Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / વિનયસઙ્ગહ-અટ્ઠકથા • Vinayasaṅgaha-aṭṭhakathā

    ૩૧. ચોદનાદિવિનિચ્છયકથા

    31. Codanādivinicchayakathā

    ૨૩૦. ચોદનાદિવિનિચ્છયોતિ એત્થ (પારા॰ અટ્ઠ॰ ૨.૩૮૫-૬) પન ચોદેતું કો લભતિ, કો ન લભતિ? દુબ્બલચોદકવચનં તાવ ગહેત્વા કોચિ ન લભતિ. દુબ્બલચોદકો નામ સમ્બહુલેસુ કથાસલ્લાપેન નિસિન્નેસુ એકો એકં આરબ્ભ અનોદિસ્સકં કત્વા પારાજિકવત્થું કથેતિ, અઞ્ઞો તં સુત્વા ઇતરસ્સ ગન્ત્વા આરોચેતિ, સો તં ઉપસઙ્કમિત્વા ‘‘ત્વં કિર મં ઇદઞ્ચિદઞ્ચ વદસી’’તિ ભણતિ, સો ‘‘નાહં એવરૂપં જાનામિ, કથાપવત્તિયં પન મયા અનોદિસ્સકં કત્વા વુત્તમત્થિ. સચે અહં તવ ઇમં દુક્ખુપ્પત્તિં જાનેય્યં, એત્તકમ્પિ ન કથેય્ય’’ન્તિ. અયં દુબ્બલચોદકો. તસ્સેતં કથાસલ્લાપં ગહેત્વા તં ભિક્ખું કોચિ ચોદેતું ન લભતિ, એતં પન અગ્ગહેત્વા સીલસમ્પન્નો ભિક્ખુ ભિક્ખું વા ભિક્ખુનિં વા, સીલસમ્પન્ના ચ ભિક્ખુની ભિક્ખુનીમેવ ચોદેતું લભતીતિ મહાપદુમત્થેરો આહ. મહાસુમત્થેરો પન ‘‘પઞ્ચપિ સહધમ્મિકા લભન્તી’’તિ આહ. ગોદત્તત્થેરો ‘‘ન કોચિ ન લભતી’’તિ વત્વા ‘‘ભિક્ખુસ્સ સુત્વા ચોદેતિ, ભિક્ખુનિયા સુત્વા…પે॰… તિત્થિયસાવકાનં સુત્વા ચોદેતી’’તિ ઇદં સુત્તં આહરિ. તિણ્ણમ્પિ થેરાનં વાદે ચુદિતકસ્સેવ પટિઞ્ઞાય કારેતબ્બો.

    230.Codanādivinicchayoti ettha (pārā. aṭṭha. 2.385-6) pana codetuṃ ko labhati, ko na labhati? Dubbalacodakavacanaṃ tāva gahetvā koci na labhati. Dubbalacodako nāma sambahulesu kathāsallāpena nisinnesu eko ekaṃ ārabbha anodissakaṃ katvā pārājikavatthuṃ katheti, añño taṃ sutvā itarassa gantvā āroceti, so taṃ upasaṅkamitvā ‘‘tvaṃ kira maṃ idañcidañca vadasī’’ti bhaṇati, so ‘‘nāhaṃ evarūpaṃ jānāmi, kathāpavattiyaṃ pana mayā anodissakaṃ katvā vuttamatthi. Sace ahaṃ tava imaṃ dukkhuppattiṃ jāneyyaṃ, ettakampi na katheyya’’nti. Ayaṃ dubbalacodako. Tassetaṃ kathāsallāpaṃ gahetvā taṃ bhikkhuṃ koci codetuṃ na labhati, etaṃ pana aggahetvā sīlasampanno bhikkhu bhikkhuṃ vā bhikkhuniṃ vā, sīlasampannā ca bhikkhunī bhikkhunīmeva codetuṃ labhatīti mahāpadumatthero āha. Mahāsumatthero pana ‘‘pañcapi sahadhammikā labhantī’’ti āha. Godattatthero ‘‘na koci na labhatī’’ti vatvā ‘‘bhikkhussa sutvā codeti, bhikkhuniyā sutvā…pe… titthiyasāvakānaṃ sutvā codetī’’ti idaṃ suttaṃ āhari. Tiṇṇampi therānaṃ vāde cuditakasseva paṭiññāya kāretabbo.

    અયં પન ચોદના નામ દિટ્ઠચોદના સુતચોદના પરિસઙ્કિતચોદનાતિ તિવિધા હોતિ. અપરાપિ ચતુબ્બિધા હોતિ સીલવિપત્તિચોદના આચારવિપત્તિચોદના દિટ્ઠિવિપત્તિચોદના આજીવવિપત્તિચોદનાતિ. તત્થ ગરુકાનં દ્વિન્નં આપત્તિક્ખન્ધાનં વસેન સીલવિપત્તિચોદના વેદિતબ્બા , અવસેસાનં વસેન આચારવિપત્તિચોદના, મિચ્છાદિટ્ઠિઅન્તગ્ગાહિકદિટ્ઠિવસેન દિટ્ઠિવિપત્તિચોદના, આજીવહેતુ પઞ્ઞત્તાનં છન્નં સિક્ખાપદાનં વસેન આજીવવિપત્તિચોદના વેદિતબ્બા.

    Ayaṃ pana codanā nāma diṭṭhacodanā sutacodanā parisaṅkitacodanāti tividhā hoti. Aparāpi catubbidhā hoti sīlavipatticodanā ācāravipatticodanā diṭṭhivipatticodanā ājīvavipatticodanāti. Tattha garukānaṃ dvinnaṃ āpattikkhandhānaṃ vasena sīlavipatticodanā veditabbā , avasesānaṃ vasena ācāravipatticodanā, micchādiṭṭhiantaggāhikadiṭṭhivasena diṭṭhivipatticodanā, ājīvahetu paññattānaṃ channaṃ sikkhāpadānaṃ vasena ājīvavipatticodanā veditabbā.

    અપરાપિ ચતુબ્બિધા હોતિ વત્થુસન્દસ્સના આપત્તિસન્દસ્સના સંવાસપટિક્ખેપો સામીચિપટિક્ખેપોતિ. તત્થ વત્થુસન્દસ્સના નામ ‘‘ત્વં મેથુનં ધમ્મં પટિસેવિ, અદિન્નં આદિયિ, મનુસ્સં ઘાતયિત્થ, અભૂતં આરોચયિત્થા’’તિ એવં પવત્તા. આપત્તિસન્દસ્સના નામ ‘‘ત્વં મેથુનધમ્મપારાજિકાપત્તિં આપન્નો’’તિએવમાદિનયપ્પવત્તા. સંવાસપટિક્ખેપો નામ ‘‘નત્થિ તયા સદ્ધિં ઉપોસથો વા પવારણા વા સઙ્ઘકમ્મં વા’’તિ એવં પવત્તો. સામીચિપટિક્ખેપો નામ અભિવાદનપચ્ચુટ્ઠાનઅઞ્જલીકમ્મબીજનાદિકમ્માનં અકરણં. તં પટિપાટિયા વન્દનાદીનિ કરોન્તો એકસ્સ અકત્વા સેસાનં કરણકાલે વેદિતબ્બં. એત્તાવતાપિ ચોદના નામ હોતિ. યાગુભત્તાદિના પન યં ઇચ્છતિ, તં આપુચ્છતિ, ન તાવતા ચોદના હોતિ.

    Aparāpi catubbidhā hoti vatthusandassanā āpattisandassanā saṃvāsapaṭikkhepo sāmīcipaṭikkhepoti. Tattha vatthusandassanā nāma ‘‘tvaṃ methunaṃ dhammaṃ paṭisevi, adinnaṃ ādiyi, manussaṃ ghātayittha, abhūtaṃ ārocayitthā’’ti evaṃ pavattā. Āpattisandassanā nāma ‘‘tvaṃ methunadhammapārājikāpattiṃ āpanno’’tievamādinayappavattā. Saṃvāsapaṭikkhepo nāma ‘‘natthi tayā saddhiṃ uposatho vā pavāraṇā vā saṅghakammaṃ vā’’ti evaṃ pavatto. Sāmīcipaṭikkhepo nāma abhivādanapaccuṭṭhānaañjalīkammabījanādikammānaṃ akaraṇaṃ. Taṃ paṭipāṭiyā vandanādīni karonto ekassa akatvā sesānaṃ karaṇakāle veditabbaṃ. Ettāvatāpi codanā nāma hoti. Yāgubhattādinā pana yaṃ icchati, taṃ āpucchati, na tāvatā codanā hoti.

    અપરા પાતિમોક્ખટ્ઠપનક્ખન્ધકે (ચૂળવ॰ ૩૮૭) ‘‘એકં, ભિક્ખવે, અધમ્મિકં પાતિમોક્ખટ્ઠપનં, એકં ધમ્મિક’’ન્તિઆદિં કત્વા યાવ દસ અધમ્મિકાનિ પાતિમોક્ખટ્ઠપનાનિ, દસ ધમ્મિકાનીતિ એવં અધમ્મિકા પઞ્ચપઞ્ઞાસ, ધમ્મિકા પઞ્ચપઞ્ઞાસાતિ દસુત્તરસતં ચોદના વુત્તા. તા દિટ્ઠેન ચોદેન્તસ્સ દસુત્તરસતં, સુતેન ચોદેન્તસ્સ દસુત્તરસતં, પરિસઙ્કાય ચોદેન્તસ્સ દસુત્તરસતન્તિ તિંસાધિકાનિ તીણિ સતાનિ હોન્તિ. તાનિ કાયેન ચોદેન્તસ્સ, વાચાય ચોદેન્તસ્સ, કાયવાચાય ચોદેન્તસ્સાતિ તિગુણાનિ કતાનિ નવુતાધિકાનિ નવ સતાનિ હોન્તિ. તાનિ અત્તના ચોદેન્તસ્સપિ પરેન ચોદાપેન્તસ્સપિ તત્તકાનેવાતિ વીસતિઊનાનિ દ્વે સહસ્સાનિ હોન્તિ. પુન દિટ્ઠાદિભેદે સમૂલિકામૂલિકવસેન અનેકસહસ્સા ચોદના હોન્તીતિ વેદિતબ્બા.

    Aparā pātimokkhaṭṭhapanakkhandhake (cūḷava. 387) ‘‘ekaṃ, bhikkhave, adhammikaṃ pātimokkhaṭṭhapanaṃ, ekaṃ dhammika’’ntiādiṃ katvā yāva dasa adhammikāni pātimokkhaṭṭhapanāni, dasa dhammikānīti evaṃ adhammikā pañcapaññāsa, dhammikā pañcapaññāsāti dasuttarasataṃ codanā vuttā. Tā diṭṭhena codentassa dasuttarasataṃ, sutena codentassa dasuttarasataṃ, parisaṅkāya codentassa dasuttarasatanti tiṃsādhikāni tīṇi satāni honti. Tāni kāyena codentassa, vācāya codentassa, kāyavācāya codentassāti tiguṇāni katāni navutādhikāni nava satāni honti. Tāni attanā codentassapi parena codāpentassapi tattakānevāti vīsatiūnāni dve sahassāni honti. Puna diṭṭhādibhede samūlikāmūlikavasena anekasahassā codanā hontīti veditabbā.

    ૨૩૧. વુત્તપ્પભેદાસુ પન ઇમાસુ ચોદનાસુ યાય કાયચિ ચોદનાય વસેન સઙ્ઘમજ્ઝે ઓસટે વત્થુસ્મિં ચુદિતકચોદકા વત્તબ્બા ‘‘તુમ્હે અમ્હાકં વિનિચ્છયેન તુટ્ઠા ભવિસ્સથા’’તિ. સચે ‘‘ભવિસ્સામા’’તિ વદન્તિ, સઙ્ઘેન તં અધિકરણં સમ્પટિચ્છિતબ્બં. અથ પન ‘‘વિનિચ્છિનથ તાવ, ભન્તે, સચે અમ્હાકં ખમિસ્સતિ, ગણ્હિસ્સામા’’તિ વદન્તિ, ‘‘ચેતિયં તાવ વન્દથા’’તિઆદીનિ વત્વા દીઘસુત્તં કત્વા વિસ્સજ્જિતબ્બં. તે ચે ચિરરત્તં કિલન્તા પક્કન્તપરિસા ઉપચ્છિન્નપક્ખા હુત્વા પુન યાચન્તિ, યાવતતિયં પટિક્ખિપિત્વા યદા નિમ્મદા હોન્તિ, તદા નેસં અધિકરણં વિનિચ્છિનિતબ્બં. વિનિચ્છિનન્તેહિ ચ સચે અલજ્જુસ્સન્ના હોતિ પરિસા, ઉબ્બાહિકાય તં અધિકરણં વિનિચ્છિનિતબ્બં. સચે બાલુસ્સન્ના હોતિ પરિસા, ‘‘તુમ્હાકં સભાગે વિનયધરે પરિયેસથા’’તિ વિનયધરે પરિયેસાપેત્વા યેન ધમ્મેન યેન વિનયેન યેન સત્થુસાસનેન તં અધિકરણં વૂપસમ્મતિ, તથા તં અધિકરણં વૂપસમેતબ્બં.

    231. Vuttappabhedāsu pana imāsu codanāsu yāya kāyaci codanāya vasena saṅghamajjhe osaṭe vatthusmiṃ cuditakacodakā vattabbā ‘‘tumhe amhākaṃ vinicchayena tuṭṭhā bhavissathā’’ti. Sace ‘‘bhavissāmā’’ti vadanti, saṅghena taṃ adhikaraṇaṃ sampaṭicchitabbaṃ. Atha pana ‘‘vinicchinatha tāva, bhante, sace amhākaṃ khamissati, gaṇhissāmā’’ti vadanti, ‘‘cetiyaṃ tāva vandathā’’tiādīni vatvā dīghasuttaṃ katvā vissajjitabbaṃ. Te ce cirarattaṃ kilantā pakkantaparisā upacchinnapakkhā hutvā puna yācanti, yāvatatiyaṃ paṭikkhipitvā yadā nimmadā honti, tadā nesaṃ adhikaraṇaṃ vinicchinitabbaṃ. Vinicchinantehi ca sace alajjussannā hoti parisā, ubbāhikāya taṃ adhikaraṇaṃ vinicchinitabbaṃ. Sace bālussannā hoti parisā, ‘‘tumhākaṃ sabhāge vinayadhare pariyesathā’’ti vinayadhare pariyesāpetvā yena dhammena yena vinayena yena satthusāsanena taṃ adhikaraṇaṃ vūpasammati, tathā taṃ adhikaraṇaṃ vūpasametabbaṃ.

    તત્થ ચ ધમ્મોતિ ભૂતં વત્થુ. વિનયોતિ ચોદના ચેવ સારણા ચ. સત્થુસાસનન્તિ ઞત્તિસમ્પદા ચ અનુસ્સાવનસમ્પદા ચ. તસ્મા ચોદકેન વત્થુસ્મિં આરોચિતે ચુદિતકો પુચ્છિતબ્બો ‘‘સન્તમેતં, નો’’તિ. એવં વત્થું ઉપપરિક્ખિત્વા ભૂતેન વત્થુના ચોદેત્વા સારેત્વા ઞત્તિસમ્પદાય ચ અનુસ્સાવનસમ્પદાય ચ તં અધિકરણં વૂપસમેતબ્બં. તત્ર ચે અલજ્જી લજ્જિં ચોદેતિ, સો ચ અલજ્જી બાલો હોતિ અબ્યત્તો, નાસ્સ નયો દાતબ્બો, એવં પન વત્તબ્બો ‘‘કિમ્હિ નં ચોદેસી’’તિ. અદ્ધા સો વક્ખતિ ‘‘કિમિદં, ભન્તે, કિમ્હિ નં નામા’’તિ. ‘‘ત્વં કિમ્હિ નમ્પિ ન જાનાસિ, ન યુત્તં તયા એવરૂપેન બાલેન પરં ચોદેતુ’’ન્તિ ઉય્યોજેતબ્બો, નાસ્સ અનુયોગો દાતબ્બો. સચે પન સો અલજ્જી પણ્ડિતો હોતિ બ્યત્તો, દિટ્ઠેન વા સુતેન વા અજ્ઝોત્થરિત્વા સમ્પાદેતું સક્કોતિ, એતસ્સ અનુયોગં દત્વા લજ્જિસ્સેવ પટિઞ્ઞાય કમ્મં કાતબ્બં.

    Tattha ca dhammoti bhūtaṃ vatthu. Vinayoti codanā ceva sāraṇā ca. Satthusāsananti ñattisampadā ca anussāvanasampadā ca. Tasmā codakena vatthusmiṃ ārocite cuditako pucchitabbo ‘‘santametaṃ, no’’ti. Evaṃ vatthuṃ upaparikkhitvā bhūtena vatthunā codetvā sāretvā ñattisampadāya ca anussāvanasampadāya ca taṃ adhikaraṇaṃ vūpasametabbaṃ. Tatra ce alajjī lajjiṃ codeti, so ca alajjī bālo hoti abyatto, nāssa nayo dātabbo, evaṃ pana vattabbo ‘‘kimhi naṃ codesī’’ti. Addhā so vakkhati ‘‘kimidaṃ, bhante, kimhi naṃ nāmā’’ti. ‘‘Tvaṃ kimhi nampi na jānāsi, na yuttaṃ tayā evarūpena bālena paraṃ codetu’’nti uyyojetabbo, nāssa anuyogo dātabbo. Sace pana so alajjī paṇḍito hoti byatto, diṭṭhena vā sutena vā ajjhottharitvā sampādetuṃ sakkoti, etassa anuyogaṃ datvā lajjisseva paṭiññāya kammaṃ kātabbaṃ.

    સચે લજ્જી અલજ્જિં ચોદેતિ, સો ચ લજ્જી બાલો હોતિ અબ્યત્તો, ન સક્કોતિ અનુયોગં દાતું, તસ્સ નયો દાતબ્બો ‘‘કિમ્હિ નં ચોદેસિ સીલવિપત્તિયા વા આચારવિપત્તિઆદીસુ વા એકિસ્સા’’તિ. કસ્મા પન ઇમસ્સેવ એવં નયો દાતબ્બો, ન ઇતરસ્સાતિ, નનુ ન યુત્તં વિનયધરાનં અગતિગમનન્તિ? ન યુત્તમેવ. ઇદં પન અગતિગમનં ન હોતિ, ધમ્માનુગ્ગહો નામ એસો. અલજ્જિનિગ્ગહત્થાય હિ લજ્જિપગ્ગહત્થાય ચ સિક્ખાપદં પઞ્ઞત્તં. તત્ર અલજ્જી નયં લભિત્વા અજ્ઝોત્થરન્તો એહિતિ, લજ્જી પન નયં લભિત્વા દિટ્ઠે દિટ્ઠસન્તાનેન સુતે સુતસન્તાનેન પતિટ્ઠાય કથેસ્સતિ, તસ્મા તસ્સ ધમ્માનુગ્ગહો વટ્ટતિ. સચે પન સો લજ્જી પણ્ડિતો હોતિ બ્યત્તો, પતિટ્ઠાય કથેતિ, અલજ્જી ચ ‘‘એતમ્પિ નત્થિ, એતમ્પિ નત્થી’’તિ પટિઞ્ઞં ન દેતિ, અલજ્જિસ્સ પટિઞ્ઞાય એવ કાતબ્બં.

