| Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / உதா³ன-அட்ட²கதா² • Udāna-aṭṭhakathā |
10. ப⁴த்³தி³யஸுத்தவண்ணனா
10. Bhaddiyasuttavaṇṇanā
20. த³ஸமே அனுபியாயந்தி ஏவங் நாமகே நக³ரே. அம்ப³வனேதி தஸ்ஸ நக³ரஸ்ஸ அவிதூ³ரே மல்லராஜூனங் ஏகங் அம்ப³வனங் அஹோஸி, தத்த² மல்லராஜூஹி ப⁴க³வதோ விஹாரோ காரிதோ, ஸோ ‘‘அம்ப³வன’’ந்த்வேவ வுச்சதி. அனுபியங் கோ³சரகா³மங் கத்வா தத்த² ப⁴க³வா விஹரதி, தேன வுத்தங் ‘‘அனுபியாயங் விஹரதி அம்ப³வனே’’தி. ப⁴த்³தி³யோதி தஸ்ஸ தே²ரஸ்ஸ நாமங். காளீகோ³தா⁴ய புத்தோதி காளீகோ³தா⁴ நாம ஸாகியானீ ஸக்யராஜதே³வீ அரியஸாவிகா ஆக³தப²லா விஞ்ஞாதஸாஸனா, தஸ்ஸா அயங் புத்தோ. தஸ்ஸ பப்³ப³ஜ்ஜாவிதி⁴ க²ந்த⁴கே (சூளவ॰ 330-331) ஆக³தோவ. ஸோ பப்³ப³ஜித்வா விபஸ்ஸனங் பட்ட²பெத்வா ந சிரஸ்ஸேவ ச²ளபி⁴ஞ்ஞோ அஹோஸி, தேரஸபி து⁴தங்கா³னி ஸமாதா³ய வத்ததி. ப⁴க³வதா ச ‘‘ஏதத³க்³க³ங், பி⁴க்க²வே, மம ஸாவகானங் பி⁴க்கூ²னங் உச்சகுலிகானங், யதி³த³ங் ப⁴த்³தி³யோ காளீகோ³தா⁴ய புத்தோ’’தி (அ॰ நி॰ 1.193) உச்சகுலிகபா⁴வே ஏதத³க்³கே³ ட²பிதோ அஸீதியா ஸாவகானங் அப்³ப⁴ந்தரோ.
20. Dasame anupiyāyanti evaṃ nāmake nagare. Ambavaneti tassa nagarassa avidūre mallarājūnaṃ ekaṃ ambavanaṃ ahosi, tattha mallarājūhi bhagavato vihāro kārito, so ‘‘ambavana’’ntveva vuccati. Anupiyaṃ gocaragāmaṃ katvā tattha bhagavā viharati, tena vuttaṃ ‘‘anupiyāyaṃ viharati ambavane’’ti. Bhaddiyoti tassa therassa nāmaṃ. Kāḷīgodhāya puttoti kāḷīgodhā nāma sākiyānī sakyarājadevī ariyasāvikā āgataphalā viññātasāsanā, tassā ayaṃ putto. Tassa pabbajjāvidhi khandhake (cūḷava. 330-331) āgatova. So pabbajitvā vipassanaṃ paṭṭhapetvā na cirasseva chaḷabhiñño ahosi, terasapi dhutaṅgāni samādāya vattati. Bhagavatā ca ‘‘etadaggaṃ, bhikkhave, mama sāvakānaṃ bhikkhūnaṃ uccakulikānaṃ, yadidaṃ bhaddiyo kāḷīgodhāya putto’’ti (a. ni. 1.193) uccakulikabhāve etadagge ṭhapito asītiyā sāvakānaṃ abbhantaro.
