Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / સંયુત્તનિકાય (ટીકા) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā)

    ૬. ધમ્મકથિકસુત્તવણ્ણના

    6. Dhammakathikasuttavaṇṇanā

    ૧૬. નિબ્બિન્દનત્થાયાતિ નિબ્બિદાનુપસ્સનાપટિલાભાય. સા હિ જરામરણસીસેન વુત્તેસુ સઙ્ખતધમ્મેસુ નિબ્બિન્દનાકારેન પવત્તતિ. વિરજ્જનત્થાયાતિ વિરાગાનુપસ્સનાપટિલાભાય. સીલતો પટ્ઠાયાતિ વિવટ્ટસન્નિસ્સિતસીલસમાદાનતો પટ્ઠાય. સોતાપત્તિયઙ્ગેહિ સમન્નાગતો વિવટ્ટસન્નિસ્સિતસીલે પતિટ્ઠિતો ઉપાસકોપિ પગેવ ચતુપારિસુદ્ધિસીલે પતિટ્ઠિતો ભિક્ખુ સમ્માપટિપન્નો નામ. તેનાહ ‘‘યાવ અરહત્તમગ્ગા પટિપન્નોતિ વેદિતબ્બો’’તિ. નિબ્બાનધમ્મસ્સાતિ નિબ્બાનાવહસ્સ અરિયસ્સ મગ્ગસ્સ. અનુરૂપસભાવભૂતન્તિ નિબ્બાનાધિગમસ્સ અનુચ્છવિકસભાવભૂતં. નિબ્બિદાતિ ઇમિના વુટ્ઠાનગામિનિપરિયોસાનં વિપસ્સનં વદતિ. વિરાગા નિરોધાતિ પદદ્વયેન અરિયમગ્ગં, ઇતરેન ફલં. એત્થાતિ ઇમસ્મિં સુત્તે. એકેન નયેનાતિ પઠમેન નયેન. તત્થ હિ ભગવા તેન ભિક્ખુના ધમ્મકથિકલક્ખણં પુચ્છિતો તં મત્થકં પાપેત્વા વિસ્સજ્જેસિ. યો હિ વિપસ્સનં મગ્ગં અનુપાદાવિમુત્તિં પાપેત્વા કથેતું સક્કોતિ, સો એકન્તધમ્મકથિકો. તેનાહ ‘‘ધમ્મકથિકસ્સ પુચ્છા કથિતા’’તિ. દ્વીહીતિ દુતિયતતિયનયેહિ. ન્તિ પુચ્છં. વિસેસેત્વાતિ વિસિટ્ઠં કત્વા. યથાપુચ્છિતમત્તમેવ અકથેત્વા અપુચ્છિતમ્પિ અત્થં દસ્સેન્તો ધમ્માનુધમ્મપટિપત્તિં અનુપાદાય વિમુત્તિસઙ્ખાતં વિસેસં પાપેત્વા. ભગવા હિ અપ્પં યાચિતો બહું દેન્તો ઉળારપુરિસો વિય ધમ્મકથિકલક્ખણં પુચ્છિતો પટિચ્ચસમુપ્પાદમુખેન તઞ્ચેવ તતો ચ ઉત્તરિં ધમ્માનુધમ્મપટિપત્તિં અનુપાદાવિમુત્તઞ્ચ વિસ્સજ્જેસિ. તત્થ ‘‘નિબ્બિદાય…પે॰… ધમ્મં દેસેતી’’તિ ઇમિના ધમ્મદેસનં વાસનાભાગિયં કત્વા દસ્સેસિ. ‘‘નિરોધાય પટિપન્નો હોતી’’તિ ઇમિના નિબ્બેધભાગિયં, ‘‘અનુપાદાવિમુત્તો હોતી’’તિ ઇમિના દેસનં અસેક્ખભાગિયં કત્વા દસ્સેસિ. તેનાહ ‘‘સેક્ખાસેક્ખભૂમિયો નિદ્દિટ્ઠા’’તિ.

    16.Nibbindanatthāyāti nibbidānupassanāpaṭilābhāya. Sā hi jarāmaraṇasīsena vuttesu saṅkhatadhammesu nibbindanākārena pavattati. Virajjanatthāyāti virāgānupassanāpaṭilābhāya. Sīlato paṭṭhāyāti vivaṭṭasannissitasīlasamādānato paṭṭhāya. Sotāpattiyaṅgehi samannāgato vivaṭṭasannissitasīle patiṭṭhito upāsakopi pageva catupārisuddhisīle patiṭṭhito bhikkhu sammāpaṭipanno nāma. Tenāha ‘‘yāva arahattamaggā paṭipannoti veditabbo’’ti. Nibbānadhammassāti nibbānāvahassa ariyassa maggassa. Anurūpasabhāvabhūtanti nibbānādhigamassa anucchavikasabhāvabhūtaṃ. Nibbidāti iminā vuṭṭhānagāminipariyosānaṃ vipassanaṃ vadati. Virāgā nirodhāti padadvayena ariyamaggaṃ, itarena phalaṃ. Etthāti imasmiṃ sutte. Ekena nayenāti paṭhamena nayena. Tattha hi bhagavā tena bhikkhunā dhammakathikalakkhaṇaṃ pucchito taṃ matthakaṃ pāpetvā vissajjesi. Yo hi vipassanaṃ maggaṃ anupādāvimuttiṃ pāpetvā kathetuṃ sakkoti, so ekantadhammakathiko. Tenāha ‘‘dhammakathikassa pucchā kathitā’’ti. Dvīhīti dutiyatatiyanayehi. Tanti pucchaṃ. Visesetvāti visiṭṭhaṃ katvā. Yathāpucchitamattameva akathetvā apucchitampi atthaṃ dassento dhammānudhammapaṭipattiṃ anupādāya vimuttisaṅkhātaṃ visesaṃ pāpetvā. Bhagavā hi appaṃ yācito bahuṃ dento uḷārapuriso viya dhammakathikalakkhaṇaṃ pucchito paṭiccasamuppādamukhena tañceva tato ca uttariṃ dhammānudhammapaṭipattiṃ anupādāvimuttañca vissajjesi. Tattha ‘‘nibbidāya…pe… dhammaṃ desetī’’ti iminā dhammadesanaṃ vāsanābhāgiyaṃ katvā dassesi. ‘‘Nirodhāya paṭipanno hotī’’ti iminā nibbedhabhāgiyaṃ, ‘‘anupādāvimutto hotī’’ti iminā desanaṃ asekkhabhāgiyaṃ katvā dassesi. Tenāha ‘‘sekkhāsekkhabhūmiyo niddiṭṭhā’’ti.

    ધમ્મકથિકસુત્તવણ્ણના નિટ્ઠિતા.

    Dhammakathikasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / સુત્તપિટક • Suttapiṭaka / સંયુત્તનિકાય • Saṃyuttanikāya / ૬. ધમ્મકથિકસુત્તં • 6. Dhammakathikasuttaṃ

    અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / સંયુત્તનિકાય (અટ્ઠકથા) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ૬. ધમ્મકથિકસુત્તવણ્ણના • 6. Dhammakathikasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact