Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / ઉદાન-અટ્ઠકથા • Udāna-aṭṭhakathā |
૧૦. ભદ્દિયસુત્તવણ્ણના
10. Bhaddiyasuttavaṇṇanā
૨૦. દસમે અનુપિયાયન્તિ એવં નામકે નગરે. અમ્બવનેતિ તસ્સ નગરસ્સ અવિદૂરે મલ્લરાજૂનં એકં અમ્બવનં અહોસિ, તત્થ મલ્લરાજૂહિ ભગવતો વિહારો કારિતો, સો ‘‘અમ્બવન’’ન્ત્વેવ વુચ્ચતિ. અનુપિયં ગોચરગામં કત્વા તત્થ ભગવા વિહરતિ, તેન વુત્તં ‘‘અનુપિયાયં વિહરતિ અમ્બવને’’તિ. ભદ્દિયોતિ તસ્સ થેરસ્સ નામં. કાળીગોધાય પુત્તોતિ કાળીગોધા નામ સાકિયાની સક્યરાજદેવી અરિયસાવિકા આગતફલા વિઞ્ઞાતસાસના, તસ્સા અયં પુત્તો. તસ્સ પબ્બજ્જાવિધિ ખન્ધકે (ચૂળવ॰ ૩૩૦-૩૩૧) આગતોવ. સો પબ્બજિત્વા વિપસ્સનં પટ્ઠપેત્વા ન ચિરસ્સેવ છળભિઞ્ઞો અહોસિ, તેરસપિ ધુતઙ્ગાનિ સમાદાય વત્તતિ. ભગવતા ચ ‘‘એતદગ્ગં, ભિક્ખવે, મમ સાવકાનં ભિક્ખૂનં ઉચ્ચકુલિકાનં, યદિદં ભદ્દિયો કાળીગોધાય પુત્તો’’તિ (અ॰ નિ॰ ૧.૧૯૩) ઉચ્ચકુલિકભાવે એતદગ્ગે ઠપિતો અસીતિયા સાવકાનં અબ્ભન્તરો.
20. Dasame anupiyāyanti evaṃ nāmake nagare. Ambavaneti tassa nagarassa avidūre mallarājūnaṃ ekaṃ ambavanaṃ ahosi, tattha mallarājūhi bhagavato vihāro kārito, so ‘‘ambavana’’ntveva vuccati. Anupiyaṃ gocaragāmaṃ katvā tattha bhagavā viharati, tena vuttaṃ ‘‘anupiyāyaṃ viharati ambavane’’ti. Bhaddiyoti tassa therassa nāmaṃ. Kāḷīgodhāya puttoti kāḷīgodhā nāma sākiyānī sakyarājadevī ariyasāvikā āgataphalā viññātasāsanā, tassā ayaṃ putto. Tassa pabbajjāvidhi khandhake (cūḷava. 330-331) āgatova. So pabbajitvā vipassanaṃ paṭṭhapetvā na cirasseva chaḷabhiñño ahosi, terasapi dhutaṅgāni samādāya vattati. Bhagavatā ca ‘‘etadaggaṃ, bhikkhave, mama sāvakānaṃ bhikkhūnaṃ uccakulikānaṃ, yadidaṃ bhaddiyo kāḷīgodhāya putto’’ti (a. ni. 1.193) uccakulikabhāve etadagge ṭhapito asītiyā sāvakānaṃ abbhantaro.
