Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / મહાવિભઙ્ગ • Mahāvibhaṅga |
૪. છબ્બસ્સસિક્ખાપદં
4. Chabbassasikkhāpadaṃ
૫૫૭. તેન સમયેન બુદ્ધો ભગવા સાવત્થિયં વિહરતિ જેતવને અનાથપિણ્ડિકસ્સ આરામે. તેન ખો પન સમયેન ભિક્ખૂ અનુવસ્સં સન્થતં કારાપેન્તિ. તે યાચનબહુલા વિઞ્ઞત્તિબહુલા વિહરન્તિ – ‘‘એળકલોમાનિ દેથ. એળકલોમેહિ અત્થો’’તિ. મનુસ્સા ઉજ્ઝાયન્તિ ખિય્યન્તિ વિપાચેન્તિ – ‘‘કથઞ્હિ નામ સમણા સક્યપુત્તિયા અનુવસ્સં સન્થતં કારાપેસ્સન્તિ, યાચનબહુલા વિઞ્ઞત્તિબહુલા વિહરિસ્સન્તિ – ‘એળકલોમાનિ દેથ, એળકલોમેહિ અત્થો’’’તિ! અમ્હાકં પન સકિં કતાનિ સન્થતાનિ પઞ્ચપિ છપિ વસ્સાનિ હોન્તિ, યેસં નો દારકા ઉહદન્તિપિ ઉમ્મિહન્તિપિ ઉન્દૂરેહિપિ ખજ્જન્તિ. ઇમે પન સમણા સક્યપુત્તિયા અનુવસ્સં સન્થતં કારાપેન્તિ, યાચનબહુલા વિઞ્ઞત્તિબહુલા વિહરન્તિ – ‘‘એળકલોમાનિ દેથ, એળકલોમેહિ અત્થો’’તિ!
557. Tena samayena buddho bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Tena kho pana samayena bhikkhū anuvassaṃ santhataṃ kārāpenti. Te yācanabahulā viññattibahulā viharanti – ‘‘eḷakalomāni detha. Eḷakalomehi attho’’ti. Manussā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma samaṇā sakyaputtiyā anuvassaṃ santhataṃ kārāpessanti, yācanabahulā viññattibahulā viharissanti – ‘eḷakalomāni detha, eḷakalomehi attho’’’ti! Amhākaṃ pana sakiṃ katāni santhatāni pañcapi chapi vassāni honti, yesaṃ no dārakā uhadantipi ummihantipi undūrehipi khajjanti. Ime pana samaṇā sakyaputtiyā anuvassaṃ santhataṃ kārāpenti, yācanabahulā viññattibahulā viharanti – ‘‘eḷakalomāni detha, eḷakalomehi attho’’ti!
અસ્સોસું ખો ભિક્ખૂ તેસં મનુસ્સાનં ઉજ્ઝાયન્તાનં ખિય્યન્તાનં વિપાચેન્તાનં. યે તે ભિક્ખૂ અપ્પિચ્છા…પે॰… તે ઉજ્ઝાયન્તિ ખિય્યન્તિ વિપાચેન્તિ – ‘‘કથઞ્હિ નામ ભિક્ખૂ અનુવસ્સં સન્થતં કારાપેસ્સન્તિ, યાચનબહુલા વિઞ્ઞત્તિબહુલા વિહરિસ્સન્તિ – ‘એળકલોમાનિ દેથ, એળકલોમેહિ અત્થો’’’તિ! અથ ખો તે ભિક્ખૂ તે અનેકપરિયાયેન વિગરહિત્વા ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું…પે॰… સચ્ચં કિર, ભિક્ખવે, ભિક્ખૂ અનુવસ્સં સન્થતં કારાપેન્તિ, યાચનબહુલા વિઞ્ઞત્તિબહુલા વિહરન્તિ – ‘એળકલોમાનિ દેથ, એળકલોમેહિ અત્થો’તિ? ‘‘સચ્ચં, ભગવા’’તિ. વિગરહિ બુદ્ધો ભગવા…પે॰… કથઞ્હિ નામ તે, ભિક્ખવે, મોઘપુરિસા અનુવસ્સં સન્થતં કારાપેસ્સન્તિ, યાચનબહુલા વિઞ્ઞત્તિબહુલા વિહરિસ્સન્તિ – ‘એળકલોમાનિ દેથ, એળકલોમેહિ અત્થો’તિ! નેતં, ભિક્ખવે, અપ્પસન્નાનં વા પસાદાય…પે॰… એવઞ્ચ પન, ભિક્ખવે, ઇમં સિક્ખાપદં ઉદ્દિસેય્યાથ –
