| Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / સંયુત્તનિકાય (અટ્ઠકથા) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
૮. ચેતનાસુત્તવણ્ણના
8. Cetanāsuttavaṇṇanā
૩૮. અટ્ઠમે યઞ્ચ, ભિક્ખવે, ચેતેતીતિ યં ચેતનં ચેતેતિ, પવત્તેતીતિ અત્થો. યઞ્ચ પકપ્પેતીતિ યં પકપ્પનં પકપ્પેતિ, પવત્તેતિચ્ચેવ અત્થો. યઞ્ચ અનુસેતીતિ યઞ્ચ અનુસયં અનુસેતિ, પવત્તેતિચ્ચેવ અત્થો. એત્થ ચ ચેતેતીતિ તેભૂમકકુસલાકુસલચેતના ગહિતા, પકપ્પેતીતિ અટ્ઠસુ લોભસહગતચિત્તેસુ તણ્હાદિટ્ઠિકપ્પા ગહિતા, અનુસેતીતિ દ્વાદસન્નં ચેતનાનં સહજાતકોટિયા ચેવ ઉપનિસ્સયકોટિયા ચ અનુસયો ગહિતો. આરમ્મણમેતં હોતીતિ (ચેતનાદિધમ્મજાતે સતિ કમ્મવિઞ્ઞાણસ્સ ઉપ્પત્તિયા અવારિતત્તા) એતં ચેતનાદિધમ્મજાતં પચ્ચયો હોતિ. પચ્ચયો હિ ઇધ આરમ્મણન્તિ અધિપ્પેતા. વિઞ્ઞાણસ્સ ઠિતિયાતિ કમ્મવિઞ્ઞાણસ્સ ઠિતત્થં. આરમ્મણે સતીતિ તસ્મિં પચ્ચયે સતિ. પતિટ્ઠા વિઞ્ઞાણસ્સ હોતીતિ તસ્સ કમ્મવિઞ્ઞાણસ્સ પતિટ્ઠા હોતિ. તસ્મિં પતિટ્ઠિતે વિઞ્ઞાણેતિ તસ્મિં કમ્મવિઞ્ઞાણે પતિટ્ઠિતે. વિરૂળ્હેતિ કમ્મં જવાપેત્વા પટિસન્ધિઆકડ્ઢનસમત્થતાય નિબ્બત્તમૂલે જાતે. પુનબ્ભવાભિનિબ્બત્તીતિ પુનબ્ભવસઙ્ખાતા અભિનિબ્બત્તિ.
38. Aṭṭhame yañca, bhikkhave, cetetīti yaṃ cetanaṃ ceteti, pavattetīti attho. Yañca pakappetīti yaṃ pakappanaṃ pakappeti, pavatteticceva attho. Yañca anusetīti yañca anusayaṃ anuseti, pavatteticceva attho. Ettha ca cetetīti tebhūmakakusalākusalacetanā gahitā, pakappetīti aṭṭhasu lobhasahagatacittesu taṇhādiṭṭhikappā gahitā, anusetīti dvādasannaṃ cetanānaṃ sahajātakoṭiyā ceva upanissayakoṭiyā ca anusayo gahito. Ārammaṇametaṃ hotīti (cetanādidhammajāte sati kammaviññāṇassa uppattiyā avāritattā) etaṃ cetanādidhammajātaṃ paccayo hoti. Paccayo hi idha ārammaṇanti adhippetā. Viññāṇassa ṭhitiyāti kammaviññāṇassa ṭhitatthaṃ. Ārammaṇe satīti tasmiṃ paccaye sati. Patiṭṭhā viññāṇassa hotīti tassa kammaviññāṇassa patiṭṭhā hoti. Tasmiṃ patiṭṭhite viññāṇeti tasmiṃ kammaviññāṇe patiṭṭhite. Virūḷheti kammaṃ javāpetvā paṭisandhiākaḍḍhanasamatthatāya nibbattamūle jāte. Punabbhavābhinibbattīti punabbhavasaṅkhātā abhinibbatti.
નો ચે, ભિક્ખવે, ચેતેતીતિ ઇમિના તેભૂમકચેતનાય અપ્પવત્તનક્ખણો વુત્તો. નો ચે પકપ્પેતીતિ ઇમિના તણ્હાદિટ્ઠિકપ્પાનં અપ્પવત્તનક્ખણો. અથ ચે અનુસેતીતિ ઇમિના તેભૂમકવિપાકેસુ પરિત્તકિરિયાસુ રૂપેતિ એત્થ અપ્પહીનકોટિયા અનુસયો ગહિતો. આરમ્મણમેતં હોતીતિ અનુસયે સતિ કમ્મવિઞ્ઞાણસ્સ ઉપ્પત્તિયા અવારિતત્તા એતં અનુસયજાતં પચ્ચયોવ હોતિ.
Noce, bhikkhave, cetetīti iminā tebhūmakacetanāya appavattanakkhaṇo vutto. No ce pakappetīti iminā taṇhādiṭṭhikappānaṃ appavattanakkhaṇo. Atha ce anusetīti iminā tebhūmakavipākesu parittakiriyāsu rūpeti ettha appahīnakoṭiyā anusayo gahito. Ārammaṇametaṃhotīti anusaye sati kammaviññāṇassa uppattiyā avāritattā etaṃ anusayajātaṃ paccayova hoti.
