| Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / ચૂળવગ્ગપાળિ • Cūḷavaggapāḷi |
૫. ભત્તગ્ગવત્તકથા
5. Bhattaggavattakathā
૩૬૩. તેન ખો પન સમયેન છબ્બગ્ગિયા ભિક્ખૂ દુન્નિવત્થા દુપ્પારુતા અનાકપ્પસમ્પન્ના ભત્તગ્ગં ગચ્છન્તિ, વોક્કમ્મપિ થેરાનં ભિક્ખૂનં પુરતો પુરતો ગચ્છન્તિ, થેરેપિ ભિક્ખૂ અનુપખજ્જ નિસીદન્તિ , નવેપિ ભિક્ખૂ આસનેન પટિબાહન્તિ, સઙ્ઘાટિમ્પિ ઓત્થરિત્વા અન્તરઘરે નિસીદન્તિ. યે તે ભિક્ખૂ અપ્પિચ્છા…પે॰… તે ઉજ્ઝાયન્તિ ખિય્યન્તિ વિપાચેન્તિ – ‘‘કથઞ્હિ નામ છબ્બગ્ગિયા ભિક્ખૂ દુન્નિવત્થા દુપ્પારુતા અનાકપ્પસમ્પન્ના ભત્તગ્ગં ગચ્છિસ્સન્તિ, વોક્કમ્મપિ થેરાનં ભિક્ખૂનં પુરતો પુરતો ગચ્છિસ્સન્તિ, થેરેપિ ભિક્ખૂ અનુપખજ્જ નિસીદિસ્સન્તિ, નવેપિ ભિક્ખૂ આસનેનપિ પટિબાહિસ્સન્તિ, સઙ્ઘાટિમ્પિ ઓત્થરિત્વા અન્તરઘરે નિસીદિસ્સન્તી’’તિ! અથ ખો તે ભિક્ખૂ ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું…પે॰… ‘‘સચ્ચં કિર, ભિક્ખવે, છબ્બગ્ગિયા ભિક્ખૂ દુન્નિવત્થા દુપ્પારુતા અનાકપ્પસમ્પન્ના ભત્તગ્ગં ગચ્છન્તિ, વોક્કમ્મપિ થેરાનં ભિક્ખૂનં પુરતો પુરતો ગચ્છન્તિ, થેરેપિ ભિક્ખૂ અનુપખજ્જ નિસીદન્તિ, નવેપિ ભિક્ખૂ આસનેન પટિબાહન્તિ, સઙ્ઘાટિમ્પિ ઓત્થરિત્વા અન્તરઘરે નિસીદન્તી’’તિ? ‘‘સચ્ચં ભગવા’’તિ…પે॰… વિગરહિત્વા…પે॰… ધમ્મિં કથં કત્વા ભિક્ખૂ આમન્તેસિ –
363. Tena kho pana samayena chabbaggiyā bhikkhū dunnivatthā duppārutā anākappasampannā bhattaggaṃ gacchanti, vokkammapi therānaṃ bhikkhūnaṃ purato purato gacchanti, therepi bhikkhū anupakhajja nisīdanti , navepi bhikkhū āsanena paṭibāhanti, saṅghāṭimpi ottharitvā antaraghare nisīdanti. Ye te bhikkhū appicchā…pe… te ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma chabbaggiyā bhikkhū dunnivatthā duppārutā anākappasampannā bhattaggaṃ gacchissanti, vokkammapi therānaṃ bhikkhūnaṃ purato purato gacchissanti, therepi bhikkhū anupakhajja nisīdissanti, navepi bhikkhū āsanenapi paṭibāhissanti, saṅghāṭimpi ottharitvā antaraghare nisīdissantī’’ti! Atha kho te bhikkhū bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ…pe… ‘‘saccaṃ kira, bhikkhave, chabbaggiyā bhikkhū dunnivatthā duppārutā anākappasampannā bhattaggaṃ gacchanti, vokkammapi therānaṃ bhikkhūnaṃ purato purato gacchanti, therepi bhikkhū anupakhajja nisīdanti, navepi bhikkhū āsanena paṭibāhanti, saṅghāṭimpi ottharitvā antaraghare nisīdantī’’ti? ‘‘Saccaṃ bhagavā’’ti…pe… vigarahitvā…pe… dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi –
૩૬૪. ‘‘તેન હિ, ભિક્ખવે, ભિક્ખૂનં ભત્તગ્ગવત્તં પઞ્ઞપેસ્સામિ યથા ભિક્ખૂહિ ભત્તગ્ગે સમ્મા વત્તિતબ્બં. સચે આરામે કાલો આરોચિતો હોતિ, તિમણ્ડલં પટિચ્છાદેન્તેન પરિમણ્ડલં નિવાસેત્વા કાયબન્ધનં બન્ધિત્વા સગુણં કત્વા સઙ્ઘાટિયો પારુપિત્વા ગણ્ઠિકં પટિમુઞ્ચિત્વા ધોવિત્વા પત્તં ગહેત્વા સાધુકં અતરમાનેન ગામો પવિસિતબ્બો.