સુઞ્ઞાગારગતોતિ ‘‘ઠપેત્વા ગામઞ્ચ ગામૂપચારઞ્ચ અવસેસં અરઞ્ઞ’’ન્તિ વુત્તં અરઞ્ઞં રુક્ખમૂલઞ્ચ ઠપેત્વા અઞ્ઞં પબ્બતકન્દરાદિ પબ્બજિતસારુપ્પં નિવાસટ્ઠાનં જનસમ્બાધાભાવતો ઇધ સુઞ્ઞાગારન્તિ અધિપ્પેતં. અથ વા ઝાનકણ્ટકાનં સદ્દાનં અભાવતો વિવિત્તં યં કિઞ્ચિ અગારમ્પિ સુઞ્ઞાગારન્તિ વેદિતબ્બં. તં સુઞ્ઞાગારં ઉપગતો. અભિક્ખણન્તિ બહુલં. ઉદાનં ઉદાનેસીતિ સો હિ આયસ્મા અરઞ્ઞે દિવાવિહારં ઉપગતોપિ રત્તિવાસૂપગતોપિ યેભુય્યેન ફલસમાપત્તિસુખેન નિરોધસુખેન ચ વીતિનામેતિ, તસ્મા તં સુખં સન્ધાય પુબ્બે અત્તના અનુભૂતં સભયં સપરિળાહં રજ્જસુખં જિગુચ્છિત્વા ‘‘અહો સુખં અહો સુખ’’ન્તિ સોમનસ્સસહિતં ઞાણસમુટ્ઠાનં પીતિસમુટ્ઠાનં સમુગ્ગિરતિ.
Suññāgāragatoti ‘‘ṭhapetvā gāmañca gāmūpacārañca avasesaṃ arañña’’nti vuttaṃ araññaṃ rukkhamūlañca ṭhapetvā aññaṃ pabbatakandarādi pabbajitasāruppaṃ nivāsaṭṭhānaṃ janasambādhābhāvato idha suññāgāranti adhippetaṃ. Atha vā jhānakaṇṭakānaṃ saddānaṃ abhāvato vivittaṃ yaṃ kiñci agārampi suññāgāranti veditabbaṃ. Taṃ suññāgāraṃ upagato. Abhikkhaṇanti bahulaṃ. Udānaṃ udānesīti so hi āyasmā araññe divāvihāraṃ upagatopi rattivāsūpagatopi yebhuyyena phalasamāpattisukhena nirodhasukhena ca vītināmeti, tasmā taṃ sukhaṃ sandhāya pubbe attanā anubhūtaṃ sabhayaṃ sapariḷāhaṃ rajjasukhaṃ jigucchitvā ‘‘aho sukhaṃ aho sukha’’nti somanassasahitaṃ ñāṇasamuṭṭhānaṃ pītisamuṭṭhānaṃ samuggirati.
સુત્વાન નેસં એતદહોસીતિ નેસં સમ્બહુલાનં ભિક્ખૂનં તસ્સ આયસ્મતો ‘‘અહો સુખં, અહો સુખ’’ન્તિ ઉદાનેન્તસ્સ ઉદાનં સુત્વા ‘‘નિસ્સંસયં એસ અનભિરતો બ્રહ્મચરિયં ચરતી’’તિ એવં પરિવિતક્કિતં અહોસિ. તે ભિક્ખૂ પુથુજ્જના તસ્સ આયસ્મતો વિવેકસુખં સન્ધાય ઉદાનં અજાનન્તા એવં અમઞ્ઞિંસુ, તેન વુત્તં ‘‘નિસ્સંસય’’ન્તિઆદિ. તત્થ નિસ્સંસયન્તિ અસન્દેહેન એકન્તેનાતિ અત્થો. ‘‘યં સો પુબ્બે અગારિયભૂતો સમાનો’’તિ પાળિં વત્વા ‘‘અનુભવી’’તિ વચનસેસેન કેચિ અત્થં વણ્ણેન્તિ, અપરે ‘‘યં સા’’તિ પઠન્તિ, ‘‘યંસ પુબ્બે અગારિયભૂતસ્સા’’તિ પન પાળિ. તત્થ યંસાતિ યં અસ્સ, સન્ધિવસેન હિ અકારસકારલોપો ‘‘એવંસ તે (મ॰ નિ॰ ૧.૨૩; અ॰ નિ॰ ૬.૫૮), પુપ્ફંસા ઉપ્પજ્જી’’તિઆદીસુ (પારા॰ ૩૬) વિય. તસ્સત્થો – અસ્સ આયસ્મતો ભદ્દિયસ્સ પબ્બજિતતો પુબ્બે અગારિયભૂતસ્સ ગહટ્ઠસ્સ સતો યં રજ્જસુખં અનુભૂતં. સા તમનુસ્સરમાનોતિ સો તં સુખં એતરહિ ઉક્કણ્ઠનવસેન અનુસ્સરન્તો.
Sutvāna nesaṃ etadahosīti nesaṃ sambahulānaṃ bhikkhūnaṃ tassa āyasmato ‘‘aho sukhaṃ, aho sukha’’nti udānentassa udānaṃ sutvā ‘‘nissaṃsayaṃ esa anabhirato brahmacariyaṃ caratī’’ti evaṃ parivitakkitaṃ ahosi. Te bhikkhū puthujjanā tassa āyasmato vivekasukhaṃ sandhāya udānaṃ ajānantā evaṃ amaññiṃsu, tena vuttaṃ ‘‘nissaṃsaya’’ntiādi. Tattha nissaṃsayanti asandehena ekantenāti attho. ‘‘Yaṃ so pubbe agāriyabhūto samāno’’ti pāḷiṃ vatvā ‘‘anubhavī’’ti vacanasesena keci atthaṃ vaṇṇenti, apare ‘‘yaṃ sā’’ti paṭhanti, ‘‘yaṃsa pubbe agāriyabhūtassā’’ti pana pāḷi. Tattha yaṃsāti yaṃ assa, sandhivasena hi akārasakāralopo ‘‘evaṃsa te (ma. ni. 1.23; a. ni. 6.58), pupphaṃsā uppajjī’’tiādīsu (pārā. 36) viya. Tassattho – assa āyasmato bhaddiyassa pabbajitato pubbe agāriyabhūtassa gahaṭṭhassa sato yaṃ rajjasukhaṃ anubhūtaṃ. Sā tamanussaramānoti so taṃ sukhaṃ etarahi ukkaṇṭhanavasena anussaranto.
તે ભિક્ખૂ ભગવન્તં એતદવોચુન્તિ તે સમ્બહુલા ભિક્ખૂ ઉલ્લપનસભાવસણ્ઠિતા તસ્સ અનુગ્ગહણાધિપ્પાયેન ભગવન્તં એતદવોચું, ન ઉજ્ઝાનવસેન. અઞ્ઞતરન્તિ નામગોત્તેન અપાકટં એકં ભિક્ખું. આમન્તેસીતિ આણાપેસિ તે ભિક્ખૂ સઞ્ઞાપેતુકામો. એવન્તિ વચનસમ્પટિગ્ગહે, સાધૂતિ અત્થો. પુન એવન્તિ પટિઞ્ઞાય. અભિક્ખણં ‘‘અહો સુખં, અહો સુખ’’ન્તિ ઇમં ઉદાનં ઉદાનેસીતિ યથા તે ભિક્ખૂ વદન્તિ, તં એવં તથેવાતિ અત્તનો ઉદાનં પટિજાનાતિ. કિં પન ત્વં ભદ્દિયાતિ કસ્મા ભગવા પુચ્છતિ, કિં તસ્સ ચિત્તં ન જાનાતીતિ ? નો ન જાનાતિ, તેનેવ પન તમત્થં વદાપેત્વા તે ભિક્ખૂ સઞ્ઞાપેતું પુચ્છતિ. વુત્તઞ્હેતં – ‘‘જાનન્તાપિ તથાગતા પુચ્છન્તિ, જાનન્તાપિ ન પુચ્છન્તી’’તિઆદિ. અત્થવસન્તિ કારણં.
Te bhikkhū bhagavantaṃ etadavocunti te sambahulā bhikkhū ullapanasabhāvasaṇṭhitā tassa anuggahaṇādhippāyena bhagavantaṃ etadavocuṃ, na ujjhānavasena. Aññataranti nāmagottena apākaṭaṃ ekaṃ bhikkhuṃ. Āmantesīti āṇāpesi te bhikkhū saññāpetukāmo. Evanti vacanasampaṭiggahe, sādhūti attho. Puna evanti paṭiññāya. Abhikkhaṇaṃ ‘‘aho sukhaṃ, aho sukha’’nti imaṃ udānaṃ udānesīti yathā te bhikkhū vadanti, taṃ evaṃ tathevāti attano udānaṃ paṭijānāti. Kiṃ pana tvaṃ bhaddiyāti kasmā bhagavā pucchati, kiṃ tassa cittaṃ na jānātīti ? No na jānāti, teneva pana tamatthaṃ vadāpetvā te bhikkhū saññāpetuṃ pucchati. Vuttañhetaṃ – ‘‘jānantāpi tathāgatā pucchanti, jānantāpi na pucchantī’’tiādi. Atthavasanti kāraṇaṃ.
અન્તેપુરેતિ ઇત્થાગારસ્સ સઞ્ચરણટ્ઠાનભૂતે રાજગેહસ્સ અબ્ભન્તરે, યત્થ રાજા ન્હાનભોજનસયનાદિં કપ્પેતિ. રક્ખા સુસંવિહિતાતિ આરક્ખાદિકતપુરિસેહિ ગુત્તિ સુટ્ઠુ સમન્તતો વિહિતા. બહિપિ અન્તેપુરેતિ અડ્ડકરણટ્ઠાનાદિકે અન્તેપુરતો બહિભૂતે રાજગેહે. એવં રક્ખિતો ગોપિતો સન્તોતિ એવં રાજગેહરાજધાનિરજ્જદેસેસુ અન્તો ચ બહિ ચ અનેકેસુ ઠાનેસુ અનેકસતેહિ સુસંવિહિતરક્ખાવરણગુત્તિયા મમેવ નિબ્ભયત્થં ફાસુવિહારત્થં રક્ખિતો ગોપિતો સમાનો. ભીતોતિઆદીનિ પદાનિ અઞ્ઞમઞ્ઞવેવચનાનિ. અથ વા ભીતોતિ પરરાજૂહિ ભાયમાનો. ઉબ્બિગ્ગોતિ સકરજ્જેપિ પકતિતો ઉપ્પજ્જનકભયુબ્બેગેન ઉબ્બિગ્ગો ચલિતો. ઉસ્સઙ્કીતિ ‘‘રઞ્ઞા નામ સબ્બકાલં અવિસ્સત્થેન ભવિતબ્બ’’ન્તિ વચનેન સબ્બત્થ અવિસ્સાસવસેન તેસં તેસં કિચ્ચકરણીયાનં પચ્ચયપરિસઙ્કાય ચ ઉદ્ધમુખં સઙ્કમાનો. ઉત્રાસીતિ ‘‘સન્તિકાવચરેહિપિ અજાનન્તસ્સેવ મે કદાચિ અનત્થો ભવેય્યા’’તિ ઉપ્પન્નેન સરીરકમ્પં ઉપ્પાદનસમત્થેન તાસેન ઉત્રાસી. ‘‘ઉત્રસ્તો’’તિપિ પઠન્તિ. વિહાસિન્તિ એવંભૂતો હુત્વા વિહરિં.
Antepureti itthāgārassa sañcaraṇaṭṭhānabhūte rājagehassa abbhantare, yattha rājā nhānabhojanasayanādiṃ kappeti. Rakkhā susaṃvihitāti ārakkhādikatapurisehi gutti suṭṭhu samantato vihitā. Bahipi antepureti aḍḍakaraṇaṭṭhānādike antepurato bahibhūte rājagehe. Evaṃ rakkhito gopito santoti evaṃ rājageharājadhānirajjadesesu anto ca bahi ca anekesu ṭhānesu anekasatehi susaṃvihitarakkhāvaraṇaguttiyā mameva nibbhayatthaṃ phāsuvihāratthaṃ rakkhito gopito samāno. Bhītotiādīni padāni aññamaññavevacanāni. Atha vā bhītoti pararājūhi bhāyamāno. Ubbiggoti sakarajjepi pakatito uppajjanakabhayubbegena ubbiggo calito. Ussaṅkīti ‘‘raññā nāma sabbakālaṃ avissatthena bhavitabba’’nti vacanena sabbattha avissāsavasena tesaṃ tesaṃ kiccakaraṇīyānaṃ paccayaparisaṅkāya ca uddhamukhaṃ saṅkamāno. Utrāsīti ‘‘santikāvacarehipi ajānantasseva me kadāci anattho bhaveyyā’’ti uppannena sarīrakampaṃ uppādanasamatthena tāsena utrāsī. ‘‘Utrasto’’tipi paṭhanti. Vihāsinti evaṃbhūto hutvā vihariṃ.
એતરહીતિ ઇદાનિ પબ્બજિતકાલતો પટ્ઠાય. એકોતિ અસહાયો, તેન વૂપકટ્ઠકાયતં દસ્સેતિ. અભીતોતિઆદીનં પદાનં વુત્તવિપરિયાયેન અત્થો વેદિતબ્બો. ભયાદિનિમિત્તસ્સ પરિગ્ગહસ્સ તં નિમિત્તસ્સ ચ કિલેસસ્સ અભાવેનેવસ્સ અભીતાદિતાતિ. એતેન ચિત્તવિવેકં દસ્સેતિ . અપ્પોસ્સુક્કોતિ સરીરગુત્તિયં નિરુસ્સુક્કો. પન્નલોમોતિ લોમહંસુપ્પાદકસ્સ છમ્ભિતત્તસ્સ અભાવેન અનુગ્ગતલોમો. પદદ્વયેનપિ સેરિવિહારં દસ્સેતિ. પરદત્તવુત્તોતિ પરેહિ દિન્નેન ચીવરાદિના વત્તમાનો, એતેન સબ્બસો સઙ્ગાભાવદીપનમુખેન અનવસેસભયહેતુવિરહં દસ્સેતિ. મિગભૂતેન ચેતસાતિ વિસ્સત્થવિહારિતાય મિગસ્સ વિય જાતેન ચિત્તેન. મિગો હિ અમનુસ્સપથે અરઞ્ઞે વસમાનો વિસ્સત્થો તિટ્ઠતિ, નિસીદતિ, નિપજ્જતિ, યેનકામઞ્ચ પક્કમતિ અપ્પટિહતચારો, એવં અહમ્પિ વિહરામીતિ દસ્સેતિ. વુત્તઞ્હેતં પચ્ચેકબુદ્ધેન –
Etarahīti idāni pabbajitakālato paṭṭhāya. Ekoti asahāyo, tena vūpakaṭṭhakāyataṃ dasseti. Abhītotiādīnaṃ padānaṃ vuttavipariyāyena attho veditabbo. Bhayādinimittassa pariggahassa taṃ nimittassa ca kilesassa abhāvenevassa abhītāditāti. Etena cittavivekaṃ dasseti . Appossukkoti sarīraguttiyaṃ nirussukko. Pannalomoti lomahaṃsuppādakassa chambhitattassa abhāvena anuggatalomo. Padadvayenapi serivihāraṃ dasseti. Paradattavuttoti parehi dinnena cīvarādinā vattamāno, etena sabbaso saṅgābhāvadīpanamukhena anavasesabhayahetuvirahaṃ dasseti. Migabhūtena cetasāti vissatthavihāritāya migassa viya jātena cittena. Migo hi amanussapathe araññe vasamāno vissattho tiṭṭhati, nisīdati, nipajjati, yenakāmañca pakkamati appaṭihatacāro, evaṃ ahampi viharāmīti dasseti. Vuttañhetaṃ paccekabuddhena –
‘‘મિગો અરઞ્ઞમ્હિ યથા અબદ્ધો,
‘‘Migo araññamhi yathā abaddho,
યેનિચ્છકં ગચ્છતિ ગોચરાય;
Yenicchakaṃ gacchati gocarāya;
વિઞ્ઞૂ નરો સેરિતં પેક્ખમાનો,
Viññū naro seritaṃ pekkhamāno,
એકો ચરે ખગ્ગવિસાણકપ્પો’’તિ. (સુ॰ નિ॰ ૩૯; અપ॰ થેર ૧.૧.૯૫);
Eko care khaggavisāṇakappo’’ti. (su. ni. 39; apa. thera 1.1.95);
ઇમં ખો અહં, ભન્તે, અત્થવસન્તિ, ભન્તે, ભગવા યદિદં મમ એતરહિ પરમં વિવેકસુખં ફલસમાપત્તિસુખં, ઇદમેવ કારણં સમ્પસ્સમાનો ‘‘અહો સુખં, અહો સુખ’’ન્તિ ઉદાનં ઉદાનેસિન્તિ.
Imaṃ kho ahaṃ, bhante, atthavasanti, bhante, bhagavā yadidaṃ mama etarahi paramaṃ vivekasukhaṃ phalasamāpattisukhaṃ, idameva kāraṇaṃ sampassamāno ‘‘aho sukhaṃ, aho sukha’’nti udānaṃ udānesinti.
એતમત્થન્તિ એતં ભદ્દિયત્થેરસ્સ પુથુજ્જનવિસયાતીતં વિવેકસુખસઙ્ખાતમત્થં સબ્બાકારતો વિદિત્વા. ઇમં ઉદાનન્તિ ઇદં સહેતુકભયસોકવિગમાનુભાવદીપકં ઉદાનં ઉદાનેસિ.
Etamatthanti etaṃ bhaddiyattherassa puthujjanavisayātītaṃ vivekasukhasaṅkhātamatthaṃ sabbākārato viditvā. Imaṃ udānanti idaṃ sahetukabhayasokavigamānubhāvadīpakaṃ udānaṃ udānesi.
તત્થ યસ્સન્તરતો ન સન્તિ કોપાતિ યસ્સ અરિયપુગ્ગલસ્સ અન્તરતો અબ્ભન્તરે અત્તનો ચિત્તે ચિત્તકાલુસ્સિયકરણતો ચિત્તપ્પકોપા રાગાદયો આઘાતવત્થુઆદિકારણભેદતો અનેકભેદા દોસકોપા એવ કોપા ન સન્તિ મગ્ગેન પહીનત્તા ન વિજ્જન્તિ. અયઞ્હિ અન્તરસદ્દો કિઞ્ચાપિ ‘‘મઞ્ચ ત્વઞ્ચ કિમન્તર’’ન્તિઆદીસુ (સં॰ નિ॰ ૧.૨૨૮) કારણે દિસ્સતિ, ‘‘અન્તરટ્ઠકે હિમપાતસમયે’’તિઆદીસુ (મહાવ॰ ૩૪૬) વેમજ્ઝે, ‘‘અન્તરા ચ જેતવનં અન્તરા ચ સાવત્થિ’’ન્તિઆદીસુ (ઉદા॰ ૧૩, ૪૪) વિવરે, ‘‘ભયમન્તરતો જાત’’ન્તિઆદીસુ (ઇતિવુ॰ ૮૮; મહાનિ॰ ૫) ચિત્તે, ઇધાપિ ચિત્તે એવ દટ્ઠબ્બો. તેન વુત્તં ‘‘અન્તરતો અત્તનો ચિત્તે’’તિ.
Tattha yassantarato na santi kopāti yassa ariyapuggalassa antarato abbhantare attano citte cittakālussiyakaraṇato cittappakopā rāgādayo āghātavatthuādikāraṇabhedato anekabhedā dosakopā eva kopā na santi maggena pahīnattā na vijjanti. Ayañhi antarasaddo kiñcāpi ‘‘mañca tvañca kimantara’’ntiādīsu (saṃ. ni. 1.228) kāraṇe dissati, ‘‘antaraṭṭhake himapātasamaye’’tiādīsu (mahāva. 346) vemajjhe, ‘‘antarā ca jetavanaṃ antarā ca sāvatthi’’ntiādīsu (udā. 13, 44) vivare, ‘‘bhayamantarato jāta’’ntiādīsu (itivu. 88; mahāni. 5) citte, idhāpi citte eva daṭṭhabbo. Tena vuttaṃ ‘‘antarato attano citte’’ti.
