Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / પઞ્ચપકરણ-અટ્ઠકથા • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
૪. ધમ્માભિસમયકથાવણ્ણના
4. Dhammābhisamayakathāvaṇṇanā
૮૯૭. ઇદાનિ ધમ્માભિસમયકથા નામ હોતિ. તત્થ અતીતભવે સોતાપન્નં માતુકુચ્છિયં વસિત્વા નિક્ખન્તં દિસ્વા ‘‘અત્થિ ગબ્ભસેય્યાય ધમ્માભિસમયો’’તિ યેસં લદ્ધિ, સેય્યથાપિ એકચ્ચાનં ઉત્તરાપથકાનં, તે સન્ધાય પુચ્છા સકવાદિસ્સ, પટિઞ્ઞા ઇતરસ્સ. અથ નં ‘‘યદિ તત્થ ધમ્માભિસમયો અત્થિ, ધમ્માભિસમયસ્સ કારણેહિ ધમ્મદેસનાદીહિ ભવિતબ્બ’’ન્તિ ચોદેતું અત્થિ ગબ્ભસેય્યાય ધમ્મદેસનાતિઆદિમાહ. સુત્તસ્સાતિઆદિ ભવઙ્ગવારં સન્ધાય વુત્તં. ગબ્ભસેય્યાય હિ યેભુય્યેન ભવઙ્ગમેવ પવત્તતિ. તેનેવ સત્તો કિરિયમયપ્પવત્તાભાવા સુત્તો, ભાવનાનુયોગસ્સ અભાવા પમત્તો, કમ્મટ્ઠાનપરિગ્ગાહકાનં સતિસમ્પજઞ્ઞાનં અભાવા મુટ્ઠસ્સતિ અસમ્પજાનો નામ હોતિ, તથારૂપસ્સ કુતો ધમ્માભિસમયોતિ?
897. Idāni dhammābhisamayakathā nāma hoti. Tattha atītabhave sotāpannaṃ mātukucchiyaṃ vasitvā nikkhantaṃ disvā ‘‘atthi gabbhaseyyāya dhammābhisamayo’’ti yesaṃ laddhi, seyyathāpi ekaccānaṃ uttarāpathakānaṃ, te sandhāya pucchā sakavādissa, paṭiññā itarassa. Atha naṃ ‘‘yadi tattha dhammābhisamayo atthi, dhammābhisamayassa kāraṇehi dhammadesanādīhi bhavitabba’’nti codetuṃ atthi gabbhaseyyāya dhammadesanātiādimāha. Suttassātiādi bhavaṅgavāraṃ sandhāya vuttaṃ. Gabbhaseyyāya hi yebhuyyena bhavaṅgameva pavattati. Teneva satto kiriyamayappavattābhāvā sutto, bhāvanānuyogassa abhāvā pamatto, kammaṭṭhānapariggāhakānaṃ satisampajaññānaṃ abhāvā muṭṭhassati asampajāno nāma hoti, tathārūpassa kuto dhammābhisamayoti?
ધમ્માભિસમયકથાવણ્ણના.
Dhammābhisamayakathāvaṇṇanā.
Related texts:
તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / અભિધમ્મપિટક • Abhidhammapiṭaka / કથાવત્થુપાળિ • Kathāvatthupāḷi / (૨૧૧) ૪. ધમ્માભિસમયકથા • (211) 4. Dhammābhisamayakathā