    Sace lajjī alajjiṃ codeti, so ca lajjī bālo hoti abyatto, na sakkoti anuyogaṃ dātuṃ, tassa nayo dātabbo ‘‘kimhi naṃ codesi sīlavipattiyā vā ācāravipattiādīsu vā ekissā’’ti. Kasmā pana imasseva evaṃ nayo dātabbo, na itarassāti, nanu na yuttaṃ vinayadharānaṃ agatigamananti? Na yuttameva. Idaṃ pana agatigamanaṃ na hoti, dhammānuggaho nāma eso. Alajjiniggahatthāya hi lajjipaggahatthāya ca sikkhāpadaṃ paññattaṃ. Tatra alajjī nayaṃ labhitvā ajjhottharanto ehiti, lajjī pana nayaṃ labhitvā diṭṭhe diṭṭhasantānena sute sutasantānena patiṭṭhāya kathessati, tasmā tassa dhammānuggaho vaṭṭati. Sace pana so lajjī paṇḍito hoti byatto, patiṭṭhāya katheti, alajjī ca ‘‘etampi natthi, etampi natthī’’ti paṭiññaṃ na deti, alajjissa paṭiññāya eva kātabbaṃ.

    તદત્થદીપનત્થઞ્ચ ઇદં વત્થુ વેદિતબ્બં – તિપિટકચૂળાભયત્થેરો કિર લોહપાસાદસ્સ હેટ્ઠા ભિક્ખૂનં વિનયં કથેત્વા સાયન્હસમયે વુટ્ઠાતિ, તસ્સ વુટ્ઠાનસમયે દ્વે અત્તપચ્ચત્થિકા કથં પવત્તેસું. એકો ‘‘એતમ્પિ નત્થિ, એતમ્પિ નત્થી’’તિ પટિઞ્ઞં ન દેતિ, અથ અપ્પાવસેસે પઠમયામે થેરસ્સ તસ્મિં પુગ્ગલે ‘‘અયં પતિટ્ઠાય કથેતિ, અયં પન પટિઞ્ઞં ન દેતિ, બહૂનિ ચ વત્થૂનિ ઓસટાનિ, અદ્ધા એતં કતં ભવિસ્સતી’’તિ અસુદ્ધલદ્ધિ ઉપ્પન્ના. તતો બીજનીદણ્ડકેન પાદકથલિકાય સઞ્ઞં દત્વા ‘‘અહં, આવુસો, વિનિચ્છિનિતું અનનુચ્છવિકો, અઞ્ઞેન વિનિચ્છિનાપેહી’’તિ આહ. ‘‘કસ્મા, ભન્તે’’તિ? થેરો તમત્થં આરોચેસિ. ચુદિતકપુગ્ગલસ્સ કાયે ડાહો ઉટ્ઠિતો, તતો સો થેરં વન્દિત્વા ‘‘ભન્તે, વિનિચ્છિનિતું અનુરૂપેન વિનયધરેન નામ તુમ્હાદિસેનેવ ભવિતું વટ્ટતિ, ચોદકેન ચ ઈદિસેનેવ ભવિતું વટ્ટતી’’તિ વત્વા સેતકાનિ નિવાસેત્વા ‘‘ચિરં કિલમિતાત્થ મયા’’તિ ખમાપેત્વા પક્કામિ.

    Tadatthadīpanatthañca idaṃ vatthu veditabbaṃ – tipiṭakacūḷābhayatthero kira lohapāsādassa heṭṭhā bhikkhūnaṃ vinayaṃ kathetvā sāyanhasamaye vuṭṭhāti, tassa vuṭṭhānasamaye dve attapaccatthikā kathaṃ pavattesuṃ. Eko ‘‘etampi natthi, etampi natthī’’ti paṭiññaṃ na deti, atha appāvasese paṭhamayāme therassa tasmiṃ puggale ‘‘ayaṃ patiṭṭhāya katheti, ayaṃ pana paṭiññaṃ na deti, bahūni ca vatthūni osaṭāni, addhā etaṃ kataṃ bhavissatī’’ti asuddhaladdhi uppannā. Tato bījanīdaṇḍakena pādakathalikāya saññaṃ datvā ‘‘ahaṃ, āvuso, vinicchinituṃ ananucchaviko, aññena vinicchināpehī’’ti āha. ‘‘Kasmā, bhante’’ti? Thero tamatthaṃ ārocesi. Cuditakapuggalassa kāye ḍāho uṭṭhito, tato so theraṃ vanditvā ‘‘bhante, vinicchinituṃ anurūpena vinayadharena nāma tumhādiseneva bhavituṃ vaṭṭati, codakena ca īdiseneva bhavituṃ vaṭṭatī’’ti vatvā setakāni nivāsetvā ‘‘ciraṃ kilamitāttha mayā’’ti khamāpetvā pakkāmi.

    એવં લજ્જિના ચોદિયમાનો અલજ્જી બહૂસુપિ વત્થૂસુ ઉપ્પન્નેસુ પટિઞ્ઞં ન દેતિ, સો નેવ ‘‘સુદ્ધો’’તિ વત્તબ્બો, ન ‘‘અસુદ્ધો’’તિ, જીવમતકો નામ આમકપૂતિકો નામ ચેસ. સચે પનસ્સ અઞ્ઞમ્પિ તાદિસં વત્થુ ઉપ્પજ્જતિ, ન વિનિચ્છિનિતબ્બં, તથા નાસિતકો ભવિસ્સતિ . સચે પન અલજ્જીયેવ અલજ્જિં ચોદેતિ, સો વત્તબ્બો ‘‘આવુસો, તવ વચનેનાયં કિં સક્કા વત્તુ’’ન્તિ. ઇતરમ્પિ તથેવ વત્વા ‘‘ઉભોપિ એકસમ્ભોગપરિભોગા હુત્વા જીવથા’’તિ ઉય્યોજેતબ્બા. સીલત્થાય નેસં વિનિચ્છયો ન કાતબ્બો, પત્તચીવરપરિવેણાદિઅત્થાય પન પતિરૂપં સક્ખિં લભિત્વા કાતબ્બોતિ.

    Evaṃ lajjinā codiyamāno alajjī bahūsupi vatthūsu uppannesu paṭiññaṃ na deti, so neva ‘‘suddho’’ti vattabbo, na ‘‘asuddho’’ti, jīvamatako nāma āmakapūtiko nāma cesa. Sace panassa aññampi tādisaṃ vatthu uppajjati, na vinicchinitabbaṃ, tathā nāsitako bhavissati . Sace pana alajjīyeva alajjiṃ codeti, so vattabbo ‘‘āvuso, tava vacanenāyaṃ kiṃ sakkā vattu’’nti. Itarampi tatheva vatvā ‘‘ubhopi ekasambhogaparibhogā hutvā jīvathā’’ti uyyojetabbā. Sīlatthāya nesaṃ vinicchayo na kātabbo, pattacīvarapariveṇādiatthāya pana patirūpaṃ sakkhiṃ labhitvā kātabboti.

    અથ લજ્જી લજ્જિં ચોદેતિ, વિવાદો ચ નેસં કિસ્મિઞ્ચિદેવ અપ્પમત્તકો હોતિ, સઞ્ઞાપેત્વા ‘‘મા એવં કરોથા’’તિ અચ્ચયં દેસાપેત્વા ઉય્યોજેતબ્બા . અથ પનેત્થ ચુદિતકેન સહસા વિરદ્ધં હોતિ, આદિતો પટ્ઠાય અલજ્જી નામ નત્થિ. સો ચ પક્ખાનુરક્ખણત્થાય પટિઞ્ઞં ન દેતિ, ‘‘મયં સદ્દહામ, મયં સદ્દહામા’’તિ બહૂ ઉટ્ઠહન્તિ, સો તેસં પટિઞ્ઞાય એકવારં દ્વેવારં સુદ્ધો હોતુ, અથ પન વિરદ્ધકાલતો પટ્ઠાય ઠાને ન તિટ્ઠતિ, વિનિચ્છયો ન દાતબ્બો.

    Atha lajjī lajjiṃ codeti, vivādo ca nesaṃ kismiñcideva appamattako hoti, saññāpetvā ‘‘mā evaṃ karothā’’ti accayaṃ desāpetvā uyyojetabbā . Atha panettha cuditakena sahasā viraddhaṃ hoti, ādito paṭṭhāya alajjī nāma natthi. So ca pakkhānurakkhaṇatthāya paṭiññaṃ na deti, ‘‘mayaṃ saddahāma, mayaṃ saddahāmā’’ti bahū uṭṭhahanti, so tesaṃ paṭiññāya ekavāraṃ dvevāraṃ suddho hotu, atha pana viraddhakālato paṭṭhāya ṭhāne na tiṭṭhati, vinicchayo na dātabbo.

    ૨૩૨. અદિન્નાદાનવત્થું વિનિચ્છિનન્તેન (પારા॰ અટ્ઠ॰ ૧.૯૨) પન પઞ્ચવીસતિ અવહારા સાધુકં સલ્લક્ખેતબ્બા. તેસુ ચ કુસલેન વિનયધરેન ઓતિણ્ણં વત્થું સહસા અવિનિચ્છિનિત્વાવ પઞ્ચ ઠાનાનિ ઓલોકેતબ્બાનિ, યાનિ સન્ધાય પોરાણા આહુ –

    232. Adinnādānavatthuṃ vinicchinantena (pārā. aṭṭha. 1.92) pana pañcavīsati avahārā sādhukaṃ sallakkhetabbā. Tesu ca kusalena vinayadharena otiṇṇaṃ vatthuṃ sahasā avinicchinitvāva pañca ṭhānāni oloketabbāni, yāni sandhāya porāṇā āhu –

    ‘‘વત્થું કાલઞ્ચ દેસઞ્ચ, અગ્ઘં પરિભોગપઞ્ચમં;

    ‘‘Vatthuṃ kālañca desañca, agghaṃ paribhogapañcamaṃ;

    તુલયિત્વા પઞ્ચ ઠાનાનિ, ધારેય્યત્થં વિચક્ખણો’’તિ. (પારા॰ અટ્ઠ॰ ૧.૯૨);

    Tulayitvā pañca ṭhānāni, dhāreyyatthaṃ vicakkhaṇo’’ti. (pārā. aṭṭha. 1.92);

    તત્થ વત્થુન્તિ ભણ્ડં. અવહારકેન હિ ‘‘મયા ઇદં નામ અવહટ’’ન્તિ વુત્તેપિ આપત્તિં અનારોપેત્વાવ તં ભણ્ડં ‘‘સસામિકં વા અસામિકં વા’’તિ ઉપપરિક્ખિતબ્બં. સસામિકેપિ સામિકાનં સાલયભાવો વા નિરાલયભાવો વા ઉપપરિક્ખિતબ્બો. સચે તેસં સાલયકાલે અવહટં, ભણ્ડં અગ્ઘાપેત્વા આપત્તિ કાતબ્બા. સચે નિરાલયકાલે, પારાજિકેન ન કાતબ્બા. ભણ્ડસામિકેસુ પન ભણ્ડં આહરાપેન્તેસુ ભણ્ડં દાતબ્બં. અયમેત્થ સામીચિ.

    Tattha vatthunti bhaṇḍaṃ. Avahārakena hi ‘‘mayā idaṃ nāma avahaṭa’’nti vuttepi āpattiṃ anāropetvāva taṃ bhaṇḍaṃ ‘‘sasāmikaṃ vā asāmikaṃ vā’’ti upaparikkhitabbaṃ. Sasāmikepi sāmikānaṃ sālayabhāvo vā nirālayabhāvo vā upaparikkhitabbo. Sace tesaṃ sālayakāle avahaṭaṃ, bhaṇḍaṃ agghāpetvā āpatti kātabbā. Sace nirālayakāle, pārājikena na kātabbā. Bhaṇḍasāmikesu pana bhaṇḍaṃ āharāpentesu bhaṇḍaṃ dātabbaṃ. Ayamettha sāmīci.

    ઇમસ્સ પનત્થસ્સ દીપનત્થમિદં વત્થુ – ભાતિયરાજકાલે કિર મહાચેતિયપૂજાય દક્ખિણદિસતો એકો ભિક્ખુ સત્તહત્થં પણ્ડુકાસાવં અંસે કરિત્વા ચેતિયઙ્ગણં પાવિસિ. તઙ્ખણમેવ ચ રાજાપિ ચેતિયવન્દનત્થં આગતો. તતો ઉસ્સારણાય વત્તમાનાય મહાજનસમ્મદ્દો અહોસિ. અથ સો ભિક્ખુ જનસમ્મદ્દપીળિતો અંસતો પતન્તં કાસાવં અદિસ્વાવ નિક્ખન્તો, નિક્ખમિત્વા કાસાવં અપસ્સન્તો ‘‘કો ઈદિસે જનસમ્મદ્દે કાસાવં લચ્છતિ, ન દાનિ તં મય્હ’’ન્તિ ધુરનિક્ખેપં કત્વા ગતો. અથઞ્ઞો ભિક્ખુ પચ્છા આગચ્છન્તો તં કાસાવં દિસ્વા થેય્યચિત્તેન ગહેત્વા પુન વિપ્પટિસારી હુત્વા ‘‘અસ્સમણો દાનિમ્હિ, વિબ્ભમિસ્સામી’’તિ ચિત્તે ઉપ્પન્ને ‘‘વિનયધરે પુચ્છિત્વા ઞસ્સામી’’તિ ચિન્તેસિ.

    Imassa panatthassa dīpanatthamidaṃ vatthu – bhātiyarājakāle kira mahācetiyapūjāya dakkhiṇadisato eko bhikkhu sattahatthaṃ paṇḍukāsāvaṃ aṃse karitvā cetiyaṅgaṇaṃ pāvisi. Taṅkhaṇameva ca rājāpi cetiyavandanatthaṃ āgato. Tato ussāraṇāya vattamānāya mahājanasammaddo ahosi. Atha so bhikkhu janasammaddapīḷito aṃsato patantaṃ kāsāvaṃ adisvāva nikkhanto, nikkhamitvā kāsāvaṃ apassanto ‘‘ko īdise janasammadde kāsāvaṃ lacchati, na dāni taṃ mayha’’nti dhuranikkhepaṃ katvā gato. Athañño bhikkhu pacchā āgacchanto taṃ kāsāvaṃ disvā theyyacittena gahetvā puna vippaṭisārī hutvā ‘‘assamaṇo dānimhi, vibbhamissāmī’’ti citte uppanne ‘‘vinayadhare pucchitvā ñassāmī’’ti cintesi.

    તેન સમયેન ચૂળસુમનત્થેરો નામ સબ્બપરિયત્તિધરો વિનયાચરિયપામોક્ખો મહાવિહારે પટિવસતિ. સો ભિક્ખુ થેરં ઉપસઙ્કમિત્વા વન્દિત્વા ઓકાસં કારેત્વા અત્તનો કુક્કુચ્ચં પુચ્છિ. થેરો તેન ભટ્ઠે જનકાયે પચ્છા આગન્ત્વા ગહિતભાવં ઞત્વા ‘‘અત્થિ દાનિ એત્થ ઓકાસો’’તિ ચિન્તેત્વા આહ ‘‘સચે કાસાવસામિકં ભિક્ખું આનેય્યાસિ, સક્કા ભવેય્ય તવ પતિટ્ઠા કાતુ’’ન્તિ. કથાહં, ભન્તે, તં દક્ખિસ્સામીતિ. તહિં તહિં ગન્ત્વા ઓલોકેહીતિ. સો પઞ્ચપિ મહાવિહારે ઓલોકેત્વા નેવ અદ્દક્ખિ. તતો નં થેરો પુચ્છિ ‘‘કતરાય દિસાય બહૂ ભિક્ખૂ આગચ્છન્તી’’તિ? ‘‘દક્ખિણદિસાય, ભન્તે’’તિ. તેન હિ કાસાવં દીઘતો ચ તિરિયઞ્ચ મિનિત્વા ઠપેહિ, ઠપેત્વા દક્ખિણદિસાય વિહારપટિપાટિયા વિચિનિત્વા તં ભિક્ખું આનેહીતિ. સો તથા કત્વા તં ભિક્ખું દિસ્વા થેરસ્સ સન્તિકં આનેસિ. થેરો પુચ્છિ ‘‘તવેદં કાસાવ’’ન્તિ? ‘‘આમ, ભન્તે’’તિ. કુહિં તે પાતિતન્તિ? સો સબ્બં આચિક્ખિ. થેરો તેન કતં ધુરનિક્ખેપં સુત્વા ઇતરં પુચ્છિ ‘‘તયા ઇદં કુહિં દિસ્વા ગહિત’’ન્તિ? સોપિ સબ્બં આરોચેસિ. તતો તં થેરો આહ ‘‘સચે તે સુદ્ધચિત્તેન ગહિતં અભવિસ્સ, અનાપત્તિયેવ તે અસ્સ, થેય્યચિત્તેન પન ગહિતત્તા દુક્કટં આપન્નોસિ, તં દેસેત્વા અનાપત્તિકો હોતિ, ઇદઞ્ચ કાસાવં અત્તનો સન્તકં કત્વા એતસ્સેવ ભિક્ખુનો દેહી’’તિ. સો ભિક્ખુ અમતેનેવ અભિસિત્તો વરમસ્સાસપ્પત્તો અહોસિ. એવં વત્થુ ઓલોકેતબ્બં.

    Tena samayena cūḷasumanatthero nāma sabbapariyattidharo vinayācariyapāmokkho mahāvihāre paṭivasati. So bhikkhu theraṃ upasaṅkamitvā vanditvā okāsaṃ kāretvā attano kukkuccaṃ pucchi. Thero tena bhaṭṭhe janakāye pacchā āgantvā gahitabhāvaṃ ñatvā ‘‘atthi dāni ettha okāso’’ti cintetvā āha ‘‘sace kāsāvasāmikaṃ bhikkhuṃ āneyyāsi, sakkā bhaveyya tava patiṭṭhā kātu’’nti. Kathāhaṃ, bhante, taṃ dakkhissāmīti. Tahiṃ tahiṃ gantvā olokehīti. So pañcapi mahāvihāre oloketvā neva addakkhi. Tato naṃ thero pucchi ‘‘katarāya disāya bahū bhikkhū āgacchantī’’ti? ‘‘Dakkhiṇadisāya, bhante’’ti. Tena hi kāsāvaṃ dīghato ca tiriyañca minitvā ṭhapehi, ṭhapetvā dakkhiṇadisāya vihārapaṭipāṭiyā vicinitvā taṃ bhikkhuṃ ānehīti. So tathā katvā taṃ bhikkhuṃ disvā therassa santikaṃ ānesi. Thero pucchi ‘‘tavedaṃ kāsāva’’nti? ‘‘Āma, bhante’’ti. Kuhiṃ te pātitanti? So sabbaṃ ācikkhi. Thero tena kataṃ dhuranikkhepaṃ sutvā itaraṃ pucchi ‘‘tayā idaṃ kuhiṃ disvā gahita’’nti? Sopi sabbaṃ ārocesi. Tato taṃ thero āha ‘‘sace te suddhacittena gahitaṃ abhavissa, anāpattiyeva te assa, theyyacittena pana gahitattā dukkaṭaṃ āpannosi, taṃ desetvā anāpattiko hoti, idañca kāsāvaṃ attano santakaṃ katvā etasseva bhikkhuno dehī’’ti. So bhikkhu amateneva abhisitto varamassāsappatto ahosi. Evaṃ vatthu oloketabbaṃ.