364. ‘‘Tena hi, bhikkhave, bhikkhūnaṃ bhattaggavattaṃ paññapessāmi yathā bhikkhūhi bhattagge sammā vattitabbaṃ. Sace ārāme kālo ārocito hoti, timaṇḍalaṃ paṭicchādentena parimaṇḍalaṃ nivāsetvā kāyabandhanaṃ bandhitvā saguṇaṃ katvā saṅghāṭiyo pārupitvā gaṇṭhikaṃ paṭimuñcitvā dhovitvā pattaṃ gahetvā sādhukaṃ ataramānena gāmo pavisitabbo.
‘‘ન વોક્કમ્મ થેરાનં ભિક્ખૂનં પુરતો પુરતો ગન્તબ્બં. સુપ્પટિચ્છન્નેન અન્તરઘરે ગન્તબ્બં. સુસંવુતેન અન્તરઘરે ગન્તબ્બં. ઓક્ખિત્તચક્ખુના અન્તરઘરે ગન્તબ્બં. ન ઉક્ખિત્તકાય અન્તરઘરે ગન્તબ્બં. ન ઉજ્જગ્ઘિકાય અન્તરઘરે ગન્તબ્બં. અપ્પસદ્દેન અન્તરઘરે ગન્તબ્બં. ન કાયપ્પચાલકં અન્તરઘરે ગન્તબ્બં . ન બાહુપ્પચાલકં અન્તરઘરે ગન્તબ્બં. ન સીસપ્પચાલકં અન્તરઘરે ગન્તબ્બં. ન ખમ્ભકતેન અન્તરઘરે ગન્તબ્બં. ન ઓગુણ્ઠિતેન અન્તરઘરે ગન્તબ્બં. ન ઉક્કુટિકાય અન્તરઘરે ગન્તબ્બં.
‘‘Na vokkamma therānaṃ bhikkhūnaṃ purato purato gantabbaṃ. Suppaṭicchannena antaraghare gantabbaṃ. Susaṃvutena antaraghare gantabbaṃ. Okkhittacakkhunā antaraghare gantabbaṃ. Na ukkhittakāya antaraghare gantabbaṃ. Na ujjagghikāya antaraghare gantabbaṃ. Appasaddena antaraghare gantabbaṃ. Na kāyappacālakaṃ antaraghare gantabbaṃ . Na bāhuppacālakaṃ antaraghare gantabbaṃ. Na sīsappacālakaṃ antaraghare gantabbaṃ. Na khambhakatena antaraghare gantabbaṃ. Na oguṇṭhitena antaraghare gantabbaṃ. Na ukkuṭikāya antaraghare gantabbaṃ.
