Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / સંયુત્તનિકાય (અટ્ઠકથા) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā)

    ૫. ચઙ્કમસુત્તવણ્ણના

    5. Caṅkamasuttavaṇṇanā

    ૯૯. પઞ્ચમે પસ્સથ નોતિ પસ્સથ નુ. સબ્બે ખો એતેતિ સારિપુત્તત્થેરો ભગવતા ‘‘એતદગ્ગં, ભિક્ખવે, મમ સાવકાનં ભિક્ખૂનં મહાપઞ્ઞાનં યદિદં સારિપુત્તો’’તિ (અ॰ નિ॰ ૧.૧૮૯) મહાપઞ્ઞેસુ એતદગ્ગે ઠપિતો. ઇતિ નં ‘‘ખન્ધન્તરં ધાત્વન્તરં આયતનન્તરં સતિપટ્ઠાનબોધિપક્ખિયધમ્મન્તરં તિલક્ખણાહતં ગમ્ભીરં પઞ્હં પુચ્છિસ્સામા’’તિ મહાપઞ્ઞાવ પરિવારેન્તિ. સોપિ તેસં પથવિં પત્થરેન્તો વિય સિનેરુપાદતો વાલિકં ઉદ્ધરન્તો વિય ચક્કવાળપબ્બતં ભિન્દન્તો વિય સિનેરું ઉક્ખિપન્તો વિય આકાસં વિત્થારેન્તો વિય ચન્દિમસૂરિયે ઉટ્ઠાપેન્તો વિય ચ પુચ્છિતપુચ્છિતં કથેતિ. તેન વુત્તં ‘‘સબ્બે ખો એતે, ભિક્ખવે, ભિક્ખૂ મહાપઞ્ઞા’’તિ.

    99. Pañcame passatha noti passatha nu. Sabbe kho eteti sāriputtatthero bhagavatā ‘‘etadaggaṃ, bhikkhave, mama sāvakānaṃ bhikkhūnaṃ mahāpaññānaṃ yadidaṃ sāriputto’’ti (a. ni. 1.189) mahāpaññesu etadagge ṭhapito. Iti naṃ ‘‘khandhantaraṃ dhātvantaraṃ āyatanantaraṃ satipaṭṭhānabodhipakkhiyadhammantaraṃ tilakkhaṇāhataṃ gambhīraṃ pañhaṃ pucchissāmā’’ti mahāpaññāva parivārenti. Sopi tesaṃ pathaviṃ pattharento viya sinerupādato vālikaṃ uddharanto viya cakkavāḷapabbataṃ bhindanto viya sineruṃ ukkhipanto viya ākāsaṃ vitthārento viya candimasūriye uṭṭhāpento viya ca pucchitapucchitaṃ katheti. Tena vuttaṃ ‘‘sabbe kho ete, bhikkhave, bhikkhū mahāpaññā’’ti.

    મહામોગ્ગલ્લાનોપિ ભગવતા ‘‘એતદગ્ગં, ભિક્ખવે, મમ સાવકાનં ભિક્ખૂનં ઇદ્ધિમન્તાનં યદિદં મહામોગ્ગલ્લાનો’’તિ ઇદ્ધિમન્તેસુ એતદગ્ગે ઠપિતો. ઇતિ નં ‘‘પરિકમ્મં આનિસંસં અધિટ્ઠાનં વિકુબ્બનં પુચ્છિસ્સામા’’તિ ઇદ્ધિમન્તોવ પરિવારેન્તિ. સોપિ તેસં વુત્તનયેનેવ પુચ્છિતપુચ્છિતં કથેતિ. તેન વુત્તં ‘‘સબ્બે ખો એતે, ભિક્ખવે, ભિક્ખૂ મહિદ્ધિકા’’તિ.

    Mahāmoggallānopi bhagavatā ‘‘etadaggaṃ, bhikkhave, mama sāvakānaṃ bhikkhūnaṃ iddhimantānaṃ yadidaṃ mahāmoggallāno’’ti iddhimantesu etadagge ṭhapito. Iti naṃ ‘‘parikammaṃ ānisaṃsaṃ adhiṭṭhānaṃ vikubbanaṃ pucchissāmā’’ti iddhimantova parivārenti. Sopi tesaṃ vuttanayeneva pucchitapucchitaṃ katheti. Tena vuttaṃ ‘‘sabbe kho ete, bhikkhave, bhikkhū mahiddhikā’’ti.