    કાલોતિ અવહારકાલો. તદેવ હિ ભણ્ડં કદાચિ અપ્પગ્ઘં હોતિ, કદાચિ મહગ્ઘં. તસ્મા તં ભણ્ડં યસ્મિં કાલે અવહટં, તસ્મિંયેવ કાલે યો તસ્સ અગ્ઘો હોતિ, તેન અગ્ઘેન આપત્તિ કારેતબ્બા. એવં કાલો ઓલોકેતબ્બો.

    Kāloti avahārakālo. Tadeva hi bhaṇḍaṃ kadāci appagghaṃ hoti, kadāci mahagghaṃ. Tasmā taṃ bhaṇḍaṃ yasmiṃ kāle avahaṭaṃ, tasmiṃyeva kāle yo tassa aggho hoti, tena agghena āpatti kāretabbā. Evaṃ kālo oloketabbo.

    દેસોતિ અવહારદેસો. તઞ્હિ ભણ્ડં યસ્મિં દેસે અવહટં, તસ્મિંયેવ દેસે યો તસ્સ અગ્ઘો હોતિ, તેન અગ્ઘેન આપત્તિ કારેતબ્બા. ભણ્ડુટ્ઠાનદેસે હિ ભણ્ડં અપ્પગ્ઘં હોતિ, અઞ્ઞત્થ મહગ્ઘં.

    Desoti avahāradeso. Tañhi bhaṇḍaṃ yasmiṃ dese avahaṭaṃ, tasmiṃyeva dese yo tassa aggho hoti, tena agghena āpatti kāretabbā. Bhaṇḍuṭṭhānadese hi bhaṇḍaṃ appagghaṃ hoti, aññattha mahagghaṃ.

    ઇમસ્સપિ ચ અત્થસ્સ દીપનત્થમિદં વત્થુ – અન્તરસમુદ્દે કિર એકો ભિક્ખુ સુસણ્ઠાનં નાળિકેરં લભિત્વા ભમં આરોપેત્વા સઙ્ખથાલકસદિસં મનોરમં પાનીયથાલકં કત્વા તત્થેવ ઠપેત્વા ચેતિયગિરિં અગમાસિ . અઞ્ઞો ભિક્ખુ અન્તરસમુદ્દં ગન્ત્વા તસ્મિં વિહારે પટિવસન્તો તં થાલકં દિસ્વા થેય્યચિત્તેન ગહેત્વા ચેતિયગિરિમેવ આગતો. તસ્સ તત્થ યાગું પિવન્તસ્સ તં થાલકં દિસ્વા થાલકસામિકો ભિક્ખુ આહ ‘‘કુતો તે ઇદં લદ્ધ’’ન્તિ. અન્તરસમુદ્દતો મે આનીતન્તિ. સો તં ‘‘નેતં તવ સન્તકં, થેય્યાય તે ગહિત’’ન્તિ સઙ્ઘમજ્ઝં આકડ્ઢિ. તત્થ ચ વિનિચ્છયં અલભિત્વા મહાવિહારં અગમિંસુ, તત્થ ચ ભેરિં પહરાપેત્વા મહાચેતિયસમીપે સન્નિપાતં કત્વા વિનિચ્છયં આરભિંસુ. વિનયધરત્થેરા અવહારં સઞ્ઞાપેસું.

    Imassapi ca atthassa dīpanatthamidaṃ vatthu – antarasamudde kira eko bhikkhu susaṇṭhānaṃ nāḷikeraṃ labhitvā bhamaṃ āropetvā saṅkhathālakasadisaṃ manoramaṃ pānīyathālakaṃ katvā tattheva ṭhapetvā cetiyagiriṃ agamāsi . Añño bhikkhu antarasamuddaṃ gantvā tasmiṃ vihāre paṭivasanto taṃ thālakaṃ disvā theyyacittena gahetvā cetiyagirimeva āgato. Tassa tattha yāguṃ pivantassa taṃ thālakaṃ disvā thālakasāmiko bhikkhu āha ‘‘kuto te idaṃ laddha’’nti. Antarasamuddato me ānītanti. So taṃ ‘‘netaṃ tava santakaṃ, theyyāya te gahita’’nti saṅghamajjhaṃ ākaḍḍhi. Tattha ca vinicchayaṃ alabhitvā mahāvihāraṃ agamiṃsu, tattha ca bheriṃ paharāpetvā mahācetiyasamīpe sannipātaṃ katvā vinicchayaṃ ārabhiṃsu. Vinayadharattherā avahāraṃ saññāpesuṃ.

    તસ્મિઞ્ચ સન્નિપાતે આભિધમ્મિકગોદત્તત્થેરો નામ વિનયકુસલો હોતિ, સો એવમાહ ‘‘ઇમિના ઇદં થાલકં કુહિં અવહટ’’ન્તિ? ‘‘અન્તરસમુદ્દે અવહટ’’ન્તિ. તત્થ તં કિં અગ્ઘતીતિ. ન કિઞ્ચિ અગ્ઘતિ. તત્ર હિ નાળિકેરં ભિન્દિત્વા મિઞ્જં ખાદિત્વા કપાલં છડ્ડેતિ, દારુઅત્થં પન ફરતીતિ. ઇમસ્સ ભિક્ખુનો એત્થ હત્થકમ્મં કિં અગ્ઘતીતિ? માસકં વા ઊનમાસકં વાતિ. અત્થિ પન કત્થચિ સમ્માસમ્બુદ્ધેન માસકે વા ઊનમાસકે વા પારાજિકં પઞ્ઞત્તન્તિ. એવં વુત્તે ‘‘સાધુ સાધુ, સુકથિતં સુવિનિચ્છિત’’ન્તિ એકસાધુકારો અહોસિ. તેન ચ સમયેન ભાતિયરાજાપિ ચેતિયવન્દનત્થં નગરતો નિક્ખન્તો તં સદ્દં સુત્વા ‘‘કિં ઇદ’’ન્તિ પુચ્છિત્વા સબ્બં પટિપાટિયા સુત્વા નગરે ભેરિં ચરાપેસિ ‘‘મયિ સન્તે ભિક્ખૂનમ્પિ ભિક્ખુનીનમ્પિ ગિહીનમ્પિ અધિકરણં આભિધમ્મિકગોદત્તત્થેરેન વિનિચ્છિતં સુવિનિચ્છિતં, તસ્સ વિનિચ્છયે અતિટ્ઠમાનં રાજાણાય ઠપેમી’’તિ. એવં દેસો ઓલોકેતબ્બો.

    Tasmiñca sannipāte ābhidhammikagodattatthero nāma vinayakusalo hoti, so evamāha ‘‘iminā idaṃ thālakaṃ kuhiṃ avahaṭa’’nti? ‘‘Antarasamudde avahaṭa’’nti. Tattha taṃ kiṃ agghatīti. Na kiñci agghati. Tatra hi nāḷikeraṃ bhinditvā miñjaṃ khāditvā kapālaṃ chaḍḍeti, dāruatthaṃ pana pharatīti. Imassa bhikkhuno ettha hatthakammaṃ kiṃ agghatīti? Māsakaṃ vā ūnamāsakaṃ vāti. Atthi pana katthaci sammāsambuddhena māsake vā ūnamāsake vā pārājikaṃ paññattanti. Evaṃ vutte ‘‘sādhu sādhu, sukathitaṃ suvinicchita’’nti ekasādhukāro ahosi. Tena ca samayena bhātiyarājāpi cetiyavandanatthaṃ nagarato nikkhanto taṃ saddaṃ sutvā ‘‘kiṃ ida’’nti pucchitvā sabbaṃ paṭipāṭiyā sutvā nagare bheriṃ carāpesi ‘‘mayi sante bhikkhūnampi bhikkhunīnampi gihīnampi adhikaraṇaṃ ābhidhammikagodattattherena vinicchitaṃ suvinicchitaṃ, tassa vinicchaye atiṭṭhamānaṃ rājāṇāya ṭhapemī’’ti. Evaṃ deso oloketabbo.

    અગ્ઘોતિ ભણ્ડગ્ઘો. નવભણ્ડસ્સ હિ યો અગ્ઘો હોતિ, સો પચ્છા પરિહાયતિ. યથા નવધોતો પત્તો અટ્ઠ વા દસ વા અગ્ઘતિ, સો પચ્છા ભિન્નો વા છિદ્દો વા આણિગણ્ઠિકાહતો વા અપ્પગ્ઘો હોતિ, તસ્મા ન સબ્બદા ભણ્ડં પકતિઅગ્ઘેનેવ કાતબ્બન્તિ. એવં અગ્ઘો ઓલોકેતબ્બો.

    Agghoti bhaṇḍaggho. Navabhaṇḍassa hi yo aggho hoti, so pacchā parihāyati. Yathā navadhoto patto aṭṭha vā dasa vā agghati, so pacchā bhinno vā chiddo vā āṇigaṇṭhikāhato vā appaggho hoti, tasmā na sabbadā bhaṇḍaṃ pakatiaggheneva kātabbanti. Evaṃ aggho oloketabbo.

    પરિભોગોતિ ભણ્ડપરિભોગો. પરિભોગેનપિ હિ વાસિઆદિભણ્ડસ્સ અગ્ઘો પરિહાયતિ. તસ્મા એવં ઉપપરિક્ખિતબ્બં – સચે કોચિ કસ્સચિ પાદગ્ઘનકં વાસિં હરતિ, તત્ર વાસિસામિકો પુચ્છિતબ્બો ‘‘તયા અયં વાસિ કિત્તકેન કીતા’’તિ? ‘‘પાદેન, ભન્તે’’તિ. કિં પન તે કિણિત્વાવ ઠપિતા, ઉદાહુ નં વળઞ્જેસીતિ? સચે વદતિ ‘‘એકદિવસં મે દન્તકટ્ઠં વા રજનછલ્લિ વા પત્તપચનકદારુ વા છિન્નં, ઘંસિત્વા વા નિસિતા’’તિ, અથસ્સ પોરાણકો અગ્ઘો ભટ્ઠોતિ વેદિતબ્બો. યથા ચ વાસિયા, એવં અઞ્જનિયા વા અઞ્જનિસલાકાય વા કુઞ્ચિકાય વા પલાલેન વા થુસેહિ વા ઇટ્ઠકચુણ્ણેન વા એકવારં ઘંસિત્વા ધોવિતમત્તેનપિ અગ્ઘો ભસ્સતિ. તિપુમણ્ડલસ્સ મકરદન્તચ્છેદનેનપિ પરિમજ્જનમત્તેનપિ, ઉદકસાટકસ્સ સકિં નિવાસનપારુપનેનપિ પરિભોગસીસેન અંસે વા સીસે વા ઠપનમત્તેનપિ, તણ્ડુલાદીનં પપ્ફોટનેનપિ તતો એકં વા દ્વે વા અપનયનેનપિ અન્તમસો એકં પાસાણસક્ખરં ઉદ્ધરિત્વા છડ્ડિતમત્તેનપિ, સપ્પિતેલાદીનં ભાજનન્તરપઅવત્તનેનપિ અન્તમસો તતો મક્ખિકં વા કિપિલ્લિકં વા ઉદ્ધરિત્વા છડ્ડિતમત્તેનપિ, ગુળપિણ્ડકસ્સ મધુરભાવજાનનત્થં નખેન વિજ્ઝિત્વા અણુમત્તં ગહિતમત્તેનપિ અગ્ઘો ભસ્સતિ. તસ્મા યં કિઞ્ચિ પાદગ્ઘનકં વુત્તનયેનેવ સામિકેહિ પરિભોગેન ઊનં કતં હોતિ, ન તં અવહટો ભિક્ખુ પારાજિકેન કાતબ્બોતિ. એવં અગ્ઘો ઓલોકેતબ્બો.

    Paribhogoti bhaṇḍaparibhogo. Paribhogenapi hi vāsiādibhaṇḍassa aggho parihāyati. Tasmā evaṃ upaparikkhitabbaṃ – sace koci kassaci pādagghanakaṃ vāsiṃ harati, tatra vāsisāmiko pucchitabbo ‘‘tayā ayaṃ vāsi kittakena kītā’’ti? ‘‘Pādena, bhante’’ti. Kiṃ pana te kiṇitvāva ṭhapitā, udāhu naṃ vaḷañjesīti? Sace vadati ‘‘ekadivasaṃ me dantakaṭṭhaṃ vā rajanachalli vā pattapacanakadāru vā chinnaṃ, ghaṃsitvā vā nisitā’’ti, athassa porāṇako aggho bhaṭṭhoti veditabbo. Yathā ca vāsiyā, evaṃ añjaniyā vā añjanisalākāya vā kuñcikāya vā palālena vā thusehi vā iṭṭhakacuṇṇena vā ekavāraṃ ghaṃsitvā dhovitamattenapi aggho bhassati. Tipumaṇḍalassa makaradantacchedanenapi parimajjanamattenapi, udakasāṭakassa sakiṃ nivāsanapārupanenapi paribhogasīsena aṃse vā sīse vā ṭhapanamattenapi, taṇḍulādīnaṃ papphoṭanenapi tato ekaṃ vā dve vā apanayanenapi antamaso ekaṃ pāsāṇasakkharaṃ uddharitvā chaḍḍitamattenapi, sappitelādīnaṃ bhājanantarapaavattanenapi antamaso tato makkhikaṃ vā kipillikaṃ vā uddharitvā chaḍḍitamattenapi, guḷapiṇḍakassa madhurabhāvajānanatthaṃ nakhena vijjhitvā aṇumattaṃ gahitamattenapi aggho bhassati. Tasmā yaṃ kiñci pādagghanakaṃ vuttanayeneva sāmikehi paribhogena ūnaṃ kataṃ hoti, na taṃ avahaṭo bhikkhu pārājikena kātabboti. Evaṃ aggho oloketabbo.

    એવં ઇમાનિ તુલયિત્વા પઞ્ચ ઠાનાનિ ધારેય્ય અત્થં વિચક્ખણો, આપત્તિં વા અનાપત્તિં વા ગરુકં વા લહુકં વા આપત્તિં યથાઠાને ઠપેય્યાતિ. તેનાહુ અટ્ઠકથાચરિયા –

    Evaṃ imāni tulayitvā pañca ṭhānāni dhāreyya atthaṃ vicakkhaṇo, āpattiṃ vā anāpattiṃ vā garukaṃ vā lahukaṃ vā āpattiṃ yathāṭhāne ṭhapeyyāti. Tenāhu aṭṭhakathācariyā –

    ‘‘સિક્ખાપદં સમં તેન, અઞ્ઞં કિઞ્ચિ ન વિજ્જતિ;

    ‘‘Sikkhāpadaṃ samaṃ tena, aññaṃ kiñci na vijjati;

    અનેકનયવોકિણ્ણં, ગમ્ભીરત્થવિનિચ્છયં.

    Anekanayavokiṇṇaṃ, gambhīratthavinicchayaṃ.

    ‘‘તસ્મા વત્થુમ્હિ ઓતિણ્ણે, ભિક્ખુના વિનયઞ્ઞુના;

    ‘‘Tasmā vatthumhi otiṇṇe, bhikkhunā vinayaññunā;

    વિનયાનુગ્ગહેનેત્થ, કરોન્તેન વિનિચ્છયં.

    Vinayānuggahenettha, karontena vinicchayaṃ.

    ‘‘પાળિં અટ્ઠકથઞ્ચેવ, સાધિપ્પાયમસેસતો;

    ‘‘Pāḷiṃ aṭṭhakathañceva, sādhippāyamasesato;

    ઓગય્હ અપ્પમત્તેન, કરણીયો વિનિચ્છયો.

    Ogayha appamattena, karaṇīyo vinicchayo.

    ‘‘આપત્તિદસ્સનુસ્સાહો, ન કત્તબ્બો કુદાચનં;

    ‘‘Āpattidassanussāho, na kattabbo kudācanaṃ;

    પસ્સિસ્સામિ અનાપત્તિ-મિતિ કયિરાથ માનસં.

    Passissāmi anāpatti-miti kayirātha mānasaṃ.

    ‘‘પસ્સિત્વાપિ ચ આપત્તિં, અવત્વાવ પુનપ્પુનં;

    ‘‘Passitvāpi ca āpattiṃ, avatvāva punappunaṃ;

    વીમંસિત્વાથ વિઞ્ઞૂહિ, સંસન્દિત્વા ચ તં વદે.

    Vīmaṃsitvātha viññūhi, saṃsanditvā ca taṃ vade.

    ‘‘કપ્પિયેપિ ચ વત્થુસ્મિં, ચિત્તસ્સ લહુવત્તિનો;

    ‘‘Kappiyepi ca vatthusmiṃ, cittassa lahuvattino;

    વસેન સામઞ્ઞગુણા, ચવન્તીધ પુથુજ્જના.

    Vasena sāmaññaguṇā, cavantīdha puthujjanā.

