| Tipiṭaka / Tipiṭaka (English) / Saṁyutta Nikāya, English translation |
Show IAST transliterationสํยุตฺต นิกาย ๓ฯ๑๓
The Related Suttas Collection 3.13
๒ฯ ทุติยวคฺค
2. Childless
โทณปากสุตฺต
A Bucket of Rice
สาวตฺถินิทานํฯ
At Sāvatthī.
เตน โข ปน สมเยน ราชา ปเสนทิ โกสโล โทณปากกุรํ ภุญฺชติฯ อถ โข ราชา ปเสนทิ โกสโล ภุตฺตาวี มหสฺสาสี เยน ภควา เตนุปสงฺกมิ; อุปสงฺกมิตฺวา ภควนฺตํ อภิวาเทตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทิฯ
Now at that time King Pasenadi of Kosala used to eat rice by the bucket. Then after eating King Pasenadi of Kosala went up to the Buddha, huffing and puffing. He bowed and sat down to one side.
อถ โข ภควา ราชานํ ปเสนทึ โกสลํ ภุตฺตาวึ มหสฺสาสึ วิทิตฺวา ตายํ เวลายํ อิมํ คาถํ อภาสิ:
Then, knowing that King Pasenadi was huffing and puffing after eating, on that occasion the Buddha recited this verse:
“มนุชสฺส สทา สตีมโต, มตฺตํ ชานโต ลทฺธโภชเน; ตนุกสฺส ภวนฺติ เวทนา, สณิกํ ชีรติ อายุปาลยนฺ”ติฯ
“When a man is always mindful, knowing moderation in eating, his discomfort fades, and he ages slowly, taking care of his life.”
เตน โข ปน สมเยน สุทสฺสโน มาณโว รญฺโญ ปเสนทิสฺส โกสลสฺส ปิฏฺฐิโต ฐิโต โหติฯ อถ โข ราชา ปเสนทิ โกสโล สุทสฺสนํ มาณวํ อามนฺเตสิ: “เอหิ ตฺวํ, ตาต สุทสฺสน, ภควโต สนฺติเก อิมํ คาถํ ปริยาปุณิตฺวา มม ภตฺตาภิหาเร ภตฺตาภิหาเร ภาสฯ อหญฺจ เต เทวสิกํ กหาปณสตํ กหาปณสตํ นิจฺจํ ภิกฺขํ ปวตฺตยิสฺสามี”ติฯ
Now at that time the brahmin student Sudassana was standing behind the king. Then King Pasenadi addressed him, “Please, dear Sudassana, memorize this verse in the Buddha’s presence and recite it to me whenever I am presented with a meal. I’ll set up a regular daily allowance of a hundred dollars for you.”
“เอวํ, เทวา”ติ โข สุทสฺสโน มาณโว รญฺโญ ปเสนทิสฺส โกสลสฺส ปฏิสฺสุตฺวา ภควโต สนฺติเก อิมํ คาถํ ปริยาปุณิตฺวา รญฺโญ ปเสนทิสฺส โกสลสฺส ภตฺตาภิหาเร สุทํ ภาสติ:
“Yes, Your Majesty,” replied Sudassana. He memorized that verse in the Buddha’s presence, and then whenever the king was presented with a meal he would repeat it:
“มนุชสฺส สทา สตีมโต, มตฺตํ ชานโต ลทฺธโภชเน; ตนุกสฺส ภวนฺติ เวทนา, สณิกํ ชีรติ อายุปาลยนฺ”ติฯ
“When a man is always mindful, knowing moderation in eating, his discomfort fades, and he ages slowly, taking care of his life.”
อถ โข ราชา ปเสนทิ โกสโล อนุปุพฺเพน นาฬิโกทนปรมตาย สณฺฐาสิฯ อถ โข ราชา ปเสนทิ โกสโล อปเรน สมเยน สุสลฺลิขิตคตฺโต ปาณินา คตฺตานิ อนุมชฺชนฺโต ตายํ เวลายํ อิมํ อุทานํ อุทาเนสิ:
Then the king gradually got used to having no more than a pint of rice. After some time King Pasenadi’s body slimmed right down. Stroking his limbs with his hands, at that time he expressed this heartfelt sentiment:
“อุภเยน วต มํ โส ภควา อตฺเถน อนุกมฺปิ—ทิฏฺฐธมฺมิเกน เจว อตฺเถน สมฺปรายิเกน จา”ติฯ
“In both ways the Buddha has compassion for me: in the good of the present life and the good of the next.”
The authoritative text of the Saṁyutta Nikāya is the Pāli text. The English translation is provided as an aid to the study of the original Pāli text. [CREDITS »]