‘‘સુપ્પટિચ્છન્નેન અન્તરઘરે નિસીદિતબ્બં. સુસંવુતેન અન્તરઘરે નિસીદિતબ્બં. ઓક્ખિત્તચક્ખુના અન્તરઘરે નિસીદિતબ્બં. ન ઉક્ખિત્તકાય અન્તરઘરે નિસીદિતબ્બં ન ઉજ્જગ્ઘિકાય અન્તરઘરે નિસીદિતબ્બં, અપ્પસદ્દેન અન્તરઘરે નિસીદિતબ્બ. ન કાયપ્પચાલકં અન્તરઘરે નિસીદિતબ્બં. ન બાહુપ્પચાલકં અન્તરઘરે નિસીદિતબ્બં. ન સીસપ્પચાલકં અન્તરઘરે નિસીદિતબ્બં. ન ખમ્ભકતેન અન્તરઘરે નિસીદિતબ્બં. ન ઓગુણ્ઠિતેન અન્તરઘરે નિસીદિતબ્બં. ન પલ્લત્થિકાય અન્તરઘરે નિસીદિતબ્બં. ન થેરે ભિક્ખૂ અનુપખજ્જ નિસીદિતબ્બં. ન નવા ભિક્ખૂ આસનેન પટિબાહિતબ્બા. ન સઙ્ઘાટિં ઓત્થરિત્વા અન્તરઘરે નિસીદિતબ્બં.
‘‘Suppaṭicchannena antaraghare nisīditabbaṃ. Susaṃvutena antaraghare nisīditabbaṃ. Okkhittacakkhunā antaraghare nisīditabbaṃ. Na ukkhittakāya antaraghare nisīditabbaṃ na ujjagghikāya antaraghare nisīditabbaṃ, appasaddena antaraghare nisīditabba. Na kāyappacālakaṃ antaraghare nisīditabbaṃ. Na bāhuppacālakaṃ antaraghare nisīditabbaṃ. Na sīsappacālakaṃ antaraghare nisīditabbaṃ. Na khambhakatena antaraghare nisīditabbaṃ. Na oguṇṭhitena antaraghare nisīditabbaṃ. Na pallatthikāya antaraghare nisīditabbaṃ. Na there bhikkhū anupakhajja nisīditabbaṃ. Na navā bhikkhū āsanena paṭibāhitabbā. Na saṅghāṭiṃ ottharitvā antaraghare nisīditabbaṃ.
‘‘ઉદકે દિય્યમાને ઉભોહિ હત્થેહિ પત્તં પટિગ્ગહેત્વા ઉદકં પટિગ્ગહેતબ્બં. નીચં કત્વા સાધુકં અપ્પટિઘંસન્તેન પત્તો ધોવિતબ્બો. સચે ઉદકપ્પટિગ્ગાહકો હોતિ, નીચં કત્વા ઉદકપ્પટિગ્ગહે ઉદકં આસિઞ્ચિતબ્બં – મા ઉદકપ્પટિગ્ગાહકો ઉદકેન ઓસિઞ્ચિ 1, મા સામન્તા ભિક્ખૂ ઉદકેન ઓસિઞ્ચિંસુ 2, મા સઙ્ઘાટિ ઉદકેન ઓસિઞ્ચીતિ. સચે ઉદકપ્પટિગ્ગાહકો ન હોતિ, નીચં કત્વા છમાય ઉદકં આસિઞ્ચિતબ્બં – મા સામન્તા ભિક્ખૂ ઉદકેન ઓસિઞ્ચિંસુ, મા સઙ્ઘાટિ ઉદકેન ઓસિઞ્ચીતિ.
‘‘Udake diyyamāne ubhohi hatthehi pattaṃ paṭiggahetvā udakaṃ paṭiggahetabbaṃ. Nīcaṃ katvā sādhukaṃ appaṭighaṃsantena patto dhovitabbo. Sace udakappaṭiggāhako hoti, nīcaṃ katvā udakappaṭiggahe udakaṃ āsiñcitabbaṃ – mā udakappaṭiggāhako udakena osiñci 3, mā sāmantā bhikkhū udakena osiñciṃsu 4, mā saṅghāṭi udakena osiñcīti. Sace udakappaṭiggāhako na hoti, nīcaṃ katvā chamāya udakaṃ āsiñcitabbaṃ – mā sāmantā bhikkhū udakena osiñciṃsu, mā saṅghāṭi udakena osiñcīti.