    ‘‘તસ્મા પરપરિક્ખારં, આસીવિસમિવોરગં;

    ‘‘Tasmā paraparikkhāraṃ, āsīvisamivoragaṃ;

    અગ્ગિં વિય ચ સમ્પસ્સં, નામસેય્ય વિચક્ખણો’’તિ. (પારા॰ અટ્ઠ॰ ૧.૧૬૦-૧ તત્રાયં અનુસાસની);

    Aggiṃ viya ca sampassaṃ, nāmaseyya vicakkhaṇo’’ti. (pārā. aṭṭha. 1.160-1 tatrāyaṃ anusāsanī);

    ૨૩૩. ઉત્તરિમનુસ્સધમ્મારોચનં વિનિચ્છિનન્તેન (પારા॰ અટ્ઠ॰ ૨.૧૯૭) પન ‘‘કિં તે અધિગતં. કિન્તિ તે અધિગતં, કદા તે અધિગતં, કત્થ તે અધિગતં, કતમે તે કિલેસા પહીના, કતમેસં ત્વં ધમ્માનં લાભી’’તિ ઇમાનિ છ ઠાનાનિ વિસોધેતબ્બાનિ. સચે હિ કોચિ ભિક્ખુ ઉત્તરિમનુસ્સધમ્માધિગમં બ્યાકરેય્ય, ન સો એત્તાવતા સક્કારો કાતબ્બો, ઇમેસં પન છન્નં ઠાનાનં સોધનત્થં એવં વત્તબ્બો ‘‘કિં તે અધિગતં, કિં ઝાનં ઉદાહુ વિમોક્ખાદીસુ અઞ્ઞતર’’ન્તિ. યો હિ યેન અધિગતો ધમ્મો, સો તસ્સ પાકટો હોતિ. સચે ‘‘ઇદં નામ મે અધિગત’’ન્તિ વદતિ, તતો ‘‘કિન્તિ તે અધિગત’’ન્તિ પુચ્છિતબ્બો, ‘‘અનિચ્ચલક્ખણાદીસુ કિં ધુરં કત્વા અટ્ઠતિંસાય વા આરમ્મણેસુ રૂપારૂપઅજ્ઝત્તબહિદ્ધાદિભેદેસુ વા ધમ્મેસુ કેન મુખેન અભિનિવિસિત્વા’’તિ. યો હિ યસ્સાભિનિવેસો, સો તસ્સ પાકટો હોતિ. સચે ‘‘અયં નામ મે અભિનિવેસો, એવં મયા અધિગત’’ન્તિ વદતિ, તતો ‘‘કદા તે અધિગત’’ન્તિ પુચ્છિતબ્બો, ‘‘કિં પુબ્બણ્હે, ઉદાહુ મજ્ઝન્હિકાદીસુ અઞ્ઞતરસ્મિં કાલે’’તિ. સબ્બેસઞ્હિ અત્તના અધિગતકાલો પાકટો હોતિ. સચે ‘‘અમુકસ્મિં નામ કાલે અધિગક’’ન્તિ વદતિ, તતો ‘‘કત્થ તે અધિગત’’ન્તિ પુચ્છિતબ્બો, ‘‘કિં દિવાટ્ઠાને, ઉદાહુ રત્તિટ્ઠાનાદીસુ અઞ્ઞતરસ્મિં ઓકાસે’’તિ. સબ્બેસઞ્હિ અત્તના અધિગતોકાસો પાકટો હોતિ. સચે ‘‘અમુકસ્મિં નામ મે ઓકાસે અધિગત’’ન્તિ વદતિ, તતો ‘‘કતમે તે કિલેસા પહીના’’તિ પુચ્છિતબ્બો, ‘‘કિં પઠમમગ્ગવજ્ઝા, ઉદાહુ દુતિયાદિમગ્ગવજ્ઝા’’તિ. સબ્બેસઞ્હિ અત્તના અધિગતમગ્ગેન પહીના કિલેસા પાકટા હોન્તિ.

    233. Uttarimanussadhammārocanaṃ vinicchinantena (pārā. aṭṭha. 2.197) pana ‘‘kiṃ te adhigataṃ. Kinti te adhigataṃ, kadā te adhigataṃ, kattha te adhigataṃ, katame te kilesā pahīnā, katamesaṃ tvaṃ dhammānaṃ lābhī’’ti imāni cha ṭhānāni visodhetabbāni. Sace hi koci bhikkhu uttarimanussadhammādhigamaṃ byākareyya, na so ettāvatā sakkāro kātabbo, imesaṃ pana channaṃ ṭhānānaṃ sodhanatthaṃ evaṃ vattabbo ‘‘kiṃ te adhigataṃ, kiṃ jhānaṃ udāhu vimokkhādīsu aññatara’’nti. Yo hi yena adhigato dhammo, so tassa pākaṭo hoti. Sace ‘‘idaṃ nāma me adhigata’’nti vadati, tato ‘‘kinti te adhigata’’nti pucchitabbo, ‘‘aniccalakkhaṇādīsu kiṃ dhuraṃ katvā aṭṭhatiṃsāya vā ārammaṇesu rūpārūpaajjhattabahiddhādibhedesu vā dhammesu kena mukhena abhinivisitvā’’ti. Yo hi yassābhiniveso, so tassa pākaṭo hoti. Sace ‘‘ayaṃ nāma me abhiniveso, evaṃ mayā adhigata’’nti vadati, tato ‘‘kadā te adhigata’’nti pucchitabbo, ‘‘kiṃ pubbaṇhe, udāhu majjhanhikādīsu aññatarasmiṃ kāle’’ti. Sabbesañhi attanā adhigatakālo pākaṭo hoti. Sace ‘‘amukasmiṃ nāma kāle adhigaka’’nti vadati, tato ‘‘kattha te adhigata’’nti pucchitabbo, ‘‘kiṃ divāṭṭhāne, udāhu rattiṭṭhānādīsu aññatarasmiṃ okāse’’ti. Sabbesañhi attanā adhigatokāso pākaṭo hoti. Sace ‘‘amukasmiṃ nāma me okāse adhigata’’nti vadati, tato ‘‘katame te kilesā pahīnā’’ti pucchitabbo, ‘‘kiṃ paṭhamamaggavajjhā, udāhu dutiyādimaggavajjhā’’ti. Sabbesañhi attanā adhigatamaggena pahīnā kilesā pākaṭā honti.

    સચે ‘‘ઇમે નામ મે કિલેસા પહીના’’તિ વદતિ, તતો ‘‘કતમેસં ત્વં ધમ્માનં લાભી’’તિ પુચ્છિતબ્બો, ‘‘કિં સોતાપત્તિમગ્ગસ્સ, ઉદાહુ સકદાગામિમગ્ગાદીસુ અઞ્ઞતરસ્સા’’તિ. સબ્બેસઞ્હિ અત્તના અધિગતધમ્મો પાકટો હોતિ. સચે ‘‘ઇમેસં નામાહં ધમ્માનં લાભી’’તિ વદતિ, એત્તાવતાપિસ્સ વચનં ન સદ્ધાતબ્બં. બહુસ્સુતા હિ ઉગ્ગહપરિપુચ્છાકુસલા ભિક્ખૂ ઇમાનિ છ ઠાનાનિ સોધેતું સક્કોન્તિ, ઇમસ્સ પન ભિક્ખુનો આગમનપટિપદા સોધેતબ્બા. યદિ આગમનપટિપદા ન સુજ્ઝતિ, ‘‘ઇમાય પટિપદાય લોકુત્તરધમ્મો નામ ન લબ્ભતી’’તિ અપનેતબ્બો. યદિ પનસ્સ આગમનપટિપદા સુજ્ઝતિ, દીઘરત્તં તીસુ સિક્ખાસુ અપ્પમત્તો જાગરિયમનુયુત્તો ચતૂસુ પચ્ચયેસુ અલગ્ગો આકાસે પાણિસમેન ચેતસા વિહરતીતિ પઞ્ઞાયતિ, તસ્સ ભિક્ખુનો બ્યાકરણં પટિપદાય સદ્ધિં સંસન્દતિ. ‘‘સેય્યથાપિ નામ ગઙ્ગોદકં યમુનોદકેન સંસન્દતિ સમેતિ, એવમેવ સુપઞ્ઞત્તા તેન ભગવતા સાવકાનં નિબ્બાનગામિની પટિપદા, સંસન્દતિ નિબ્બાનઞ્ચ પટિપદા ચા’’તિ (દી॰ નિ॰ ૨.૨૯૬) વુત્તસદિસં હોતિ. અપિચ ખો ન એત્તકેનપિ સક્કારો કાતબ્બો. કસ્મા? એકચ્ચસ્સ હિ પુથુજ્જનસ્સપિ સતો ખીણાસવસ્સ પટિપત્તિસદિસા પટિપત્તિ હોતિ, તસ્મા સો ભિક્ખુ તેહિ તેહિ ઉપાયેહિ ઉત્તાસેતબ્બો. ખીણાસવસ્સ નામ અસનિયાપિ મત્થકે પતમાનાય ભયં વા છમ્ભિતત્તં વા લોમહંસો વા ન હોતિ, પુથુજ્જનસ્સ અપ્પમત્તકેનપિ હોતિ.

    Sace ‘‘ime nāma me kilesā pahīnā’’ti vadati, tato ‘‘katamesaṃ tvaṃ dhammānaṃ lābhī’’ti pucchitabbo, ‘‘kiṃ sotāpattimaggassa, udāhu sakadāgāmimaggādīsu aññatarassā’’ti. Sabbesañhi attanā adhigatadhammo pākaṭo hoti. Sace ‘‘imesaṃ nāmāhaṃ dhammānaṃ lābhī’’ti vadati, ettāvatāpissa vacanaṃ na saddhātabbaṃ. Bahussutā hi uggahaparipucchākusalā bhikkhū imāni cha ṭhānāni sodhetuṃ sakkonti, imassa pana bhikkhuno āgamanapaṭipadā sodhetabbā. Yadi āgamanapaṭipadā na sujjhati, ‘‘imāya paṭipadāya lokuttaradhammo nāma na labbhatī’’ti apanetabbo. Yadi panassa āgamanapaṭipadā sujjhati, dīgharattaṃ tīsu sikkhāsu appamatto jāgariyamanuyutto catūsu paccayesu alaggo ākāse pāṇisamena cetasā viharatīti paññāyati, tassa bhikkhuno byākaraṇaṃ paṭipadāya saddhiṃ saṃsandati. ‘‘Seyyathāpi nāma gaṅgodakaṃ yamunodakena saṃsandati sameti, evameva supaññattā tena bhagavatā sāvakānaṃ nibbānagāminī paṭipadā, saṃsandati nibbānañca paṭipadā cā’’ti (dī. ni. 2.296) vuttasadisaṃ hoti. Apica kho na ettakenapi sakkāro kātabbo. Kasmā? Ekaccassa hi puthujjanassapi sato khīṇāsavassa paṭipattisadisā paṭipatti hoti, tasmā so bhikkhu tehi tehi upāyehi uttāsetabbo. Khīṇāsavassa nāma asaniyāpi matthake patamānāya bhayaṃ vā chambhitattaṃ vā lomahaṃso vā na hoti, puthujjanassa appamattakenapi hoti.

    તત્રિમાનિ વત્થૂનિ (મ॰ નિ॰ અટ્ઠ॰ ૩.૧૦૨) – દીઘભાણકઅભયત્થેરો કિર એકં પિણ્ડપાતિકં પરિગ્ગહેતું અસક્કોન્તો દહરસ્સ સઞ્ઞં અદાસિ. સો તં નહાયમાનં કલ્યાણીનદીમુખદ્વારે નિમુજ્જિત્વા પાદે અગ્ગહેસિ. પિણ્ડપાતિકો ‘‘કુમ્ભીલો’’તિ સઞ્ઞાય મહાસદ્દમકાસિ, તદા નં ‘‘પુથુજ્જનો’’તિ જાનિંસુ.

    Tatrimāni vatthūni (ma. ni. aṭṭha. 3.102) – dīghabhāṇakaabhayatthero kira ekaṃ piṇḍapātikaṃ pariggahetuṃ asakkonto daharassa saññaṃ adāsi. So taṃ nahāyamānaṃ kalyāṇīnadīmukhadvāre nimujjitvā pāde aggahesi. Piṇḍapātiko ‘‘kumbhīlo’’ti saññāya mahāsaddamakāsi, tadā naṃ ‘‘puthujjano’’ti jāniṃsu.

    ચન્દમુખતિસ્સરાજકાલે પન મહાવિહારે સઙ્ઘત્થેરો ખીણાસવો દુબ્બલચક્ખુકો વિહારેયેવ અચ્છતિ. રાજા ‘‘થેરં પરિગ્ગણ્હિસ્સામી’’તિ ભિક્ખૂસુ ભિક્ખાચારં ગતેસુ અપ્પસદ્દો ઉપસઙ્કમિત્વા સપ્પો વિય પાદે અગ્ગહેસિ. થેરો સિલાથમ્ભો વિય નિચ્ચલો હુત્વા ‘‘કો એત્થા’’તિ આહ. ‘‘અહં, ભન્તે, તિસ્સો’’તિ? ‘‘સુગન્ધં વાયસિ નો તિસ્સા’’તિ. એવં ખીણાસવસ્સ ભયં નામ નત્થિ.

    Candamukhatissarājakāle pana mahāvihāre saṅghatthero khīṇāsavo dubbalacakkhuko vihāreyeva acchati. Rājā ‘‘theraṃ pariggaṇhissāmī’’ti bhikkhūsu bhikkhācāraṃ gatesu appasaddo upasaṅkamitvā sappo viya pāde aggahesi. Thero silāthambho viya niccalo hutvā ‘‘ko etthā’’ti āha. ‘‘Ahaṃ, bhante, tisso’’ti? ‘‘Sugandhaṃ vāyasi no tissā’’ti. Evaṃ khīṇāsavassa bhayaṃ nāma natthi.

    એકચ્ચો પન પુથુજ્જનોપિ અતિસૂરો હોતિ નિબ્ભયો. સો રજનીયેન આરમ્મણેન પરિગ્ગણ્હિતબ્બો. વસભરાજાપિ એકં થેરં પરિગ્ગણ્હમાનો ઘરે નિસીદાપેત્વા તસ્સ સન્તિકે બદરસાળવં મદ્દમાનો નિસીદિ. મહાથેરસ્સ ખેળો ચલિતો, થેરસ્સ પુથુજ્જનભાવો આવિભૂતો. ખીણાસવસ્સ હિ રસતણ્હા નામ સુપ્પહીના, દિબ્બેસુપિ રસેસુ નિકન્તિ નામ ન હોતિ, તસ્મા ઇમેહિ ઉપાયેહિ પરિગ્ગહેત્વા સચસ્સ ભયં વા છમ્ભિતત્તં વા રસતણ્હા વા ઉપ્પજ્જતિ, ‘‘ન ચ ત્વં અરહા’’તિ અપનેતબ્બો. સચે પન અભીરુ અચ્છમ્ભી અનુત્રાસી હુત્વા સીહો વિય નિસીદતિ, દિબ્બારમ્મણેપિ નિકન્તિં ન જનેતિ, અયં ભિક્ખુ સમ્પન્નવેય્યાકરણો સમન્તા રાજરાજમહામત્તાદીહિ પેસિતં સક્કારં અરહતીતિ વેદિતબ્બો. એવં તાવ ઉત્તરિમનુસ્સધમ્મારોચનં વિનિચ્છિનિતબ્બં.

    Ekacco pana puthujjanopi atisūro hoti nibbhayo. So rajanīyena ārammaṇena pariggaṇhitabbo. Vasabharājāpi ekaṃ theraṃ pariggaṇhamāno ghare nisīdāpetvā tassa santike badarasāḷavaṃ maddamāno nisīdi. Mahātherassa kheḷo calito, therassa puthujjanabhāvo āvibhūto. Khīṇāsavassa hi rasataṇhā nāma suppahīnā, dibbesupi rasesu nikanti nāma na hoti, tasmā imehi upāyehi pariggahetvā sacassa bhayaṃ vā chambhitattaṃ vā rasataṇhā vā uppajjati, ‘‘na ca tvaṃ arahā’’ti apanetabbo. Sace pana abhīru acchambhī anutrāsī hutvā sīho viya nisīdati, dibbārammaṇepi nikantiṃ na janeti, ayaṃ bhikkhu sampannaveyyākaraṇo samantā rājarājamahāmattādīhi pesitaṃ sakkāraṃ arahatīti veditabbo. Evaṃ tāva uttarimanussadhammārocanaṃ vinicchinitabbaṃ.

    ૨૩૪. સકલે પન વિનયવિનિચ્છયે (પારા॰ અટ્ઠ॰ ૧.૪૫) કોસલ્લં પત્થયન્તેન ચતુબ્બિધો વિનયો જાનિતબ્બો.

    234. Sakale pana vinayavinicchaye (pārā. aṭṭha. 1.45) kosallaṃ patthayantena catubbidho vinayo jānitabbo.

    ચતુબ્બિધઞ્હિ વિનયં, મહાથેરા મહિદ્ધિકા;

    Catubbidhañhi vinayaṃ, mahātherā mahiddhikā;

    નીહરિત્વા પકાસેસું, ધમ્મસઙ્ગાહકા પુરા.

    Nīharitvā pakāsesuṃ, dhammasaṅgāhakā purā.

    કતમં ચતુબ્બિધં? સુત્તં સુત્તાનુલોમં આચરિયવાદં અત્તનોમતિન્તિ. યં સન્ધાય વુત્તં ‘‘આહચ્ચપદેન ખો, મહારાજ, રસેન આચરિયવંસેન અધિપ્પાયા’’તિ (મિ॰ પ॰ ૪.૨.૩). એત્થ હિ આહચ્ચપદન્તિ સુત્તં અધિપ્પેતં. રસોતિ સુત્તાનુલોમં. આચરિયવંસોતિ આચરિયવાદો. અધિપ્પાયોતિ અત્તનોમતિ.

    Katamaṃ catubbidhaṃ? Suttaṃ suttānulomaṃ ācariyavādaṃ attanomatinti. Yaṃ sandhāya vuttaṃ ‘‘āhaccapadena kho, mahārāja, rasena ācariyavaṃsena adhippāyā’’ti (mi. pa. 4.2.3). Ettha hi āhaccapadanti suttaṃ adhippetaṃ. Rasoti suttānulomaṃ. Ācariyavaṃsoti ācariyavādo. Adhippāyoti attanomati.

    તત્થ સુત્તં નામ સકલવિનયપિટકે પાળિ.

    Tattha suttaṃ nāma sakalavinayapiṭake pāḷi.

    સુત્તાનુલોમં નામ ચત્તારો મહાપદેસા. યે ભગવતા એવં વુત્તા –

    Suttānulomaṃ nāma cattāro mahāpadesā. Ye bhagavatā evaṃ vuttā –

    ‘‘યં, ભિક્ખવે, મયા ‘ઇદં ન કપ્પતી’તિ અપ્પટિક્ખિત્તં, તઞ્ચે અકપ્પિયં અનુલોમેતિ, કપ્પિયં પટિબાહતિ, તં વો ન કપ્પતિ. યં, ભિક્ખવે, મયા ‘ઇદં ન કપ્પતી’તિ અપ્પટિક્ખિત્તં, તઞ્ચે કપ્પિયં અનુલોમેતિ, અકપ્પિયં પટિબાહતિ, તં વો કપ્પતિ. યં, ભિક્ખવે, મયા ‘ઇદં કપ્પતી’તિ અનનુઞ્ઞાતં, તં ચે અકપ્પિયં અનુલોમેતિ, કપ્પિયં પટિબાહતિ, તં વો ન કપ્પતિ. યં, ભિક્ખવે, મયા ‘ઇદં કપ્પતી’તિ અનનુઞ્ઞાતં, તઞ્ચે કપ્પિયં અનુલોમેતિ, અકપ્પિયં પટિબાહતિ, તં વો કપ્પતી’’તિ (મહાવ॰ ૩૦૫).

    ‘‘Yaṃ, bhikkhave, mayā ‘idaṃ na kappatī’ti appaṭikkhittaṃ, tañce akappiyaṃ anulometi, kappiyaṃ paṭibāhati, taṃ vo na kappati. Yaṃ, bhikkhave, mayā ‘idaṃ na kappatī’ti appaṭikkhittaṃ, tañce kappiyaṃ anulometi, akappiyaṃ paṭibāhati, taṃ vo kappati. Yaṃ, bhikkhave, mayā ‘idaṃ kappatī’ti ananuññātaṃ, taṃ ce akappiyaṃ anulometi, kappiyaṃ paṭibāhati, taṃ vo na kappati. Yaṃ, bhikkhave, mayā ‘idaṃ kappatī’ti ananuññātaṃ, tañce kappiyaṃ anulometi, akappiyaṃ paṭibāhati, taṃ vo kappatī’’ti (mahāva. 305).