    મહાકસ્સપોપિ ભગવતા ‘‘એતદગ્ગં, ભિક્ખવે, મમ સાવકાનં ભિક્ખૂનં ધુતવાદાનં યદિદં મહાકસ્સપો’’તિ ધુતવાદેસુ એતદગ્ગે ઠપિતો. ઇતિ નં ‘‘ધુતઙ્ગપરિહારં આનિસંસં સમોધાનં અધિટ્ઠાનં ભેદં પુચ્છિસ્સામા’’તિ ધુતવાદાવ પરિવારેન્તિ. સોપિ તેસં તથેવ પુચ્છિતપુચ્છિતં બ્યાકરોતિ. તેન વુત્તં ‘‘સબ્બે ખો એતે, ભિક્ખવે, ભિક્ખૂ ધુતવાદા’’તિ.

    Mahākassapopi bhagavatā ‘‘etadaggaṃ, bhikkhave, mama sāvakānaṃ bhikkhūnaṃ dhutavādānaṃ yadidaṃ mahākassapo’’ti dhutavādesu etadagge ṭhapito. Iti naṃ ‘‘dhutaṅgaparihāraṃ ānisaṃsaṃ samodhānaṃ adhiṭṭhānaṃ bhedaṃ pucchissāmā’’ti dhutavādāva parivārenti. Sopi tesaṃ tatheva pucchitapucchitaṃ byākaroti. Tena vuttaṃ ‘‘sabbe kho ete, bhikkhave, bhikkhū dhutavādā’’ti.

    અનુરુદ્ધત્થેરોપિ ભગવતા ‘‘એતદગ્ગં, ભિક્ખવે, મમ સાવકાનં ભિક્ખૂનં દિબ્બચક્ખુકાનં યદિદં અનુરુદ્ધો’’તિ (અ॰ નિ॰ ૧.૧૯૨) દિબ્બચક્ખુકેસુ એતદગ્ગે ઠપિતો. ઇતિ નં ‘‘દિબ્બચક્ખુસ્સ પરિકમ્મં આનિસંસં ઉપક્કિલેસં પુચ્છિસ્સામા’’તિ દિબ્બચક્ખુકાવ પરિવારેન્તિ. સોપિ તેસં તથેવ પુચ્છિતપુચ્છિતં કથેતિ. તેન વુત્તં ‘‘સબ્બે ખો એતે, ભિક્ખવે, ભિક્ખૂ દિબ્બચક્ખુકા’’તિ.

    Anuruddhattheropi bhagavatā ‘‘etadaggaṃ, bhikkhave, mama sāvakānaṃ bhikkhūnaṃ dibbacakkhukānaṃ yadidaṃ anuruddho’’ti (a. ni. 1.192) dibbacakkhukesu etadagge ṭhapito. Iti naṃ ‘‘dibbacakkhussa parikammaṃ ānisaṃsaṃ upakkilesaṃ pucchissāmā’’ti dibbacakkhukāva parivārenti. Sopi tesaṃ tatheva pucchitapucchitaṃ katheti. Tena vuttaṃ ‘‘sabbe kho ete, bhikkhave, bhikkhū dibbacakkhukā’’ti.

    પુણ્ણત્થેરોપિ ભગવતા ‘‘એતદગ્ગં, ભિક્ખવે, મમ સાવકાનં ભિક્ખૂનં ધમ્મકથિકાનં યદિદં પુણ્ણો મન્તાણિપુત્તો’’તિ (અ॰ નિ॰ ૧.૧૯૬) ધમ્મકથિકેસુ એતદગ્ગે ઠપિતો. ઇતિ નં ‘‘ધમ્મકથાય સઙ્ખેપવિત્થારગમ્ભીરુત્તાનવિચિત્રકથાદીસુ તં તં આકારં પુચ્છિસ્સામા’’તિ ધમ્મકથિકાવ પરિવારેન્તિ. સોપિ તેસં ‘‘આવુસો, ધમ્મકથિકેન નામ આદિતો પરિસં વણ્ણેતું વટ્ટતિ, મજ્ઝે સુઞ્ઞતં પકાસેતું, અન્તે ચતુસચ્ચવસેન કૂટં ગણ્હિતુ’’ન્તિ એવં તં તં ધમ્મકથાનયં આચિક્ખતિ. તેન વુત્તં ‘‘સબ્બે ખો એતે, ભિક્ખવે, ભિક્ખૂ ધમ્મકથિકા’’તિ.

