| Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / સંયુત્તનિકાય • Saṃyuttanikāya |
૭. બ્રાહ્મણસંયુત્તં
7. Brāhmaṇasaṃyuttaṃ
૧. અરહન્તવગ્ગો
1. Arahantavaggo
૧. ધનઞ્જાનીસુત્તં
1. Dhanañjānīsuttaṃ
૧૮૭. એવં મે સુતં – એકં સમયં ભગવા રાજગહે વિહરતિ વેળુવને કલન્દકનિવાપે. તેન ખો પન સમયેન અઞ્ઞતરસ્સ ભારદ્વાજગોત્તસ્સ બ્રાહ્મણસ્સ ધનઞ્જાની 1 નામ બ્રાહ્મણી અભિપ્પસન્ના હોતિ બુદ્ધે ચ ધમ્મે ચ સઙ્ઘે ચ. અથ ખો ધનઞ્જાની બ્રાહ્મણી ભારદ્વાજગોત્તસ્સ બ્રાહ્મણસ્સ ભત્તં ઉપસંહરન્તી ઉપક્ખલિત્વા તિક્ખત્તું ઉદાનં ઉદાનેસિ –
187. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā rājagahe viharati veḷuvane kalandakanivāpe. Tena kho pana samayena aññatarassa bhāradvājagottassa brāhmaṇassa dhanañjānī 2 nāma brāhmaṇī abhippasannā hoti buddhe ca dhamme ca saṅghe ca. Atha kho dhanañjānī brāhmaṇī bhāradvājagottassa brāhmaṇassa bhattaṃ upasaṃharantī upakkhalitvā tikkhattuṃ udānaṃ udānesi –
‘‘નમો તસ્સ ભગવતો અરહતો સમ્માસમ્બુદ્ધસ્સ;
‘‘Namo tassa bhagavato arahato sammāsambuddhassa;
નમો તસ્સ ભગવતો અરહતો સમ્માસમ્બુદ્ધસ્સ;
Namo tassa bhagavato arahato sammāsambuddhassa;
નમો તસ્સ ભગવતો અરહતો સમ્માસમ્બુદ્ધસ્સા’’તિ.
Namo tassa bhagavato arahato sammāsambuddhassā’’ti.
એવં વુત્તે, ભારદ્વાજગોત્તો બ્રાહ્મણો ધનઞ્જાનિં બ્રાહ્મણિં એતદવોચ – ‘‘એવમેવં પનાયં વસલી યસ્મિં વા તસ્મિં વા તસ્સ મુણ્ડકસ્સ સમણસ્સ વણ્ણં ભાસતિ. ઇદાનિ ત્યાહં, વસલિ, તસ્સ સત્થુનો વાદં આરોપેસ્સામી’’તિ. ‘‘ન ખ્વાહં તં, બ્રાહ્મણ, પસ્સામિ સદેવકે લોકે સમારકે સબ્રહ્મકે સસ્સમણબ્રાહ્મણિયા પજાય સદેવમનુસ્સાય, યો તસ્સ ભગવતો વાદં આરોપેય્ય અરહતો સમ્માસમ્બુદ્ધસ્સ. અપિ ચ ત્વં, બ્રાહ્મણ, ગચ્છ, ગન્ત્વા વિજાનિસ્સસી’’તિ 3.
Evaṃ vutte, bhāradvājagotto brāhmaṇo dhanañjāniṃ brāhmaṇiṃ etadavoca – ‘‘evamevaṃ panāyaṃ vasalī yasmiṃ vā tasmiṃ vā tassa muṇḍakassa samaṇassa vaṇṇaṃ bhāsati. Idāni tyāhaṃ, vasali, tassa satthuno vādaṃ āropessāmī’’ti. ‘‘Na khvāhaṃ taṃ, brāhmaṇa, passāmi sadevake loke samārake sabrahmake sassamaṇabrāhmaṇiyā pajāya sadevamanussāya, yo tassa bhagavato vādaṃ āropeyya arahato sammāsambuddhassa. Api ca tvaṃ, brāhmaṇa, gaccha, gantvā vijānissasī’’ti 4.
અથ ખો ભારદ્વાજગોત્તો બ્રાહ્મણો કુપિતો અનત્તમનો યેન ભગવા તેનુપસઙ્કમિ; ઉપસઙ્કમિત્વા ભગવતા સદ્ધિં સમ્મોદિ. સમ્મોદનીયં કથં સારણીયં વીતિસારેત્વા એકમન્તં નિસીદિ. એકમન્તં નિસિન્નો ખો ભારદ્વાજગોત્તો બ્રાહ્મણો ભગવન્તં ગાથાય અજ્ઝભાસિ –
Atha kho bhāradvājagotto brāhmaṇo kupito anattamano yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavatā saddhiṃ sammodi. Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho bhāradvājagotto brāhmaṇo bhagavantaṃ gāthāya ajjhabhāsi –
‘‘કિંસુ છેત્વા સુખં સેતિ, કિંસુ છેત્વા ન સોચતિ;
‘‘Kiṃsu chetvā sukhaṃ seti, kiṃsu chetvā na socati;
કિસ્સસ્સુ એકધમ્મસ્સ, વધં રોચેસિ ગોતમા’’તિ.
Kissassu ekadhammassa, vadhaṃ rocesi gotamā’’ti.
‘‘કોધં છેત્વા સુખં સેતિ, કોધં છેત્વા ન સોચતિ;
‘‘Kodhaṃ chetvā sukhaṃ seti, kodhaṃ chetvā na socati;
કોધસ્સ વિસમૂલસ્સ, મધુરગ્ગસ્સ બ્રાહ્મણ;
Kodhassa visamūlassa, madhuraggassa brāhmaṇa;
વધં અરિયા પસંસન્તિ, તઞ્હિ છેત્વા ન સોચતી’’તિ.
Vadhaṃ ariyā pasaṃsanti, tañhi chetvā na socatī’’ti.
એવં વુત્તે, ભારદ્વાજગોત્તો બ્રાહ્મણો ભગવન્તં એતદવોચ – ‘‘અભિક્કન્તં, ભો ગોતમ, અભિક્કન્તં, ભો ગોતમ! સેય્યથાપિ, ભો ગોતમ, નિક્કુજ્જિતં વા ઉક્કુજ્જેય્ય, પટિચ્છન્નં વા વિવરેય્ય, મૂળ્હસ્સ વા મગ્ગં આચિક્ખેય્ય, અન્ધકારે વા તેલપજ્જોતં ધારેય્ય – ચક્ખુમન્તો રૂપાનિ દક્ખન્તીતિ; એવમેવં ભોતા ગોતમેન અનેકપરિયાયેન ધમ્મો પકાસિતો. એસાહં, ભન્તે, ભગવન્તં ગોતમં સરણં ગચ્છામિ ધમ્મઞ્ચ ભિક્ખુસઙ્ઘઞ્ચ. લભેય્યાહં ભોતો ગોતમસ્સ સન્તિકે પબ્બજ્જં, લભેય્યં ઉપસમ્પદ’’ન્તિ.
Evaṃ vutte, bhāradvājagotto brāhmaṇo bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘abhikkantaṃ, bho gotama, abhikkantaṃ, bho gotama! Seyyathāpi, bho gotama, nikkujjitaṃ vā ukkujjeyya, paṭicchannaṃ vā vivareyya, mūḷhassa vā maggaṃ ācikkheyya, andhakāre vā telapajjotaṃ dhāreyya – cakkhumanto rūpāni dakkhantīti; evamevaṃ bhotā gotamena anekapariyāyena dhammo pakāsito. Esāhaṃ, bhante, bhagavantaṃ gotamaṃ saraṇaṃ gacchāmi dhammañca bhikkhusaṅghañca. Labheyyāhaṃ bhoto gotamassa santike pabbajjaṃ, labheyyaṃ upasampada’’nti.
અલત્થ ખો ભારદ્વાજગોત્તો બ્રાહ્મણો ભગવતો સન્તિકે પબ્બજ્જં, અલત્થ ઉપસમ્પદં. અચિરૂપસમ્પન્નો ખો પનાયસ્મા ભારદ્વાજો એકો વૂપકટ્ઠો અપ્પમત્તો આતાપી પહિતત્તો વિહરન્તો નચિરસ્સેવ – યસ્સત્થાય કુલપુત્તા સમ્મદેવ અગારસ્મા અનગારિયં પબ્બજન્તિ તદનુત્તરં – બ્રહ્મચરિયપરિયોસાનં દિટ્ઠેવ ધમ્મે સયં અભિઞ્ઞા સચ્છિકત્વા ઉપસમ્પજ્જ વિહાસિ. ‘‘ખીણા જાતિ, વુસિતં બ્રહ્મચરિયં, કતં કરણીયં, નાપરં ઇત્થત્તાયા’’તિ અબ્ભઞ્ઞાસિ. અઞ્ઞતરો ચ પનાયસ્મા ભારદ્વાજો અરહતં અહોસીતિ.
Alattha kho bhāradvājagotto brāhmaṇo bhagavato santike pabbajjaṃ, alattha upasampadaṃ. Acirūpasampanno kho panāyasmā bhāradvājo eko vūpakaṭṭho appamatto ātāpī pahitatto viharanto nacirasseva – yassatthāya kulaputtā sammadeva agārasmā anagāriyaṃ pabbajanti tadanuttaraṃ – brahmacariyapariyosānaṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja vihāsi. ‘‘Khīṇā jāti, vusitaṃ brahmacariyaṃ, kataṃ karaṇīyaṃ, nāparaṃ itthattāyā’’ti abbhaññāsi. Aññataro ca panāyasmā bhāradvājo arahataṃ ahosīti.
Footnotes:
Related texts:
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / સંયુત્તનિકાય (અટ્ઠકથા) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ૧. ધનઞ્જાનીસુત્તવણ્ણના • 1. Dhanañjānīsuttavaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / સુત્તપિટક (ટીકા) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / સંયુત્તનિકાય (ટીકા) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ૧. ધનઞ્જાનીસુત્તવણ્ણના • 1. Dhanañjānīsuttavaṇṇanā
