Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / અપદાનપાળિ • Apadānapāḷi |
૫. ઉપાલિવગ્ગો
5. Upālivaggo
૧. ભાગિનેય્યુપાલિત્થેરઅપદાનં
1. Bhāgineyyupālittheraapadānaṃ
૧.
1.
વિવેકમનુયુત્તો સો, ગચ્છતે પટિસલ્લિતું.
Vivekamanuyutto so, gacchate paṭisallituṃ.
૨.
2.
‘‘અજિનેન નિવત્થોહં, તિદણ્ડપરિધારકો;
‘‘Ajinena nivatthohaṃ, tidaṇḍaparidhārako;
ભિક્ખુસઙ્ઘપરિબ્યૂળ્હં, અદ્દસં લોકનાયકં.
Bhikkhusaṅghaparibyūḷhaṃ, addasaṃ lokanāyakaṃ.
૩.
3.
‘‘એકંસં અજિનં કત્વા, સિરે કત્વાન અઞ્જલિં;
‘‘Ekaṃsaṃ ajinaṃ katvā, sire katvāna añjaliṃ;
સમ્બુદ્ધં અભિવાદેત્વા, સન્થવિં લોકનાયકં.
Sambuddhaṃ abhivādetvā, santhaviṃ lokanāyakaṃ.
૪.
4.
‘‘યથાણ્ડજા ચ સંસેદા, ઓપપાતી જલાબુજા;
‘‘Yathāṇḍajā ca saṃsedā, opapātī jalābujā;
કાકાદિપક્ખિનો સબ્બે, અન્તલિક્ખચરા સદા.
Kākādipakkhino sabbe, antalikkhacarā sadā.
૫.
5.
‘‘યે કેચિ પાણભૂતત્થિ, સઞ્ઞિનો વા અસઞ્ઞિનો;
‘‘Ye keci pāṇabhūtatthi, saññino vā asaññino;
સબ્બે તે તવ ઞાણમ્હિ, અન્તો હોન્તિ સમોગધા.
Sabbe te tava ñāṇamhi, anto honti samogadhā.
૬.
6.
‘‘ગન્ધા ચ પબ્બતેય્યા યે, હિમવન્તનગુત્તમે;
‘‘Gandhā ca pabbateyyā ye, himavantanaguttame;
સબ્બે તે તવ સીલમ્હિ, કલાયપિ ન યુજ્જરે.
Sabbe te tava sīlamhi, kalāyapi na yujjare.
૭.
7.
‘‘મોહન્ધકારપક્ખન્દો, અયં લોકો સદેવકો;
‘‘Mohandhakārapakkhando, ayaṃ loko sadevako;
તવ ઞાણમ્હિ જોતન્તે, અન્ધકારા વિધંસિતા.
Tava ñāṇamhi jotante, andhakārā vidhaṃsitā.
૮.
8.
‘‘યથા અત્થઙ્ગતે સૂરિયે, હોન્તિ સત્તા તમોગતા;
‘‘Yathā atthaṅgate sūriye, honti sattā tamogatā;
એવં બુદ્ધે અનુપ્પન્ને, હોતિ લોકો તમોગતો.
Evaṃ buddhe anuppanne, hoti loko tamogato.
૯.
9.
‘‘યથોદયન્તો આદિચ્ચો, વિનોદેતિ તમં સદા;
‘‘Yathodayanto ādicco, vinodeti tamaṃ sadā;
તથેવ ત્વં બુદ્ધસેટ્ઠ, વિદ્ધંસેસિ તમં સદા.
Tatheva tvaṃ buddhaseṭṭha, viddhaṃsesi tamaṃ sadā.
૧૦.
10.
‘‘પધાનપહિતત્તોસિ , બુદ્ધો લોકે સદેવકે;
‘‘Padhānapahitattosi , buddho loke sadevake;
તવ કમ્માભિરદ્ધેન, તોસેસિ જનતં બહું.
Tava kammābhiraddhena, tosesi janataṃ bahuṃ.
૧૧.
11.
‘‘તં સબ્બં અનુમોદિત્વા, પદુમુત્તરો મહામુનિ;
‘‘Taṃ sabbaṃ anumoditvā, padumuttaro mahāmuni;
નભં અબ્ભુગ્ગમી ધીરો, હંસરાજાવ અમ્બરે.
Nabhaṃ abbhuggamī dhīro, haṃsarājāva ambare.
૧૨.
12.
‘‘અબ્ભુગ્ગન્ત્વાન સમ્બુદ્ધો, મહેસિ પદુમુત્તરો;
‘‘Abbhuggantvāna sambuddho, mahesi padumuttaro;
અન્તલિક્ખે ઠિતો સત્થા, ઇમા ગાથા અભાસથ.
Antalikkhe ṭhito satthā, imā gāthā abhāsatha.
૧૩.
13.
‘‘યેનિદં થવિતં ઞાણં, ઓપમ્મેહિ સમાયુતં;
‘‘Yenidaṃ thavitaṃ ñāṇaṃ, opammehi samāyutaṃ;
તમહં કિત્તયિસ્સામિ, સુણાથ મમ ભાસતો.
