Tipiṭaka / Tipiṭaka (English) / Saṁyutta Nikāya, English translation |
සංයුත්ත නිකාය 56.11
The Related Suttas Collection 56.11
2. ධම්මචක්කප්පවත්තනවග්ග
2. Rolling Forth the Wheel of Dhamma
ධම්මචක්කප්පවත්තනසුත්ත
Rolling Forth the Wheel of Dhamma
ඒකං සමයං භගවා බාරාණසියං විහරති ඉසිපතනේ මිගදායේ. තත්ර ඛෝ භගවා පඤ්චවග්ගියේ භික්ඛූ ආමන්තේසි:
At one time the Buddha was staying near Varanasi, in the deer park at Isipatana. There the Buddha addressed the group of five bhikkhus:
“ද්වේමේ, භික්ඛවේ, අන්තා පබ්බජිතේන න සේවිතබ්බා. කතමේ ද්වේ? යෝ චායං කාමේසු කාමසුඛල්ලිකානුයෝගෝ හීනෝ ගම්මෝ පෝථුජ්ජනිකෝ අනරියෝ අනත්ථසංහිතෝ, යෝ චායං අත්තකිලමථානුයෝගෝ දුක්ඛෝ අනරියෝ අනත්ථසංහිතෝ. ඒතේ ඛෝ, භික්ඛවේ, උභෝ අන්තේ අනුපගම්ම මජ්ඣිමා පටිපදා තථාගතේන අභිසම්බුද්ධා චක්ඛුකරණී ඤාණකරණී උපසමාය අභිඤ්ඤාය සම්බෝධාය නිබ්බානාය සංවත්තති.
“Bhikkhus, these two extremes should not be cultivated by one who has gone forth. What two? Indulgence in sensual pleasures, which is low, crude, ordinary, ignoble, and pointless. And indulgence in self-mortification, which is painful, ignoble, and pointless. Avoiding these two extremes, the Realized One woke up by understanding the middle way of practice, which gives vision and knowledge, and leads to peace, direct knowledge, awakening, and Nibbana.
කතමා ච සා, භික්ඛවේ, මජ්ඣිමා පටිපදා තථාගතේන අභිසම්බුද්ධා චක්ඛුකරණී ඤාණකරණී උපසමාය අභිඤ්ඤාය සම්බෝධාය නිබ්බානාය සංවත්තති? අයමේව අරියෝ අට්ඨඞ්ගිකෝ මග්ගෝ, සේය්යථිදං—සම්මාදිට්ඨි සම්මාසඞ්කප්පෝ සම්මාවාචා සම්මාකම්මන්තෝ සම්මාආජීවෝ සම්මාවායාමෝ සම්මාසති සම්මාසමාධි. අයං ඛෝ සා, භික්ඛවේ, මජ්ඣිමා පටිපදා තථාගතේන අභිසම්බුද්ධා චක්ඛුකරණී ඤාණකරණී උපසමාය අභිඤ්ඤාය සම්බෝධාය නිබ්බානාය සංවත්තති.
And what is that middle way of practice? It is simply this noble eightfold path, that is: right view, right thought, right speech, right action, right livelihood, right effort, right mindfulness, and right immersion. This is that middle way of practice, which gives vision and knowledge, and leads to peace, direct knowledge, awakening, and Nibbana.
ඉදං ඛෝ පන, භික්ඛවේ, දුක්ඛං අරියසච්චං—ජාතිපි දුක්ඛා, ජරාපි දුක්ඛා, බ්යාධිපි දුක්ඛෝ, මරණම්පි දුක්ඛං, අප්පියේහි සම්පයෝගෝ දුක්ඛෝ, පියේහි විප්පයෝගෝ දුක්ඛෝ, යම්පිච්ඡං න ලභති තම්පි දුක්ඛං—සඞ්ඛිත්තේන පඤ්චුපාදානක්ඛන්ධා දුක්ඛා.
Now this is the noble truth of suffering. Rebirth is suffering; old age is suffering; illness is suffering; death is suffering; association with the disliked is suffering; separation from the liked is suffering; not getting what you wish for is suffering. In brief, the five grasping aggregates are suffering.
ඉදං ඛෝ පන, භික්ඛවේ, දුක්ඛසමුදයං අරියසච්චං—යායං තණ්හා පෝනෝබ්භවිකා නන්දිරාගසහගතා තත්රතත්රාභිනන්දිනී, සේය්යථිදං—කාමතණ්හා, භවතණ්හා, විභවතණ්හා.
