| Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / સંયુત્તનિકાય (ટીકા) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
૪. છન્નસુત્તવણ્ણના
4. Channasuttavaṇṇanā
૮૭. સબ્બનિમિત્તેહિ પટિસલ્લીયતિ એતેનાતિ પટિસલ્લાનં, ફલસમાપત્તિ. જીવિતહારકસત્થં જીવિતસ્સ હરણતો, સત્તાનઞ્ચ સસનતો હિંસનતો . પરિચરિતોતિ પયિરુપાસિતો. તેન યથાનુસિટ્ઠં પટિપજ્જિન્તિ દીપેતિ.
87. Sabbanimittehi paṭisallīyati etenāti paṭisallānaṃ, phalasamāpatti. Jīvitahārakasatthaṃ jīvitassa haraṇato, sattānañca sasanato hiṃsanato . Paricaritoti payirupāsito. Tena yathānusiṭṭhaṃ paṭipajjinti dīpeti.
અનુપવજ્જન્તિ પરેહિ ન ઉપવદિતબ્બં. તં પનેત્થ આયતિં અપ્પટિસન્ધિભાવતો હોતીતિ આહ ‘‘અપ્પવત્તિક’’ન્તિ. ‘‘નેતં મમા’’તિઆદીનિ વદન્તો અરહત્તે પક્ખિપિત્વા કથેસિ. પુથુજ્જનભાવમેવ દીપેન્તો વદતિ અકતકિચ્ચભાવદીપનેન. કિઞ્ચાપિ થેરો પુચ્છિતં પઞ્હં અરહત્તે પક્ખિપિત્વા કથેસિ, ‘‘ન સમનુપસ્સામી’’તિ પન વદન્તો કિઞ્ચિ નિપ્ફત્તિં ન કથેસિ, તસ્મા ‘‘ઇદમ્પિ મનસિ કાતબ્બ’’ન્તિ ઇદં આનેત્વા સમ્બન્ધો.
Anupavajjanti parehi na upavaditabbaṃ. Taṃ panettha āyatiṃ appaṭisandhibhāvato hotīti āha ‘‘appavattika’’nti. ‘‘Netaṃ mamā’’tiādīni vadanto arahatte pakkhipitvā kathesi. Puthujjanabhāvameva dīpento vadati akatakiccabhāvadīpanena. Kiñcāpi thero pucchitaṃ pañhaṃ arahatte pakkhipitvā kathesi, ‘‘na samanupassāmī’’ti pana vadanto kiñci nipphattiṃ na kathesi, tasmā ‘‘idampi manasi kātabba’’nti idaṃ ānetvā sambandho.
કિલેસપસ્સદ્ધીતિ કિલેસપરિળાહવૂપસમો. ભવત્થાય પુન ભવત્થાય. આલયનિકન્તિ પરિયુટ્ઠાનેતિ ભવન્તરે અપેક્ખાસઞ્ઞિતે આલયે નિકન્તિયા ચ પરિયુટ્ઠાનપ્પત્તિયા. અસતિ અવિજ્જમાનાય. પટિસન્ધિવસેન અઞ્ઞભવતો ઇધાગમનં આગતિ નામ. ચુતિવસેન ગમનન્તિ ચવનવસેન ઇતો ગતિ. અનુરૂપગમનં ગતિ નામ તદુભયં ન હોતિ. ચુતૂપપાતો અપરાપરભવનવસેન ચુતિ, ઉપપજ્જનવસેન ઉપપાતો, તદુભયમ્પિ ન હોતિ. એવં પન ચુતૂપપાતે અસતિ નેવિધ ન ઇધ લોકે. ન હુરં ન પરલોકે હોતિ. તતો એવ ન ઉભયત્થ હોતિ. અયમેવ અન્તો અયં ઇધલોકે પરલોકે ચ અભાવોયેવ દુક્ખસ્સ પરિયોસાનં. અયમેવાતિ યથાવુત્તો એવ – એત્થ એતસ્મિં પાઠે પરમ્પરાગતો પમાણભૂતો અત્થો.
Kilesapassaddhīti kilesapariḷāhavūpasamo. Bhavatthāya puna bhavatthāya. Ālayanikanti pariyuṭṭhāneti bhavantare apekkhāsaññite ālaye nikantiyā ca pariyuṭṭhānappattiyā. Asati avijjamānāya. Paṭisandhivasena aññabhavato idhāgamanaṃ āgati nāma. Cutivasena gamananti cavanavasena ito gati. Anurūpagamanaṃ gati nāma tadubhayaṃ na hoti. Cutūpapāto aparāparabhavanavasena cuti, upapajjanavasena upapāto, tadubhayampi na hoti. Evaṃ pana cutūpapāte asati nevidha na idha loke. Na huraṃ na paraloke hoti. Tato eva na ubhayattha hoti. Ayameva anto ayaṃ idhaloke paraloke ca abhāvoyeva dukkhassa pariyosānaṃ. Ayamevāti yathāvutto eva – ettha etasmiṃ pāṭhe paramparāgato pamāṇabhūto attho.