Assosuṃ kho bhikkhū tesaṃ manussānaṃ ujjhāyantānaṃ khiyyantānaṃ vipācentānaṃ. Ye te bhikkhū appicchā…pe… te ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma bhikkhū anuvassaṃ santhataṃ kārāpessanti, yācanabahulā viññattibahulā viharissanti – ‘eḷakalomāni detha, eḷakalomehi attho’’’ti! Atha kho te bhikkhū te anekapariyāyena vigarahitvā bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ…pe… saccaṃ kira, bhikkhave, bhikkhū anuvassaṃ santhataṃ kārāpenti, yācanabahulā viññattibahulā viharanti – ‘eḷakalomāni detha, eḷakalomehi attho’ti? ‘‘Saccaṃ, bhagavā’’ti. Vigarahi buddho bhagavā…pe… kathañhi nāma te, bhikkhave, moghapurisā anuvassaṃ santhataṃ kārāpessanti, yācanabahulā viññattibahulā viharissanti – ‘eḷakalomāni detha, eḷakalomehi attho’ti! Netaṃ, bhikkhave, appasannānaṃ vā pasādāya…pe… evañca pana, bhikkhave, imaṃ sikkhāpadaṃ uddiseyyātha –
૫૫૮. ‘‘નવં પન ભિક્ખુના સન્થતં કારાપેત્વા છબ્બસ્સાનિ ધારેતબ્બં. ઓરેન ચે છન્નં વસ્સાનં તં સન્થતં વિસ્સજ્જેત્વા વા અવિસ્સજ્જેત્વા વા અઞ્ઞં નવં સન્થતં કારાપેય્ય, નિસ્સગ્ગિયં પાચિત્તિય’’ન્તિ.
558.‘‘Navaṃ pana bhikkhunā santhataṃ kārāpetvā chabbassāni dhāretabbaṃ. Orena ce channaṃ vassānaṃ taṃ santhataṃ vissajjetvā vā avissajjetvā vā aññaṃ navaṃ santhataṃ kārāpeyya, nissaggiyaṃ pācittiya’’nti.
એવઞ્ચિદં ભગવતા ભિક્ખૂનં સિક્ખાપદં પઞ્ઞત્તં હોતિ.
Evañcidaṃ bhagavatā bhikkhūnaṃ sikkhāpadaṃ paññattaṃ hoti.
૫૫૯. તેન ખો પન સમયેન અઞ્ઞતરો ભિક્ખુ કોસમ્બિયં ગિલાનો હોતિ. ઞાતકા તસ્સ ભિક્ખુનો સન્તિકે દૂતં પાહેસું – ‘‘આગચ્છતુ, ભદન્તો મયં ઉપટ્ઠહિસ્સામા’’તિ. ભિક્ખૂપિ એવમાહંસુ – ‘‘ગચ્છાવુસો, ઞાતકા તં ઉપટ્ઠહિસ્સન્તી’’તિ. સો એવમાહ – ‘‘ભગવતા, આવુસો, સિક્ખાપદં પઞ્ઞત્તં – ‘નવં પન ભિક્ખુના સન્થતં કારાપેત્વા છબ્બસ્સાનિ ધારેતબ્બ’ન્તિ. અહઞ્ચમ્હિ ગિલાનો, ન સક્કોમિ સન્થતં આદાય પક્કમિતું. મય્હઞ્ચ વિના સન્થતા ન ફાસુ હોતિ. નાહં ગમિસ્સામી’’તિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. અથ ખો ભગવા એતસ્મિં નિદાને એતસ્મિં પકરણે ધમ્મિં કથં કત્વા ભિક્ખૂ આમન્તેસિ – ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, ગિલાનસ્સ ભિક્ખુનો સન્થતસમ્મુતિં દાતું. એવઞ્ચ પન , ભિક્ખવે, દાતબ્બા. તેન ગિલાનેન ભિક્ખુના સઙ્ઘં ઉપસઙ્કમિત્વા એકંસં ઉત્તરાસઙ્ગં કરિત્વા વુડ્ઢાનં ભિક્ખૂનં પાદે વન્દિત્વા ઉક્કુટિકં નિસીદિત્વા અઞ્જલિં પગ્ગહેત્વા એવમસ્સ વચનીયો – ‘અહં, ભન્તે, ગિલાનો. ન સક્કોમિ સન્થતં આદાય પક્કમિતું. સોહં, ભન્તે, સઙ્ઘં સન્થતસમ્મુતિં યાચામી’તિ. દુતિયમ્પિ યાચિતબ્બા. તતિયમ્પિ યાચિતબ્બા. બ્યત્તેન ભિક્ખુના પટિબલેન સઙ્ઘો ઞાપેતબ્બો –
