Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / સંયુત્તનિકાય (અટ્ઠકથા) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
૩. ધજગ્ગસુત્તવણ્ણના
3. Dhajaggasuttavaṇṇanā
૨૪૯. તતિયે સમુપબ્યૂળ્હોતિ સમ્પિણ્ડિતો રાસિભૂતો. ધજગ્ગં ઉલ્લોકેય્યથાતિ સક્કસ્સ કિર દિયડ્ઢયોજનસતાયામો રથો . તસ્સ હિ પચ્છિમન્તો પણ્ણાસયોજનો, મજ્ઝે રથપઞ્જરો પણ્ણાસયોજનો, રથસન્ધિતો યાવ રથસીસા પણ્ણાસયોજનાનિ. તદેવ પમાણં દિગુણં કત્વા તિયોજનસતાયામોતિપિ વદન્તિયેવ. તસ્મિં યોજનિકપલ્લઙ્કો અત્થતો, તિયોજનિકં સેતચ્છત્તં મત્થકે ઠપિતં, એકસ્મિંયેવ યુગે સહસ્સઆજઞ્ઞા યુત્તા, સેસાલઙ્કારસ્સ પમાણં નત્થિ. ધજો પનસ્સ અડ્ઢતિયાનિ યોજનસતાનિ ઉગ્ગતો, યસ્સ વાતાહતસ્સ પઞ્ચઙ્ગિકતૂરિયસ્સેવ સદ્દો નિચ્છરતિ, તં ઉલ્લોકેય્યાથાતિ વદતિ. કસ્મા? તં પસ્સન્તાનઞ્હિ રાજા નો આગન્ત્વા પરિસપરિયન્તે નિખાતથમ્ભો વિય ઠિતો, કસ્સ મયં ભાયામાતિ ભયં ન હોતિ. પજાપતિસ્સાતિ સો કિર સક્કેન સમાનવણ્ણો સમાનાયુકો દુતિયં આસનં લભતિ. તથા વરુણો ઈસાનો ચ. વરુણો પન તતિયં આસનં લભતિ, ઈસાનો ચતુત્થં. પલાયીતિ અસુરેહિ પરાજિતો તસ્મિં રથે ઠિતો અપ્પમત્તકમ્પિ રજધજં દિસ્વા પલાયનધમ્મો.
249. Tatiye samupabyūḷhoti sampiṇḍito rāsibhūto. Dhajaggaṃullokeyyathāti sakkassa kira diyaḍḍhayojanasatāyāmo ratho . Tassa hi pacchimanto paṇṇāsayojano, majjhe rathapañjaro paṇṇāsayojano, rathasandhito yāva rathasīsā paṇṇāsayojanāni. Tadeva pamāṇaṃ diguṇaṃ katvā tiyojanasatāyāmotipi vadantiyeva. Tasmiṃ yojanikapallaṅko atthato, tiyojanikaṃ setacchattaṃ matthake ṭhapitaṃ, ekasmiṃyeva yuge sahassaājaññā yuttā, sesālaṅkārassa pamāṇaṃ natthi. Dhajo panassa aḍḍhatiyāni yojanasatāni uggato, yassa vātāhatassa pañcaṅgikatūriyasseva saddo niccharati, taṃ ullokeyyāthāti vadati. Kasmā? Taṃ passantānañhi rājā no āgantvā parisapariyante nikhātathambho viya ṭhito, kassa mayaṃ bhāyāmāti bhayaṃ na hoti. Pajāpatissāti so kira sakkena samānavaṇṇo samānāyuko dutiyaṃ āsanaṃ labhati. Tathā varuṇo īsāno ca. Varuṇo pana tatiyaṃ āsanaṃ labhati, īsāno catutthaṃ. Palāyīti asurehi parājito tasmiṃ rathe ṭhito appamattakampi rajadhajaṃ disvā palāyanadhammo.
ઇતિપિ સો ભગવાતિઆદીનિ વિસુદ્ધિમગ્ગે વિત્થારિતાનેવ. ઇદમવોચાતિ ઇદં ધજગ્ગપરિત્તં નામ ભગવા અવોચ, યસ્સ આણાખેત્તે કોટિસતસહસ્સચક્કવાળે આનુભાવો વત્તતિ. ઇદં આવજ્જેત્વા હિ યક્ખભયચોરભયાદીહિ દુક્ખેહિ મુત્તાનં અન્તો નત્થિ. તિટ્ઠતુ અઞ્ઞદુક્ખવૂપસમો, ઇદં આવજ્જમાનો હિ પસન્નચિત્તો આકાસેપિ પતિટ્ઠં લભતિ.
Itipi so bhagavātiādīni visuddhimagge vitthāritāneva. Idamavocāti idaṃ dhajaggaparittaṃ nāma bhagavā avoca, yassa āṇākhette koṭisatasahassacakkavāḷe ānubhāvo vattati. Idaṃ āvajjetvā hi yakkhabhayacorabhayādīhi dukkhehi muttānaṃ anto natthi. Tiṭṭhatu aññadukkhavūpasamo, idaṃ āvajjamāno hi pasannacitto ākāsepi patiṭṭhaṃ labhati.
તત્રિદં વત્થુ – દીઘવાપિચેતિયમ્હિ કિર સુધાકમ્મે કયિરમાને એકો દહરો મુદ્ધવેદિકાપાદતો પતિત્વા ચેતિયકુચ્છિયા ભસ્સતિ. હેટ્ઠા ઠિતો ભિક્ખુસઙ્ઘો ‘‘ધજગ્ગપરિત્તં, આવુસો, આવજ્જાહી’’તિ આહ. સો મરણભયેન તજ્જિતો ‘‘ધજગ્ગપરિત્તં મં રક્ખતૂ’’તિ આહ. તાવદેવસ્સ ચેતિયકુચ્છિતો દ્વે ઇટ્ઠકા નિક્ખમિત્વા સોપાનં હુત્વા અટ્ઠંસુ, ઉપરિટ્ઠિતો વલ્લિનિસ્સેણિં ઓતારેસું. તસ્મિં નિસ્સેણિયં ઠિતે ઇટ્ઠકા યથાટ્ઠાનેયેવ અટ્ઠંસુ. તતિયં.
Tatridaṃ vatthu – dīghavāpicetiyamhi kira sudhākamme kayiramāne eko daharo muddhavedikāpādato patitvā cetiyakucchiyā bhassati. Heṭṭhā ṭhito bhikkhusaṅgho ‘‘dhajaggaparittaṃ, āvuso, āvajjāhī’’ti āha. So maraṇabhayena tajjito ‘‘dhajaggaparittaṃ maṃ rakkhatū’’ti āha. Tāvadevassa cetiyakucchito dve iṭṭhakā nikkhamitvā sopānaṃ hutvā aṭṭhaṃsu, upariṭṭhito vallinisseṇiṃ otāresuṃ. Tasmiṃ nisseṇiyaṃ ṭhite iṭṭhakā yathāṭṭhāneyeva aṭṭhaṃsu. Tatiyaṃ.
Related texts:
તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / સુત્તપિટક • Suttapiṭaka / સંયુત્તનિકાય • Saṃyuttanikāya / ૩. ધજગ્ગસુત્તં • 3. Dhajaggasuttaṃ
ટીકા • Tīkā / સુત્તપિટક (ટીકા) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / સંયુત્તનિકાય (ટીકા) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ૩. ધજગ્ગસુત્તવણ્ણના • 3. Dhajaggasuttavaṇṇanā