| Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / ஸங்யுத்தனிகாய (டீகா) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
6. த⁴னுக்³க³ஹஸுத்தவண்ணனா
6. Dhanuggahasuttavaṇṇanā
228. த³ள்ஹத⁴னுனோதி தி²ரதரத⁴னுனோ. இதா³னி தஸ்ஸ தி²ரதரபா⁴வங் பரிச்சே²த³தோ த³ஸ்ஸேதுங் ‘‘த³ள்ஹத⁴னூ’’திஆதி³ வுத்தங். தத்த² த்³விஸஹஸ்ஸதா²மந்தி பலானங் த்³விஸஹஸ்ஸதா²மங். வுத்தமேவத்த²ங் பாகடதரங் கத்வா த³ஸ்ஸேதுங் ‘‘யஸ்ஸா’’திஆதி³மாஹ. தத்த² யஸ்ஸாதி த⁴னுனோ. ஆரோபிதஸ்ஸாதி ஜியங் ஆரோபிதஸ்ஸ. ஜியாப³த்³தோ⁴தி ஜியாய ப³த்³தோ⁴. பத²விதோ முச்சதி, ஏதங் ‘‘த்³விஸஹஸ்ஸதா²ம’’ந்தி வேதி³தப்³ப³ங் . லோஹஸீஸாதீ³னந்தி காளலோஹதம்ப³லோஹஸீஸாதீ³னங். பா⁴ரோதி புரிஸபா⁴ரோ, ஸோ பன மஜ்ஜி²மபுரிஸஸ்ஸ வஸேன ஏதி³ஸங் தஸ்ஸ ப³லங் த³ட்ட²ப்³ப³ங். உக்³க³ஹிதஸிப்பா த⁴னுவேத³ஸிக்கா²வஸேன. சிண்ணவஸீபா⁴வா லக்கே²ஸு அவிரஜ்ஜ²னஸரக்கே²பவஸேன. கதங் ராஜகுலாதீ³ஸு உபக³ந்த்வா அஸனங் ஸரக்கே²போ ஏதேஹீதி கதூபஸனாதி ஆஹ ‘‘ராஜகுலாதீ³ஸு த³ஸ்ஸிதஸிப்பா’’தி.
228.Daḷhadhanunoti thirataradhanuno. Idāni tassa thiratarabhāvaṃ paricchedato dassetuṃ ‘‘daḷhadhanū’’tiādi vuttaṃ. Tattha dvisahassathāmanti palānaṃ dvisahassathāmaṃ. Vuttamevatthaṃ pākaṭataraṃ katvā dassetuṃ ‘‘yassā’’tiādimāha. Tattha yassāti dhanuno. Āropitassāti jiyaṃ āropitassa. Jiyābaddhoti jiyāya baddho. Pathavito muccati, etaṃ ‘‘dvisahassathāma’’nti veditabbaṃ . Lohasīsādīnanti kāḷalohatambalohasīsādīnaṃ. Bhāroti purisabhāro, so pana majjhimapurisassa vasena edisaṃ tassa balaṃ daṭṭhabbaṃ. Uggahitasippā dhanuvedasikkhāvasena. Ciṇṇavasībhāvā lakkhesu avirajjhanasarakkhepavasena. Kataṃ rājakulādīsu upagantvā asanaṃ sarakkhepo etehīti katūpasanāti āha ‘‘rājakulādīsu dassitasippā’’ti.
‘‘போ³தி⁴ஸத்தோ சத்தாரி கண்டா³னி ஆஹரீ’’தி வத்வா தமேவ அத்த²ங் வித்தா²ரதோ த³ஸ்ஸெந்தோ ‘‘ததா³ கிரா’’திஆதி³மாஹ. தத்த² ஜவிஸ்ஸாமாதி தா⁴விஸ்ஸாம. அக்³கி³ உட்ட²ஹீதி ஸீக⁴பதனஸந்தாபேன ச ஸூரியரஸ்மிஸந்தாபஸ்ஸ ஆஸன்னபா⁴வேன ச உஸுமா உட்ட²ஹி. பக்க²பஞ்ஜரேனாதி பக்க²ஜாலந்தரேன.
‘‘Bodhisatto cattāri kaṇḍāni āharī’’ti vatvā tameva atthaṃ vitthārato dassento ‘‘tadā kirā’’tiādimāha. Tattha javissāmāti dhāvissāma. Aggi uṭṭhahīti sīghapatanasantāpena ca sūriyarasmisantāpassa āsannabhāvena ca usumā uṭṭhahi. Pakkhapañjarenāti pakkhajālantarena.
நிவத்தித்வாதி ‘‘நிப்பயோஜனமித³ங் ஜவன’’ந்தி நிவத்தித்வா. பத்தகடாஹேன ஒத்த²டபத்தோ வியாதி பிஹிதபத்தோ விய அஹோஸி, வேக³ஸா பதனேன நக³ரஸ்ஸ உபரி ஆகாஸஸ்ஸ நிரிக்க²ணங் அஹோஸி. ஸஞ்சாரிதத்தா அனேகஹங்ஸஸஹஸ்ஸஸதி³ஸோ பஞ்ஞாயி ஸெய்யதா²பி போ³தி⁴ஸத்தஸ்ஸ த⁴னுக்³க³ஹகாலே ஸரகூடாதி³த³ஸ்ஸனே.
Nivattitvāti ‘‘nippayojanamidaṃ javana’’nti nivattitvā. Pattakaṭāhena otthaṭapatto viyāti pihitapatto viya ahosi, vegasā patanena nagarassa upari ākāsassa nirikkhaṇaṃ ahosi. Sañcāritattā anekahaṃsasahassasadiso paññāyi seyyathāpi bodhisattassa dhanuggahakāle sarakūṭādidassane.
