Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / વજિરબુદ્ધિ-ટીકા • Vajirabuddhi-ṭīkā |
બ્રહ્મયાચનકથાવણ્ણના
Brahmayācanakathāvaṇṇanā
૭. અધિગતો ખો મ્યાયન્તિઆદિમ્હિ ધમ્મોતિ ચતુસચ્ચધમ્મો, ગમ્ભીરત્તા દુદ્દસો. દુદ્દસત્તા દુરનુબોધો. સન્તોતિ નિબ્બુતો. પણીતોતિ અતપ્પકો. ઇદં દ્વયં લોકુત્તરમેવ સન્ધાય વુત્તં. અતક્કાવચરોતિ તક્કેન આકારપરિવિતક્કેન ઓગાહિતબ્બો ન હોતિ, ઞાણેનેવ અવચરિતબ્બોતિ અત્થો. પણ્ડિતવેદનીયોતિ સમ્માપટિપદં પટિપન્નેહિ પણ્ડિતેહિ વેદનીયો. સબ્બસઙ્ખારસમથોતિઆદિ સબ્બં નિબ્બાનમેવ. તઞ્હિ ફલૂપચારેન એકમ્પિ સમાનં તથા તથા વુચ્ચતિ. રામાતિ પજા. અનુ અનુ અચ્છરિયા અનચ્છરિયા. તેસં ભગવતો પુબ્બભાગપટિપદં સુતપુબ્બાનં, ધમ્મસ્સ વા ગમ્ભીરભાવં અધિગતપુબ્બાનં. કિઞ્ચાપિ ભગવતો ચત્તારોપિ મગ્ગા સુખપ્પટિપદા, તથાપિ બોધિસત્તપટિપદં સન્ધાય ‘‘કિચ્છેન મે’’તિ વુત્તં. ‘‘પકાસિતં પકાસિતુ’’ન્તિ ઉભયથાપિ પાઠો. પરેતેહિ યુત્તેહિ. રાગરત્તાતિ કામરાગદિટ્ઠિરાગેહિ રત્તા. અત્તનિચ્ચાદિગાહકા ન દક્ખન્તિ ન પસ્સિસ્સન્તિ.
7.Adhigatokho myāyantiādimhi dhammoti catusaccadhammo, gambhīrattā duddaso. Duddasattā duranubodho. Santoti nibbuto. Paṇītoti atappako. Idaṃ dvayaṃ lokuttarameva sandhāya vuttaṃ. Atakkāvacaroti takkena ākāraparivitakkena ogāhitabbo na hoti, ñāṇeneva avacaritabboti attho. Paṇḍitavedanīyoti sammāpaṭipadaṃ paṭipannehi paṇḍitehi vedanīyo. Sabbasaṅkhārasamathotiādi sabbaṃ nibbānameva. Tañhi phalūpacārena ekampi samānaṃ tathā tathā vuccati. Rāmāti pajā. Anu anu acchariyā anacchariyā. Tesaṃ bhagavato pubbabhāgapaṭipadaṃ sutapubbānaṃ, dhammassa vā gambhīrabhāvaṃ adhigatapubbānaṃ. Kiñcāpi bhagavato cattāropi maggā sukhappaṭipadā, tathāpi bodhisattapaṭipadaṃ sandhāya ‘‘kicchena me’’ti vuttaṃ. ‘‘Pakāsitaṃ pakāsitu’’nti ubhayathāpi pāṭho. Paretehi yuttehi. Rāgarattāti kāmarāgadiṭṭhirāgehi rattā. Attaniccādigāhakā na dakkhanti na passissanti.
૮. સહંપતિ કિર ‘‘નસ્સતિ વત ભો લોકો’’તિ ઇમં સદ્દં તથા નિચ્છારેતિ, યથા દસસહસ્સિલોકધાતુબ્રહ્માનો સુત્વા સન્નિપતિંસુ. પઞ્ઞામયે અક્ખિમ્હિ સન્તાનાનુસયિતવસેન અપ્પં પરિત્તં રાગાદિરજં એતેસં, એવંસભાવાતિ અપ્પરજક્ખજાતિકા. અસ્સવનતાતિ અસ્સવનતાય.
8. Sahaṃpati kira ‘‘nassati vata bho loko’’ti imaṃ saddaṃ tathā nicchāreti, yathā dasasahassilokadhātubrahmāno sutvā sannipatiṃsu. Paññāmaye akkhimhi santānānusayitavasena appaṃ parittaṃ rāgādirajaṃ etesaṃ, evaṃsabhāvāti apparajakkhajātikā. Assavanatāti assavanatāya.
સમલેહિ સત્થારેહિ. અપાપુરેતન્તિ વિવર એતં. અમતસ્સ દ્વારન્તિ અરિયમગ્ગં, ચતુસચ્ચધમ્મં વા. વિજ્જત્તયચતુમગ્ગઞાણેહિ પુનપ્પુનં બુદ્ધં પટિવિદ્ધં. સેલેતિ સિલામયે. વિગતરજત્તા સુખદસ્સનયોગ્ગે ઇતો ચ એત્તો ચ આગન્ત્વા યથા ઠિતો ચક્ખુમા પુરિસો સમન્તતો જનતં પસ્સેય્ય. ત્વમ્પિ સુમેધ સુન્દરપઞ્ઞ સબ્બઞ્ઞુતઞ્ઞાણાધિગમાય સમન્તચક્ખુ. સબ્બકિલેસસઙ્ગામાનં વિજિતત્તા વિજિતસઙ્ગામ. જાતિકન્તારાદિનિત્થરણત્થં વેનેય્યજનસત્થવાહનસમત્થતાય સત્થવાહ. કામચ્છન્દઇણસ્સ અભાવતો અણણ.
Samalehi satthārehi. Apāpuretanti vivara etaṃ. Amatassa dvāranti ariyamaggaṃ, catusaccadhammaṃ vā. Vijjattayacatumaggañāṇehi punappunaṃ buddhaṃ paṭividdhaṃ. Seleti silāmaye. Vigatarajattā sukhadassanayogge ito ca etto ca āgantvā yathā ṭhito cakkhumā puriso samantato janataṃ passeyya. Tvampi sumedha sundarapañña sabbaññutaññāṇādhigamāya samantacakkhu. Sabbakilesasaṅgāmānaṃ vijitattā vijitasaṅgāma. Jātikantārādinittharaṇatthaṃ veneyyajanasatthavāhanasamatthatāya satthavāha. Kāmacchandaiṇassa abhāvato aṇaṇa.
૯. બુદ્ધચક્ખુના ઇન્દ્રિયપરોપરિયત્તઞાણેન ચ આસયાનુસયઞાણેન ચ. ઇમેસઞ્હિ દ્વિન્નં ઞાણાનં ‘‘બુદ્ધચક્ખૂ’’તિ નામં. ઉપ્પલિનિયન્તિ ઉપ્પલવને. એવં સેસેસુપિ . અન્તો નિમુગ્ગપોસીનીતિ યાનિ અન્તો નિમુગ્ગાનેવ પોસિયન્તિ, તત્થ યાનિ ઉદકં અચ્ચુગ્ગમ્મ ઠિતાનિ, તાનિ સૂરિયરંસિસમ્ફસ્સં આગમયમાનાનિ ઠિતાનિ અજ્જ પુપ્ફનકાનિ. યાનિ સમોદકં ઠિતાનિ, તાનિ સ્વે પુપ્ફનકાનિ. યાનિ ઉદકાનુગ્ગતાનિ, તાનિ તતિયદિવસે પુપ્ફનકાનિ. ઉદકા પન અનુગ્ગતાનિ અઞ્ઞાનિપિ સરોગઉપ્પલાદીનિ નામ હોન્તિ. યાનિ નેવ પુપ્ફિસ્સન્તિ મચ્છકચ્છપભક્ખાનેવ ભવિસ્સન્તિ, તાનિ પાળિનારુળ્હાનિ, આહરિત્વા પન દીપેતબ્બાનિ. એતેહિ ઉગ્ઘટિતઞ્ઞૂ વિપઞ્ચિતઞ્ઞૂ નેય્યો પદપરમોતિ ચત્તારો પુગ્ગલા યોજેતબ્બા. પચ્ચભાસીતિ પતિ અભાસિ.
9.Buddhacakkhunā indriyaparopariyattañāṇena ca āsayānusayañāṇena ca. Imesañhi dvinnaṃ ñāṇānaṃ ‘‘buddhacakkhū’’ti nāmaṃ. Uppaliniyanti uppalavane. Evaṃ sesesupi . Anto nimuggaposīnīti yāni anto nimuggāneva posiyanti, tattha yāni udakaṃ accuggamma ṭhitāni, tāni sūriyaraṃsisamphassaṃ āgamayamānāni ṭhitāni ajja pupphanakāni. Yāni samodakaṃ ṭhitāni, tāni sve pupphanakāni. Yāni udakānuggatāni, tāni tatiyadivase pupphanakāni. Udakā pana anuggatāni aññānipi sarogauppalādīni nāma honti. Yāni neva pupphissanti macchakacchapabhakkhāneva bhavissanti, tāni pāḷināruḷhāni, āharitvā pana dīpetabbāni. Etehi ugghaṭitaññū vipañcitaññū neyyo padaparamoti cattāro puggalā yojetabbā. Paccabhāsīti pati abhāsi.
અપારુતાતિ વિવટા. પચ્છિમસ્સ પદદ્વયસ્સ અયમત્થો. અહઞ્હિ અત્તનો પગુણં સુપ્પવત્તમ્પિ ઇમં પણીતં ઉત્તમં ધમ્મં કાયવાચાકિલમથસઞ્ઞી હુત્વા નાભાસિ.
Apārutāti vivaṭā. Pacchimassa padadvayassa ayamattho. Ahañhi attano paguṇaṃ suppavattampi imaṃ paṇītaṃ uttamaṃ dhammaṃ kāyavācākilamathasaññī hutvā nābhāsi.
બ્રહ્મયાચનકથાવણ્ણના નિટ્ઠિતા.
Brahmayācanakathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / વિનયપિટક • Vinayapiṭaka / મહાવગ્ગપાળિ • Mahāvaggapāḷi / ૫. બ્રહ્મયાચનકથા • 5. Brahmayācanakathā
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / વિનયપિટક (અટ્ઠકથા) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / મહાવગ્ગ-અટ્ઠકથા • Mahāvagga-aṭṭhakathā / બ્રહ્મયાચનકથા • Brahmayācanakathā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / સારત્થદીપની-ટીકા • Sāratthadīpanī-ṭīkā / બ્રહ્મયાચનકથાવણ્ણના • Brahmayācanakathāvaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વિમતિવિનોદની-ટીકા • Vimativinodanī-ṭīkā / બ્રહ્મયાચનકથાવણ્ણના • Brahmayācanakathāvaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / પાચિત્યાદિયોજનાપાળિ • Pācityādiyojanāpāḷi / ૫. બ્રહ્મયાચનકથા • 5. Brahmayācanakathā