Tamahaṃ kittayissāmi, suṇātha mama bhāsato.
૧૪.
14.
‘‘‘અટ્ઠારસઞ્ચ ખત્તું સો, દેવરાજા ભવિસ્સતિ;
‘‘‘Aṭṭhārasañca khattuṃ so, devarājā bhavissati;
પથબ્યા રજ્જં તિસતં, વસુધં આવસિસ્સતિ.
Pathabyā rajjaṃ tisataṃ, vasudhaṃ āvasissati.
૧૫.
15.
‘‘‘પઞ્ચવીસતિક્ખત્તુઞ્ચ, ચક્કવત્તી ભવિસ્સતિ;
‘‘‘Pañcavīsatikkhattuñca, cakkavattī bhavissati;
પદેસરજ્જં વિપુલં, ગણનાતો અસઙ્ખિયં.
Padesarajjaṃ vipulaṃ, gaṇanāto asaṅkhiyaṃ.
૧૬.
16.
‘‘‘કપ્પસતસહસ્સમ્હિ, ઓક્કાકકુલસમ્ભવો;
‘‘‘Kappasatasahassamhi, okkākakulasambhavo;
ગોતમો નામ ગોત્તેન, સત્થા લોકે ભવિસ્સતિ.
Gotamo nāma gottena, satthā loke bhavissati.
૧૭.
17.
‘‘‘તુસિતા હિ ચવિત્વાન, સુક્કમૂલેન ચોદિતો;
‘‘‘Tusitā hi cavitvāna, sukkamūlena codito;
હીનોવ જાતિયા સન્તો, ઉપાલિ નામ હેસ્સતિ.
Hīnova jātiyā santo, upāli nāma hessati.
૧૮.
18.
‘‘‘સો પચ્છા પબ્બજિત્વાન, વિરાજેત્વાન પાપકં;
‘‘‘So pacchā pabbajitvāna, virājetvāna pāpakaṃ;
સબ્બાસવે પરિઞ્ઞાય, નિબ્બાયિસ્સતિનાસવો.
Sabbāsave pariññāya, nibbāyissatināsavo.
૧૯.
19.
‘‘‘તુટ્ઠો ચ ગોતમો બુદ્ધો, સક્યપુત્તો મહાયસો;
‘‘‘Tuṭṭho ca gotamo buddho, sakyaputto mahāyaso;
વિનયાધિગતં તસ્સ, એતદગ્ગે ઠપેસ્સતિ’.
Vinayādhigataṃ tassa, etadagge ṭhapessati’.
૨૦.
20.
‘‘સદ્ધાયાહં પબ્બજિતો, કતકિચ્ચો અનાસવો;
‘‘Saddhāyāhaṃ pabbajito, katakicco anāsavo;
સબ્બાસવે પરિઞ્ઞાય, વિહરામિ અનાસવો.
Sabbāsave pariññāya, viharāmi anāsavo.
૨૧.
21.
‘‘ભગવા ચાનુકમ્પી મં, વિનયેહં વિસારદો;
‘‘Bhagavā cānukampī maṃ, vinayehaṃ visārado;
સકકમ્માભિરદ્ધો ચ, વિહરામિ અનાસવો.
Sakakammābhiraddho ca, viharāmi anāsavo.
૨૨.
22.
‘‘સંવુતો પાતિમોક્ખમ્હિ, ઇન્દ્રિયેસુ ચ પઞ્ચસુ;
‘‘Saṃvuto pātimokkhamhi, indriyesu ca pañcasu;
૨૩.
23.
‘‘મમઞ્ચ ગુણમઞ્ઞાય, સત્થા લોકે અનુત્તરો;
‘‘Mamañca guṇamaññāya, satthā loke anuttaro;
ભિક્ખુસઙ્ઘે નિસીદિત્વા, એતદગ્ગે ઠપેસિ મં.
Bhikkhusaṅghe nisīditvā, etadagge ṭhapesi maṃ.
૨૪.
24.
‘‘પટિસમ્ભિદા ચતસ્સો, વિમોક્ખાપિ ચ અટ્ઠિમે;
‘‘Paṭisambhidā catasso, vimokkhāpi ca aṭṭhime;
છળભિઞ્ઞા સચ્છિકતા, કતં બુદ્ધસ્સ સાસનં’’.
Chaḷabhiññā sacchikatā, kataṃ buddhassa sāsanaṃ’’.
ઇત્થં સુદં આયસ્મા ઉપાલિથેરો ઇમા ગાથાયો અભાસિત્થાતિ.
Itthaṃ sudaṃ āyasmā upālithero imā gāthāyo abhāsitthāti.
ભાગિનેય્યુપાલિત્થેરસ્સાપદાનં પઠમં.
Bhāgineyyupālittherassāpadānaṃ paṭhamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ખુદ્દકનિકાય (અટ્ઠકથા) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / અપદાન-અટ્ઠકથા • Apadāna-aṭṭhakathā / ૧. ભાગિનેય્યુપાલિત્થેરઅપદાનવણ્ણના • 1. Bhāgineyyupālittheraapadānavaṇṇanā