ஸுஞ்ஞாகா³ரக³தோதி ‘‘ட²பெத்வா கா³மஞ்ச கா³மூபசாரஞ்ச அவஸேஸங் அரஞ்ஞ’’ந்தி வுத்தங் அரஞ்ஞங் ருக்க²மூலஞ்ச ட²பெத்வா அஞ்ஞங் பப்³ப³தகந்த³ராதி³ பப்³ப³ஜிதஸாருப்பங் நிவாஸட்டா²னங் ஜனஸம்பா³தா⁴பா⁴வதோ இத⁴ ஸுஞ்ஞாகா³ரந்தி அதி⁴ப்பேதங். அத² வா ஜா²னகண்டகானங் ஸத்³தா³னங் அபா⁴வதோ விவித்தங் யங் கிஞ்சி அகா³ரம்பி ஸுஞ்ஞாகா³ரந்தி வேதி³தப்³ப³ங். தங் ஸுஞ்ஞாகா³ரங் உபக³தோ. அபி⁴க்க²ணந்தி ப³ஹுலங். உதா³னங் உதா³னேஸீதி ஸோ ஹி ஆயஸ்மா அரஞ்ஞே தி³வாவிஹாரங் உபக³தோபி ரத்திவாஸூபக³தோபி யேபு⁴ய்யேன ப²லஸமாபத்திஸுகே²ன நிரோத⁴ஸுகே²ன ச வீதினாமேதி, தஸ்மா தங் ஸுக²ங் ஸந்தா⁴ய புப்³பே³ அத்தனா அனுபூ⁴தங் ஸப⁴யங் ஸபரிளாஹங் ரஜ்ஜஸுக²ங் ஜிகு³ச்சி²த்வா ‘‘அஹோ ஸுக²ங் அஹோ ஸுக²’’ந்தி ஸோமனஸ்ஸஸஹிதங் ஞாணஸமுட்டா²னங் பீதிஸமுட்டா²னங் ஸமுக்³கி³ரதி.
Suññāgāragatoti ‘‘ṭhapetvā gāmañca gāmūpacārañca avasesaṃ arañña’’nti vuttaṃ araññaṃ rukkhamūlañca ṭhapetvā aññaṃ pabbatakandarādi pabbajitasāruppaṃ nivāsaṭṭhānaṃ janasambādhābhāvato idha suññāgāranti adhippetaṃ. Atha vā jhānakaṇṭakānaṃ saddānaṃ abhāvato vivittaṃ yaṃ kiñci agārampi suññāgāranti veditabbaṃ. Taṃ suññāgāraṃ upagato. Abhikkhaṇanti bahulaṃ. Udānaṃ udānesīti so hi āyasmā araññe divāvihāraṃ upagatopi rattivāsūpagatopi yebhuyyena phalasamāpattisukhena nirodhasukhena ca vītināmeti, tasmā taṃ sukhaṃ sandhāya pubbe attanā anubhūtaṃ sabhayaṃ sapariḷāhaṃ rajjasukhaṃ jigucchitvā ‘‘aho sukhaṃ aho sukha’’nti somanassasahitaṃ ñāṇasamuṭṭhānaṃ pītisamuṭṭhānaṃ samuggirati.