    Puṇṇattheropi bhagavatā ‘‘etadaggaṃ, bhikkhave, mama sāvakānaṃ bhikkhūnaṃ dhammakathikānaṃ yadidaṃ puṇṇo mantāṇiputto’’ti (a. ni. 1.196) dhammakathikesu etadagge ṭhapito. Iti naṃ ‘‘dhammakathāya saṅkhepavitthāragambhīruttānavicitrakathādīsu taṃ taṃ ākāraṃ pucchissāmā’’ti dhammakathikāva parivārenti. Sopi tesaṃ ‘‘āvuso, dhammakathikena nāma ādito parisaṃ vaṇṇetuṃ vaṭṭati, majjhe suññataṃ pakāsetuṃ, ante catusaccavasena kūṭaṃ gaṇhitu’’nti evaṃ taṃ taṃ dhammakathānayaṃ ācikkhati. Tena vuttaṃ ‘‘sabbe kho ete, bhikkhave, bhikkhū dhammakathikā’’ti.

    ઉપાલિત્થેરોપિ ભગવતા ‘‘એતદગ્ગં, ભિક્ખવે, મમ સાવકાનં ભિક્ખૂનં વિનયધરાનં યદિદં ઉપાલી’’તિ (અ॰ નિ॰ ૧.૨૨૮) વિનયધરેસુ એતદગ્ગે ઠપિતો. ઇતિ નં ‘‘ગરુકલહુકં સતેકિચ્છઅતેકિચ્છં આપત્તાનાપત્તિં પુચ્છિસ્સામા’’તિ વિનયધરાવ પરિવારેન્તિ. સોપિ તેસં પુચ્છિતપુચ્છિતં તથેવ કથેતિ. તેન વુત્તં ‘‘સબ્બે ખો એતે, ભિક્ખવે, ભિક્ખૂ વિનયધરા’’તિ.

    Upālittheropi bhagavatā ‘‘etadaggaṃ, bhikkhave, mama sāvakānaṃ bhikkhūnaṃ vinayadharānaṃ yadidaṃ upālī’’ti (a. ni. 1.228) vinayadharesu etadagge ṭhapito. Iti naṃ ‘‘garukalahukaṃ satekicchaatekicchaṃ āpattānāpattiṃ pucchissāmā’’ti vinayadharāva parivārenti. Sopi tesaṃ pucchitapucchitaṃ tatheva katheti. Tena vuttaṃ ‘‘sabbe kho ete, bhikkhave, bhikkhū vinayadharā’’ti.

    આનન્દત્થેરોપિ ભગવતા ‘‘એતદગ્ગં, ભિક્ખવે, મમ સાવકાનં ભિક્ખૂનં બહુસ્સુતાનં યદિદં આનન્દો’’તિ (અ॰ નિ॰ ૧.૨૨૩) બહુસ્સુતેસુ એતદગ્ગે ઠપિતો. ઇતિ નં ‘‘દસવિધં બ્યઞ્જનબુદ્ધિં અટ્ઠુપ્પત્તિં અનુસન્ધિં પુબ્બાપરં પુચ્છિસ્સામા’’તિ બહુસ્સુતાવ પરિવારેન્તિ. સોપિ તેસં ‘‘ઇદં એવં વત્તબ્બં, ઇદં એવં ગહેતબ્બ’’ન્તિ સબ્બં કથેતિ. તેન વુત્તં ‘‘સબ્બે ખો એતે, ભિક્ખવે, ભિક્ખૂ બહુસ્સુતા’’તિ.