‘‘ઓદને દિય્યમાને ઉભોહિ હત્થેહિ પત્તં પટિગ્ગહેત્વા ઓદનો પટિગ્ગહેતબ્બો, સૂપસ્સ ઓકાસો કાતબ્બો. સચે હોતિ સપ્પિ વા તેલં વા ઉત્તરિભઙ્ગં વા, થેરેન વત્તબ્બો – ‘સબ્બેસં સમકં સમ્પાદેહી’તિ. સક્કચ્ચં પિણ્ડપાતો પટિગ્ગહેતબ્બો. પત્તસઞ્ઞિના પિણ્ડપાતો પટિગ્ગહેતબ્બો. સમસૂપકો પિણ્ડપાતો પટિગ્ગહેતબ્બો. સમતિત્તિકો પિણ્ડપાતો પટિગ્ગહેતબ્બો.
‘‘Odane diyyamāne ubhohi hatthehi pattaṃ paṭiggahetvā odano paṭiggahetabbo, sūpassa okāso kātabbo. Sace hoti sappi vā telaṃ vā uttaribhaṅgaṃ vā, therena vattabbo – ‘sabbesaṃ samakaṃ sampādehī’ti. Sakkaccaṃ piṇḍapāto paṭiggahetabbo. Pattasaññinā piṇḍapāto paṭiggahetabbo. Samasūpako piṇḍapāto paṭiggahetabbo. Samatittiko piṇḍapāto paṭiggahetabbo.
‘‘ન તાવ થેરેન ભુઞ્જિતબ્બં યાવ ન સબ્બેસં ઓદનો સમ્પત્તો હોતિ. સક્કચ્ચં પિણ્ડપાતો ભુઞ્જિતબ્બો. પત્તસઞ્ઞિના પિણ્ડપાતો ભુઞ્જિતબ્બો. સપદાનં પિણ્ડપાતો ભુઞ્જિતબ્બો. સમસૂપકો પિણ્ડપાતો ભુઞ્જિતબ્બો . ન થૂપકતો ઓમદ્દિત્વા પિણ્ડિપાતો ભુઞ્જિતબ્બો. ન સૂપં વા બ્યઞ્જનં વા ઓદનેન પટિચ્છાદેતબ્બં ભિય્યોકમ્યતં ઉપાદાય. ન સૂપં વા ઓદનં વા અગિલાનેન અત્તનો અત્થાય વિઞ્ઞાપેત્વા ભુઞ્જિતબ્બં. ન ઉજ્ઝાનસઞ્ઞિના પરેસં પત્તો ઓલોકેતબ્બો. નાતિમહન્તો કબળો કાતબ્બો. પરિમણ્ડલો આલોપો કાતબ્બો. ન અનાહટે કબળે મુખદ્વારં વિવરિતબ્બં. ન ભુઞ્જમાનેન સબ્બો હત્થો મુખે પક્ખિપિતબ્બો. ન સકબળેન મુખેન બ્યાહરિતબ્બં. ન પિણ્ડુક્ખેપકં ભુઞ્જિતબ્બં. ન કબળાવચ્છેદકં ભુઞ્જિતબ્બં. ન અવગણ્ડકારકં ભુઞ્જિતબ્બં. ન હત્થનિદ્ધુનકં ભુઞ્જિતબ્બં. ન સિત્થાવકારકં ભુઞ્જિતબ્બં. ન જિવ્હાનિચ્છારકં ભુઞ્જિતબ્બં. ન ચપુચપુકારકં ભુઞ્જિતબ્બં. ન સુરુસુરુકારકં ભુઞ્જિતબ્બં. ન હત્થનિલ્લેહકં ભુઞ્જિતબ્બં. ન પત્તનિલ્લેહકં ભુઞ્જિતબ્બં. ન ઓટ્ઠનિલ્લેહકં ભુઞ્જિતબ્બં.
