Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / સંયુત્તનિકાય • Saṃyuttanikāya |
૩. દેવહિતસુત્તં
3. Devahitasuttaṃ
૧૯૯. સાવત્થિનિદાનં . તેન ખો પન સમયેન ભગવા વાતેહાબાધિકો હોતિ; આયસ્મા ચ ઉપવાણો ભગવતો ઉપટ્ઠાકો હોતિ. અથ ખો ભગવા આયસ્મન્તં ઉપવાણં આમન્તેસિ – ‘‘ઇઙ્ઘ મે ત્વં, ઉપવાણ, ઉણ્હોદકં જાનાહી’’તિ. ‘‘એવં, ભન્તે’’તિ ખો આયસ્મા ઉપવાણો ભગવતો પટિસ્સુત્વા નિવાસેત્વા પત્તચીવરમાદાય યેન દેવહિતસ્સ બ્રાહ્મણસ્સ નિવેસનં તેનુપસઙ્કમિ; ઉપસઙ્કમિત્વા તુણ્હીભૂતો એકમન્તં અટ્ઠાસિ. અદ્દસા ખો દેવહિતો બ્રાહ્મણો આયસ્મન્તં ઉપવાણં તુણ્હીભૂતં એકમન્તં ઠિતં. દિસ્વાન આયસ્મન્તં ઉપવાણં ગાથાય અજ્ઝભાસિ –
199. Sāvatthinidānaṃ . Tena kho pana samayena bhagavā vātehābādhiko hoti; āyasmā ca upavāṇo bhagavato upaṭṭhāko hoti. Atha kho bhagavā āyasmantaṃ upavāṇaṃ āmantesi – ‘‘iṅgha me tvaṃ, upavāṇa, uṇhodakaṃ jānāhī’’ti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho āyasmā upavāṇo bhagavato paṭissutvā nivāsetvā pattacīvaramādāya yena devahitassa brāhmaṇassa nivesanaṃ tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā tuṇhībhūto ekamantaṃ aṭṭhāsi. Addasā kho devahito brāhmaṇo āyasmantaṃ upavāṇaṃ tuṇhībhūtaṃ ekamantaṃ ṭhitaṃ. Disvāna āyasmantaṃ upavāṇaṃ gāthāya ajjhabhāsi –
‘‘તુણ્હીભૂતો ભવં તિટ્ઠં, મુણ્ડો સઙ્ઘાટિપારુતો;
‘‘Tuṇhībhūto bhavaṃ tiṭṭhaṃ, muṇḍo saṅghāṭipāruto;
કિં પત્થયાનો કિં એસં, કિં નુ યાચિતુમાગતો’’તિ.
Kiṃ patthayāno kiṃ esaṃ, kiṃ nu yācitumāgato’’ti.
‘‘અરહં સુગતો લોકે, વાતેહાબાધિકો મુનિ;
‘‘Arahaṃ sugato loke, vātehābādhiko muni;
સચે ઉણ્હોદકં અત્થિ, મુનિનો દેહિ બ્રાહ્મણ.
Sace uṇhodakaṃ atthi, munino dehi brāhmaṇa.
‘‘પૂજિતો પૂજનેય્યાનં, સક્કરેય્યાન સક્કતો;
‘‘Pūjito pūjaneyyānaṃ, sakkareyyāna sakkato;
અથ ખો દેવહિતો બ્રાહ્મણો ઉણ્હોદકસ્સ કાજં પુરિસેન ગાહાપેત્વા ફાણિતસ્સ ચ પુટં આયસ્મતો ઉપવાણસ્સ પાદાસિ. અથ ખો આયસ્મા ઉપવાણો યેન ભગવા તેનુપસઙ્કમિ; ઉપસઙ્કમિત્વા ભગવન્તં ઉણ્હોદકેન ન્હાપેત્વા 3 ઉણ્હોદકેન ફાણિતં આલોલેત્વા ભગવતો પાદાસિ. અથ ખો ભગવતો આબાધો પટિપ્પસ્સમ્ભિ.
Atha kho devahito brāhmaṇo uṇhodakassa kājaṃ purisena gāhāpetvā phāṇitassa ca puṭaṃ āyasmato upavāṇassa pādāsi. Atha kho āyasmā upavāṇo yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ uṇhodakena nhāpetvā 4 uṇhodakena phāṇitaṃ āloletvā bhagavato pādāsi. Atha kho bhagavato ābādho paṭippassambhi.
અથ ખો દેવહિતો બ્રાહ્મણો યેન ભગવા તેનુપસઙ્કમિ; ઉપસઙ્કમિત્વા ભગવતા સદ્ધિં સમ્મોદિ. સમ્મોદનીયં કથં સારણીયં વીતિસારેત્વા એકમન્તં નિસીદિ. એકમન્તં નિસિન્નો ખો દેવહિતો બ્રાહ્મણો ભગવન્તં ગાથાય અજ્ઝભાસિ –
Atha kho devahito brāhmaṇo yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavatā saddhiṃ sammodi. Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho devahito brāhmaṇo bhagavantaṃ gāthāya ajjhabhāsi –
‘‘કત્થ દજ્જા દેય્યધમ્મં, કત્થ દિન્નં મહપ્ફલં;
‘‘Kattha dajjā deyyadhammaṃ, kattha dinnaṃ mahapphalaṃ;
કથઞ્હિ યજમાનસ્સ, કથં ઇજ્ઝતિ દક્ખિણા’’તિ.
Kathañhi yajamānassa, kathaṃ ijjhati dakkhiṇā’’ti.
‘‘પુબ્બેનિવાસં યો વેદી, સગ્ગાપાયઞ્ચ પસ્સતિ;
‘‘Pubbenivāsaṃ yo vedī, saggāpāyañca passati;
અથો જાતિક્ખયં પત્તો, અભિઞ્ઞાવોસિતો મુનિ.
Atho jātikkhayaṃ patto, abhiññāvosito muni.
‘‘એત્થ દજ્જા દેય્યધમ્મં, એત્થ દિન્નં મહપ્ફલં;
‘‘Ettha dajjā deyyadhammaṃ, ettha dinnaṃ mahapphalaṃ;
એવઞ્હિ યજમાનસ્સ, એવં ઇજ્ઝતિ દક્ખિણા’’તિ.
Evañhi yajamānassa, evaṃ ijjhati dakkhiṇā’’ti.
એવં વુત્તે, દેવહિતો બ્રાહ્મણો ભગવન્તં એતદવોચ – ‘‘અભિક્કન્તં ભો ગોતમ…પે॰… ઉપાસકં મં ભવં ગોતમો ધારેતુ અજ્જતગ્ગે પાણુપેતં સરણં ગત’’ન્તિ.
Evaṃ vutte, devahito brāhmaṇo bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘abhikkantaṃ bho gotama…pe… upāsakaṃ maṃ bhavaṃ gotamo dhāretu ajjatagge pāṇupetaṃ saraṇaṃ gata’’nti.
Footnotes:
Related texts:
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / સંયુત્તનિકાય (અટ્ઠકથા) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ૩. દેવહિતસુત્તવણ્ણના • 3. Devahitasuttavaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / સુત્તપિટક (ટીકા) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / સંયુત્તનિકાય (ટીકા) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ૩. દેવહિતસુત્તવણ્ણના • 3. Devahitasuttavaṇṇanā