559. Tena kho pana samayena aññataro bhikkhu kosambiyaṃ gilāno hoti. Ñātakā tassa bhikkhuno santike dūtaṃ pāhesuṃ – ‘‘āgacchatu, bhadanto mayaṃ upaṭṭhahissāmā’’ti. Bhikkhūpi evamāhaṃsu – ‘‘gacchāvuso, ñātakā taṃ upaṭṭhahissantī’’ti. So evamāha – ‘‘bhagavatā, āvuso, sikkhāpadaṃ paññattaṃ – ‘navaṃ pana bhikkhunā santhataṃ kārāpetvā chabbassāni dhāretabba’nti. Ahañcamhi gilāno, na sakkomi santhataṃ ādāya pakkamituṃ. Mayhañca vinā santhatā na phāsu hoti. Nāhaṃ gamissāmī’’ti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. Atha kho bhagavā etasmiṃ nidāne etasmiṃ pakaraṇe dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi – ‘‘anujānāmi, bhikkhave, gilānassa bhikkhuno santhatasammutiṃ dātuṃ. Evañca pana , bhikkhave, dātabbā. Tena gilānena bhikkhunā saṅghaṃ upasaṅkamitvā ekaṃsaṃ uttarāsaṅgaṃ karitvā vuḍḍhānaṃ bhikkhūnaṃ pāde vanditvā ukkuṭikaṃ nisīditvā añjaliṃ paggahetvā evamassa vacanīyo – ‘ahaṃ, bhante, gilāno. Na sakkomi santhataṃ ādāya pakkamituṃ. Sohaṃ, bhante, saṅghaṃ santhatasammutiṃ yācāmī’ti. Dutiyampi yācitabbā. Tatiyampi yācitabbā. Byattena bhikkhunā paṭibalena saṅgho ñāpetabbo –
૫૬૦. ‘‘સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. અયં ઇત્થન્નામો ભિક્ખુ ગિલાનો. ન સક્કોતિ સન્થતં આદાય પક્કમિતું. સો સઙ્ઘં સન્થતસમ્મુતિં યાચતિ. યદિ સઙ્ઘસ્સ પત્તકલ્લં, સઙ્ઘો ઇત્થન્નામસ્સ ભિક્ખુનો સન્થતસમ્મુતિં દદેય્ય. એસા ઞત્તિ.
560. ‘‘Suṇātu me, bhante, saṅgho. Ayaṃ itthannāmo bhikkhu gilāno. Na sakkoti santhataṃ ādāya pakkamituṃ. So saṅghaṃ santhatasammutiṃ yācati. Yadi saṅghassa pattakallaṃ, saṅgho itthannāmassa bhikkhuno santhatasammutiṃ dadeyya. Esā ñatti.
‘‘સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો . અયં ઇત્થન્નામો ભિક્ખુ ગિલાનો. ન સક્કોતિ સન્થતં આદાય પક્કમિતું. સો સઙ્ઘં સન્થતસમ્મુતિં યાચતિ. સઙ્ઘો ઇત્થન્નામસ્સ ભિક્ખુનો સન્થતસમ્મુતિં દેતિ. યસ્સાયસ્મતો ખમતિ ઇત્થન્નામસ્સ ભિક્ખુનો સન્થતસમ્મુતિયા દાનં, સો તુણ્હસ્સ; યસ્સ નક્ખમતિ, સો ભાસેય્ય.
‘‘Suṇātu me, bhante, saṅgho . Ayaṃ itthannāmo bhikkhu gilāno. Na sakkoti santhataṃ ādāya pakkamituṃ. So saṅghaṃ santhatasammutiṃ yācati. Saṅgho itthannāmassa bhikkhuno santhatasammutiṃ deti. Yassāyasmato khamati itthannāmassa bhikkhuno santhatasammutiyā dānaṃ, so tuṇhassa; yassa nakkhamati, so bhāseyya.
‘‘દિન્ના સઙ્ઘેન ઇત્થન્નામસ્સ ભિક્ખુનો સન્થતસમ્મુતિ. ખમતિ સઙ્ઘસ્સ, તસ્મા તુણ્હી, એવમેતં ધારયામી’’તિ.
‘‘Dinnā saṅghena itthannāmassa bhikkhuno santhatasammuti. Khamati saṅghassa, tasmā tuṇhī, evametaṃ dhārayāmī’’ti.
એવઞ્ચ પન, ભિક્ખવે, ઇમં સિક્ખાપદં ઉદ્દિસેય્યાથ –
Evañca pana, bhikkhave, imaṃ sikkhāpadaṃ uddiseyyātha –
૫૬૧. ‘‘નવં પન ભિક્ખુના સન્થતં કારાપેત્વા છબ્બસ્સાનિ ધારેતબ્બં. ઓરેન ચે છન્નં વસ્સાનં તં સન્થતં વિસ્સજ્જેત્વા વા અવિસ્સજ્જેત્વા વા અઞ્ઞં નવં સન્થતં કારાપેય્ય, અઞ્ઞત્ર ભિક્ખુસમ્મુતિયા , નિસ્સગ્ગિયં પાચિત્તિય’’ન્તિ.
561.‘‘Navaṃ pana bhikkhunā santhataṃ kārāpetvā chabbassāni dhāretabbaṃ. Orena ce channaṃ vassānaṃ taṃ santhataṃ vissajjetvā vā avissajjetvā vā aññaṃ navaṃ santhataṃ kārāpeyya, aññatra bhikkhusammutiyā , nissaggiyaṃ pācittiya’’nti.
૫૬૨. નવં નામ કરણં ઉપાદાય વુચ્ચતિ.
562.Navaṃ nāma karaṇaṃ upādāya vuccati.
સન્થતં નામ સન્થરિત્વા કતં હોતિ અવાયિમં.
Santhataṃ nāma santharitvā kataṃ hoti avāyimaṃ.
કારાપેત્વાતિ કરિત્વા વા કારાપેત્વા વા.
Kārāpetvāti karitvā vā kārāpetvā vā.
છબ્બસ્સાનિ ધારેતબ્બન્તિ છબ્બસ્સપરમતા ધારેતબ્બં.
Chabbassāni dhāretabbanti chabbassaparamatā dhāretabbaṃ.
ઓરેન ચે છન્નં વસ્સાનન્તિ ઊનકછબ્બસ્સાનિ.
Orena ce channaṃ vassānanti ūnakachabbassāni.
તં સન્થતં વિસ્સજ્જેત્વાતિ અઞ્ઞેસં દત્વા.
Taṃ santhataṃ vissajjetvāti aññesaṃ datvā.
અવિસ્સજ્જેત્વાતિ ન કસ્સચિ દત્વા.
Avissajjetvāti na kassaci datvā.
અઞ્ઞત્ર ભિક્ખુસમ્મુતિયાતિ ઠપેત્વા ભિક્ખુસમ્મુતિં અઞ્ઞં નવં સન્થતં કરોતિ વા કારાપેતિ વા, પયોગે દુક્કટં. પટિલાભેન નિસ્સગ્ગિયં હોતિ. નિસ્સજ્જિતબ્બં સઙ્ઘસ્સ વા ગણસ્સ વા પુગ્ગલસ્સ વા. એવઞ્ચ પન, ભિક્ખવે, નિસ્સજ્જિતબ્બં…પે॰… ઇદં મે, ભન્તે, સન્થતં ઊનકછબ્બસ્સાનિ કારાપિતં, અઞ્ઞત્ર ભિક્ખુસમ્મુતિયા, નિસ્સગ્ગિયં. ઇમાહં સઙ્ઘસ્સ નિસ્સજ્જામીતિ…પે॰… દદેય્યાતિ…પે॰… દદેય્યુન્તિ…પે॰… આયસ્મતો દમ્મીતિ.
