Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / પઞ્ચપકરણ-મૂલટીકા • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā |
૭. દિબ્બચક્ખુકથાવણ્ણના
7. Dibbacakkhukathāvaṇṇanā
૩૭૩. ઉપત્થદ્ધન્તિ યથા વિસયાનુભાવગોચરેહિ વિસિટ્ઠં હોતિ, તથા પચ્ચયભૂતેન કતબલાધાનન્તિ અત્થો. તંમત્તમેવાતિ પુરિમં મંસચક્ખુમત્તમેવ ધમ્મુપત્થદ્ધં ન હોતીતિ અત્થો. અનાપાથગતન્તિ મંસચક્ખુના ગહેતબ્બટ્ઠાનં આપાથં નાગતં. એત્થ ચ વિસયસ્સ દીપકં આનુભાવગોચરાનમેવ અસદિસતં વદન્તો યાદિસો મંસચક્ખુસ્સ વિસયોતિ વિસયગ્ગહણં ન વિસયવિસેસદસ્સનત્થં, અથ ખો યાદિસે વિસયે આનુભાવગોચરવિસેસા હોન્તિ, તાદિસસ્સ રૂપવિસયસ્સ દસ્સનત્થન્તિ દીપેતિ, સદિસસ્સ વા વિસયસ્સ આનુભાવગોચરવિસેસોવ વિસેસં.
373. Upatthaddhanti yathā visayānubhāvagocarehi visiṭṭhaṃ hoti, tathā paccayabhūtena katabalādhānanti attho. Taṃmattamevāti purimaṃ maṃsacakkhumattameva dhammupatthaddhaṃ na hotīti attho. Anāpāthagatanti maṃsacakkhunā gahetabbaṭṭhānaṃ āpāthaṃ nāgataṃ. Ettha ca visayassa dīpakaṃ ānubhāvagocarānameva asadisataṃ vadanto yādiso maṃsacakkhussa visayoti visayaggahaṇaṃ na visayavisesadassanatthaṃ, atha kho yādise visaye ānubhāvagocaravisesā honti, tādisassa rūpavisayassa dassanatthanti dīpeti, sadisassa vā visayassa ānubhāvagocaravisesova visesaṃ.
ન ચ મંસચક્ખુમેવ દિબ્બચક્ખૂતિ ઇચ્છતીતિ ધમ્મુપત્થદ્ધકાલે પુરિમં મંસચક્ખુમેવાતિ ન ઇચ્છતીતિ અધિપ્પાયો. મંસચક્ખુસ્સ ઉપ્પાદો મગ્ગોતિ મંસચક્ખુપચ્ચયતાદસ્સનત્થમેવ વુત્તં, ન તેન અનુપાદિન્નતાસાધનત્થં. રૂપાવચરિકાનન્તિ રૂપાવચરજ્ઝાનપચ્ચયેન ઉપ્પન્નાનિ મહાભૂતાનિ રૂપાવચરિકાનીતિ સો ઇચ્છતીતિ અધિપ્પાયો. એસ નયો ‘‘અરૂપાવચરિકાન’’ન્તિ એત્થાપિ. અરૂપાવચરક્ખણે રૂપાવચરચિત્તસ્સ અભાવા પટિક્ખિપતીતિ તસ્મિંયેવ ખણે રૂપાવચરં હુત્વા અરૂપાવચરં ન જાતન્તિ પટિક્ખિપતીતિ અધિપ્પાયો.
Na ca maṃsacakkhumeva dibbacakkhūti icchatīti dhammupatthaddhakāle purimaṃ maṃsacakkhumevāti na icchatīti adhippāyo. Maṃsacakkhussa uppādo maggoti maṃsacakkhupaccayatādassanatthameva vuttaṃ, na tena anupādinnatāsādhanatthaṃ. Rūpāvacarikānanti rūpāvacarajjhānapaccayena uppannāni mahābhūtāni rūpāvacarikānīti so icchatīti adhippāyo. Esa nayo ‘‘arūpāvacarikāna’’nti etthāpi. Arūpāvacarakkhaṇe rūpāvacaracittassa abhāvā paṭikkhipatīti tasmiṃyeva khaṇe rūpāvacaraṃ hutvā arūpāvacaraṃ na jātanti paṭikkhipatīti adhippāyo.
૩૭૪. કિઞ્ચાપિ દિબ્બચક્ખુનો ધમ્મુપત્થદ્ધસ્સ પઞ્ઞાચક્ખુભાવં ન ઇચ્છતિ, યેન તીણિ ચક્ખૂનિ ધમ્મુપત્થમ્ભેન ચક્ખુન્તરભાવં વદતો ભવેય્યુન્તિ અધિપ્પાયો.
374. Kiñcāpi dibbacakkhuno dhammupatthaddhassa paññācakkhubhāvaṃ na icchati, yena tīṇi cakkhūni dhammupatthambhena cakkhuntarabhāvaṃ vadato bhaveyyunti adhippāyo.
દિબ્બચક્ખુકથાવણ્ણના નિટ્ઠિતા.
Dibbacakkhukathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / અભિધમ્મપિટક • Abhidhammapiṭaka / કથાવત્થુપાળિ • Kathāvatthupāḷi / (૨૭) ૭. દિબ્બચક્ખુકથા • (27) 7. Dibbacakkhukathā
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / અભિધમ્મપિટક (અટ્ઠકથા) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / પઞ્ચપકરણ-અટ્ઠકથા • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā / ૭. દિબ્બચક્ખુકથાવણ્ણના • 7. Dibbacakkhukathāvaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / અભિધમ્મપિટક (ટીકા) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / પઞ્ચપકરણ-અનુટીકા • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ૭. દિબ્બચક્ખુકથાવણ્ણના • 7. Dibbacakkhukathāvaṇṇanā