Now this is the noble truth of the origin of suffering. It’s the craving that leads to future lives, mixed up with relishing and greed, taking pleasure wherever it lands. That is, craving for sensual pleasures, craving to continue existence, and craving to end existence.
ඉදං ඛෝ පන, භික්ඛවේ, දුක්ඛනිරෝධං අරියසච්චං—යෝ තස්සායේව තණ්හාය අසේසවිරාගනිරෝධෝ චාගෝ පටිනිස්සග්ගෝ මුත්ති අනාලයෝ.
Now this is the noble truth of the cessation of suffering. It’s the fading away and cessation of that very same craving with nothing left over; giving it away, letting it go, releasing it, and not clinging to it.
ඉදං ඛෝ පන, භික්ඛවේ, දුක්ඛනිරෝධගාමිනී පටිපදා අරියසච්චං—අයමේව අරියෝ අට්ඨඞ්ගිකෝ මග්ගෝ, සේය්යථිදං—සම්මාදිට්ඨි …පේ… සම්මාසමාධි.
Now this is the noble truth of the practice that leads to the cessation of suffering. It is simply this noble eightfold path, that is: right view, right thought, right speech, right action, right livelihood, right effort, right mindfulness, and right immersion.
‘ඉදං දුක්ඛං අරියසච්චන්(අ)ති මේ, භික්ඛවේ, පුබ්බේ අනනුස්සුතේසු ධම්මේසු චක්ඛුං උදපාදි, ඤාණං උදපාදි, පඤ්ඤා උදපාදි, විජ්ජා උදපාදි, ආලෝකෝ උදපාදි. ‘තං ඛෝ පනිදං දුක්ඛං අරියසච්චං පරිඤ්ඤේය්යන්(අ)ති මේ, භික්ඛවේ, පුබ්බේ …පේ… උදපාදි. ‘තං ඛෝ පනිදං දුක්ඛං අරියසච්චං පරිඤ්ඤාතන්(අ)ති මේ, භික්ඛවේ, පුබ්බේ අනනුස්සුතේසු ධම්මේසු චක්ඛුං උදපාදි, ඤාණං උදපාදි, පඤ්ඤා උදපාදි, විජ්ජා උදපාදි, ආලෝකෝ උදපාදි.
‘This is the noble truth of suffering.’ Such was the vision, knowledge, wisdom, realization, and light that arose in me regarding teachings not learned before from another. ‘This noble truth of suffering should be completely understood.’ Such was the vision that arose in me … ‘This noble truth of suffering has been completely understood.’ Such was the vision that arose in me …
‘ඉදං දුක්ඛසමුදයං අරියසච්චන්(අ)ති මේ, භික්ඛවේ, පුබ්බේ අනනුස්සුතේසු ධම්මේසු චක්ඛුං උදපාදි, ඤාණං උදපාදි, පඤ්ඤා උදපාදි, විජ්ජා උදපාදි, ආලෝකෝ උදපාදි. ‘තං ඛෝ පනිදං දුක්ඛසමුදයං අරියසච්චං පහාතබ්බන්(අ)ති මේ, භික්ඛවේ, පුබ්බේ …පේ… උදපාදි. ‘තං ඛෝ පනිදං දුක්ඛසමුදයං අරියසච්චං පහීනන්(අ)ති මේ, භික්ඛවේ, පුබ්බේ අනනුස්සුතේසු ධම්මේසු චක්ඛුං උදපාදි, ඤාණං උදපාදි, පඤ්ඤා උදපාදි, විජ්ජා උදපාදි, ආලෝකෝ උදපාදි.
‘This is the noble truth of the origin of suffering.’ Such was the vision that arose in me … ‘This noble truth of the origin of suffering should be given up.’ Such was the vision that arose in me … ‘This noble truth of the origin of suffering has been given up.’ Such was the vision that arose in me …
‘ඉදං දුක්ඛනිරෝධං අරියසච්චන්(අ)ති මේ, භික්ඛවේ, පුබ්බේ අනනුස්සුතේසු ධම්මේසු චක්ඛුං උදපාදි, ඤාණං උදපාදි, පඤ්ඤා උදපාදි, විජ්ජා උදපාදි, ආලෝකෝ උදපාදි. ‘තං ඛෝ පනිදං දුක්ඛනිරෝධං අරියසච්චං සච්ඡිකාතබ්බන්(අ)ති මේ, භික්ඛවේ, පුබ්බේ …පේ… උදපාදි. ‘තං ඛෝ පනිදං දුක්ඛනිරෝධං අරියසච්චං සච්ඡිකතන්(අ)ති මේ, භික්ඛවේ, පුබ්බේ අනනුස්සුතේසු ධම්මේසු චක්ඛුං උදපාදි, ඤාණං උදපාදි, පඤ්ඤා උදපාදි, විජ්ජා උදපාදි, ආලෝකෝ උදපාදි.