Aññatra bhikkhusammutiyāti ṭhapetvā bhikkhusammutiṃ aññaṃ navaṃ santhataṃ karoti vā kārāpeti vā, payoge dukkaṭaṃ. Paṭilābhena nissaggiyaṃ hoti. Nissajjitabbaṃ saṅghassa vā gaṇassa vā puggalassa vā. Evañca pana, bhikkhave, nissajjitabbaṃ…pe… idaṃ me, bhante, santhataṃ ūnakachabbassāni kārāpitaṃ, aññatra bhikkhusammutiyā, nissaggiyaṃ. Imāhaṃ saṅghassa nissajjāmīti…pe… dadeyyāti…pe… dadeyyunti…pe… āyasmato dammīti.
૫૬૩. અત્તના વિપ્પકતં અત્તના પરિયોસાપેતિ, નિસ્સગ્ગિયં પાચિત્તિયં. અત્તના વિપ્પકતં પરેહિ પરિયોસાપેતિ, નિસ્સગ્ગિયં પાચિત્તિયં . પરેહિ વિપ્પકતં અત્તના પરિયોસાપેતિ, નિસ્સગ્ગિયં પાચિત્તિયં. પરેહિ વિપ્પકતં પરેહિ પરિયોસાપેતિ, નિસ્સગ્ગિયં પાચિત્તિયં.
563. Attanā vippakataṃ attanā pariyosāpeti, nissaggiyaṃ pācittiyaṃ. Attanā vippakataṃ parehi pariyosāpeti, nissaggiyaṃ pācittiyaṃ . Parehi vippakataṃ attanā pariyosāpeti, nissaggiyaṃ pācittiyaṃ. Parehi vippakataṃ parehi pariyosāpeti, nissaggiyaṃ pācittiyaṃ.
૫૬૪. અનાપત્તિ છબ્બસ્સાનિ કરોતિ, અતિરેકછબ્બસ્સાનિ કરોતિ, અઞ્ઞસ્સત્થાય કરોતિ વા કારાપેતિ વા, અઞ્ઞેન કતં પટિલભિત્વા પરિભુઞ્જતિ , વિતાનં વા ભૂમત્થરણં વા સાણિપાકારં વા ભિસિં વા બિબ્બોહનં વા કરોતિ, ભિક્ખુસમ્મુતિયા, ઉમ્મત્તકસ્સ, આદિકમ્મિકસ્સાતિ.
564. Anāpatti chabbassāni karoti, atirekachabbassāni karoti, aññassatthāya karoti vā kārāpeti vā, aññena kataṃ paṭilabhitvā paribhuñjati , vitānaṃ vā bhūmattharaṇaṃ vā sāṇipākāraṃ vā bhisiṃ vā bibbohanaṃ vā karoti, bhikkhusammutiyā, ummattakassa, ādikammikassāti.
છબ્બસ્સસિક્ખાપદં નિટ્ઠિતં ચતુત્થં.
Chabbassasikkhāpadaṃ niṭṭhitaṃ catutthaṃ.
Related texts:
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / વિનયપિટક (અટ્ઠકથા) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / મહાવિભઙ્ગ-અટ્ઠકથા • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ૪. છબ્બસ્સસિક્ખાપદવણ્ણના • 4. Chabbassasikkhāpadavaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / સારત્થદીપની-ટીકા • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ૪. છબ્બસ્સસિક્ખાપદવણ્ણના • 4. Chabbassasikkhāpadavaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વજિરબુદ્ધિ-ટીકા • Vajirabuddhi-ṭīkā / ૪. છબ્બસ્સસિક્ખાપદવણ્ણના • 4. Chabbassasikkhāpadavaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વિમતિવિનોદની-ટીકા • Vimativinodanī-ṭīkā / ૪. છબ્બસ્સસિક્ખાપદવણ્ણના • 4. Chabbassasikkhāpadavaṇṇanā