ઇતિભવાભવતઞ્ચ વીતિવત્તોતિ યસ્મા ભવોતિ સમ્પત્તિ, અભવોતિ વિપત્તિ. તથા ભવોતિ વુદ્ધિ, અભવોતિ હાનિ. ભવોતિ વા સસ્સતં, અભવોતિ ઉચ્છેદો. ભવોતિ વા પુઞ્ઞં, અભવોતિ પાપં. ભવોતિ વા સુગતિ, અભવોતિ દુગ્ગતિ. ભવોતિ વા ખુદ્દકો, અભવોતિ મહન્તો. તસ્મા યા સા સમ્પત્તિવિપત્તિવુડ્ઢિહાનિસસ્સતુચ્છેદપુઞ્ઞપાપસુગતિદુગ્ગતિ- ખુદ્દકમહન્તઉપપત્તિભવાનં વસેન ઇતિ અનેકપ્પકારા ભવાભવતા વુચ્ચતિ. ચતૂહિપિ અરિયમગ્ગેહિ યથાસમ્ભવં તેન તેન નયેન તં ઇતિભવાભવતઞ્ચ વીતિવત્તો અતિક્કન્તો હોતિ. અત્થવસેન વિભત્તિ વિપરિણામેતબ્બા. તં વિગતભયન્તિ તં એવરૂપં યથાવુત્તગુણસમન્નાગતં ખીણાસવં ચિત્તકોપાભાવતો ઇતિભવાભવસમતિક્કમતો ચ ભયહેતુવિગમેન વિગતભયં, વિવેકસુખેન અગ્ગફલસુખેન ચ સુખિં, વિગતભયત્તા એવ અસોકં. દેવા નાનુભવન્તિ દસ્સનાયાતિ અધિગતમગ્ગે ઠપેત્વા સબ્બેપિ ઉપપત્તિદેવા વાયમન્તાપિ ચિત્તચારદસ્સનવસેન દસ્સનાય દટ્ઠું નાનુભવન્તિ ન અભિસમ્ભુણન્તિ ન સક્કોન્તિ, પગેવ મનુસ્સા. સેક્ખાપિ હિ પુથુજ્જના વિય અરહતો ચિત્તપ્પવત્તિં ન જાનન્તિ.
Itibhavābhavatañca vītivattoti yasmā bhavoti sampatti, abhavoti vipatti. Tathā bhavoti vuddhi, abhavoti hāni. Bhavoti vā sassataṃ, abhavoti ucchedo. Bhavoti vā puññaṃ, abhavoti pāpaṃ. Bhavoti vā sugati, abhavoti duggati. Bhavoti vā khuddako, abhavoti mahanto. Tasmā yā sā sampattivipattivuḍḍhihānisassatucchedapuññapāpasugatiduggati- khuddakamahantaupapattibhavānaṃ vasena iti anekappakārā bhavābhavatā vuccati. Catūhipi ariyamaggehi yathāsambhavaṃ tena tena nayena taṃ itibhavābhavatañca vītivatto atikkanto hoti. Atthavasena vibhatti vipariṇāmetabbā. Taṃ vigatabhayanti taṃ evarūpaṃ yathāvuttaguṇasamannāgataṃ khīṇāsavaṃ cittakopābhāvato itibhavābhavasamatikkamato ca bhayahetuvigamena vigatabhayaṃ, vivekasukhena aggaphalasukhena ca sukhiṃ, vigatabhayattā eva asokaṃ. Devā nānubhavanti dassanāyāti adhigatamagge ṭhapetvā sabbepi upapattidevā vāyamantāpi cittacāradassanavasena dassanāya daṭṭhuṃ nānubhavanti na abhisambhuṇanti na sakkonti, pageva manussā. Sekkhāpi hi puthujjanā viya arahato cittappavattiṃ na jānanti.
દસમસુત્તવણ્ણના નિટ્ઠિતા.
Dasamasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
નિટ્ઠિતા ચ મુચલિન્દવગ્ગવણ્ણના.
Niṭṭhitā ca mucalindavaggavaṇṇanā.
Related texts:
તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / સુત્તપિટક • Suttapiṭaka / ખુદ્દકનિકાય • Khuddakanikāya / ઉદાનપાળિ • Udānapāḷi / ૧૦. ભદ્દિયસુત્તં • 10. Bhaddiyasuttaṃ