‘This is the noble truth of the cessation of suffering.’ Such was the vision that arose in me … ‘This noble truth of the cessation of suffering should be realized.’ Such was the vision that arose in me … ‘This noble truth of the cessation of suffering has been realized.’ Such was the vision that arose in me …
‘ඉදං දුක්ඛනිරෝධගාමිනී පටිපදා අරියසච්චන්(අ)ති මේ, භික්ඛවේ, පුබ්බේ අනනුස්සුතේසු ධම්මේසු චක්ඛුං උදපාදි, ඤාණං උදපාදි, පඤ්ඤා උදපාදි, විජ්ජා උදපාදි, ආලෝකෝ උදපාදි. ‘තං ඛෝ පනිදං දුක්ඛනිරෝධගාමිනී පටිපදා අරියසච්චං භාවේතබ්බන්(අ)ති මේ, භික්ඛවේ, පුබ්බේ …පේ… උදපාදි. ‘තං ඛෝ පනිදං දුක්ඛනිරෝධගාමිනී පටිපදා අරියසච්චං භාවිතන්(අ)ති මේ, භික්ඛවේ, පුබ්බේ අනනුස්සුතේසු ධම්මේසු චක්ඛුං උදපාදි, ඤාණං උදපාදි, පඤ්ඤා උදපාදි, විජ්ජා උදපාදි, ආලෝකෝ උදපාදි.
‘This is the noble truth of the practice that leads to the cessation of suffering.’ Such was the vision that arose in me … ‘This noble truth of the practice that leads to the cessation of suffering should be developed.’ Such was the vision that arose in me … ‘This noble truth of the practice that leads to the cessation of suffering has been developed.’ Such was the vision, knowledge, wisdom, realization, and light that arose in me regarding teachings not learned before from another.
යාවකීවඤ්ච මේ, භික්ඛවේ, ඉමේසු චතූසු අරියසච්චේසු ඒවං තිපරිවට්ටං ද්වාදසාකාරං යථාභූතං ඤාණදස්සනං න සුවිසුද්ධං අහෝසි, නේව තාවාහං, භික්ඛවේ, සදේවකේ ලෝකේ සමාරකේ සබ්රහ්මකේ සස්සමණබ්රාහ්මණියා පජාය සදේවමනුස්සාය ‘අනුත්තරං සම්මාසම්බෝධිං අභිසම්බුද්ධෝ(අ)ති පච්චඤ්ඤාසිං.
As long as my true knowledge and vision about these four noble truths was not fully purified in these three perspectives and twelve aspects, I didn’t announce my supreme perfect awakening in this world with its gods, Māras, and Brahmās, this population with its ascetics and brahmins, its gods and humans.
යතෝ ච ඛෝ මේ, භික්ඛවේ, ඉමේසු චතූසු අරියසච්චේසු ඒවං තිපරිවට්ටං ද්වාදසාකාරං යථාභූතං ඤාණදස්සනං සුවිසුද්ධං අහෝසි, අථාහං, භික්ඛවේ, සදේවකේ ලෝකේ සමාරකේ සබ්රහ්මකේ සස්සමණබ්රාහ්මණියා පජාය සදේවමනුස්සාය ‘අනුත්තරං සම්මාසම්බෝධිං අභිසම්බුද්ධෝ(අ)ති පච්චඤ්ඤාසිං.
But when my true knowledge and vision about these four noble truths was fully purified in these three perspectives and twelve aspects, I announced my supreme perfect awakening in this world with its gods, Māras, and Brahmās, this population with its ascetics and brahmins, its gods and humans.
ඤාණඤ්ච පන මේ දස්සනං උදපාදි: ‘අකුප්පා මේ විමුත්ති, අයමන්තිමා ජාති, නත්ථි දානි පුනබ්භවෝ(අ)”ති.
Knowledge and vision arose in me: ‘My freedom is unshakable; this is my last rebirth; now there’ll be no more future lives.’”
ඉදමවෝච භගවා. අත්තමනා පඤ්චවග්ගියා භික්ඛූ භගවතෝ භාසිතං අභිනන්දුන්ති.
That is what the Buddha said. Satisfied, the group of five bhikkhus was happy with what the Buddha said.
