| Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / અપદાન-અટ્ઠકથા • Apadāna-aṭṭhakathā |
૧૦. ચુન્દત્થેરઅપદાનવણ્ણના
10. Cundattheraapadānavaṇṇanā
સિદ્ધત્થસ્સ ભગવતોતિઆદિકં આયસ્મતો ચુન્દત્થેરસ્સ અપદાનં. અયમ્પિ પુરિમબુદ્ધેસુ કતપુઞ્ઞસમ્ભારો તત્થ તત્થ ભવે વિવટ્ટૂપનિસ્સયાનિ પુઞ્ઞાનિ ઉપચિનન્તો સિદ્ધત્થસ્સ ભગવતો કાલે વિભવસમ્પન્ને કુલે નિબ્બત્તો વિઞ્ઞુતં પત્વા સત્થરિ પસીદિત્વા સત્તરતનમયં સુવણ્ણગ્ઘિયં કારેત્વા સુમનપુપ્ફેહિ છાદેત્વા ભગવન્તં પૂજેસિ. તાનિ પુપ્ફાનિ આકાસં સમુગ્ગન્ત્વા વિતાનાકારેન અટ્ઠંસુ. અથ નં ભગવા ‘‘અનાગતે ગોતમસ્સ નામ ભગવતો સાસને ચુન્દો નામ સાવકો ભવિસ્સતી’’તિ બ્યાકાસિ. સો તેન પુઞ્ઞકમ્મેન તતો ચુતો દેવલોકે ઉપપન્નો કમેન છસુ કામાવચરદેવેસુ સુખં અનુભવિત્વા મનુસ્સેસુ ચક્કવત્તિઆદિસમ્પત્તિયો ચ અનુભવિત્વા ઇમસ્મિં બુદ્ધુપ્પાદે બ્રાહ્મણકુલે રૂપસારિયા પુત્તો સારિપુત્તત્થેરસ્સ કનિટ્ઠો હુત્વા નિબ્બત્તિ. તસ્સ વિઞ્ઞુતં પત્તસ્સ આરોહપરિણાહરૂપવયાનં સુન્દરતાય સકારસ્સ ચકારં કત્વા ચુન્દોતિ નામં કરિંસુ. સો વયપ્પત્તો ઘરાવાસે આદીનવં પબ્બજ્જાય ચ આનિસંસં દિસ્વા ભાતુત્થેરસ્સ સન્તિકે પબ્બજિત્વા વિપસ્સનં વડ્ઢેત્વા નચિરસ્સેવ અરહત્તં પાપુણિ.
Siddhatthassabhagavatotiādikaṃ āyasmato cundattherassa apadānaṃ. Ayampi purimabuddhesu katapuññasambhāro tattha tattha bhave vivaṭṭūpanissayāni puññāni upacinanto siddhatthassa bhagavato kāle vibhavasampanne kule nibbatto viññutaṃ patvā satthari pasīditvā sattaratanamayaṃ suvaṇṇagghiyaṃ kāretvā sumanapupphehi chādetvā bhagavantaṃ pūjesi. Tāni pupphāni ākāsaṃ samuggantvā vitānākārena aṭṭhaṃsu. Atha naṃ bhagavā ‘‘anāgate gotamassa nāma bhagavato sāsane cundo nāma sāvako bhavissatī’’ti byākāsi. So tena puññakammena tato cuto devaloke upapanno kamena chasu kāmāvacaradevesu sukhaṃ anubhavitvā manussesu cakkavattiādisampattiyo ca anubhavitvā imasmiṃ buddhuppāde brāhmaṇakule rūpasāriyā putto sāriputtattherassa kaniṭṭho hutvā nibbatti. Tassa viññutaṃ pattassa ārohapariṇāharūpavayānaṃ sundaratāya sakārassa cakāraṃ katvā cundoti nāmaṃ kariṃsu. So vayappatto gharāvāse ādīnavaṃ pabbajjāya ca ānisaṃsaṃ disvā bhātuttherassa santike pabbajitvā vipassanaṃ vaḍḍhetvā nacirasseva arahattaṃ pāpuṇi.
૧૨૫. સો પત્તઅરહત્તફલો એકદિવસં અત્તનો પુબ્બકમ્મં સરિત્વા સોમનસ્સજાતો પુબ્બચરિતાપદાનં પકાસેન્તો સિદ્ધત્થસ્સ ભગવતોતિઆદિમાહ. તં હેટ્ઠા વુત્તત્થમેવ. અગ્ઘિયન્તિઆદયોપિ ઉત્તાનત્થાયેવ.
125. So pattaarahattaphalo ekadivasaṃ attano pubbakammaṃ saritvā somanassajāto pubbacaritāpadānaṃ pakāsento siddhatthassa bhagavatotiādimāha. Taṃ heṭṭhā vuttatthameva. Agghiyantiādayopi uttānatthāyeva.
૧૨૮. વિતિણ્ણકઙ્ખો સમ્બુદ્ધોતિ વિસેસેન મગ્ગાધિગમેન વિચિકિચ્છાય ખેપિતત્તા વિતિણ્ણકઙ્ખો અસંસયો સમ્બુદ્ધો. તિણ્ણોઘેહિ પુરક્ખતોતિ કામોઘાદીનં ચતુન્નં ઓઘાનં તિણ્ણત્તા અતિક્કન્તત્તા ઓઘતિણ્ણેહિ ખીણાસવેહિ પુરક્ખતો પરિવારિતોતિ અત્થો. બ્યાકરણગાથા ઉત્તાનત્થાયેવ.
128.Vitiṇṇakaṅkho sambuddhoti visesena maggādhigamena vicikicchāya khepitattā vitiṇṇakaṅkho asaṃsayo sambuddho. Tiṇṇoghehi purakkhatoti kāmoghādīnaṃ catunnaṃ oghānaṃ tiṇṇattā atikkantattā oghatiṇṇehi khīṇāsavehi purakkhato parivāritoti attho. Byākaraṇagāthā uttānatthāyeva.
૧૩૯. ઉપટ્ઠહિં મહાવીરન્તિ ઉત્તમત્થસ્સ નિબ્બાનસ્સ પત્તિયા પાપુણનત્થાય કપ્પસતસહસ્સાધિકેસુ ચતુરાસઙ્ખ્યેય્યેસુ કપ્પેસુ પારમિયો પૂરેન્તેન કતવીરિયત્તા મહાવીરં બુદ્ધં ઉપટ્ઠહિં ઉપટ્ઠાનં અકાસિન્તિ અત્થો. અઞ્ઞે ચ પેસલે બહૂતિ ન કેવલમેવ બુદ્ધં ઉપટ્ઠહિં, પેસલે પિયસીલે સીલવન્તે અઞ્ઞે ચ બહુઅગ્ગપ્પત્તે સાવકે, મે મય્હં ભાતરં સારિપુત્તત્થેરઞ્ચ ઉપટ્ઠહિન્તિ સમ્બન્ધો.
139.Upaṭṭhahiṃ mahāvīranti uttamatthassa nibbānassa pattiyā pāpuṇanatthāya kappasatasahassādhikesu caturāsaṅkhyeyyesu kappesu pāramiyo pūrentena katavīriyattā mahāvīraṃ buddhaṃ upaṭṭhahiṃ upaṭṭhānaṃ akāsinti attho. Aññe ca pesale bahūti na kevalameva buddhaṃ upaṭṭhahiṃ, pesale piyasīle sīlavante aññe ca bahuaggappatte sāvake, me mayhaṃ bhātaraṃ sāriputtattherañca upaṭṭhahinti sambandho.
૧૪૦. ભાતરં મે ઉપટ્ઠહિત્વાતિ મય્હં ભાતરં ઉપટ્ઠહિત્વા વત્તપટિવત્તં કત્વા તસ્સ પરિનિબ્બુતકાલે ભગવતો પઠમં પરિનિબ્બુતત્તા તસ્સ ધાતુયો ગહેત્વા પત્તમ્હિ ઓકિરિત્વા લોકજેટ્ઠસ્સ નરાનં આસભસ્સ બુદ્ધસ્સ ઉપનામેસિં અદાસિન્તિ અત્થો.
140.Bhātaraṃme upaṭṭhahitvāti mayhaṃ bhātaraṃ upaṭṭhahitvā vattapaṭivattaṃ katvā tassa parinibbutakāle bhagavato paṭhamaṃ parinibbutattā tassa dhātuyo gahetvā pattamhi okiritvā lokajeṭṭhassa narānaṃ āsabhassa buddhassa upanāmesiṃ adāsinti attho.
૧૪૧. ઉભો હત્થેહિ પગ્ગય્હાતિ તં મહા દિન્નં ધાતું સો ભગવા અત્તનો ઉભોહિ હત્થેહિ પકારેન ગહેત્વા તં ધાતું સંસુટ્ઠુ દસ્સયન્તો અગ્ગસાવકં સારિપુત્તત્થેરં કિત્તયિ પકાસેસીતિ અત્થો. સેસં ઉત્તાનત્થમેવાતિ.
141.Ubho hatthehi paggayhāti taṃ mahā dinnaṃ dhātuṃ so bhagavā attano ubhohi hatthehi pakārena gahetvā taṃ dhātuṃ saṃsuṭṭhu dassayanto aggasāvakaṃ sāriputtattheraṃ kittayi pakāsesīti attho. Sesaṃ uttānatthamevāti.
ચુન્દત્થેરઅપદાનવણ્ણના સમત્તા.
Cundattheraapadānavaṇṇanā samattā.
પઞ્ચમવગ્ગવણ્ણના સમત્તા.
Pañcamavaggavaṇṇanā samattā.
Related texts:
તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / સુત્તપિટક • Suttapiṭaka / ખુદ્દકનિકાય • Khuddakanikāya / અપદાનપાળિ • Apadānapāḷi / ૧૦. ચુન્દત્થેરઅપદાનં • 10. Cundattheraapadānaṃ
