Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / અપદાન-અટ્ઠકથા • Apadāna-aṭṭhakathā

    ૮. ભદ્દજિત્થેરઅપદાનવણ્ણના

    8. Bhaddajittheraapadānavaṇṇanā

    અટ્ઠમાપદાને ઓગય્હાહં પોક્ખરણિન્તિઆદિકં આયસ્મતો ભદ્દજિત્થેરસ્સ અપદાનં. અયમ્પિ પુરિમબુદ્ધેસુ કતાધિકારો તત્થ તત્થ ભવે વિવટ્ટૂપનિસ્સયાનિ પુઞ્ઞાનિ ઉપચિનન્તો પદુમુત્તરસ્સ ભગવતો કાલે બ્રાહ્મણકુલે નિબ્બત્તિત્વા વિઞ્ઞુતં પત્તો બ્રાહ્મણાનં વિજ્જાસિપ્પેસુ પારં ગન્ત્વા કામે પહાય તાપસપબ્બજ્જં પબ્બજિત્વા અરઞ્ઞાયતને અસ્સમં કારેત્વા વસન્તો એકદિવસં સત્થારં આકાસેન ગચ્છન્તં દિસ્વા પસન્નમાનસો અઞ્જલિં પગ્ગય્હ અટ્ઠાસિ. સત્થા તસ્સ અજ્ઝાસયં દિસ્વા આકાસતો ઓતરિ. ઓતિણ્ણસ્સ પન ભગવતો મધુઞ્ચ ભિસમુળાલઞ્ચ સપ્પિખીરઞ્ચ ઉપનામેસિ, તસ્સ તં ભગવા અનુકમ્મં ઉપાદાય પટિગ્ગહેત્વા અનુમોદનં કત્વા પક્કામિ. સો તેન પુઞ્ઞકમ્મેન તુસિતેસુ નિબ્બત્તો તત્થ યાવતાયુકં ઠત્વા તતો ચુતો અપરાપરં સુગતીસુયેવ સંસરન્તો વિપસ્સિસ્સ ભગવતો કાલે મહદ્ધનો સેટ્ઠિ હુત્વા અટ્ઠસટ્ઠિભિક્ખુસતસહસ્સં ભોજેત્વા તિચીવરેન અચ્છાદેસિ.

    Aṭṭhamāpadāne ogayhāhaṃ pokkharaṇintiādikaṃ āyasmato bhaddajittherassa apadānaṃ. Ayampi purimabuddhesu katādhikāro tattha tattha bhave vivaṭṭūpanissayāni puññāni upacinanto padumuttarassa bhagavato kāle brāhmaṇakule nibbattitvā viññutaṃ patto brāhmaṇānaṃ vijjāsippesu pāraṃ gantvā kāme pahāya tāpasapabbajjaṃ pabbajitvā araññāyatane assamaṃ kāretvā vasanto ekadivasaṃ satthāraṃ ākāsena gacchantaṃ disvā pasannamānaso añjaliṃ paggayha aṭṭhāsi. Satthā tassa ajjhāsayaṃ disvā ākāsato otari. Otiṇṇassa pana bhagavato madhuñca bhisamuḷālañca sappikhīrañca upanāmesi, tassa taṃ bhagavā anukammaṃ upādāya paṭiggahetvā anumodanaṃ katvā pakkāmi. So tena puññakammena tusitesu nibbatto tattha yāvatāyukaṃ ṭhatvā tato cuto aparāparaṃ sugatīsuyeva saṃsaranto vipassissa bhagavato kāle mahaddhano seṭṭhi hutvā aṭṭhasaṭṭhibhikkhusatasahassaṃ bhojetvā ticīvarena acchādesi.

    એવં બહું કુસલં કત્વા દેવલોકે નિબ્બત્તિ. તત્થ યાવતાયુકં ઠત્વા તતો ચવિત્વા મનુસ્સલોકેસુ ઉપ્પન્નો બુદ્ધસુઞ્ઞે લોકે પઞ્ચ પચ્ચેકબુદ્ધસતાનિ ચતૂહિ પચ્ચયેહિ ઉપટ્ઠહિત્વા તતો ચુતો રાજકુલે નિબ્બત્તિત્વા રજ્જં અનુસાસન્તો અત્તનો પુત્તં પચ્ચેકબોધિં અધિગન્ત્વા ઠિતં ઉપટ્ઠહિત્વા તસ્સ પરિનિબ્બુતસ્સ ધાતુયો ગહેત્વા ચેતિયં કત્વા પૂજેસિ. એવં તત્થ તત્થ તાનિ તાનિ પુઞ્ઞાનિ કત્વા ઇમસ્મિં બુદ્ધુપ્પાદે ભદ્દિયનગરે અસીતિકોટિવિભવસ્સ ભદ્દિયસેટ્ઠિસ્સ એકપુત્તકો હુત્વા નિબ્બત્તિ, ભદ્દજીતિસ્સ નામં અહોસિ. તસ્સ કિર ઇસ્સરિયભોગપરિવારસમ્પત્તિ ચરિમભવે બોધિસત્તસ્સ વિય અહોસિ.

    Evaṃ bahuṃ kusalaṃ katvā devaloke nibbatti. Tattha yāvatāyukaṃ ṭhatvā tato cavitvā manussalokesu uppanno buddhasuññe loke pañca paccekabuddhasatāni catūhi paccayehi upaṭṭhahitvā tato cuto rājakule nibbattitvā rajjaṃ anusāsanto attano puttaṃ paccekabodhiṃ adhigantvā ṭhitaṃ upaṭṭhahitvā tassa parinibbutassa dhātuyo gahetvā cetiyaṃ katvā pūjesi. Evaṃ tattha tattha tāni tāni puññāni katvā imasmiṃ buddhuppāde bhaddiyanagare asītikoṭivibhavassa bhaddiyaseṭṭhissa ekaputtako hutvā nibbatti, bhaddajītissa nāmaṃ ahosi. Tassa kira issariyabhogaparivārasampatti carimabhave bodhisattassa viya ahosi.

    તદા સત્થા સાવત્થિયં વસિત્વા ભદ્દજિકુમારં સઙ્ગણ્હનત્થાય મહતા ભિક્ખુસઙ્ઘેન સદ્ધિં ભદ્દિયનગરં ગન્ત્વા જાતિયાવને વસિ તસ્સ ઞાણપરિપાકં આગમયમાનો. સોપિ ઉપરિપાસાદે નિસિન્નો સીહપઞ્જરં વિવરિત્વા ઓલોકેન્તો ભગવતો સન્તિકે ધમ્મં સોતું ગચ્છન્તં મહાજનં દિસ્વા, ‘‘કત્થાયં મહાજનો ગચ્છતી’’તિ પુચ્છિત્વા તં કારણં સુત્વા સયમ્પિ મહતા પરિવારેન સત્થુ સન્તિકં ગન્ત્વા ધમ્મં સુણન્તો સબ્બાભરણપટિમણ્ડિતોવ સબ્બકિલેસે ખેપેત્વા અરહત્તં પાપુણિ. અરહત્તે પન તેન અધિગતે સત્થા ભદ્દિયસેટ્ઠિં આમન્તેસિ – ‘‘તવ પુત્તો અલઙ્કતપટિયત્તો ધમ્મં સુણન્તો અરહત્તે પતિટ્ઠાસિ, તેનસ્સ ઇદાનેવ પબ્બજિતું યુત્તં, નો ચે પબ્બજિસ્સતિ, પરિનિબ્બાયિસ્સતી’’તિ. સેટ્ઠિ ‘‘ન મય્હં પુત્તસ્સ દહરસ્સેવ સતો પરિનિબ્બાનેન કિચ્ચં અત્થિ, પબ્બાજેથ ન’’ન્તિ આહ. તં સત્થા પબ્બાજેત્વા ઉપસમ્પાદેત્વા તત્થ સત્તાહં વસિત્વા કોટિગામં પાપુણિ, સો ચ ગામો ગઙ્ગાતીરે અહોસિ . કોટિગામવાસિનો ચ બુદ્ધપ્પમુખસ્સ ભિક્ખુસઙ્ઘસ્સ મહાદાનં પવત્તેસું. ભદ્દજિત્થેરો સત્થારા અનુમોદનાય આરદ્ધમત્તાય બહિગામં ગન્ત્વા ‘‘ગઙ્ગાતીરે મગ્ગસમીપે સત્થુ આગતકાલે વુટ્ઠહિસ્સામી’’તિ કાલપરિચ્છેદં કત્વા અઞ્ઞતરસ્મિં રુક્ખમૂલે સમાપત્તિં સમાપજ્જિત્વા નિસીદિ. મહાથેરેસુ આગચ્છન્તેસુપિ અવુટ્ઠહિત્વા સત્થુ આગતકાલેયેવ વુટ્ઠાસિ. પુથુજ્જના ભિક્ખૂ – ‘‘અયં અધુના પબ્બજિતો, મહાથેરેસુ આગચ્છન્તેસુ માનથદ્ધો હુત્વા ન વુટ્ઠાસી’’તિ ઉજ્ઝાયિંસુ.

    Tadā satthā sāvatthiyaṃ vasitvā bhaddajikumāraṃ saṅgaṇhanatthāya mahatā bhikkhusaṅghena saddhiṃ bhaddiyanagaraṃ gantvā jātiyāvane vasi tassa ñāṇaparipākaṃ āgamayamāno. Sopi uparipāsāde nisinno sīhapañjaraṃ vivaritvā olokento bhagavato santike dhammaṃ sotuṃ gacchantaṃ mahājanaṃ disvā, ‘‘katthāyaṃ mahājano gacchatī’’ti pucchitvā taṃ kāraṇaṃ sutvā sayampi mahatā parivārena satthu santikaṃ gantvā dhammaṃ suṇanto sabbābharaṇapaṭimaṇḍitova sabbakilese khepetvā arahattaṃ pāpuṇi. Arahatte pana tena adhigate satthā bhaddiyaseṭṭhiṃ āmantesi – ‘‘tava putto alaṅkatapaṭiyatto dhammaṃ suṇanto arahatte patiṭṭhāsi, tenassa idāneva pabbajituṃ yuttaṃ, no ce pabbajissati, parinibbāyissatī’’ti. Seṭṭhi ‘‘na mayhaṃ puttassa daharasseva sato parinibbānena kiccaṃ atthi, pabbājetha na’’nti āha. Taṃ satthā pabbājetvā upasampādetvā tattha sattāhaṃ vasitvā koṭigāmaṃ pāpuṇi, so ca gāmo gaṅgātīre ahosi . Koṭigāmavāsino ca buddhappamukhassa bhikkhusaṅghassa mahādānaṃ pavattesuṃ. Bhaddajitthero satthārā anumodanāya āraddhamattāya bahigāmaṃ gantvā ‘‘gaṅgātīre maggasamīpe satthu āgatakāle vuṭṭhahissāmī’’ti kālaparicchedaṃ katvā aññatarasmiṃ rukkhamūle samāpattiṃ samāpajjitvā nisīdi. Mahātheresu āgacchantesupi avuṭṭhahitvā satthu āgatakāleyeva vuṭṭhāsi. Puthujjanā bhikkhū – ‘‘ayaṃ adhunā pabbajito, mahātheresu āgacchantesu mānathaddho hutvā na vuṭṭhāsī’’ti ujjhāyiṃsu.

    કોટિગામવાસિનો સત્થુ ભિક્ખુસઙ્ઘસ્સ ચ બહૂ નાવાસઙ્ઘાટે બન્ધિંસુ. સત્થા ‘‘ભદ્દજિસ્સાનુભાવં પકાસેમી’’તિ નાવાય ઠત્વા ‘‘કહં ભદ્દજી’’તિ પુચ્છિ. ભદ્દજિત્થેરો – ‘‘સોહં, ભન્તે’’તિ સત્થારં ઉપસઙ્કમિત્વા અઞ્જલિં કત્વા અટ્ઠાસિ. સત્થા ‘‘એહિ, ભદ્દજિ, અમ્હેહિ સદ્ધિં એકનાવં અભિરુહા’’તિ. સો ઉપ્પતિત્વા સત્થુ ઠિતનાવાયં અટ્ઠાસિ. સત્થા ગઙ્ગાય મજ્ઝે ગતકાલે, ‘‘ભદ્દજિ, તયા મહાપનાદકાલે અજ્ઝાવુટ્ઠરતનપાસાદો કહ’’ન્તિ આહ. ‘‘ઇમસ્મિં ઠાને નિમુગ્ગો, ભન્તે’’તિ. ‘‘તેન હિ, ભદ્દજિ, સબ્રહ્મચારીનં કઙ્ખં છિન્દા’’તિ. તસ્મિં ખણે થેરો સત્થારં વન્દિત્વા ઇદ્ધિબલેન ગન્ત્વા પાસાદથૂપિકં પાદઙ્ગુલન્તરેન સન્નિરુજ્ઝિત્વા પઞ્ચવીસતિયોજનં પાસાદં ગહેત્વા આકાસે ઉપ્પતિ, ઉપ્પતન્તો ચ પઞ્ઞાસયોજનાનિ ઉક્ખિપિ. અથસ્સ પુરિમભવે ઞાતકા પાસાદગતેન લોભેન મચ્છકચ્છપમણ્ડૂકા હુત્વા નિબ્બત્તા તસ્મિં પાસાદે ઉટ્ઠહન્તે પરિવત્તિત્વા પતિંસુ. સત્થા તે સમ્પતન્તે દિસ્વા ‘‘ઞાતકા તે, ભદ્દજિ, કિલમન્તી’’તિ આહ. થેરો સત્થુ વચનેન પાસાદં વિસ્સજ્જેસિ. પાસાદો યથાઠાનેયેવ પતિટ્ઠહિ. સત્થા પારઙ્ગતો ભિક્ખૂહિ – ‘‘કદા, ભન્તે, ભદ્દજિત્થેરેન અયં પાસાદો અજ્ઝાવુટ્ઠો’’તિ પુટ્ઠો મહાપનાદજાતકં (જા॰ ૧.૩.૪૦ આદયો) કથેત્વા બહુજનં ધમ્મામતં પાયેસિ.