નો ચેવ ચેતેતીતિઆદીસુ પઠમપદે તેભૂમકકુસલાકુસલચેતના નિવત્તા, દુતિયપદે અટ્ઠસુ ચિત્તેસુ તણ્હાદિટ્ઠિયો, તતિયપદે વુત્તપ્પકારેસુ ધમ્મેસુ યો અપ્પહીનકોટિયા અનુસયિતો અનુસયો, સો નિવત્તો.
No ceva cetetītiādīsu paṭhamapade tebhūmakakusalākusalacetanā nivattā, dutiyapade aṭṭhasu cittesu taṇhādiṭṭhiyo, tatiyapade vuttappakāresu dhammesu yo appahīnakoṭiyā anusayito anusayo, so nivatto.
અપિચેત્થ અસમ્મોહત્થં ચેતેતિ પકપ્પેતિ અનુસેતિ, ચેતેતિ ન પકપ્પેતિ અનુસેતિ, ન ચેતેતિ ન પકપ્પેતિ અનુસેતિ, ન ચેતેતિ ન પકપ્પેતિ ન અનુસેતીતિ ઇદમ્પિ ચતુક્કં વેદિતબ્બં. તત્થ પઠમનયે ધમ્મપરિચ્છેદો દસ્સિતો. દુતિયનયે ચેતેતીતિ તેભૂમકકુસલચેતના ચેવ ચતસ્સો ચ અકુસલચેતના ગહિતા. ન પકપ્પેતીતિ અટ્ઠસુ ચિત્તેસુ તણ્હાદિટ્ઠિયો નિવત્તા. અનુસેતીતિ તેભૂમકકુસલે ઉપનિસ્સયકોટિયા, ચતૂસુ અકુસલચેતનાસુ સહજાતકોટિયા ચેવ ઉપનિસ્સયકોટિયા ચ અનુસયો ગહિતો. તતિયનયે ન ચેતેતીતિ તેભૂમકકુસલાકુસલં નિવત્તં, ન પકપ્પેતીતિ અટ્ઠસુ ચિત્તેસુ તણ્હાદિટ્ઠિયો નિવત્તા, અનુસેતીતિ સુત્તે આગતં વારેત્વા તેભૂમકકુસલાકુસલવિપાકકિરિયારૂપેસુ અપ્પહીનકોટિયા ઉપનિસ્સયો ગહિતો. ચતુત્થનયો પુરિમસદિસોવ.
Apicettha asammohatthaṃ ceteti pakappeti anuseti, ceteti na pakappeti anuseti, na ceteti na pakappeti anuseti, na ceteti na pakappeti na anusetīti idampi catukkaṃ veditabbaṃ. Tattha paṭhamanaye dhammaparicchedo dassito. Dutiyanaye cetetīti tebhūmakakusalacetanā ceva catasso ca akusalacetanā gahitā. Na pakappetīti aṭṭhasu cittesu taṇhādiṭṭhiyo nivattā. Anusetīti tebhūmakakusale upanissayakoṭiyā, catūsu akusalacetanāsu sahajātakoṭiyā ceva upanissayakoṭiyā ca anusayo gahito. Tatiyanaye na cetetīti tebhūmakakusalākusalaṃ nivattaṃ, na pakappetīti aṭṭhasu cittesu taṇhādiṭṭhiyo nivattā, anusetīti sutte āgataṃ vāretvā tebhūmakakusalākusalavipākakiriyārūpesu appahīnakoṭiyā upanissayo gahito. Catutthanayo purimasadisova.
તદપ્પતિટ્ઠિતેતિ તસ્મિં અપ્પતિટ્ઠિતે. અવિરૂળ્હેતિ કમ્મં જવાપેત્વા પટિસન્ધિઆકડ્ઢનસમત્થતાય અનિબ્બત્તમૂલે. એત્થ પન કિં કથિતન્તિ? અરહત્તમગ્ગસ્સ કિચ્ચં, ખીણાસવસ્સ કિચ્ચકરણન્તિપિ નવલોકુત્તરધમ્માતિપિ વત્તું વટ્ટતિ. એત્થ ચ વિઞ્ઞાણસ્સ ચેવ આયતિં પુનબ્ભવસ્સ ચ અન્તરે એકો સન્ધિ, વેદનાતણ્હાનમન્તરે એકો, ભવજાતીનમન્તરે એકોતિ. અટ્ઠમં.
Tadappatiṭṭhiteti tasmiṃ appatiṭṭhite. Avirūḷheti kammaṃ javāpetvā paṭisandhiākaḍḍhanasamatthatāya anibbattamūle. Ettha pana kiṃ kathitanti? Arahattamaggassa kiccaṃ, khīṇāsavassa kiccakaraṇantipi navalokuttaradhammātipi vattuṃ vaṭṭati. Ettha ca viññāṇassa ceva āyatiṃ punabbhavassa ca antare eko sandhi, vedanātaṇhānamantare eko, bhavajātīnamantare ekoti. Aṭṭhamaṃ.
Related texts:
તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / સુત્તપિટક • Suttapiṭaka / સંયુત્તનિકાય • Saṃyuttanikāya / ૮. ચેતનાસુત્તં • 8. Cetanāsuttaṃ
ટીકા • Tīkā / સુત્તપિટક (ટીકા) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / સંયુત્તનિકાય (ટીકા) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ૮. ચેતનાસુત્તવણ્ણના • 8. Cetanāsuttavaṇṇanā
