Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / સંયુત્તનિકાય (ટીકા) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
૫. ચન્દનસુત્તવણ્ણના
5. Candanasuttavaṇṇanā
૯૬. હેટ્ઠાતિ કામભવે. તત્થ હિ પરિબ્ભમન્તસ્સ પતિટ્ઠા દુલ્લભા યેભુય્યેન તત્થ સત્તા નિમુગ્ગા એવ હોન્તિ, તસ્મા હેટ્ઠા અપ્પતિટ્ઠો સંસારો. ઉપરીતિ મહગ્ગતભવે. તત્થ હિ નિબ્બત્તસ્સ નિબ્બાનં આરુહિતું આલમ્બના દુલ્લભા, ઝાનાભિરતિયા તત્થેવ નિકન્તિ તેસં બલવતી હોતિ, તસ્મા ઉપરિ અનાલમ્બનો સંસારો. પેસિતત્તોતિ નિબ્બાનં પતિ પેસિતચિત્તો. તયો કમ્માભિસઙ્ખારાતિ પુઞ્ઞાભિસઙ્ખારાદયો તયો અભિસઙ્ખારા. તેન ‘‘નન્દીપુબ્બકો કમ્મભવો’’તિ વત્વા ‘‘નન્દિં જનેત્વા’’તિ વુત્તો. કામસઞ્ઞાસીસેન કામચ્છન્દસ્સ ગહણં, કામચ્છન્દપમુખાનિ ચ ઓરમ્ભાગિયસંયોજનાનિ ગહિતાનીતિ આહ ‘‘કામસઞ્ઞાગહણેન પઞ્ચોરમ્ભાગિયસંયોજનાની’’તિ. રૂપભવો રૂપં ભવપદલોપેન. રૂપભવગ્ગહણેન ચેત્થ સેસભવસ્સપિ ગહણં. તસ્સ સંયોજનગ્ગહણેન પઞ્ચ ઉદ્ધમ્ભાગિયસંયોજનાનિ ગહિતાનિ. મહોઘેતિ સંસારમહોઘે. તેસન્તિ કામભવાદીનં ગહણેન ભવભાવેન તદેકલક્ખણતાય. અરૂપભવો ગહિતો લક્ખણહારનયેન. સેસં સુવિઞ્ઞેય્યમેવ.
96.Heṭṭhāti kāmabhave. Tattha hi paribbhamantassa patiṭṭhā dullabhā yebhuyyena tattha sattā nimuggā eva honti, tasmā heṭṭhā appatiṭṭho saṃsāro. Uparīti mahaggatabhave. Tattha hi nibbattassa nibbānaṃ āruhituṃ ālambanā dullabhā, jhānābhiratiyā tattheva nikanti tesaṃ balavatī hoti, tasmā upari anālambano saṃsāro. Pesitattoti nibbānaṃ pati pesitacitto. Tayo kammābhisaṅkhārāti puññābhisaṅkhārādayo tayo abhisaṅkhārā. Tena ‘‘nandīpubbako kammabhavo’’ti vatvā ‘‘nandiṃ janetvā’’ti vutto. Kāmasaññāsīsena kāmacchandassa gahaṇaṃ, kāmacchandapamukhāni ca orambhāgiyasaṃyojanāni gahitānīti āha ‘‘kāmasaññāgahaṇena pañcorambhāgiyasaṃyojanānī’’ti. Rūpabhavo rūpaṃ bhavapadalopena. Rūpabhavaggahaṇena cettha sesabhavassapi gahaṇaṃ. Tassa saṃyojanaggahaṇena pañca uddhambhāgiyasaṃyojanāni gahitāni. Mahogheti saṃsāramahoghe. Tesanti kāmabhavādīnaṃ gahaṇena bhavabhāvena tadekalakkhaṇatāya. Arūpabhavo gahito lakkhaṇahāranayena. Sesaṃ suviññeyyameva.
ચન્દનસુત્તવણ્ણના નિટ્ઠિતા.
Candanasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / સુત્તપિટક • Suttapiṭaka / સંયુત્તનિકાય • Saṃyuttanikāya / ૫. ચન્દનસુત્તં • 5. Candanasuttaṃ
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / સંયુત્તનિકાય (અટ્ઠકથા) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ૫-૬. ચન્દનસુત્તાદિવણ્ણના • 5-6. Candanasuttādivaṇṇanā