    Koṭigāmavāsino satthu bhikkhusaṅghassa ca bahū nāvāsaṅghāṭe bandhiṃsu. Satthā ‘‘bhaddajissānubhāvaṃ pakāsemī’’ti nāvāya ṭhatvā ‘‘kahaṃ bhaddajī’’ti pucchi. Bhaddajitthero – ‘‘sohaṃ, bhante’’ti satthāraṃ upasaṅkamitvā añjaliṃ katvā aṭṭhāsi. Satthā ‘‘ehi, bhaddaji, amhehi saddhiṃ ekanāvaṃ abhiruhā’’ti. So uppatitvā satthu ṭhitanāvāyaṃ aṭṭhāsi. Satthā gaṅgāya majjhe gatakāle, ‘‘bhaddaji, tayā mahāpanādakāle ajjhāvuṭṭharatanapāsādo kaha’’nti āha. ‘‘Imasmiṃ ṭhāne nimuggo, bhante’’ti. ‘‘Tena hi, bhaddaji, sabrahmacārīnaṃ kaṅkhaṃ chindā’’ti. Tasmiṃ khaṇe thero satthāraṃ vanditvā iddhibalena gantvā pāsādathūpikaṃ pādaṅgulantarena sannirujjhitvā pañcavīsatiyojanaṃ pāsādaṃ gahetvā ākāse uppati, uppatanto ca paññāsayojanāni ukkhipi. Athassa purimabhave ñātakā pāsādagatena lobhena macchakacchapamaṇḍūkā hutvā nibbattā tasmiṃ pāsāde uṭṭhahante parivattitvā patiṃsu. Satthā te sampatante disvā ‘‘ñātakā te, bhaddaji, kilamantī’’ti āha. Thero satthu vacanena pāsādaṃ vissajjesi. Pāsādo yathāṭhāneyeva patiṭṭhahi. Satthā pāraṅgato bhikkhūhi – ‘‘kadā, bhante, bhaddajittherena ayaṃ pāsādo ajjhāvuṭṭho’’ti puṭṭho mahāpanādajātakaṃ (jā. 1.3.40 ādayo) kathetvā bahujanaṃ dhammāmataṃ pāyesi.

    ૯૮. થેરો પન અરહત્તં પત્તો પુબ્બસમ્ભારં સરિત્વા સોમનસ્સજાતો પુબ્બચરિતાપદાનં પકાસેતું ઓગય્હાહં પોક્ખરણિન્તિઆદિમાહ. તત્થ ઓગય્હાહં પોક્ખરણિન્તિ પુથુનાનાઅનેકમહોઘેહિ ખણિતત્તા ‘‘પોક્ખરણી’’તિ લદ્ધનામં જલાસયં ઓગય્હ ઓગહેત્વા પવિસિત્વા અજ્ઝોગાહેત્વા ઘાસહેતુખાદનત્થાય તત્થ પોક્ખરણિયં પવિસિત્વા ભિસં પદુમપુણ્ડરીકમૂલં ઉદ્ધરામીતિ અત્થો. સેસં હેટ્ઠા વુત્તનયત્તા ઉત્તાનપદત્થત્તા ચ નયાનુસારેન સુવિઞ્ઞેય્યમેવાતિ.

    98. Thero pana arahattaṃ patto pubbasambhāraṃ saritvā somanassajāto pubbacaritāpadānaṃ pakāsetuṃ ogayhāhaṃ pokkharaṇintiādimāha. Tattha ogayhāhaṃ pokkharaṇinti puthunānāanekamahoghehi khaṇitattā ‘‘pokkharaṇī’’ti laddhanāmaṃ jalāsayaṃ ogayha ogahetvā pavisitvā ajjhogāhetvā ghāsahetukhādanatthāya tattha pokkharaṇiyaṃ pavisitvā bhisaṃ padumapuṇḍarīkamūlaṃ uddharāmīti attho. Sesaṃ heṭṭhā vuttanayattā uttānapadatthattā ca nayānusārena suviññeyyamevāti.

    ભદ્દજિત્થેરઅપદાનવણ્ણના સમત્તા.

    Bhaddajittheraapadānavaṇṇanā samattā.







    Related texts:



    તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / સુત્તપિટક • Suttapiṭaka / ખુદ્દકનિકાય • Khuddakanikāya / અપદાનપાળિ • Apadānapāḷi / ૮. ભદ્દજિત્થેરઅપદાનં • 8. Bhaddajittheraapadānaṃ


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact