતિ યસ્મા ચ ત્વં બુદ્ધો, તસ્મા તે અયં જલિતો આનુભાવો. ઓભાસયં તિટ્ઠતીતિ સબ્બં બ્રહ્મલોકં ઓભાસયન્તો તિટ્ઠતિ. ચતુત્થં.
Tattha baddhacaroti antevāsiko, so pana jeṭṭhantevāsiko ahosi. Sambuddhimantaṃ vatinaṃ amaññīti, ‘‘sammā buddhimā vatasampanno aya’’nti evaṃ maññamāno kappo tava antevāsiko ahosiṃ ahaṃ so tena samayenāti dasseti. Aññepi jānāsīti na kevalaṃ mayhaṃ āyumeva, aññepi tvaṃ jānāsiyeva. Tathā hi buddhoti tathā hi tvaṃ buddho, yasmā buddho, tasmā jānāsīti attho. Tathā hi tyāyaṃ jalitānubhāvoti yasmā ca tvaṃ buddho, tasmā te ayaṃ jalito ānubhāvo. Obhāsayaṃ tiṭṭhatīti sabbaṃ brahmalokaṃ obhāsayanto tiṭṭhati. Catutthaṃ.
Related texts:
તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / સુત્તપિટક • Suttapiṭaka / સંયુત્તનિકાય • Saṃyuttanikāya / ૪. બકબ્રહ્મસુત્તં • 4. Bakabrahmasuttaṃ
ટીકા • Tīkā / સુત્તપિટક (ટીકા) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / સંયુત્તનિકાય (ટીકા) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ૪. બકબ્રહ્મસુત્તવણ્ણના • 4. Bakabrahmasuttavaṇṇanā