    આચરિયવાદો નામ ધમ્મસઙ્ગાહકેહિ પઞ્ચહિ અરહન્તસતેહિ ઠપિતા પાળિવિનિમુત્તા ઓક્કન્તવિનિચ્છયપ્પવત્તા અટ્ઠકથાતન્તિ.

    Ācariyavādo nāma dhammasaṅgāhakehi pañcahi arahantasatehi ṭhapitā pāḷivinimuttā okkantavinicchayappavattā aṭṭhakathātanti.

    અત્તનોમતિ નામ સુત્તસુત્તાનુલોમઆચરિયવાદે મુઞ્ચિત્વા અનુમાનેન અત્તનો અનુબુદ્ધિયા નયગ્ગાહેન ઉપટ્ઠિતાકારકથનં.

    Attanomati nāma suttasuttānulomaācariyavāde muñcitvā anumānena attano anubuddhiyā nayaggāhena upaṭṭhitākārakathanaṃ.

    અપિચ સુત્તન્તાભિધમ્મવિનયટ્ઠકથાસુ આગતો સબ્બોપિ થેરવાદો અત્તનોમતિ નામ. તં પન અત્તનોમતિં ગહેત્વા કથેન્તેન ન દળ્હગ્ગાહં ગહેત્વા વોહરિતબ્બં, કારણં સલ્લક્ખેત્વા અત્થેન પાળિં, પાળિયા ચ અત્થં સંસન્દિત્વા કથેતબ્બં, અત્તનોમતિ આચરિયવાદે ઓતારેતબ્બા. સચે તત્થ ઓતરતિ ચેવ સમેતિ ચ, ગહેતબ્બા. સચે નેવ ઓતરતિ ન સમેતિ, ન ગહેતબ્બા. અયઞ્હિ અત્તનોમતિ નામ સબ્બદુબ્બલા, અત્તનોમતિતો આચરિયવાદો બલવતરો.

    Apica suttantābhidhammavinayaṭṭhakathāsu āgato sabbopi theravādo attanomati nāma. Taṃ pana attanomatiṃ gahetvā kathentena na daḷhaggāhaṃ gahetvā voharitabbaṃ, kāraṇaṃ sallakkhetvā atthena pāḷiṃ, pāḷiyā ca atthaṃ saṃsanditvā kathetabbaṃ, attanomati ācariyavāde otāretabbā. Sace tattha otarati ceva sameti ca, gahetabbā. Sace neva otarati na sameti, na gahetabbā. Ayañhi attanomati nāma sabbadubbalā, attanomatito ācariyavādo balavataro.

    આચરિયવાદોપિ સુત્તાનુલોમે ઓતારેતબ્બો. તત્થ ઓતરન્તો સમેન્તો એવ ગહેતબ્બો, ઇતરો ન ગહેતબ્બો. આચરિયવાદતો હિ સુત્તાનુલોમં બલવતરં.

    Ācariyavādopi suttānulome otāretabbo. Tattha otaranto samento eva gahetabbo, itaro na gahetabbo. Ācariyavādato hi suttānulomaṃ balavataraṃ.

    સુત્તાનુલોમમ્પિ સુત્તે ઓતારેતબ્બં. તત્થ ઓતરન્તં સમેન્તમેવ ગહેતબ્બં, ઇતરં ન ગહેતબ્બં. સુત્તાનુલોમતો હિ સુત્તમેવ બલવતરં. સુત્તઞ્હિ અપ્પટિવત્તિયં કારકસઙ્ઘસદિસં બુદ્ધાનં ઠિતકાલસદિસં. તસ્મા યદા દ્વે ભિક્ખૂ સાકચ્છન્તિ, સકવાદી સુત્તં ગહેત્વા કથેતિ, પરવાદી સુત્તાનુલોમં. તેહિ અઞ્ઞમઞ્ઞં ખેપં વા ગરહં વા અકત્વા સુત્તાનુલોમં સુત્તે ઓતારેતબ્બં. સચે ઓતરતિ સમેતિ, ગહેતબ્બં, નો ચે, ન ગહેતબ્બં, સુત્તસ્મિંયેવ ઠાતબ્બં. અથાયં સુત્તં ગહેત્વા કથેતિ, પરો આચરિયવાદં. તેહિપિ અઞ્ઞમઞ્ઞં ખેપં વા ગરહં વા અકત્વા આચરિયવાદો સુત્તે ઓતારેતબ્બો. સચે ઓતરતિ સમેતિ, ગહેતબ્બો. અનોતરન્તો અસમેન્તો ચ ગારય્હાચરિયવાદો ન ગહેતબ્બો, સુત્તસ્મિંયેવ ઠાતબ્બં. અથાયં સુત્તં ગહેત્વા કથેતિ, પરો અત્તનોમતિં. તેહિપિ અઞ્ઞમઞ્ઞં ખેપં વા ગરહં વા અકત્વા અત્તનોમતિ સુત્તે ઓતારેતબ્બા. સચે ઓતરતિ સમેતિ, ગહેતબ્બા, નો ચે, ન ગહેતબ્બા, સુત્તસ્મિંયેવ ઠાતબ્બં.

    Suttānulomampi sutte otāretabbaṃ. Tattha otarantaṃ samentameva gahetabbaṃ, itaraṃ na gahetabbaṃ. Suttānulomato hi suttameva balavataraṃ. Suttañhi appaṭivattiyaṃ kārakasaṅghasadisaṃ buddhānaṃ ṭhitakālasadisaṃ. Tasmā yadā dve bhikkhū sākacchanti, sakavādī suttaṃ gahetvā katheti, paravādī suttānulomaṃ. Tehi aññamaññaṃ khepaṃ vā garahaṃ vā akatvā suttānulomaṃ sutte otāretabbaṃ. Sace otarati sameti, gahetabbaṃ, no ce, na gahetabbaṃ, suttasmiṃyeva ṭhātabbaṃ. Athāyaṃ suttaṃ gahetvā katheti, paro ācariyavādaṃ. Tehipi aññamaññaṃ khepaṃ vā garahaṃ vā akatvā ācariyavādo sutte otāretabbo. Sace otarati sameti, gahetabbo. Anotaranto asamento ca gārayhācariyavādo na gahetabbo, suttasmiṃyeva ṭhātabbaṃ. Athāyaṃ suttaṃ gahetvā katheti, paro attanomatiṃ. Tehipi aññamaññaṃ khepaṃ vā garahaṃ vā akatvā attanomati sutte otāretabbā. Sace otarati sameti, gahetabbā, no ce, na gahetabbā, suttasmiṃyeva ṭhātabbaṃ.

    અથાયં સુત્તાનુલોમં ગહેત્વા કથેતિ, પરો સુત્તં, સુત્તાનુલોમે ઓતારેતબ્બં. સચે ઓતરતિ સમેતિ, તિસ્સો સઙ્ગીતિયો આરુળ્હં પાળિઆગતં પઞ્ઞાયતિ, ગહેતબ્બં, નો ચે તથા પઞ્ઞાયતિ, ન ઓતરતિ ન સમેતિ, બાહિરકસુત્તં વા હોતિ સિલોકો વા અઞ્ઞં વા ગારય્હસુત્તં ગુળ્હવેસ્સન્તરગુળ્હવિનયવેદલ્લાદીનં અઞ્ઞતરતો આભતં, ન ગહેતબ્બં, સુત્તાનુલોમસ્મિંયેવ ઠાતબ્બં. અથાયં સુત્તાનુલોમં ગહેત્વા કથેતિ, પરો આચરિયવાદં. આચરિયવાદો સુત્તાનુલોમે ઓતારેતબ્બો. સચે ઓતરતિ સમેતિ, ગહેતબ્બો. નો ચે, ન ગહેતબ્બો, સુત્તાનુલોમેયેવ ઠાતબ્બં. અથાયં સુત્તાનુલોમં ગહેત્વા કથેતિ, પરો અત્તનોમતિં. અત્તનોમતિ સુત્તાનુલોમે ઓતારેતબ્બા. સચે ઓતરતિ સમેતિ, ગહેતબ્બા. નો ચે, ન ગહેતબ્બા, સુત્તાનુલોમેયેવ ઠાતબ્બં.

    Athāyaṃ suttānulomaṃ gahetvā katheti, paro suttaṃ, suttānulome otāretabbaṃ. Sace otarati sameti, tisso saṅgītiyo āruḷhaṃ pāḷiāgataṃ paññāyati, gahetabbaṃ, no ce tathā paññāyati, na otarati na sameti, bāhirakasuttaṃ vā hoti siloko vā aññaṃ vā gārayhasuttaṃ guḷhavessantaraguḷhavinayavedallādīnaṃ aññatarato ābhataṃ, na gahetabbaṃ, suttānulomasmiṃyeva ṭhātabbaṃ. Athāyaṃ suttānulomaṃ gahetvā katheti, paro ācariyavādaṃ. Ācariyavādo suttānulome otāretabbo. Sace otarati sameti, gahetabbo. No ce, na gahetabbo, suttānulomeyeva ṭhātabbaṃ. Athāyaṃ suttānulomaṃ gahetvā katheti, paro attanomatiṃ. Attanomati suttānulome otāretabbā. Sace otarati sameti, gahetabbā. No ce, na gahetabbā, suttānulomeyeva ṭhātabbaṃ.

    અથાયં આચરિયવાદં ગહેત્વા કથેતિ, પરો સુત્તં. સુત્તં આચરિયવાદે ઓતારેતબ્બં. સચે ઓતરતિ સમેતિ, ગહેતબ્બં. ઇતરં ગારય્હસુત્તં ન ગહેતબ્બં, આચરિયવાદેયેવ ઠાતબ્બં. અથાયં આચરિયવાદં ગહેત્વા કથેતિ, પરો સુત્તાનુલોમં. સુત્તાનુલોમં આચરિયવાદે ઓતારેતબ્બં. ઓતરન્તં સમેન્તમેવ ગહેતબ્બં, ઇતરં ન ગહેતબ્બં, આચરિયવાદેયેવ ઠાતબ્બં. અથાયં આચરિયવાદં ગહેત્વા કથેતિ, પરો અત્તનોમતિં. અત્તનોમતિ આચરિયવાદે ઓતારેતબ્બા. સચે ઓતરતિ સમેતિ, ગહેતબ્બા. નો ચે, ન ગહેતબ્બા, આચરિયવાદેયેવ ઠાતબ્બં.

    Athāyaṃ ācariyavādaṃ gahetvā katheti, paro suttaṃ. Suttaṃ ācariyavāde otāretabbaṃ. Sace otarati sameti, gahetabbaṃ. Itaraṃ gārayhasuttaṃ na gahetabbaṃ, ācariyavādeyeva ṭhātabbaṃ. Athāyaṃ ācariyavādaṃ gahetvā katheti, paro suttānulomaṃ. Suttānulomaṃ ācariyavāde otāretabbaṃ. Otarantaṃ samentameva gahetabbaṃ, itaraṃ na gahetabbaṃ, ācariyavādeyeva ṭhātabbaṃ. Athāyaṃ ācariyavādaṃ gahetvā katheti, paro attanomatiṃ. Attanomati ācariyavāde otāretabbā. Sace otarati sameti, gahetabbā. No ce, na gahetabbā, ācariyavādeyeva ṭhātabbaṃ.

    અથ પનાયં અત્તનોમતિં ગહેત્વા કથેતિ, પરો સુત્તં. સુત્તં અત્તનોમતિયં ઓતારેતબ્બં. સચે ઓતરતિ સમેતિ, ગહેતબ્બં. ઇતરં ગારય્હસુત્તં ન ગહેતબ્બં, અત્તનોમતિયમેવ ઠાતબ્બં. અથાયં અત્તનોમતિં ગહેત્વા કથેતિ, પરો સુત્તાનુલોમં. સુત્તાનુલોમં અત્તનોમતિયં ઓતારેતબ્બં. ઓતરન્તં સમેન્તમેવ ગહેતબ્બં, ઇતરં ન ગહેતબ્બં, અત્તનોમતિયમેવ ઠાતબ્બં. અથાયં અત્તનોમતિં ગહેત્વા કથેતિ, પરો આચરિયવાદં. આચરિયવાદો અત્તનોમતિયં ઓતારેતબ્બો. સચે ઓતરતિ સમેતિ, ગહેતબ્બો. ઇતરો ગારય્હાચરિયવાદો ન ગહેતબ્બો, અત્તનોમતિયમેવ ઠાતબ્બં, અત્તનો ગહણમેવ બલિયં કાતબ્બં. સબ્બટ્ઠાનેસુ ચ ખેપો વા ગરહા વા ન કાતબ્બાતિ.

    Atha panāyaṃ attanomatiṃ gahetvā katheti, paro suttaṃ. Suttaṃ attanomatiyaṃ otāretabbaṃ. Sace otarati sameti, gahetabbaṃ. Itaraṃ gārayhasuttaṃ na gahetabbaṃ, attanomatiyameva ṭhātabbaṃ. Athāyaṃ attanomatiṃ gahetvā katheti, paro suttānulomaṃ. Suttānulomaṃ attanomatiyaṃ otāretabbaṃ. Otarantaṃ samentameva gahetabbaṃ, itaraṃ na gahetabbaṃ, attanomatiyameva ṭhātabbaṃ. Athāyaṃ attanomatiṃ gahetvā katheti, paro ācariyavādaṃ. Ācariyavādo attanomatiyaṃ otāretabbo. Sace otarati sameti, gahetabbo. Itaro gārayhācariyavādo na gahetabbo, attanomatiyameva ṭhātabbaṃ, attano gahaṇameva baliyaṃ kātabbaṃ. Sabbaṭṭhānesu ca khepo vā garahā vā na kātabbāti.

    અથ પનાયં કપ્પિયન્તિ ગહેત્વા કથેતિ, પરો અકપ્પિયન્તિ, સુત્તે ચ સુત્તાનુલોમે ચ ઓતારેતબ્બં. સચે કપ્પિયં હોતિ, કપ્પિયે ઠાતબ્બં. સચે અકપ્પિયં, અકપ્પિયે ઠાતબ્બં. અથાયં તસ્સ કપ્પિયભાવસાધકં સુત્તતો બહું કારણઞ્ચ વિનિચ્છયઞ્ચ દસ્સેતિ, પરો કારણં ન વિન્દતિ, કપ્પિયેવ ઠાતબ્બં. અથ પરો તસ્સ અકપ્પિયભાવસાધકં સુત્તતો બહું કારણઞ્ચ વિનિચ્છયઞ્ચ દસ્સેતિ, અનેન અત્તનો ગહણન્તિ કત્વા દળ્હં આદાય ન ઠાતબ્બં, ‘‘સાધૂ’’તિ સમ્પટિચ્છિત્વા અકપ્પિયે એવ ઠાતબ્બં. અથ દ્વિન્નમ્પિ કારણચ્છાયા દિસ્સતિ, પટિક્ખિત્તભાવોયેવ સાધુ, અકપ્પિયે ઠાતબ્બં. વિનયઞ્હિ પત્વા કપ્પિયાકપ્પિયવિચારણં આગમ્મ રુન્ધિતબ્બં, ગાળ્હં કત્તબ્બં, સોતં પચ્છિન્દિતબ્બં, ગરુકભાવેયેવ ઠાતબ્બં.

    Atha panāyaṃ kappiyanti gahetvā katheti, paro akappiyanti, sutte ca suttānulome ca otāretabbaṃ. Sace kappiyaṃ hoti, kappiye ṭhātabbaṃ. Sace akappiyaṃ, akappiye ṭhātabbaṃ. Athāyaṃ tassa kappiyabhāvasādhakaṃ suttato bahuṃ kāraṇañca vinicchayañca dasseti, paro kāraṇaṃ na vindati, kappiyeva ṭhātabbaṃ. Atha paro tassa akappiyabhāvasādhakaṃ suttato bahuṃ kāraṇañca vinicchayañca dasseti, anena attano gahaṇanti katvā daḷhaṃ ādāya na ṭhātabbaṃ, ‘‘sādhū’’ti sampaṭicchitvā akappiye eva ṭhātabbaṃ. Atha dvinnampi kāraṇacchāyā dissati, paṭikkhittabhāvoyeva sādhu, akappiye ṭhātabbaṃ. Vinayañhi patvā kappiyākappiyavicāraṇaṃ āgamma rundhitabbaṃ, gāḷhaṃ kattabbaṃ, sotaṃ pacchinditabbaṃ, garukabhāveyeva ṭhātabbaṃ.

    અથ પનાયં અકપ્પિયન્તિ ગહેત્વા કથેતિ, પરો કપ્પિયન્તિ, સુત્તે ચ સુત્તાનુલોમે ચ ઓતારેતબ્બં. સચે કપ્પિયં હોતિ, કપ્પિયે ઠાતબ્બં. સચે અકપ્પિયં, અકપ્પિયે ઠાતબ્બં. અથાયં બહૂહિ સુત્તવિનિચ્છયકારણેહિ અકપ્પિયભાવં દસ્સેતિ, પરો કારણં ન વિન્દતિ, અકપ્પિયે ઠાતબ્બં. અથ પરો બહૂહિ સુત્તવિનિચ્છયકારણેહિ કપ્પિયભાવં દસ્સેતિ, અયં કારણં ન વિન્દતિ, કપ્પિયે ઠાતબ્બં. અથ દ્વિન્નમ્પિ કારણચ્છાયા દિસ્સતિ, અત્તનો ગહણં ન વિસ્સજ્જેતબ્બં. યથા ચાયં કપ્પિયાકપ્પિયે અકપ્પિયકપ્પિયે ચ વિનિચ્છયો વુત્તો, એવં અનાપત્તિઆપત્તિવાદે આપત્તાનાપત્તિવાદે ચ, લહુકગરુકાપત્તિવાદે ગરુકલહુકાપત્તિવાદે ચાપિ વિનિચ્છયો વેદિતબ્બો. નામમત્તેયેવ હિ એત્થ નાનં, યોજનાનયે નાનં નત્થિ, તસ્મા ન વિત્થારિતં.

    Atha panāyaṃ akappiyanti gahetvā katheti, paro kappiyanti, sutte ca suttānulome ca otāretabbaṃ. Sace kappiyaṃ hoti, kappiye ṭhātabbaṃ. Sace akappiyaṃ, akappiye ṭhātabbaṃ. Athāyaṃ bahūhi suttavinicchayakāraṇehi akappiyabhāvaṃ dasseti, paro kāraṇaṃ na vindati, akappiye ṭhātabbaṃ. Atha paro bahūhi suttavinicchayakāraṇehi kappiyabhāvaṃ dasseti, ayaṃ kāraṇaṃ na vindati, kappiye ṭhātabbaṃ. Atha dvinnampi kāraṇacchāyā dissati, attano gahaṇaṃ na vissajjetabbaṃ. Yathā cāyaṃ kappiyākappiye akappiyakappiye ca vinicchayo vutto, evaṃ anāpattiāpattivāde āpattānāpattivāde ca, lahukagarukāpattivāde garukalahukāpattivāde cāpi vinicchayo veditabbo. Nāmamatteyeva hi ettha nānaṃ, yojanānaye nānaṃ natthi, tasmā na vitthāritaṃ.

    એવં કપ્પિયાકપ્પિયાદિવિનિચ્છયે ઉપ્પન્ને યો સુત્તસુત્તાનુલોમઆચરિયવાદઅત્તનોમતીસુ અતિરેકકારણં લભતિ, તસ્સ વાદે ઠાતબ્બં, સબ્બસો પન કારણવિનિચ્છયં અલભન્તેન સુત્તં ન જહિતબ્બં, સુત્તસ્મિંયેવ ઠાતબ્બન્તિ. એવં સકલવિનયવિનિચ્છયે કોસલ્લં પત્થયન્તેન અયં ચતુબ્બિધો વિનયો જાનિતબ્બો.

    Evaṃ kappiyākappiyādivinicchaye uppanne yo suttasuttānulomaācariyavādaattanomatīsu atirekakāraṇaṃ labhati, tassa vāde ṭhātabbaṃ, sabbaso pana kāraṇavinicchayaṃ alabhantena suttaṃ na jahitabbaṃ, suttasmiṃyeva ṭhātabbanti. Evaṃ sakalavinayavinicchaye kosallaṃ patthayantena ayaṃ catubbidho vinayo jānitabbo.

    ઇમઞ્ચ પન ચતુબ્બિધં વિનયં ઞત્વાપિ વિનયધરેન પુગ્ગલેન તિલક્ખણસમન્નાગતેન ભવિતબ્બં. તીણિ હિ વિનયધરસ્સ લક્ખણાનિ ઇચ્છિતબ્બાનિ. કતમાનિ તીણિ? સુત્તઞ્ચસ્સ સ્વાગતં હોતિ સુપ્પવત્તિ સુવિનિચ્છિતં સુત્તતો અનુબ્યઞ્જનસોતિ ઇદમેકં લક્ખણં. વિનયે ખો પન ઠિતો હોતિ અસંહીરોતિ ઇદં દુતિયં. આચરિયપરમ્પરા ખો પનસ્સ સુગ્ગહિતા હોતિ સુમનસિકતા સૂપધારિતાતિ ઇદં તતિયં.

    Imañca pana catubbidhaṃ vinayaṃ ñatvāpi vinayadharena puggalena tilakkhaṇasamannāgatena bhavitabbaṃ. Tīṇi hi vinayadharassa lakkhaṇāni icchitabbāni. Katamāni tīṇi? Suttañcassa svāgataṃ hoti suppavatti suvinicchitaṃ suttato anubyañjanasoti idamekaṃ lakkhaṇaṃ. Vinaye kho pana ṭhito hoti asaṃhīroti idaṃ dutiyaṃ. Ācariyaparamparā kho panassa suggahitā hoti sumanasikatā sūpadhāritāti idaṃ tatiyaṃ.

    તત્થ સુત્તં નામ સકલં વિનયપિટકં. તદસ્સ સ્વાગતં હોતીતિ સુટ્ઠુ આગતં. સુપ્પવત્તીતિ સુટ્ઠુ પવત્તં પગુણં વાચુગ્ગતં. સુવિનિચ્છિતં સુત્તસો અનુબ્યઞ્જનસોતિ પાળિતો ચ પરિપુચ્છતો ચ અટ્ઠકથાતો ચ સુવિનિચ્છિતં હોતિ કઙ્ખાછેદનં કત્વા ઉગ્ગહિતં. વિનયે ખો પન ઠિતો હોતીતિ વિનયે લજ્જિભાવેન પતિટ્ઠિતો હોતિ. અલજ્જી હિ બહુસ્સુતોપિ સમાનો લાભગરુકતાય તન્તિં વિસંવાદેત્વા ઉદ્ધમ્મં ઉબ્બિનયં સત્થુસાસનં દીપેત્વા સાસને મહન્તં ઉપદ્દવં કરોતિ, સઙ્ઘભેદમ્પિ સઙ્ઘરાજિમ્પિ ઉપ્પાદેતિ. લજ્જી પન કુક્કુચ્ચકો સિક્ખાકામો જીવિતહેતુપિ તન્તિં અવિસંવાદેત્વા ધમ્મમેવ વિનયમેવ દીપેતિ, સત્થુસાસનં ગરુકં કત્વા ઠપેતિ. તથા હિ પુબ્બે મહાથેરા તિક્ખત્તું વાચં નિચ્છારેસું ‘‘અનાગતે લજ્જી રક્ખિસ્સતિ, લજ્જી રક્ખિસ્સતિ, લજ્જી રક્ખિસ્સતી’’તિ (પારા॰ અટ્ઠ॰ ૧.૪૫). એવં યો લજ્જી, સો વિનયં અવિજહન્તો અવોક્કમન્તો લજ્જિભાવેનેવ વિનયે ઠિતો હોતિ સુપ્પતિટ્ઠિતોતિ.

    Tattha suttaṃ nāma sakalaṃ vinayapiṭakaṃ. Tadassa svāgataṃ hotīti suṭṭhu āgataṃ. Suppavattīti suṭṭhu pavattaṃ paguṇaṃ vācuggataṃ. Suvinicchitaṃ suttaso anubyañjanasoti pāḷito ca paripucchato ca aṭṭhakathāto ca suvinicchitaṃ hoti kaṅkhāchedanaṃ katvā uggahitaṃ. Vinaye kho pana ṭhito hotīti vinaye lajjibhāvena patiṭṭhito hoti. Alajjī hi bahussutopi samāno lābhagarukatāya tantiṃ visaṃvādetvā uddhammaṃ ubbinayaṃ satthusāsanaṃ dīpetvā sāsane mahantaṃ upaddavaṃ karoti, saṅghabhedampi saṅgharājimpi uppādeti. Lajjī pana kukkuccako sikkhākāmo jīvitahetupi tantiṃ avisaṃvādetvā dhammameva vinayameva dīpeti, satthusāsanaṃ garukaṃ katvā ṭhapeti. Tathā hi pubbe mahātherā tikkhattuṃ vācaṃ nicchāresuṃ ‘‘anāgate lajjī rakkhissati, lajjīrakkhissati, lajjī rakkhissatī’’ti (pārā. aṭṭha. 1.45). Evaṃ yo lajjī, so vinayaṃ avijahanto avokkamanto lajjibhāveneva vinaye ṭhito hoti suppatiṭṭhitoti.

    અસંહીરોતિ સંહીરો નામ યો પાળિયં વા અટ્ઠકથાયં વા હેટ્ઠતો વા ઉપરિતો વા પદપટિપાટિયા વા પુચ્છિયમાનો વિત્થુનતિ વિપ્ફન્દતિ સન્તિટ્ઠિતું ન સક્કોતિ, યં યં પરેન વુચ્ચતિ, તં તં અનુજાનાતિ, સકવાદં છડ્ડેત્વા પરવાદં ગણ્હાતિ. યો પન પાળિયં વા અટ્ઠકથાયં વા હેટ્ઠુપરિયેન વા પદપટિપાટિયા વા પુચ્છિયમાનો ન વિત્થુનતિ ન વિપ્ફન્દતિ, એકેકલોમં સણ્ડાસેન ગણ્હન્તો વિય ‘‘એવં મયં વદામ, એવં નો આચરિયા વદન્તી’’તિ વિસ્સજ્જેતિ, યમ્હિ પાળિ ચ પાળિવિનિચ્છયો ચ સુવણ્ણભાજને પક્ખિત્તસીહવસા વિય પરિક્ખયં પરિયાદાનં અગચ્છન્તો તિટ્ઠતિ, અયં વુચ્ચતિ ‘‘અસંહીરો’’તિ.

    Asaṃhīroti saṃhīro nāma yo pāḷiyaṃ vā aṭṭhakathāyaṃ vā heṭṭhato vā uparito vā padapaṭipāṭiyā vā pucchiyamāno vitthunati vipphandati santiṭṭhituṃ na sakkoti, yaṃ yaṃ parena vuccati, taṃ taṃ anujānāti, sakavādaṃ chaḍḍetvā paravādaṃ gaṇhāti. Yo pana pāḷiyaṃ vā aṭṭhakathāyaṃ vā heṭṭhupariyena vā padapaṭipāṭiyā vā pucchiyamāno na vitthunati na vipphandati, ekekalomaṃ saṇḍāsena gaṇhanto viya ‘‘evaṃ mayaṃ vadāma, evaṃ no ācariyā vadantī’’ti vissajjeti, yamhi pāḷi ca pāḷivinicchayo ca suvaṇṇabhājane pakkhittasīhavasā viya parikkhayaṃ pariyādānaṃ agacchanto tiṭṭhati, ayaṃ vuccati ‘‘asaṃhīro’’ti.

    આચરિયપરમ્પરા ખો પનસ્સ સુગ્ગહિતા હોતીતિ થેરપરમ્પરા વંસપરમ્પરા અસ્સ સુટ્ઠુ ગહિતા હોતિ. સુમનસિકતાતિ સુટ્ઠુ મનસિકતા, આવજ્જિતમત્તે ઉજ્જલિતપદીપો વિય હોતિ. સૂપધારિતાતિ સુટ્ઠુ ઉપધારિતા પુબ્બાપરાનુસન્ધિતો અત્થતો કારણતો ચ ઉપધારિતા . અત્તનોમતિં પહાય આચરિયસુદ્ધિયા વત્તા હોતિ, ‘‘મય્હં આચરિયો અસુકાચરિયસ્સ સન્તિકે ઉગ્ગણ્હિ, સો અસુકસ્સા’’તિ એવં સબ્બં આચરિયપરમ્પરં થેરવાદઙ્ગં હરિત્વા યાવ ઉપાલિત્થેરો સમ્માસમ્બુદ્ધસ્સ સન્તિકે ઉગ્ગણ્હીતિ પાપેત્વા ઠપેતિ, તતોપિ આહરિત્વા ઉપાલિત્થેરો સમ્માસમ્બુદ્ધસ્સ સન્તિકે ઉગ્ગણ્હિ, દાસકત્થેરો અત્તનો ઉપજ્ઝાયસ્સ ઉપાલિત્થેરસ્સ, સોણત્થેરો અત્તનો ઉપજ્ઝાયસ્સ દાસકત્થેરસ્સ, સિગ્ગવત્થેરો અત્તનો ઉપજ્ઝાયસ્સ સોણત્થેરસ્સ, મોગ્ગલિપુત્તતિસ્સત્થેરો અત્તનો ઉપજ્ઝાયસ્સ સિગ્ગવત્થેરસ્સ ચણ્ડવજ્જિત્થેરસ્સ ચાતિ એવં સબ્બં આચરિયપરમ્પરં થેરવાદઙ્ગં આહરિત્વા અત્તનો આચરિયં પાપેત્વા ઠપેતિ. એવં ઉગ્ગહિતા હિ આચરિયપરમ્પરા સુગ્ગહિતા હોતિ. એવં અસક્કોન્તેન પન અવસ્સં દ્વે તયો પરિવટ્ટા ઉગ્ગહેતબ્બા. સબ્બપચ્છિમેન હિ નયેન યથા આચરિયો આચરિયાચરિયો ચ પાળિઞ્ચ પરિપુચ્છઞ્ચ વદન્તિ, તથા ઞાતું વટ્ટતિ.

    Ācariyaparamparā kho panassa suggahitā hotīti theraparamparā vaṃsaparamparā assa suṭṭhu gahitā hoti. Sumanasikatāti suṭṭhu manasikatā, āvajjitamatte ujjalitapadīpo viya hoti. Sūpadhāritāti suṭṭhu upadhāritā pubbāparānusandhito atthato kāraṇato ca upadhāritā . Attanomatiṃ pahāya ācariyasuddhiyā vattā hoti, ‘‘mayhaṃ ācariyo asukācariyassa santike uggaṇhi, so asukassā’’ti evaṃ sabbaṃ ācariyaparamparaṃ theravādaṅgaṃ haritvā yāva upālitthero sammāsambuddhassa santike uggaṇhīti pāpetvā ṭhapeti, tatopi āharitvā upālitthero sammāsambuddhassa santike uggaṇhi, dāsakatthero attano upajjhāyassa upālittherassa, soṇatthero attano upajjhāyassa dāsakattherassa, siggavatthero attano upajjhāyassa soṇattherassa, moggaliputtatissatthero attano upajjhāyassa siggavattherassa caṇḍavajjittherassa cāti evaṃ sabbaṃ ācariyaparamparaṃ theravādaṅgaṃ āharitvā attano ācariyaṃ pāpetvā ṭhapeti. Evaṃ uggahitā hi ācariyaparamparā suggahitā hoti. Evaṃ asakkontena pana avassaṃ dve tayo parivaṭṭā uggahetabbā. Sabbapacchimena hi nayena yathā ācariyo ācariyācariyo ca pāḷiñca paripucchañca vadanti, tathā ñātuṃ vaṭṭati.

    ઇમેહિ ચ પન તીહિ લક્ખણેહિ સમન્નાગતેન વિનયધરેન વત્થુવિનિચ્છયત્થં સન્નિપતિતે સઙ્ઘે ઓતિણ્ણે વત્થુસ્મિં ચોદકેન ચ ચુદિતકેન ચ વુત્તે વત્તબ્બે સહસા અવિનિચ્છિનિત્વાવ છ ઠાનાનિ ઓલોકેતબ્બાનિ. કતમાનિ છ? વત્થુ ઓલોકેતબ્બં, માતિકા ઓલોકેતબ્બા, પદભાજનીયં ઓલોકેતબ્બં, તિકપરિચ્છેદો ઓલોકેતબ્બો, અન્તરાપત્તિ ઓલોકેતબ્બા, અનાપત્તિ ઓલોકેતબ્બાતિ.

    Imehi ca pana tīhi lakkhaṇehi samannāgatena vinayadharena vatthuvinicchayatthaṃ sannipatite saṅghe otiṇṇe vatthusmiṃ codakena ca cuditakena ca vutte vattabbe sahasā avinicchinitvāva cha ṭhānāni oloketabbāni. Katamāni cha? Vatthu oloketabbaṃ, mātikā oloketabbā, padabhājanīyaṃ oloketabbaṃ, tikaparicchedo oloketabbo, antarāpatti oloketabbā, anāpatti oloketabbāti.

    વત્થું ઓલોકેન્તોપિ હિ ‘‘તિણેન વા પણ્ણેન વા પટિચ્છાદેત્વા આગન્તબ્બં, ન ત્વેવ નગ્ગેન આગન્તબ્બં, યો આગચ્છેય્ય, આપત્તિ દુક્કટસ્સા’’તિ (પારા॰ ૫૧૭) એવં એકચ્ચં આપત્તિં પસ્સતિ, સો તં સુત્તં આનેત્વા તં અધિકરણં વૂપસમેસ્સતિ.

    Vatthuṃ olokentopi hi ‘‘tiṇena vā paṇṇena vā paṭicchādetvā āgantabbaṃ, na tveva naggena āgantabbaṃ, yo āgaccheyya, āpatti dukkaṭassā’’ti (pārā. 517) evaṃ ekaccaṃ āpattiṃ passati, so taṃ suttaṃ ānetvā taṃ adhikaraṇaṃ vūpasamessati.

    માતિકં ઓલોકેન્તોપિ ‘‘સમ્પજાનમુસાવાદે પાચિત્તિય’’ન્તિઆદિના (પાચિ॰ ૩) નયેન પઞ્ચન્નં આપત્તીનં અઞ્ઞતરં આપત્તિં પસ્સતિ, સો તં સુત્તં આનેત્વા તં અધિકરણં વૂપસમેસ્સતિ.

    Mātikaṃ olokentopi ‘‘sampajānamusāvāde pācittiya’’ntiādinā (pāci. 3) nayena pañcannaṃ āpattīnaṃ aññataraṃ āpattiṃ passati, so taṃ suttaṃ ānetvā taṃ adhikaraṇaṃ vūpasamessati.

    પદભાજનીયં ઓલોકેન્તોપિ ‘‘અક્ખયિતે સરીરે મેથુનં ધમ્મં પટિસેવતિ, આપત્તિ પારાજિકસ્સ. યેભુય્યેન ખયિતે સરીરે મેથુનં ધમ્મં પટિસેવતિ, આપત્તિ થુલ્લચ્ચયસ્સા’’તિઆદિના (પારા॰ ૫૯ અત્થતો સમાનં) નયેન સત્તન્નં આપત્તીનં અઞ્ઞતરં આપત્તિં પસ્સતિ, સો પદભાજનીયતો સુત્તં આનેત્વા તં અધિકરણં વૂપસમેસ્સતિ.

    Padabhājanīyaṃ olokentopi ‘‘akkhayite sarīre methunaṃ dhammaṃ paṭisevati, āpatti pārājikassa. Yebhuyyena khayite sarīre methunaṃ dhammaṃ paṭisevati, āpatti thullaccayassā’’tiādinā (pārā. 59 atthato samānaṃ) nayena sattannaṃ āpattīnaṃ aññataraṃ āpattiṃ passati, so padabhājanīyato suttaṃ ānetvā taṃ adhikaraṇaṃ vūpasamessati.

    તિકપરિચ્છેદં ઓલોકેન્તોપિ તિકસઙ્ઘાદિસેસં વા તિકપાચિત્તિયં વા તિકદુક્કટં વા અઞ્ઞતરં વા આપત્તિં તિકપરિચ્છેદે પસ્સતિ, સો તતો સુત્તં આનેત્વા તં અધિકરણં વૂપસમેસ્સતિ.

    Tikaparicchedaṃ olokentopi tikasaṅghādisesaṃ vā tikapācittiyaṃ vā tikadukkaṭaṃ vā aññataraṃ vā āpattiṃ tikaparicchede passati, so tato suttaṃ ānetvā taṃ adhikaraṇaṃ vūpasamessati.

    અન્તરાપત્તિં ઓલોકેન્તોપિ ‘‘પટિલાતં ઉક્ખિપતિ, આપત્તિ દુક્કટસ્સા’’તિ (પાચિ॰ ૩૫૫) એવં યા સિક્ખાપદન્તરેસુ અન્તરાપત્તિ હોતિ, તં પસ્સતિ, સો તં સુત્તં આનેત્વા તં અધિકરણં વૂપસમેસ્સતિ.

    Antarāpattiṃ olokentopi ‘‘paṭilātaṃ ukkhipati, āpatti dukkaṭassā’’ti (pāci. 355) evaṃ yā sikkhāpadantaresu antarāpatti hoti, taṃ passati, so taṃ suttaṃ ānetvā taṃ adhikaraṇaṃ vūpasamessati.

    અનાપત્તિં ઓલોકેન્તોપિ ‘‘અનાપત્તિ ભિક્ખુ અસાદિયન્તસ્સ, અથેય્યચિત્તસ્સ, ન મરણાધિપ્પાયસ્સ, અનુલ્લપનાધિપ્પાયસ્સ, ન મોચનાધિપ્પાયસ્સ અસઞ્ચિચ્ચ અસતિયા અજાનન્તસ્સા’’તિ (પારા॰ ૭૨, ૧૩૬, ૧૮૦, ૨૨૫, ૨૬૩ થોકં થોકં વિસદિસં) એવં તસ્મિં તસ્મિં સિક્ખાપદે નિદ્દિટ્ઠં અનાપત્તિં પસ્સતિ, સો તં સુત્તં આનેત્વા તં અધિકરણં વૂપસમેસ્સતિ.

    Anāpattiṃ olokentopi ‘‘anāpatti bhikkhu asādiyantassa, atheyyacittassa, na maraṇādhippāyassa, anullapanādhippāyassa, na mocanādhippāyassa asañcicca asatiyā ajānantassā’’ti (pārā. 72, 136, 180, 225, 263 thokaṃ thokaṃ visadisaṃ) evaṃ tasmiṃ tasmiṃ sikkhāpade niddiṭṭhaṃ anāpattiṃ passati, so taṃ suttaṃ ānetvā taṃ adhikaraṇaṃ vūpasamessati.

    યો હિ ભિક્ખુ ચતુબ્બિધવિનયકોવિદો તિલક્ખણસમ્પન્નો ઇમાનિ છ ઠાનાનિ ઓલોકેત્વા અધિકરણં વૂપસમેસ્સતિ, તસ્સ વિનિચ્છયો અપ્પટિવત્તિયો બુદ્ધેન સયં નિસીદિત્વા વિનિચ્છિતસદિસો હોતિ. તં ચે એવં વિનિચ્છયકુસલં ભિક્ખું કોચિ કતસિક્ખાપદવીતિક્કમો ભિક્ખુ ઉપસઙ્કમિત્વા અત્તનો કુક્કુચ્ચં પુચ્છેય્ય, તેન સાધુકં સલ્લક્ખેત્વા સચે અનાપત્તિ હોતિ, ‘‘અનાપત્તી’’તિ વત્તબ્બં. સચે પન આપત્તિ હોતિ, સા દેસનાગામિની ચે, ‘‘દેસનાગામિની’’તિ વત્તબ્બં. વુટ્ઠાનગામિની ચે, ‘‘વુટ્ઠાનગામિની’’તિ વત્તબ્બં. અથસ્સ પારાજિકચ્છાયા દિસ્સતિ, ‘‘પારાજિકાપત્તી’’તિ ન વત્તબ્બં. કસ્મા? મેથુનધમ્મવીતિક્કમો હિ ઉત્તરિમનુસ્સધમ્મવીતિક્કમો ચ ઓળારિકો, અદિન્નાદાનમનઉસ્સવિગ્ગહવીતિક્કમા પન સુખુમા ચિત્તલહુકા. તે સુખુમેનેવ આપજ્જતિ, સુખુમેન રક્ખતિ, તસ્મા વિસેસેન તંવત્થુકં કુક્કુચ્ચં પુચ્છિયમાનો ‘‘આપત્તી’’તિ અવત્વા સચસ્સ આચરિયો ધરતિ, તતો તેન સો ભિક્ખુ ‘‘અમ્હાકં આચરિયં પુચ્છા’’તિ પેસેતબ્બો. સચે સો પુન આગન્ત્વા ‘‘તુમ્હાકં આચરિયો સુત્તતો નયતો ઓલોકેત્વા ‘સતેકિચ્છો’તિ મં આહા’’તિ વદતિ, તતો તેન સો ‘‘સાધુ સુટ્ઠુ યં આચરિયો ભણતિ, તં કરોહી’’તિ વત્તબ્બો. અથ પનસ્સ આચરિયો નત્થિ, સદ્ધિં ઉગ્ગહિતત્થેરો પન અત્થિ, તસ્સ સન્તિકં પેસેતબ્બો ‘‘અમ્હેહિ સહ ઉગ્ગહિતત્થેરો ગણપામોક્ખો, તં ગન્ત્વા પુચ્છા’’તિ. તેનપિ ‘‘સતેકિચ્છો’’તિ વિનિચ્છિતે ‘‘સાધુ સુટ્ઠુ તસ્સ વચનં કરોહી’’તિ વત્તબ્બો. અથ તસ્સ સદ્ધિં ઉગ્ગહિતત્થેરોપિ નત્થિ, અન્તેવાસિકો પણ્ડિતો અત્થિ, તસ્સ સન્તિકં પેસેતબ્બો ‘‘અસુકદહરં ગન્ત્વા પુચ્છા’’તિ. તેનપિ ‘‘સતેકિચ્છો’’તિ વિનિચ્છિતે ‘‘સાધુ સુટ્ઠુ તસ્સ વચનં કરોહી’’તિ વત્તબ્બો. અથ દહરસ્સપિ પારાજિકચ્છાયાવ ઉપટ્ઠાતિ, તેનપિ ‘‘પારાજિકોસી’’તિ ન વત્તબ્બો. દુલ્લભો હિ બુદ્ધુપ્પાદો, તતો દુલ્લભતરા પબ્બજ્જા ચ ઉપસમ્પદા ચ. એવં પન વત્તબ્બો ‘‘વિવિત્તં ઓકાસં સમ્મજ્જિત્વા દિવાવિહારં નિસીદિત્વા સીલાનિ વિસોધેત્વા દ્વત્તિંસાકારં તાવ મનસિકરોહી’’તિ. સચે તસ્સ અરોગં સીલં, કમ્મટ્ઠાનં ઘટયતિ, સઙ્ખારા પાકટા હુત્વા ઉપટ્ઠહન્તિ, ઉપચારપ્પનાપ્પત્તં વિય ચિત્તં એકગ્ગં હોતિ, દિવસં અતિક્કન્તમ્પિ ન જાનાતિ, સો દિવસાતિક્કમે ઉપટ્ઠાનં આગતો એવં વત્તબ્બો ‘‘કીદિસા તે ચિત્તપ્પવત્તી’’તિ. આરોચિતાય ચ ચિત્તપવત્તિયા વત્તબ્બો ‘‘પબ્બજ્જા નામ ચિત્તવિસુદ્ધત્થાય, અપ્પમત્તો સમણધમ્મં કરોહી’’તિ.

    Yo hi bhikkhu catubbidhavinayakovido tilakkhaṇasampanno imāni cha ṭhānāni oloketvā adhikaraṇaṃ vūpasamessati, tassa vinicchayo appaṭivattiyo buddhena sayaṃ nisīditvā vinicchitasadiso hoti. Taṃ ce evaṃ vinicchayakusalaṃ bhikkhuṃ koci katasikkhāpadavītikkamo bhikkhu upasaṅkamitvā attano kukkuccaṃ puccheyya, tena sādhukaṃ sallakkhetvā sace anāpatti hoti, ‘‘anāpattī’’ti vattabbaṃ. Sace pana āpatti hoti, sā desanāgāminī ce, ‘‘desanāgāminī’’ti vattabbaṃ. Vuṭṭhānagāminī ce, ‘‘vuṭṭhānagāminī’’ti vattabbaṃ. Athassa pārājikacchāyā dissati, ‘‘pārājikāpattī’’ti na vattabbaṃ. Kasmā? Methunadhammavītikkamo hi uttarimanussadhammavītikkamo ca oḷāriko, adinnādānamanaussaviggahavītikkamā pana sukhumā cittalahukā. Te sukhumeneva āpajjati, sukhumena rakkhati, tasmā visesena taṃvatthukaṃ kukkuccaṃ pucchiyamāno ‘‘āpattī’’ti avatvā sacassa ācariyo dharati, tato tena so bhikkhu ‘‘amhākaṃ ācariyaṃ pucchā’’ti pesetabbo. Sace so puna āgantvā ‘‘tumhākaṃ ācariyo suttato nayato oloketvā ‘satekiccho’ti maṃ āhā’’ti vadati, tato tena so ‘‘sādhu suṭṭhu yaṃ ācariyo bhaṇati, taṃ karohī’’ti vattabbo. Atha panassa ācariyo natthi, saddhiṃ uggahitatthero pana atthi, tassa santikaṃ pesetabbo ‘‘amhehi saha uggahitatthero gaṇapāmokkho, taṃ gantvā pucchā’’ti. Tenapi ‘‘satekiccho’’ti vinicchite ‘‘sādhu suṭṭhu tassa vacanaṃ karohī’’ti vattabbo. Atha tassa saddhiṃ uggahitattheropi natthi, antevāsiko paṇḍito atthi, tassa santikaṃ pesetabbo ‘‘asukadaharaṃ gantvā pucchā’’ti. Tenapi ‘‘satekiccho’’ti vinicchite ‘‘sādhu suṭṭhu tassa vacanaṃ karohī’’ti vattabbo. Atha daharassapi pārājikacchāyāva upaṭṭhāti, tenapi ‘‘pārājikosī’’ti na vattabbo. Dullabho hi buddhuppādo, tato dullabhatarā pabbajjā ca upasampadā ca. Evaṃ pana vattabbo ‘‘vivittaṃ okāsaṃ sammajjitvā divāvihāraṃ nisīditvā sīlāni visodhetvā dvattiṃsākāraṃ tāva manasikarohī’’ti. Sace tassa arogaṃ sīlaṃ, kammaṭṭhānaṃ ghaṭayati, saṅkhārā pākaṭā hutvā upaṭṭhahanti, upacārappanāppattaṃ viya cittaṃ ekaggaṃ hoti, divasaṃ atikkantampi na jānāti, so divasātikkame upaṭṭhānaṃ āgato evaṃ vattabbo ‘‘kīdisā te cittappavattī’’ti. Ārocitāya ca cittapavattiyā vattabbo ‘‘pabbajjā nāma cittavisuddhatthāya, appamatto samaṇadhammaṃ karohī’’ti.

    યસ્સ પન સીલં ભિન્નં હોતિ, તસ્સ કમ્મટ્ઠાનં ન ઘટયતિ, પતોદાભિતુન્નં વિય ચિત્તં વિકમ્પતિ, વિપ્પટિસારગ્ગિના ડય્હતિ, તત્તપાસાણે નિસિન્નો વિય તઙ્ખણેયેવ વુટ્ઠાતિ. સો આગતો ‘‘કા તે ચિત્તપવત્તી’’તિ પુચ્છિતબ્બો. આરોચિતાય ચિત્તપવત્તિયા ‘‘નત્થિ લોકે રહો નામ પાપકમ્મં પકુબ્બતો. સબ્બપઠમઞ્હિ પાપં કરોન્તો અત્તના જાનાતિ. અથસ્સ આરક્ખદેવતા પરચિત્તવિદૂ સમણબ્રાહ્મણા અઞ્ઞા ચ દેવતા જાનન્તિ, ત્વંયેવ દાનિ તવ સોત્થિં પરિયેસાહી’’તિ વત્તબ્બો. એવં કતવીતિક્કમેનેવ ભિક્ખુના સયમેવ આગન્ત્વા આરોચિતે પટિપજ્જિતબ્બં.

    Yassa pana sīlaṃ bhinnaṃ hoti, tassa kammaṭṭhānaṃ na ghaṭayati, patodābhitunnaṃ viya cittaṃ vikampati, vippaṭisāragginā ḍayhati, tattapāsāṇe nisinno viya taṅkhaṇeyeva vuṭṭhāti. So āgato ‘‘kā te cittapavattī’’ti pucchitabbo. Ārocitāya cittapavattiyā ‘‘natthi loke raho nāma pāpakammaṃ pakubbato. Sabbapaṭhamañhi pāpaṃ karonto attanā jānāti. Athassa ārakkhadevatā paracittavidū samaṇabrāhmaṇā aññā ca devatā jānanti, tvaṃyeva dāni tava sotthiṃ pariyesāhī’’ti vattabbo. Evaṃ katavītikkameneva bhikkhunā sayameva āgantvā ārocite paṭipajjitabbaṃ.

    ૨૩૫. ઇદાનિ યા સા પુબ્બે વુત્તપ્પભેદા ચોદના, તસ્સાયેવ સમ્પત્તિવિપત્તિજાનનત્થં આદિમજ્ઝપરિયોસાનાદીનં વસેન વિનિચ્છયો વેદિતબ્બો . સેય્યથિદં, ચોદનાય કો આદિ, કિં મજ્ઝે, કિં પરિયોસાનં? ચોદનાય ‘‘અહં તં વત્તુકામો, કરોતુ મે આયસ્મા ઓકાસ’’ન્તિ એવં ઓકાસકમ્મં આદિ. ઓતિણ્ણેન વત્થુના ચોદેત્વા સારેત્વા વિનિચ્છયો મજ્ઝે. આપત્તિયં વા અનાપત્તિયં વા પતિટ્ઠાપનેન સમથો પરિયોસાનં.

    235. Idāni yā sā pubbe vuttappabhedā codanā, tassāyeva sampattivipattijānanatthaṃ ādimajjhapariyosānādīnaṃ vasena vinicchayo veditabbo . Seyyathidaṃ, codanāya ko ādi, kiṃ majjhe, kiṃ pariyosānaṃ? Codanāya ‘‘ahaṃ taṃ vattukāmo, karotu me āyasmā okāsa’’nti evaṃ okāsakammaṃ ādi. Otiṇṇena vatthunā codetvā sāretvā vinicchayo majjhe. Āpattiyaṃ vā anāpattiyaṃ vā patiṭṭhāpanena samatho pariyosānaṃ.

    ચોદનાય કતિ મૂલાનિ, કતિ વત્થૂનિ, કતિ ભૂમિયો? ચોદનાય દ્વે મૂલાનિ સમૂલિકા વા અમૂલિકા વા. તીણિ વત્થૂનિ દિટ્ઠં સુતં પરિસઙ્કિતં. પઞ્ચ ભૂમિયો કાલેન વક્ખામિ, નો અકાલેન, ભૂતેન વક્ખામિ, નો અભૂતેન, સણ્હેન વક્ખામિ, નો ફરુસેન, અત્થસંહિતેન વક્ખામિ, નો અનત્થસંહિતેન, મેત્તચિત્તો વક્ખામિ, નો દોસન્તરોતિ. ઇમાય ચ પન ચોદનાય ચોદકેન પુગ્ગલેન ‘‘પરિસુદ્ધકાયસમાચારો નુ ખોમ્હી’’તિઆદિના (પરિ॰ ૪૩૬) નયેન ઉપાલિપઞ્ચકેસુ વુત્તેસુ પન્નરસસુ ધમ્મેસુ પતિટ્ઠાતબ્બં. ચુદિતકેન દ્વીસુ ધમ્મેસુ પતિટ્ઠાતબ્બં સચ્ચે ચ અકુપ્પે ચાતિ.

    Codanāya kati mūlāni, kati vatthūni, kati bhūmiyo? Codanāya dve mūlāni samūlikā vā amūlikā vā. Tīṇi vatthūni diṭṭhaṃ sutaṃ parisaṅkitaṃ. Pañca bhūmiyo kālena vakkhāmi, no akālena, bhūtena vakkhāmi, no abhūtena, saṇhena vakkhāmi, no pharusena, atthasaṃhitena vakkhāmi, no anatthasaṃhitena, mettacitto vakkhāmi, no dosantaroti. Imāya ca pana codanāya codakena puggalena ‘‘parisuddhakāyasamācāro nu khomhī’’tiādinā (pari. 436) nayena upālipañcakesu vuttesu pannarasasu dhammesu patiṭṭhātabbaṃ. Cuditakena dvīsu dhammesu patiṭṭhātabbaṃ sacce ca akuppe cāti.

    અનુવિજ્જકેન (પરિ॰ ૩૬૦) ચ ચોદકો પુચ્છિતબ્બો ‘‘યં ખો ત્વં, આવુસો, ઇમં ભિક્ખું ચોદેસિ, કિમ્હિ નં ચોદેસિ, સીલવિપત્તિયા ચોદેસિ, આચારવિપત્તિયા ચોદેસિ, દિટ્ઠિવિપત્તિયા ચોદેસી’’તિ. સો ચે એવં વદેય્ય ‘‘સીલવિપત્તિયા વા ચોદેમિ, આચારવિપત્તિયા વા ચોદેમિ, દિટ્ઠિવિપત્તિયા વા ચોદેમી’’તિ. સો એવમસ્સ વચનીયો ‘‘જાનાસિ પનાયસ્મા સીલવિપત્તિં, જાનાસિ આચારવિપત્તિં, જાનાસિ દિટ્ઠિવિપત્તિ’’ન્તિ. સો ચે એવં વદેય્ય ‘‘જાનામિ ખો અહં, આવુસો, સીલવિપત્તિં, જાનામિ આચારવિપત્તિં, જાનામિ દિટ્ઠિવિપત્તિ’’ન્તિ. સો એવમસ્સ વચનીયો ‘‘કતમા પનાવુસો, સીલવિપત્તિ, કતમા આચારવિપત્તિ, કતમા દિટ્ઠિવિપત્તી’’તિ? સો ચે એવં વદેય્ય ‘‘ચત્તારિ પારાજિકાનિ તેરસ સઙ્ઘાદિસેસા, અયં સીલવિપત્તિ. થુલ્લચ્ચયં પાચિત્તિયં પાટિદેસનીયં દુક્કટં દુબ્ભાસિતં, અયં આચારવિપત્તિ. મિચ્છાદિટ્ઠિ અન્તગ્ગાહિકા દિટ્ઠિ, અયં દિટ્ઠિવિપત્તી’’તિ.

    Anuvijjakena (pari. 360) ca codako pucchitabbo ‘‘yaṃ kho tvaṃ, āvuso, imaṃ bhikkhuṃ codesi, kimhi naṃ codesi, sīlavipattiyā codesi, ācāravipattiyā codesi, diṭṭhivipattiyā codesī’’ti. So ce evaṃ vadeyya ‘‘sīlavipattiyā vā codemi, ācāravipattiyā vā codemi, diṭṭhivipattiyā vā codemī’’ti. So evamassa vacanīyo ‘‘jānāsi panāyasmā sīlavipattiṃ, jānāsi ācāravipattiṃ, jānāsi diṭṭhivipatti’’nti. So ce evaṃ vadeyya ‘‘jānāmi kho ahaṃ, āvuso, sīlavipattiṃ, jānāmi ācāravipattiṃ, jānāmi diṭṭhivipatti’’nti. So evamassa vacanīyo ‘‘katamā panāvuso, sīlavipatti, katamā ācāravipatti, katamā diṭṭhivipattī’’ti? So ce evaṃ vadeyya ‘‘cattāri pārājikāni terasa saṅghādisesā, ayaṃ sīlavipatti. Thullaccayaṃ pācittiyaṃ pāṭidesanīyaṃ dukkaṭaṃ dubbhāsitaṃ, ayaṃ ācāravipatti. Micchādiṭṭhi antaggāhikā diṭṭhi, ayaṃ diṭṭhivipattī’’ti.

    સો એવમસ્સ વચનીયો ‘‘યં ખો ત્વં, આવુસો, ઇમં ભિક્ખું ચોદેસિ, દિટ્ઠેન વા ચોદેસિ, સુતેન વા ચોદેસિ, પરિસઙ્કાય વા ચોદેસી’’તિ . સો ચે એવં વદેય્ય ‘‘દિટ્ઠેન વા ચોદેમિ, સુતેન વા ચોદેમિ, પરિસઙ્કાય વા ચોદેમી’’તિ. સો એવમસ્સ વચનીયો ‘‘યં ખો ત્વં, આવુસો, ઇમં ભિક્ખું દિટ્ઠેન ચોદેસિ, કિં તે દિટ્ઠં, કિન્તિ તે દિટ્ઠં, કદા તે દિટ્ઠં, કત્થ તે દિટ્ઠં, પારાજિકં અજ્ઝાપજ્જન્તો દિટ્ઠો, સઙ્ઘાદિસેસં અજ્ઝાપજ્જન્તો દિટ્ઠો, થુલ્લચ્ચયં પાચિત્તિયં પાટિદેસનીયં દુક્કટં દુબ્ભાસિતં અજ્ઝાપજ્જન્તો દિટ્ઠો, કત્થ ચાયં ભિક્ખુ અહોસિ, કત્થ ચ ત્વં કરોસિ, કિઞ્ચ ત્વં કરોસિ, કિં અયં ભિક્ખુ કરોતી’’તિ?

    So evamassa vacanīyo ‘‘yaṃ kho tvaṃ, āvuso, imaṃ bhikkhuṃ codesi, diṭṭhena vā codesi, sutena vā codesi, parisaṅkāya vā codesī’’ti . So ce evaṃ vadeyya ‘‘diṭṭhena vā codemi, sutena vā codemi, parisaṅkāya vā codemī’’ti. So evamassa vacanīyo ‘‘yaṃ kho tvaṃ, āvuso, imaṃ bhikkhuṃ diṭṭhena codesi, kiṃ te diṭṭhaṃ, kinti te diṭṭhaṃ, kadā te diṭṭhaṃ, kattha te diṭṭhaṃ, pārājikaṃ ajjhāpajjanto diṭṭho, saṅghādisesaṃ ajjhāpajjanto diṭṭho, thullaccayaṃ pācittiyaṃ pāṭidesanīyaṃ dukkaṭaṃ dubbhāsitaṃ ajjhāpajjanto diṭṭho, kattha cāyaṃ bhikkhu ahosi, kattha ca tvaṃ karosi, kiñca tvaṃ karosi, kiṃ ayaṃ bhikkhu karotī’’ti?

    સો ચે એવં વદેય્ય ‘‘ન ખો અહં, આવુસો, ઇમં ભિક્ખું દિટ્ઠેન ચોદેમિ, અપિચ સુતેન ચોદેમી’’તિ. સો એવમસ્સ વચનીયો ‘‘યં ખો ત્વં, આવુસો, ઇમં ભિક્ખું સુતેન ચોદેસિ, કિં તે સુતં, કિન્તિ તે સુતં, કદા તે સુતં, કત્થ તે સુતં, પારાજિકં અજ્ઝાપન્નોતિ સુતં, સઙ્ઘાદિસેસં અજ્ઝાપન્નોતિ સુતં, થુલ્લચ્ચયં પાચિત્તિયં પાટિદેસનીયં દુક્કટં દુબ્ભાસિતં અજ્ઝાપન્નોતિ સુતં, ભિક્ખુસ્સ સુતં, ભિક્ખુનિયા સુતં, સિક્ખમાનાય સુતં, સામણેરસ્સ સુતં, સામણેરિયા સુતં, ઉપાસકસ્સ સુતં, ઉપાસિકાય સુતં, રાજૂનં સુતં, રાજમહામત્તાનં સુતં, તિત્થિયાનં સુતં, તિત્થિયસાવકાનં સુત’’ન્તિ.

    So ce evaṃ vadeyya ‘‘na kho ahaṃ, āvuso, imaṃ bhikkhuṃ diṭṭhena codemi, apica sutena codemī’’ti. So evamassa vacanīyo ‘‘yaṃ kho tvaṃ, āvuso, imaṃ bhikkhuṃ sutena codesi, kiṃ te sutaṃ, kinti te sutaṃ, kadā te sutaṃ, kattha te sutaṃ, pārājikaṃ ajjhāpannoti sutaṃ, saṅghādisesaṃ ajjhāpannoti sutaṃ, thullaccayaṃ pācittiyaṃ pāṭidesanīyaṃ dukkaṭaṃ dubbhāsitaṃ ajjhāpannoti sutaṃ, bhikkhussa sutaṃ, bhikkhuniyā sutaṃ, sikkhamānāya sutaṃ, sāmaṇerassa sutaṃ, sāmaṇeriyā sutaṃ, upāsakassa sutaṃ, upāsikāya sutaṃ, rājūnaṃ sutaṃ, rājamahāmattānaṃ sutaṃ, titthiyānaṃ sutaṃ, titthiyasāvakānaṃ suta’’nti.

    સો ચે એવં વદેય્ય ‘‘ન ખો અહં, આવુસો, ઇમં ભિક્ખું સુતેન ચોદેમિ, અપિચ પરિસઙ્કાય ચોદેમી’’તિ. સો એવમસ્સ વચનીયો ‘‘યં ખો ત્વં, આવુસો, ઇમં ભિક્ખું પરિસઙ્કાય ચોદેસિ, કિં પરિસઙ્કસિ, કિન્તિ પરિસઙ્કસિ, કદા પરિસઙ્કસિ, કત્થ પરિસઙ્કસિ? પારાજિકં ધમ્મં અજ્ઝાપન્નોતિ પરિસઙ્કસિ, સઙ્ઘાદિસેસં થુલ્લચ્ચયં પાચિત્તિયં પાટિદેસનીયં દુક્કટં દુબ્ભાસિતં અજ્ઝાપન્નોતિ પરિસઙ્કસિ, ભિક્ખુસ્સ સુત્વા પરિસઙ્કસિ, ભિક્ખુનિયા સુત્વા…પે॰… તિત્થિયસાવકાનં સુત્વા પરિસઙ્કસી’’તિ.

    So ce evaṃ vadeyya ‘‘na kho ahaṃ, āvuso, imaṃ bhikkhuṃ sutena codemi, apica parisaṅkāya codemī’’ti. So evamassa vacanīyo ‘‘yaṃ kho tvaṃ, āvuso, imaṃ bhikkhuṃ parisaṅkāya codesi, kiṃ parisaṅkasi, kinti parisaṅkasi, kadā parisaṅkasi, kattha parisaṅkasi? Pārājikaṃ dhammaṃ ajjhāpannoti parisaṅkasi, saṅghādisesaṃ thullaccayaṃ pācittiyaṃ pāṭidesanīyaṃ dukkaṭaṃ dubbhāsitaṃ ajjhāpannoti parisaṅkasi, bhikkhussa sutvā parisaṅkasi, bhikkhuniyā sutvā…pe… titthiyasāvakānaṃ sutvā parisaṅkasī’’ti.

    દિટ્ઠં દિટ્ઠેન સમેતિ, દિટ્ઠેન સંસન્દતે દિટ્ઠં;

    Diṭṭhaṃ diṭṭhena sameti, diṭṭhena saṃsandate diṭṭhaṃ;

    દિટ્ઠં પટિચ્ચ ન ઉપેતિ, અસુદ્ધપરિસઙ્કિતો;

    Diṭṭhaṃ paṭicca na upeti, asuddhaparisaṅkito;

    સો પુગ્ગલો પટિઞ્ઞાય, કાતબ્બો તેનુપોસથો.

    So puggalo paṭiññāya, kātabbo tenuposatho.

    સુતં સુતેન સમેતિ, સુતેન સંસન્દતે સુતં;

    Sutaṃ sutena sameti, sutena saṃsandate sutaṃ;

    સુતં પટિચ્ચ ન ઉપેતિ, અસુદ્ધપરિસઙ્કિતો;

    Sutaṃ paṭicca na upeti, asuddhaparisaṅkito;

    સો પુગ્ગલો પટિઞ્ઞાય, કાતબ્બો તેનુપોસથો.

    So puggalo paṭiññāya, kātabbo tenuposatho.

    મુતં મુતેન સમેતિ, મુતેન સંસન્દતે મુતં;

    Mutaṃ mutena sameti, mutena saṃsandate mutaṃ;

    મુતં પટિચ્ચ ન ઉપેતિ, અસુદ્ધપરિસઙ્કિતો;

    Mutaṃ paṭicca na upeti, asuddhaparisaṅkito;

    સો પુગ્ગલો પટિઞ્ઞાય, કાતબ્બો તેનુપોસથો.

    So puggalo paṭiññāya, kātabbo tenuposatho.

    પટિઞ્ઞા લજ્જીસુ કતા, અલજ્જીસુ એવં ન વિજ્જતિ;

    Paṭiññā lajjīsu katā, alajjīsu evaṃ na vijjati;

    બહુમ્પિ અલજ્જી ભાસેય્ય, વત્તાનુસન્ધિતેન કારયેતિ. (પરિ॰ ૩૫૯);

    Bahumpi alajjī bhāseyya, vattānusandhitena kārayeti. (pari. 359);

    અપિચેત્થ સઙ્ગામાવચરેન ભિક્ખુના સઙ્ઘં ઉપસઙ્કમન્તેન નીચચિત્તેન સઙ્ઘો ઉપસઙ્કમિતબ્બો રજોહરણસમેન ચિત્તેન, આસનકુસલેન ભવિતબ્બં નિસજ્જકુસલેન, થેરે ભિક્ખૂ અનુપખજ્જન્તેન નવે ભિક્ખૂ આસનેન અપ્પટિબાહન્તેન યથાપતિરૂપે આસને નિસીદિતબ્બં, અનાનાકથિકેન ભવિતબ્બં અતિરચ્છાનકથિકેન, સામં વા ધમ્મો ભાસિતબ્બો, પરો વા અજ્ઝેસિતબ્બો, અરિયો વા તુણ્હીભાવો નાતિમઞ્ઞિતબ્બો.

    Apicettha saṅgāmāvacarena bhikkhunā saṅghaṃ upasaṅkamantena nīcacittena saṅgho upasaṅkamitabbo rajoharaṇasamena cittena, āsanakusalena bhavitabbaṃ nisajjakusalena, there bhikkhū anupakhajjantena nave bhikkhū āsanena appaṭibāhantena yathāpatirūpe āsane nisīditabbaṃ, anānākathikena bhavitabbaṃ atiracchānakathikena, sāmaṃ vā dhammo bhāsitabbo, paro vā ajjhesitabbo, ariyo vā tuṇhībhāvo nātimaññitabbo.

    સઙ્ઘેન અનુમતેન પુગ્ગલેન અનુવિજ્જકેન અનુવિજ્જિતુકામેન ન ઉપજ્ઝાયો પુચ્છિતબ્બો, ન આચરિયો પુચ્છિતબ્બો, ન સદ્ધિવિહારિકો પુચ્છિતબ્બો, ન અન્તેવાસિકો પુચ્છિતબ્બો, ન સમાનુપજ્ઝાયકો પુચ્છિતબ્બો, ન સમાનાચરિયકો પુચ્છિતબ્બો, ન જાતિ પુચ્છિતબ્બા, ન નામં પુચ્છિતબ્બં, ન ગોત્તં પુચ્છિતબ્બં, ન આગમો પુચ્છિતબ્બો, ન કુલપદેસો પુચ્છિતબ્બો, ન જાતિભૂમિ પુચ્છિતબ્બા. તં કિંકારણા? અત્રસ્સ પેમં વા દોસો વા, પેમે વા સતિ દોસે વા છન્દાપિ ગચ્છેય્ય દોસાપિ ગચ્છેય્ય મોહાપિ ગચ્છેય્ય ભયાપિ ગચ્છેય્યાતિ.

    Saṅghena anumatena puggalena anuvijjakena anuvijjitukāmena na upajjhāyo pucchitabbo, na ācariyo pucchitabbo, na saddhivihāriko pucchitabbo, na antevāsiko pucchitabbo, na samānupajjhāyako pucchitabbo, na samānācariyako pucchitabbo, na jāti pucchitabbā, na nāmaṃ pucchitabbaṃ, na gottaṃ pucchitabbaṃ, na āgamo pucchitabbo, na kulapadeso pucchitabbo, na jātibhūmi pucchitabbā. Taṃ kiṃkāraṇā? Atrassa pemaṃ vā doso vā, peme vā sati dose vā chandāpi gaccheyya dosāpi gaccheyya mohāpi gaccheyya bhayāpi gaccheyyāti.

    સઙ્ઘેન અનુમતેન પુગ્ગલેન અનુવિજ્જકેન અનુવિજ્જિતુકામેન સઙ્ઘગરુકેન ભવિતબ્બં, નો પુગ્ગલગરુકેન, સદ્ધમ્મગરુકેન ભવિતબ્બં, નો આમિસગરુકેન, અત્થવસિકેન ભવિતબ્બં, નો પરિસકપ્પિકેન, કાલેન અનુવિજ્જિતબ્બં, નો અકાલેન, ભૂતેન અનુવિજ્જિતબ્બં, નો અભૂતેન, સણ્હેન અનુવિજ્જિતબ્બં, નો ફરુસેન, અત્થસંહિતેન અનુવિજ્જિતબ્બં, નો અનત્થસંહિતેન, મેત્તચિત્તેન અનુવિજ્જિતબ્બં, નો દોસન્તરેન, ન ઉપકણ્ણકજપ્પિના ભવિતબ્બં, ન જિમ્હં પેક્ખિતબ્બં, ન અક્ખિ નિખણિતબ્બં, ન ભમુકં ઉક્ખિપિતબ્બં, ન સીસં ઉક્ખિપિતબ્બં, ન હત્થવિકારો કાતબ્બો, ન હત્થમુદ્દા દસ્સેતબ્બા.

    Saṅghena anumatena puggalena anuvijjakena anuvijjitukāmena saṅghagarukena bhavitabbaṃ, no puggalagarukena, saddhammagarukena bhavitabbaṃ, no āmisagarukena, atthavasikena bhavitabbaṃ, no parisakappikena, kālena anuvijjitabbaṃ, no akālena, bhūtena anuvijjitabbaṃ, no abhūtena, saṇhena anuvijjitabbaṃ, no pharusena, atthasaṃhitena anuvijjitabbaṃ, no anatthasaṃhitena, mettacittena anuvijjitabbaṃ, no dosantarena, na upakaṇṇakajappinā bhavitabbaṃ, na jimhaṃ pekkhitabbaṃ, na akkhi nikhaṇitabbaṃ, na bhamukaṃ ukkhipitabbaṃ, na sīsaṃ ukkhipitabbaṃ, na hatthavikāro kātabbo, na hatthamuddā dassetabbā.

    આસનકુસલેન ભવિતબ્બં નિસજ્જકુસલેન, યુગમત્તં પેક્ખન્તેન અત્થં અનુવિધિયન્તેન સકે આસને નિસીદિતબ્બં, ન ચ આસના વુટ્ઠાતબ્બં, ન વીતિહાતબ્બં, ન કુમ્મગ્ગો સેવિતબ્બો, ન બાહાવિક્ખેપકં ભણિતબ્બં, અતુરિતેન ભવિતબ્બં અસાહસિકેન, અચણ્ડિકતેન ભવિતબ્બં વચનક્ખમેન, મેત્તચિત્તેન ભવિતબ્બં હિતાનુકમ્પિના, કારુણિકેન ભવિતબ્બં હિતપરિસક્કિના, અસમ્ફપ્પલાપિના ભવિતબ્બં પરિયન્તભાણિના, અવેરવસિકેન ભવિતબ્બં અનસુરુત્તેન, અત્તા પરિગ્ગહેતબ્બો, પરો પરિગ્ગહેતબ્બો, ચોદકો પરિગ્ગહેતબ્બો, ચુદિતકો પરિગ્ગહેતબ્બો, અધમ્મચોદકો પરિગ્ગહેતબ્બો, અધમ્મચુદિતકો પરિગ્ગહેતબ્બો, ધમ્મચોદકો પરિગ્ગહેતબ્બો, ધમ્મચુદિતકો પરિગ્ગહેતબ્બો, વુત્તં અહાપેન્તેન અવુત્તં અપ્પકાસેન્તેન ઓતિણ્ણાનિ પદબ્યઞ્જનાનિ સાધુકં ઉગ્ગહેત્વા પરો પરિપુચ્છિત્વા યથાપટિઞ્ઞાય કારેતબ્બો, મન્દો હાસેતબ્બો, ભીરુ અસ્સાસેતબ્બો, ચણ્ડો નિસેધેતબ્બો, અસુચિ વિભાવેતબ્બો, ઉજુમદ્દવેન ન છન્દાગતિ ગન્તબ્બા, ન દોસાગતિ ગન્તબ્બા, ન મોહાગતિ ગન્તબ્બા, ન ભયાગતિ ગન્તબ્બા, મજ્ઝત્તેન ભવિતબ્બં ધમ્મેસુ ચ પુગ્ગલેસુ ચ, એવઞ્ચ પન અનુવિજ્જકો અનુવિજ્જમાનો સત્થુ ચેવ સાસનકરો હોતિ, વિઞ્ઞૂનઞ્ચ સબ્રહ્મચારીનં પિયો ચ હોતિ મનાપો ચ ગરુ ચ ભાવનીયો ચાતિ.

    Āsanakusalena bhavitabbaṃ nisajjakusalena, yugamattaṃ pekkhantena atthaṃ anuvidhiyantena sake āsane nisīditabbaṃ, na ca āsanā vuṭṭhātabbaṃ, na vītihātabbaṃ, na kummaggo sevitabbo, na bāhāvikkhepakaṃ bhaṇitabbaṃ, aturitena bhavitabbaṃ asāhasikena, acaṇḍikatena bhavitabbaṃ vacanakkhamena, mettacittena bhavitabbaṃ hitānukampinā, kāruṇikena bhavitabbaṃ hitaparisakkinā, asamphappalāpinā bhavitabbaṃ pariyantabhāṇinā, averavasikena bhavitabbaṃ anasuruttena, attā pariggahetabbo, paro pariggahetabbo, codako pariggahetabbo, cuditako pariggahetabbo, adhammacodako pariggahetabbo, adhammacuditako pariggahetabbo, dhammacodako pariggahetabbo, dhammacuditako pariggahetabbo, vuttaṃ ahāpentena avuttaṃ appakāsentena otiṇṇāni padabyañjanāni sādhukaṃ uggahetvā paro paripucchitvā yathāpaṭiññāya kāretabbo, mando hāsetabbo, bhīru assāsetabbo, caṇḍo nisedhetabbo, asuci vibhāvetabbo, ujumaddavena na chandāgati gantabbā, na dosāgati gantabbā, na mohāgati gantabbā, na bhayāgati gantabbā, majjhattena bhavitabbaṃ dhammesu ca puggalesu ca, evañca pana anuvijjako anuvijjamāno satthu ceva sāsanakaro hoti, viññūnañca sabrahmacārīnaṃ piyo ca hoti manāpo ca garu ca bhāvanīyo cāti.

    ઇતિ પાળિમુત્તકવિનયવિનિચ્છયસઙ્ગહે

    Iti pāḷimuttakavinayavinicchayasaṅgahe

    ચોદનાદિવિનિચ્છયકથા સમત્તા.

    Codanādivinicchayakathā samattā.





    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact