Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / ધમ્મપદપાળિ • Dhammapadapāḷi |
૨૬. બ્રાહ્મણવગ્ગો
26. Brāhmaṇavaggo
૩૮૩.
383.
છિન્દ સોતં પરક્કમ્મ, કામે પનુદ બ્રાહ્મણ;
Chinda sotaṃ parakkamma, kāme panuda brāhmaṇa;
સઙ્ખારાનં ખયં ઞત્વા, અકતઞ્ઞૂસિ બ્રાહ્મણ.
Saṅkhārānaṃ khayaṃ ñatvā, akataññūsi brāhmaṇa.
૩૮૪.
384.
યદા દ્વયેસુ ધમ્મેસુ, પારગૂ હોતિ બ્રાહ્મણો;
Yadā dvayesu dhammesu, pāragū hoti brāhmaṇo;
અથસ્સ સબ્બે સંયોગા, અત્થં ગચ્છન્તિ જાનતો.
Athassa sabbe saṃyogā, atthaṃ gacchanti jānato.
૩૮૫.
385.
યસ્સ પારં અપારં વા, પારાપારં ન વિજ્જતિ;
Yassa pāraṃ apāraṃ vā, pārāpāraṃ na vijjati;
વીતદ્દરં વિસંયુત્તં, તમહં બ્રૂમિ બ્રાહ્મણં.
Vītaddaraṃ visaṃyuttaṃ, tamahaṃ brūmi brāhmaṇaṃ.
૩૮૬.
386.
ઝાયિં વિરજમાસીનં, કતકિચ્ચમનાસવં;
Jhāyiṃ virajamāsīnaṃ, katakiccamanāsavaṃ;
ઉત્તમત્થમનુપ્પત્તં, તમહં બ્રૂમિ બ્રાહ્મણં.
Uttamatthamanuppattaṃ, tamahaṃ brūmi brāhmaṇaṃ.
૩૮૭.
387.
દિવા તપતિ આદિચ્ચો, રત્તિમાભાતિ ચન્દિમા;
Divā tapati ādicco, rattimābhāti candimā;
સન્નદ્ધો ખત્તિયો તપતિ, ઝાયી તપતિ બ્રાહ્મણો;
Sannaddho khattiyo tapati, jhāyī tapati brāhmaṇo;
૩૮૮.
388.
બાહિતપાપોતિ બ્રાહ્મણો, સમચરિયા સમણોતિ વુચ્ચતિ;
Bāhitapāpoti brāhmaṇo, samacariyā samaṇoti vuccati;
પબ્બાજયમત્તનો મલં, તસ્મા ‘‘પબ્બજિતો’’તિ વુચ્ચતિ.
Pabbājayamattano malaṃ, tasmā ‘‘pabbajito’’ti vuccati.
૩૮૯.
389.
ન બ્રાહ્મણસ્સ પહરેય્ય, નાસ્સ મુઞ્ચેથ બ્રાહ્મણો;
Na brāhmaṇassa pahareyya, nāssa muñcetha brāhmaṇo;
૩૯૦.
390.
ન બ્રાહ્મણસ્સેતદકિઞ્ચિ સેય્યો, યદા નિસેધો મનસો પિયેહિ;
Na brāhmaṇassetadakiñci seyyo, yadā nisedho manaso piyehi;
યતો યતો હિંસમનો નિવત્તતિ, તતો તતો સમ્મતિમેવ દુક્ખં.
Yato yato hiṃsamano nivattati, tato tato sammatimeva dukkhaṃ.
૩૯૧.
391.
યસ્સ કાયેન વાચાય, મનસા નત્થિ દુક્કટં;
Yassa kāyena vācāya, manasā natthi dukkaṭaṃ;
સંવુતં તીહિ ઠાનેહિ, તમહં બ્રૂમિ બ્રાહ્મણં.
Saṃvutaṃ tīhi ṭhānehi, tamahaṃ brūmi brāhmaṇaṃ.
૩૯૨.
392.
યમ્હા ધમ્મં વિજાનેય્ય, સમ્માસમ્બુદ્ધદેસિતં;
Yamhā dhammaṃ vijāneyya, sammāsambuddhadesitaṃ;
સક્કચ્ચં તં નમસ્સેય્ય, અગ્ગિહુત્તંવ બ્રાહ્મણો.
Sakkaccaṃ taṃ namasseyya, aggihuttaṃva brāhmaṇo.
૩૯૩.
393.
ન જટાહિ ન ગોત્તેન, ન જચ્ચા હોતિ બ્રાહ્મણો;
Na jaṭāhi na gottena, na jaccā hoti brāhmaṇo;
યમ્હિ સચ્ચઞ્ચ ધમ્મો ચ, સો સુચી સો ચ બ્રાહ્મણો.
Yamhi saccañca dhammo ca, so sucī so ca brāhmaṇo.
૩૯૪.
394.
કિં તે જટાહિ દુમ્મેધ, કિં તે અજિનસાટિયા;
Kiṃ te jaṭāhi dummedha, kiṃ te ajinasāṭiyā;
અબ્ભન્તરં તે ગહનં, બાહિરં પરિમજ્જસિ.
Abbhantaraṃ te gahanaṃ, bāhiraṃ parimajjasi.
૩૯૫.
395.
પંસુકૂલધરં જન્તું, કિસં ધમનિસન્થતં;
Paṃsukūladharaṃ jantuṃ, kisaṃ dhamanisanthataṃ;
એકં વનસ્મિં ઝાયન્તં, તમહં બ્રૂમિ બ્રાહ્મણં.
Ekaṃ vanasmiṃ jhāyantaṃ, tamahaṃ brūmi brāhmaṇaṃ.
૩૯૬.
396.
ન ચાહં બ્રાહ્મણં બ્રૂમિ, યોનિજં મત્તિસમ્ભવં;
Na cāhaṃ brāhmaṇaṃ brūmi, yonijaṃ mattisambhavaṃ;
ભોવાદિ નામ સો હોતિ, સચે હોતિ સકિઞ્ચનો;
Bhovādi nāma so hoti, sace hoti sakiñcano;
અકિઞ્ચનં અનાદાનં, તમહં બ્રૂમિ બ્રાહ્મણં.
Akiñcanaṃ anādānaṃ, tamahaṃ brūmi brāhmaṇaṃ.
૩૯૭.
397.
સબ્બસંયોજનં છેત્વા, યો વે ન પરિતસ્સતિ;
Sabbasaṃyojanaṃ chetvā, yo ve na paritassati;
સઙ્ગાતિગં વિસંયુત્તં, તમહં બ્રૂમિ બ્રાહ્મણં.
Saṅgātigaṃ visaṃyuttaṃ, tamahaṃ brūmi brāhmaṇaṃ.
૩૯૮.
398.
ઉક્ખિત્તપલિઘં બુદ્ધં, તમહં બ્રૂમિ બ્રાહ્મણં.
Ukkhittapalighaṃ buddhaṃ, tamahaṃ brūmi brāhmaṇaṃ.
૩૯૯.
399.
અક્કોસં વધબન્ધઞ્ચ, અદુટ્ઠો યો તિતિક્ખતિ;
Akkosaṃ vadhabandhañca, aduṭṭho yo titikkhati;
ખન્તીબલં બલાનીકં, તમહં બ્રૂમિ બ્રાહ્મણં.
Khantībalaṃ balānīkaṃ, tamahaṃ brūmi brāhmaṇaṃ.
૪૦૦.
400.
અક્કોધનં વતવન્તં, સીલવન્તં અનુસ્સદં;
Akkodhanaṃ vatavantaṃ, sīlavantaṃ anussadaṃ;
દન્તં અન્તિમસારીરં, તમહં બ્રૂમિ બ્રાહ્મણં.
Dantaṃ antimasārīraṃ, tamahaṃ brūmi brāhmaṇaṃ.
૪૦૧.
401.
વારિ પોક્ખરપત્તેવ, આરગ્ગેરિવ સાસપો;
Vāri pokkharapatteva, āraggeriva sāsapo;
૪૦૨.
402.
યો દુક્ખસ્સ પજાનાતિ, ઇધેવ ખયમત્તનો;
Yo dukkhassa pajānāti, idheva khayamattano;
પન્નભારં વિસંયુત્તં, તમહં બ્રૂમિ બ્રાહ્મણં.
Pannabhāraṃ visaṃyuttaṃ, tamahaṃ brūmi brāhmaṇaṃ.
૪૦૩.
403.
ગમ્ભીરપઞ્ઞં મેધાવિં, મગ્ગામગ્ગસ્સ કોવિદં;
Gambhīrapaññaṃ medhāviṃ, maggāmaggassa kovidaṃ;
ઉત્તમત્થમનુપ્પત્તં, તમહં બ્રૂમિ બ્રાહ્મણં.
Uttamatthamanuppattaṃ, tamahaṃ brūmi brāhmaṇaṃ.
૪૦૪.
404.
અસંસટ્ઠં ગહટ્ઠેહિ, અનાગારેહિ ચૂભયં;
Asaṃsaṭṭhaṃ gahaṭṭhehi, anāgārehi cūbhayaṃ;
અનોકસારિમપ્પિચ્છં, તમહં બ્રૂમિ બ્રાહ્મણં.
Anokasārimappicchaṃ, tamahaṃ brūmi brāhmaṇaṃ.
૪૦૫.
405.
નિધાય દણ્ડં ભૂતેસુ, તસેસુ થાવરેસુ ચ;
Nidhāya daṇḍaṃ bhūtesu, tasesu thāvaresu ca;
યો ન હન્તિ ન ઘાતેતિ, તમહં બ્રૂમિ બ્રાહ્મણં.
Yo na hanti na ghāteti, tamahaṃ brūmi brāhmaṇaṃ.
૪૦૬.
406.
અવિરુદ્ધં વિરુદ્ધેસુ, અત્તદણ્ડેસુ નિબ્બુતં;
Aviruddhaṃ viruddhesu, attadaṇḍesu nibbutaṃ;
સાદાનેસુ અનાદાનં, તમહં બ્રૂમિ બ્રાહ્મણં.
Sādānesu anādānaṃ, tamahaṃ brūmi brāhmaṇaṃ.
૪૦૭.
407.
યસ્સ રાગો ચ દોસો ચ, માનો મક્ખો ચ પાતિતો;
Yassa rāgo ca doso ca, māno makkho ca pātito;
૪૦૮.
408.
અકક્કસં વિઞ્ઞાપનિં, ગિરં સચ્ચમુદીરયે;
Akakkasaṃ viññāpaniṃ, giraṃ saccamudīraye;
૪૦૯.
409.
યોધ દીઘં વ રસ્સં વા, અણું થૂલં સુભાસુભં;
Yodha dīghaṃ va rassaṃ vā, aṇuṃ thūlaṃ subhāsubhaṃ;
૪૧૦.
410.
આસા યસ્સ ન વિજ્જન્તિ, અસ્મિં લોકે પરમ્હિ ચ;
Āsā yassa na vijjanti, asmiṃ loke paramhi ca;
૪૧૧.
411.
યસ્સાલયા ન વિજ્જન્તિ, અઞ્ઞાય અકથંકથી;
Yassālayā na vijjanti, aññāya akathaṃkathī;
અમતોગધમનુપ્પત્તં, તમહં બ્રૂમિ બ્રાહ્મણં.
Amatogadhamanuppattaṃ, tamahaṃ brūmi brāhmaṇaṃ.
૪૧૨.
412.
યોધ પુઞ્ઞઞ્ચ પાપઞ્ચ, ઉભો સઙ્ગમુપચ્ચગા;
Yodha puññañca pāpañca, ubho saṅgamupaccagā;
અસોકં વિરજં સુદ્ધં, તમહં બ્રૂમિ બ્રાહ્મણં.
Asokaṃ virajaṃ suddhaṃ, tamahaṃ brūmi brāhmaṇaṃ.
૪૧૩.
413.
ચન્દંવ વિમલં સુદ્ધં, વિપ્પસન્નમનાવિલં;
Candaṃva vimalaṃ suddhaṃ, vippasannamanāvilaṃ;
નન્દીભવપરિક્ખીણં, તમહં બ્રૂમિ બ્રાહ્મણં.
Nandībhavaparikkhīṇaṃ, tamahaṃ brūmi brāhmaṇaṃ.
૪૧૪.
414.
અનુપાદાય નિબ્બુતો, તમહં બ્રૂમિ બ્રાહ્મણં.
Anupādāya nibbuto, tamahaṃ brūmi brāhmaṇaṃ.
૪૧૫.
415.
૪૧૬.
416.
યોધ તણ્હં પહન્ત્વાન, અનાગારો પરિબ્બજે;
Yodha taṇhaṃ pahantvāna, anāgāro paribbaje;
તણ્હાભવપરિક્ખીણં , તમહં બ્રૂમિ બ્રાહ્મણં.
Taṇhābhavaparikkhīṇaṃ , tamahaṃ brūmi brāhmaṇaṃ.
૪૧૭.
417.
હિત્વા માનુસકં યોગં, દિબ્બં યોગં ઉપચ્ચગા;
Hitvā mānusakaṃ yogaṃ, dibbaṃ yogaṃ upaccagā;
સબ્બયોગવિસંયુત્તં, તમહં બ્રૂમિ બ્રાહ્મણં.
Sabbayogavisaṃyuttaṃ, tamahaṃ brūmi brāhmaṇaṃ.
૪૧૮.
418.
હિત્વા રતિઞ્ચ અરતિઞ્ચ, સીતિભૂતં નિરૂપધિં;
Hitvā ratiñca aratiñca, sītibhūtaṃ nirūpadhiṃ;
સબ્બલોકાભિભું વીરં, તમહં બ્રૂમિ બ્રાહ્મણં.
Sabbalokābhibhuṃ vīraṃ, tamahaṃ brūmi brāhmaṇaṃ.
૪૧૯.
419.
ચુતિં યો વેદિ સત્તાનં, ઉપપત્તિઞ્ચ સબ્બસો;
Cutiṃ yo vedi sattānaṃ, upapattiñca sabbaso;
અસત્તં સુગતં બુદ્ધં, તમહં બ્રૂમિ બ્રાહ્મણં.
Asattaṃ sugataṃ buddhaṃ, tamahaṃ brūmi brāhmaṇaṃ.
૪૨૦.
420.
યસ્સ ગતિં ન જાનન્તિ, દેવા ગન્ધબ્બમાનુસા;
Yassa gatiṃ na jānanti, devā gandhabbamānusā;
ખીણાસવં અરહન્તં, તમહં બ્રૂમિ બ્રાહ્મણં.
Khīṇāsavaṃ arahantaṃ, tamahaṃ brūmi brāhmaṇaṃ.
૪૨૧.
421.
યસ્સ પુરે ચ પચ્છા ચ, મજ્ઝે ચ નત્થિ કિઞ્ચનં;
Yassa pure ca pacchā ca, majjhe ca natthi kiñcanaṃ;
અકિઞ્ચનં અનાદાનં, તમહં બ્રૂમિ બ્રાહ્મણં.
Akiñcanaṃ anādānaṃ, tamahaṃ brūmi brāhmaṇaṃ.
૪૨૨.
422.
ઉસભં પવરં વીરં, મહેસિં વિજિતાવિનં;
Usabhaṃ pavaraṃ vīraṃ, mahesiṃ vijitāvinaṃ;
અનેજં ન્હાતકં 29 બુદ્ધં, તમહં બ્રૂમિ બ્રાહ્મણં.
Anejaṃ nhātakaṃ 30 buddhaṃ, tamahaṃ brūmi brāhmaṇaṃ.
૪૨૩.
423.
પુબ્બેનિવાસં યો વેદિ, સગ્ગાપાયઞ્ચ પસ્સતિ,
Pubbenivāsaṃ yo vedi, saggāpāyañca passati,
અથો જાતિક્ખયં પત્તો, અભિઞ્ઞાવોસિતો મુનિ;
Atho jātikkhayaṃ patto, abhiññāvosito muni;
સબ્બવોસિતવોસાનં, તમહં બ્રૂમિ બ્રાહ્મણં.
Sabbavositavosānaṃ, tamahaṃ brūmi brāhmaṇaṃ.
બ્રાહ્મણવગ્ગો છબ્બીસતિમો નિટ્ઠિતો.
Brāhmaṇavaggo chabbīsatimo niṭṭhito.
(એત્તાવતા સબ્બપઠમે યમકવગ્ગે ચુદ્દસ વત્થૂનિ, અપ્પમાદવગ્ગે નવ, ચિત્તવગ્ગે નવ, પુપ્ફવગ્ગે દ્વાદસ, બાલવગ્ગે પન્નરસ, પણ્ડિતવગ્ગે એકાદસ, અરહન્તવગ્ગે દસ, સહસ્સવગ્ગે ચુદ્દસ, પાપવગ્ગે દ્વાદસ, દણ્ડવગ્ગે એકાદસ, જરાવગ્ગે નવ, અત્તવગ્ગે દસ, લોકવગ્ગે એકાદસ, બુદ્ધવગ્ગે નવ 31, સુખવગ્ગે અટ્ઠ, પિયવગ્ગે નવ, કોધવગ્ગે અટ્ઠ, મલવગ્ગે દ્વાદસ, ધમ્મટ્ઠવગ્ગે દસ, મગ્ગવગ્ગે દ્વાદસ, પકિણ્ણકવગ્ગે નવ, નિરયવગ્ગે નવ, નાગવગ્ગે અટ્ઠ, તણ્હાવગ્ગે દ્વાદસ, ભિક્ખુવગ્ગે દ્વાદસ, બ્રાહ્મણવગ્ગે ચત્તાલીસાતિ પઞ્ચાધિકાનિ તીણિ વત્થુસતાનિ.
(Ettāvatā sabbapaṭhame yamakavagge cuddasa vatthūni, appamādavagge nava, cittavagge nava, pupphavagge dvādasa, bālavagge pannarasa, paṇḍitavagge ekādasa, arahantavagge dasa, sahassavagge cuddasa, pāpavagge dvādasa, daṇḍavagge ekādasa, jarāvagge nava, attavagge dasa, lokavagge ekādasa, buddhavagge nava 32, sukhavagge aṭṭha, piyavagge nava, kodhavagge aṭṭha, malavagge dvādasa, dhammaṭṭhavagge dasa, maggavagge dvādasa, pakiṇṇakavagge nava, nirayavagge nava, nāgavagge aṭṭha, taṇhāvagge dvādasa, bhikkhuvagge dvādasa, brāhmaṇavagge cattālīsāti pañcādhikāni tīṇi vatthusatāni.
સતેવીસચતુસ્સતા, ચતુસચ્ચવિભાવિના;
Satevīsacatussatā, catusaccavibhāvinā;
ધમ્મપદે વગ્ગાનમુદ્દાનં –
Dhammapade vaggānamuddānaṃ –
યમકપ્પમાદો ચિત્તં, પુપ્ફં બાલેન પણ્ડિતો;
Yamakappamādo cittaṃ, pupphaṃ bālena paṇḍito;
અરહન્તો સહસ્સઞ્ચ, પાપં દણ્ડેન તે દસ.
Arahanto sahassañca, pāpaṃ daṇḍena te dasa.
જરા અત્તા ચ લોકો ચ, બુદ્ધો સુખં પિયેન ચ;
Jarā attā ca loko ca, buddho sukhaṃ piyena ca;
કોધો મલઞ્ચ ધમ્મટ્ઠો, મગ્ગવગ્ગેન વીસતિ.
Kodho malañca dhammaṭṭho, maggavaggena vīsati.
પકિણ્ણં નિરયો નાગો, તણ્હા ભિક્ખુ ચ બ્રાહ્મણો;
Pakiṇṇaṃ nirayo nāgo, taṇhā bhikkhu ca brāhmaṇo;
એતે છબ્બીસતિ વગ્ગા, દેસિતાદિચ્ચબન્ધુના.
Ete chabbīsati vaggā, desitādiccabandhunā.
ગાથાનમુદ્દાનં –
Gāthānamuddānaṃ –
યમકે વીસતિ ગાથા, અપ્પમાદમ્હિ દ્વાદસ;
Yamake vīsati gāthā, appamādamhi dvādasa;
એકાદસ ચિત્તવગ્ગે, પુપ્ફવગ્ગમ્હિ સોળસ.
Ekādasa cittavagge, pupphavaggamhi soḷasa.
બાલે ચ સોળસ ગાથા, પણ્ડિતમ્હિ ચતુદ્દસ;
Bāle ca soḷasa gāthā, paṇḍitamhi catuddasa;
અરહન્તે દસ ગાથા, સહસ્સે હોન્તિ સોળસ.
Arahante dasa gāthā, sahasse honti soḷasa.
તેરસ પાપવગ્ગમ્હિ, દણ્ડમ્હિ દસ સત્ત ચ;
Terasa pāpavaggamhi, daṇḍamhi dasa satta ca;
એકાદસ જરા વગ્ગે, અત્તવગ્ગમ્હિ તા દસ.
Ekādasa jarā vagge, attavaggamhi tā dasa.
સુખે ચ પિયવગ્ગે ચ, ગાથાયો હોન્તિ દ્વાદસ.
Sukhe ca piyavagge ca, gāthāyo honti dvādasa.
ચુદ્દસ કોધવગ્ગમ્હિ, મલવગ્ગેકવીસતિ;
Cuddasa kodhavaggamhi, malavaggekavīsati;
સત્તરસ ચ ધમ્મટ્ઠે, મગ્ગવગ્ગે સત્તરસ.
Sattarasa ca dhammaṭṭhe, maggavagge sattarasa.
પકિણ્ણે સોળસ ગાથા, નિરયે નાગે ચ ચુદ્દસ;
Pakiṇṇe soḷasa gāthā, niraye nāge ca cuddasa;
છબ્બીસ તણ્હાવગ્ગમ્હિ, તેવીસ ભિક્ખુવગ્ગિકા.
Chabbīsa taṇhāvaggamhi, tevīsa bhikkhuvaggikā.
એકતાલીસગાથાયો, બ્રાહ્મણે વગ્ગમુત્તમે;
Ekatālīsagāthāyo, brāhmaṇe vaggamuttame;
ગાથાસતાનિ ચત્તારિ, તેવીસ ચ પુનાપરે;
Gāthāsatāni cattāri, tevīsa ca punāpare;
ધમ્મપદે નિપાતમ્હિ, દેસિતાદિચ્ચબન્ધુનાતિ.
Dhammapade nipātamhi, desitādiccabandhunāti.
ધમ્મપદપાળિ નિટ્ઠિતા.
Dhammapadapāḷi niṭṭhitā.
Footnotes:
Related texts:
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ખુદ્દકનિકાય (અટ્ઠકથા) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ધમ્મપદ-અટ્ઠકથા • Dhammapada-aṭṭhakathā / ૨૬. બ્રાહ્મણવગ્ગો • 26. Brāhmaṇavaggo