| Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / પઞ્ચપકરણ-અટ્ઠકથા • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
૭. ચિત્તટ્ઠિતિકથાવણ્ણના
7. Cittaṭṭhitikathāvaṇṇanā
૩૩૫. ઇદાનિ ચિત્તટ્ઠિતિકથા નામ હોતિ. તત્થ યેસં સમાપત્તિચિત્તઞ્ચેવ ભવઙ્ગચિત્તઞ્ચ અનુપ્પબન્ધેન પવત્તમાનં દિસ્વા ‘‘એકમેવ ચિત્તં ચિરં તિટ્ઠતી’’તિ લદ્ધિ સેય્યથાપિ એતરહિ હેટ્ઠા વુત્તપ્પભેદાનં અન્ધકાનં, તંલદ્ધિવિસોધનત્થં એકં, ચિત્તં દિવસં તિટ્ઠતીતિ પુચ્છા સકવાદિસ્સ, પટિઞ્ઞા પરવાદિસ્સ. ઉપડ્ઢદિવસો ઉપ્પાદક્ખણોતિ એત્થ ઠિતિક્ખણં અનામસિત્વા ‘‘અનિચ્ચા વત સઙ્ખારા, ઉપ્પાદવયધમ્મિનો’’તિ (સં॰ નિ॰ ૧.૧૮૬; ૨.૧૪૩) દેસનાનયેન ઉપ્પાદવયવસેનેવ પુચ્છા કતા.
335. Idāni cittaṭṭhitikathā nāma hoti. Tattha yesaṃ samāpatticittañceva bhavaṅgacittañca anuppabandhena pavattamānaṃ disvā ‘‘ekameva cittaṃ ciraṃ tiṭṭhatī’’ti laddhi seyyathāpi etarahi heṭṭhā vuttappabhedānaṃ andhakānaṃ, taṃladdhivisodhanatthaṃ ekaṃ, cittaṃ divasaṃ tiṭṭhatīti pucchā sakavādissa, paṭiññā paravādissa. Upaḍḍhadivaso uppādakkhaṇoti ettha ṭhitikkhaṇaṃ anāmasitvā ‘‘aniccā vata saṅkhārā, uppādavayadhammino’’ti (saṃ. ni. 1.186; 2.143) desanānayena uppādavayavaseneva pucchā katā.
તે ધમ્મા ચિત્તેન લહુપરિવત્તાતિ પુટ્ઠો ચિત્તતો લહુતરપરિવત્તિનો ધમ્મે અપસ્સન્તો પટિક્ખિપતિ. દુતિયં પુટ્ઠો યસ્સ ચિત્તસ્સ દીઘટ્ઠિતિં ઇચ્છતિ, તં સન્ધાય પટિજાનાતિ. યાવતાયુકં તિટ્ઠતીતિ પઞ્હે ‘‘ચુલ્લાસીતિસહસ્સાનિ, કપ્પા તિટ્ઠન્તિ યે મરૂ’’તિઆદિવચનવસેન (મહાનિ॰ ૧૦) આરુપ્પતો અઞ્ઞત્ર પટિક્ખિપતિ, આરુપ્પે પટિજાનાતિ. મુહુત્તં મુહુત્તં ઉપ્પજ્જતીતિ પઞ્હે પરવાદિસ્સ ‘‘ઉપ્પાદવયધમ્મિનો’’તિઆદિસુત્તવિરોધભયેન પટિજાનાતિ. ઠિતિં પનસ્સ લદ્ધિવસેન ઇચ્છતિ. સેસમેત્થ ઉત્તાનત્થમેવાતિ.
Te dhammā cittena lahuparivattāti puṭṭho cittato lahutaraparivattino dhamme apassanto paṭikkhipati. Dutiyaṃ puṭṭho yassa cittassa dīghaṭṭhitiṃ icchati, taṃ sandhāya paṭijānāti. Yāvatāyukaṃ tiṭṭhatīti pañhe ‘‘cullāsītisahassāni, kappā tiṭṭhanti ye marū’’tiādivacanavasena (mahāni. 10) āruppato aññatra paṭikkhipati, āruppe paṭijānāti. Muhuttaṃ muhuttaṃ uppajjatīti pañhe paravādissa ‘‘uppādavayadhammino’’tiādisuttavirodhabhayena paṭijānāti. Ṭhitiṃ panassa laddhivasena icchati. Sesamettha uttānatthamevāti.
ચિત્તટ્ઠિતિકથાવણ્ણના.
Cittaṭṭhitikathāvaṇṇanā.
Related texts:
તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / અભિધમ્મપિટક • Abhidhammapiṭaka / કથાવત્થુપાળિ • Kathāvatthupāḷi / (૧૬) ૭. ચિત્તટ્ઠિતિકથા • (16) 7. Cittaṭṭhitikathā
ટીકા • Tīkā / અભિધમ્મપિટક (ટીકા) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / પઞ્ચપકરણ-મૂલટીકા • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ૭. ચિત્તટ્ઠિતિકથાવણ્ણના • 7. Cittaṭṭhitikathāvaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / અભિધમ્મપિટક (ટીકા) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / પઞ્ચપકરણ-અનુટીકા • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ૭. ચિત્તટ્ઠિતિકથાવણ્ણના • 7. Cittaṭṭhitikathāvaṇṇanā