ඉමස්මිඤ්ච පන වේය්යාකරණස්මිං භඤ්ඤමානේ ආයස්මතෝ කෝණ්ඩඤ්ඤස්ස විරජං වීතමලං ධම්මචක්ඛුං උදපාදි: “යං කිඤ්චි සමුදයධම්මං සබ්බං තං නිරෝධධම්මන්”ති.
And while this discourse was being spoken, the stainless, immaculate vision of the Dhamma arose in Venerable Koṇḍañña: “Everything that has a beginning has an end.”
පවත්තිතේ ච පන භගවතා ධම්මචක්කේ භුම්මා දේවා සද්දමනුස්සාවේසුං: “ඒතං භගවතා බාරාණසියං ඉසිපතනේ මිගදායේ අනුත්තරං ධම්මචක්කං පවත්තිතං අප්පටිවත්තියං සමණේන වා බ්රාහ්මණේන වා දේවේන වා මාරේන වා බ්රහ්මුනා වා කේනචි වා ලෝකස්මින්”ති.
And when the Buddha rolled forth the Wheel of Dhamma, the earth gods raised the cry: “Near Varanasi, in the deer park at Isipatana, the Buddha has rolled forth the supreme Wheel of Dhamma. And that wheel cannot be rolled back by any ascetic or brahmin or god or Māra or Brahmā or by anyone in the world.”
භුම්මානං දේවානං සද්දං සුත්වා චාතුමහාරාජිකා දේවා සද්දමනුස්සාවේසුං: “ඒතං භගවතා බාරාණසියං ඉසිපතනේ මිගදායේ අනුත්තරං ධම්මචක්කං පවත්තිතං, අප්පටිවත්තියං සමණේන වා බ්රාහ්මණේන වා දේවේන වා මාරේන වා බ්රහ්මුනා වා කේනචි වා ලෝකස්මින්”ති. චාතුමහාරාජිකානං දේවානං සද්දං සුත්වා තාවතිංසා දේවා …පේ… යාමා දේවා …පේ… තුසිතා දේවා …පේ… නිම්මානරතී දේවා …පේ… පරනිම්මිතවසවත්තී දේවා …පේ… බ්රහ්මකායිකා දේවා සද්දමනුස්සාවේසුං: “ඒතං භගවතා බාරාණසියං ඉසිපතනේ මිගදායේ අනුත්තරං ධම්මචක්කං පවත්තිතං අප්පටිවත්තියං සමණේන වා බ්රාහ්මණේන වා දේවේන වා මාරේන වා බ්රහ්මුනා වා කේනචි වා ලෝකස්මින්”ති.
Hearing the cry of the Earth Gods, the Gods of the Four Great Kings … the Gods of the Thirty-Three … the Gods of Yama … the Joyful Gods … the Gods Who Love to Create … the Gods Who Control the Creations of Others … the Gods of Brahmā’s Host raised the cry: “Near Varanasi, in the deer park at Isipatana, the Buddha has rolled forth the supreme Wheel of Dhamma. And that wheel cannot be rolled back by any ascetic or brahmin or god or Māra or Brahmā or by anyone in the world.”
ඉතිහ තේන ඛණේන තේන ලයේන තේන මුහුත්තේන යාව බ්රහ්මලෝකා සද්දෝ අබ්භුග්ගච්ඡි. අයඤ්ච දසසහස්සිලෝකධාතු සඞ්කම්පි සම්පකම්පි සම්පවේධි, අප්පමාණෝ ච උළාරෝ ඕභාසෝ ලෝකේ පාතුරහෝසි අතික්කම්ම දේවානං දේවානුභාවන්ති.
And so at that moment, in that instant, the cry soared up to the Brahmā realm. And this galaxy shook and rocked and trembled. And an immeasurable, magnificent light appeared in the world, surpassing the glory of the gods.
අථ ඛෝ භගවා ඉමං උදානං උදානේසි: “අඤ්ඤාසි වත භෝ, කෝණ්ඩඤ්ඤෝ, අඤ්ඤාසි වත භෝ, කෝණ්ඩඤ්ඤෝ”ති.
Then the Buddha expressed this heartfelt sentiment: “Koṇḍañña has really understood! Koṇḍañña has really understood!”
ඉති හිදං ආයස්මතෝ කෝණ්ඩඤ්ඤස්ස “අඤ්ඤාසිකෝණ්ඩඤ්ඤෝ” ත්වේව නාමං අහෝසීති.
And that’s how Venerable Koṇḍañña came to be known as “Koṇḍañña Who Understood”.
පඨමං.
The authoritative text of the Saṁyutta Nikāya is the Pāli text. The English translation is provided as an aid to the study of the original Pāli text. [CREDITS »]