ஸுத்வான நேஸங் ஏதத³ஹோஸீதி நேஸங் ஸம்ப³ஹுலானங் பி⁴க்கூ²னங் தஸ்ஸ ஆயஸ்மதோ ‘‘அஹோ ஸுக²ங், அஹோ ஸுக²’’ந்தி உதா³னெந்தஸ்ஸ உதா³னங் ஸுத்வா ‘‘நிஸ்ஸங்ஸயங் ஏஸ அனபி⁴ரதோ ப்³ரஹ்மசரியங் சரதீ’’தி ஏவங் பரிவிதக்கிதங் அஹோஸி. தே பி⁴க்கூ² புது²ஜ்ஜனா தஸ்ஸ ஆயஸ்மதோ விவேகஸுக²ங் ஸந்தா⁴ய உதா³னங் அஜானந்தா ஏவங் அமஞ்ஞிங்ஸு, தேன வுத்தங் ‘‘நிஸ்ஸங்ஸய’’ந்திஆதி³. தத்த² நிஸ்ஸங்ஸயந்தி அஸந்தே³ஹேன ஏகந்தேனாதி அத்தோ². ‘‘யங் ஸோ புப்³பே³ அகா³ரியபூ⁴தோ ஸமானோ’’தி பாளிங் வத்வா ‘‘அனுப⁴வீ’’தி வசனஸேஸேன கேசி அத்த²ங் வண்ணெந்தி, அபரே ‘‘யங் ஸா’’தி பட²ந்தி, ‘‘யங்ஸ புப்³பே³ அகா³ரியபூ⁴தஸ்ஸா’’தி பன பாளி. தத்த² யங்ஸாதி யங் அஸ்ஸ, ஸந்தி⁴வஸேன ஹி அகாரஸகாரலோபோ ‘‘ஏவங்ஸ தே (ம॰ நி॰ 1.23; அ॰ நி॰ 6.58), புப்ப²ங்ஸா உப்பஜ்ஜீ’’திஆதீ³ஸு (பாரா॰ 36) விய. தஸ்ஸத்தோ² – அஸ்ஸ ஆயஸ்மதோ ப⁴த்³தி³யஸ்ஸ பப்³ப³ஜிததோ புப்³பே³ அகா³ரியபூ⁴தஸ்ஸ க³ஹட்ட²ஸ்ஸ ஸதோ யங் ரஜ்ஜஸுக²ங் அனுபூ⁴தங். ஸா தமனுஸ்ஸரமானோதி ஸோ தங் ஸுக²ங் ஏதரஹி உக்கண்ட²னவஸேன அனுஸ்ஸரந்தோ.
Sutvāna nesaṃ etadahosīti nesaṃ sambahulānaṃ bhikkhūnaṃ tassa āyasmato ‘‘aho sukhaṃ, aho sukha’’nti udānentassa udānaṃ sutvā ‘‘nissaṃsayaṃ esa anabhirato brahmacariyaṃ caratī’’ti evaṃ parivitakkitaṃ ahosi. Te bhikkhū puthujjanā tassa āyasmato vivekasukhaṃ sandhāya udānaṃ ajānantā evaṃ amaññiṃsu, tena vuttaṃ ‘‘nissaṃsaya’’ntiādi. Tattha nissaṃsayanti asandehena ekantenāti attho. ‘‘Yaṃ so pubbe agāriyabhūto samāno’’ti pāḷiṃ vatvā ‘‘anubhavī’’ti vacanasesena keci atthaṃ vaṇṇenti, apare ‘‘yaṃ sā’’ti paṭhanti, ‘‘yaṃsa pubbe agāriyabhūtassā’’ti pana pāḷi. Tattha yaṃsāti yaṃ assa, sandhivasena hi akārasakāralopo ‘‘evaṃsa te (ma. ni. 1.23; a. ni. 6.58), pupphaṃsā uppajjī’’tiādīsu (pārā. 36) viya. Tassattho – assa āyasmato bhaddiyassa pabbajitato pubbe agāriyabhūtassa gahaṭṭhassa sato yaṃ rajjasukhaṃ anubhūtaṃ. Sā tamanussaramānoti so taṃ sukhaṃ etarahi ukkaṇṭhanavasena anussaranto.
தே பி⁴க்கூ² ப⁴க³வந்தங் ஏதத³வோசுந்தி தே ஸம்ப³ஹுலா பி⁴க்கூ² உல்லபனஸபா⁴வஸண்டி²தா தஸ்ஸ அனுக்³க³ஹணாதி⁴ப்பாயேன ப⁴க³வந்தங் ஏதத³வோசுங், ந உஜ்ஜா²னவஸேன. அஞ்ஞதரந்தி நாமகொ³த்தேன அபாகடங் ஏகங் பி⁴க்கு²ங். ஆமந்தேஸீதி ஆணாபேஸி தே பி⁴க்கூ² ஸஞ்ஞாபேதுகாமோ. ஏவந்தி வசனஸம்படிக்³க³ஹே, ஸாதூ⁴தி அத்தோ². புன ஏவந்தி படிஞ்ஞாய. அபி⁴க்க²ணங் ‘‘அஹோ ஸுக²ங், அஹோ ஸுக²’’ந்தி இமங் உதா³னங் உதா³னேஸீதி யதா² தே பி⁴க்கூ² வத³ந்தி, தங் ஏவங் ததே²வாதி அத்தனோ உதா³னங் படிஜானாதி. கிங் பன த்வங் ப⁴த்³தி³யாதி கஸ்மா ப⁴க³வா புச்ச²தி, கிங் தஸ்ஸ சித்தங் ந ஜானாதீதி ? நோ ந ஜானாதி, தேனேவ பன தமத்த²ங் வதா³பெத்வா தே பி⁴க்கூ² ஸஞ்ஞாபேதுங் புச்ச²தி. வுத்தஞ்ஹேதங் – ‘‘ஜானந்தாபி ததா²க³தா புச்ச²ந்தி, ஜானந்தாபி ந புச்ச²ந்தீ’’திஆதி³. அத்த²வஸந்தி காரணங்.
Te bhikkhū bhagavantaṃ etadavocunti te sambahulā bhikkhū ullapanasabhāvasaṇṭhitā tassa anuggahaṇādhippāyena bhagavantaṃ etadavocuṃ, na ujjhānavasena. Aññataranti nāmagottena apākaṭaṃ ekaṃ bhikkhuṃ. Āmantesīti āṇāpesi te bhikkhū saññāpetukāmo. Evanti vacanasampaṭiggahe, sādhūti attho. Puna evanti paṭiññāya. Abhikkhaṇaṃ ‘‘aho sukhaṃ, aho sukha’’nti imaṃ udānaṃ udānesīti yathā te bhikkhū vadanti, taṃ evaṃ tathevāti attano udānaṃ paṭijānāti. Kiṃ pana tvaṃ bhaddiyāti kasmā bhagavā pucchati, kiṃ tassa cittaṃ na jānātīti ? No na jānāti, teneva pana tamatthaṃ vadāpetvā te bhikkhū saññāpetuṃ pucchati. Vuttañhetaṃ – ‘‘jānantāpi tathāgatā pucchanti, jānantāpi na pucchantī’’tiādi. Atthavasanti kāraṇaṃ.
அந்தேபுரேதி இத்தா²கா³ரஸ்ஸ ஸஞ்சரணட்டா²னபூ⁴தே ராஜகே³ஹஸ்ஸ அப்³ப⁴ந்தரே, யத்த² ராஜா ந்ஹானபோ⁴ஜனஸயனாதி³ங் கப்பேதி. ரக்கா² ஸுஸங்விஹிதாதி ஆரக்கா²தி³கதபுரிஸேஹி கு³த்தி ஸுட்டு² ஸமந்ததோ விஹிதா. ப³ஹிபி அந்தேபுரேதி அட்³ட³கரணட்டா²னாதி³கே அந்தேபுரதோ ப³ஹிபூ⁴தே ராஜகே³ஹே. ஏவங் ரக்கி²தோ கோ³பிதோ ஸந்தோதி ஏவங் ராஜகே³ஹராஜதா⁴னிரஜ்ஜதே³ஸேஸு அந்தோ ச ப³ஹி ச அனேகேஸு டா²னேஸு அனேகஸதேஹி ஸுஸங்விஹிதரக்கா²வரணகு³த்தியா மமேவ நிப்³ப⁴யத்த²ங் பா²ஸுவிஹாரத்த²ங் ரக்கி²தோ கோ³பிதோ ஸமானோ. பீ⁴தோதிஆதீ³னி பதா³னி அஞ்ஞமஞ்ஞவேவசனானி. அத² வா பீ⁴தோதி பரராஜூஹி பா⁴யமானோ. உப்³பி³க்³கோ³தி ஸகரஜ்ஜேபி பகதிதோ உப்பஜ்ஜனகப⁴யுப்³பே³கே³ன உப்³பி³க்³கோ³ சலிதோ. உஸ்ஸங்கீதி ‘‘ரஞ்ஞா நாம ஸப்³ப³காலங் அவிஸ்ஸத்தே²ன ப⁴விதப்³ப³’’ந்தி வசனேன ஸப்³ப³த்த² அவிஸ்ஸாஸவஸேன தேஸங் தேஸங் கிச்சகரணீயானங் பச்சயபரிஸங்காய ச உத்³த⁴முக²ங் ஸங்கமானோ. உத்ராஸீதி ‘‘ஸந்திகாவசரேஹிபி அஜானந்தஸ்ஸேவ மே கதா³சி அனத்தோ² ப⁴வெய்யா’’தி உப்பன்னேன ஸரீரகம்பங் உப்பாத³னஸமத்தே²ன தாஸேன உத்ராஸீ. ‘‘உத்ரஸ்தோ’’திபி பட²ந்தி. விஹாஸிந்தி ஏவங்பூ⁴தோ ஹுத்வா விஹரிங்.
Antepureti itthāgārassa sañcaraṇaṭṭhānabhūte rājagehassa abbhantare, yattha rājā nhānabhojanasayanādiṃ kappeti. Rakkhā susaṃvihitāti ārakkhādikatapurisehi gutti suṭṭhu samantato vihitā. Bahipi antepureti aḍḍakaraṇaṭṭhānādike antepurato bahibhūte rājagehe. Evaṃ rakkhito gopito santoti evaṃ rājageharājadhānirajjadesesu anto ca bahi ca anekesu ṭhānesu anekasatehi susaṃvihitarakkhāvaraṇaguttiyā mameva nibbhayatthaṃ phāsuvihāratthaṃ rakkhito gopito samāno. Bhītotiādīni padāni aññamaññavevacanāni. Atha vā bhītoti pararājūhi bhāyamāno. Ubbiggoti sakarajjepi pakatito uppajjanakabhayubbegena ubbiggo calito. Ussaṅkīti ‘‘raññā nāma sabbakālaṃ avissatthena bhavitabba’’nti vacanena sabbattha avissāsavasena tesaṃ tesaṃ kiccakaraṇīyānaṃ paccayaparisaṅkāya ca uddhamukhaṃ saṅkamāno. Utrāsīti ‘‘santikāvacarehipi ajānantasseva me kadāci anattho bhaveyyā’’ti uppannena sarīrakampaṃ uppādanasamatthena tāsena utrāsī. ‘‘Utrasto’’tipi paṭhanti. Vihāsinti evaṃbhūto hutvā vihariṃ.
ஏதரஹீதி இதா³னி பப்³ப³ஜிதகாலதோ பட்டா²ய. ஏகோதி அஸஹாயோ, தேன வூபகட்ட²காயதங் த³ஸ்ஸேதி. அபீ⁴தோதிஆதீ³னங் பதா³னங் வுத்தவிபரியாயேன அத்தோ² வேதி³தப்³போ³. ப⁴யாதி³னிமித்தஸ்ஸ பரிக்³க³ஹஸ்ஸ தங் நிமித்தஸ்ஸ ச கிலேஸஸ்ஸ அபா⁴வேனேவஸ்ஸ அபீ⁴தாதி³தாதி. ஏதேன சித்தவிவேகங் த³ஸ்ஸேதி . அப்பொஸ்ஸுக்கோதி ஸரீரகு³த்தியங் நிருஸ்ஸுக்கோ. பன்னலோமோதி லோமஹங்ஸுப்பாத³கஸ்ஸ ச²ம்பி⁴தத்தஸ்ஸ அபா⁴வேன அனுக்³க³தலோமோ. பத³த்³வயேனபி ஸேரிவிஹாரங் த³ஸ்ஸேதி. பரத³த்தவுத்தோதி பரேஹி தி³ன்னேன சீவராதி³னா வத்தமானோ, ஏதேன ஸப்³ப³ஸோ ஸங்கா³பா⁴வதீ³பனமுகே²ன அனவஸேஸப⁴யஹேதுவிரஹங் த³ஸ்ஸேதி. மிக³பூ⁴தேன சேதஸாதி விஸ்ஸத்த²விஹாரிதாய மிக³ஸ்ஸ விய ஜாதேன சித்தேன. மிகோ³ ஹி அமனுஸ்ஸபதே² அரஞ்ஞே வஸமானோ விஸ்ஸத்தோ² திட்ட²தி, நிஸீத³தி, நிபஜ்ஜதி, யேனகாமஞ்ச பக்கமதி அப்படிஹதசாரோ, ஏவங் அஹம்பி விஹராமீதி த³ஸ்ஸேதி. வுத்தஞ்ஹேதங் பச்சேகபு³த்³தே⁴ன –
Etarahīti idāni pabbajitakālato paṭṭhāya. Ekoti asahāyo, tena vūpakaṭṭhakāyataṃ dasseti. Abhītotiādīnaṃ padānaṃ vuttavipariyāyena attho veditabbo. Bhayādinimittassa pariggahassa taṃ nimittassa ca kilesassa abhāvenevassa abhītāditāti. Etena cittavivekaṃ dasseti . Appossukkoti sarīraguttiyaṃ nirussukko. Pannalomoti lomahaṃsuppādakassa chambhitattassa abhāvena anuggatalomo. Padadvayenapi serivihāraṃ dasseti. Paradattavuttoti parehi dinnena cīvarādinā vattamāno, etena sabbaso saṅgābhāvadīpanamukhena anavasesabhayahetuvirahaṃ dasseti. Migabhūtena cetasāti vissatthavihāritāya migassa viya jātena cittena. Migo hi amanussapathe araññe vasamāno vissattho tiṭṭhati, nisīdati, nipajjati, yenakāmañca pakkamati appaṭihatacāro, evaṃ ahampi viharāmīti dasseti. Vuttañhetaṃ paccekabuddhena –
‘‘மிகோ³ அரஞ்ஞம்ஹி யதா² அப³த்³தோ⁴,
‘‘Migo araññamhi yathā abaddho,
யேனிச்ச²கங் க³ச்ச²தி கோ³சராய;
Yenicchakaṃ gacchati gocarāya;
விஞ்ஞூ நரோ ஸேரிதங் பெக்க²மானோ,
Viññū naro seritaṃ pekkhamāno,
ஏகோ சரே க²க்³க³விஸாணகப்போ’’தி. (ஸு॰ நி॰ 39; அப॰ தே²ர 1.1.95);
Eko care khaggavisāṇakappo’’ti. (su. ni. 39; apa. thera 1.1.95);
இமங் கோ² அஹங், ப⁴ந்தே, அத்த²வஸந்தி, ப⁴ந்தே, ப⁴க³வா யதி³த³ங் மம ஏதரஹி பரமங் விவேகஸுக²ங் ப²லஸமாபத்திஸுக²ங், இத³மேவ காரணங் ஸம்பஸ்ஸமானோ ‘‘அஹோ ஸுக²ங், அஹோ ஸுக²’’ந்தி உதா³னங் உதா³னேஸிந்தி.
Imaṃ kho ahaṃ, bhante, atthavasanti, bhante, bhagavā yadidaṃ mama etarahi paramaṃ vivekasukhaṃ phalasamāpattisukhaṃ, idameva kāraṇaṃ sampassamāno ‘‘aho sukhaṃ, aho sukha’’nti udānaṃ udānesinti.
ஏதமத்த²ந்தி ஏதங் ப⁴த்³தி³யத்தே²ரஸ்ஸ புது²ஜ்ஜனவிஸயாதீதங் விவேகஸுக²ஸங்கா²தமத்த²ங் ஸப்³பா³காரதோ விதி³த்வா. இமங் உதா³னந்தி இத³ங் ஸஹேதுகப⁴யஸோகவிக³மானுபா⁴வதீ³பகங் உதா³னங் உதா³னேஸி.
Etamatthanti etaṃ bhaddiyattherassa puthujjanavisayātītaṃ vivekasukhasaṅkhātamatthaṃ sabbākārato viditvā. Imaṃ udānanti idaṃ sahetukabhayasokavigamānubhāvadīpakaṃ udānaṃ udānesi.
தத்த² யஸ்ஸந்தரதோ ந ஸந்தி கோபாதி யஸ்ஸ அரியபுக்³க³லஸ்ஸ அந்தரதோ அப்³ப⁴ந்தரே அத்தனோ சித்தே சித்தகாலுஸ்ஸியகரணதோ சித்தப்பகோபா ராகா³த³யோ ஆகா⁴தவத்து²ஆதி³காரணபே⁴த³தோ அனேகபே⁴தா³ தோ³ஸகோபா ஏவ கோபா ந ஸந்தி மக்³கே³ன பஹீனத்தா ந விஜ்ஜந்தி. அயஞ்ஹி அந்தரஸத்³தோ³ கிஞ்சாபி ‘‘மஞ்ச த்வஞ்ச கிமந்தர’’ந்திஆதீ³ஸு (ஸங்॰ நி॰ 1.228) காரணே தி³ஸ்ஸதி, ‘‘அந்தரட்ட²கே ஹிமபாதஸமயே’’திஆதீ³ஸு (மஹாவ॰ 346) வேமஜ்ஜே², ‘‘அந்தரா ச ஜேதவனங் அந்தரா ச ஸாவத்தி²’’ந்திஆதீ³ஸு (உதா³॰ 13, 44) விவரே, ‘‘ப⁴யமந்தரதோ ஜாத’’ந்திஆதீ³ஸு (இதிவு॰ 88; மஹானி॰ 5) சித்தே, இதா⁴பி சித்தே ஏவ த³ட்ட²ப்³போ³. தேன வுத்தங் ‘‘அந்தரதோ அத்தனோ சித்தே’’தி.
Tattha yassantarato na santi kopāti yassa ariyapuggalassa antarato abbhantare attano citte cittakālussiyakaraṇato cittappakopā rāgādayo āghātavatthuādikāraṇabhedato anekabhedā dosakopā eva kopā na santi maggena pahīnattā na vijjanti. Ayañhi antarasaddo kiñcāpi ‘‘mañca tvañca kimantara’’ntiādīsu (saṃ. ni. 1.228) kāraṇe dissati, ‘‘antaraṭṭhake himapātasamaye’’tiādīsu (mahāva. 346) vemajjhe, ‘‘antarā ca jetavanaṃ antarā ca sāvatthi’’ntiādīsu (udā. 13, 44) vivare, ‘‘bhayamantarato jāta’’ntiādīsu (itivu. 88; mahāni. 5) citte, idhāpi citte eva daṭṭhabbo. Tena vuttaṃ ‘‘antarato attano citte’’ti.
இதிப⁴வாப⁴வதஞ்ச வீதிவத்தோதி யஸ்மா ப⁴வோதி ஸம்பத்தி, அப⁴வோதி விபத்தி. ததா² ப⁴வோதி வுத்³தி⁴, அப⁴வோதி ஹானி. ப⁴வோதி வா ஸஸ்ஸதங், அப⁴வோதி உச்சே²தோ³. ப⁴வோதி வா புஞ்ஞங், அப⁴வோதி பாபங். ப⁴வோதி வா ஸுக³தி, அப⁴வோதி து³க்³க³தி. ப⁴வோதி வா கு²த்³த³கோ, அப⁴வோதி மஹந்தோ. தஸ்மா யா ஸா ஸம்பத்திவிபத்திவுட்³டி⁴ஹானிஸஸ்ஸதுச்சே²த³புஞ்ஞபாபஸுக³திது³க்³க³தி- கு²த்³த³கமஹந்தஉபபத்திப⁴வானங் வஸேன இதி அனேகப்பகாரா ப⁴வாப⁴வதா வுச்சதி. சதூஹிபி அரியமக்³கே³ஹி யதா²ஸம்ப⁴வங் தேன தேன நயேன தங் இதிப⁴வாப⁴வதஞ்ச வீதிவத்தோ அதிக்கந்தோ ஹோதி. அத்த²வஸேன விப⁴த்தி விபரிணாமேதப்³பா³. தங் விக³தப⁴யந்தி தங் ஏவரூபங் யதா²வுத்தகு³ணஸமன்னாக³தங் கீ²ணாஸவங் சித்தகோபாபா⁴வதோ இதிப⁴வாப⁴வஸமதிக்கமதோ ச ப⁴யஹேதுவிக³மேன விக³தப⁴யங், விவேகஸுகே²ன அக்³க³ப²லஸுகே²ன ச ஸுகி²ங், விக³தப⁴யத்தா ஏவ அஸோகங். தே³வா நானுப⁴வந்தி த³ஸ்ஸனாயாதி அதி⁴க³தமக்³கே³ ட²பெத்வா ஸப்³பே³பி உபபத்திதே³வா வாயமந்தாபி சித்தசாரத³ஸ்ஸனவஸேன த³ஸ்ஸனாய த³ட்டு²ங் நானுப⁴வந்தி ந அபி⁴ஸம்பு⁴ணந்தி ந ஸக்கொந்தி, பகே³வ மனுஸ்ஸா. ஸெக்கா²பி ஹி புது²ஜ்ஜனா விய அரஹதோ சித்தப்பவத்திங் ந ஜானந்தி.
Itibhavābhavatañca vītivattoti yasmā bhavoti sampatti, abhavoti vipatti. Tathā bhavoti vuddhi, abhavoti hāni. Bhavoti vā sassataṃ, abhavoti ucchedo. Bhavoti vā puññaṃ, abhavoti pāpaṃ. Bhavoti vā sugati, abhavoti duggati. Bhavoti vā khuddako, abhavoti mahanto. Tasmā yā sā sampattivipattivuḍḍhihānisassatucchedapuññapāpasugatiduggati- khuddakamahantaupapattibhavānaṃ vasena iti anekappakārā bhavābhavatā vuccati. Catūhipi ariyamaggehi yathāsambhavaṃ tena tena nayena taṃ itibhavābhavatañca vītivatto atikkanto hoti. Atthavasena vibhatti vipariṇāmetabbā. Taṃ vigatabhayanti taṃ evarūpaṃ yathāvuttaguṇasamannāgataṃ khīṇāsavaṃ cittakopābhāvato itibhavābhavasamatikkamato ca bhayahetuvigamena vigatabhayaṃ, vivekasukhena aggaphalasukhena ca sukhiṃ, vigatabhayattā eva asokaṃ. Devā nānubhavanti dassanāyāti adhigatamagge ṭhapetvā sabbepi upapattidevā vāyamantāpi cittacāradassanavasena dassanāya daṭṭhuṃ nānubhavanti na abhisambhuṇanti na sakkonti, pageva manussā. Sekkhāpi hi puthujjanā viya arahato cittappavattiṃ na jānanti.
த³ஸமஸுத்தவண்ணனா நிட்டி²தா.
Dasamasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
நிட்டி²தா ச முசலிந்த³வக்³க³வண்ணனா.
Niṭṭhitā ca mucalindavaggavaṇṇanā.
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / ஸுத்தபிடக • Suttapiṭaka / கு²த்³த³கனிகாய • Khuddakanikāya / உதா³னபாளி • Udānapāḷi / 10. ப⁴த்³தி³யஸுத்தங் • 10. Bhaddiyasuttaṃ