‘‘Na tāva therena bhuñjitabbaṃ yāva na sabbesaṃ odano sampatto hoti. Sakkaccaṃ piṇḍapāto bhuñjitabbo. Pattasaññinā piṇḍapāto bhuñjitabbo. Sapadānaṃ piṇḍapāto bhuñjitabbo. Samasūpako piṇḍapāto bhuñjitabbo . Na thūpakato omadditvā piṇḍipāto bhuñjitabbo. Na sūpaṃ vā byañjanaṃ vā odanena paṭicchādetabbaṃ bhiyyokamyataṃ upādāya. Na sūpaṃ vā odanaṃ vā agilānena attano atthāya viññāpetvā bhuñjitabbaṃ. Na ujjhānasaññinā paresaṃ patto oloketabbo. Nātimahanto kabaḷo kātabbo. Parimaṇḍalo ālopo kātabbo. Na anāhaṭe kabaḷe mukhadvāraṃ vivaritabbaṃ. Na bhuñjamānena sabbo hattho mukhe pakkhipitabbo. Na sakabaḷena mukhena byāharitabbaṃ. Na piṇḍukkhepakaṃ bhuñjitabbaṃ. Na kabaḷāvacchedakaṃ bhuñjitabbaṃ. Na avagaṇḍakārakaṃ bhuñjitabbaṃ. Na hatthaniddhunakaṃ bhuñjitabbaṃ. Na sitthāvakārakaṃ bhuñjitabbaṃ. Na jivhānicchārakaṃ bhuñjitabbaṃ. Na capucapukārakaṃ bhuñjitabbaṃ. Na surusurukārakaṃ bhuñjitabbaṃ. Na hatthanillehakaṃ bhuñjitabbaṃ. Na pattanillehakaṃ bhuñjitabbaṃ. Na oṭṭhanillehakaṃ bhuñjitabbaṃ.
‘‘ન સામિસેન હત્થેન પાનીયથાલકો પટિગ્ગહેતબ્બો. ન તાવ થેરેન ઉદકં પટિગ્ગહેતબ્બં યાવ ન સબ્બેવ ભુત્તાવિનો હોન્તિ. ઉદકે દિય્યમાને ઉભોહિ હત્થેહિ પત્તં પટિગ્ગહેત્વા ઉદકં પટિગ્ગહેતબ્બં. નીચં કત્વા સાધુકં અપ્પટિઘંસન્તેન પત્તો ધોવિતબ્બો. સચે ઉદકપ્પટિગ્ગાહકો હોતિ, નીચં કત્વા ઉદકપ્પટિગ્ગહે ઉદકં આસિઞ્ચિતબ્બં – મા ઉદકપ્પટિગ્ગાહકો ઉદકેન ઓસિઞ્ચિ, મા સામન્તા ભિક્ખૂ ઉદકેન ઓસિઞ્ચિંસુ, મા સઙ્ઘાટિ ઉદકેન ઓસિઞ્ચીતિ. સચે ઉદકપ્પટિગ્ગાહકો ન હોતિ, નીચં કત્વા છમાય ઉદકં આસિઞ્ચિતબ્બં – મા સામન્તા ભિક્ખૂ ઉદકેન ઓસિઞ્ચિંસુ, મા સઙ્ઘાટિ ઉદકેન ઓસિઞ્ચીતિ. ન સસિત્થકં પત્તધોવનં અન્તરઘરે છડ્ડેતબ્બં.
‘‘Na sāmisena hatthena pānīyathālako paṭiggahetabbo. Na tāva therena udakaṃ paṭiggahetabbaṃ yāva na sabbeva bhuttāvino honti. Udake diyyamāne ubhohi hatthehi pattaṃ paṭiggahetvā udakaṃ paṭiggahetabbaṃ. Nīcaṃ katvā sādhukaṃ appaṭighaṃsantena patto dhovitabbo. Sace udakappaṭiggāhako hoti, nīcaṃ katvā udakappaṭiggahe udakaṃ āsiñcitabbaṃ – mā udakappaṭiggāhako udakena osiñci, mā sāmantā bhikkhū udakena osiñciṃsu, mā saṅghāṭi udakena osiñcīti. Sace udakappaṭiggāhako na hoti, nīcaṃ katvā chamāya udakaṃ āsiñcitabbaṃ – mā sāmantā bhikkhū udakena osiñciṃsu, mā saṅghāṭi udakena osiñcīti. Na sasitthakaṃ pattadhovanaṃ antaraghare chaḍḍetabbaṃ.
‘‘નિવત્તન્તેન નવકેહિ ભિક્ખૂહિ પઠમતરં નિવત્તિતબ્બં. પચ્છા થેરેહિ સુપ્પટિચ્છન્નેન અન્તરઘરે ગન્તબ્બં. સુસંવુતેન અન્તરઘરે ગન્તબ્બં. ઓક્ખિત્તચક્ખુના અન્તરઘરે ગન્તબ્બં. ન ઉક્ખિત્તકાય અન્તરઘરે ગન્તબ્બં. ન ઉજ્જગ્ઘિકાય અન્તરઘરે ગન્તબ્બં. અપ્પસદ્દેન અન્તરઘરે ગન્તબ્બં. ન કાયપ્પચાલકં અન્તરઘરે ગન્તબ્બં. ન બાહુપ્પચાલકં અન્તરઘરે ગન્તબ્બં . ન સીસપ્પચાલકં અન્તરઘરે ગન્તબ્બં. ન ખમ્ભકતેન અન્તરઘરે ગન્તબ્બં. ન ઓગુણ્ઠિતેન અન્તરઘરે ગન્તબ્બં. ન ઉક્કુટિકાય અન્તરઘરે ગન્તબ્બં. ઇદં ખો, ભિક્ખવે, ભિક્ખૂનં ભત્તગ્ગવત્તં યથા ભિક્ખૂહિ ભત્તગ્ગે સમ્મા વત્તિતબ્બ’’ન્તિ.
‘‘Nivattantena navakehi bhikkhūhi paṭhamataraṃ nivattitabbaṃ. Pacchā therehi suppaṭicchannena antaraghare gantabbaṃ. Susaṃvutena antaraghare gantabbaṃ. Okkhittacakkhunā antaraghare gantabbaṃ. Na ukkhittakāya antaraghare gantabbaṃ. Na ujjagghikāya antaraghare gantabbaṃ. Appasaddena antaraghare gantabbaṃ. Na kāyappacālakaṃ antaraghare gantabbaṃ. Na bāhuppacālakaṃ antaraghare gantabbaṃ . Na sīsappacālakaṃ antaraghare gantabbaṃ. Na khambhakatena antaraghare gantabbaṃ. Na oguṇṭhitena antaraghare gantabbaṃ. Na ukkuṭikāya antaraghare gantabbaṃ. Idaṃ kho, bhikkhave, bhikkhūnaṃ bhattaggavattaṃ yathā bhikkhūhi bhattagge sammā vattitabba’’nti.
પઠમભાણવારો નિટ્ઠિતો.
Paṭhamabhāṇavāro niṭṭhito.
Footnotes:
Related texts:
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / વિનયપિટક (અટ્ઠકથા) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ચૂળવગ્ગ-અટ્ઠકથા • Cūḷavagga-aṭṭhakathā / ભત્તગ્ગવત્તકથા • Bhattaggavattakathā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / સારત્થદીપની-ટીકા • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ભત્તગ્ગવત્તકથાવણ્ણના • Bhattaggavattakathāvaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વજિરબુદ્ધિ-ટીકા • Vajirabuddhi-ṭīkā / અનુમોદનવત્તકથાવણ્ણના • Anumodanavattakathāvaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વિમતિવિનોદની-ટીકા • Vimativinodanī-ṭīkā / ભત્તગ્ગવત્તકથાવણ્ણના • Bhattaggavattakathāvaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / પાચિત્યાદિયોજનાપાળિ • Pācityādiyojanāpāḷi / ૫. ભત્તગ્ગવત્તકથા • 5. Bhattaggavattakathā