து³க்கரந்தி தஸ்ஸ அத³ஸ்ஸனங் ஸந்தா⁴யாஹ, ந அத்தனோ பதனங். ஸூரியமண்ட³லஞ்ஹி அதிஸீகே⁴ன ஜவேன க³ச்ச²ந்தம்பி பஞ்ஞாஸயோஜனாயாமவித்த²தங் அத்தனோ விபுலதாய பப⁴ஸ்ஸரதாய ச ஸத்தானங் சக்கு²ஸ்ஸ கோ³சரபா⁴வங் க³ச்ச²தி, ஜவனஹங்ஸோ பன தாதி³ஸேன ஸூரியேன ஸத்³தி⁴ங் ஜவேன க³ச்ச²ந்தோ ந பஞ்ஞாயெய்ய. தஸ்மா வுத்தங் ‘‘ந ஸக்கா தயா பஸ்ஸிது’’ந்தி. சத்தாரோ அக்க²ணவேதி⁴னோ. க³ந்த்வா க³ஹிதே ஸோதுங் க⁴ண்ட³ங் பிளந்தா⁴பெத்வா ஸயங் புரத்தா²பி⁴முகோ² நிஸின்னோ. புரத்தி²மதி³ஸாபி⁴முக²ங் க³தகண்ட³ங் ஸந்தா⁴யாஹ ‘‘பட²மகண்டே³னேவ ஸத்³தி⁴ங் உப்பதித்வா’’தி. தே சத்தாரி கண்டா³னி ஏகக்க²ணேயேவ கி²பிங்ஸு.
Dukkaranti tassa adassanaṃ sandhāyāha, na attano patanaṃ. Sūriyamaṇḍalañhi atisīghena javena gacchantampi paññāsayojanāyāmavitthataṃ attano vipulatāya pabhassaratāya ca sattānaṃ cakkhussa gocarabhāvaṃ gacchati, javanahaṃso pana tādisena sūriyena saddhiṃ javena gacchanto na paññāyeyya. Tasmā vuttaṃ ‘‘na sakkā tayā passitu’’nti. Cattāro akkhaṇavedhino. Gantvā gahite sotuṃ ghaṇḍaṃ piḷandhāpetvā sayaṃ puratthābhimukho nisinno. Puratthimadisābhimukhaṃ gatakaṇḍaṃ sandhāyāha ‘‘paṭhamakaṇḍeneva saddhiṃ uppatitvā’’ti. Te cattāri kaṇḍāni ekakkhaṇeyeva khipiṃsu.
ஆயுங் ஸங்க²ரோதி ஏதேனாதி ஆயுஸங்கா²ரோ. யதா² ஹி கம்மஜரூபானங் பவத்தி ஜீவிதிந்த்³ரியபடிப³த்³தா⁴, ஏவங் அத்தபா⁴வஸ்ஸ பவத்தி தப்படிப³த்³தா⁴தி. ப³ஹுவசனநித்³தே³ஸோ பன பாளியங் ஏகஸ்மிங் க²ணே அனேகஸதஸங்க²ஸ்ஸ ஜீவிதிந்த்³ரியஸ்ஸ உபலப்³ப⁴னதோ. தங் ஜீவிதிந்த்³ரியங். ததோ யதா²வுத்ததே³வதானங் ஜவதோ ஸீக⁴தரங் கீ²யதி இத்தரக²ணத்தா. வுத்தஞ்ஹேதங் –
Āyuṃ saṅkharoti etenāti āyusaṅkhāro. Yathā hi kammajarūpānaṃ pavatti jīvitindriyapaṭibaddhā, evaṃ attabhāvassa pavatti tappaṭibaddhāti. Bahuvacananiddeso pana pāḷiyaṃ ekasmiṃ khaṇe anekasatasaṅkhassa jīvitindriyassa upalabbhanato. Taṃ jīvitindriyaṃ. Tato yathāvuttadevatānaṃ javato sīghataraṃ khīyati ittarakhaṇattā. Vuttañhetaṃ –
‘‘ஜீவிதங் அத்தபா⁴வோ ச, ஸுக²து³க்கா² ச கேவலா;
‘‘Jīvitaṃ attabhāvo ca, sukhadukkhā ca kevalā;
ஏகசித்தஸமாயுத்தா, லஹுஸோ வத்ததே க²ணோ’’தி. (மஹானி॰ 10);
Ekacittasamāyuttā, lahuso vattate khaṇo’’ti. (mahāni. 10);
பே⁴தோ³தி ப⁴ங்கோ³. ந ஸக்கா பஞ்ஞாபேதுங் ததோபி அதிவிய இத்தரக²ணத்தா.
Bhedoti bhaṅgo. Na sakkā paññāpetuṃ tatopi ativiya ittarakhaṇattā.
த⁴னுக்³க³ஹஸுத்தவண்ணனா நிட்டி²தா.
Dhanuggahasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / ஸுத்தபிடக • Suttapiṭaka / ஸங்யுத்தனிகாய • Saṃyuttanikāya / 6. த⁴னுக்³க³ஹஸுத்தங் • 6. Dhanuggahasuttaṃ
அட்ட²கதா² • Aṭṭhakathā / ஸுத்தபிடக (அட்ட²கதா²) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ஸங்யுத்தனிகாய (அட்ட²கதா²) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / 6. த⁴னுக்³க³ஹஸுத்தவண்ணனா • 6. Dhanuggahasuttavaṇṇanā