યે પનાતિ સમ્મવાદિનો સન્ધાય વદતિ. અન્તરાભવં ઇચ્છન્તિ ‘‘એવં ભવેન ભવન્તરસમ્બન્ધો યુજ્જેય્યા’’તિ. નિરત્થકં અન્તરાભવસ્સ નામ કસ્સચિ અભાવતો. ચુતિક્ખન્ધાનન્તરઞ્હિ પટિસન્ધિક્ખન્ધાનંયેવ પાતુભાવો. તેનાહ ‘‘અન્તરાભવસ્સ…પે॰… પટિક્ખિત્તોયેવા’’તિ. તત્થ ભાવોતિ અત્થિતા. અભિધમ્મે કથાવત્થુપ્પકરણે (કથા॰ ૫૦૫-૫૦૭) પટિક્ખિત્તોયેવ. યદિ એવં ‘‘અન્તરેના’’તિ ઇદં કથન્તિ આહ ‘‘અન્તરેના’’તિઆદિ. વિકપ્પતો અઞ્ઞં વિકપ્પન્તરં, તસ્સ દીપનં ‘‘અન્તરેના’’તિ વચનં. ન અન્તરાભવદીપનં તાદિસસ્સ અનુપલબ્ભનતો પયોજનાભાવતો ચ. યત્થ હિ વિપાકવિઞ્ઞાણસ્સ પચ્ચયો, તત્થસ્સ નિસ્સયભૂતસ્સ વત્થુસ્સ સહભાવીનઞ્ચ ખન્ધાનં સમ્ભવોતિ સદ્ધિં અત્તનો નિસ્સયેન વિઞ્ઞાણં ઉપ્પજ્જતેવાતિ નાસ્સ ઉપ્પત્તિયા દેસદૂરતા વેદિતબ્બા. ‘‘નેવ ઇધ ન હુર’’ન્તિ વુત્તદ્વયતો અપરં વિકપ્પેન ‘‘ન ઉભય’’ન્તિ, તત્થપિ ન હોતિયેવાતિ અધિપ્પાયો. ‘‘અન્તરેના’’તિ વા ‘‘વિના’’તિ ઇમિના સમાનત્થો નિપાતો, તસ્મા નેવિધ, ન હુરં, ઉભયં વિનાપિ નેવાતિ અત્થો.
Ye panāti sammavādino sandhāya vadati. Antarābhavaṃ icchanti ‘‘evaṃ bhavena bhavantarasambandho yujjeyyā’’ti. Niratthakaṃ antarābhavassa nāma kassaci abhāvato. Cutikkhandhānantarañhi paṭisandhikkhandhānaṃyeva pātubhāvo. Tenāha ‘‘antarābhavassa…pe… paṭikkhittoyevā’’ti. Tattha bhāvoti atthitā. Abhidhamme kathāvatthuppakaraṇe (kathā. 505-507) paṭikkhittoyeva. Yadi evaṃ ‘‘antarenā’’ti idaṃ kathanti āha ‘‘antarenā’’tiādi. Vikappato aññaṃ vikappantaraṃ, tassa dīpanaṃ ‘‘antarenā’’ti vacanaṃ. Na antarābhavadīpanaṃ tādisassa anupalabbhanato payojanābhāvato ca. Yattha hi vipākaviññāṇassa paccayo, tatthassa nissayabhūtassa vatthussa sahabhāvīnañca khandhānaṃ sambhavoti saddhiṃ attano nissayena viññāṇaṃ uppajjatevāti nāssa uppattiyā desadūratā veditabbā. ‘‘Neva idha na hura’’nti vuttadvayato aparaṃ vikappena ‘‘na ubhaya’’nti, tatthapi na hotiyevāti adhippāyo. ‘‘Antarenā’’ti vā ‘‘vinā’’ti iminā samānattho nipāto, tasmā nevidha, na huraṃ, ubhayaṃ vināpi nevāti attho.
આહરીતિ છિન્નવસેન ગણ્હિ. તેનાહ ‘‘કણ્ઠનાળં છિન્દી’’તિ. પરિગ્ગણ્હન્તોતિ સમ્મસન્તો. પરિનિબ્બુતો દીઘરત્તં વિપસ્સનાયં યુત્તપયુત્તભાવતો. ‘‘અનુપવજ્જં છન્નેન ભિક્ખુના સત્થં આહરિત’’ન્તિ, કથેસીતિ અસેક્ખકાલે બ્યાકરણં વિય કત્વા કથેસિ.
Āharīti chinnavasena gaṇhi. Tenāha ‘‘kaṇṭhanāḷaṃ chindī’’ti. Pariggaṇhantoti sammasanto. Parinibbuto dīgharattaṃ vipassanāyaṃ yuttapayuttabhāvato. ‘‘Anupavajjaṃ channena bhikkhunā satthaṃ āharita’’nti, kathesīti asekkhakāle byākaraṇaṃ viya katvā kathesi.
ઇમિનાતિ ‘‘ઉપવજ્જકુલાની’’તિ ઇમિના વચનેન. થેરોતિ સારિપુત્તત્થેરો. એવન્તિ એવં પુબ્બકાલેસુ સંસટ્ઠવિહારી હુત્વા ઠિતો પચ્છા અરહત્તં પાપુણિસ્સતીતિ આસઙ્કન્તો પુચ્છતિ. સેસં ઉત્તાનમેવ.
Imināti ‘‘upavajjakulānī’’ti iminā vacanena. Theroti sāriputtatthero. Evanti evaṃ pubbakālesu saṃsaṭṭhavihārī hutvā ṭhito pacchā arahattaṃ pāpuṇissatīti āsaṅkanto pucchati. Sesaṃ uttānameva.
છન્નસુત્તવણ્ણના નિટ્ઠિતા.
Channasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / સુત્તપિટક • Suttapiṭaka / સંયુત્તનિકાય • Saṃyuttanikāya / ૪. છન્નસુત્તં • 4. Channasuttaṃ
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / સંયુત્તનિકાય (અટ્ઠકથા) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ૪. છન્નસુત્તવણ્ણના • 4. Channasuttavaṇṇanā