    Ānandattheropi bhagavatā ‘‘etadaggaṃ, bhikkhave, mama sāvakānaṃ bhikkhūnaṃ bahussutānaṃ yadidaṃ ānando’’ti (a. ni. 1.223) bahussutesu etadagge ṭhapito. Iti naṃ ‘‘dasavidhaṃ byañjanabuddhiṃ aṭṭhuppattiṃ anusandhiṃ pubbāparaṃ pucchissāmā’’ti bahussutāva parivārenti. Sopi tesaṃ ‘‘idaṃ evaṃ vattabbaṃ, idaṃ evaṃ gahetabba’’nti sabbaṃ katheti. Tena vuttaṃ ‘‘sabbe kho ete, bhikkhave, bhikkhū bahussutā’’ti.

    દેવદત્તો પન પાપિચ્છો ઇચ્છાપકતો, તેન નં ‘‘કુલસઙ્ગણ્હનપરિહારં નાનપ્પકારકં કોહઞ્ઞતં પુચ્છિસ્સામા’’તિ પાપિચ્છાવ પરિવારેન્તિ. સોપિ તેસં તં તં નિયામં આચિક્ખતિ. તેન વુત્તં ‘‘સબ્બે ખો એતે, ભિક્ખવે, ભિક્ખૂ પાપિચ્છા’’તિ.

    Devadatto pana pāpiccho icchāpakato, tena naṃ ‘‘kulasaṅgaṇhanaparihāraṃ nānappakārakaṃ kohaññataṃ pucchissāmā’’ti pāpicchāva parivārenti. Sopi tesaṃ taṃ taṃ niyāmaṃ ācikkhati. Tena vuttaṃ ‘‘sabbe kho ete, bhikkhave, bhikkhū pāpicchā’’ti.

    કસ્મા પનેતે અવિદૂરે ચઙ્કમિંસૂતિ. ‘‘દેવદત્તો સત્થરિ પદુટ્ઠચિત્તો અનત્થમ્પિ કાતું ઉપક્કમેય્યા’’તિ આરક્ખગ્ગહણત્થં. અથ દેવદત્તો કસ્મા ચઙ્કમીતિ? ‘‘અકારકો અયં, યદિ કારકો ભવેય્ય, ન ઇધ આગચ્છેય્યા’’તિ અત્તનો કતદોસપટિચ્છાદનત્થં. કિં પન દેવદત્તો ભગવતો અનત્થં કાતું સમત્થો, ભગવતો વા આરક્ખકિચ્ચં અત્થીતિ? નત્થિ. તેન વુત્તં ‘‘અટ્ઠાનમેતં, આનન્દ, અનવકાસો, યં તથાગતો પરૂપક્કમેન પરિનિબ્બાયેય્યા’’તિ (ચૂળવ॰ ૩૪૧). ભિક્ખૂ પન સત્થરિ ગારવેન આગતા. તેનેવ ભગવા એવં વત્વા ‘‘વિસ્સજ્જેહિ, આનન્દ, ભિક્ખુસઙ્ઘ’’ન્તિ વિસ્સજ્જાપેસિ. પઞ્ચમં.

    Kasmā panete avidūre caṅkamiṃsūti. ‘‘Devadatto satthari paduṭṭhacitto anatthampi kātuṃ upakkameyyā’’ti ārakkhaggahaṇatthaṃ. Atha devadatto kasmā caṅkamīti? ‘‘Akārako ayaṃ, yadi kārako bhaveyya, na idha āgaccheyyā’’ti attano katadosapaṭicchādanatthaṃ. Kiṃ pana devadatto bhagavato anatthaṃ kātuṃ samattho, bhagavato vā ārakkhakiccaṃ atthīti? Natthi. Tena vuttaṃ ‘‘aṭṭhānametaṃ, ānanda, anavakāso, yaṃ tathāgato parūpakkamena parinibbāyeyyā’’ti (cūḷava. 341). Bhikkhū pana satthari gāravena āgatā. Teneva bhagavā evaṃ vatvā ‘‘vissajjehi, ānanda, bhikkhusaṅgha’’nti vissajjāpesi. Pañcamaṃ.







    Related texts:



    તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / સુત્તપિટક • Suttapiṭaka / સંયુત્તનિકાય • Saṃyuttanikāya / ૫. ચઙ્કમસુત્તં • 5. Caṅkamasuttaṃ

    ટીકા • Tīkā / સુત્તપિટક (ટીકા) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / સંયુત્તનિકાય (ટીકા) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ૫. ચઙ્કમસુત્તવણ્ણના • 5. Caṅkamasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact